Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale...

21
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG Gemeenten en Wmo- consulenten Sociale wijkteams Woning- corporaties en huismeesters Gemeentelijke Gezondheids- dienst (GGD) Thuiszorg- organisaties en thuiszorg- medewerkers Welzijns- organisaties en ouderen- adviseurs Huisartsen Wijkverpleeg- kundigen Mantelzorg- ondersteuners Buurthuizen Organisaties voor dagbesteding Praktijk- verpleeg- kundigen ouderenzorg Organisaties geestelijke gezondheids- zorg Geloofsgemeen- schappen Leger des Heils Gemeente Wonen Zorg en welzijn Sociale omgeving Actorenschema VERDER

Transcript of Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale...

Page 1: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Gemeenten en Wmo-

consulenten

Sociale wijkteams

Woning- corporaties en huismeesters

Gemeentelijke Gezondheids-dienst (GGD)

Thuiszorg- organisaties en thuiszorg- medewerkers

Welzijns- organisaties en ouderen-

adviseurs

Huisartsen

Wijkverpleeg- kundigen

Mantelzorg- ondersteuners

Buurthuizen

Organisaties voor

dagbesteding

Praktijk- verpleeg- kundigen

ouderenzorg

Organisaties

geestelijke

gezondheids-

zorg

Geloofsgemeen-schappen

Leger des Heils

Gemeente

Wonen

Zorg en welzijn

Sociale omgeving

Actorenschema

VERDER

Page 2: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Waarom dit actorenschema?Als medewerker Brandveilig Leven (BVL) of als repressief medewerker weet je dat de brandweerzorg de laatste jaren behoorlijk

veranderd en verbreed is. Vroeger lag de focus van de brandweer enerzijds op het bestrijden van branden en anderzijds op het ervoor

zorgen dat gebouwen aan de eisen uit de bouwregelgeving voldeden. Tegenwoordig is de focus verbreed: niet alleen repressie en

preventieregels, maar het bevorderen van ‘brandveilig leven’ in brede zin. Ook is de laatste jaren steeds duidelijker geworden dat

brandrisico’s niet gelijk over de verschillende groepen in de samenleving verdeeld zijn. Zo lopen ouderen een veel hogere kans dan

gemiddeld om slachtoffer van brand te worden. Ook personen met verward gedrag kunnen als een risicogroep gezien worden als het

gaat om brandveiligheid.

Veel brandweermedewerkers kennen wel

verhalen uit de dagelijkse praktijk over

mensen wiens huis een rommeltje is, die

niet goed voor zichzelf kunnen zorgen en

die afwijkend gedrag vertonen. Vaak leidt

dit gedrag tot brandonveilige situaties.

‘Verwarde personen’ zijn bovendien sowieso

extra in het nieuws de laatste jaren. De

politie maakt melding van een toename

van incidenten rond ‘verward gedrag’. En

ook op bestuurlijk niveau is er aandacht

voor de problematiek van personen

met verward gedrag. De Vereniging

Nederlandse Gemeenten, het Ministerie

van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

en het Ministerie van Veiligheid en Justitie

hebben in 2015 het ‘Aanjaagteam verwarde

personen’ in het leven geroepen (inmiddels

omgedoopt tot ‘Schakelteam personen met

verward gedrag’).

Voor de Nederlandse Brandwonden

Stichting, Brandweer Nederland en de

Brandweeracademie vormde dit alles de

aanleiding om onderzoek te doen naar

de relatie tussen ‘verwarde personen’

en brandveiligheid. Dit onderzoek heeft

geresulteerd in een rapport en een

factsheet, die medio 2017 verschenen zijn

en te downloaden zijn op de website van

het Instituut Fysieke Veiligheid.

De conclusie van het onderzoek was dat

de relatie tussen ‘verward gedrag’ en

brandveiligheid complex is en moeilijk

cijfermatig te onderbouwen is. Wel hebben

de onderzoekers geconstateerd dat

psychische problemen en verstandelijke

beperkingen invloed kunnen hebben op

brandveiligheid. Mensen met verzamelwoede

(hoarding), suïcidaal gedrag of mensen

die vanwege een verstandelijke beperking,

een depressie of een verslaving niet goed

voor zichzelf en voor hun woonomgeving

kunnen zorgen, veroorzaken vaak een

verhoogd brandrisico. Het toegang krijgen

tot deze groep mensen is vaak lastig en het

geven van een brandveiligheidsadvies of het

Page 3: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

TERUG VERDER

ophangen van een rookmelder is bij deze

mensen meestal niet voldoende om het

brandveiligheidsprobleem op te lossen.

