Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma –...

36
Ketenbeschrijving ‘patiënt onder verdenking van een multitrauma’ Regio Noord Nederland Rapportage Auteur: Werkgroep Multitrauma Opdrachtgever: ROAZ Drenthe/Groningen en ROAZ Friesland Datum: 8 november 2016 Vastgesteld: ROAZ Friesland 15 november 2016 ROAZ Drenthe/Groningen 17 november 2016 Bestuurlijk ROAZ Noord Nederland 8 december 2016

Transcript of Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma –...

Page 1: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving

‘patiënt onder verdenking van een

multitrauma’

Regio Noord Nederland

Rapportage

Auteur: Werkgroep Multitrauma

Opdrachtgever: ROAZ Drenthe/Groningen en ROAZ Friesland

Datum: 8 november 2016

Vastgesteld: ROAZ Friesland 15 november 2016

ROAZ Drenthe/Groningen 17 november 2016

Bestuurlijk ROAZ Noord Nederland 8 december 2016

Page 2: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 2

Inhoud

1 Inleiding

1.1. Inleiding 3

1.2. Samenstelling werkgroep 4

2 Resultaten stroomlijnen zorgketen Multitrauma

2.1 Inventarisatiefase

2.1.1. Afbakening patiëntengroep en patiëntenstroom 5

2.1.2. De multitrauma zorgketen in beeld 5

Processtappen 6

Overzicht betrokken ketenpartners 6

Doelen en indicatoren 10

Omvang van de patiëntenpopulatie 10

Informatieverspreiding onder ketenpartners 12

Informatie over functioneren in de keten 13

Samenwerkingsverbanden en afspraken 13

Patiëntenperspectief 13

Kritieke momenten in de keten 13

2.1.3 De monotrauma zorgketen in beeld 15

2.2 Onderzoeksfase

2.2.1 Gewenste situatie in verbeterperspectief 16

2.2.2 Ketendoelen en criteria multitrauma 20

2.2.3 Uitwerking van de zorgketen 20

2.2.4 Prehospitale triage 22

2.2.5 Ketenindicatoren 25

2.3 Realisatiefase

2.3.1 Werking van de keten in de praktijk 28

2.3.2 Managementinformatie 28

2.3.3 Scholing traumaprofessionals 29

2.3.4 Systematisch verbeteren 29

2.3.5 Aanbevelingen 29

3 Bibliografie en begrippen

3.1 Bibliografie 34

3.2 Begrippen / overzicht van afkortingen 34

4 Bijlagen – in separaat document

4.1 Samenvatting Traumatologie in AVP opleiding

4.2 Inzet en cancels MMT

4.3 Verantwoordelijkheden in de keten

4.4 Spreiding multitrauma patiënten Noord-Nederland in 2014 en 2015

4.5 Uitkomsten casusonderzoek prehospitaal traject

4.6 Eisenkader acute zorg NCPF

4.7 Leerdoelen scholing traumaprofessionals

4.8 Evaluatie toehoorders spiegelgesprek

4.9 Gespreksverslag spiegelgesprek

Page 3: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3

1. Inleiding

1.1 Inleiding

Op initiatief van het AZNNN en het managementteam van het traumacentrum is januari

2016 gestart met het uitvoeren van een kwaliteitsproject voor de zorgketen Multitrauma.

Grondslag voor het project is het feit dat in het werkgebied van het AZNNN de

multitrauma patiënten met een Injury Severity Score (ISS) ≥16 niet volgens de normen

van het Zorginstituut in voldoende mate worden aangeboden in een level 1

traumacentrum. De norm hiervoor is 90%; de werkelijkheid in het werkgebied is circa

60%.

Traumachirurgen, SEH-artsen, MMT-artsen, ambulancemedewerkers, huisartsen en

meldkamermedewerkers hebben deze opdracht gekregen en aanvaard, om te komen tot

een ketenbeschrijving, vaststelling van daarbij te hanteren indicatoren, het in kaart

brengen van verbeter- en knelpunten en last but not least, het zichtbaar maken van het

patiëntenperspectief. In de werkgroep hebben vertegenwoordigers van de genoemde

ketenpartners uit de provincies Drenthe, Friesland en Groningen zitting.

De werkgroep heeft vanaf januari tot en met oktober 2016 op eendrachtige wijze

gewerkt aan deze opdracht. Het resultaat is beschreven in deze rapportage. De

intrinsieke wens van de werkgroep is dat dit document niet zomaar een beschrijving is,

maar een middel tot evaluatie van het gehele zorgtraject. De verantwoordelijkheid voor

deze evaluatie ligt bij het ROAZ dat op basis van de Wet Toelating Zorginstellingen

(WTZi)1 handvaten daartoe heeft.

De werkgroep heeft gekozen voor een werkwijze, die aansluit bij de eerder voltooide

zorgketenbeschrijvingen van het AZNNN. De werkwijze is beschreven in het document

‘Handleiding optimalisering ketenzorg’2. Er is voor een pragmatische insteek gekozen die

aansluit bij de wensen van de bij het project betrokken professionals.

1 Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi); VWS 2005

2 Handleiding optimalisering Ketenzorg; Mw. drs. A.G. van Gemert, 2011

Page 4: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 4

1.2 Samenstelling werkgroep

Werkgroep Zorgketen Multitrauma

Traumaregio Noord Nederland

Zorgaanbieder Werkgroeplid Organisatie Functie

Huisartsen Bert Tent Huisartsen Noord-Nederland

Huisarts

Meldkamer Edwin de Vries Meldkamer Noord Nederland

Meldkamercentralist, Opleidings-coördinator

Ambulancezorg Ronald de Vos Ambulancezorg Groningen

Medisch Manager Ambulancedienst (MMA)

Ambulancezorg John Schuurman Ambulancezorg Fryslân Ambulanceverpleegkundige

Ambulancezorg Chantal Struik Ambulancezorg Groningen

Hoofd opleidingen/opleidingskundige

MMT Mink Kiewiet* Mobiel Medisch Team UMCG

Anesthesioloog en Medisch coördinator MMT Groningen

MMT Ellen Weelink Mobiel Medisch Team UMCG

Medisch coördinator MMT Groningen

Ziekenhuizen Eelke Bosma Martini Ziekenhuis Traumachirurg

Ziekenhuizen Frank Kroezen Treant Zorggroep Traumachirurg

Ziekenhuizen Trea Sandjer Treant Zorggroep SEH-arts

Ziekenhuizen Arvid Munzebrock MCL / AZNNN Traumachirurg en lid managementteam AZNNN

Ziekenhuizen Irene Donse Wilhelmina Ziekenhuis Assen

Traumachirurg

Ziekenhuizen Anneke Blom Wilhelmina Ziekenhuis Assen

SEH-arts

Ziekenhuizen Klaus Wendt UMCG / AZNNN Medisch hoofd Traumachirurgie en lid managementteam AZNNN

AZNNN Inge Reininga Traumacentrum UMCG/ AZNNN

Onderzoekscoördinator

AZNNN Fred Kremer Acute Zorgnetwerk Noord Nederland / KR organisatieadvies B.V.

Procesbegeleider

AZNNN Ineke Colpa Acute Zorgnetwerk Noord

Nederland

Stafadviseur/Procesondersteuner

* tot 1 mei 2016

Page 5: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 5

2. Resultaten stroomlijnen zorgketen Multitrauma

2.1 Inventarisatiefase

2.1.1 Afbakening patiëntengroep en patiëntenstroom in de regio

De werkgroep heeft gekozen voor een heldere definitie van de patiënt en van de keten.

Met “patiënt” wordt bedoeld: patiënt onder verdenking van een multitrauma met

mogelijk een Injury Severity Score (ISS) ≥16. Daarnaast heeft de werkgroep aandacht

besteed aan traumapatiënten met een monoletsel met uit zondering van een acute

heupfractuur.

De Injury Severity Score (ISS) is een codering van het letsel van de patiënt. Deze

codering wordt bepaald na de diagnose en behandeling van de letsels opgelopen bij het

ongeval en vastgelegd in de landelijke traumaregistratie (LTR)3. De ISS wordt berekend

op basis van letseldiagnosecodes van de Abbreviated Injury Scale (AIS) en geeft de

totale letselernst per patiënt weer. In deze codes zit een ernstscore verwerkt. Voor de

berekening van de ISS worden de AIS-letseldiagnosecodes in zes ISS-lichaamsregio’s

verdeeld. Vervolgens worden de drie hoogste AIS-ernstscores uit drie verschillende ISS-

lichaamsregio’s gekwadrateerd en opgeteld. De ISS betreft een getal tussen 1 en 75. Hoe

hoger de score hoe ernstiger de verwondingen. De ISS is gerelateerd aan het risico op

overlijden. Een ISS-score van 16 of meer wordt over het algemeen gezien als een ernstig

letsel, boven de 25 als zeer ernstig en 75 als nauwelijks te overleven. De patiënten met

een ISS ≥16 worden multitrauma patiënten genoemd.

De “zorgketen” wordt omschreven als: de periode die begint op het moment van melding

van een ongeval bij de meldkamer of bij een huisarts(enpost) tot en met de afronding

van de zorg op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis. De melder van het ongeval is

over het algemeen een naaste of familielid, een huisarts of een omstander. In een enkele

situatie kan een patiënt met een multitrauma zich presenteren als een zelfverwijzer op

de Spoedeisende Hulp (SEH).

De patiënt met een multitrauma heeft een ongeval gehad en presenteert zich met

verscheidene uitwendige en/of inwendige letsels. Als er sprake is van schedelhersenletsel

kan de patiënt buiten kennis zijn. De inschatting van de ernst van het letsel vindt plaats

op basis van vitale parameters, klinische presentatie prehospitaal en het

ongevalsmechanisme.

