Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale...
Transcript of Actorenschema - IFV · Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale...
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Gemeenten en Wmo-
consulenten
Sociale wijkteams
Woning- corporaties en huismeesters
Gemeentelijke Gezondheids-dienst (GGD)
Thuiszorg- organisaties en thuiszorg- medewerkers
Welzijns- organisaties en ouderen-
adviseurs
Huisartsen
Wijkverpleeg- kundigen
Mantelzorg- ondersteuners
Buurthuizen
Organisaties voor
dagbesteding
Praktijk- verpleeg- kundigen
ouderenzorg
Organisaties
geestelijke
gezondheids-
zorg
Geloofsgemeen-schappen
Leger des Heils
Gemeente
Wonen
Zorg en welzijn
Sociale omgeving
Actorenschema
VERDER
TERUG VERDER
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Waarom dit actorenschema?Als medewerker Brandveilig Leven (BVL) of als repressief medewerker weet je dat de brandweerzorg de laatste jaren behoorlijk
veranderd en verbreed is. Vroeger lag de focus van de brandweer enerzijds op het bestrijden van branden en anderzijds op het ervoor
zorgen dat gebouwen aan de eisen uit de bouwregelgeving voldeden. Tegenwoordig is de focus verbreed: niet alleen repressie en
preventieregels, maar het bevorderen van ‘brandveilig leven’ in brede zin. Ook is de laatste jaren steeds duidelijker geworden dat
brandrisico’s niet gelijk over de verschillende groepen in de samenleving verdeeld zijn. Zo lopen ouderen een veel hogere kans dan
gemiddeld om slachtoffer van brand te worden. Ook personen met verward gedrag kunnen als een risicogroep gezien worden als het
gaat om brandveiligheid.
Veel brandweermedewerkers kennen wel
verhalen uit de dagelijkse praktijk over
mensen wiens huis een rommeltje is, die
niet goed voor zichzelf kunnen zorgen en
die afwijkend gedrag vertonen. Vaak leidt
dit gedrag tot brandonveilige situaties.
‘Verwarde personen’ zijn bovendien sowieso
extra in het nieuws de laatste jaren. De
politie maakt melding van een toename
van incidenten rond ‘verward gedrag’. En
ook op bestuurlijk niveau is er aandacht
voor de problematiek van personen
met verward gedrag. De Vereniging
Nederlandse Gemeenten, het Ministerie
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
en het Ministerie van Veiligheid en Justitie
hebben in 2015 het ‘Aanjaagteam verwarde
personen’ in het leven geroepen (inmiddels
omgedoopt tot ‘Schakelteam personen met
verward gedrag’).
Voor de Nederlandse Brandwonden
Stichting, Brandweer Nederland en de
Brandweeracademie vormde dit alles de
aanleiding om onderzoek te doen naar
de relatie tussen ‘verwarde personen’
en brandveiligheid. Dit onderzoek heeft
geresulteerd in een rapport en een
factsheet, die medio 2017 verschenen zijn
en te downloaden zijn op de website van
het Instituut Fysieke Veiligheid.
De conclusie van het onderzoek was dat
de relatie tussen ‘verward gedrag’ en
brandveiligheid complex is en moeilijk
cijfermatig te onderbouwen is. Wel hebben
de onderzoekers geconstateerd dat
psychische problemen en verstandelijke
beperkingen invloed kunnen hebben op
brandveiligheid. Mensen met verzamelwoede
(hoarding), suïcidaal gedrag of mensen
die vanwege een verstandelijke beperking,
een depressie of een verslaving niet goed
voor zichzelf en voor hun woonomgeving
kunnen zorgen, veroorzaken vaak een
verhoogd brandrisico. Het toegang krijgen
tot deze groep mensen is vaak lastig en het
geven van een brandveiligheidsadvies of het
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
TERUG VERDER
ophangen van een rookmelder is bij deze
mensen meestal niet voldoende om het
brandveiligheidsprobleem op te lossen.
Daarom is het goed dat de brandweer
contact onderhoudt met organisaties die
deze mensen kennen, die weten waar de
grootste risico’s zitten en die weten hoe
deze mensen benaderd moeten worden.