Daarom is het goed dat de brandweer

contact onderhoudt met organisaties die

deze mensen kennen, die weten waar de

grootste risico’s zitten en die weten hoe

deze mensen benaderd moeten worden.

Wanneer de brandweer in de repressie

of in het kader van Brandveilig Leven

geconfronteerd wordt met brandonveilige

situaties rond verwarde personen, is het

bovendien belangrijk te weten welke

wegen er zijn om iets aan deze situaties te

doen. Het verdient aanbeveling dat BVL-

medewerkers actief deze organisaties in hun

regio opzoeken en zodoende een netwerk

opbouwen, zodat je elkaar weet te vinden

op het moment dat je elkaar nodig hebt.

DoelgroepDit actorenschema heeft twee groepen

gebruikers voor ogen: medewerkers

Brandveilig Leven en medewerkers in

repressieve dienst.

Als BVL-medewerker kom je veel in

wijken en buurten op momenten dat er

(nog) geen brand is. Daar ben je de oren

en de ogen van de brandweer. Tijdens je

loopbaan heb je een antenne ontwikkeld

voor situaties die ‘niet pluis’ zijn als het

gaat om brandveiligheid. Je komt mensen

tegen die zichzelf en hun woonomgeving

verwaarlozen, waarmee moeilijk te

communiceren valt of waarvan je het

gedrag ‘vreemd’ vindt. Hierdoor kun je de

indruk krijgen dat deze mensen mogelijk de

brandveiligheid in gevaar kunnen brengen.

Het is belangrijk om deze zorgen te delen

met je brandweercollega’s, maar het is ook

goed om te weten dat er tal van instanties

zijn die zich ook bekommeren om deze

mensen en die mogelijk kunnen helpen

bij het verminderen van brandrisico’s. Dit

actorenschema kan je helpen om zicht te

krijgen op het brede scala van instanties

die zich bezighouden met mensen met

mentale problemen en die je mogelijk als

‘partner’ kunt beschouwen als het gaat om

brandveiligheid.

Als medewerker repressie kom

je ter plaatse op het moment dat er al

brand uitgebroken is. Ook dan kun je

geconfronteerd worden met situaties die

‘niet pluis’ zijn: situaties waarbij er meer

aan de hand lijkt te zijn dan alleen pech

of onvoorzichtigheid, waardoor de kans

bestaat dat er binnen afzienbare tijd

opnieuw brand ontstaat op dat adres. Ook

dan is het goed om te weten dat er een

heel scala aan organisaties is die zich met

deze mensen bezighouden. Je BVL-collega

kan jouw signaal dan aan de juiste instantie

adresseren.

IndelingDe organisaties die in dit actorenschema

worden genoemd, zijn onder te verdelen in

de volgende categorieën:

Gemeente

Wonen

Zorg en welzijn

Sociale omgeving

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Page 4: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

GEMEENTE BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een

andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling kan per gemeente

verschillen, maar over het algemeen is het uitgangspunt het bieden van ‘integrale

hulpverlening’ aan kwetsbare mensen, wat betekent dat zoveel mogelijk alle vormen

van hulp gecoördineerd gegeven wordt. Daarbij gaat het om korte lijnen, snelle

afstemming en uitwisseling van expertise. Dit draagt bij aan het vergroten van de

zelfredzaamheid en participatie.

SamenwerkingSociale wijkteams werken onder andere

samen met:

> Gemeenten (Wmo)

> Thuiszorg

> Mantelzorgers

> Huisartsen

> Sociaal psychiatrisch verpleegkundigen

> Wijkverpleging

> Vrijwilligersorganisaties

> Fysiotherapeuten en ergotherapeuten

RelevantieIn sociale wijkteams komen veel partijen bij

elkaar. Daardoor kunnen deze teams een

spilfunctie in de hulpverlening vervullen.

Via het sociale wijkteam kunnen BVL-

medewerkers in contact komen met de

voor hen relevante partijen en kunnen zij

brandveiligheid onder de aandacht brengen.

