KlasseApart special passend onderwijs

8
PASSEND ONDERWIJS MET HET ONDERWIJSCONTINUÜM CED-GROEP® SPECIALE EDITIE VOORJAAR 2012 INFORMATIEBLAD RELATIES CED-GROEP SPECIAL PASSEND ONDERWIJS Passend onderwijs is onze passie. De afgelopen jaren hebben we handige rou- tes uitgezet, slimme programma’s bedacht en compacte trainingen opgezet. Scholen door het hele land profiteerden al. Met deze Passend onderwijs vraagt om samen- werking en afstemming in de regio. Eén overkoepelend onderwijsinhoudelijk kader met één taal is daarvoor onontbeerlijk. De onderwijs(ondersteunings)profielen van de scholen, het dekkende netwerk, de speciale onderwijsvoorzieningen en de indicatie- Inhoud Proces Leerstandaard Type arrangement Gevorderd (±25%) Talentarrangement Verdiept arrangement Voldoende (±50%) Basisarrangement Minimum (±15%) Intensief arrangement < Minimum (±10%) Zeer intensief arrangement Zeer intensief arr. + Zorg Toetsing / LVS Opbrengsten op groeps- en leerlingniveau Vergelijken met standaarden Opbrengsten op schoolniveau Opbrengsten op regionaal niveau Aansturing groep Aansturing onderwijsprofiel Aansturing dekkend netwerk Leerkracht (Groepsplan) Wijs toe aan juiste arrangement, uitgaande van het ontwikkelings- perspectief, passend bij de leerroute die past bij het uitstroomprofiel dat past bij de uitstroombestemming Directie Bestuurder (Verbeterplan) - Leerstofaanbod in • leergebieden • kerndoelen • subdoelen • leerlijnen / tussendoelen - Klassenmanagement - Leertijd - Didactisch handelen - Pedagogisch handelen - Schoolklimaat Onderwijsleerproces Onderwijscontinuüm CED-Groep® Duiden ±25% ±75% ±90% 100% Data Doelen Doen speciale editie van KlasseApart krijgt u een idee van de momenten in het proces waarbij wij voor u van betekenis kunnen zijn. Van passend indiceren tot het begeleiden van leerlingen met leesproblemen. Van een onderwijs(ondersteunings)profiel beschrij- ven tot het werken met ontwikkelings- perspectieven. Doe uw voordeel! stelling horen in elkaars verlengde te liggen. Het Onderwijscontinuüm CED-Groep® levert dit kader (zie schema). Passend onderwijs moet ook opbrengstge- richt zijn. De referentieniveaus zijn hiervoor het uitgangspunt. Ze zijn onmisbaar voor de inrichting van het Onderwijscontinuüm. Als de school de opbrengsten gaat verhogen door de versterking van het leerkrachthandelen, dan verandert ook het onderwijsprofiel van de school. En daarmee het dekkende netwerk van het samenwerkingsverband. HET ONDERWIJSCONTINUÜM

description

In deze KlasseApart staan artikelen over passend onderwijs.

Transcript of KlasseApart special passend onderwijs

Page 1: KlasseApart special passend onderwijs

PASSEND ONDERWIJS MET HET ONDERWIJSCONTINUÜM CED-GROEP®

SPECIALE EDITIE VOORJAAR 2012

INFORMATIEBLAD RELATIES CED-GROEP

SPECIAL PASSEND ONDERWIJS

Passend onderwijs is onze passie. De afgelopen jaren hebben we handige rou-tes uitgezet, slimme programma’s bedacht en compacte trainingen opgezet. Scholen door het hele land profiteerden al. Met deze

Passend onderwijs vraagt om samen-

werking en afstemming in de regio. Eén

overkoepelend onderwijsinhoudelijk kader

met één taal is daarvoor onontbeerlijk. De

onderwijs(ondersteunings)profielen van de

scholen, het dekkende netwerk, de speciale

onderwijsvoorzieningen en de indicatie-

Inhoud Proces

Leerstandaard Type arrangement

Gevorderd (±25%) TalentarrangementVerdiept arrangement

Voldoende (±50%) Basisarrangement

Minimum (±15%) Intensief arrangement

< Minimum (±10%) Zeer intensief arrangementZeer intensief arr. + Zorg

Toetsing / LVSOpbrengsten op groeps- en leerlingniveau

Vergelijken met standaarden

Opbrengsten op schoolniveau

Opbrengsten op regionaal niveau

Aansturinggroep

Aansturingonderwijsprofiel

Aansturingdekkend netwerk

Leerkracht

(Groepsplan)Wijs toe aan juiste arrangement, uitgaande van het ontwikkelings-

perspectief, passend bij de leerroute die past bij het uitstroomprofiel

dat past bij de uitstroombestemming

Directie Bestuurder

(Verbeterplan)