Wanneer de brandweer in de repressie
of in het kader van Brandveilig Leven
geconfronteerd wordt met brandonveilige
situaties rond verwarde personen, is het
bovendien belangrijk te weten welke
wegen er zijn om iets aan deze situaties te
doen. Het verdient aanbeveling dat BVL-
medewerkers actief deze organisaties in hun
regio opzoeken en zodoende een netwerk
opbouwen, zodat je elkaar weet te vinden
op het moment dat je elkaar nodig hebt.
DoelgroepDit actorenschema heeft twee groepen
gebruikers voor ogen: medewerkers
Brandveilig Leven en medewerkers in
repressieve dienst.
Als BVL-medewerker kom je veel in
wijken en buurten op momenten dat er
(nog) geen brand is. Daar ben je de oren
en de ogen van de brandweer. Tijdens je
loopbaan heb je een antenne ontwikkeld
voor situaties die ‘niet pluis’ zijn als het
gaat om brandveiligheid. Je komt mensen
tegen die zichzelf en hun woonomgeving
verwaarlozen, waarmee moeilijk te
communiceren valt of waarvan je het
gedrag ‘vreemd’ vindt. Hierdoor kun je de
indruk krijgen dat deze mensen mogelijk de
brandveiligheid in gevaar kunnen brengen.
Het is belangrijk om deze zorgen te delen
met je brandweercollega’s, maar het is ook
goed om te weten dat er tal van instanties
zijn die zich ook bekommeren om deze
mensen en die mogelijk kunnen helpen
bij het verminderen van brandrisico’s. Dit
actorenschema kan je helpen om zicht te
krijgen op het brede scala van instanties
die zich bezighouden met mensen met
mentale problemen en die je mogelijk als
‘partner’ kunt beschouwen als het gaat om
brandveiligheid.
Als medewerker repressie kom
je ter plaatse op het moment dat er al
brand uitgebroken is. Ook dan kun je
geconfronteerd worden met situaties die
‘niet pluis’ zijn: situaties waarbij er meer
aan de hand lijkt te zijn dan alleen pech
of onvoorzichtigheid, waardoor de kans
bestaat dat er binnen afzienbare tijd
opnieuw brand ontstaat op dat adres. Ook
dan is het goed om te weten dat er een
heel scala aan organisaties is die zich met
deze mensen bezighouden. Je BVL-collega
kan jouw signaal dan aan de juiste instantie
adresseren.
IndelingDe organisaties die in dit actorenschema
worden genoemd, zijn onder te verdelen in
de volgende categorieën:
Gemeente
Wonen
Zorg en welzijn
Sociale omgeving
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
TERUG VERDER
GEMEENTE BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Sociale wijkteams In Nederland hebben steeds meer gemeenten sociale wijkteams (soms onder een
andere naam, zoals ‘lokaal zorgnetwerk’). De samenstelling kan per gemeente
verschillen, maar over het algemeen is het uitgangspunt het bieden van ‘integrale
hulpverlening’ aan kwetsbare mensen, wat betekent dat zoveel mogelijk alle vormen
van hulp gecoördineerd gegeven wordt. Daarbij gaat het om korte lijnen, snelle
afstemming en uitwisseling van expertise. Dit draagt bij aan het vergroten van de
zelfredzaamheid en participatie.
SamenwerkingSociale wijkteams werken onder andere
samen met:
> Gemeenten (Wmo)
> Thuiszorg
> Mantelzorgers
> Huisartsen
> Sociaal psychiatrisch verpleegkundigen
> Wijkverpleging
> Vrijwilligersorganisaties
> Fysiotherapeuten en ergotherapeuten
RelevantieIn sociale wijkteams komen veel partijen bij
elkaar. Daardoor kunnen deze teams een
spilfunctie in de hulpverlening vervullen.
Via het sociale wijkteam kunnen BVL-
medewerkers in contact komen met de
voor hen relevante partijen en kunnen zij
brandveiligheid onder de aandacht brengen.
TERUG VERDER
GEMEENTE BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Gemeenten en Wmo-consulentenGemeenten hebben in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
een verantwoordelijkheid gekregen als het gaat om het ondersteunen van mensen
bij het zelfstandig functioneren en het deelnemen aan de samenleving. In dat kader
hebben gemeenten één of meerdere Wmo-consulenten (soms ook ‘indicatiesteller
Wmo’ genoemd). Hier kunnen burgers terecht met hulpvragen. De Wmo-consulent
bekijkt wat iemand zelf kan en welke hulp nodig is.