Page 5: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

GEMEENTE BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Gemeenten en Wmo-consulentenGemeenten hebben in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

een verantwoordelijkheid gekregen als het gaat om het ondersteunen van mensen

bij het zelfstandig functioneren en het deelnemen aan de samenleving. In dat kader

hebben gemeenten één of meerdere Wmo-consulenten (soms ook ‘indicatiesteller

Wmo’ genoemd). Hier kunnen burgers terecht met hulpvragen. De Wmo-consulent

bekijkt wat iemand zelf kan en welke hulp nodig is.

Taken De taken zijn onder andere:

> Verhelderen van de hulpvraag van burgers

in een persoonlijk gesprek. Burgers geven

zelf aan welke ondersteuning ze nodig

hebben bij het zelfstandig functioneren of

deelnemen aan de samenleving.

> Bespreken van mogelijke oplossingen

qua hulpmiddelen, sociale netwerken en

mogelijke mantelzorgers.

SamenwerkingGemeenten en Wmo-consulenten werken

onder andere samen met:

> Sociale wijkteams

> Maatschappelijk werkers

> Wijkverpleegkundigen

> Ggz-organisaties

> Welzijnsorganisaties

> Collega’s sociaal domein in gemeentehuis

> Werk & inkomen en Centrum Jeugd en

Gezin

RelevantieWmo-consulenten komen veel bij mensen

thuis om een melding te bespreken en de

vraag achter de vraag te duiden. Hierdoor

kunnen ook andere zaken gesignaleerd

worden, bijvoorbeeld ten aanzien van

brandveiligheid.

Page 6: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

WONEN

Woningcorporaties en huismeestersWoningcorporaties (ook woningbouwverenigingen genoemd) zorgen ervoor dat

mensen met een laag en een laag-middeninkomen goed en betaalbaar kunnen wonen.

Hieronder vallen ook groepen als ouderen, mensen met een beperking, studenten en

vluchtelingen met een verblijfsvergunning. De taken van woningbouwcorporaties zijn

vastgelegd in de Woningwet 2015.

TakenDe taken zijn onder andere:

> Bouw, verhuur en beheer van sociale

huurwoningen.

> Beheer van maatschappelijk vastgoed

(zoals buurthuis, wijkbibliotheek of

opvanghuis).

> Investeren in leefbaarheid. Hierbij

hoort bijvoorbeeld ook het toezicht

houden op het naleven van de met

bewoners gemaakte afspraken rondom

woningcomplexen (bijvoorbeeld door een

huismeester, beheerder leefomgeving,

wijkbeheerder, medewerker

bewonerszaken of sociaal beheerder) en

het informeren, adviseren en signaleren

van problemen.

SamenwerkingWoningcorporaties en huismeesters werken

onder andere samen met:

> Wijkagenten

> Stadstoezichthouders

> Gemeentelijke wijkopzichters

> Opbouwerkers vanuit welzijn

> Bewonersinitiatieven en commissies

> Zorgorganisaties

RelevantieHuismeesters zijn vaak goed op de hoogte

van de woonsituatie van mensen in de

panden die zij beheren. In bredere zin

zijn zij ‘de ogen en oren van de wijk’. Zij

kunnen signaleren dat het niet goed gaat

met een bewoner en zij kunnen hierop actie

ondernemen. Brandveiligheid kan hierbij

een issue zijn.

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Page 7: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

ZORG EN

WELZIJN

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) In de wet is vastgelegd dat een aantal zorgtaken de verantwoordelijkheid van de gemeente zijn. De Gemeentelijke

Gezondheidsdienst (GGD) voert een deel van deze zorgtaken voor de gemeente uit. De publieke (preventieve) gezondheidszorg

richt zich op de zorg voor de gezondheid van de bevolking en risicogroepen. Deze zorg vult daarmee de reguliere zorg aan, die met

name gericht is op de genezing (cure) en verzorging (care) van individuele patiënten op het moment dat hun gezondheid al geschaad

is. De publieke gezondheidszorg is vastgelegd in de Wet publieke gezondheid (Wpg). Deze wet beschrijft collectieve preventie,

infectieziektebestrijding en jeugdgezondheidszorg. Daarnaast verleent de GGD hulp als er een incident is, bijvoorbeeld na een

uitbraak van voedselvergiftiging of een infectieziekte.