- Leerstofaanbod in• leergebieden• kerndoelen• subdoelen• leerlijnen / tussendoelen

- Klassenmanagement- Leertijd- Didactisch handelen- Pedagogisch handelen- Schoolklimaat

Onderwijsleerproces

Opbrengstgericht werken in 4D: verrassend passend

Onderwijscontinuüm CED-Groep®

Duiden±25%

±75%

±90%

100%

Data

Doelen

Doen

speciale editie van KlasseApart krijgt u een idee van de momenten in het proces waarbij wij voor u van betekenis kunnen zijn. Van passend indiceren tot het begeleiden van leerlingen met leesproblemen. Van een

onderwijs(ondersteunings)profiel beschrij-ven tot het werken met ontwikkelings-perspectieven. Doe uw voordeel!

stelling horen in elkaars verlengde te liggen.

Het Onderwijscontinuüm CED-Groep® levert

dit kader (zie schema).

Passend onderwijs moet ook opbrengstge-

richt zijn. De referentieniveaus zijn hiervoor

het uitgangspunt. Ze zijn onmisbaar voor de

inrichting van het Onderwijscontinuüm. Als

de school de opbrengsten gaat verhogen door

de versterking van het leerkrachthandelen,

dan verandert ook het onderwijsprofiel van de

school. En daarmee het dekkende netwerk

van het samenwerkingsverband.

HE

T O

ND

ER

WIJ

SCO

NTI

NU

ÜM

Page 2: KlasseApart special passend onderwijs

PASSEND INDICEREN

KlasseApart april 20122

Financiële prikkel houdt zorgleerling binnenboord

‘Scholen gaan nadenken: hoe komt het dat kinderen bij ons hun school niet afmaken?’

Met de komst van Passend onderwijs is de tijd voorbij dat kinderen voor

extra ondersteuning op school eerst een label opgeplakt moesten krij-

gen. Maar hoe stimuleer je reguliere scholen deze leerlingen een passend

onderwijsaanbod te doen? Daarvoor ontwikkelde Chris Struiksma van de

CED-Groep ’Passend Indiceren’, een financieringssystematiek die boven-

dien budgetoverschrijding van scholen voorkomt.

Kinderen gingen tot nu toe naar het speciaal

onderwijs op basis van stoornissen of handi-

caps. De rugzakjes die zij meekregen, worden

formeel afgeschaft, maar ze zouden best

eens langs de achterdeur kunnen terugkeren.

Lucas Rurup, directeur samenwerkingsver-

band (swv) Zuid-Kennemerland: ‘Een swv

mag via de eigen indicatiecommissie beslis-

sen dat de rugzak blijft.’

Zuid-Kennemerland zal dat waarschijnlijk

niet doen. ‘Wij denken meer de inclusieve

kant op,’ zegt Lucas. ‘Wij vinden dat kinderen

thuisnabij goed onderwijs moeten krijgen.’

Zuid-Kennemerland geeft een eigen draai

aan het landelijke begrip ’zorgprofiel’ of

’ondersteuningsprofiel’, waarmee een school

omschrijft welke leerlingen zij passend

onderwijs kan bieden. ‘Wij spreken van een

onderwijsprofiel. Daarin beschrijven we hoe

onderwijs eruit ziet voor álle leerlingen. Als

er veel taalachterstand is, moet de school

beschrijven hoe ze dat gaat aanpakken. Als er

veel hoge Citoscores zijn, moet het onderwijs-

profiel aangeven wat de school doet met leer-

lingen die bovengemiddeld scoren.’ Het swv

heeft acht onderwijsconsulenten in dienst die

scholen ondersteunen. Alle scholen leveren

daarvoor een deel van hun budget in.

PilotZestien scholen van swv Zuid-Kennemerland

deden mee aan een pilot rond passend indice-

ren. Uitgangspunt is dat scholen worden ge-

stimuleerd om zoveel mogelijk leerlingen met

een ondersteuningsbehoefte binnenboord te

houden. ‘Als swv geven wij alle basisscholen

geld per leerling. We hebben gekeken waar

leerlingen die nu in het sbo en so zitten van-

daan komen. Het verwijzen zonder financiële

consequenties maakt plaats voor het inkopen

van zorg door de reguliere school die zorg-

plicht heeft voor de betreffende leerling.’

De regeling is nog niet waterdicht. Zo is het

lastig om te bepalen of er scholen zijn die

meer zorgleerlingen hebben dan andere, en

dus meer geld

zouden moe-

ten krijgen. De

scholen uit de

impulsgebieden

krijgen al extra

ondersteuning.

