Kennisalliantie Jaarverslag 2010

46

description

Samen werken aan economische vernieuwing.

Transcript of Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Page 1: Kennisalliantie Jaarverslag 2010
Page 2: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

2 | Samen werken aan economische vernieuwing

Voorwoord

Samen werken aan economische vernieuwingEen jaar hard werken aan de regionale kenniseconomie, samengevat in een veertigtal pagina’s. Dat is wat aan u voorligt. Een boeiende weergave van de samenwerking tussen ondernemers, onderzoek, onderwijs en overheid om binnen een aantal voor Zuid-Holland dominante economische clusters, vernieuwing te realiseren.

Wij zien vooruitgangHet belang van samenwerking wordt in toenemende mate gedeeld en daaruit komen weer nieuwe kansen. De Kennisalliantie helpt kansen om te zetten in economische vernieuwing. Dit draagt bij aan de kennisintensiteit van de economie in Zuid-Holland en daarmee aan een duurzame welvaartsgroei. De Zuidvleugel heeft alle potentie om baanbrekende oplossingen te bedenken voor (inter) nationale uitdagingen. De hier aanwezige kennis en exper-tise verbinden met ondernemers, blijft dan ook een van de grootste uitdagingen van de Kennisalliantie. Door consortia rond innovatieprogramma’s te smeden kunnen we baan-brekende innovaties realiseren.

De regio heeft het nodige om op terug te vallen: de groot-ste zeehaven, luchthavens en nu ook een HSL. We hebben centra waar we de nieuwste, intelligente en robuuste technologische oplossingen aan binnen- en buitenland kun-nen laten zien. Niets staat ons in de weg om bij de top vijf gebieden van Europa te horen en trots te zijn op een regio die technologie voortbrengt die bijdraagt aan het welzijn van miljoenen mensen in binnen- en buitenland.

Bas VerkerkVoorzitter bestuur

Nico van BurenDirecteur

Page 3: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 3

Inzet blijft nodigDe financiële en economische crisis is nog niet achter de rug. Volgens het IMF krijgt Europa te maken met een klei-nere groei. Voor Nederland wordt de groei voor meerdere jaren op amper 1,5% geschat. Bovendien is er geen zeker-heid dat de recessie snel achter de rug is. De binnenlandse vraag komt nog niet op gang en de overheidsbestedingen lopen verder terug onder druk van bezuinigingen. Op de achtergrond blijft het onzeker of meerdere EU-landen financieel voldoende gezond genoeg zijn, om het zonder grootschalige steun van andere EU-landen te redden.

Uit het IMF-rapport blijkt ook dat de groei in opkomende landen ongekend hoog is: gemiddeld 6,5%. Exporterende bedrijven zien dat terug in de resultaten. Dit verklaart de veerkracht van de regio Eindhoven, met veel op de wereldmarkt gerichte bedrijven, mede ondersteund door Brainport Development.

Voldoende kansenIn Zuid-Holland is die veerkracht waar te nemen in de Rotterdamse haven, maar veel andere sectoren hebben de aansluiting nog niet weten te vinden. Toch biedt de economische groei en daarmee toenemende koopkracht in andere delen van de wereld, voldoende kansen. Met ge-richte inzet kan men ook in Zuid-Holland meer doen om de regionale economie te versterken. Voor een (beperkt) deel vindt deze versterking plaats door de Kennisalliantie. Wij richten ons op innovatieprogramma’s en -projecten: van delta-innovaties tot medisch technologische toepassingen en van hightech in de Greenport tot instrumenten die de internationale veiligheid waarborgen.

Programmatische aanpakAls onafhankelijk procesbegeleider is de Kennisalliantie in staat om tussen de vier O’s te operen en langere termijn programmatische samenwerking op te zetten, waaruit talloze innovatieprojecten voortkomen. Dat gebeurt al met Delft Blue Technology waarmee we een deltatechnologisch valorisatieprogramma opzetten. De ruimtevaarttechno-logie heeft zoveel potentie dat we ook daarvoor een pro-gramma inrichten. Denk aan de innovatiekansen van deze ‘spacetech’ voor belangrijke economische sectoren zoals Life Sciences & Health, Water & Deltatechnologie, Trans-port & Logistiek en Chemie & Energie. Daarnaast onderzoe-ken we de mogelijkheden die een Biobased Economy kan bieden voor Zuid-Holland. Zeker waar deze kan aanhaken op het zeer waardevolle initiatief Bio Process Facility van de TU Delft en DSM.

Organiserend vermogenUiteindelijk begint alles met mensenwerk. Juist daarom is het zo belangrijk dat we een groot netwerk van onderne-mers hebben. Niet alleen om ze op de hoogte te houden van innovatieprojecten waaraan ze kunnen deelnemen. Ook om ondernemers in contact te brengen met andere ondernemers, ze te inspireren met nieuwe kennis op het gebied van (internationale) marketing, trends, zakelijke groei en innovatiekansen. Tel daarbij op dat de Kennis- alliantie als onderdeel van dat brede netwerk, in 2010 is gestart met de Kapitaal Alliantie - een netwerk van business angels en investeringsfondsen voor ondernemers met een financieringsvraagstuk - en het zal u duidelijk zijn dat we een stevig programma hebben waar voor elke ondernemer wat te halen is.

Een hoogtepunt in 2010 was het Kennisfestival, dat mede dankzij bijdragen van Rotterdam en Den Haag en de enorme gastvrijheid van Rotterdam The Hague Airport, een daverend succes was. In samenwerking met HOPE, met de opening van de Global Entrepreneurship Week Nederland, kende het Kennisfestival een ijzersterk programma. De vele workshops en het hoofdprogramma trokken ruim 1500 bezoekers. Het innovatieplein was een van de hoogtepun-ten. Meer dan zeventig partijen lieten zien wat innovatief Zuid-Holland te bieden heeft. Zij bruisten van de ideeën, zagen volop kansen en inspireerden talloze belangstellen-den met hun enthousiaste verhaal. Absoluut inspirerend. Over het Kennisfestival en nog veel meer hoogtepunten uit 2010, leest u in dit jaarverslag.

Page 4: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

4 | Samen werken aan economische vernieuwing

Inhoudsopgave

VoorwoordResultaten op hoofdlijnenDoel van de KennisalliantieDe drie pijlers van de Kennisalliantie

ProjectenProgrammatisch werken

Programma DeltatechnologieProgramma Space as enabling technologyProgramma Biobased Economy

Netwerken / KenniscommunityKennisfestival 2010European Satellite Navigation Competition 2010

KennisActiviteitenagenda Kennisalliantie 2010Zes economische clusters van de Kennisalliantie

Transport & LogistiekGreenportsLife Sciences & HealthWater- & DeltatechnologieChemie & EnergieVrede, Recht & Veiligheid

KennisbruggenArbeidsmarkt & OnderwijsJaarcijfers 2010

Toelichting op de jaarcijfers 2010Focus op de toekomstProjectenoverzicht 2010Medewerkers Kennisalliantie

2567

88

10121416171820

22242628303234363839404244

Page 5: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 5

Resultaten op hoofdlijnen

Resultatenprojecten

Water & Delta- technologie

Greenports

Transport& Logistiek

Life Sciences & Health

Vrede, Rechten Veiligheid

Chemie & Energie

Diversen

25

16

16

7

9

7

37

Soort activiteit

Kennisnetwerken trajecten

BusinessDevelopment Team

KennisnetwerkenBusiness trajecten

54

49

14

Soort activiteit

Thema-bijeenkomsten

Programma ontwikkeling

Strategische trajecten

Subsidie-verkenningen

Business trajecten

37

7

10

49

14

Opgepakt door

Kennisalliantie

Syntens

103

14

Er zijn in totaal 117 projecten aangemeld bij de Kennisalliantie. Daarvan zijn er uiteindelijk 49 ingediend bij een regeling: 23 bij Pieken in de Delta (PiD), 20 bij de Clusterregeling en 6 bij overige regelingen waaronder EFRO. Het beoordelingsproces van twee van de drie regelingen, is nog niet afgerond. Daarom kan de totale investeringsomvang van in 2010 ingediende projecten, nog niet worden vermeld. Het klantenbestand is in de loop van 2010 gegroeid van 5.000 (januari) naar 6.700 (december). De groei hangt samen met de toegenomen activiteiten en zichtbaarheid van de Kennisalliantie in de Zuidvleugel.

Resultaten Kennisbruggen7 bijeenkomsten91 Kennisgiften89 Kennismatches27 Innovation officers

Resultaten NetwerkenKennis Community2 workshops Kennis Academie3 workshops Kennis Karavaan2 bijeenkomsten Kapitaal Alliantie2 bijeenkomsten ESNC 2010Netwerken1 Kennisfestival4 netwerkbijeenkomsten10 clusteractiviteit

Resultaten Kennis2 KennisdinersOnderzoek ‘Innovation in South Holland and EU2020’Strategie en Beleid: meerdere notities en rapporten2 meetings met internationale regio’s

117

Page 6: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

6 | Samen werken aan economische vernieuwing

Versterken economische toppositie van Zuid-Holland

De Kennisalliantie zet zich in voor het versterken van de kenniseconomie van Zuid-Holland. Daarmee ondersteunt de Kennisalliantie de regionale ambitie om economisch tot de topregio’s van Europa te behoren. Het ingevuld krijgen van die ambitie is geen vanzelfsprekendheid. De economische dynamiek in een steeds verder globalise-rende wereld legt een flinke druk op de grotendeels open economie van Nederland, waarbij de in decennia opge-bouwde voorsprong geen garantie meer is voor behoud van welvaart.

Doel van de Kennisalliantie

SamenwerkenUit zowel de analyse van Roland Berger als die van de OECD blijkt dat een gebrek aan samenwerking en een versplinterd uitvoe-ringsinstrumentarium, de regio belemmeren om de regionale ambitie te realiseren. Als er iets centraal staat in de werkwijze van de Kennisalliantie dan is het juist samenwerking en het facili-teren daarvan. Samenwerking tussen onderzoekers en onderne-mers om te werken aan nieuwe innovatieve producten, diensten en processen. Samenwerking tussen onderwijs en ondernemers, zodat studenten ondernemers helpen met nieuwe inzichten. Samenwerking tussen ondernemers als broedplaats en voor showcases van innovatieve oplossingen op het gebied van energie, milieu en klimaat die bijdragen aan welvaart en welzijn. Dit alles ter versterking van de economische clusters en een duurzame bijdrage aan het concurrentievermogen van bedrijven in de regio.

Programmatisch werkenMet een reeks aan proces- en projectmatige instrumenten bevor-dert de Kennisalliantie die samenwerking tussen de vier O’s en de innovatiekansen die ontstaan op de raakvlakken van verschil-lende sectoren. We creëren netwerken van innovators en partijen die een bij-drage kunnen leveren aan innovatie zoals de Kapitaal Alliantie: een netwerk van investeringsfondsen en business angels, dat bereid is innovatieve bedrijven te financieren.

Met de introductie van programmatisch werken zoekt de Kennisalliantie nadrukkelijk naar lange termijn procesmatige samenwerking met onderzoeksinstellingen, onderwijs, ondernemers en overheid.

Juist met deze vorm van samenwerking gaat het om het vinden van het gezamenlijk belang om samen te investeren in continue vernieuwing. Als onafhankelijke partij tilt de Kennisalliantie die samenwerking van de grond.

Heeft u een innovatief idee dat u in samenwerking met ondernemers en partners uit de onderzoeks- en onderwijswereld wilt realiseren? Of wilt u meer weten over onze workshops, themabijeenkomsten en projectsamenwerking? Neem dan contact op met de Kennisalliantie T. 015 2840487

Page 7: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 7

Drie pijlers van de Kennisalliantie

Projecten Netwerken Kennis

Het team Projecten ondersteunt organisaties bij het realiseren van hun innovatieprojecten en -programma’s. De project developers hebben expertise in de aanloop-fase van het innovatietraject: van idee tot de start van het innovatieproject. De ondersteuning kan bestaan uit consortiumvorming, samenwerkingsovereenkomsten, het ontwikkelen van een businesscase en het verkennen van subsidie- of financieringsmogelijkheden.

Evert BaartspulProjectmanager

“Vanuit het organiseren van proces-sen, het leggen van verbindingen en het ruimte geven aan belevingen, helpen wij innovaties te realiseren.”

In 2010 is Netwerken gestart met de Kennis Community. De Community is bedoeld om het netwerk van inno-vatieve ondernemers te verbinden met kenniswerkers waardoor innovaties tot stand komen. De activiteiten van de Community resulteren in:

� inspiratie voor innovatie � zichtbare en bereikbare kennis van ondernemingen

en kennisinstellingen � meer kennisoverdracht tussen onderwijs,

wetenschap en ondernemers � nieuwe initiatieven voor co-creatie � sterke netwerken

Jacqueline SchardijnCoördinator Netwerken

“Innoveren is je toekomst veilig stel-len. Haal nieuwe ideeën, inzichten, modellen, trends en contacten bij de Kennis Community.”

Het team Kennis onderzoekt de economische ontwik-kelingen in de regio ten opzichte van andere regio’s in Nederland en Europa. Maar het team heeft ook een belangrijke signaalfunctie voor kansen die de Zuidvleugel versterken.

Damien van der BijlBeleid en Strategie

“Om de economie in Zuid-Holland te laten groeien is focus en samenhang nodig. Wij adviseren beleidspartners bij gemeenten en de provincie Zuid-Holland door conclusies uit onze onderzoeken en benchmarktstudies te vertalen naar kansen voor de regio.”