TakenDe taken zijn onder andere:

> Gezondheidsonderzoeken

> Vaccinaties geven

> Adviseren gemeenten over het

gezondheidsbeleid

> Ondersteunen scholen en kinderopvang

bij hun zorg voor een gezonde

leeromgeving voor hun kinderen

> Infectieziektebestrijding

> Medische milieukunde

> Technische hygiënezorg

> Gezondheidsbevordering

> Openbare geestelijke gezondheidszorg

> Jeugdgezondheidszorg

SamenwerkingDe GGD werkt onder andere samen met:

> Gemeenten

> Ambulant begeleiders

> Veiligheidsregio’s

> GHOR

Onderdelen van de GGD zijn bijvoorbeeld ook:

> Forensische geneeskunde. De forensisch

artsen van de GGD werken in opdracht

van politie en justitie. De artsen worden

ook wel gemeentelijk lijkschouwers of

politieartsen genoemd. 

> Consultatiebureaus. Deze volgen de groei,

gezondheid, lichamelijke en geestelijke

ontwikkeling van kinderen tot vier jaar.

RelevantieDe GGD houdt zich ook bezig met

woningvervuiling en hoarders (mensen

met verzamelwoede). Woningvervuiling en

hoarding worden gezien als factoren die de

brandveiligheid negatief beïnvloeden. Niet

alleen voor de bewoners van de betreffende

woning, maar ook voor hun buren. In

verschillende gemeenten werken daarom

de brandweer en de GGD samen om deze

problematiek aan te pakken, al dan niet

geformaliseerd in een convenant.

Page 8: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

ZORG EN

WELZIJN

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Buurthuizen Buurthuizen en wijkcentra zijn in principe twee namen voor hetzelfde. Daarnaast

kunnen er tal van benamingen voorkomen die ook (min of meer) hetzelfde betekenen,

zoals ‘multifunctioneel centrum’, ‘wijkservicepunt’, ‘buurtrestaurants’ of ‘huis van

de wijk’. Buurthuizen of wijkcentra zijn er in allerlei vormen en maten verspreid

door heel Nederland. De buurthuizen behartigen de belangen van buurtbewoners

en ondernemers in de buurt en bieden ondersteuning op allerlei terreinen. Door

organisaties, vrijwilligers en bewoners worden allerlei activiteiten georganiseerd voor

verschillende doelgroepen.

TakenDe taken zijn onder andere:

> Buurtbewoners ontmoeten elkaar in

het wijkcentrum maar kunnen daar ook

aansluiten aan een breed aanbod van

activiteiten.

> Buurtbewoners kunnen met een grote

verscheidenheid aan in de wijk werkzame

professionals en vrijwilligersgroepen in

contact komen, maar ook voor een kopje

koffie of thee, broodjes en soep of om

een van de verschillende kranten te lezen.

SamenwerkingBuurthuizen werken onder andere samen

met:

> Vrijwilligerscoördinatoren of

vrijwilligerscentrales

> Sociale wijkteams

RelevantieBuurthuizen kunnen een plek zijn waar

mensen uit een wijk eenvoudig bereikt

kunnen worden, bijvoorbeeld om

voorlichting te geven in het kader van

Brandveilig Leven.

Page 9: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

ZORG EN

WELZIJN

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Organisaties voor dagbestedingEen organisatie voor dagbesteding is enigszins vergelijkbaar met

een buurthuis, maar dan gericht op een specifieke doelgroep. Bij een

dergelijke instelling kunnen mensen met een hulpvraag (bijvoorbeeld

ouderen of mensen met een verstandelijke beperking) die zelfstandig

thuiswonen terecht voor zinvolle tijdsbesteding en sociaal contact.

RelevantieNet als buurthuizen, kunnen

organisaties voor dagbesteding een

plek zijn waar mensen eenvoudig

bereikt kunnen worden, bijvoorbeeld

om voorlichting te geven in het

kader van Brandveilig Leven.

Page 10: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

ZORG EN

WELZIJN

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

WijkverpleegkundigenEen wijkverpleegkundige is meestal een hbo-geschoolde verpleegkundige

(niveau 5) en is in dienst van een thuiszorgorganisatie. Een wijkverpleegkundige

geeft verpleegkundige ondersteuning aan patiënten in de thuissituatie, bijvoorbeeld

aan ouderen, gehandicapten of mensen die herstellende zijn van een medische ingreep.