De vraag is dan ook of het swv deze scholen

nog extra moet ondersteunen. Zuid-Kenne-

merland wil de nieuwe financieringswijze

stapsgewijs en op een verstandige manier

invoeren. ‘Scholen die veel hebben verwezen,

moeten veel inkopen. Er zijn zelfs scholen die

moesten bijbetalen.’

Passend indiceren is geen kant en klaar

product, maar een denkwijze, waarbij je de

inhoudelijke kant ondersteunt door een finan-

ciële prikkel. De CED-Groep helpt swv’s bij de

Meer weten?

Gerdien Grif f ioen

g.grif f [email protected]

06 12660882

bouw van een financieringssystematiek die

deze denkwijze ondersteunt en stuurt erop

aan dat scholen gaan nadenken: hoe komt

het dat kinderen uit de wijk bij ons hun school

niet afmaken; wat moet er in ons aanbod

verbeteren?

Binnenkort presenteert de CED-Groep met

een overzicht van de inhoudelijke consequen-

ties en een rekenmodule voor de financiële

consequenties.

Page 3: KlasseApart special passend onderwijs

HET ONDERWIJS(ONDERSTEUNINGS)PROFIEL

KlasseApart april 20123

Leerlingopbrengsten als maat voor profiel

Meer weten?

Audrey Machielsen

[email protected]

06 10037438

Samenwerkingsverbanden (swv’s) moeten een dekkend netwerk

van onderwijsvoorzieningen inrichten. Hiermee voldoen scholen

aan hun zorgplicht. Het dekkende netwerk wordt zichtbaar doordat

alle scholen hun onderwijs(ondersteunings)profiel beschrijven. Dat

geldt ook voor de speciale onderwijsvoorzieningen in de regio. Zo’n

profiel bestaat uit twee delen: basisondersteuning en extra onder-

steuning. De CED-Groep ziet leerlingopbrengsten als maat voor de

beschrijving van een onderwijs(ondersteunings)profiel.

‘Iedere school heeft impliciet al een

onderwijs(ondersteunings)profiel’ (hierna

’profiel’, red.), zegt Audrey Machielsen, senior

onderwijsadviseur bij de CED-Groep. ‘Het

profiel is namelijk opgebouwd uit gerea-

liseerde opbrengsten. Die weerspiegelen

immers het onderwijsaanbod. Zo’n 90% van

de leerlingen heeft voldoende aan het basis-,

intensieve of verdiepte arrangement. De ove-

rige 10% krijgt

een zeer intensief

arrangement,

eventueel met

bijdragen van an-

dere onderwijsin-

stellingen.’

Chris Struiksma,

senior onder-

zoeker bij de CED-Groep, vult aan: ‘Je brengt

leeropbrengsten en sociale opbrengsten van

leerlingen in kaart, en ook de bestemming

waar ze naar uitstromen. Als maar enkele

leerlingen naar het atheneum gaan en veel

meer naar vmbo-bbl, heb je kennelijk een

profiel dat is toegesneden op het vmbo.’

Audrey: ‘Als de meeste leerlingen sociaal

gedrag vertonen overeenkomend met hun

leeftijd, is het profiel anders dan wanneer het

merendeel tekorten vertoont op het gebied

van sociaal gedrag en werkhouding. Het on-

derwijsaanbod in de basisondersteuning zal

er dan anders uitzien.’

Opbrengst belangrijkExpertise in het omgaan met leerlingen met

adhd of autisme hoort niet in die termen thuis

in het profiel. Chris: ‘Passend onderwijs wil

het onderwijs afhelpen van de gerichtheid op

stoornissen. Een stoornis zegt niet veel over

de behoeften die iemand heeft. De respons

op instructie, ofwel de opbrengst, is veel be-

langrijker: als de school goed onderwijs biedt

en de leerling profiteert daar goed van, is dat

veelzeggend. Een zwakke leerling is niet in de

eerste plaats een kind met een laag IQ, maar

een leerling die meer instructie, meer struc-

tuur en meer denktijd of leertijd nodig heeft.’

De verschillen tussen scholen zijn enorm. Wat

in de ene school bijvoorbeeld het basisarran-

gement is, is voor de andere school het zeer

intensieve arrangement. Audrey: ‘Wat zou het

mooi zijn als de samenwerkingsverbanden de

verschillen in de basisondersteuning en de

extra onder-

steuning zicht-

baar maken, om

leerlingen een

passende on-

derwijsplaats te

kunnen bieden.