Page 8: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

8 | Samen werken aan economische vernieuwing

UitgangspuntenSamenwerking biedt veel meer kansen, meer internationale uitstraling en een betere inter-nationale concurrentiepositie. Daarom bouwt de Kennis-alliantie aan een deltatechno-logisch valorisatieprogramma dat verankerd is door regionale synergie in de nationale agenda met internationale potentie.

Projecten

Programmatisch werken

In het programma Delft Blue Technology, dat door de Kennisalliantie in 2009 is opgezet, zit enorm veel inno-vatiepotentie. Het continueren van de financiering is van groot belang. Bovendien is kennis-valorisatie hard nodig om de wateruitdagingen van de 21e eeuw aan te gaan. Daarom besloten de partners van Delft Blue Technology om een nieuwe EFRO-aanvraag te doen voor het deltatechologisch valorisatieprogramma.

UitdagingenActielijnen, innovatieprogram-ma’s en investeringen kunnen nog meer gebundeld worden door intensivering van de sa-menwerking in de Zuidvleugel. In 2011 - 2012 moet het pro-gramma ten minste vijf miljoen in projectportfolio hebben met een investering van € 225.000.

Programma

Deltatechnologie

In 2010 is de Kennisalliantie gestart met programmatisch werken. Het doel hiervan is om een zo groot mogelijke impact op de ontwikkeling van de regionale economie te hebben.

Programmatisch werken brengt focus en samenhang in de activitei-ten van diverse samenwerkingspartners aan. Door de inzet van deze partners in het programma te bundelen, kan met dezelfde inzet meer worden bereikt. Hierdoor zullen innovaties, die passen bij de thema’s uit de Zuidvleugel Agenda, sneller gerealiseerd worden.

Sander van der WalProgrammamanager � Deltatechnologisch valorisatieprogramma � Biobased Economy

Peter ReffeltrathProgrammamanager � Space as enabling technology � Health & Innovation � Biobased Economy

Ambities � nieuwe oplossingen

ontwikkelen op het gebied van water en energie die én voor de regio inzetbaar zijn én als exportproduct internationaal een belang-rijke economische waarde hebben

� de economische waarde ten minste verdubbelen

Page 9: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 9

Noem Delft en wereldwijd gaat er bij ingenieurs en waterexperts een lichtje op. Van oudsher houdt Delft met zijn rijke historie, maar ook met zijn technische universiteit en kennisinstituten haar naam hoog. Aan die goede reputatie moet je blijven werken. Daarom hebben de Gemeente Delft, het Hoogheemraadschap van Delfland, de TU Delft, TNO, Delta-res, UNESCO-IHE en de Kennisalliantie de handen ineen geslagen om Delft nog sterker op de kaart te zetten als kenniscentrum voor water- en deltatechnologie.

Dat doen we door samen te werken, samen te experimenteren en kennis te ontwikkelen, met als resultaat innovaties die in de vorm van show-cases worden gepresenteerd. Dicht bij huis, maar met de ambitie om de innovaties wereldwijd toe te passen.

Maaslandkering

Page 10: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

10 | Samen werken aan economische vernieuwing

De Spacematch 2010 is georganiseerd in samenwerking met TNO, NSO, de Kennisalliantie en het Mikrocentrum.

DroogtescannerMiramap heeft een scanner die niet alleen kan meten hoe nat of droog een kleilaag van een dijk is, maar ook hoe dik die is en of er holle ruimtes in voor-komen. Cruciale informatie als het gaat om de robuustheid en veiligheid van onze dijken en rivieren. Miramap werkte samen met ESA en de Russian Academy of Sciences (RAS) aan de droogtemeter.

“Onze droogtescanner is eigenlijk

een bestaande scanner die in de

ruimtevaart gebruikt wordt om

de droogte van de aardkorst in

kaart te brengen. Wij hebben hem

toepasbaar gemaakt voor gebruik

dichterbij de aarde. Het kan vanuit

een vliegtuig, maar ook gewoon

op de grond worden gebruikt. De

scanner levert zeer gedetailleerde

gegevens over de aardkorst op.”

Roland Haarbrink, Miramap

Klimaatverandering zorgt ervoor dat we internationaal meer informatie nodig hebben om de veiligheid te garanderen. Door droogte mislukken oogsten, ontstaan er (bos)branden en neemt het leefgebied af. Het aantal weer- en klimaatgerelateerde catastrofes per jaar verdubbelde in de jaren negentig, in vergelijking met de tien jaar daarvoor.

Spacematch Water- en DeltatechnologieIn november konden kleine en grote bedrijven speeddaten met ruimte-vaartprofessionals tijdens de Space-match water. Doel van Spacematch is het creëren van spin-offs.

Evert van de Werfhorst van Capilix vergelijkt de waterproblematiek op aarde met die aan boord van het internationale ruimtestation ISS: “Daar kom je in het klein tegen waar we hier op aarde in het groot tegenaan lopen. De watervoorraad, de waterkwaliteit, waterzuivering. Ze zijn allemaal van levensbelang in het ISS.”

In 2010 hebben we het onderwerp ‘Space as enabling technology’ uitge-werkt tot een programma. Het doel is om de kennis en technologie uit de ruimtevaartsector in te zetten voor andere sectoren.

Spannende ontwikkelingen op het grensvlak van disciplines De grote economische clusters in de provincie Zuid-Holland staan de komende jaren voor een aantal flinke uitdagingen waarvoor radicaal nieuwe inzichten en technologieën nodig zijn. Denk aan toenemende internationale concurrentie maar ook aan uitdagingen als gevolg van:

� minder beschikbare ruimte � vergrijzing � strengere milieueisen � schaarsere natuurlijke hulpbronnen

Door het bundelen van de inzet van programmapartners kunnen we toepassingen van innovaties uit de ruimtevaart binnen andere sectoren versnellen. Hiermee zetten we de regio, nationaal en internationaal op de kaart als hét centrum voor de toepassing van ruimtevaartkennis en - technologie.

Programma

Space as enabling technology

Ruimtevaart voor innovaties van water- en deltatechnologie Voorbeelden

Smart Cities

In 2010 verkenden we de mogelijkheden voor een pro-gramma ‘Smart Cities’. Door allerlei organisaties worden data verzameld. Een smart city als Rotterdam gebruikt die data voor nieuwe technologie om het welzijn van inwoners te vergroten. Denk aan mobiliteit en sensoren om het energie-verbruik te optimaliseren. Conclusie: Op dit moment is er nog onvoldoende draagvlak in de regio aanwezig om hier een volledig programma voor te ontwikkelen. Maar ‘Smart Cities’ heeft veel innovatie-potentie. Daarom is eind 2010 besloten om voortvloeiende activiteiten van ‘Smart Cities’ onder te brengen bij het programma ‘Space as enabling technology'.

Vanuit economische en sociaal perspectief sluit ‘Smart Cities’ volledig aan bij de de Digitale Agenda van Eurocommissaris Kroes. Hierin be-schrijft ze dat haar FP7 funding zich de komende jaren richt op ‘User-driven-innovations en large-scale-testbeds (Smart City labs)’.

Page 11: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 11

ReMood vergroot beleving en veiligheid tijdens festivalsReMood won de ESNC 2010. Vier masterstudenten van de TU Delft ontwikkelden een speciale applicatie (app) om de beleving van festivalgan-gers te vergroten.

Navigatiegestuurde blindengeleidestokUit een afstudeerproject kwam een prachtig concept waar-door blinden meer autonomie krijgen.

Eye Cane ontwikkelde een navigatiesysteem voor blinden met ingebouwde sensoren die obstakels of gaten in de weg zien. Het navigatiesysteem wijst mensen de weg.

Kijk voor meer voorbeeldinnovaties op:Kennisalliantie.nl

“Al tijdens het Kennisfestival maar ook daarna kwamen we in contact met partijen die ons verder wilde helpen. Nu zijn we zover dat we echt van start kunnen met de app. De grote test is tijdens de introductie-week van de TU Delft.” Jon Reijneveld, ReMood

Terahertz-straling (THz) wordt veel toegepast in de astrono-mie. De laatste jaren wordt het ook ingezet voor medische beeldvorming (imaging). Tera-hertz Pulsed Imaging zorgt voor een scherp contrast tussen de

verschillende soorten zacht weefsel. Signalen van kanker en andere aandoeningen wor-den omgezet in een 3D-beeld en zijn duidelijk zichtbaar. De resultaten zijn veelbelovend.

Ruimtevaart innoveert Life Sciences & Health Voorbeelden

Ruimtevaart voor innovaties in welzijn en veiligheid Voorbeelden

De MRI-versnellerDe MRI-versneller maakt tijdens het toedienen van radiotherapie een flink aantal MRI-beelden per seconde. De radiotherapeut ziet precies waarop hij de ioniserende straling richt. Daardoor kan hij tumoren bestralen zonder omliggend, gezond weefsel te raken. Inclusief gezwellen in bijvoor-beeld slokdarm, nieren en pancreas die tot nu toe alleen operatief te verwijderen zijn.

Geen schade aan weefsel met Terahertz-straling

De app vergroot de interactie tussen organisatie en publiek. Deelnemers zien de routes naar verschillende podia en organisatoren weten via de app hoe het publiek reageert op de optredens.

En mochten er problemen dreigen dan wijst de organisatie via de app, bezoekers op de dichtstbijzijnde nooduitgang.

Page 12: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

12 | Samen werken aan economische vernieuwing

First mover advantage

Op het gebied van energietran-sitie blinkt de regio uit in kennis en ervaring. Toepassingen daarvan zorgen al voor interna-tionale doorbraken. Het Bioba-sed Economy programma kan als testomgeving voor nieuwe technologie functioneren, maar vooral als ‘startpunt’ voor een Biobased Economy in Neder-land, waarbij een 'first mover advantage' ontstaat voor de Zuidvleugel ten opzichte van andere regio’s.

Programma

Biobased Economy

Biobased Economy, waar zit de winst?

De Kennisalliantie verkent de kansen om een consortium te vormen met organisaties die willen samenwerken aan biobased innovaties, met als doel:

� een grote impact op technische innovatieontwikkelingen in de Zuidvleugel

� een grote impact op economische ontwikkelingen in de Zuidvleugel

Zuid-Holland heeft de ambitie om voorop te lopen in de wereldwijde schone energie race. Dat kan door een grootschalig demonstratie-programma op te zetten rondom de transitie van de (petro-)chemische sector naar een Biobased Economy.

Showcases met de inzet van biomassa uit de Greenports, nieuwe tech-nologieën en hergebruik van warmte uit de industrie, zorgen ervoor dat de biostroom in de versnellig komt.

Groot potentieel voor clusterwerking in Biobased EconomyWereldwijd zijn schone energie-investeringen met 30% gegroeid tot 170 miljard euro in 2010. Zo zag Duitsland de investeringen in de sector groeien met 100% tot 28,8 miljard euro in 2010. Wij hebben de ambitie om met een investering van 2 miljoen euro (investeringen van de Kennisalliantie en programmapartners), private vervolginvesteringen van tenminste 20 miljoen euro uit te lokken.

Doe mee in 2011

In 2011 doet de Kennisalliantie onderzoek met het LEI (Landbouw Economisch Instituut) in Wageningen, naar de beste route om de econo-mische kansen van Biobased te ver-zilveren. Dit onderzoek richt zich op de kansen die de Biobased Economy heeft voor Zuid-Holland en welke

positie deze regio in kan nemen ten opzichte van andere regio’s . In dezelfde periode kan het consortium geformaliseerd worden. Vanaf eind 2011 kunnen we dan de wereld gaan veroveren met Biobased Economy.

Page 13: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 13

Waardepiramide reststromen

Uitgangspunten

� de Kennisalliantie verbindt partners in het consortium Biobased Economy

� het consortium is de motor voor Biobased innovaties en het loket voor innovatievraag-stukken

� het Biobased Ecomomy programma is een fantastisch programma met geweldige kansen voor innovatie en economisch succes. Daarom bouwt de Kennisalliantie aan een breed programma dat verankerd is door regionale synergie in de nationale agenda, met internationale potentie

Pharma

Voedingssupplementen

Smaakstoffen

Geurstoffen

Bioplastics

Biobuildingblocks

Vezels

Energie

Mineralen

Van afval waarde maken

Ontwikkelworkshop in samenwerking met Syntens en Greenport CampusRestafval uit de Greenports levert geld op. Niks compost-hoop of in veevoer. Veel beter is het om klasse drie groenten te verwerken tot groentesap-pen en natuurlijke grond-

stoffen. Een andere recente ontwikkeling is de extractie van levensverlengende inhouds-stoffen uit bolgewassen.

Van alle aardappelen en groenten die geteeld worden, blijft na het oogsten, sorteren, reinigen en verpakken zo’n 15% afval over. Dit residu bestaat nu nog uit snijafval en onge-schikt product. Voor Nederland

komt dit neer op ruim 550 miljoen kilo. De glastuinbouw heeft minder afval maar levert toch nog altijd een reststroom van 20 miljoen kilo. Dat gaat veranderen als je naar de waardepiramide reststromen kijkt. Reststromen krijgen waarde door veredeling en door afval om te zetten in grondstoffen.

Page 14: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

14 | Samen werken aan economische vernieuwing

ResultaatInmiddels zijn twee partijen in overleg over verdere financie-ring.

Met de ‘Kapitaal Tafel’ en het ‘Business Angel Netwerk’ heeft de Kapitaal Alliantie twee tools in handen om startende onder-nemers te helpen.

De Kapitaal Alliantie is een initiatief van de Kennisalliantie en HOPE Entrepeneurship.

Kapitaaltafel met fonds-managers Vier innovatieve onderne-mers (techno en ICT) met een financieringsvraag, pitchten in november 2010 voor investeer-ders, fondsmanagers en andere kapitaalverstrekkers.

Netwerken / Kennis Community

Innoveren is je toekomst veilig stellen. Maar hoe?