2.1.2 De multitrauma zorgketen in beeld

Zoals vermeld is een pragmatische insteek gekozen die aansluit bij de behoeften van de

ketenpartners. Een verkenning op basis van dialoog in een aantal bijeenkomsten heeft

geleid tot informatie aangaande de:

processtappen

betrokken ketenpartners

doelen en indicatoren

omvang van de patiëntenpopulatie

informatieverspreiding onder ketenpartners

informatie over functioneren in de keten

samenwerkingsverbanden en werkafspraken

het patiëntenperspectief

kritieke momenten in de keten

3 Landelijke Traumaregistratie 2007 – 2011; LNAZ

Page 6: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 6

Processtappen

De processtappen zijn zorgvuldig, op hoofdlijnen met elkaar besproken, zie hiervoor de

ketenvisualisatie in paragraaf 2.2.3. De procesbeschrijving is gebaseerd op protocollen,

werkbeschrijvingen, professionele richtlijnen en wetgeving.

De procesbeschrijving gaat in op de stappen in de keten en niet op de stappen die

inhoudelijk worden genomen door individuele zorgverleners.

Overzicht betrokken ketenpartners

Zoals eerder aangegeven melden patiënten zich via de huisarts, 112 en als zelfverwijzer

bij ziekenhuizen; de primaire partners. Alle partners zijn vertegenwoordigd in het ROAZ

en hebben daar een volledig lidmaatschap in het kader van de WTZi. Naast deze leden

zijn vertegenwoordigers van de provinciale overheid en de verzekeraar aanwezig als

toehoorder bij vergaderingen van het ROAZ.

Ambulance – Meldkamer (112)

De ambulancedienst laat zich op twee wijzen omschrijven, ten eerste als Regionale

Ambulance Voorziening (RAV). In het werkgebied van het AZNNN is dit per provincie

apart georganiseerd. Ten tweede als bedrijven, die samen de RAV’s vormen in Noord

Nederland:

RAV Friesland: Kijlstra Ambulancegroep Fryslân & UMCG Ambulance Zorg

RAV Drenthe: UMCG Ambulance Zorg

RAV Groningen: AmbulanceZorg Groningen

De ambulancebedrijven bemensen samen de ‘witte kolom’ van de Meldkamer en

vervullen hier samen de bestuurlijke rol. De Meldkamer wordt aangestuurd door een

manager en in medisch opzicht door één van de Medisch Managers Ambulancedienst uit

de drie RAV-organisaties.

Het werkgebied is groot; de totale oppervlakte beslaat 24,6% van het oppervlak van

Nederland. Ambulances worden provinciegrensoverschrijdend ingezet op basis van

beschikbaarheid en aanrijtijden.

De inzet van de benodigde hulpverlening wordt als volgt bepaald:

Op de meldkamer wordt een patiënt via het Advanced Medical Priority Dispatch

System (AMPDS) in ProQA getrieerd, wat resulteert in een urgentiecode. Deze code

geeft het niveau aan waarop de hulpverlening moet worden ingezet. Een landelijke

werkgroep bepaalt of de inzet is met A1, A2 of huisarts; dit is vastgelegd in de

landelijke urgentietabel (LUT).

Op regionaal niveau is vervolgens vastgelegd wat er dan wordt ingezet (ambulance,

solist, MMT etc.)

Daarbij geldt dat de vastgestelde inzet zowel qua urgentie als eenheden het minimaal

in te zetten is. De verpleegkundig centralist kan vervolgens op basis van zijn

deskundigheid besluiten op te schalen, afschalen kan niet.

Onderzoek door de werkgroep heeft laten zien dat in 50% van de ISS≥16 vanuit de

meldkamer geen MMT is ingezet. AMPDS-ProQA is ontwikkeld voor het bepalen van een

A1 of A2 inzet van de ambulance en niet voor het MMT. Bij evaluatie van AMPDS-ProQA

lijkt dit een element te zijn wat meegenomen zou moeten worden.

De responstijdnorm van 15 minuten voor A1-ritten4 is in 2015 overschreden in:

Drenthe bij 7,2% van de ritten

Friesland bij 7,5% van de ritten

Groningen bij 5,4% van de ritten.

4 Bron: Regionale ambulancediensten

Page 7: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 7

Landelijk is er sprake van een overschrijding van de responstijd van 15 minuten bij 6,6%

van de ritten.

De wettelijke aanrijtijd naar een SEH vanaf het moment van melding (45 minuten-norm)

is niet relevant voor traumatologiepatiënten met een ISS ≥16 omdat:

Bij traumapatiënten met een ISS ≥16 de benodigde behandeltijd ter plaatse langer is.

Eerste behandeling en stabilisatie zijn op dat moment belangrijker dan binnen 45

minuten op een SEH arriveren.

Er regionaal afspraken in de keten zijn gemaakt over de klinische opvang van

multitrauma patiënten.

De regionale afspraken zijn gebaseerd op landelijke afspraken zoals de levelindeling

traumatologie van de Nederlandse Vereniging Traumatologie (NVT)5, de inzet- en

cancelcriteria MMT6 en de ZIN-indicator dat 90%7 van de multitrauma patiënten dient te

worden opgevangen in het level 1 traumacentrum.

Alle leden van de werkgroep beschouwen de aandacht voor traumatologie in de opleiding

voor ambulanceverpleegkundigen, geconcentreerd in 4 dagen samen met verloskunde en

pediatrie, als beperkt (zie bijlage 4.1, Samenvatting Traumatologie in AVP opleiding).

Gevolg van deze lacune is naar mening van de werkgroep dat

ambulanceverpleegkundigen onvoldoende inzicht hebben in bijvoorbeeld fysiologie van

de letsels, ongevalsmechanismen, relevante scores (RTS/EMV) en organisatiestructuren

(bijvoorbeeld levelindeling van ziekenhuizen), die betrekking hebben op traumatologische

zorg. Dit is niet verwijtbaar aan individuele ambulancemedewerkers.

Ambulanceverpleegkundigen en meldkamercentralisten hebben vraagtekens bij de

toegevoegde waarde van de PHTLS-scholing zoals deze nu wordt gegeven.

Mobiel Medisch Team (MMT)

Het MMT maakt onderdeel uit van het UMCG en is daarmee vertegenwoordigd het ROAZ.

Het MMT heeft een medisch hoofd en wordt aangestuurd vanuit het UMCG.

De inzet- en cancelcriteria voor het MMT zijn vastgelegd in een document van het

Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ). Primaire inzet van het MMT wordt in de meldkamer

geïnitieerd op basis van een urgentiecode in het AMPDS-ProQA; vervolgens wordt aan de

urgentiecode een inzetcode gekoppeld (zie blz. 6, Ambulance). Secundaire inzet kan tot

stand komen door een verzoek van de ambulanceverpleegkundige op basis van het

Landelijk Protocol Ambulance (LPA). Cancelen van een inzet kan alleen dan wanneer een

BIG-geregistreerde ambulanceverpleegkundige een zogeheten Situatie Rapport Ter

Plaatse (SITRAP) geeft aan de MMT-arts. Daarna neemt de MMT-arts het besluit tot wel

of niet cancelen van de MMT-inzet.

Er bestaan aanmerkelijke regionale verschillen bij cancelen van een primaire MT-inzet

(zie bijlage 4.2)8.

Cancel MMT-inzet per regio:

Groningen (31%)

Drenthe (58%)

Friesland (61%)

5 Levelcriteria traumatologie 2014 – 2018; NVT

6 LNAZ/AZN; MMT Inzet- en cancelcriteria, juni 2013

7 Spoed moet goed: Indicatoren en normen voor zes spoedindicaties; Zorginstituut Nederland

8 Bron: Dataset MMT-UMCG 2014

Page 8: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 8

Uiteraard kunnen hier geografische redenen aan ten grondslag liggen; de werkgroep

onderkent dat het verschil dermate groot is dat dit niet de enige verklaring is.

In gesprekken met stakeholders komt naar voren dat de SITRAP niet altijd goed wordt

uitgevraagd dan wel gegeven, ook niet na verder uitvragen. Ook bespreekt niet altijd de

juiste functionaris, de verpleegkundige ter plaatse, dit rapport met de MMT-arts.

Daarnaast ervaren ambulancemedewerkers de samenwerking met het MMT niet altijd als

prettig.

Doordat het werkgebied van het AZNNN geografisch grootschalig is, kan het voorkomen

dat de ambulance tijdens het aanvliegen van het MMT besluit tot een rendez-vous op

locatie en/of op een SEH van een perifeer ziekenhuis. De medische verantwoordelijkheid

van de MMT-arts gaat dan feitelijk nog niet over naar de medisch specialist of SEH-

arts/AGNIO van het opvangende ziekenhuis (zie bijlage 4.3). Er heeft namelijk nog geen

medische overdracht plaats gevonden. Dat betekent dat het hoofdbehandelaarschap van

de MMT-arts is nog niet teneinde is. Er is onduidelijkheid over de juridische

verantwoordelijkheid en bevoegdheid voor de behandeling van de patiënt als het MMT

kortdurend een regionaal ziekenhuis “aandoet” terwijl het met een patiënt onderweg is

naar het level 2 of level 1 ziekenhuis.

Uit de gesprekken met leden van de werkgroep blijkt dat in situaties van opgeschaalde

zorg bij traumatologische incidenten niet altijd gebruik gemaakt wordt van kennis en

kunde van de MMT-arts voor het screenen van zogeheten T3-slachtoffers. De werkgroep

is van mening dat van deze aanwezige kennis gebruik moet worden gemaakt gezien het

feit dat de situatie van het slachtoffer kan veranderen in tijd.