Door het profiel

te durven zien

in termen van

opbrengsten, kan een school leerlingen op

basis van data toewijzen aan het zorgvuldig

samengestelde basis- en intensieve arran-

gement. Op deze wijze is het onderwijsprofiel

niets nieuws, maar een denk- en werk-

wijze waarmee de school planmatig werkt,

preventief signaleert en de kwaliteit van het

onderwijs bewaakt.

‘Passend onderwijs wil het onderwijs afhelpen van de gerichtheid op

stoornissen’

Page 4: KlasseApart special passend onderwijs

1 STAP VERDER MET DE 1-ZORGROUTE

Meer weten?

Wijnand Gijzen

06 12431674

Twitter @1zorgroute

Blog 1-zorgroute.blogspot.com

www.1zorgroute.nl

KlasseApart april 20124

School werkt planmatig toe naar eigen ambities

’1-zorgroute’ maakt onderwijs pas-

send aan de onderwijsbehoeften

van leerlingen. Nieuwe inzichten en

overheidseisen leidden onlangs tot

een nieuwe versie: ’1 Stap verder

met de 1-zorgroute’*. Deze is op-

brengstgericht en efficiënt. CED-ad-

viseur Wijnand Gijzen en Sandra van

Sint Annaland van De Spoorzoeker

over het hoe en waarom.

‘1 Stap verder met de 1-zorgroute’ stimuleert

scholen om opbrengstgericht te zijn en meer

uit leerlingen te halen. Wijnand Gijzen legt

uit: ‘De school vraagt zich af: Wat is onze

ambitie? Welke schoolstandaard willen we

halen? Van de gekozen schoolstandaard leidt

de school vervolgens de groepsstandaarden

af. Leerkrachten vergelijken halfjaarlijks de

opbrengsten van leerlingen in hun groep met

de geambieerde groepsstandaard. In een

groepsplan wordt vastgelegd welke onderwijs-

kundige maatregelen nodig zijn om de groep

beter te laten presteren.’

En over het ’pasklaar’ maken: ‘Elke leerkracht

werkt met tenminste drie arrangementen

die zijn bepaald vanuit de stabiele onderwijs-

behoeften van deze groepen leerlingen. Met

andere woorden, elke school richt zijn eigen

Onderwijscontinuüm in dat passend is voor

het merendeel van de leerlingen. Alleen voor

leerlingen die onvoldoende vaardigheidsgroei

laten zien en hiaten vertonen in de leerstof-

beheersing, formuleert de school specifieke

onderwijsbehoeften. Dat is de efficiëntieslag

van ’1 Stap verder met de 1-zorgroute’.’

De SpoorzoekerOp de Bredase basisschool De Spoorzoeker

waren de eindresultaten een paar jaar geleden

onvoldoende. Intern begeleider Sandra van

Sint Annaland: ‘Veel van onze leerlingen heb-

ben hoog opgeleide ouders. We hadden het

idee dat we de lat niet hoog genoeg legden.’

Met behulp van de 1-Stap verder met de

1-zorgroute en het Onderwijscontinuüm hoopt

de school de resultaten te verbeteren. Dit

schooljaar volgden kernteams trainingen in

het werken met ’1 Stap verder’.

‘Er zit nogal wat niveauverschil tussen de

leerkrachten,’ constateert Sandra. ‘Daarom

nemen we als kernteams genoeg tijd voor

de informatie-overdracht. We voeren ’1 Stap

verder’ gefaseerd in en richten ons eerst op

het vak spelling.’

Het verdelen van de leerlingen over het basis-,

intensieve en verdiepte arrangement is vol-

gens Sandra eenvoudig. ‘Na een spellingtoets

sorteren we de individuele niveauwaarden van

de leerlingen in de groep van hoog naar laag

en zetten een streep bij 25%, 75% en 90%.’ De

school gaat hier flexibel mee om: wie goed

scoort maar meer instructie nodig heeft, gaat

naar het basisarrangement. We letten ook op

of kinderen gedijen en goed in hun vel zitten.

Kan een kind niet direct worden toegewezen

aan een van de drie arrangementen, dan kij-

ken we wat er aan de hand is en waar we aan

moeten werken.’

Naar aanleiding van de specifieke onder-

wijsbehoeften formuleert De Spoorzoeker

subdoelen voor maximaal vijf uitzonderingen.

Daarboven komt er een groepsaanpak.

Over het verschil met vroeger: ‘Voorheen

werd er veel op gevoel gedaan. De aanpak

van een leerling kon verschillen per jaar en

per leerkracht. Nu leggen we vast wat voor

dat kind werkt en hebben we een veel betere

doorgaande lijn. We geven onderwijs op maat

en halen meer uit de leerlingen. Deze omslag

vraagt tijd, maar ik ben er een groot voorstan-

der van.’