In 2010 is de Kennisalliantie gestart met de Kennis Community. De Community is bedoeld om het netwerk van innovatieve onderne-mers te verbinden met kenniswerkers waardoor innovaties tot stand komen.

De activiteiten van de Community resulteren in:

� zichtbare en bereikbare kennis van ondernemingen en kennisinstellingen

� meer kennisoverdracht tussen onderwijs, wetenschap en ondernemers

� nieuwe samenwerkingsverbanden � vernieuwende initiatieven ter versterking van de

kennisinfrastructuur � een sterk netwerk van kennisdragers

Jacqueline SchardijnCoördinator netwerken

“Je haalt nieuwe ideeën, inzichten, modellen, trends en contacten bij de Kennis Community.”

Kapitaal Alliantie

De Kapitaal Alliantie is een club investeerders die ondernemers in Zuid-Holland helpt. Want ondernemers met een innova-tieplan hebben vaak advies en financiering nodig om de inno-vatie te realiseren. Een aantal aansprekende bedrijven is ontstaan uit venture capital. In Amerika geldt dat bijvoorbeeld voor Google en Facebook. Maar ook Nederland kent een aantal succesnummers, zoals navigatieconcern TomTom en biotechbedrijf Crucell.

Venture capital is een flinke aanjager voor de economie, blijkt uit onderzoek van de Deutsche Bank. Elke euro die wordt geïnvesteerd in prille bedrijven via venture capital, levert een veelvoud op voor het bruto nationaal product.

Page 15: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 15

ResultaatEen aantal van de nieuwe ideeën hebben genoeg poten-tie om verder uit te werken. Lans en FrEsteem verkennen met Syntens de allianties die gevormd kunnen worden om nieuwe product-marktcombi-naties succesvol op de markt te zetten.

Kennis Karavaan

De mooiste ideeën ontstaan tijdens de Kennis Karavaan. Vier keer per jaar stoppen we bij een innovator in Zuid-Holland om op locatie van de ondernemer een actuele innovatie-vraag te bespreken. Het vraagstuk wordt door een gezelschap van on-dernemers, creatieven en experts op dat vakgebied, vanuit verschillende invalshoeken belicht. “Er ontstaan te gekke innovatie-ideeën. Er zijn echte pareltjes bij,” zegt deelnemer D. de Groot.

“De markt is te overtui-gen van de kwaliteit van onze producten. Maar dan moeten we ons echt richten op gezond gedrag.” Rob Baan, Koppert Cress

“Het bruist hier van de ideeën, de mogelijkheden voor tomaten lijken onbeperkt. Heerlijk om zo vrij te mogen denken.” F. Maze, deelnemer

Kennis Academie

Workshop ‘vuistregels voor succesvol innoveren’“Het meervoud van lef is leven. En innovatie leg je uit in minder dan vijf seconden en op één A4. Anders is het gedoemd te mislukken.” Dat zegt Frans van der Reep, sr. strategist Getronics, tijdens zijn interactieve workshop over succesvol innoveren, augustus 2010 in Rotterdam. Van der Reep roept op om in actie te komen. “Stop met nadenken. Gewoon doen! En zorg ervoor dat de waarde van je innovatie herkent wordt.”

Hoe komt het toch dat veel ideeën op de plank blijven liggen? Van der Reep: “Is er vraag naar? Kijk naar de eerste brandstofpas, een co-productie tus-sen Shell en de Postbank. Shell wilde meer veiligheid, de Postbank meer traffic en de consument tankt zonder geld. Succes verzekerd!”

Kennis Karavaan bezoekt Lans tomatenThema: nieuwe marketing-concepten voor de tomaat

De tomaat is (nog) geen sexy product. Daar willen Lans en FrEsteem verandering in bren-gen. Het gaat bij Lans opvallend vaak over innovatie; nieuwe producten, technieken en markten. De remmen mogen dus los tijdens de brainstorms over nieuwe marketingcon-cepten.

Kennis Karavaan bezoekt Koppert Cress, MonsterThema: nieuwe marketing-strategie voor gezonde smaakvervangers

De eerste Kennis Karavaan stopt bij Koppert Cress. Een mix van ondernemers, weten-schappers en experts geven nieuwe invalshoeken, tips en ideeën voor nieuwe manieren om de markt te benaderen met gezonde smaakvervangers.

ResultaatEen scala aan nieuwe ideeën met de tip om speciale aan-dacht te geven aan verzeke-raars en doelgroepen die zich bezig houden met gezonde voeding, homeopathie en duur-zame economie.

Fotografie Eefke Schramade

Page 16: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

16 | Samen werken aan economische vernieuwing

Inspiratie door vreemd te gaan

“Innoveren is anders tegen proble-men aankijken. Ga vreemd. Kijk over je eigen grenzen heen.” Dat zei Jim Stolze, oprichter van TEDx Nederland. Hij hield een pleidooi voor ‘open source’ innovatie. Voorbeelden hier-van zijn Skype waarmee je gratis kunt bellen, Firefox en de P2P muzieksite. Stolze: “Ga de uitdaging om grenze-loos te innoveren aan door kennis te downloaden, je eigen kennis en expertise toe te voegen en deze vervolgens weer te publiceren op het web. In deze eeuw draait innovatie om partnerships, co-creatie, kennis delen en netwerken. Acteer als een zeester waarvan de poten blijven aangroeien.”

InnovatiepleinEr was veel belangstelling voor de 76 standhouders op het innovatie-plein. Alle deelnemende onderne-mers waaronder de winnaars van de Kennisbruggen Innovatieprijs en de ESNC 2010, deden waardevolle zakelijke contacten op. En natuurlijk gaven zij bezoekers gratis advies, tips en ideeën om succesvol te kunnen innoveren.

Locatie airport niet toevalligBurgemeester Aboutaleb benadrukte in een videopresentatie dat de regio beschikt over ‘weergaloze’ kennis,

Netwerken/Kennis Community

Kennisfestival 2010

Kennisfestival daverend succes

Het Kennisfestival is nog nooit zo druk bezocht als op 15 november 2010 in de hangar van Rotterdam The Hague Airport. Zo’n 1500 deel-nemers deden nieuwe ideeën op om hun innovatiekracht te versterken en versnellen. Inspiratie genoeg om ‘grenzeloos te kunnen innoveren’ want dat was het thema van dit grote evenement voor ondernemers en kennisinstellingen in de Randstad. Bezoekers namen deel aan work-shops, seminars en het event ‘meet the dragons’. Velen van hen waren enthousiast over het innovatieplein, waar ondernemers hun laatste vindingen toonden.

Fotografie Etienne Oldeman

“De locatie van het Kennisfestival op Rotterdam The Hague Airport is niet toevallig gekozen: het symboliseert de samenwerking tussen beide gemeenten om het ondernemersklimaat in de regio te versterken.” Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam, ook namens burgemeester van Aartsen, Den Haag

op het gebied van medische toepas-singen, transport, logistiek en de waterkennis van Delft.

Page 17: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 17

Bijna alles in de wereld van nu is gebaseerd op satellieten. Onze infor-matie, onze veiligheid, onze navigatie. De mogelijkheden van satelliet-navigatie lijken onbeperkt. Daarom organiseert de Kennisalliantie jaarlijks, met steun van de Provincie Zuid-Holland, de European Satellite Navigation Competition (ESNC). Aan deze prestigieuze competitie nemen tientallen landen deel uit de hele wereld inclusief de VS, Midden-Oosten, Taiwan en Austra-lië. Voor de zevende ESNC in 2011 is de inschrijving gestart. We dagen inventieve studenten, starters en bedrijven uit om nieuwe toepassin-gen in te sturen. Met drie winnaars was 2010 bijzonder succesvol.

Bastiaan Walenkamp van Dialo-

ques Technology over de ESNC

2010: “Je krijgt hulp om je idee

uit te werken tot een prototype,

je krijgt publiciteit, je vergroot je

netwerk met interessante partijen.

En ... de trip naar München is erg

de moeite waard.”

OpenCarData voert realtime

check-ups op individuele auto’s

of hele vloten en stuurt actuele

automanagementgegevens naar

een open source systeem waarmee

bedrijven en particulieren hun

rijgedrag kunnen bijsturen.

European Satellite Navigation Competition 2010

Winnaar Dutch Challenge: ReMood

De Nederlandse winnaar in 2010 was ReMood. Een groep van vier masterstudenten aan de TU Delft die een speciale applicatie ontwikkelde om de beleving van festivalgangers te vergroten.

Behalve voor meer interactie tussen het publiek (en tussen publiek en organisatie) ver-groot de app ook de veiligheid. Tijdens het Kennisfestival 2010 nam ReMood de regionale prijs in ontvangst. De prijs bestond uit advies en ondersteuning bij de doorontwikkeling van het concept, juridisch advies, internationale PR, standruimte op het Kennisfestival en een trip naar International Award Ceremony in München.

Winnaar special topic prijs: Dialogues Technology NAVTEQ-winnaar, Dialogues Tech-nology uit Amsterdam ontwikkelde een nieuwe parking app voor op je smartphone. Deze app vindt parkeer-plaatsen in de buurt en betalen kan door een klik op je mobiel.

Winnaar special topic prijs: OpenCarData

OpenCarData uit Amsterdam is met het concept voor een OBD-II profiel bekroond met de GNSS-Living Lab-prijs. Met dit systeem kunnen bedrijven en particulieren jaarlijks tot € 450 besparen op onderhoud, brandstof en uitstoot-kosten.

Fotografie: Etienne Oldeman

Stef Kolman (midden) neemt in

München de GNSS Living Lab-prijs

in ontvangst.

Page 18: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

18 | Samen werken aan economische vernieuwing

Kennis

De Kennisalliantie onderzoekt de stand van zaken in de Zuid-Hollandse kenniseconomie en vergelijkt dit met ontwikkelingen in andere regio’s in Nederland en Europa. Daarmee houden we inzicht in de ontwikkeling van het regionale innovatiesysteem en kan de Kennisalliantie aanbevelingen doen voor het beleid van haar partners. Naast dit algemene onderzoek worden studies uitge-voerd op specifieke onderwerpen, zoals in 2010 naar de mogelijkheden die Europa biedt om het Zuid-Hollandse innovatiesysteem te versterken.

Damien van der BijlStrategie en beleid

‘’Door bezuinigingen bij nationale, regionale en lokale overheden, zal Europa steeds belangrijker worden voor het versterken van innovatie in de regio. Zuid-Holland kan in de lijnen naar Brussel nog effectiever en efficiënter opereren door meer samen te werken.”

Kennisdiners

In 2010 zijn twee kennisdiners georganiseerd. Het eerste, half november, stond in het kader van de nieuwe Economische Agenda Zuidvleugel. Sprekers en genodigden van hoog niveau, namen deel aan een levendige discussie over innovatie, regionale economie en de daartoe benodigde samenwerking. Kees Tetteroo, Brainport bestuurslid van het eerste uur, vertelde over de succesvolle Eindhovense samenwerking. Jan Franssen, Com-missaris der Koningin, gaf een update over de procesvorderingen. In de maanden na het Kennisdiner is het traject in de volgende fase beland. Hierin wordt gezocht naar een vertaalslag van de overeengekomen ambities en doelstellingen naar een concrete uitvoeringsagenda. Het kennisdiner zorgde voor inspiratie en inzichten.

Het tweede kennisdiner, eind november, was onderdeel van de eerste Waterkennisdialoog die door het Hoogheemraadschap van Delfland werd georganiseerd. De Kennisalliantie leverde, naast een financiële bijdrage, input voor de discussies en genodigden. Het doel was om de kansen te verkennen die zich op de sterk groeiende wereldmarkt van water aandienen. De voorstellen uit de dialoog dragen net als de watervisie 2020 bij aan een sectorplan om het ‘economisch topgebied water' (zoals benoemd in het regeerakkoord) vorm te geven. Zo kan ‘Water’ een drijvende kracht van de Zuid-Hollandse economie worden. De Kennisalliantie geeft in 2011 een vervolg aan dit diner, onder andere binnen de lijn Arbeidsmarkt & Onderwijs.

Strategie en beleidHet Kennisteam heeft in 2010 verschillende adviezen opgesteld als basis voor strategische keuzes en beleidsontwikkeling. Deze adviezen zijn verstrekt aan partners en de eigen organisatie. De belangrijkste notities van 2010 zijn:

� peer review ‘Ontwikkeling & Innovatie’: benchmark van de resultaten van het Team Projecten in vergelijking met de soortgelijke organisaties in Nederland

� beleidsbrief: ervaringen, observaties en inzichten van het veld vertalen naar input voor beleid

� verschillende bijdragen aan beleidsprocessen in de regio

De heer Jan Franssen, Commissaris der Koningin Zuid-Holland,

besprak de innovatiekansen voor de Zuidvleugel in relatie tot

de Economische Agenda 2010 – 2020

Page 19: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 19

Innovatie in Zuid-Holland en EU2020

Zuid-Hollandse onder-nemers en onderzoekers hebben veel te winnen bij goede verbindingen naar Europa. Juist op het mo-ment dat de Nederlandse overheid de investeringen in R&D en innovatie ver-laagt, kunnen verschil-lende Europese regelin-gen soelaas bieden voor innovatieve bedrijven. Maar het gaat niet alleen

om geld: het opbouwen van Europese netwerken zal voor bedrijven steeds belangrijker worden in een integrerend Europa en beter aanhaken bij Europa geeft Zuid-Holland meer zichtbaarheid als innovatieve en aantrekkelijke inves-teringsregio. Tegelijkertijd is Europa zelf sterk in ontwik-keling: de Lissabon-agenda krijgt een vervolg in de nieuwe EU2020 agenda.