Er blijkt geen structurele regeling tijdens de nacht te zijn voor het vervoer van een

patiënt naar een ander ziekenhuis (met hoger level) of naar het Brandwondencentrum in

situaties waarbij de patiënt niet in het goede ziekenhuis terecht is gekomen. Het gaat

hierbij vaak om instabiele patiënten. In de nacht is de MICU niet inzetbaar. Er worden nu

ad hoc oplossingen gevonden, bijvoorbeeld doordat een MMT-arts, intensivist of

anesthesist met de ambulance meegaat. Alleen bij spoedoverplaatsingen is het MMT

inzetbaar. Het MMT denkt mee, maar moet ook rekening houden met eigen

inzetbaarheid.

Per 1 oktober 2016 is een pilot gestart waarbij de MICU 24/7 beschikbaar is en met

name de spoedoverplaatsingen tussen de ziekenhuizen gaat verzorgen. Mogelijk biedt dit

een oplossing voor het probleem.

Dagpraktijken & Huisartsenposten

In Noord Nederland wordt gedurende de kantooruren (08.00 – 17.00 uur) de acute

huisartsgeneeskunde bedreven door de individuele praktijken. Buiten kantooruren wordt

deze dienst ingevuld door de Doktersdienst Groningen (DDG), Dokterswacht Friesland

(DWF) en de Centrale Huisartsendienst Drenthe (CHD).

De huisartsenposten werken met de Nederlandse Triage Standaard (NTS). Van de

huisartspraktijken is 54% NHG gecertificeerd door de stichting NHG PRaktijk

Accreditering (NPA). Binnen de audit voor deze certificering wordt getoetst op het

gebruik van de geldende normen en instrumenten. Naast de NHG-certificering zijn

huisartspraktijken gecertificeerd door het KEMA en DEKRA 6 voor apotheekhoudende

praktijken. Van de laatste twee systemen zijn op dit moment geen percentages bekend

ten aanzien van certificering. Huisartsen zorgen bij verwijzing voor een schriftelijke

overdracht aan de ambulancediensten en 2e lijn.

Page 9: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 9

Ziekenhuizen

Er zijn 11 ziekenhuislocaties met een SEH in de regio Noord Nederland. Het niveau van

de traumazorg in de ziekenhuizen is vastgesteld volgens de landelijke levelcriteria van de

NVT9. De ziekenhuizen zijn voor de opvang van traumapatiënten in drie levels ingedeeld.

Het level 3-ziekenhuis kan geïsoleerde letsels behandelen, bijvoorbeeld een enkel- of

heupfractuur. In het level 2-ziekenhuis kunnen ook vitaal bedreigde patiënten worden

opgevangen, maar zijn niet alle voorzieningen aanwezig, zoals neurochirurgie. In het

level 1-ziekenhuis kunnen alle ernstig gewonde patiënten 24 uur per dag, 7 dagen per

week worden opgevangen. Bij de integrale visitatie acute zorg wordt het traumalevel van

een ziekenhuis elke 3 – 5 jaar opnieuw vastgesteld. Het UMCG in Groningen is het

regionale traumacentrum met het level 1. Daarnaast is er één ziekenhuis met het level 2,

namelijk het MCL in Leeuwarden. De overige ziekenhuizen voldoen aan de criteria voor

het level 3.

Naast traumachirurgen houden ook orthopeden zich bezig met traumatologie en hebben

binnen hun eigen wetenschappelijke vereniging, Nederlandse Vereniging Orthopedische

Traumatologie (NVOT), een registratie als orthopedisch traumachirurg. De NVOT en de

NVT hebben in een gezamenlijke Taskforce een voorstel voor de invulling van de

traumatologie uitgewerkt waarbij beide specialismen een rol vervullen. Het voorstel van

de Taskforce is op het moment van schrijven van deze rapportage ter beoordeling

voorgelegd aan de wetenschappelijke verenigingen.

Naast de genoemde medisch specialisten hebben ANIOS, AOIS (chirurgie, orthopedie,

SEH-artsen en huisartsgeneeskunde) een rol bij de opvang van de traumapatiënten. De

integrale verantwoordelijkheid voor het zorgproces ligt echter bij de behandelend

medisch specialist.

In de hierna weergegeven kaart zijn de ziekenhuislocaties en hun traumalevelindeling

weergegeven.

De (para-)medisch professionals van de werkgroep delen de mening dat de patiënt moet

worden opgevangen in de ziekenhuislocatie waar de infrastructuur aanwezig is om de

juiste antwoorden te geven op de zorgvraag van de patiënt. De werkgroep is verder van

mening dat, als op een perifere SEH bij screening blijkt dat er toch sprake is van een

multitrauma, de patiënt binnen 6 -12 uur overgeplaatst moet worden naar een level 1

centrum.

9 Levelcriteria traumatologie 2014 – 2018; NVT, Leerum 17 april 2013.

Page 10: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 10

Protocollering

In het werkgebied van het AZNNN gebruiken traumachirurgen het traumaprotocol /Regio

West/UMCG (app) en het traumaprotocol Noord Nederland (www.traumaprotocol.nl). Dit

laatste protocol wordt beheerd door een traumachirurg. Binnen de werkgroep is men van

mening dat dit één traumaprotocol zou moeten worden. Inmiddels hebben de partijen

besloten om tot één protocol te komen. Daarnaast is in de ledenvergadering van de NVT

besloten om het traumaprotocol Regio West/UMCG uit te breiden tot een landelijk

protocol.

Samenwerking ketenpartners

De samenwerking tussen de diverse partijen heeft een grote impact op de uitkomst voor

de patiënt. Immers, men spreekt van het “golden hour” voor de traumapatiënt; deze

cruciale fase start met de identificatie van de situatie ter plaatse door de meldkamer. Op

basis van deze identificatie bepaalt de meldkamer binnen 2 minuten welke inzet nodig is.

Voor de patiënt kan dit resulteren in het verschil tussen een A2-vervoer of een A1-

vervoer met een primaire inzet van het MMT. De pre-alert werkwijze, het direct laten

rijden van de ambulance en de expertise van de meldkamercentralist zijn van groot

belang voor het snel en adequaat inzetten van de hulpverlening. Na de start van de inzet

maakt een ambulancebemanning de keuze voor wellicht een secundaire inzet van het

MMT of voor het insturen van de patiënt in een bepaald ziekenhuis. Dit zijn elementaire

keuzes voordat de patiënt in een medisch specialistisch centrum komt. Dat alles maakt

dat het prehospitale traject van grote invloed is op de definitieve uitkomsten gemeten in

overleving en functioneel herstel voor het traumaslachtoffer.

Doelen en indicatoren

Vakinhoudelijke bespreking van behandelresultaten in de keten vindt plaats tijdens

ketencasusbesprekingen en refereeravonden. Verder voeren de traumatologen twee keer

per jaar regionaal overleg ten aanzien van inhoudelijk beleid en de organisatie van de

traumatologie.

Procesindicatoren worden nog niet structureel besproken. De werkgroep is van mening

dat dit vanuit het ROAZ gefaciliteerd dient te worden en doet daartoe voorstellen. Zie

voor een overzicht van de genoemde ketenindicatoren in paragraaf 2.2.5.

Omvang van de patiëntenpopulatie

In de onderstaande tabellen zijn de aantallen klinische ongevalpatiënten en de aantallen

en percentages multitrauma patiënten in de regio weergegeven. In Noord-Nederland

nemen alle 11 ziekenhuizen met een SEH deel aan de LTR.

Landelijk gezien zijn er in 2014 ruim 83.000 klinische ongevalpatiënten, van wie bijna

6.000 (7%) ernstig gewonden met ISS ≥16, in de LTR geregistreerd. Van de

ziekenhuizen met een afdeling spoedeisende hulp neemt 98% deel aan de LTR. De

regionale ziekenhuizen behandelden in 2014 78% van alle geregistreerde

traumapatiënten en de traumacentra de resterende 22%. De traumacentra behandelden

57% van alle ernstig gewonden.

Page 11: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 11

Grafiek 1 Aantal klinische ongevalpatiënten in de regio Noord Nederland – bron LTR

In de regio Noord Nederland zijn er in 2014 8.461 klinische ongevalspatiënten

geregistreerd in de LTR. In 2015 ging het om 8.359 klinische ongevalspatiënten. In

Grafiek 1 vindt u een overzicht van de aantallen patiënten in de jaren 2011– 201510. Het

verschil in aantal patiënten tussen 2013 en 2014 is een registratie-effect.

In de regio Noord Nederland zijn in 2014 536 multitrauma patiënten geregistreerd in de

LTR. In 2015 ging het om 375 multitrauma patiënten. Van deze patiënten is

respectievelijk 50% en 61% behandeld door het traumacentrum. Het verschil in aantal

multitrauma patiënten tussen beide jaren wordt mede veroorzaakt door een

structuurwijziging in de wijze van de AIS-codering in de LTR. De overgang van het

letselcodesysteem AIS1998 naar AIS2008 heeft geleid tot een daling van het aantal

multitrauma patiënten met een ISS ≥16 en een stijging van het percentage multitrauma

patiënten ISS ≥16, dat primair in het Level 1 centrum is opgenomen. Zie bijlage 4.4 voor

de spreiding van multitrauma patiënten in Noord-Nederland in 2014 en 2015.

Excl. n=352 missing ISS

Grafiek 2 Aantal klinische multitrauma patiënten in de regio Noord-Nederland – bron LTR

10

Landelijke Traumaregistratie 2011 – 2015; LNAZ

7476 7409 7566 8461 8359 0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

8.000

9.000

2011 2012 2013 2014 2015

Aantal klinische ongevalpatiënten

Aantal geregistreerde ongevalpatiënten

385 362 446 536 375 0

100

200

300

400

500

600

2011 2012 2013 2014 2015

Aantal klinische multitraumapatiënten

Aantal ISS ≥ 16

Page 12: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 12

2011 AIS98

2012 AIS98

2013 AIS98

2014 AIS98

2015 AIS08

regio LTR regio LTR regio LTR regio LTR regio LTR

n % % n % % n % % n % % n % %

Traumacentrum 215 56 67 203 56 63 257 58 60 267 50 57 228 61 67

Regionale ziekenhuizen 170 44 33 159 44 37 189 42 40 269 50 43 147 39 33

Totaal (n) 385 4.319 362 4.898 446 5.349 536 5.882 375 4.202

Tabel 1 Spreiding multitrauma patiënten in de regio – bron LTR

Informatieverspreiding onder ketenpartners

De informatie is in te delen in mate van betrouwbaarheid en gestructureerdheid.