Deze ondersteuning kan bestaan uit wondverzorging, het geven van injecties of het

toedienen van een infuus. Wijkverpleegkundigen hebben daarnaast ook de taak om de

verbinding te leggen tussen het medische domein (onder andere ziekenhuis, huisarts,

thuiszorg) en het sociaal domein (zoals welzijnswerkers, onderwijs, wijkagenten) en

het sociale wijkteam.

TakenDe taken zijn onder andere:

> Verpleegkundige zorgtaken bij cliënten in

de wijk.

> Zelfredzaamheid van cliënten stimuleren

om hen (weer) zo zelfstandig mogelijk te

maken.

> Bepalen welke zorg nodig is (indicatie)

op basis van een verheldering van de

zorgvraag en in overleg met de cliënt en

mantelzorger(s).

> Verbindingen te leggen tussen het

medische domein, het sociaal domein en

het sociale wijkteam.

SamenwerkingWijkverpleegkundigen werken onder andere

samen met:

> Ziekenhuizen

> Sociale wijkteams

> Huisartsen

> Welzijnswerkers

> Onderwijs

> Wijkagenten

> Cliëntondersteuners

> Maatschappelijk werkers

> Thuiszorg

> Wmo-consulenten

RelevantieEen wijkverpleegkundige komt bij mensen

thuis en kan daar problemen signaleren. Dit

kunnen ook problemen op het gebied van

brandveiligheid zijn.

Page 11: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

ZORG EN

WELZIJN

HuisartsenDe huisarts heeft een brede kennis van gezondheidsproblemen en is het eerste

aanspreekpunt voor thuiswonende mensen met psychische problemen. Huisartsen

adviseren (preventie), onderzoeken, behandelen en verwijzen door naar de specialist

of zorgverlener wanneer nodig. Ook signaleren huisartsen ontwikkelingen die de

gezondheid beïnvloeden en coördineren de zorg daar waar nodig.

TakenDe taken zijn onder andere:

> Eerste aanspreekpunt burgers voor

gezondheidsgerelateerde hulpvragen.

> Adviseren, onderzoeken, behandelen en

doorverwijzen wanneer nodig.

> Signaleren ontwikkelingen in de

gezondheid burgers.

> Informeren en voorlichten mogelijkheden

op het gebied van geestelijke

gezondheidszorg, hulpmiddelen et cetera.

SamenwerkingHuisartsen werken onder andere samen

met:

> Sociale wijkteams

> Wijkverpleegkundigen

> Specialisten ouderengeneeskunde

> Maatschappelijk werkers

> Buurtcoaches

> Ziekenhuizen

> Medisch specialisten

> Apothekers

> Ggz-organisaties

> Psychologen

> Psychiaters

RelevantieDoor de poortwachterfunctie van de

huisarts is deze op de hoogte van de

zorgvraag van mentaal kwetsbare

mensen. Hierdoor kan de huisarts

ook mogelijke problematiek rond de

brandveiligheid signaleren. Ook krijgt de

huisarts terugkoppeling uit de tweedelijns

gezondheidszorg (de zorg waarvoor een

doorverwijzing nodig is) over de toestand

van mentaal kwetsbare mensen die bij de

huisarts ingeschreven staan. In het sociale

wijkteam neemt de huisarts een belangrijke

positie in.

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Page 12: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

ZORG EN

WELZIJN

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Praktijkverpleegkundigen ouderenzorgDe praktijkverpleegkundige (PVK) ouderenzorg draagt zorg voor casemanagement

voor kwetsbare ouderen. De PVK ouderenzorg kan werkzaam zijn bij een

huisartsenpraktijk, gezondheidscentrum of bij een verzorgings- of verpleeghuis.

TakenDe taken zijn onder andere:

> Verantwoordelijk voor planning,

organisatie en uitvoering van de (medisch

en verpleegkundig inhoudelijke) zorg

rondom de kwetsbare, oudere patiënt

met als doel de patiënt zo lang mogelijk

zelfstandig thuis te laten wonen.

> Coördineren van de zorg en aansturing

van betrokken hulpverleners.