* De nieuwe inzichten zijn opgetekend in het boekje 1 Stap verder met de 1-zorgroute. Deze publicatie is te koop via webwinkel.cedgroep.nl.

‘Deze omslag vraagt tijd, maar ik

ben er een groot voorstander van’

Page 5: KlasseApart special passend onderwijs

OPBRENGSTGERICHT WERKEN IN 4D: VERRASSEND PASSEND

Meer weten?

Henny Sikken

(Utrecht & regio)

[email protected]

06 5530085

Marijke Erades

(overige provincies)

[email protected]

06 12431594

KlasseApart april 20125

Eenvoud concept is eyeopener!Samenwerkingsverband Houten scherpte onlangs

haar visie op passend onderwijs aan: het betreft niet

alleen zorgleerlingen maar álle leerlingen. Inhoudelijk

kader voor de nieuwe visie werd het Onderwijscon-

tinuüm CED-Groep®. Alle scholen van het samen-

werkingsverband (swv) voerden ’Opbrengstgericht

werken in 4D: Verrassend Passend’ inmiddels in.

Betrokkenen leggen uit waarom.

De scholen van Swv-Houten herbergen

behoorlijk veel zorgleerlingen die zij zo goed

mogelijk (passend) onderwijs willen geven.

Dat wordt immers van ze verwacht. Niet al-

leen door OCW, maar zeker ook door steeds

kritischer ouders. Swv-voorzitter Floris Dek-

ker legt uit dat het onderwijs voorheen sterk

gefocust was op het individuele kind. ‘Elk

kind kreeg bij wijze van spreken een eigen

onderwijsaanbod, vastgelegd in een individu-

eel handelingsplan.

Soms hadden

leerkrachten met

wel tien individuele

handelingsplan-

nen te maken. Zij

staken op die manier heel veel energie in een

relatief klein clubje leerlingen. Dit kan ten

koste gaan van de rest van de groep.’

Swv-Houten besloot een andere koers te

gaan varen: onderwijsgerichte benadering

boven kindgerichte benadering. Floris: ‘Een

principieel ander startpunt. Bij een onder-

wijsgerichte benadering kijk je welk on-

derwijs leerkrachten redelijkerwijs kunnen

bieden. Het gaat daarbij om drie verschillende

onderwijsarrangementen: basis, intensief en

verdiept. Per arrangement worden leerlijnen

en doelen gespecificeerd. De leerkracht

bepaalt per arrangement welke leerlingen dit

krijgen aangeboden.’

RidderspoorBasisschool Ridderspoor is voortvarend

met de invoering aan de slag gegaan. Een

enthousiaste directeur Ellen van der Ligt:

‘De eenvoud van het concept sprak me direct

aan. Ik vind dat leerkrachten behoorlijk

zwaar worden belast. De meesten worstelen

met het time- en klassenmanagement. Dit

concept stelt leerkrachten centraal en maakt

het voor hen eenvoudiger.’ Ellen ligt toe: ‘Tot

nu toe waren de

leerkrachten nog

heel erg bezig

met maatwerk-

trajecten en

handelingsplan-

nen per leerling. Als leerkracht weet je dan

uiteindelijk van gekkigheid niet meer hoe je

het allemaal moet aanpakken, wat je op welk

moment moet doen met welke leerling. Bij

’Opbrengstgericht werken’ onderscheid je

binnen je groep drie niveaus. In een groeps-

plan leg je vast aan welke tussendoelen je

met elk niveaugroepje werkt en welk ar-

rangement je aanbiedt. Het gaat dus om een

overzichtelijke, gestructureerde en efficiënte

manier van werken.’

Ellen verwacht dat de communicatie met

ouders nu makkelijker zal worden. ‘Een heel

positieve bijkomstigheid! Door de doelgerich-

te manier van werken kunnen leerkrachten

veel objectiever met ouders in gesprek zijn.

Ze kunnen helder aangeven aan welke tus-

sendoelen er in een bepaald leerjaar gewerkt

wordt en wat de kinderen aan het eind van

het jaar moeten kunnen en kennen. Op het

moment dat een kind bepaalde tussendoelen

haalt, kunnen ze samen met de ouders bepa-

len wat voor het kind de beste volgende stap

is. Zo wordt de communicatie transparanter

en objectiever.’

Opbrengstgericht werken met de 4DPlannerDe laatste jaren vragen ouders en inspectie

scholen in toenemende mate hun leerop-

brengsten inzichtelijk te maken. Scholen

moeten verantwoording afleggen over hun

handelen en over de ontwikkeling van hun

leerlingen. Met de opkomst van (digitale)

leerlingvolgsystemen neemt de hoeveelheid

verzamelde informatie over leerlingen toe.