Taken De taken zijn onder andere:
> Verhelderen van de hulpvraag van burgers
in een persoonlijk gesprek. Burgers geven
zelf aan welke ondersteuning ze nodig
hebben bij het zelfstandig functioneren of
deelnemen aan de samenleving.
> Bespreken van mogelijke oplossingen
qua hulpmiddelen, sociale netwerken en
mogelijke mantelzorgers.
SamenwerkingGemeenten en Wmo-consulenten werken
onder andere samen met:
> Sociale wijkteams
> Maatschappelijk werkers
> Wijkverpleegkundigen
> Ggz-organisaties
> Welzijnsorganisaties
> Collega’s sociaal domein in gemeentehuis
> Werk & inkomen en Centrum Jeugd en
Gezin
RelevantieWmo-consulenten komen veel bij mensen
thuis om een melding te bespreken en de
vraag achter de vraag te duiden. Hierdoor
kunnen ook andere zaken gesignaleerd
worden, bijvoorbeeld ten aanzien van
brandveiligheid.
TERUG VERDER
WONEN
Woningcorporaties en huismeestersWoningcorporaties (ook woningbouwverenigingen genoemd) zorgen ervoor dat
mensen met een laag en een laag-middeninkomen goed en betaalbaar kunnen wonen.
Hieronder vallen ook groepen als ouderen, mensen met een beperking, studenten en
vluchtelingen met een verblijfsvergunning. De taken van woningbouwcorporaties zijn
vastgelegd in de Woningwet 2015.
TakenDe taken zijn onder andere:
> Bouw, verhuur en beheer van sociale
huurwoningen.
> Beheer van maatschappelijk vastgoed
(zoals buurthuis, wijkbibliotheek of
opvanghuis).
> Investeren in leefbaarheid. Hierbij
hoort bijvoorbeeld ook het toezicht
houden op het naleven van de met
bewoners gemaakte afspraken rondom
woningcomplexen (bijvoorbeeld door een
huismeester, beheerder leefomgeving,
wijkbeheerder, medewerker
bewonerszaken of sociaal beheerder) en
het informeren, adviseren en signaleren
van problemen.
SamenwerkingWoningcorporaties en huismeesters werken
onder andere samen met:
> Wijkagenten
> Stadstoezichthouders
> Gemeentelijke wijkopzichters
> Opbouwerkers vanuit welzijn
> Bewonersinitiatieven en commissies
> Zorgorganisaties
RelevantieHuismeesters zijn vaak goed op de hoogte
van de woonsituatie van mensen in de
panden die zij beheren. In bredere zin
zijn zij ‘de ogen en oren van de wijk’. Zij
kunnen signaleren dat het niet goed gaat
met een bewoner en zij kunnen hierop actie
ondernemen. Brandveiligheid kan hierbij
een issue zijn.
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
TERUG VERDER
ZORG EN
WELZIJN
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) In de wet is vastgelegd dat een aantal zorgtaken de verantwoordelijkheid van de gemeente zijn. De Gemeentelijke
Gezondheidsdienst (GGD) voert een deel van deze zorgtaken voor de gemeente uit. De publieke (preventieve) gezondheidszorg
richt zich op de zorg voor de gezondheid van de bevolking en risicogroepen. Deze zorg vult daarmee de reguliere zorg aan, die met
name gericht is op de genezing (cure) en verzorging (care) van individuele patiënten op het moment dat hun gezondheid al geschaad
is. De publieke gezondheidszorg is vastgelegd in de Wet publieke gezondheid (Wpg). Deze wet beschrijft collectieve preventie,
infectieziektebestrijding en jeugdgezondheidszorg. Daarnaast verleent de GGD hulp als er een incident is, bijvoorbeeld na een
uitbraak van voedselvergiftiging of een infectieziekte.