SamenwerkingPraktijkverleegkundigen ouderenzorg

werken onder andere samen met:

> Sociale wijkteams

> Steunpunt Mantelzorg

> Fysiotherapeuten

> Specialisten ouderengeneeskunde

> Thuiszorgmedewerkers

> Huisartsen (signaleringsfunctie)

> Apotheken (signaleringsfunctie)

RelevantieEen PVK ouderenzorg kan bij kwetsbare

ouderen problemen op het gebied van

brandveiligheid signaleren, bijvoorbeeld

via gesprekken of bij constatering van

brandwonden.

Page 13: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

ZORG EN

WELZIJN

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

MantelzorgondersteunersMantelzorgers kunnen ondersteund worden door een mantelzorgondersteuner.

Een mantelzorgondersteuner kan in dienst zijn van de gemeente, zorgaanbieders of

andere organisaties zoals een ‘Steunpunt Mantelzorg’. Mantelzorg is onbetaalde en

vaak langdurige zorg voor zieke familieleden of vrienden. Gemeenten ondersteunen

de mantelzorgers van hun inwoners, bijvoorbeeld met tijdelijke overname van de

zorg door een vrijwilliger of beroepskracht (respijtzorg). Door mantelzorg kunnen

zorgbehoevende mensen zich redden, thuis blijven wonen en deelnemen aan de

samenleving.

TakenDe taken zijn onder andere:

> Kent het aanbod van zorg- en

hulpinstanties in de omgeving, waardoor

hij of zij goed kan doorverwijzen.

> Kan mantelzorgers helpen bij allerlei

regeltaken op het gebied van zorg,

arbeid, welzijn, wonen of financiën, zodat

zij minder worden belast.

> Organiseert lotgenotencontactgroepen

en/of cursussen voor mantelzorgers.

SamenwerkingMantelzorgondersteuners werken onder

andere samen met:

> Sociale wijkteams

> Thuiszorg

> Huisartsen

RelevantieVia een mantelzorgondersteuner kunnen

mantelzorgers bereikt worden, bijvoorbeeld

voor het verstrekken van informatie en

advies op het gebied van Brandveilig Leven.

Page 14: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

ZORG EN

WELZIJN

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Welzijnsorganisaties en ouderenadviseursRegionale of gemeentelijke welzijnsorganisaties kunnen een ouderenadviseur in dienst

hebben. Soms wordt er ook gebruikgemaakt van vrijwillige ouderenadviseurs. Bij

de ouderenadviseur kunnen ouderen, maar ook hun mantelzorgers of familieleden,

terecht met (zorg)vragen rondom het ouder worden. Denk aan: individuele hulp bij

aanpassingen in huis, schuldenproblematiek, dagbesteding en allerlei andere vragen

op het gebied van wonen, zorg, welzijn en financiën. De ouderenadviseur kan naar

aanleiding van deze vragen adviseren en bemiddelen.

SamenwerkingWelzijnsorganisaties en ouderenadviseurs

werken onder andere samen met:

> Wijkverpleegkundigen

> Huisartsen

> Aanbieders dagactiviteiten

> Wijkagenten

RelevantieDe ouderenadviseur kan problemen op

het gebied van brandveiligheid signaleren,

hierover adviseren of doorverwijzen naar

een medewerker Brandveilig Leven. Het

kan daarom raadzaam zijn om als BVL-

medewerker structureel contact te houden

met een ouderenadviseur.

Page 15: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

ZORG EN

WELZIJN

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Organisaties geestelijke gezondheidszorg Elke regio in Nederland kent meerdere organisaties op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg (ggz). De verschillende ggz-

organisaties hebben een eigen naam, voorbeelden zijn Parnassia, Altrecht of Pro Persona. De koepelorganisatie van ggz-organisaties

is GGZ Nederland (www.ggznederland.nl). Hier zijn ruim honderd ggz-organisaties bij aangesloten. Ggz-organisaties bieden hulp

aan volwassenen, kinderen en ouderen bij psychische problemen en bij ernstige psychiatrische stoornissen. Er zijn (grote) algemene

ggz-organisaties en gespecialiseerde ggz-organisaties. In de ggz kunnen verschillende vormen van hulp aangeboden worden. De hulp

kan bijvoorbeeld bestaan uit gesprekstherapie, maar ook uit bijvoorbeeld online hulp, medicatie, begeleid wonen of opvang in een

(gesloten) instelling.

TakenDe taken zijn onder andere:

> Voorkomen van psychische aandoeningen.

> Behandelen en genezen van psychische

aandoeningen.