Informatie Informatieoverdracht Wijze

Informatie van melder of

huisarts aan MKNN

Ja Mondeling veelal door leken

(complex en onder druk)

Informatie MKNN aan

ambulance (aantal

slachtoffers, aard ongeval)

Ja Mondeling en schriftelijk /

Medisch kladblok MDT

Informatie MKNN aan MMT

(aantal slachtoffers, aard

ongeval)

Ja Mondeling

Ritinformatie (naam, adres

en woonplaats, vitale

parameters en werk-

diagnose)

Ja Digitaal volledige beschik-

baarheid van ritinformatie op

SEH gedurende de

ambulancerit en nadien

Overdracht ambulance aan

MMT

Ja Via portofoon (SITRAP) en bij

aankomst mondeling

Delen van communicatie

MKNN/MMT/Ambulance

Ja Mondeling via portofoon-

verkeer

Overdracht ambulance aan

SEH-ziekenhuis

Ja Mondeling op basis van SBAR

en digitale informatie

ambulancedossier

Overdracht MMT aan SEH-

ziekenhuis

Ja Mondeling/schriftelijk (in

UMCG digitaal in Poliplus) in

andere ziekenhuizen

handgeschreven of via fax

Ziekenhuis naar

ziekenhuis informatie

Ja Mondeling en (secure) mail

Kwaliteitsevaluatie data

via LTR (landelijk en

regionaal)

Ja Schriftelijk – digitaal

Intercollegiaal consult

tussen traumachirurgen in

verschillende ziekenhuizen

Ja Telefonisch/whatsapp/facetime

Tabel 2 Informatieoverdracht

Page 13: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 13

Informatie over functioneren in de keten

Er is veel informatie beschikbaar, zowel over doorloop als kwalitatieve parameters. Het

periodiek evalueren van de keten is voor alle ketenpartners relevant. Als voorbereiding

op deze evaluatie, op initiatief en in opdracht van het ROAZ, is het van belang dat er

een dataset wordt geformuleerd op basis waarvan deze evaluatie plaats zal vinden. De

dataset is beschreven in paragraaf 2.2.2 ketendoelen en criteria multitrauma.

Samenwerkingsverbanden en afspraken

De bijeenkomsten van de werkgroep hebben geleid tot inzicht in een aantal verbeter-

punten bij aanbieders en voor de gehele keten. Het betreft hier kwalitatieve punten maar

ook doorstroomverbeteringen in de keten. De uitkomsten van het proces zullen naar

mening van de werkgroepleden leiden tot versterking van de keten en voldoende

beschikbaarheid van de te verlenen zorg in het werkgebied.

Patiëntenperspectief

Om het patiëntenperspectief in beeld te krijgen is op 20 juni 2016 in samenwerking met

de stafadviseur patiëntenparticipatie van het UMCG een spiegelgesprek gevoerd met

multitrauma patiënten en hun naasten uit alle drie de noordelijke provincies. Het

patiëntenperspectief kan met diverse instrumenten worden geëvalueerd; het gebruikte

spiegelgesprek is slechts één van de methodieken. Verbeterpunten vanuit het

spiegelgesprek zijn opgenomen in het overzicht van aanbevelingen (paragraaf 2.3.5). Zie

voor de evaluatie onder toehoorders en het gespreksverslag van het spiegelgesprek

bijlage 4.8 en bijlage 4.9.

Kritieke momenten in de zorgketen

Tabel 3 geeft een overzicht van de kritieke momenten in de zorgketen multitrauma.

Zorgketen Kritieke momenten Maatregelen

Prehospitaal

Verwijzing

Toegang tot de zorg

Stabilisatie

Vervoer

AMPDS-ProQA geeft de

verpleegkundig centralist

niet altijd de mogelijkheid

om de vragen te stellen die

hij/zij zou willen stellen

waardoor mogelijk

essentiële informatie niet

beschikbaar komt.

Evaluatie AMPDS-ProQA

Gebruik van AMPDS-ProQA

geeft veel data en wordt

daarom niet altijd gebruikt

door ambulance-

bemanning; hierdoor is er

een risico op het verloren

gaan van essentiële

informatie.

Evaluatie AMPDS-ProQA

Klinisch redeneren vanuit

de toedracht en het

ongevalsmechanisme

Scholing t.a.v.:

- Traumatologie

Toepassen van assessment

van de patiënt

Scholing t.a.v.:

- EMV/RTS

Toepassing inzet- en

cancelcriteria MMT

Scholing t.a.v.:

- Juridische aspecten

Page 14: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 14

inzet- en cancelcriteria

MMT

Relatie tussen

ambulancebemanning en

MMT team

Evaluatie bij inzet MMT

tussen ambulance en MMT

team

Verwijzing naar ziekenhuis

met juiste level

Scholing t.a.v.:

- Levelindeling (hoe en

waarom)

- Infrastructuur

ziekenhuizen

- Logistiek (regionale

afspraken)

Toepassen van SBAR en

wederkerigheid vanuit

degene naar wie wordt

overgedragen

Feedback op bestaande

werkafspraken,

aanspreekcultuur

Het inadequaat cancelen

van het MMT kan leiden tot

risico’s voor de patient.

(hoewel maar zelden echt

aangetoond kan worden

dat een patiënt extra

schade heeft opgelopen

door het cancelen van het

MMT).

Daarnaast zijn er conse-

quenties ten aanzien van

inzet van personeel en

middelen (inzet MMT-team

en helikopter, inzet politie).

MMT-arts beslist na SITRAP

ambulanceverpleegkundige

of inzet MMT wordt

gecanceld.

Evaluatie van MMT-inzet.

Samenwerking tussen

prehospitale ketenpartners

Meldkamer voert regierol

ten aanzien van organisatie

van de zorg en goed volgen

van procedures

Vervoer tijdens de nacht

als patiënt niet in het

goede ziekenhuis terecht is

gekomen is afhankelijk van

beschikbaarheid van

individuele specialisten

Regionale regie tijdens de

nacht voor vervoer van

patiënten van het ene naar

het andere ziekenhuis.

In-hospitaal

Acute diagnostiek en

behandeling

Hoofdbehandelaarschap

MMT-arts als patiënt in een

ziekenhuis terecht komt

terwijl MMT is ingezet en er

een ‘lagere’ deskundigheid

aanwezig is in het

ziekenhuis. Op het moment

dat het MMT wordt ingezet

is de MMT-arts medisch

verantwoordelijk. Ook op

een SEH blijft de MMT-arts

Er is onduidelijkheid over

de juridische

verantwoordelijkheid en

bevoegdheid voor de

behandeling van de patiënt

als het MMT kortdurend

voor eerste stabilisatie en

zo nodig diagnostiek een

regionaal ziekenhuis

“aandoet” terwijl het met

een patiënt onderweg is

Page 15: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 15

medisch inhoudelijk

verantwoordelijk totdat

overdracht heeft

plaatsgevonden.

naar het level 2 of het level

1 ziekenhuis.

Dit vraagt om zowel een

organisatorische

benadering als het bepalen

welke deskundigheid

wenselijk is als

regievoerder over een

dergelijk zorgtraject.

(zie bijlage 4.3)

De patiënt met een ISS

≥16 die in een level 2 of 3

ziekenhuis terecht komt,

heeft een risico op niet

verkrijgen van een opti-

maal behandelresultaat en

doet een onnodig en

buitenproportioneel beslag

op SEH-capaciteit,

waarvoor deze niet is

toegerust.

Dit brengt risico’s met zich

mee voor de patiënten

aldaar opgenomen.

Naast deze punten leidt dit

tot een extra vervoer bij

overplaatsing naar een

level 1 ziekenhuis met

extra risico’s voor de

patiënt en een onnodige

beroep op de ambulance

zowel in capaciteit als

financieel.

Adequate triage en sturing

van de patiënt naar het

ziekenhuis met de juiste

levelindeling.

Multitrauma patiënten

worden opgenomen in een

level 1 centrum.

Als op een perifere SEH bij

screening blijkt dat het

toch om een multitrauma

gaat, dan wordt de patiënt

binnen 6 -12 uur

overgeplaatst naar een

level 1 centrum.

Het level 1 traumacentrum

beschikt over onvoldoende

opvangcapaciteit voor

meerdere traumapatiënten

met ISS≥16.

Patiënten worden daardoor

noodgedwongen

opgevangen in een level 2

of 3 centrum.

Upgraden van behandel-

capaciteit UMCG ten bate

van de opvang van multi

trauma patiënten (ISS

≥16) of vervoer naar level

1 centrum onder

begeleiding van MMT.

Tabel 3 Kritieke momenten in de zorgketen

2.1.3 De monotrauma zorgketen in beeld

De werkgroep heeft vanuit twee invalshoeken aandacht besteed aan monoletsels:

1. Snelheid: Informatie over de beschikbaarheid en doorloopsnelheid tot de ingreep

uitwisselen met als doel zo snel als mogelijk is functieherstel voor de patiënt te

realiseren. Het is belangrijk om een systeem te ontwikkelen dat de beschikbare

Page 16: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 16

operatiecapaciteit voor monoletsels van ziekenhuizen binnen de regio aangeeft

(acuut zorgportaal of vergelijkbaar systeem).