In 2010 voerde de Kennisalliantie het onderzoek ‘Innovation in South-Holland and EU2020’ uit. Doel was om inzichtelijk te maken welke kansen Europa biedt, hoe Zuid-Holland daarvan gebruik maakt en wat er zou moeten gebeuren om de kansen (nog) beter te benutten.

Het onderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met de gemeente Delft en bestond uit tientallen interviews, een survey van innovatieve ondernemers en desk-research. Daarnaast werd op 10 juni een workshop georganiseerd met een kleine dertig belanghebbenden waar de voorlo-pige resultaten werden besproken en getoetst. In 2011 wordt het gesprek gezocht met verschillende publieke stakeholders om de resultaten te implementeren.

Conclusies uit het onderzoek

� Europa is relevant en wordt steeds relevanter voor het Zuid-Hollandse innovatieve bedrijfsleven

� Zuid-Holland weet relatief veel Europese subsidies aan te trekken, dit betreft vooral de kennisinstellingen. Het bedrijfsleven in Zuid-Holland maakt relatief weinig gebruik van deze middelen. Juist daarop legt de Europese Commissie de komende jaren de nadruk

� de lobby naar Brussel kan beter en meer in samen-hang worden georganiseerd. Daaraan horen een gezamenlijke visie en een investeringsagenda ten grondslag te liggen

� een Europa Expertise Centrum voor de regio kan zowel de regionale als de Europese netwerken faciliteren

� dit centrum zou onderdeel kunnen zijn van een ‘Brug naar Brussel’, waarin de regio vorm geeft aan een gezamenlijke Europese strategie

� veel van de elementen van zo’n ‘Brug naar Brussel’ zijn al aanwezig, maar kunnen door meer onderlinge afstemming nog effectiever werken

Meetings met internationale regio’s

Poolse en Oekraïense delegaties op bezoek

Op 24 juni ontving de Kennis-alliantie een Poolse delegatie. Dit bezoek maakte onderdeel uit van een veel breder programma, opgezet door Agentschap.nl en

Syntens. Naast inhoudelijke debatten bracht de brede delegatie - bestaande uit ambtenaren, medewerkers van de universiteit en Kamer van Koophandel - ook bezoeken aan projecten, waaronder een landbouwproject in de omgeving van Wageningen.

Directeur Nico van Buren legde uit hoe de Kennisalliantie tot stand is gekomen en wat de sturende gedachte achter de inzet is. Aan de hand van veel praktijkvoorbeelden uit o.a. de Greenports, Transport & Logistiek en het programma Kennisbruggen werd een beeld geschetst hoe samenwerking tussen bedrijfsleven en kennisinstellingen bij kan dragen aan een sterkere regionale economie. In het onderlinge contact tussen de Poolse delegatie en de aanwezige project developers van de Kennisalliantie is de praktische kant van ons werk verder toegelicht.

Op 23 juni hadden twee amb-telijke stagiaires van de Delftse zusterstad Lviv (Oekraïne) op het kantoor van de Kennisalliantie een gesprek met Nico van Buren

en medewerker beleid en strategie Damien van der Bijl. Thema’s als regionale samenwerking, bruggen slaan tussen kennis en bedrijfsleven en een open gesprek over de uitdagingen waar Lviv voor staat, zorgden voor een leerzame ontmoeting.

Page 20: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

20 | Samen werken aan economische vernieuwing

Activiteitenagenda Kennisalliantie 2010

januari

� Netwerkevent ‘En hoe nu verder?’ � Ontwikkelworkshop ‘Afvalwater-

systeem’ � Ontwikkelworkshop ‘Zichtbare

waterkwaliteit 1’

februari /maart

� Ontwikkelworkshop ‘Waterberging’ � Medical Delta Café � Ontwikkelworkshop ‘Klimaatneutrale

afvalwaterketens 1’

april

� Netwerkevent ‘Kick off ESNC 2010’ � Ontwikkelworkshop ‘Wellness,

gezondheid en voeding’

mei

� Kennis Karavaan bezoekt Koppert Cress

� Netwerkevent ‘Versevent’ � Kennisbruggen matchevent

Erasmus Universiteit

juni

� Workshop ‘Intellectueel eigendom’ � Netwerkevent ‘Personeel en innovatie’ � Netwerkevent ‘Innovatie in het MKB’ � Veiligheid en Innovatie 'Onoplettendheid

is de achilleshiel van de beveiliging' � Medical Delta Café � Ontwikkelworkshop ‘Klimaatneutrale

afvalwaterketens 2’

september

� Kick off masterclass ‘Succesvol toetreden tot de care- en curemarkt’

� Kennis Karavaan bezoekt Ecomobiel � Netwerkevent 'Internationalisering

van de glastuinbouw' � Netwerkevent veiligheid en

maatschappelijke vraagstukken 'De essentie van samenwerking'

oktober

� Prijsuitreiking ESNC 2010, München � Netwerkevent ‘Hortifair’ � Themabijeenkomst ‘Robotica in de zorg’ � Ontwikkelworkshop

‘Tijdelijke waterkeringen 1’ � Samenwerkingsovereenkomst

‘Zichtbare waterkwaliteit’

december

� Kennis Karavaan bezoekt Lans tomaten � Waterconferentie � Ontwikkelworkshop

‘Tijdelijke waterkeringen 2’ � Kennisbruggen matchevent IPO � Kennisbruggen jaarafsluiting met

convenantpartners

juli/augustus

� Lancering Kennisbruggen portal � Netwerkevent

‘Introductie nieuwe huisstijl’ � Workshop

‘Vuistregels voor succesvol innoveren’ � Ontwikkelworkshop

‘Zichtbare waterkwaliteit 2’

� Ontwikkelworkshop ‘Generation Y; the next wave of European Entre- preneurs’

� Projectplan ‘Zichtbare waterkwaliteit’ � Kennisbruggen STAR bijeenkomst HHS

� Kennisbruggen Innovatieprijs 2010 � SpaceMatch Water & Deltatechnologie � Themabijeenkomst ‘LNG in het

wegtransport’

november

� Masterclass ‘Care & Cure’ � Introductie Kapitaal Alliantie � Kapitaal Alliantie ‘Kapitaaltafel

met fondsmanagers’ � Kennisfestival ‘Grenzeloos innoveren’ � Kennisdiner ‘Innovatie in Zuid-Holland’ � Prijsuitreiking ESNC 2010

Page 21: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 21

Zes economische clusters van de Kennisalliantie

Transport & Logistiek

Chemie & Energie

Greenports

Life Sciences & Health

Water & Deltatechnologie

Vrede, Recht & Veiligheid

Page 22: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

22 | Samen werken aan economische vernieuwing

De kansen voor gas als alternatief op diesel nemen toe. Daarom organi-seerde de Kennisalliantie in samen-werking met EVO, TNO, Syntens en TLN de themabijeenkomst ‘Gas in het wegtransport’. Het doel van deze bijeenkomst is tweeledig. Behalve brede informatie over gas als trans-portbrandstof wilden de organisato-ren ook peilen of er genoeg kritische massa aanwezig was om innovatie-projecten rondom gas te kunnen starten.

De tijd is er rijp voorDe doelen van de energietransitie zijn:

� minder afhankelijkheid van olie � reductie van CO2 (bijdrage aan

Europadoelstelling om CO2 met 80% te verminderen)

� kansen voor de Nederlandse economie

Topactiviteiten Transport & Logistiek

Partners EVO, Kennisalliantie, Syntens en TLN Investering € 10.000 Resultaat Ondanks de hoge opkomst van 170 deelnemers is er door de onzekere economische situatie en een onduidelijk accijnsbeleid, aarzeling om te starten met investeren

Mooi initiatief voor een schone

vuilniswagen in Rotterdam

Vanuit het platform werd gespro-ken over vier sporen: elektrisch en hybride, waterstofbrandstofcel, biobrandstoffen en ICT-toepassingen. Schoon, zuinig en stil zijn hierbij de kernwoorden.

Het grootste potentieel in de transportsector ligt op dit moment bij biogas vanwege het CO2-reduc-tiepotentieel, beperkte uitstoot van fijnstof en minder afhankelijkheid van olie- en gasproducerende landen. Een combinatie van hybride en biogas heeft extra potentieel door lager verbruik en lagere geluidsbelasting.

De Kennisalliantie is binnen het cluster Transport & Logistiek betrok-ken bij een aantal grote innovatieprojecten. En dat is belangrijk want dit cluster is door de economische crisis hard getroffen. Aan de daling van de vrachtprijzen kwam pas in de loop van 2010 een einde. Voor het wegtransport was een omzetgroei van 2,5% waarneembaar, met aan het eind van het jaar een groeiversnelling.

De binnenvaart herstelde zich met een omzetgroei van 1,8% licht van de zware achteruitgang in de crisisjaren. Het blijft dus van belang om in alle disciplines slimmer, sneller en efficiënter (samen) te werken. Daarom initieerde de Kennisalliantie ook in 2010 weer nieuwe kansen die door de sector konden worden benut. En, omdat er in 2015 een flink tekort aan arbeidskrachten verwacht wordt, kijken we vanuit Arbeidsmarkt & Onderwijs welke mogelijkheden er zijn om de sector hierin te ondersteunen.

Theo NoordmanProject developer

“Projecten uit de clusterregeling 2010 zullen de komende jaren een economisch impuls geven aan de ambitie om milieuvriendelijke goederen te ver-voeren. Voorbeelden zijn onder andere: de Green Crane Barge en de eerste Bio LNG boot.”

Gebruik van gas in wegtrans-port kan concurrentievoordeel opleveren.

Gas als transportbrandstof van de toekomst

Page 23: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 23

De nieuwe mobiliteit

Gekwalificeerde medewerkers werven en behouden is voor de logistieke sector een toenemend pro-bleem. In 2015 verwacht de sector een tekort van 58.000 chauffeurs. Om een probleem te voorkomen is een nieuw samenwerkingsplatform opgericht onder de naam ‘de nieuwe mobiliteit’. Hierin werken logistieke bedrijven, arbeidsmarktorganisaties en kennis- en onderwijsinstellingen nauw samen om de instroom en het imago van de sector te verbeteren.

Meer innovatiekrachtVoorlichting op scholen, het op-leidingsaanbod afstemmen op de markt, gezamenlijke wervingscam-pagnes: het is een greep uit de maat-regelen die het consortium wil tref-fen om meer jongeren enthousiast te maken voor transport en logistiek. Bedrijven hebben niet alleen goede chauffeurs nodig, ook aan planners en warehousemedewerkers is nu al een tekort. De partners denken ook na over het oprichten van vak- en be-drijfsscholen. Door kennis van grote bedrijven en onderzoeksorganisaties om te zetten in concepten, komt er meer innovatiekracht in deze sector.

“De grootste en aangenaamste verrassing zijn de mensen.” Fedor Ikelaar,

doet antropologisch onderzoek naar vrachtwagenchauffeurs

Green Crane Barge

Overal containers laden en lossenVervoer over water, als vervangende vervoersmodaliteit van vrachtver-keer, is al jaren onderwerp van ge-sprek bij bestuurders. Maar schepen zijn pas echt een goed alternatief als ze klein en milieuvriendelijk zijn en ‘overal’ kunnen laden en lossen.

Een goedkoper alternatief voor vrachtvervoer over de wegDe Green Crane Barge is het alterna-tief voor vrachtvervoer over de weg. Het is een klein, milieuvriendelijk schip met een containerkraan erop.

De Green Crane Barge kan overal - als er maar een kade is - laden en lossen vanaf vrachtwagens. Tel daarbij op

Partners Mercurius Scheepvaart, Leeuwestein Scheepinstallaties, Kampers Scheepcontructie, Machine fabriek JC Terlouw en Holland Container Innovation NederlandMijlpalen 2010 businesscase 2010 toeleiding naar de clusterregeling 2010 bouw van het schipInvestering Clusterregeling € 500.000Opbrengst Clusterregeling is gehonnereerd € 100 miljoen vervolginvesteringen en 350 fte in 10 jaar

Partners Transvak BV, TIG Diensten Bedrijfsinnovatie BV, Workx, Avalex Delft, VERN, Da Vinci college, Haagse HogeschoolMijlpalen 2010 verkennen PiD inclusief co-financiering 2010 consortiumvorming 2010 projectplan en verkenning PiD Investering € 6.000 Een palet aan iniatieven om duizenden nieuwe medewerkers aan te trekken

dat het schip gebruik maakt van ef-ficiënte, uitklapbare containers (van twintig voet) ontwikkeld door HCI en je krijgt een subblieme innovatie. Schoon, efficiënt en een goed alter-natief voor vrachtwagens.

Als er maar een kade is kan de Green

Crane Barge overal laden en lossen

Page 24: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

24 | Samen werken aan economische vernieuwing

Topactiviteiten

Greenports

De Kennisalliantie is binnen het Greenportscluster betrokken bij een scala aan initiatieven. Onder meer op het gebied van energiezuinig telen en het monitoren van de vitaliteit van het gewas. Het Green-portcluster blijft ook in 2010 hét cluster met de hoogste opbrengst aan innovatieprojecten. De projecten passen goed in zowel de Clusterrege-ling als in Pieken in de Delta (PiD).

Het middelpunt van innovatie in het Greenportcluster, de Greenport Campus, kreeg in 2010 groen licht voor vervolg en uitbreiding van de activiteiten. Daarnaast is er met subsidie vanuit EFRO een ‘Kenniscen-trum plantenstoffen’ opgericht dat innovatieprojecten op het gebied van inhoudstoffen uit planten gaat ondersteunen. Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat het Greenportcluster steeds meer waarde krijgt voor de Biobased Economy.