> Laten deelnemen van mensen met een

psychische aandoening aan de samenleving.

> Bieden van hulp aan mensen die ernstig

verward/verslaafd zijn en die uit zichzelf

geen hulp zoeken.

> Begeleiden van het (semi-)zelfstandig

wonen van mensen.

SamenwerkingGgz-organisaties werken onder andere

samen met:

> Sociale wijkteams

> Wmo-consulenten

> Aanbieders dagactiviteiten

> Politie/wijkagenten

> Ambulante begeleiders

> Zorgverwijzers (huisartsen)

> UWV

> Gemeenten

> Reclassering

> Penitentiaire inrichtingen (PI)

> Partners en familie

> Forensische zorg

RelevantieMedewerkers van ggz-organisaties kunnen

signaleren wanneer cliënten een verhoogd

brandveiligheidsrisico lopen. Ggz-organisaties

zullen tegelijkertijd de privacy van hun

cliënten willen (en moeten) bewaken.

Medewerkers Brandveilig Leven zouden

aan ggz-organisaties informatie kunnen

verstrekken over brandveiligheid. Een

bijzondere taak van een ggz-organisaties is

het begeleiden en beschermen van mensen

die vanwege mentale problematiek niet

volledig in staat zijn om zelfstandig te wonen.

Hierbij kan ook brandveiligheid een issue zijn

waarover medewerkers Brandveilig Leven

zouden kunnen informeren en adviseren.

Page 16: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

ZORG EN

WELZIJN

Thuiszorgorganisaties en thuiszorgmedewerkersOnder thuiszorg vallen verschillende vormen van zorg en huishoudelijke

ondersteuning voor mensen die dat nodig hebben. Bij thuisorganisaties werken

thuiszorgmedewerkers en wijkverpleegkundigen.

TakenDe taken zijn onder andere:

> Hulp bij douchen, wassen, aankleden,

toiletgang.

> Hulp bij het toedienen van medicijnen.

> Advisering dagelijkse verzorging,

hulpmiddelen, mobiliteit en valpreventie.

> Zorg na operatie.

> Palliatieve zorg en terminale zorg. 

SamenwerkingThuiszorgorganisaties werken onder andere

samen met:

> Huisartsen

> Ziekenhuizen

> Verzorgingshuizen

> Mantelzorg

> Partners en familie

> Verzekeraars

RelevantieEen thuiszorgmedewerker komt bij

mensen thuis en kan daar problemen

signaleren. Dit kunnen ook problemen op

het gebied van brandveiligheid zijn. Een

thuiszorgmedewerker moet dan wel weten

waar hij of zij op kan letten. Hierover kan

de medewerker Brandveilig Leven adviseren.

Zie ook in dit filmpje.

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Page 17: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

SOCIALE

OMGEVING

GeloofsgemeenschappenDe helft van de volwassen Nederlanders geeft aan tot een kerkelijke gezindte

of levensbeschouwelijke groepering te horen. Een op de zes Nederlanders

bezoekt regelmatig een religieuze of levensbeschouwelijke dienst (cijfers CBS,

2016). Geloofsgemeenschappen kunnen een belangrijke rol spelen in het sociale

leven van mensen. Binnen een geloofsgemeenschap kunnen leden vaak terecht

voor allerlei vormen van (materiële, psychische, financiële) steun. Sommige

geloofsgemeenschappen richten zich nadrukkelijk ook op hulp aan mensen die niet tot

hun geloofsgemeenschap behoren. Een voorbeeld daarvan is het Leger des Heils.

RelevantieVooral binnen de hechtere geloofs-

gemeenschappen is men vaak goed op

de hoogte van eventuele problemen bij

de (actieve) leden op sociaal, psychisch

of lichamelijk gebied. Deze problemen

kunnen soms ook gevolgen hebben voor

de brandveiligheid. Het kan daarom nuttig

zijn als bij deze geloofsgemeenschappen

bekend is waar men met vragen over

brandveiligheid terecht kan. Om die

reden kan het goed zijn om ook als

BVL-medewerker contact te onderhouden

met geloofsgemeenschappen.