TakenDe taken zijn onder andere:
> Gezondheidsonderzoeken
> Vaccinaties geven
> Adviseren gemeenten over het
gezondheidsbeleid
> Ondersteunen scholen en kinderopvang
bij hun zorg voor een gezonde
leeromgeving voor hun kinderen
> Infectieziektebestrijding
> Medische milieukunde
> Technische hygiënezorg
> Gezondheidsbevordering
> Openbare geestelijke gezondheidszorg
> Jeugdgezondheidszorg
SamenwerkingDe GGD werkt onder andere samen met:
> Gemeenten
> Ambulant begeleiders
> Veiligheidsregio’s
> GHOR
Onderdelen van de GGD zijn bijvoorbeeld ook:
> Forensische geneeskunde. De forensisch
artsen van de GGD werken in opdracht
van politie en justitie. De artsen worden
ook wel gemeentelijk lijkschouwers of
politieartsen genoemd.
> Consultatiebureaus. Deze volgen de groei,
gezondheid, lichamelijke en geestelijke
ontwikkeling van kinderen tot vier jaar.
RelevantieDe GGD houdt zich ook bezig met
woningvervuiling en hoarders (mensen
met verzamelwoede). Woningvervuiling en
hoarding worden gezien als factoren die de
brandveiligheid negatief beïnvloeden. Niet
alleen voor de bewoners van de betreffende
woning, maar ook voor hun buren. In
verschillende gemeenten werken daarom
de brandweer en de GGD samen om deze
problematiek aan te pakken, al dan niet
geformaliseerd in een convenant.
TERUG VERDER
ZORG EN
WELZIJN
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Buurthuizen Buurthuizen en wijkcentra zijn in principe twee namen voor hetzelfde. Daarnaast
kunnen er tal van benamingen voorkomen die ook (min of meer) hetzelfde betekenen,
zoals ‘multifunctioneel centrum’, ‘wijkservicepunt’, ‘buurtrestaurants’ of ‘huis van
de wijk’. Buurthuizen of wijkcentra zijn er in allerlei vormen en maten verspreid
door heel Nederland. De buurthuizen behartigen de belangen van buurtbewoners
en ondernemers in de buurt en bieden ondersteuning op allerlei terreinen. Door
organisaties, vrijwilligers en bewoners worden allerlei activiteiten georganiseerd voor
verschillende doelgroepen.
TakenDe taken zijn onder andere:
> Buurtbewoners ontmoeten elkaar in
het wijkcentrum maar kunnen daar ook
aansluiten aan een breed aanbod van
activiteiten.
> Buurtbewoners kunnen met een grote
verscheidenheid aan in de wijk werkzame
professionals en vrijwilligersgroepen in
contact komen, maar ook voor een kopje
koffie of thee, broodjes en soep of om
een van de verschillende kranten te lezen.
SamenwerkingBuurthuizen werken onder andere samen
met:
> Vrijwilligerscoördinatoren of
vrijwilligerscentrales
> Sociale wijkteams
RelevantieBuurthuizen kunnen een plek zijn waar
mensen uit een wijk eenvoudig bereikt
kunnen worden, bijvoorbeeld om
voorlichting te geven in het kader van
Brandveilig Leven.
TERUG VERDER
ZORG EN
WELZIJN
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Organisaties voor dagbestedingEen organisatie voor dagbesteding is enigszins vergelijkbaar met
een buurthuis, maar dan gericht op een specifieke doelgroep. Bij een
dergelijke instelling kunnen mensen met een hulpvraag (bijvoorbeeld
ouderen of mensen met een verstandelijke beperking) die zelfstandig
thuiswonen terecht voor zinvolle tijdsbesteding en sociaal contact.
RelevantieNet als buurthuizen, kunnen
organisaties voor dagbesteding een
plek zijn waar mensen eenvoudig
bereikt kunnen worden, bijvoorbeeld
om voorlichting te geven in het
kader van Brandveilig Leven.
TERUG VERDER
ZORG EN
WELZIJN
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
WijkverpleegkundigenEen wijkverpleegkundige is meestal een hbo-geschoolde verpleegkundige
(niveau 5) en is in dienst van een thuiszorgorganisatie. Een wijkverpleegkundige
geeft verpleegkundige ondersteuning aan patiënten in de thuissituatie, bijvoorbeeld
aan ouderen, gehandicapten of mensen die herstellende zijn van een medische ingreep.
Deze ondersteuning kan bestaan uit wondverzorging, het geven van injecties of het
toedienen van een infuus. Wijkverpleegkundigen hebben daarnaast ook de taak om de
verbinding te leggen tussen het medische domein (onder andere ziekenhuis, huisarts,
thuiszorg) en het sociaal domein (zoals welzijnswerkers, onderwijs, wijkagenten) en
het sociale wijkteam.