Peter ReffeltrathProgrammamanager

“De rollen die de Kennisalliantie binnen deze pro-jecten heeft zijn van uiteenlopende aard. Maar we zijn altijd ondersteunend aan de activiteiten van de ondernemer voorafgaand aan de uitvoering van een project. We helpen het projectplan scherp te stellen, we vormen een consortium op het thema, we treden op als intermediair tussen ondernemers en overheid, we beleggen bijeenkomsten en we helpen bij het sluiten van samenwerkingsovereen-komsten.”

Een doorbraakinnovatie. Dat kun je zeggen over deze rolvormmachine. Hij is mobiel en kan wereldwijd wor-den ingezet bij nieuwbouw en reno-vatie van kassen. Door de kostprijs- daling, betere kwaliteit en doorloop-tijd, realiseert de rolvormmachine een duidelijke voorsprong ten opzich-te van buitenlandse aanbieders. Deze innovatie versterkt de koppositie van Nederland.

FormFlex wil deze apparaten aan Zuid-Hollandse verwarmings- bedrijven die internationaal opere-ren, gaan leveren. In samenwerking met TNO bedachten ze deze mobiele variant voor verwarmingsbuizen.

Peter Reffeltrath over deze systeeminnovatie voor het plaatsen van verwarmingsbuizen:

“De state of the art is arbeidsinten-sief: het uitleggen van buizen, lassen, coaten en plaatsen. Dit apparaat automatiseert het hele proces en re-aliseert tijd-, milieu-, en arbeidswinst. Doordat het apparaat naast ronde buizen ook andere profielvormen kan produceren, kunnen verschil-lende markten worden bediend. Van kaskoeling en -verwarming tot interne rail- en transportsystemen, utiliteitsbouw, offshore constructies en de proces-industrie.”

Partners Formflex, TNO, en nog een aantal andere bedrijvenMijlpalen Juni 2010 start consortiumvorming Schrijven projectplan Subsidieaanvraag loopt nog

Rolvormmachine voor verwarmingsbuizen

Page 25: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 25

Zes exporteurs gaan wekelijks tien containers met bloemen en planten per trein vervoeren van Rotterdam naar Milaan. Jan de Rijk Fresh Logistics won de collectieve tender die de zes Nederlandse plantenexpor-teurs hadden uitgeschreven. De tender vloeit voort uit de GreenRail-pilot die door Flora-Holland succesvol is afgerond in 2010.

Flinke besparingJan de Rijk regelt het spoorver-voer en doet ook het voor- en navervoer van de containers per vrachtwagen. Op termijn denken de transporteurs 20% op vervoerskosten te kunnen besparen. Dit is weer zo’n mooi voorbeeld van een succesvolle innovatie die door de markt is opgepakt en met ondersteu-ning van de Kennisalliantie in 2009 tot stand is gekomen.

GreenRail combineert transport. Beter voor milieu, efficiënt en kostenbesparend

Jan de Rijk wint GreenRail-tender

Page 26: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

26 | Samen werken aan economische vernieuwing

Topactiviteiten

Life Sciences & Health

In Leiden is de afgelopen jaren met het Bio Science Park het grootste Life Sciences cluster van Nederland gebouwd waarin het Leids Universi-tair Medisch Centrum (LUMC) en publiek/private organisaties samen-werken.

De Kennisalliantie initieert speciaal voor dit cluster themabijeenkom-sten en ontwikkelworkshops om nieuwe innovatiemogelijkheden te verkennen. Dit is nodig om voortvarend in te kunnen blijven spelen op maatschappelijke uitdagingen. Zo hebben we met experts de toene-mende innovatiemogelijkheden van ‘Robotica in de zorg’ verkend en zijn we een onderzoek gestart naar innovatiekansen vanuit de weten-schap uit de ruimtevaart.

Unieke propositieHet Leiden Bio Science Park maakt deel uit van Medical Delta, een cluster van universiteiten, medische faculteiten, bedrijventerreinen, incubators, bedrijven en regionale overheden in Zuid-Holland: een unieke regiopropositie.

Peter Reffeltrathprogrammamanager “Nieuwe technologieën en vernieuwingen uit andere sectoren zoals ICT en ruimtevaart, innove-ren de sector in snel tempo. Nieuwe software zorgt bijvoorbeeld voor betere controle en analyse van onderzoeksdata. Door experts uit verschillende sectoren bij elkaar te brengen, dragen we bij aan baanbrekende innovaties waarmee we onze inter-nationale concurrentiepositie versterken.”

Is toekomstig personeelstekort de juiste motivatie om zorgrobotica te ontwikkelen of zijn er ook goede inhoudelijke therapeutische rede-nen voor? Wat bestaat allemaal al? En wat zijn de ervaringen van de gebruikers en bedrijven die zorgrobo-tica ontwikkelden? De Kennisalliantie besteedde er een themabijeenkomst aan. Conclusie: de warmte in de zorg moet blijven en zorgrobotica kan daarbij helpen.

Autonomie neemt toeLuc de Witte, bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Maastricht en lector ‘Technologie in de Zorg’ aan de Hogeschool Zuyd: “Aan de inzet van zorgrobotica is vaak een grotere winst te boeken dan op het eerste gezicht lijkt. Mensen voelen zich beter als hun autonomie weer toeneemt, bijvoorbeeld door een ‘mealtime partner’. Daardoor bespa-ren we naast benodigde capaciteit ook medische kosten, zoals die door ondervoeding.” Professionals uit de zorg, geïnteresseerde bedrijven en onderzoekers bespraken wat er zou moeten gebeuren om het draagvlak

te vergroten. Het feit dat de praktijk nog lang niet zover is, hangt volgens De Witte samen met de cultuur in de zorg en met het feit dat ontwik-kelaars en zorgverleners elkaar onvoldoende begrijpen.

”Over een jaar of tien heeft de zorgbehoevende een robot naast zich die hem/haar in de gaten houdt. De robot is er altijd, vertelt af en toe een mopje, speelt spelletjes met de cliënt en herinnert hem of haar eraan tijdig de medicijnen in te nemen. Als de cliënt zich niet lekker voelt belt de robot het ziekenhuis, waarop zijn ogen worden overgenomen door de ogen van een arts. Dit is geen toekomstfantasie, het kan nu al. Alleen brengen we het nog niet in de praktijk. Ik ben ervan overtuigd dat we naar een situatie gaan waarin artsen in ziekenhuizen, via dergelijke vormen van telemonitoring veel meer mensen in de gaten houden dan ze nu kunnen.” zegt Stefano Stramigioli, hoogleraar Advanced Robotics, Universiteit Twente.

Mealtime partner

Stefano Stramigioli, hoogleraar

Universiteit Twente

Zorgrobotica heeft toekomstperspectief

Page 27: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 27

Zuid-Holland efficiënt in te zetten op basis van samenwerking tussen de kennisinstellingen, de Kennisalliantie, Syntens en het bedrijfsleven waaron-der incubators.

Het blijkt dat veel potentieel goede ideeën voor de medische- en zorg-markt de markt niet bereiken. Reden hiervoor is dat commerciële aspec-ten en partnerkeuze in het ontwik-kelproces onvoldoende aandacht krijgen. Daarnaast is er onbekendheid met financieringsmogelijkheden, regelgeving en certificering, zakelijke afspraken binnen de samenwerking en projectmanagement van ontwik-kelprojecten.

Een consortium van kennisinstel-lingen (TU Delft, Erasmus MC en LUMC) en de Kennisalliantie heeft een PiD-aanvraag gedaan om te kunnen starten met MEDIC. Het doel van MEDIC is om bedrijven, clinici en onderzoekers met een innovatief idee voor de medische of zorgmarkt, te ondersteunen bij het bouwen van een project om deze innovatie te realiseren. Dit doet het MEDIC door de breed aanwezige kennis in

Partners TU Delft, Erasmus MC, LUMC, Kennisalliantie, private- en publieke partnersMijlpalen 2011 inrichten organisatie 2011 - 2013 programmamanagement en -regieInvestering PiD € 716.000 € 280.000 ureninzet Kennisalliantie in twee jaarOpbrengst € 4.9 – 6.6 miljoen in drie jaar € 64.8 – 109 miljoen in tien jaar De werkgelegenheid breidt tussen de 241 en 389 fte uit

Medical Delta Café

Voor artsen, ondernemers en wetenschappers in medische technologie is er het Medical Delta Café. Het Medical Delta Café is een terugkerende bij-eenkomst met steeds verschil-lende thema’s binnen de medi-sche technologie op wisselende locaties. Experts vertellen waar kansen liggen voor samenwer-king in onderzoek en ontwikke-ling van innovatieve producten.

Succesvolle matchesTijdens de presentaties maar ook daarna, kunnen deel-

Het start-up team van Dominic Robinson startte een onderzoek naar

fotodynamische therapie. De eerste klinische successen met nanodeeltjes

weerlegden de scepsis van de farmaceutische partners.

Toetreden tot de care & curemarkt met nieuwe producten niet eenvoudig

In 2010 zijn we gestart met een serie masterclasses ´Succesvol met nieuwe producten toetreden tot de care- en curemarkt’. De Kennisalliantie en Syntens/Care2business helpen met deze masterclasses ondernemers om succesvol en snel met een nieuw product op de markt te komen.

De ondernemer moet zorgen dat zijn product voldoet aan specificaties en anderen overtuigen van de toege-voegde waarde. Maar in de care en cure´ sector is dat niet eenvoudig. Diverse partijen spelen een rol en de ondernemer heeft draagvlak nodig van al deze partijen voordat het product geld oplevert. In de serie masterclasses komen behalve wet- en regelgeving en zorgfinanciering ook marketing, beïnvloeden van key opinieleiders, zorgverlening en de propositie voor financiering aan de orde.

nemers gebruik maken van de nieuwe marktplaats ‘Ik zoek’, ‘Ik bied’. Zo zoekt Dominic Robinson van het Erasmus MC behalve investeerders voor zijn onderzoek naar fotodyna-mische therapie ook advies in GMP, toxiciteitstesten en een goede marktanalyse. Hij wordt meteen geholpen door een bedrijf in marktanalyses en een andere bezoeker wijst hem op stichting New Venture, die innovatieve start-ups op weg helpt.

Project Medical Delta Innovation Catalyst: MEDIC

Page 28: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

28 | Samen werken aan economische vernieuwing

Topactiviteiten

Water & Deltatechnologie

In augustus 2010 had de regio Delft, Den Haag, Zoetermeer te maken met flinke wateroverlast. Op sommige stukken was het zelfs te gevaarlijk om te rijden. In het complexe waterbe-heer van de 21e eeuw is betrouw-bare informatie onmisbaar voor het nemen van goede en onderbouwde besluiten. 3Di-Waterbeheer zorgt

De brandweer kreeg in augustus 2010

uit de Haagse regio meer dan duizend

meldingen van wateroverlast

Overstromingen jan - mrt 2011

� Zuid-Limburg � Belgie � Australie � UK � Brazilie � Thailand � Sri Lanka � Japan

Dodental: duizendenSchade: miljarden

Overstromingen zorgen wereldwijd voor

problemen

hiervoor met de nieuwste technieken zoals 3D-visualisatie van overstro- mingen, simulaties, zeer snelle rekentechnieken en een overkoe-pelend internetraamwerk. Daarmee krijgen ook burgers beter inzicht in de getroffen maatregelen en de gevolgen hiervan.

3Di-Waterbeheer is een vierjarig ontwikkeltraject dat voortvarend is opgepakt door het Hoogheemraad-schap van Delftlanden Deltares, die ook samenwerken in DBT. Het systeem zorgt ervoor dat waterbe-heerders, oorzaken en effecten van wateroverlast en overstromingen re-alistisch kunnen vaststellen en meer inzicht krijgen in effectieve en kos-tenefficiëntie oplossingen. Gecom-bineerd met verbeterde visualisatie (3D) zorgt dit voor belangrijke input voor grondeigenaren, gemeenten en waterschappen.

Partners Hoogheemraadschap van Delfland, Hollands Noorderkwartier, TUDelft, Deltares, Kennis voor Klimaat, waterkader Haaglanden, Nelen & SchuurmansMijlpalen 2011 fase twee: vaststellen oorzaken en effecten water overlast en overstromingenInvestering EFROOpbrengst Ruim € 1 miljoen

In 2009 is een samenwerking gestart onder de noemer ‘Delft Blue Technology’. Dit initiatief kwam onder aanvoering van de Kennis-alliantie tot stand en creëert een kader voor het demonstreren van de waterinnovaties in Delft en omstreken. Vanaf 2010 is de samenwerking uitgebreid. Dit resulteert in een aansprekend portfolio met innovatieve producten in ontwikkeling en van nieuwe producten. Deze slimme oplossingen kunnen aan klanten uit binnen- en buitenland worden gedemonstreerd. Inmiddels is er sprake van een volwassen pro-grammaorganisatie. Nieuwe wateruitdagingen komen bij Delft Blue Technology binnen. Vervolgens zorgen de partners ervoor dat de lead uitmondt in een aansprekende showcase.

Pieter van ProoijenProject developer

“Door inzet van de eigen matchingmethode maakt Delft Blue Technology preconcurentiële samenwer-king mogelijk. Dit resulteert in innovatieve showca-ses en toepassingen in de regio.”

3Di, Fase: Showcase

Page 29: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 29

Tijdelijke waterkeringen op ware schaal in Delft

Nu is het nog een braakliggend terrein langs de A13, straks is het een intrigerende plek waar diverse tijdelijke waterkeringen en water-bergingen op ware schaal worden gedemonstreerd. Als het klaar is, kunnen waterschappen en andere overheden uit binnen- en buitenland met eigen ogen zien hoe verschil-lende tijdelijke waterkeringen werken op de Kennisboulevard van Science Port Holland.