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Page 18: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

SOCIALE

OMGEVING

Leger des HeilsHet Leger des Heils is een protestants-christelijk kerkgenootschap dat zich met

name richt op kwetsbare huishoudens, daklozen, psychiatrische patiënten,

multiprobleemgezinnen, licht verstandelijk beperkte mensen, ex-gedetineerden,

geïsoleerd levende zorgafhankelijke ouderen, mensen die vereenzaamd leven en

afgewezen asielzoekers. Het Leger des Heils biedt materiële en immateriële hulp aan

deze mensen.

RelevantieHet Leger des Heils kan een functie

hebben in de signalering van bijzondere

brandveiligheidsproblematiek. Aangezien

medewerkers van het Leger des Heils

soms (relatief) goed contact hebben met

mensen met mentale problemen, kunnen zij

mogelijk enige invloed uitoefenen om een

brandveiligheidsprobleem aan te pakken.

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Page 19: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Algemene tipsDit actorenschema geeft een overzicht van relevante instanties. Dit is slechts de

eerste stap. Binnen je eigen veiligheidsregio zal je moeten organiseren dat signalen

over ‘verwarde personen’ op de juiste wijze geadresseerd worden: is er in je eigen

organisatie een plek waar meldingen en vragen op het gebied van brandveiligheid in

relatie tot mentale problematiek verzameld worden?

Ervaringen en goede ideeën delenOp verschillende plekken in Nederland

lopen al initiatieven rond de thematiek

van mentaal kwetsbare mensen en

brandveiligheid. Zo heeft de veiligheidsregio

Groningen een protocol extreme

vervuiling ontwikkeld en participeert de

veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond in

het Team Woningvervuiling van de

gemeente Rotterdam. Op de website

www.loketbrandveiligleven.nl

kunnen relevante ervaringen en best

practices gedeeld worden met collega’s in

heel Nederland.

Page 20: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG VERDER

BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG

Verdere informatieNaast de in het actorenschema genoemde organisaties, zijn er in Nederland ook

allerlei kennisinstituten en belangenverenigingen actief met (vormen van) mentale

problematiek. Hier is op specifieke onderwerpen aanvullende informatie te verkrijgen.

TrimbosHet Trimbos-instituut is een kennisinstituut

op het gebied van de geestelijke

gezondheid, in relatie tot het gebruik van

verdovende en verslavende middelen (tabak,

alcohol, drugs).

www.trimbos.nl

Hersenstichting NederlandBij deze stichting is veel kennis aanwezig

over hersenletsel in relatie tot allerlei

mentale problematiek.

www.hersenstichting.nl

Alzheimer NederlandBij deze stichting is veel kennis aanwezig

over de ziekte van Alzheimer en dementie.

www.alzheimer-nederland.nl

Nederlandse Brandwonden StichtingBij deze stichting is veel kennis aanwezig

over brandwonden, de preventie van

brandwonden en alles wat daarmee te

maken heeft.

www.brandwondenstichting.nl

www.brandwondenzorg.nl

KBO-PCOBIn tal van plaatsen in Nederland zijn

ouderenbonden actief, al dan niet op

katholieke of protestant-christelijke

grondslag. Deze ouderenbonden komen op

voor belangen van ouderen en organiseren

activiteiten voor ouderen.

www.uniekbo.nl

MovisieMovisie is een landelijk kennisinstituut en

adviesbureau voor het sociaal domein.

www.movisie.nl

Schakelteam personen met verward gedragHet Schakelteam is de opvolger van het

‘Aanjaagteam verwarde personen’ en is

ingesteld om gemeenten en regio’s te

ondersteunen om te komen tot een goed

werkende aanpak voor personen met

verward gedrag. Het team is ingesteld door

het ministerie van VWS, het ministerie

van JenV en de VNG. Het team heeft

verschillende producten opgeleverd en

praktijkvoorbeelden in kaart gebracht, die

op de website te zien zijn.

vng.nl/personen-met-verward-gedrag

Page 21: Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling

TERUG

ColofonKemperbergerweg 783

6861 RW Arnhem

Postbus 7010

6801 HA Arnhem

t 026 3552455

i www.brandweernederland.nl

e [email protected]

Tekst Clemon Tonnaer en Hester Veltman

Redactie Brandweeracademie en Bureau Brandweer Nederland

Vormgeving OudZuid Ontwerp mediavormgevers

© Brandweeracademie en Brandweer Nederland, december 2017

De Brandweeracademie is onderdeel van het Instituut Fysieke Veiligheid