TakenDe taken zijn onder andere:
> Verpleegkundige zorgtaken bij cliënten in
de wijk.
> Zelfredzaamheid van cliënten stimuleren
om hen (weer) zo zelfstandig mogelijk te
maken.
> Bepalen welke zorg nodig is (indicatie)
op basis van een verheldering van de
zorgvraag en in overleg met de cliënt en
mantelzorger(s).
> Verbindingen te leggen tussen het
medische domein, het sociaal domein en
het sociale wijkteam.
SamenwerkingWijkverpleegkundigen werken onder andere
samen met:
> Ziekenhuizen
> Sociale wijkteams
> Huisartsen
> Welzijnswerkers
> Onderwijs
> Wijkagenten
> Cliëntondersteuners
> Maatschappelijk werkers
> Thuiszorg
> Wmo-consulenten
RelevantieEen wijkverpleegkundige komt bij mensen
thuis en kan daar problemen signaleren. Dit
kunnen ook problemen op het gebied van
brandveiligheid zijn.
TERUG VERDER
ZORG EN
WELZIJN
HuisartsenDe huisarts heeft een brede kennis van gezondheidsproblemen en is het eerste
aanspreekpunt voor thuiswonende mensen met psychische problemen. Huisartsen
adviseren (preventie), onderzoeken, behandelen en verwijzen door naar de specialist
of zorgverlener wanneer nodig. Ook signaleren huisartsen ontwikkelingen die de
gezondheid beïnvloeden en coördineren de zorg daar waar nodig.
TakenDe taken zijn onder andere:
> Eerste aanspreekpunt burgers voor
gezondheidsgerelateerde hulpvragen.
> Adviseren, onderzoeken, behandelen en
doorverwijzen wanneer nodig.
> Signaleren ontwikkelingen in de
gezondheid burgers.
> Informeren en voorlichten mogelijkheden
op het gebied van geestelijke
gezondheidszorg, hulpmiddelen et cetera.
SamenwerkingHuisartsen werken onder andere samen
met:
> Sociale wijkteams
> Wijkverpleegkundigen
> Specialisten ouderengeneeskunde
> Maatschappelijk werkers
> Buurtcoaches
> Ziekenhuizen
> Medisch specialisten
> Apothekers
> Ggz-organisaties
> Psychologen
> Psychiaters
RelevantieDoor de poortwachterfunctie van de
huisarts is deze op de hoogte van de
zorgvraag van mentaal kwetsbare
mensen. Hierdoor kan de huisarts
ook mogelijke problematiek rond de
brandveiligheid signaleren. Ook krijgt de
huisarts terugkoppeling uit de tweedelijns
gezondheidszorg (de zorg waarvoor een
doorverwijzing nodig is) over de toestand
van mentaal kwetsbare mensen die bij de
huisarts ingeschreven staan. In het sociale
wijkteam neemt de huisarts een belangrijke
positie in.
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
TERUG VERDER
ZORG EN
WELZIJN
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Praktijkverpleegkundigen ouderenzorgDe praktijkverpleegkundige (PVK) ouderenzorg draagt zorg voor casemanagement
voor kwetsbare ouderen. De PVK ouderenzorg kan werkzaam zijn bij een
huisartsenpraktijk, gezondheidscentrum of bij een verzorgings- of verpleeghuis.
TakenDe taken zijn onder andere:
> Verantwoordelijk voor planning,
organisatie en uitvoering van de (medisch
en verpleegkundig inhoudelijke) zorg
rondom de kwetsbare, oudere patiënt
met als doel de patiënt zo lang mogelijk
zelfstandig thuis te laten wonen.
> Coördineren van de zorg en aansturing
van betrokken hulpverleners.
SamenwerkingPraktijkverleegkundigen ouderenzorg
werken onder andere samen met:
> Sociale wijkteams
> Steunpunt Mantelzorg
> Fysiotherapeuten
> Specialisten ouderengeneeskunde
> Thuiszorgmedewerkers
> Huisartsen (signaleringsfunctie)
> Apotheken (signaleringsfunctie)
RelevantieEen PVK ouderenzorg kan bij kwetsbare
ouderen problemen op het gebied van
brandveiligheid signaleren, bijvoorbeeld
via gesprekken of bij constatering van
brandwonden.