Het gaat om innovaties die bij (drei-gende) overstromingen als aanvulling dienen op de bestaande oplossingen. Ze zijn vooral geschikt voor stede-lijke situaties waar gewoekerd moet worden met de ruimte.

Demonstratie- en testruimte “Er bestaan wel tijdelijke waterke-ringen, soms heel innovatief, maar er was nooit een plek waar je die keringen en bergingen ook echt, naast elkaar, in bedrijf kunt zien. Dat gaan we nu realiseren”, zegt Sander van der Wal van de Kennisalliantie. “Het is begrijpelijk dat overheden - die moeten besluiten over dergelijke systemen - er zeker van willen zijn dat

“Ik zie de regio Delft als hotspot van Deltatechnologie waar straks heel Nederland zijn voordeel mee kan doen. Dé kraamkamer van onderzoekers en ondernemers waaruit innovatieve producten komen voor de uitda-gingen die klimaatverandering en waterbeheer ons stellen. Niet alleen Nederland heeft daar straks wat aan, maar ook de rest van de wereld.” Joost de Haan, Hoogheemraadschap van Delfland

Portfolio DBT

Leads Ruim 40 interne leadsRequests Smarter Cities Challenge IBM Topsurf en MudtrapMatches Innovatieve tijdelijke waterkeringProjecten Realtime monitoren zichtbare waterkwaliteit Slim metenShowcases 3Di-Waterbeheer Delft Spetterstad Monitoring waterdoorlatende verharding

Actuele informatie vind je op www.delftbluetechnology.nl

ze ook echt werken. Het gaat immers om veiligheid. Wij gaan nu een de-monstratie- en testsite maken waar de laatste innovaties op ware schaal te zien zijn. Als klanten een bepaalde omstandigheid willen testen, bijvoor-beeld de kracht van boomstammen tegen een kering, kunnen we dat hier doen.”

BoxBarrier wordt gevuld met waterBas Reedijk van BAM Infraconsult die de BoxBarrier samen met GMB op de markt brengt: “Aan de onderkant zit een zacht rubberen profiel die het water aan de onderkant tegenhoudt. Een ploeg van zes mensen kan 1000 meter BoxBarrier installeren binnen vijf uur.”

Brandweermannen vullen de BoxBarrier

Page 30: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

30 | Samen werken aan economische vernieuwing

Topactiviteiten

Chemie & Energie

Tijdens een werkatelier van de Kennisalliantie kwam de verduur- zaming van de energievoorziening van Diergaarde Blijdorp aan de orde. Blijdorp wil verder gaan dan de ambi-ties van Rotterdam om in 2025, 50% minder CO2 uit te stoten. Als een van de grotere gebruikers van energie en warmte is Blijdorp een onderzoek gestart naar maatregelen en moge-lijkheden om zo energievriendelijk mogelijk te worden.

Vanaf het werkatelier is de Kennis-alliantie betrokken bij dit project. Eerst door de vraagspecificatie helder te maken. Vervolgens om, in samenwerking met het Koplopers-loket, ondernemers te betrekken die kunnen bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen. In 2011 wordt een totaaldocument uitgewerkt om alle duurzame ambities te verkennen.

Partners Rotterdam Climate Initiative, Deltalinqs, Two-D’s projec- ten, Diergaarde Blijdorp, Kennisalliantie, Gemeente Rotterdam, Agentschap.nl, Ministerie ELIMijlpalen 2010 businesscase 2011 bijeenkomst met potentiële partners, leveranciers 2011 totaaldocument waarin de opties en besparingen worden beschrevenInvestering voorstudie en verkenning circa € 50.000Besparing los van vervolginvestering zal dit energieproject een flinke besparing opleveren aan elektriciteit- en gaskosten

EECT ontwikkelt en produceert de milieuvriendelijke en hoog rendement 1,4 MW gasturbine geschikt voor decentrale energieopwekking, gebruikmakend van diverse soorten van biobrandstoffen of fossiele gasvormige en vloeibare brandstoffen.

Mestafval terugwinnen als biobrandstof

in Blijdorp. De Kennisalliantie is coör-

dinator en adviseur in dit project

Onze wetenschappelijke en technische kennis van energie, biomassa en chemie behoort tot de wereldtop. Door ons te richten op groene grondstoffen, energietransitie en nieuw gas voor duurzame mobiliteit, is het in de nabije toekomst al mogelijk om aansprekende demonstra-tieprojecten en showcases te laten zien. De sector kan nog meer pro-fiteren als het aansluit bij het programma Biobased Economy waarvan de Kennisalliantie de kansen voor consortiumvorming verkent. Het consortium is dan hét loket voor innovatievragen. En omdat de part-ners beschikken over de nieuwste (wetenschappelijke) kennis, kunnen deze vragen snel omgezet worden in innovatieprojecten met interna-tionale allure. Met aansprekende showcases boren bedrijven nieuwe markten aan wat weer leidt tot nieuwe bedrijvigheid. Juist in dit gebied zijn alle randvoorwaarden aanwezig om de Zuidvleugel (inter)nationaal goed op de kaart zetten als centrum van topkennis, samenwerking en innovatie.

Theo NoordmanProject developer

“In 2010 ontstonden er al diverse bedrijfsinitiatie-ven rondom groene grondstoffen en was er veel belangstelling rondom bijvoorbeeld bio-LNG. De oproep om grootschalige demonstratie- programma’s te faciliteren kan zorgen voor een aantal veelbelovende initiatieven die in de etalage gezet kunnen worden.”

Belangrijke milieuvoordelen

� vermindering van de uitstoot van NOX en CO2

� een flinke brandstofbesparing � volledig benutten van warmte � inzet van biobrandstoffen in

de vorm van (mest)afval, uit de dierentuin en uit de omgeving

Blijdorp loopt voorop in energiebesparing met olifantenpoep

Page 31: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 31

Handel vindt tussen leveran-ciers en afnemers plaats en het transport wordt georganiseerd door de onafhankelijke coördi-nerende partij: Stoompijp B.V.

Partners Stedin Diensten B.V., Visser & Smit Hanab, TU Delft, AVR Afvalverwerking, B.V, Emerald Performance Materials (voorheen DSM Special Products), Havenbedrijf Rotter- dam, KennisalliantieMijlpalen 2010 verkenning en toeleiding naar PiD 2011 Stoompijp B.V. wordt opgericht, deze organisatie krijgt een onafhankelijke regierol en zorgt voor de realisatie en exploitatie van de Common Carrier Infrastructuur.Investering PiD € 2 miljoenOpbrengst Ruim € 25 miljoen

Uitgaande van de jaarlijkse reductie in 2025 van 4 miljoen ton CO2 kan het

project uiteindelijk een bijdrage leveren van 10% aan de uiteindelijke doelstelling

(400 kton/4 Mton x 100%)

In het Haven en Industriecom-plex (HIC) in de regio Rijnmond en Drechtsteden ligt een groot potentieel aan (rest)warmte die vrij komt uit de industrie en waar geen of een ineffi- ciënte bestemming voor is. Deze warmte kan hergebruikt worden in industriële proces-sen. Denk aan het Botlekge-bied, waar onder andere ener-gieintensieve (petro)chemische industrie gevestigd is.

Common carrier is een in-novatieproject dat restwarmte uit industriële processen benut

voor hergebruik door bedrijven.

Primeur voor AVR en EPM Theo Noordman van de Kennis-alliantie over de common carrier infrastructuur: “Door restwarmte op te vangen kun-nen we betrouwbare warmte leveren tussen bedrijven in het

Industrie en bedrijven werken samen aan hergebruik van warmte in de Botlekhaven.

Botlekgebied. We starten met AVR Afvalverwerking die we als leverancier aansluiten op EPM (voorheen DSM) in Botlek West. Ongetwijfeld zullen in een later stadium veel meer bedrijven aangesloten kunnen worden. We denken aan uit-breiding in de richting van Bot-lek Zuid en Oost. Wij hebben ervoor gezorgd dat de juiste partijen aan tafel schoven om co-financiering te bespreken.”

De hieruit voortvloeiende af-spraken vormen de basis voor dit project. De Common carrier infrastructuur levert aanzien-lijke kosten- en energie- besparingen op én het zorgt voor veel minder CO2 uitstoot, nieuwe samenwerking tussen bedrijven, nieuwe wetenschap-pelijke kennis en een beter vestigingsklimaat in het HIC.

Cruciaal voor dit project is dat (rest)warmtehandel en -trans-port niet aan elkaar gekoppeld zijn: het zogenaamde dispatch-model.

Common carrier voor warmteuitwisseling in de Botlekhaven

Page 32: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

32 | Samen werken aan economische vernieuwing

Topactiviteiten

Vrede, Recht & Veiligheid

De ontwikkelagenda omvat de inrichting van een curriculum voor eerste lijn veiligheidsprofessionals uit Europa. De doelstelling van het project is om een standaard aan kwalificaties te ontwikkelen, specifiek voor deze doelgroep, ten aanzien van first respons bij CBRN bedreigingen. Het consortium dat dit ontwikkelt staat onder penvoerderschap van IB Consultancy.

Partners IB Consultancy, HZS, Thales, Prometech, NFI, OPCW, Clingendael, CENMijlpalen Ontwikkelen van live agent training Ontwikkelen van master course in 2012Investering PiD € 823.600Opbrengst € 1.440.000

Vrede, Recht & Veiligheid is van oudsher een economisch speerpunt van de gemeente Den Haag. De Kennisalliantie ondersteunt Den Haag bij het realiseren van haar ambities op het subthema veiligheid. En met succes, want de laatste jaren is in Den Haag een significante stijging van particuliere initiatieven waarneembaar.

Bescherming van lucht en luchtruimDe Kennisalliantie adviseerde initiatiefnemers bij het opzetten van een netwerk en het optimaal vormgeven van ontwikkelprojecten. Projecten die uiteindelijk voor een belangrijk deel konden rekenen op financie-ring door de stad Den Haag en andere relevante (overheids)partijen. Zo is mede met hulp van de Kennisalliantie een meerjarige ontwik-kelagenda tot stand gekomen op het gebied van bescherming van objecten tegen biologisch terrorisme. Ook is een project behandeld dat de Randstad moet beschermen tegen dreigingen in het lage luchtruim.

Erwin van der LindenProject developer

“Veiligheid is niet alleen een Haags thema. De sec-tor is van toenemend belang voor de profilering van heel Zuid-Holland. Daarom zijn wij gespitst op het verder tot ontwikkeling brengen van de potentie van dit economisch cluster in Delft. Hiervoor zullen we pilotprojecten ontwikkelen, waarin ruimte is voor précompetitieve samenwerking tussen onder-nemers, uitvinders, MKB’ers en grote bedrijven. Informeer naar mogelijkheden om te participeren.“

Effectief partnerschap is nodig om terrorisme te beschermen

Ontwikkelagenda: bescherming van objecten tegen biologisch terrorisme

Page 33: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 33

RAEBELLMet name stedelijke gebieden met veel kritische infrastructuur zijn kwetsbaar voor tereurdreigingen van-uit het lage luchtruim. Door beper-kingen in de techniek is dit specifieke deel van het luchtruim nu nog een blinde vlek voor waarnemers. Het be-lang van een verhoogde ‘situational awareness’ in het lage luchtruim is evident: het kan voorzien in capaci-teit om te anticiperen op dreiging van een terroristische aanslag met kleine (onbemande) vliegtuigen, ultralights en helikopters in en rondom stra-tegische gebieden. Deze vliegende objecten in het lage luchtruim zijn

Partners TU Delft, HedoN Electronic Developments, KLPD, Politie Haaglanden, vtsPN en Thales (penvoerder)Mijlpalen Demonstratie van experimenteel systeem in 2013Investering PiD € 585.000Opbrengst € 5.785.000

“Een innovatief systeem voorkomt terroristische aanslagen met kleine (onbemande) vliegtuigen, ultralights en helikopters in

en rondom strategische gebieden. Deze mini-heli (3 meter, 90 kg, vluchtduur 2,5 uur) is voorzien van allerhande technische

snufjes die gebruikt kunnen worden door politie, defensie en inspecties.” Roland Haarbrink

"Wanneer het gaat om de veiligheid van burgers, hulp-verleners en kritieke objecten, moet zo snel mogelijk over de juiste informatie beschikt kun-nen worden. Dat is een van de harde lessen van verschillende incidenten en aanslagen, zowel nationaal als internationaal." Erik Akerboom, nationaal coör-dinator terrorismebestrijding Bron: Telegraaf 13 april 2011

inzetbaar voor bijvoorbeeld drugs-transporten, mensenhandel of een ontsnapping uit een gevangenis.

Interessante economische kansenDe RAEBELL projectgroep wil samen met bedrijfsleven, kennisinstituten en mogelijk toekomstige gebruikers, zoals Politie Haaglanden en de KLPD, een eerste stap zetten richting een baanbrekend bewakingssysteem voor het lage luchtruim. Een dergelijk, zeer innovatief systeem is in staat een relatief groot gebied permanent te monitoren. Dit komt de veiligheid van dichtbevolkte gebieden met veel kritische infrastructuur, zoals de Internationale Zone in Den Haag of de Rotterdamse haven, ten goede.

“De Kennisalliantie heeft ons uitstekend op weg geholpen bij het van de grond krijgen van een nieuw en innoverend pro-ject.” Adriaan Smits, Thales

Het systeem is dermate baanbrekend dat toekomstige productontwik-kelingen interessante economische kansen bieden. RAEBELL brengt de in de Zuid-Hollandse regio aanwezige kennis en ervaring samen en creëert zo een uitgangspositie voor deze toe-komstige productontwikkeling.