Om niet te verdwalen in deze gegevens-

stroom is overzicht nodig. Dat overzicht

helpt om de informatie te vertalen naar het

dagelijks handelen in de klas. Meer infor-

matie op www.perspectiefin4D.nl.

‘Leerkrachten staan centraal’

Page 6: KlasseApart special passend onderwijs

ONTWIKKELINGSPERSPECTIEF

6 KlasseApart april 2012

Toewerken naar maximale resultatenIn de visie van de CED-Groep heeft iedere leer-

ling zijn eigen ontwikkelingsperspectief (opp).

Voor de één is dat richting havo, voor de ander

vmbo-kaderberoeps. Voor veruit de meeste

leerlingen moet het basis-, intensieve of ver-

diepte arrangement passen bij hun opp. Voor

een enkeling is een individueel beschreven opp

nodig. De CED-Groep traint intern begeleiders

in de systematiek van het werken met een opp,

zodat zij ook aanbod-op-maat kunnen ontwik-

kelen. Op de Roelof Venemaschool zijn ze ermee

aan de slag gegaan.

‘De meeste leerkrachten hebben hun handen

al vol aan het lesgeven volgens de drie arran-

gementen,’ constateert Wijnand Gijzen, senior

adviseur van de CED-Groep. ‘Het vraagt veel

één leerling daarnaast ook nog een eigen

aanbod te doen – welke doelen streef je na,

welke methodiek hanteer je en hoe organi-

seer je het?’

Een aantal vaste stappen biedt houvast bij

het maken van een opp. Wijnand: ‘Allereerst

stel je het leerrendement per vakgebied vast.

Daarna benoem je de uitstroombestemming

en kies je een leerlijn. Hieruit leid je doelen

af. Wanneer je de onderwijsbehoeften van de

leerling hebt benoemd, stel je de methodiek

en de organisatie vast. Je monitort de voort-

gang en sluit af met een evaluatie.’

Roelof VenemaschoolHet is een pittig proces volgens Carola Tabak,

intern begeleider op basisschool Roelof

Venema in Amstelveen. Zij volgt samen met

collega-ib’ers een opp-training. ‘Maar het

levert ook wat op: we kunnen nu veel beter

uit elk kind halen wat erin zit.’ Op haar school

gaat het opp onderdeel uitmaken van de to-

tale kwaliteitszorg: ‘Je zorgt dat de opp’s pas-

sen bij de talenten en je geeft een uitstroom-

bestemming aan, van praktijkonderwijs tot

vwo. Op basis daarvan maak je onderwijsar-

rangementen voor groepen leerlingen. Als

Citoscores tegenvallen, ga je op zoek naar

de oorzaken in je onderwijs. Je bewaakt dat

leerlingen het onderwijs krijgen dat ze nodig

hebben. Dit alles helpt ons om elk kind zo

goed mogelijk binnen een groepsgewijze

aanpak te begeleiden en het totale groeps-

niveau te verhogen. In je onderwijs richt je je

gewoonlijk op de middenmoot, maar door te

denken in opp’s, geef je elke leerling passend

onderwijs’.

Carola over de ouders: ‘Ze zijn vaak hoog

opgeleid. Hun kinderen komen al met een

A-score binnen. Ik vind het belangrijk dat

wij ook deze kinderen op een hoger plan til-

len.’ De school groepeert leerlingen in drie

subgroepen: basis, intensief en verdiept. Pas

rond groep 6 wordt bepaald voor welke leer-

ling er doelen uit de leerlijn worden geschrapt

omdat ze geen eindniveau 7 halen aan het

eind van de basisschool. Voor die kinderen

wordt een individueel opp gemaakt.

Carola kende de vaste stappen die leiden

naar een opp. ‘Maar wij deden dat niet echt

gestructureerd. Nu we allemaal diezelfde

stappen volgen, spreken we dezelfde taal en

kunnen scholen met een gelijksoortige popu-

latie elkaar behulpzaam zijn.’

Opp-trainingDe ib’ers van Amstelzijde, het samenwerkings-

verband van de Roelof Venemaschool, volgden

een training in het werken met het opp. Zij

koppelden hun nieuwe kennis terug naar hun

directies en teams. De directies zorgen ervoor

dat het opp een plek krijgt binnen het kwali-

teitsbeleid. Carola heeft ondervonden dat de

opp-trainingen zorgen voor meer alertheid en

een nieuwe kijk op passend onderwijs.

Meer weten?