TERUG VERDER
ZORG EN
WELZIJN
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
MantelzorgondersteunersMantelzorgers kunnen ondersteund worden door een mantelzorgondersteuner.
Een mantelzorgondersteuner kan in dienst zijn van de gemeente, zorgaanbieders of
andere organisaties zoals een ‘Steunpunt Mantelzorg’. Mantelzorg is onbetaalde en
vaak langdurige zorg voor zieke familieleden of vrienden. Gemeenten ondersteunen
de mantelzorgers van hun inwoners, bijvoorbeeld met tijdelijke overname van de
zorg door een vrijwilliger of beroepskracht (respijtzorg). Door mantelzorg kunnen
zorgbehoevende mensen zich redden, thuis blijven wonen en deelnemen aan de
samenleving.
TakenDe taken zijn onder andere:
> Kent het aanbod van zorg- en
hulpinstanties in de omgeving, waardoor
hij of zij goed kan doorverwijzen.
> Kan mantelzorgers helpen bij allerlei
regeltaken op het gebied van zorg,
arbeid, welzijn, wonen of financiën, zodat
zij minder worden belast.
> Organiseert lotgenotencontactgroepen
en/of cursussen voor mantelzorgers.
SamenwerkingMantelzorgondersteuners werken onder
andere samen met:
> Sociale wijkteams
> Thuiszorg
> Huisartsen
RelevantieVia een mantelzorgondersteuner kunnen
mantelzorgers bereikt worden, bijvoorbeeld
voor het verstrekken van informatie en
advies op het gebied van Brandveilig Leven.
TERUG VERDER
ZORG EN
WELZIJN
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Welzijnsorganisaties en ouderenadviseursRegionale of gemeentelijke welzijnsorganisaties kunnen een ouderenadviseur in dienst
hebben. Soms wordt er ook gebruikgemaakt van vrijwillige ouderenadviseurs. Bij
de ouderenadviseur kunnen ouderen, maar ook hun mantelzorgers of familieleden,
terecht met (zorg)vragen rondom het ouder worden. Denk aan: individuele hulp bij
aanpassingen in huis, schuldenproblematiek, dagbesteding en allerlei andere vragen
op het gebied van wonen, zorg, welzijn en financiën. De ouderenadviseur kan naar
aanleiding van deze vragen adviseren en bemiddelen.
SamenwerkingWelzijnsorganisaties en ouderenadviseurs
werken onder andere samen met:
> Wijkverpleegkundigen
> Huisartsen
> Aanbieders dagactiviteiten
> Wijkagenten
RelevantieDe ouderenadviseur kan problemen op
het gebied van brandveiligheid signaleren,
hierover adviseren of doorverwijzen naar
een medewerker Brandveilig Leven. Het
kan daarom raadzaam zijn om als BVL-
medewerker structureel contact te houden
met een ouderenadviseur.
TERUG VERDER
ZORG EN
WELZIJN
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Organisaties geestelijke gezondheidszorg Elke regio in Nederland kent meerdere organisaties op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg (ggz). De verschillende ggz-
organisaties hebben een eigen naam, voorbeelden zijn Parnassia, Altrecht of Pro Persona. De koepelorganisatie van ggz-organisaties
is GGZ Nederland (www.ggznederland.nl). Hier zijn ruim honderd ggz-organisaties bij aangesloten. Ggz-organisaties bieden hulp
aan volwassenen, kinderen en ouderen bij psychische problemen en bij ernstige psychiatrische stoornissen. Er zijn (grote) algemene
ggz-organisaties en gespecialiseerde ggz-organisaties. In de ggz kunnen verschillende vormen van hulp aangeboden worden. De hulp
kan bijvoorbeeld bestaan uit gesprekstherapie, maar ook uit bijvoorbeeld online hulp, medicatie, begeleid wonen of opvang in een
(gesloten) instelling.
TakenDe taken zijn onder andere:
> Voorkomen van psychische aandoeningen.
> Behandelen en genezen van psychische
aandoeningen.
> Laten deelnemen van mensen met een
psychische aandoening aan de samenleving.