Page 34: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

34 | Samen werken aan economische vernieuwing

Kennisbruggen

Kennisbruggen is hét platform waarin studenten, young professionals, kennisinstellingen en MKB’ers samenwerken om innovatie te bevorderen. Studen-ten HBO en WO kunnen via Kennisbruggen afstude-ren op een innovatievraagstuk bij het MKB via een kennismatch. Voor starters zijn er carrièremogelijk-heden als innovation officer.

Kennisbruggen heeft een fantastisch jaar achter de rug. MKB ers zijn erg tevreden over hoe hun innovatievraag is uitgevoerd door de stu-dent. Diverse kennisgiften zorgden ervoor dat de ondernemer een bij-drage kreeg voor extra investeringen in het ontwikkelproces. En talloze innovation officers kwamen bij het MKB in dienst om innovaties door te ontwikkelen en te implementeren. De Kennisalliantie werkt samen met Syntens en onderwijspartners in Kennisbruggen.

Het succes van Kennisbruggen is vooral te danken aan de nauwe samenwerking van Kennisbruggen met alle partners. Ook in 2011 wil-len we samen met u, alle kansen benutten om Kennisbruggen in de schijnwerpers te zetten waardoor we een impuls geven aan innovatie in Zuid-Holland.

Joris van GoudoeverProject developer

“Met de matchevenementen Sping Hight T en Stagestad laten we op praktische wijze zien hoe je regionale innovatie met het MKB kunt vormgeven. In 2010 vonden de eerste bijeenkomsten plaats. In 2011 staan vier High T’s en twee Stagestad-evenementen gepland.”

Conpax Verpakkingstechniek

François Bouaziz ontwikkelde voor Conpax Verpakkingstech-niek, het prototype van een nieuwe verpakkingsmachine. François: “Ik kwam tot de conclusie dat zo’n nieuw invoerstation ontzettend duur zou worden. Daar zitten onze klanten natuurlijk niet op te wachten.”

Het doorontwikkelen van zo’n machine leer je in de praktijk. Tijdens de opleiding is daar geen tijd voor. Deze ervaring is super voor mijn cv.”

Secure Logistics

Todd Koote en Sebastiaan van Oost werkten voor Secure

Logistics in negen weken een fantastisch prototype van een toegangspoort voor vrachtwa-gens uit. Hiermee werden ze tweede tijdens de 'live voting' Kennisbruggen Innovatieprijs.

Renee Besselink van Secure Logistics: “De heren hebben een goed product afgeleverd.”

PROM´ES Event Supplies

Erik Dees deed voor PROM´ES Event Supplies onderzoek naar de hardloopmarkt.

Barend den Ouden van PROM´ES: “Op basis van het advies van Erik zijn we een an-dere richting ingeslagen dan ik voor ogen had. Erik zorgde met zijn onderzoek voor nieuwe kansen en voorkwam een mis-stap. We zijn erg blij met zijn conclusies en aanbevelingen.”

Binair Groep

Jurica Blažev zette een onder-zoeks- en ontwikkelafdeling op voor de Binair Group en koos daarbij slimme oplossingen.

Nik Vaishnav van Binair: “Innovatie heeft zowel het niveau van de producten als de sfeer binnen ons bedrijf omhoog gehaald omdat ieder-een zich nu meer met elkaar verbonden voelt.”

Icysolutions

De Icydip en de Icybath kunnen nog gebruikersvriendelijker worden. Dat kwam Arjan Klin-kenberg doen.

Voorbeelden

Innovation officerVoorbeelden Kennismatch

Page 35: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 35

Michael van der Bent won, na ‘live voting’, de Kennisbruggen Innovatie-prijs 2010. Tijdens het Kennisfestival presenteerde Michael de ‘flight case’ en de 25% arbeidstijdbesparing die hij voor Sky-Lite Holland wist te realiseren. Honderden mensen waren onder de indruk want zij kozen Michael als winnaar.

Publiek kiest de winnaar door ‘live voting’. Kandidaten wachten in spanning af

Fotograaf Etienne Oldeman

Shatou van Icysolutions: “Door Kennisbruggen kunnen wij talenten als Arjen in dienst ne-men. Arjan draagt zeker bij aan ons succes.” Arjan Klinkenberg

“Bij een ontwerpbureau krijg je niet zoveel vrijheid. Hier mag ik alles zelf uitvinden.”

Eskens Benelux

Sandra Jongenburger onder-zoekt marktmogelijkheden voor een kleurenmeng- machine.

Chris Jan Reitsma: “We zijn erg blij met haar werk hier, zij kwam als geroepen.” Ook Sandra Jongenburger is erg tevreden: “Het resultaat is su-per. Eskens zet mijn conclusies gelijk om in nieuwe omzet.”

Megagadgets

Het bedrijf groeit snel, maar financieel staan ze soms voor uitdagingen. Daarvoor is de kennisgift.

Ondernemer Valentijn de Goede: “Een innovation officer, de kennismatch en de kennis-gift zorgen ervoor dat we flink kunnen groeien. Zonder deze steun zou dat voor ons veel moeilijker zijn.”

Reurings Precisie Plaatwerk

Aad Reurings van RPP: “Met behulp van de kennisgift is ons bedrijf doorgelicht door studenten van de Haagse Hoge-school en een gespecialiseerd bureau.

Hierbij kwamen de zwakke punten aan het licht.

Het resultaat mag er zijn. Door efficiënter te werken zet RPP nu per uur vijftien procent meer om en is de levertijd gedaald van vijftien naar zes werkdagen.”

Sinds 2010 reikt Kennisbruggen de Innovatieprijs uit voor de beste en meest innovatieve Kennismatch. Na de voorselectie blijven er drie kandidaten over. Tijdens de finale presenteren deze drie finalisten hun bevindingen voor het publiek en het publiek bepaalt vervolgens wie er met de hoofdprijs naar huis gaat.

Kennisbruggen innovatieprijs 2010Voorbeelden

KennisgiftVoorbeelden

Innovation officer

Dit zijn slechts enkele voorbeel-den van succesvolle matches. Kijk voor meer voobeelden op www.kennisbruggen.nl

Kennisbruggen is een gezamenlijk project van de Kennisalliantie en Syntens.

Dit project is meDe gefinancierD met steun

Van het europes fonDs Voor regionale

ontwikkeling Van De europese commissie

Kennisbruggen stimuleert ambitieus talent

Page 36: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

36 | Samen werken aan economische vernieuwing

Arbeidsmarkt & Onderwijs

Dijken, dammen, sluizen, een goede waterkwaliteit. Nederland is er ijzersterk in. De Nederlandse water- en deltasector speelt, door de voortdurende verbetering en vernieuwing, een belangrijke rol op het watertoneel. Al eeuwen lang. Om die innova-tiekracht en deze koppositie vast te houden, zijn jonge mensen nodig, die de meest actuele kennis in huis heb-ben. Iedereen is het er over eens dat we qua kennis, in Nederland veel in huis hebben. Altijd gehad ook. Om dit vast te houden zorgt Arbeidsmarkt & Onderwijs ervoor dat de contactnetwerken van de Ken-nisalliantie benut worden voor een optimale aansluiting.

Nationaal Waterkennis DialoogHoogheemraadschap van Delf-land organiseerde in november de Nationale Waterkennis Dialoog, met als doel: een efficiëntere samenwerking tussen onderwijs & onderzoek

en bedrijven op belangrijke thema’s.

De top van de Nederlandse watersector formuleerde een krachtige kennisvisie. Voor doorontwikkeling van deze visie zet de Kennisalliantie in 2011, € 10.000 aan uren voor:

� het inventariseren en selecteren van twintig showcasebedrijven

� gesprekken met HBO’s en universiteiten

� het organiseren van een inspiratiebijeenkomst

Het doel van deze bijeenkomst is het bij elkaar brengen van marktpartijen en onderwijs-

ontwikkelaars zodat zij gefocust en in samenhang afspraken met elkaar gaan maken over het oplossen van de gesignaleerde arbeids-marktknelpunten. Daarnaast organiseert de Kennisalliantie in 2011 netwerkbijeenkomsten om studenten van niet spe-cifieke ‘water’opleidingen te interesseren voor de boeiende watersector.

Verdere belangrijke sectoren waar arbeidsmarkt- en onder-wijsuitdagingen te verwachten zijn:

� Greenports � Life & Health Sciences � Transport & Logistiek

Het thema Arbeidsmarkt & Onderwijs staat in Zuid-Holland volop in de belangstelling. Ook in mindere economische tijden is het van belang knelpunten die de geformuleerde economische ambities in de weg staan, te verminderen en de aansluiting tussen onderwijs en arbeids-markt verder te verbeteren. De provincie doet dat door projecten te ondersteunen die op aantoonbare wijze arbeidsmarktknelpunten verminderen. Zeker als men bedenkt dat Nederland zich ontwikkelt tot een kenniseconomie, is dit van belang. Nederland concurreert mon-diaal op prijs-kwaliteitverhouding en niet alleen op prijs. De aard van de arbeid verandert en er is steeds meer vraag naar hoger opgeleid personeel. Een beroepsbevolking die in deze behoefte kan voorzien, is de belangrijkste voorwaarde voor (buitenlandse) bedrijven om zich blijvend te vestigen.

Joris van GoudoeverProject developer

“Techniek studeren is niet alleen leuk, het is ook de beste manier om een innovatiebijdrage te leveren aan de mondiale water- en milieuproblematiek. Door het onderwijs dicht naar de sectoren water, greenports en transport te brengen, verminderen we knelpunten in de arbeidsmarkt en enthousias-meren we jongeren voor technische studies.”

Water & Deltatechnologie

Page 37: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 37

Om innovatiekracht vast te houden zijn jonge mensen nodig

Page 38: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

38 | Samen werken aan economische vernieuwing

Jaarcijfers 2010

Kosten Begroting Realisitie

Personeel .....................................................................................................................................................Huisvesting ...................................................................................................................................................Kantoor ........................................................................................................................................................PR & Communicatie .....................................................................................................................................Algemene kosten .........................................................................................................................................

Totale organisatiekosten .........................................................................................................................

Syntens .........................................................................................................................................................Leveringen en diensten derden ..................................................................................................................

Projectkosten (OOP) ...................................................................................................................................

Totaal ..........................................................................................................................................................

1.131.00086.00092.50040.000

6.500

1.356.000

660.000977.500

1.637.500

2.993.500

1.139.68192.24599.35839.006

3.892

1.374.182

605.350670.958

1.276.308

2.650.490

Totaal te financieren ...................................................................................................................................Financiële baten ..........................................................................................................................................Projectfinanciering ..................................................................................................................................... � EFRO-projecten ................................................................................................................................... � Business Development Team (Ministerie EZ en Provincie ZH) .......................................................... � Arbeidsmarkt & Onderwijs (Provincie ZH) .........................................................................................

Financiering door partners ........................................................................................................................

Saldo / nog te bestemmen resultaat ....................................................................................................

2.993.500

2.370.5002.138.000

192.50040.000

632.500

9.500

2.650.4907.822

2.043.6041.851.835

174.60517.164

672.756

73.692

Financiering

Page 39: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 39

Toelichting op de jaarcijfers 2010

AlgemeenHet boekjaar 2010 sluit met een positief resultaat. Dit betreft het resultaat zonder dat er toevoegingen heb-ben plaats-gevonden aan de voorzieningen die zijn getroffen voor financiële afronding van de EFRO-projecten, waarvan de Kennisalliantie penvoerder is.

Bijdragen van partners in euro's

Provincie Zuid-HollandGemeente DelftGemeente Den HaagGemeente Rotterdam Gemeente Zoetermeer Hogeschool Inholland Kamer van Koophandel Den Haag Technische Universiteit DelftUniversiteit Leiden TNO

Totaal

411.18150.00076.57520.00015.00020.00020.00020.00020.00020.000

672.756

Europees Fonds voor Regionale OntwikkelingDoor subsidies van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) beschikt de Kennisalliantie over capaciteit en middelen om innovatieprojecten en -programma’s te initiëren en begeleiden. De project developers brengen ondernemers, wetenschap en overheid bij elkaar in thema’s die de potentie hebben om uit te groeien tot de groei-motoren van de regionale economie. Met de daaruit voortvloeiende technologische en maatschappelijke innovaties kunnen ondernemers hun (inter) nationale positie versterken.

Onze inzet moet ervoor zorgen dat de Zuid-Hollandse economie zich ontwikkelt tot een concurrentiekrachtige en duurzame markteconomie. Daarom ziet u tijdens onze projectbijeenkomsten en op onze communicatieuitingen het EFRO-vlaggetje.

Business Development TeamDe activiteiten in het kader van het BDT waren begroot op € 192.500. Gerealiseerd is € 174.605. Dit bedrag is voor +/- 50% gefinancierd door de Provincie Zuid-Holland en 50% door het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. (Redactionele noot: Havenbe-drijf Rotterdam participeert ‘in kind’ aan het BDT, waarbij de inzet vooral gericht is op het toeleiden van haven en logistiek gerelateerde projec-ten naar genoemde subsidie-regelingen). In de algemene financiering wordt voorzien door onze partners.

Kosten en financieringDe werkelijke kosten zijn € 343.000 lager dan begroot. Dit verschil is voornamelijk toe te schrijven aan lager uitgeval-len projectkosten. Voor wat betreft de EFRO-projecten is dit voor de Kennisalliantie budget-tair neutraal; het betekent ook automatisch een lagere

projectfinanciering (€ 286.000). De lagere OOP-kosten bij de overige projecten zijn voor een belangrijk deel de reden van het positieve resultaat.