2. Kwaliteit: De leden van de werkgroep hebben de intentie uitgesproken om de zorg

voor traumapatiënten met monoletsels op een adequate en kwalitatieve wijze te

managen binnen de regio. Hierbij is het streven om eenduidige afspraken te maken

binnen de volgende subregio’s:

o Friesland, één maatschap heelkunde op vier locaties

o Treant zorggroep, één organisatie met drie locaties

o Groningen/kop van Drenthe, UMCG, Martiniziekenhuis, OZG en WZA op basis van

bestaande samenwerkingsrelaties.

Bij clustering van zorg voor monoletsels is het belangrijk om eenduidige afspraken te

maken voor de hele regio met transparantie voor de prehospitale keten.

Traumachirurgen hebben een behoefte tot intercollegiaal advies ten aanzien van

specifieke casuïstiek. Op dit moment worden hier diverse systemen voor gebruikt, zoals

e-mail, whatsapp en facetime. Er is behoefte aan een veilige web-based omgeving om dit

veilig te kunnen doen. Er is binnen de regio al wel de mogelijkheid om beelden één op

één te bespreken met een collega via een beveiligde verbinding.

De werkgroep heeft afgesproken om te komen tot een kwalitatieve evaluatie van

monoletsels en heeft hiervoor een voorstel ontwikkeld. Zij streeft er naar om dit op te

nemen in de LTR-registratie, zodat er een eenduidige wijze van registratie ontstaat.

2.2 Onderzoeksfase

2.2.1 Gewenste situatie in verbeterperspectief

Ketenstappen

Multitrauma

Knelpunten en/of

afwijking

Uitgangspunt voor kwaliteits-

verbetering, vaststelling

professioneel standpunt en advies

Prehospitaal

Melding AMPDS-ProQA MKNN MKNN evalueert AMPDS-ProQA in 2016.

Advies aan Meldkamer: ketenpartners

(MMT/ambulance) hierbij betrekken.

AMPDS-ProQA Ambulancepersoneel ervaart de informatie

uit AMPDS-ProQA niet altijd als nuttig. Er

is veel onnodige informatie. Informatie

waar men behoefte aan heeft ontbreekt of

valt niet op binnen het geheel en sluit

daarmee niet aan bij de behoefte van de

ambulancebemanning.

AMPDS-ProQA Advies aan Meldkamer:

Verscherpen criteria Meldkamer bij inzet

hulpverlening zoals MMT/A1.

Triage

ambulance

Scholing van

ambulanceverpleeg-

Advies aan ambulancediensten:

Ontwikkelen van een regiobrede bijscho-

Page 17: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 17

kundigen op het gebied

van multitrauma’s is

beperkt.

ling van ambulanceverpleegkundigen.

Juiste inschatting van

de ernst van het letsel

van de patiënt en keuze

van het ziekenhuis met

de juiste infrastructuur

door ambulance-

verpleegkundigen.

Ervaring MMT-artsen: ambulance-

verpleegkundigen gaan regelmatig teveel

af op eerste indruk en minder op de zich

ontwikkelende fysiologische toestand van

de patiënt en het ongevalsmechanisme.

Advies aan ambulancediensten: In regio

brede bijscholing van ambulance-

verpleegkundigen aandacht besteden aan

klinisch redeneren. Gebruik hierbij de door

de werkgroep ontwikkelde Beslisboom

Prehospitale triage (paragraaf 2.2.4)

Triage T3 slachtoffers

bij opgeschaalde zorg

Gebruik maken van deskundigheid van

MMT-arts door OvD-G.

Advies aan ambulancediensten:

Werkafspraken en bijscholing van

ambulancepersoneel.

Inzet MMT Inzet en cancel MMT MMT Inzet- en cancelcriteria11 stelt: Het is

de verantwoordelijkheid van de MMT-arts

om zich er via een goede SITRAP van te

vergewissen of inzet van het MMT nodig

is. Het besluit om de inzet van het MMT te

cancelen wordt genomen door de MMT-

arts. SITRAP kan alleen worden gegeven

door een BIG geregistreerde

verpleegkundige.

Advies aan ambulancediensten: Opnemen

in bijscholing ambulancemedewerkers en

vervolgens monitoren.

Stabilisatie en

vervoer patiënt

Vervoer per heli Advies LBTC: multitrauma patiënten

vervoeren via de heli.

Advies werkgroep: Bij de keuze om een

patiënt met de heli te vervoeren spelen

vele factoren een rol. MMT-arts maakt een

goede afweging en bepaalt of de patiënt

per heli wordt vervoerd.

Rendez vous MMT en

ambulance

Het waar nodig en mogelijk kiezen voor

een rendez-vous tussen ambulance en

MMT is een goede ontwikkeling, die snelle

en optimale zorg voor de patiënt

11

MMT Inzet- en cancelcriteria, juni 2013; LNAZ/AZN

Page 18: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 18

bevordert.

Advies aan ambulancediensten en MMT:

Deze ontwikkeling bevorderen.

Keuze ziekenhuis MMT Inzet- en cancelcriteria stelt: De

MMT-arts bepaalt de indicatie voor

vervoer naar een level 1, 2 of 3

ziekenhuis. Dit geldt vanaf het moment

dat het MMT de melding heeft ontvangen.

Advies aan ambulancediensten: Opnemen

in bijscholing ambulancemedewerkers en

vervolgens monitoren.

Vervoer van patiënten

in de nacht van ene

ziekenhuis naar ander

ziekenhuis

Als blijkt dat een patiënt niet in het goede

ziekenhuis terecht is gekomen is tijdens

de nacht niet duidelijk hoe het vervoer

naar het andere ziekenhuis geregeld moet

worden.

Advies aan ROAZ: Maak regionale

werkafspraken voor vervoer van patiënten

van het ene ziekenhuis naar een ander

ziekenhuis tijdens de nacht. Mogelijk biedt

de pilot met 24/7 inzetbaarheid van de

MICU een oplossing voor het probleem.

Registratie Matchen prehospitale

data LTR

Advies aan ROAZ:

Richt een werkgroep in die:

1.nagaat of de match van prehospitale

data met hospitale data kan worden

verbeterd

2. een werkwijze ontwikkelt voor snelle

identificatie van patiënten in alle schakels

van de keten ten behoeve van ketenbrede

evaluaties.

In-hospitaal

Hoofdbehandelaarschap

MMT-arts

Er is onduidelijkheid over de juridische

verantwoordelijkheid en bevoegdheid voor

de behandeling van de patiënt als het

MMT kortdurend voor eerste stabilisatie en

zo nodig diagnostiek een regionaal

ziekenhuis “aandoet” terwijl het met een

patiënt onderweg is naar het level 2 of het

level 1 ziekenhuis.

Advies aan ROAZ: Eenduidige afspraken

maken over het hoofdbehandelaarschap in

deze situatie.

Vervolgens kan eventueel via LNAZ

worden gestreefd naar landelijke

Page 19: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 19

doorvoering van de gemaakte afspraken.

Concentratie Advies aan ziekenhuizen: Concentratie

van multitrauma patiënten wordt

bevorderd door o.a. scholing van

traumaprofessionals in het prehospitale

traject (zie triage ambulance). Als op een

perifere SEH bij screening blijkt dat het

toch om een multitrauma gaat, dan wordt

de patiënt binnen 6 -12 uur overgeplaatst

naar een level 1 centrum.

Vervolgens jaarlijks monitoren.

Dossiervorming:

beschikbaarheid

informatie

ambulancedienst

Advies aan ziekenhuizen: Het

elektronische ritformulier van de

ambulance en MMT moet worden

opgenomen in het EPD van de patiënt.

Dossiervorming Advies aan ziekenhuizen, RAV en MMT:

Aan de hand van de overdracht van de

ambulance op de SEH in het dossier van

de patiënt registreren of het MMT is

ingezet (primair/secundair) of is

gecanceld.

Traumaprotocol Er worden in de regio twee trauma-

protocollen gehanteerd.

Advies aan traumachirurgen: Realiseer

één traumaprotocol voor de hele regio.

Inmiddels is er ook een landelijk initiatief

via de NVT om te komen tot een landelijk

traumaprotocol.

Intercollegiaal consult

via veilige web-based

omgeving

Traumachirurgen gebruiken bij telefonisch

intercollegiaal consult whatsapp of

facetime.

Advies aan AZNNN: Ontwikkel een veilige

web-based omgeving voor intercollegiaal

consult van traumachirurgen.

(Er is regionaal al wel een mogelijkheid

om één op één beelden te bespreken via

een beveiligde verbinding (XDS)).

Monoletsels Regionaal inzicht in

operatiecapaciteit

Advies aan ziekenhuizen: Ontwikkel een

systeem dat de beschikbare operatie-

capaciteit voor een aantal specifieke

monoletsels van ziekenhuizen binnen de

regio aangeeft (Acuut zorgportaal of

vergelijkbaar systeem).

Clustering van zorg Advies aan ziekenhuizen: Bij clustering

Page 20: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 20

van zorg voor monoletsels eenduidige

afspraken maken voor de hele regio en de

ambulancedienst daar tijdig bij betrekken.

Evaluatie monoletsels Advies aan ziekenhuizen: Evalueer

jaarlijks een aantal specifieke monoletsels

conform het voorstel van de werkgroep.

Tabel 4 Overzicht van knelpunten

2.2.2 Ketendoelen en criteria multitrauma

In de inventarisatiefase zijn de (medisch) inhoudelijke en logistieke doelen voor de

patiëntengroep beschreven in stappen en kritieke momenten in de keten. Het hoofddoel

is de risicomomenten te verkleinen door het nemen van risicoverlagende maatregelen.

Deze zijn vertrekpunt voor het optimaliseren van de keten. Deze wijze van beschrijving

komt overeen met vorige trajecten.