> Bieden van hulp aan mensen die ernstig
verward/verslaafd zijn en die uit zichzelf
geen hulp zoeken.
> Begeleiden van het (semi-)zelfstandig
wonen van mensen.
SamenwerkingGgz-organisaties werken onder andere
samen met:
> Sociale wijkteams
> Wmo-consulenten
> Aanbieders dagactiviteiten
> Politie/wijkagenten
> Ambulante begeleiders
> Zorgverwijzers (huisartsen)
> UWV
> Gemeenten
> Reclassering
> Penitentiaire inrichtingen (PI)
> Partners en familie
> Forensische zorg
RelevantieMedewerkers van ggz-organisaties kunnen
signaleren wanneer cliënten een verhoogd
brandveiligheidsrisico lopen. Ggz-organisaties
zullen tegelijkertijd de privacy van hun
cliënten willen (en moeten) bewaken.
Medewerkers Brandveilig Leven zouden
aan ggz-organisaties informatie kunnen
verstrekken over brandveiligheid. Een
bijzondere taak van een ggz-organisaties is
het begeleiden en beschermen van mensen
die vanwege mentale problematiek niet
volledig in staat zijn om zelfstandig te wonen.
Hierbij kan ook brandveiligheid een issue zijn
waarover medewerkers Brandveilig Leven
zouden kunnen informeren en adviseren.
TERUG VERDER
ZORG EN
WELZIJN
Thuiszorgorganisaties en thuiszorgmedewerkersOnder thuiszorg vallen verschillende vormen van zorg en huishoudelijke
ondersteuning voor mensen die dat nodig hebben. Bij thuisorganisaties werken
thuiszorgmedewerkers en wijkverpleegkundigen.
TakenDe taken zijn onder andere:
> Hulp bij douchen, wassen, aankleden,
toiletgang.
> Hulp bij het toedienen van medicijnen.
> Advisering dagelijkse verzorging,
hulpmiddelen, mobiliteit en valpreventie.
> Zorg na operatie.
> Palliatieve zorg en terminale zorg.
SamenwerkingThuiszorgorganisaties werken onder andere
samen met:
> Huisartsen
> Ziekenhuizen
> Verzorgingshuizen
> Mantelzorg
> Partners en familie
> Verzekeraars
RelevantieEen thuiszorgmedewerker komt bij
mensen thuis en kan daar problemen
signaleren. Dit kunnen ook problemen op
het gebied van brandveiligheid zijn. Een
thuiszorgmedewerker moet dan wel weten
waar hij of zij op kan letten. Hierover kan
de medewerker Brandveilig Leven adviseren.
Zie ook in dit filmpje.
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
TERUG VERDER
SOCIALE
OMGEVING
GeloofsgemeenschappenDe helft van de volwassen Nederlanders geeft aan tot een kerkelijke gezindte
of levensbeschouwelijke groepering te horen. Een op de zes Nederlanders
bezoekt regelmatig een religieuze of levensbeschouwelijke dienst (cijfers CBS,
2016). Geloofsgemeenschappen kunnen een belangrijke rol spelen in het sociale
leven van mensen. Binnen een geloofsgemeenschap kunnen leden vaak terecht
voor allerlei vormen van (materiële, psychische, financiële) steun. Sommige
geloofsgemeenschappen richten zich nadrukkelijk ook op hulp aan mensen die niet tot
hun geloofsgemeenschap behoren. Een voorbeeld daarvan is het Leger des Heils.
RelevantieVooral binnen de hechtere geloofs-
gemeenschappen is men vaak goed op
de hoogte van eventuele problemen bij
de (actieve) leden op sociaal, psychisch
of lichamelijk gebied. Deze problemen
kunnen soms ook gevolgen hebben voor
de brandveiligheid. Het kan daarom nuttig
zijn als bij deze geloofsgemeenschappen
bekend is waar men met vragen over
brandveiligheid terecht kan. Om die
reden kan het goed zijn om ook als
BVL-medewerker contact te onderhouden
met geloofsgemeenschappen.
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
TERUG VERDER
SOCIALE
OMGEVING
Leger des HeilsHet Leger des Heils is een protestants-christelijk kerkgenootschap dat zich met
name richt op kwetsbare huishoudens, daklozen, psychiatrische patiënten,
multiprobleemgezinnen, licht verstandelijk beperkte mensen, ex-gedetineerden,
geïsoleerd levende zorgafhankelijke ouderen, mensen die vereenzaamd leven en
afgewezen asielzoekers. Het Leger des Heils biedt materiële en immateriële hulp aan
deze mensen.