Wijnand Gijzen

[email protected]

06 12431674

Meer weten?

Monique van Selow

[email protected]

0346 219777

OPPlannerEduniek heeft een ’OPPlanner’ ontwik-

keld. Op basis van lvs-gegevens, protec-

tieve en belemmerende factoren geeft

het voor elke leerling een realistisch opp

aan. Het hanteren van een hoog ambitie-

niveau stimuleert de leerling optimaal.

De OPPlanner biedt inzicht in eind- en tus-

sendoelen, sturing bij de planning van het

leerstofaanbod, zicht op het verloop van de

ontwikkeling en op het leerrendement.

‘Een pittig proces, maar het levert veel op’

Page 7: KlasseApart special passend onderwijs

DE LEESBEHANDELAAR

7 KlasseApart april 2012

Stap voor stap leesproblemen te lijf De CED-Groep leidt in samenwerking

met WSNS* Rotterdam-Zuid leesbe-

handelaars op. Deze functionarissen,

vaak intern begeleiders, helpen leer-

lingen om hun leesproblemen zoveel

mogelijk te overwinnen. Daarnaast

dragen zij hun expertise over binnen

hun samenwerkingsverband.

Lynn kijkt onderzoekend naar letters in haar

boek. De negenjarige prevelt: ‘b-u-r. Búrg,’

raadt ze. Te snel, want: er komen nog twee

letters; er staat ’buren’. Kinderen vatten

‘goed lezen’ vaak op als snel lezen. Slimme

kinderen zoals Lynn zijn nog wel in staat om

hun zwakke lezen enigszins te compenseren

en de moeilijke woorden te raden vanuit de

context. Zo gaan ze snel door de tekst, maar

lezen veel woorden fout zodat ze die maar

half begrijpen. Leesbehandelaar Anneke Buis

leert Lynn om die moeilijke woorden stukje

voor stukje te veroveren.

SucceservaringLynn mag steeds voorspellen hoe goed ze een

oefening denkt te gaan doen. Achteraf vullen

ze samen met vrolijke kleuren een grafiek in,

zodat Lynn kan zien hoever ze al is opgescho-

ten. Dat bezorgt haar een succeservaring en

motiveert haar om haar best te blijven doen.

‘Wij delen de verantwoordelijkheid voor de

behandeling bewust met de leerling,’ vertelt

Anneke. ‘Daarom formuleren we samen het

doel waar we naar toewerken. Het resultaat

hangt uiteraard mede af van de hardnek-

kigheid van het leesprobleem. Samen met

de leerling zoeken we uit welke oefeningen

voor haar of hem effect hebben. Vaak zeggen

kinderen na afloop: ik vind lezen nu leuk. Dat

beschouw ik dan als een groot succes.’

Anneke bedient met zestien collega’s de on-

geveer honderd aangesloten scholen. Naast

het leesbehandelen van leerlingen adviseert

ze scholen over het leesonderwijs aan deze

kinderen. Door middel van workshops en

presentaties dragen de leesbehandelaars hun

kennis over aan teams en zorgen ze ervoor

dat oefenmateriaal op de scholen aanwezig is.

Zo’n tien procent van alle leerlingen heeft

een te zwakke leesvaardigheid. De proble-

men zijn meestal prima op de basisschool

aan te pakken. WSNS-Zuid richt zich op de

zwakste lezers, bij wie mogelijk sprake is

van dyslexie. Een leesbehandeling bestaat uit

maximaal dertig oefensessies. Bij voldoende

vooruitgang is er geen sprake van dyslexie.

Zeven keer per schooljaar krijgen de lees-

behandelaars supervisie van een hoofdbehan-

delaar van de Leeskliniek. Naast uitwisseling

van ervaringen staan de nieuwste inzichten

op de agenda.

‘Hoe ging het vandaag?,’ vraagt Anneke aan

Lynn. ‘Goed, dacht ik’, antwoordt Lynn.

Anneke: ‘Je ging niet te snel, he? Je las...?’

Lynn: ‘Woord voor woord.’