De werkgroep baseert de ketenoptimalisatie mede op het wettelijk kader en landelijke

richtlijnen:

Wet Toegankelijkheid Zorginstellingen12

Tijdelijke Wet Ambulancezorg13

Traumaprotocollen binnen het werkgebied AZNNN14

Indicatoren ZIN

Levelcriteria Nederlandse Vereniging Traumatologie

2.2.3 Uitwerking van de zorgketen

De zorgketen traumatologie is op de volgende pagina’s in een processchema

weergegeven.

12

VWS, 2005 13

VWS, 2013 14

Traumaprotocol Noord Nederland (www.traumaprotocol.nl) en Traumaprotocol Regio West/UMCG

(App Feb013)

Page 21: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 21

Page 22: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 22

2.2.4 Prehospitale triage

Zoals al aangegeven in paragraaf 2.1.2 start het golden hour voor de traumapatiënt op

het moment dat de melding binnenkomt bij de meldkamer. In de prehospitale fase

worden elementaire keuzes gemaakt door de meldkamer en de bemanning van de

ambulance, die bepalend zijn voor de overleving en het functioneel herstel van de

patiënt. Om een beeld te krijgen van deze keuzes en de situatie waarin ambulance-

bemanningen hun werk doen, heeft de werkgroep het prehospitale traject uitgewerkt van

zeven casussen van multitrauma patiënten die in een perifeer ziekenhuis zijn opgenomen

(zie bijlage 4.5). Mede op basis van de uitkomsten van het casusonderzoek heeft de

werkgroep een beslisboom voor de prehospitale triage ontwikkeld, die ambulance-

verpleegkundigen ondersteunt bij het maken van deze elementaire keuzes. De

beslisboom kan ook worden gebruikt tijdens scholingsbijeenkomsten.

Page 23: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 23

Beslisboom Prehospitale triage

Page 24: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 24

Page 25: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 25

2.2.5 Ketenindicatoren

De werkgroep heeft zich gebogen over mogelijke ketenindicatoren. Uitgangspunt daarbij

is het gebruik maken van de indicatoren zoals die normaal voor dit zorgtraject gebruikt

worden in de professionele context.

Prehospitaal

o Ambulance is binnen 15 minuten bij de patiënt vanaf het moment van de melding.

o Aantal multitrauma patiënten dat niet kan worden opgenomen in het level 1

centrum, bijvoorbeeld in verband met capaciteit.

o Inzet en cancels van het MMT.

Ziekenhuis

Verder verwijzen van ISS ≥16 door het level 3 ziekenhuis, noemer het aantal

aangeboden patiënten dat een indicatie heeft voor een level 1 ziekenhuis op de SEH, de

teller het aantal naar het level 1 centrum verwezen patiënten waarvoor actief een

MMT/MICU inzet is gevraagd voor vervolgvervoer.

LTR Data

Alle ziekenhuizen in de regio, de ambulancediensten en het MMT nemen deel aan de

Landelijke traumaregistratie (LTR). De LTR is in 2007 door het Landelijk Netwerk Acute

Zorg opgezet als kwaliteitsregistratie. Het hoofddoel van de LTR is om de traumazorg in

Nederland te meten en verder te verbeteren.

De LTR is een ketenregistratie over ongevalpatiënten die acuut moeten worden

opgenomen voor behandeling van hun letsel. In de LTR worden gegevens vastgelegd

vanaf het tijdstip van het ongeval, de prehospitale opvang tot en met het ontslag uit het

ziekenhuis. De traumaregistratie biedt inzicht in de kenmerken van de patiënten en hun

letsels, de gang van de patiënt door de keten en de uitkomst van zorg. De gegevens

worden geanonimiseerd verwerkt.

Patiënt

Voor het vaststellen van indicatoren ten aanzien van het patiëntenperspectief is gekozen

voor het document ‘Eisen aan acute zorg vanuit een patiëntenperspectief’15. Na

literatuuronderzoek was dit het enige kader wat beschikbaar en toepasbaar was als

toetsingskader. De werkgroep heeft een spiegelbijeenkomst met multitrauma patiënten

uit verschillende ziekenhuizen georganiseerd. Aan de hand van het verslag van de

spiegelbijeenkomst is getoetst of de keten voldoet aan dit eisenkader en of het relevant

is voor de traumatologie.

Relevant is datgene wat van belang is voor de patiënt met een multitrauma. Dit ligt niet

altijd binnen de beïnvloedingsfeer van de werkgroepleden. Hiervoor verwijst de

werkgroep naar het ROAZ voor verdere actie. Een volledig overzicht van het Eisenkader

NCPF is opgenomen in bijlage 4.6. In tabel 4 zijn de voor de traumatologie belangrijkste

en specifieke eisen opgenomen. De eisen hebben een algemeen karakter en sluiten niet

altijd aan bij complexe spoedeisende hulp.

Eisenkader NCPF Relevant Geborgd

(maar)

Actie

1. Per regio is er een informatiekaart (huis

aan huis verspreid) over waar mensen

terecht kunnen voor acute zorgvragen

Ja Onbekend ROAZ

2. Overal in Nederland is een goede

bereikbaarheid en toegankelijkheid

Ja Nee, er is

onvoldoende

ROAZ

15

Nederlandse Patiënt en Consumenten Federatie, 2006

Page 26: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 26

gegarandeerd. capaciteit in het

level 1 centrum

3. Voor onmiddellijk levensbedreigende

zorgvragen kan binnen 8 minuten de

eerste zorg verleend worden.

Ja Nee (maar

ambulance

< 15 minuten ter

plaatse volgens

wetgeving 16 en

indien

noodzakelijk

MMT-inzet)

ROAZ

4. De keten van acute zorg is goed op elkaar

afgestemd. Dit is geborgd in een

kwaliteitssysteem.

Ja Ja, bij

vaststelling van

dit document en

periodieke

meting conform

kwaliteitscyclus

acute zorgketens

ROAZ

5. Overal in de keten vindt op een

eenduidige wijze de triage plaats.

Ja Ja ROAZ

6. In de hele keten is het elektronisch

(waarneem) dossier beschikbaar. Dit

dossier is ook voor de patiënt zelf in te

zien.

Ja Nee, wel

uitwisseling van

beelden via een

beveiligde

verbinding (XDS)

ROAZ

7. Er wordt overal deskundige en

patiëntgerichte zorg verleend. Waar

mogelijk vindt taakdelegatie plaats.

Ja Ja Geen

8. Er is een adequate klachtenregeling,

conform de WKCZ.

Ja Ja Geen

9. Periodiek vindt er

klantervaringenonderzoek plaats; de

resultaten leiden tot een verbetertraject in

overleg met patiëntenplatforms.

Ja Ja, start

gemaakt in dit

project.

ROAZ

Tabel 5 Eisenkader NCPF – relevante eisen

16 Tijdelijke Wet Ambulancezorg; VWS, 2013

Page 27: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 27

Op basis van het voorgaande komt de werkgroep tot het volgende overzicht van ketenindicatoren.

Ketenindicatoren

Ketenfase Indicator Instantie

Hospitaal Aantal multitrauma patiënten (Injury Severity

Score ≥16) opgevangen op de afdeling

spoedeisende hulp (SEH) van het ziekenhuis.

Bijstelling volumenorm door NVT in 2018: ≥ 240

multitrauma in het level 1 traumacentrum

opgevangen.

Zorginstituut

Nederland

Hospitaal – Post

hospitaal

Percentage multitrauma patiënten dat binnen 30

dagen na aankomst op de SEH overlijdt. Een goede

case-mix correctie is van belang. Hiervoor wordt de

case-mix correctie zoals toegepast binnen de LTR

aangehouden.

Zorginstituut

Nederland

Hospitaal – level 1

traumacentrum

Percentage van alle multitrauma patiënten (Injury

Severity Score ≥16) dat direct in het regionale

traumacentrum gepresenteerd wordt.

Norm: minimaal 90% wordt direct in het regionale

traumacentrum gepresenteerd.

Zorginstituut

Nederland

Hospitaal – level 1

traumacentrum

Bent u een level 1 ziekenhuislocatie of

traumacentrum conform de levelcriteria van de

NVT? Zo ja, is er in uw ziekenhuislocatie of

traumacentrum 24/7 een traumateam conform de

NVT criteria voor level 1 ziekenhuizen direct

beschikbaar?

Zorginstituut

Nederland

Hospitaal – level 1

traumacentrum

Is op uw ziekenhuislocatie 24/7 een operatiekamer

conform de NVT-criteria voor level 1 ziekenhuizen

direct beschikbaar?

Zorginstituut

Nederland

Hospitaal – level 1

traumacentrum

Is op uw ziekenhuislocatie 24/7 een bed op de

afdeling intensive care conform de NVT-criteria

voor level 1 ziekenhuizen direct beschikbaar?

Zorginstituut

Nederland

Hospitaal Aantal multitrauma patiënten binnen 6 – 12 uur

overgeplaatst van perifeer ziekenhuis naar level 1

ziekenhuis.

Werkgroep

Multitrauma

Hospitaal Aantal multitrauma patiënten dat niet kan worden

opgenomen in level 1 ziekenhuis, bijvoorbeeld in

verband met capaciteit.

Werkgroep

Multitrauma

Page 28: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 28

Hospitaal Ten aanzien van een aantal specifieke monoletsels:

Aantallen monoletsels per ziekenhuis

Aantallen infecties, complicaties en heroperaties

Pijnscores in rust en tijdens bewegen

Functioneel herstel.

Werkgroep

Multitrauma

Prehospitaal Keuze voor een level 1, 2 of 3 ziekenhuis wordt

genomen door MMT-arts als het MMT primair of

secundair is ingezet

Werkgroep

Multitrauma

MMT Aantallen en percentage cancels MMT per

provincie.

Werkgroep

Multitrauma

MMT Percentage multitrauma patiënten per jaar waarbij

MMT is ingezet.