RelevantieHet Leger des Heils kan een functie
hebben in de signalering van bijzondere
brandveiligheidsproblematiek. Aangezien
medewerkers van het Leger des Heils
soms (relatief) goed contact hebben met
mensen met mentale problemen, kunnen zij
mogelijk enige invloed uitoefenen om een
brandveiligheidsprobleem aan te pakken.
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
TERUG VERDER
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Algemene tipsDit actorenschema geeft een overzicht van relevante instanties. Dit is slechts de
eerste stap. Binnen je eigen veiligheidsregio zal je moeten organiseren dat signalen
over ‘verwarde personen’ op de juiste wijze geadresseerd worden: is er in je eigen
organisatie een plek waar meldingen en vragen op het gebied van brandveiligheid in
relatie tot mentale problematiek verzameld worden?
Ervaringen en goede ideeën delenOp verschillende plekken in Nederland
lopen al initiatieven rond de thematiek
van mentaal kwetsbare mensen en
brandveiligheid. Zo heeft de veiligheidsregio
Groningen een protocol extreme
vervuiling ontwikkeld en participeert de
veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond in
het Team Woningvervuiling van de
gemeente Rotterdam. Op de website
www.loketbrandveiligleven.nl
kunnen relevante ervaringen en best
practices gedeeld worden met collega’s in
heel Nederland.
TERUG VERDER
BRANDVEILIGHEID IN RELATIE TOT PERSONEN MET VERWARD GEDRAG
Verdere informatieNaast de in het actorenschema genoemde organisaties, zijn er in Nederland ook
allerlei kennisinstituten en belangenverenigingen actief met (vormen van) mentale
problematiek. Hier is op specifieke onderwerpen aanvullende informatie te verkrijgen.
TrimbosHet Trimbos-instituut is een kennisinstituut
op het gebied van de geestelijke
gezondheid, in relatie tot het gebruik van
verdovende en verslavende middelen (tabak,
alcohol, drugs).
www.trimbos.nl
Hersenstichting NederlandBij deze stichting is veel kennis aanwezig
over hersenletsel in relatie tot allerlei
mentale problematiek.
www.hersenstichting.nl
Alzheimer NederlandBij deze stichting is veel kennis aanwezig
over de ziekte van Alzheimer en dementie.
www.alzheimer-nederland.nl
Nederlandse Brandwonden StichtingBij deze stichting is veel kennis aanwezig
over brandwonden, de preventie van
brandwonden en alles wat daarmee te
maken heeft.
www.brandwondenstichting.nl
www.brandwondenzorg.nl
KBO-PCOBIn tal van plaatsen in Nederland zijn
ouderenbonden actief, al dan niet op
katholieke of protestant-christelijke
grondslag. Deze ouderenbonden komen op
voor belangen van ouderen en organiseren
activiteiten voor ouderen.
www.uniekbo.nl
MovisieMovisie is een landelijk kennisinstituut en
adviesbureau voor het sociaal domein.
www.movisie.nl
Schakelteam personen met verward gedragHet Schakelteam is de opvolger van het
‘Aanjaagteam verwarde personen’ en is
ingesteld om gemeenten en regio’s te
ondersteunen om te komen tot een goed
werkende aanpak voor personen met
verward gedrag. Het team is ingesteld door
het ministerie van VWS, het ministerie
van JenV en de VNG. Het team heeft
verschillende producten opgeleverd en
praktijkvoorbeelden in kaart gebracht, die
op de website te zien zijn.
vng.nl/personen-met-verward-gedrag
TERUG
ColofonKemperbergerweg 783
6861 RW Arnhem
Postbus 7010
6801 HA Arnhem
t 026 3552455
i www.brandweernederland.nl
Tekst Clemon Tonnaer en Hester Veltman
Redactie Brandweeracademie en Bureau Brandweer Nederland
Vormgeving OudZuid Ontwerp mediavormgevers
© Brandweeracademie en Brandweer Nederland, december 2017
De Brandweeracademie is onderdeel van het Instituut Fysieke Veiligheid