* Weer Samen Naar School

Het continuüm van basiszorg en de extra zorg bij lezen, leesproblemen en dyslexie

Stap Inhoud Het Onderwijscontinuüm CED-Groep®0 Visie en beleid t.a.v. leesonderwijs en vaststellen van schoolstandaarden1 Voldoende effectieve leertijd, kwaliteit Basiszorg: instructiegedrag en klassenmanagement. het basisarrangement2 Juiste uitvoering van effectieve methodes voor Basiszorg: aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. basisarrangement3 Gebruik leerlingvolgsysteem Basiszorg: LOVS en protocollen (rond technisch lezen). leesproblemen en dyslexie4 Vaststellen van risicoleerlingen (zwakste 25%). Basiszorg: Differentiatie bij het technisch leesonderwijs. Intensief arrangement Aanpak binnen de klas.5a Vaststellen van leerlingen met ernstige Extra zorg: Zeer leesproblemen (zwakste 10%). Individuele intensief arrangement. instructie binnen het zeer intensieve arrangement.5b Intensieve individuele behandeling door het SWV Eventueel gespecialiseerde bij twijfel aan de kwaliteit van het basis- en/of leesbegeleiding op school vanuit het intensieve arrangement. het samenwerkingsverband.6 Vaststellen van achterstand en hardnekkigheid van Extra zorg: LOVS en protocollen het leesprobleem; vermoeden van dyslexie (± 3 à 4%). leesproblemen en dyslexie7 Vaststellen van dyslexie op basis van psychodiagnostisch onderzoek. 8 Gespecialiseerde dyslexiebehandeling Extra zorg: dyslexiebehandeling CED-Groep binnen gezondheidszorg9 Coaching van dyslectische leerlingen. Onderdeel van het zeer intensieve arrangement tijdens de behandeling

Meer weten?

Carla Versteeg

[email protected]

06 13251629

‘We formuleren samen met het kind het doel waar we naar toewerken’

Page 8: KlasseApart special passend onderwijs

8 KlasseApart april 2012

C O L O F O N

CONTACT PUBLICATIES

RELATIEMAGAZINE

WEBWINKEL

E-ZINES

CURSUSSEN EN TRAININGEN

klasseApart special ’Passend onderwijs’april 2012

samenstellingAfdeling Communicatie CED-Groep,

Willem Bijl, Marijke Nijboer, Jan van der

Meijde (fotografie)

vormgeving Pressure Line, Rotterdam

drukGoos, Ouderkerk a/d IJssel

OVER ONS

De CED-Groep traint professionals en adviseert beslissers in onderwijs en kinderop-

vang. En ontwikkelt innovatieve educatieve producten. Dat is wat we doen. Maar niet wat

we zijn. Bij de CED-Groep zijn we van alle onderwijsmarkten thuis. We zijn innovatief

en hebben een grote passie voor kansen voor kinderen. Maar voor alles zijn we trots op

resultaat. Als het een professional lukt om kinderen het beste uit zichzelf te laten halen,

hebben wij echt iets bereikt.

CED-GROEP BEREIKT

CED-GroepPostbus 8639

3009 AP Rotterdam

010 4071599

[email protected]

www.cedgroep.nl

bezoekadresDwerggras 30

3068 PC Rotterdam.

Publicaties over opbrengstgericht werken:

- Focus op Feiten, datagestuurd en op-brengstgericht werken met het Onder-wijscontinuüm CED-Groep®, Struiksma &

Rurup, 2009, CED-Groep.

- Resultaten Tellen, opbrengstgericht en datagestuurd werken in de basisschool, Van Hasselt & Ligtendag, 2011, CED-Groep.

Alles is Data, werken met data in de klas,

Goudswaard & Vergunst/Duijnhouwer,

2011, CED-Groep.

- 1 Stap verder met de 1-zorgroute, Gijzen,

2012, CED-Groep.

- Duiden en Doen, Chris Struiksma, ver-

schijnt in april 2012.

Wilt u op de hoogte blijven van nieuws uit het

onderwijsveld, neem dan een gratis abonne-

ment op KlasseApart. Wilt u dit magazine drie

keer per jaar thuis of op het werk ontvangen?

Stuur een mail met uw naam en adresgegevens

naar [email protected] en u krijgt ons

kwartaalblad gratis via de post toegestuurd.

In de webwinkel kunt u diverse publicaties

bestellen. Daarnaast is er veel lesmateriaal

te koop (boeken, mappen, cd-roms).

www.cedgroep.nl/webwinkel

Neem een gratis abonnement op één of meer

van onze e-zines: VVE en Kinderopvang, Pri-

mair Onderwijs, Speciaal (Basis) Onderwijs,

Voortgezet Onderwijs of Onderwijs, Media en

ICT. Mail naar [email protected].

De CED-Groep verzorgt cursussen, trainin-

gen en workshops. Op www.cedgroep.nl/

cursussen vindt u informatie, actuele prijzen,

data en sortering op doelgroep. Vrijwel alles

is ook op maat in te kopen voor uw school,

kinderdagverblijf, bestuur of samenwerkings-

verband. Vraag de gratis brochure aan bij cur-

[email protected] o.v.v.cursusbrochure

2012-2013 en uw naam en postadres.