Werkgroep

Multitrauma

Ambulance

MMT

Hospitaal

Mate waarin de vitale parameters worden

geregistreerd in de LTR.

Werkgroep

Multitrauma

Tabel 6 Overzicht van Ketenindicatoren

2.3 Realisatiefase

2.3.1 Werking van de keten in de praktijk

De contactpersonen en professionals hebben als leden van de werkgroep elkaar beter

leren kennen in de afgelopen periode. Ze hebben inzicht in elkaars expertise en

verantwoordelijkheden gekregen en elkaars faciliteiten, zoals bijvoorbeeld de Meldkamer,

leren kennen.

De participanten delen de mening dat de huidige inrichting voldoende borging biedt aan

beschikbaarheid en kwaliteit van de zorg voor een patiënt met een multitrauma in het

werkgebied. Dit onder voorwaarde dat de voorgestelde verbetermaatregelen worden

geïmplementeerd.

Jaarlijkse periodieke evaluatie is nuttig voor het behoud en verbetering van de kwaliteit

en veiligheid van de keten.

2.3.2 Managementinformatie

De werkgroep is van mening dat het voor een zorgvuldige evaluatie van belang is dat

informatie over de keten beschikbaar is, zowel qua doorlooptijden als in beschikbaarheid

van de zorg. Dit zou bijvoorbeeld jaarlijks beschikbaar moeten zijn, niet alleen voor

ROAZ-leden maar ook bij knelpunten voor professionals werkzaam in de keten.

Voor het genereren van managementinformatie wordt gebruik gemaakt van data uit de

LTR. Het is mogelijk om de kwaliteit van de data in de LTR nog verder te verbeteren (o.a.

EMV en RTS prehospitaal en hospitaal, matchen van prehospitale en hospitale data).

Daarnaast is het belangrijk om bij evaluaties patiënten op een snelle en efficiënte manier

te kunnen traceren in de keten. De werkgroep heeft bij het in kaart brengen van de

keten een casestudy gedaan van zeven patiënten. Daarbij bleek het tijdrovend en lastig

te zijn om patiënten in alle schakels van de keten terug te vinden.

De werkgroep adviseert om een werkgroep in te stellen die zich buigt over deze

aandachtspunten.

Page 29: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 29

2.3.3 Scholing traumaprofessionals

De werkgroep heeft geconstateerd dat binnen de initiële en post-initiële opleidingen voor

ambulanceverpleegkundigen beperkt aandacht is voor traumatologie en in het bijzonder

de logistiek die daarbij behoort, het gebruik van scoresystemen in de acute fase en het

redeneren vanuit het ongevalsmechanisme.

Gezien de doorlooptijden van het traject van de Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma

en de urgentie is de werkgroep van mening geweest dat het wenselijk is hier direct mee

aan het werk te gaan. Zij heeft besloten tot de inrichting van een subwerkgroep

bestaande uit professionals, medisch en paramedisch, van de ambulancediensten. Alle

drie de RAV’s zijn hiervoor uitgenodigd en hebben hiervoor, samen met de werkgroep,

een aantal leerdoelen geformuleerd (zie bijlage 4.7). De subwerkgroep houdt zich

momenteel bezig met de ontwikkeling van het scholingsprogramma.

Met bestuurders en medici van de ambulancediensten zijn de volgende afspraken

gemaakt:

1. Ambulancezorg Groningen en Kijlstra Ambulancegroep Fryslân zullen in het voorjaar

2017 de scholing organiseren voor de medewerkers; eveneens voor de meldkamer-

medewerkers.

2. UMCG Ambulancezorg zal voor 1 juli 2018 de workshop traumatologie organiseren

voor haar medewerkers.

3. Communicatie van in te zetten actiepunten vanuit de werkgroep vindt plaats via

nieuwsbrieven (AZNNN) en werkoverleggen van de respectievelijke diensten.

4. Ontwikkeling van de scholing, e-learning en fysieke scholing, wordt initieel ingezet

door Ambulancezorg Groningen en Kijlstra Ambulancegroep Fryslân. Noodzakelijke

inzet van UMCG Ambulancezorg zal door de procesbegeleider worden besproken met

de directeur stafbureau van UMCG Ambulancezorg.

5. AZNNN onderzoekt de mogelijkheden van een symposium rondom dit thema in het

voorjaar 2017.

6. Na ontwikkeling van de e-learning kan deze ingezet worden binnen alle diensten en

bij andere ketenpartners.

2.3.4 Systematisch verbeteren

De werkgroep stelt voor jaarlijks de keten te evalueren. Opdracht daartoe dient te

geschieden door het ROAZ, voorbereiding door de betrokken organisaties en een

bespreking door de huidige leden van de werkgroep, of vervangers op basis van functie,

onder begeleiding van een medewerker van het AZNNN of lid van het ROAZ.

2.3.5 Aanbevelingen

Patiënt op juiste plaats 1. Ziekenhuizen moeten patiënten die niet passen

binnen de infrastructuur (levelindeling) van het huis

na stabilisatie en eventuele diagnostiek binnen 6 – 12

uur doorverwijzen een centrum met de juiste

infrastructuur.

Melding 2. Huisartsen dienen zelf de meldkamer te bellen en

dit niet door de praktijkondersteuner te laten doen

(warm doorverbinden). Alleen via een direct contact

Page 30: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 30

kan de meldkamercentralist de juiste informatie

verzamelen.

Prehospitale inzet 3. Ambulanceverpleegkundigen dienen zowel het

ongevalsmechanisme als de fysiologische toestand

van het slachtoffer beter mee te nemen in hun

besluitvorming.

4. Centrale regie voor de organisatie van de

zorgverlening en het volgen van de juiste procedures

te beleggen bij de meldkamer.

Meldkamer 5. Bij de evaluatie van AMPDS-ProQA aandacht

besteden aan de volgende knelpunten:

a. Bij AMPDS-ProQA 30 (traumatische verwondingen)

wordt niet gevraagd naar ongevalsmechanisme

b. Bij AMPDS-ProQA 29 (VKO) wordt geen standaard

ademhalingscheck gedaan

c. Bij AMPDS-ProQA 29 (VKO) wordt wel gevraagd

naar het ongevalsmechanisme maar niet naar de

snelheid. De combinatie van snelheid en

ongevalsmechanisme is belangrijk voor de

beeldvorming van de centralist.

d. Volume en presentatie van de informatie gericht op

het gebruik in de volgende stap in de keten, de

ambulance.

e. Bij 50% van de patiënten met ISS ≥16 in 2014

heeft AMPDS-ProQA geen MMT ingezet. Is het

mogelijk om de inschatting van de letselernst in

AMPDS-ProQA te verbeteren?

MMT 6. Het hoofdbehandelaarschap van de MMT-arts goed

uitwerken binnen ROAZ. Het moet helder zijn wie op

welk moment inhoudelijk en juridisch

verantwoordelijk is voor de behandeling van de

patiënt.

7. Afspraken rondom cancelen goed herbevestigen in

het document Inzet- en cancelcriteria MMT en binnen

de scholing:

a. MMT arts is medisch verantwoordelijk vanaf de

primaire inzet door meldkamer

b. Het is de verantwoordelijkheid van de MMT-arts om

zich er via een goede SITRAP van te vergewissen

of inzet van het MMT nodig is. Het besluit om de

inzet van het MMT te cancelen wordt genomen

door de MMT-arts.

c. De MMT-arts bepaalt de indicatie voor vervoer naar

een level 1, 2 of 3 ziekenhuis. Dit geldt vanaf het

moment dat het MMT de melding heeft ontvangen.

d. Gespreksdeelnemers tijdens portofooncontact

identificeren zich met naam en functie

(verpleegkundige/chauffeur).

e. Alleen een BIG-geregistreerde ambulance-

verpleegkundige kan de SITRAP geven.

f. Centralist meldkamer bewaakt (mede) de kwaliteit

van de SITRAP vanuit regierol.

Page 31: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 31

g. Als de ambulancebemanning verzoekt om een 2e

auto (anders dan voor tilondersteuning) wordt het

MMT ingezet (check ademhaling en

ongevalsmechanisme/impact van het trauma)

h. Debriefing van de MMT-inzet tussen MMT en

ambulancebemanning gebeurt volgens een vast

(nog te ontwikkelen) protocol.

Transport 8. De MMT-arts maakt de afweging of het zinvol is om

de patiënt met de helikopter naar het ziekenhuis te

vervoeren. Zo nodig kan de MMT-arts besluiten om

onderweg bij een regionaal ziekenhuis te stoppen

voor stabilisatie of diagnostiek.

9. Het zo nodig en waar mogelijk kiezen voor een

rendez-vous tussen ambulance en MMT is een goede

ontwikkeling die snelle en optimale zorg voor de

patiënt bevordert.

10. Maak regionale werkafspraken voor vervoer van

patiënten van het ene ziekenhuis naar een ander

ziekenhuis tijdens de nacht, als blijkt dat een patiënt

in het verkeerde ziekenhuis terecht is gekomen.

Mogelijk biedt de pilot met 24/7 inzetbaarheid van de

MICU een oplossing voor het probleem.

Opgeschaalde zorg/

T3-slachtoffers

11. Gebruik maken van deskundigheid van MMT-arts

door OvD-G , indien daar gezien het aantal

slachtoffers en de ernst van de letsels ruimte voor is.

Het belang van de patiënt staat voorop.

Registratie en protocollen 12. Het elektronische ritformulier van de ambulance

moet worden opgenomen in het EPD van de patiënt.

13. Ontwikkel en gebruik één traumaprotocol voor

Noord Nederland (overleg hierover is gaande).

14. Registreer op het (elektronische) ritformulier van

de ambulance en bij de overdracht van de ambulance

op de SEH in het dossier van de patiënt of het MMT is

ingezet (primair/secundair) of is gecanceld.

Kwalitatieve en kwantitatieve

evaluatie

15. Jaarlijkse evaluatieve multidisciplinaire

bijeenkomst traumatologie op basis van:

a. Data (LTR plus aanvullende data zoals bijvoorbeeld

inzet en cancel MMT)

b. Aantallen multitrauma patiënten binnen 6 – 12 uur

overgeplaatst van perifeer ziekenhuis naar level 1

of 2 ziekenhuis

c. Monitoren kwaliteit traumatologie monoletsels

eenvoudig inrichten binnen het AZNNN op basis

van bestaande uitkomstparameters, complicaties

en bijvoorbeeld pijnscores. Dit met minimale

registratielast.

d. Aantal multitrauma patiënten dat niet kan worden

opgenomen in het level 1 centrum, bijvoorbeeld in

verband met capaciteit.

16. Casusbesprekingen dienen bij voorkeur

ketenbreed (112 – SEH) te zijn.

Page 32: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 32

17. Verbetering kwaliteit data LTR

a. Verdere verbetering van de kwaliteit van de data

in de LTR (prehospitaal, hospitaal en match).

b. Ontwikkelen van een werkwijze voor snelle

identificatie van patiënten in alle schakels van de

keten ten behoeve van ketenbrede evaluaties.

Deskundigheidsbevordering

18. Scholing inrichten voor ambulancemedewerkers,

SEH-medewerkers en andere betrokkenen in de

prehospitale fase en deze herhalend geven. Hierbij

aandacht besteden aan:

a. Kennis van traumatologie

b. Klinisch redeneren - herkenning van het

ongevalsmechanisme

c. Het feit dat de fysiologische toestand van een

slachtoffer vaak verslechtert. Er wordt nu teveel

afgegaan op de eerste indruk.

d. Rollen en verantwoordelijkheden/samenwerkings-

afspraken

Gezien het grote belang van de scholing voor de

kwaliteit van de zorgverlening heeft de werkgroep

besloten om vooruitlopend op de afronding van het

project te starten met het ontwikkelen van de

scholing.

Bestuurlijk is al met de ambulanceorganisaties

afgesproken om in 2017 een e-learningmodule aan

medewerkers aan te bieden in combinatie met een

fysieke scholing die voor 1 juli 2018 afgerond zal

worden.

19. Scholing/informatie verstrekken aan huisartsen in

samenwerking met huisartsenorganisaties en AZNNN.

Beschikbaarheid capaciteit

SEH, ziekenhuis en/of IC-

bedden

20. Ten bate van de aansturing van de ambulance-

bemanningen dient een systeem te worden ontwikkeld

waarmee de Meldkamer een online en actueel

overzicht heeft van beschikbare capaciteit. Op basis

van informatie van ambulancebemanning kan op deze

wijze een logistieke en kwalitatieve match gemaakt

worden tussen aanbod en vraag.

21. Upgraden beschikbare opvangcapaciteit UMCG ten

bate van multitrauma ISS ≥16.

Gebruik maken van regionale

multidisciplinaire

deskundigheid

22. Inrichten van een web-based omgeving

waarbinnen traumachirurgen casuïstiek aan elkaar

kunnen voorleggen en elkaar kunnen adviseren over

behandeling en eventueel overplaatsing indien dit in

het belang is van de patiënt (naast de bestaande

mogelijkheid voor één op één bespreking van beelden

via XDS).

Patiëntenperspectief 23. Een professionele organisatie en rust creëren op

de ongevalslocatie.

24. Oog & oor voor familieleden van patiënten door

meldkamer, ambulanceverpleegkundigen en SEH-

Page 33: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 33

medewerkers.

25. Familieleden van multitrauma patiënten bij aan-

komst in het ziekenhuis bij voorkeur laten onder-

steunen door een door een vaste, daarvoor

aangewezen professional (bij voorkeur een geestelijk

verzorger of medisch maatschappelijk werker) in de

mate die zij prettig vinden en zo lang als zij daar

behoefte aan hebben.

26. Familieleden bij aankomst in het ziekenhuis zo

snel mogelijk bij hun gewonde familielid brengen en

zoveel mogelijk bij hem/haar laten blijven.

27. Informatie aan patiënten in de eerste dagen/

weken steeds herhalen. Multitrauma patiënten

onthouden in die periode niet (goed) wat er aan hen

verteld wordt. Ook bepaalde vragen met tussenpozen

opnieuw stellen (behoefte kan veranderen).

28. Voldoende tijd inruimen voor een goede en

regelmatige informatie van familieleden zodat zij niet

met vragen blijven zitten.

29. Familieleden ondersteuning/nazorg bieden, ook

bij het regelen van praktische zaken en de

papierwinkel waar ze mee geconfronteerd worden.

30. Voor de verwerking is het elementair dat het

verhaal voor een traumaslachtoffer compleet wordt

gemaakt. Op het moment dat de patiënt daar

behoefte aan heeft actief een gesprek met

hulpverleners (ook prehospitaal) aanbieden.

Monoletsels 31. Het is belangrijk om een systeem te ontwikkelen

dat de beschikbare operatiecapaciteit voor een aantal

specifieke monoletsels van ziekenhuizen binnen de

regio aangeeft.

32. Bij clustering van zorg voor monoletsels is het

belangrijk om eenduidige afspraken te maken voor de

hele regio met transparantie voor de prehospitale

keten.

Tabel 7 Aanbevelingen

Page 34: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 34

3 Bibliografie en begrippen

3.1 Bibliografie

Traumaprotocol Noord Nederland (www.traumaprotocol.nl)

Traumaprotocol Regio West/UMCG (App Feb013)

LNAZ; Landelijke Traumaregistratie 2007 – 2011

LNAZ; Landelijke Traumaregistratie 2010 – 2014

NVT; Levelcriteria traumatologie 2014 – 2018 – Leerum 17 april 2013

LNAZ/AZN; MMT Inzet- en cancelcriteria, juni 2013

Mevr. drs. A.G. van Gemert (2011). Handleiding bij het optimaliseren van Ketenzorg.

Groningen: AZNNN.

Nederlandse Patiënt en Consumenten Federatie; Eisen acute zorg vanuit

patiëntenperspectief. Utrecht: NCPF (2006, juni).

VWS (2013, 1 1); Tijdelijke wet Ambulancezorg. Tijdelijke wet Ambulancezorg.

VWS (2005); Wet Toelating Zorginstellingen - WTZi

Mans S, et al.; Direct transport versus inter hospital transfer of severely injured

trauma patients. Injury (2015), http://dx.doi.org/10.1016/j.injury.2015.09.020

ZIN; Spoed moet goed: Indicatoren en normen voor zes spoedindicaties. December

2015.

Nancy ter Bogt, et al.; MMT-inzet (g)een abc’tje? Vakblad V&VN Ambulancezorg, jaargang 36, Nummer 2, Mei 2015.

Rolf Egberink; Analyse Spreiding Multitrauma patiënten in ZET-regio’s (Zwolle-Enschede-Tilburg). Januari 2016.

E. Spoelder; Expertise traumaheli kan waardevol zijn op SEH. Medisch Contact 31-32, Augustus 2016.

LNAZ; Advies LBTC inzake helicoptervervoer ernstig gewonden. Maart 2016.

Pape et al; The definition of polytrauma revisited: An international consensus process and proposal of the new ‘Berlin definition’. J Trauma Acute Care Surg Volume 77, Number 5. 2014.

Gunning et al. Applicability of the predictors of the historical trauma score in the present Dutch trauma population: Modelling the TRISS predictors. J Trauma Acute Care Surg Volume 77, Number 4. 2014.

3.2 Begrippen / overzicht van afkortingen

AIS - Abbreviated Injury Scale

AMPDS - Advanced Medical Priority Dispatch System (onderdeel ProQA) AZNNN - Acute Zorg Netwerk Noord Nederland

DWF - Dokterswacht Friesland

DICA - Dutch Institute for Clinical Auditing

EMV-score - Eye, motor, verbal score

ISS - Injury Severity Score

LNAZ - Landelijk Netwerk Acute Zorg

LBTC - Landelijk Beraad Traumachirurgen

LTR - Landelijke Trauma Registratie

LUT - Landelijke Urgentie Tabel

MCL - Medisch Centrum Leeuwarden

MKNN - Meldkamer Noord Nederland

MMA - Medisch Manager Ambulancedienst

MMT - Medisch Mobiel Team

NCPF - Nederlandse Consumenten Patiënten Federatie

NPA - NHG Praktijk Accreditering

NVH - Nederlandse Vereniging van Heelkunde

Page 35: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 35

NVT - Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie

NVOT - Nederlandse Vereniging voor Orthopaedische Traumatologie

OvD-G - Officier van Dienst-Geneeskundig

OZG - Ommelander Ziekenhuis Groningen

PROMs - Patient Reported Outcome Measures

RAV - Regionale Ambulance Zorg

ROAZ - Regionaal Orgaan Acute Zorg

RTS - Revised Trauma Score

SBAR-methode - Situation, Background, Assessment, Recommendation

SITRAP - Situatie Rapport ter Plaatse

tWA - Tijdelijke Wet Ambulancezorg

UMCG - Universitair Medisch Centrum Groningen

WTZi - Wet Toelating Zorginstellingen

ZIN - Zorginstituut Nederland

Page 36: Ketenbeschrijving - Acute Zorgnetwerk...2016/12/08  · Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 3 1. Inleiding 1.1 Inleiding Op initiatief

Ketenbeschrijving Zorgketen Multitrauma – vastgestelde versie, 8 december 2016 36

4 Bijlagen

In de bijlagen vindt u documenten die de Ketenbeschrijving Multitrauma onderbouwen.

Deze bijlagen heeft u ontvangen via een separaat document.