Dit project is meDe gefinancierD met steun

Van het europes fonDs Voor regionale

ontwikkeling Van De europese commissie

Page 40: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

40 | Samen werken aan economische vernieuwing

Focus op de toekomst

ProgrammaontwikkelingEr is een verdere slag gemaakt met het vormen van consortia voor programmatische versterking van de regionale economie. Hierbij zijn ketenpartners uit de vier O’s betrokken. De samenwerking binnen Delft Blue Technology kreeg een verdere verdieping. Ook het programma ‘Space as enabler’ heeft in 2010 een flinke slag gemaakt met het vormgeven van een consortium. In samenwer-king met partners zijn er activiteiten ontwikkeld die vooral op het raakvlak liggen tussen ruimtetechnologie en medische technolo-gie. Maar de ruimtevaarttechnologie heeft veel meer potentie. Ook voor clusters als Water, Greenports en niet te vergeten Vrede, Recht & Veiligheid. We houden u op de hoogte.

Smart CitiesOnder de noemer ‘Smart Cities’ is gekeken naar het opzetten van een programma dat economische waarde creëert uit beschikbare ‘open data’. Het is nog een vrij nieuw en abstract onderwerp dat door de Europese Commissie goed geacht wordt voor een markt van meer dan 50 miljard euro. Ondanks dat laat ‘Smart Cities’ zich als programma moeilijker vormen dan de twee voorgaande pro-gramma’s die dichter tegen reeds lang bestaande economische

In het jaarverslag over 2009 werd in de ‘Focus op de toekomst’ al vooruitgeblikt op de activiteiten van de Kennisalliantie voor 2010 en verder. Het is goed om stil te staan bij wat in deze periode opgepakt om regionale innovatie te stimuleren. Veel hiervan heeft u al uitgebrei-der kunnen lezen in dit jaarverslag, vandaar dat we het hier beperken tot twee.

clusters liggen. Ook vanwege de raakvlakken met data- analyse, hebben we dit thema vooralsnog ondergebracht bij ‘Space as enabler’.

Kennis CommunityDe Kennis Community heeft een slag gemaakt met de Kennis Karavaan, waarbij kennis en nieuwe ideeën uit het netwerk van ondernemers en kennisinstellingen in een uitdagend programma innovatievraagstukken oplossen. De reacties en resultaten van de Kennis Karavanen naar Koppert Cress en Lans Tomaten waren respectievelijk enthousiast en veelbelovend. De door EFRO gefinancierde projecten Kennisnetwerken en Kennisbruggen en bijdragen van Kennis Communitypartners maken deze activiteiten mede mogelijk.

BasisfinancieringDe verdere ontwikkeling van de Kennisalliantie blijft, naast de bijdragen van onze reguliere partners, afhankelijk van substan- tiële EFRO-financiering en beperkte bijdragen van organisaties om voor de regio relevante projecten, programma’s en netwerken te organiseren.

In 2011 ligt er een opgave om meer basisfinanciering aan te trek-ken. Juist omdat we kansen zien en uitvoering willen geven aan de schaalsprongprogramma’s uit de Economische Agenda Zuidvleugel.

OmgevingDe ontwikkeling op uitvoe-ringsniveau binnen de Kennisalliantie en de relatie van de Kennisalliantie met het netwerk van de vier O’s, staat midden in de ontwikkeling van de omgeving.

Page 41: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 41

Politiek-bestuurlijk is er in 2010 op Zuidvleugelniveau uitgebreid overleg geweest tussen Rotterdam, Den Haag en de Provincie Zuid-Holland over de Economische Agenda Zuidvleugel. De analyse en het op schrift stellen van de Agenda was in handen gelegd van Roland Berger. Het hoofdstuk over governance deed niet helemaal recht aan de politiek bestuurlijke sensitiviteit in de fragiele, maar wel toe te juichen, samenwerking tussen de drie grootste bestuur-lijke spelers in Zuid-Holland.

Economische Transitieagenda Voor de Kennisalliantie zijn de vervolgstappen die in de tweede helft van 2010 zijn genomen, het formuleren van de zogenaamde Economische Transitieagenda, van belang. Op aandringen van Ewald van Vliet, burgemeester van Lansingerland, onder andere tijdens het Kennisdiner op 15 november werd gekeken naar een op uitvoering gerichte agenda. De analyse van Roland Berger was duidelijk en herkenbaar. Het ging om de actie en wat het bedrijfs- leven en kennisinstellingen uiteindelijk gaan doen. De Economi-sche Transitieagenda biedt daarvoor de tussenstap. Hierin worden concrete actielijnen ten behoeve van de negen

geïdentificeerde schaalsprongprogramma’s uitgewerkt, die voor het einde van het tweede kwartaal in 2011 nieuwe invulling geven aan de tot dan toe gehanteerde clusterbenadering. Of en hoe de regio toekomt aan de uiteindelijke stap naar concrete uitvoering, hangt sterk af van de politiek-bestuurlijke discussie over de Metro-poolregio die zich parallel aan dit economisch inhoudelijke proces voltrekt.

Uitvoeringsinstrumentarium: kracht en samenhang, op weg naar een ROM?Uit zowel de analyse van Roland Berger als het rapport van de OECD over de kennisregio Rotterdam-Delft, blijkt dat het gebrek aan samenwerking en het versplinterde uitvoeringsinstrumenta-rium, een belemmering is voor het nemen van stappen die er voor zorgen dat de Zuidvleugel aansluiting vindt bij de economische topregio’s van Europa.

In het rapport van Berger, maar ook in de Economische Transitie-agenda, wordt het voorstel van een regionale ontwikkelingsmaat-schappij genoemd om daadkracht te koppelen aan uitvoering en een plek te geven aan het nu zo ontbrekende financiële instru-mentarium. De Kennis-alliantie vindt dit zeer relevante voorstellen en is ook blij dat in deze stukken verwezen wordt naar het belang van het onderbrengen van aanjaagcapaciteit hierin. In de Transi-tieagenda wordt verwezen naar de Kennisalliantie en de door ons gehanteerde methode van programmatische samenwerking om economische vernieuwing aan te jagen.

Samen werken aan economische vernieuwingFocus op de toekomst is voor de Kennisalliantie focus op het veran-deringsproces in Zuid-Holland. We groeien van een complex veld met een grote diversiteit aan uitvoeringsinstrumenten, in

meerdere stappen naar focus op de regionale ambities, toenemende samenhang en daadkracht. Juist door samen te wer-ken op uitvoeringsniveau, groeien we naar een regionale ontwik-kelingsmaatschappij die de brede economische kracht van deze regio bindt, benut en versterkt. Die de schaalsprong aan kan en de opschaling van economische processen aanjaagt. Dan staan we sterk in de steeds verder globaliserende economie.

De wereld om Zuid-Holland staat niet stil De economische dynamiek in andere delen van de wereld brengt verschuivingen op gang die we nu al voelen. De bijna vanzelf-sprekende voorsprong door de eeuwen opgebouwd, is tot stand gekomen door hard werken en de aanwezige krachten benutten. Deze kunnen we door hard werken, slim combineren en optimaal gebruik maken van de aanwezige kennis, in stand houden. Juist daar staat de Kennisalliantie voor: samen werken aan economische vernieuwing.

Focus op de regionale ambities, daadkracht, innovatie en toenemende samenhang: daar staat de Kennisalliantie voor. Doe mee!

Page 42: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

42 | Samen werken aan economische vernieuwing

Projectenoverzicht 2010Transport & Logistiek

Themabijeenkomsten � LNG in het weg-

transport

Subsidieverkenning � Supply Chain

Finance 2010 � Q barge � Alternatieve

voortstuwing schepen (ofoil)

� Florilog locatie-codering

� Hubways in Control � Erasmus Smart port � Green Crane Barge � Kotug hybride

sleepboot � Opslag en varen op

LNG, HIT � De nieuwe mobi-

liteit, transvak � Bouwlogistiek

binnenvaart � Duurzaam

afvaltransport � Duurzame

binnenvaart � Stevelduct � Fairplane

Water- & Delta-technologie

Themabijeenkomsten � Waterconferentie

december 2010

Ontwikkelworkshops � DBT 1.4

waterberging � DBT 2.3

afvalwatersysteem � DBT 2.4

afvalwatersysteem � DBT 3.3 zichtbare

waterkwaliteit � DBT Werkatelier

Water � DBT 4.1

klimaatneutrale afvalwaterketen

� DBT 4.2 klimaatneutrale afvalwaterketen

� Inventarisatie marktbarrières tijde-lijke waterkeringen

� Zichtbare water-kwaliteit

� Vervolg inventarisa-tie marktbarrières tijdelijke water-keringen

� Kaderstellen en werkgroepinitiatie tijdelijke water- keringen

� Zichtbare waterkwa-liteit werkbezoek & kick off

� Zichtbare waterkwaliteit samenwerkingsover-eenkomst 1

� Zichtbare waterkwa-liteit samenwerkings- overeenkomst 2

� Tijdelijke waterkeringen

Subsidieverkenning � BOTOX beton

(bagger als bouwstof voor een weg)

� Verzekerbare wateroverlast

Programmatisch werken � DBT

Strategische trajecten � Slib en water-

zuivering � Gebruik warmte en

kou uit afvalwater � DSM en waterzui-

vering � Demonstratiesite

tijdelijke waterke-ringen

� WEC Delft � Realtime monitoren

zichtbare waterkwa-liteit

Greenports Ontwikkelworkshops � Proeffabriek

(Greenport Campus) � Gezonde smaak � Werkatelier Alter-

natieve valorisatie tuinbouwproducten

� VersEvent De Lier � Hortifair 2010

Subsidieverkenning � Elektriciteit uit

de kas � Greenport campus 2 � Innovatiecentrum

Oostlanda � Map based precision

farming � Agrotip � Growtop Viewer

� Rolvormmachine verwarmingsbuizen

� Kas 3.0 � Inspring Greenport

Center

Programmatisch werken � Innovatieagenda

Greenports

Strategische trajecten � C02 en kas / water-

zuivering

Themabijeenkomsten

Bredere verkenning van relevante innovatiethema’s met geïnte-resseerde stakeholders.

Ontwikkelworkshops

Verkennen en uitwerken van concrete innovatie-ideeën naar projectvoorstellen met dedicated partners.

Projecten en programma’s

Ondersteund door Kennisalliantie Ondersteuning houdt ondermeer in: bouwen aan consortia, ad-vies bij het formuleren van business cases en het scherp krijgen van aanvragen, toeleiding naar subsidies en procesbegeleiding

Doorgeleid naar SyntensDoor de Kennisalliantie is de eerste beoordeling gedaan of de aanvrager met het project voldoet aan de voorwaarden voor ondersteuning bij innovatie voor een business traject binnen het door EFRO gefinancierde project Kennisnetwerken, waarna de aanvraag is overgedragen aan samenwerkingspartner Syntens

Page 43: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 43

Life Sciences & Health Themabijeenkomsten � Kick off

masterclasses LS&H

Ontwikkelworkshops � Masterclass LS&H

Subsidieverkenning � Psoriasis

geneesmiddel � Arbeidsmarkt en

onderwijs zorgcluster

� Medicijn- verpakkingen Global factories

� Medical Delta Innovation Catalyst (MEDIC)

Programmatisch werken � Innovatieagenda

Life Sciences & Health

Vrede, Recht & Veiligheid

Subsidieverkenning � Den Haag Labstad

(Fieldlab Veiligheid) � U2 - publiekprivate

samenwerking voor veiligheid

� CATCH � LIPPS (PID) � APC Anti Piracy

Citadel � Sonar in de haven � Neqlab � Security Delta The

Hague � Thales (PID)

Diversen

Themabijeenkomsten � SpaceMatch Water

& Deltatechnologie

Programmatisch werken � SWOT nieuwe stijl � Innovatieagenda

Smart Cities � Innovatieagenda

Space

Ontwikkelworkshops � Werkatelier Space � Werkatelier

Materiaalschaarste

� Werkatelier Smart Cities

� Werkatelier Wellness en food

� Wervingsbijeen-komst Cluster- regeling/PiD 2010

� Opzet structuur workshops

� Space als enabler � Samenwerkings-

overeenkomst Space

� Werksessie Space 1 � Werksessie Space 2 � Smart RIOT

Subsidieverkenning � Wervingsbijeen-

komst PiD/Cluster-regeling 2010

� United Sources Rotterdam

� Slow mill � Materiaalschaarste

expertsessie � Humanitarian

Logistics

Strategische trajecten � Super Facelet � Smart R’Io T � EU FP7 Smart Cities

Kennisbruggen

Events � Presentatie

KB portal � KB Innovatieprijs

2010 � High T � Stagestad � Meeting

convenantpartners

Kennis

� 2 Kennisdiners � Onderzoek

‘innovation in South Holland and EU2020’

� Strategie en Beleid: notities en rap-porten

� 2 Meetings met internationale regio’s

Netwerken / Ken-nis Community

� Workshop ‘intellec-tueel eigendom’

� Workshop ‘vuistre-gels voor succesvol innoveren’

� Kennis Karavaan bezoekt Koppert Cress

� Kennis Karavaan bezoekt Ecomobiel

� Kennis Karavaan be-zoekt Lans tomaten

� Kapitaal Alliantie, marktintroductie

� Kapitaal Alliantie, Kapitaaltafel

Special events � Kennisfestival

‘grenzeloos innoveren’

� ESNC 2010 kick off � ESNC 2010

prijsuitreiking

Netwerkevents � Nieuwjaars-

bijeenkomst � Technet � Business event � Vakbeurs voor jong

ondernemerschap � Reis door eigen regio � CoT � Westland event � Medical Delta 4x � Tools voor social

media ism HOPE � Sociale innovatie

ism De Clercq � Introductie nieuwe

huisstijl

� KB Design Initiatief 2010

� KB IPO

Chemie & Energie

Ontwikkelworkshops � Werkatelier Energie-

transitie

Subsidieverkenning � Heron Gasturbine � N Fuel � Gezondheidscampus

DCMR � Blijdorp duurzame

energie � Stoompijp Botlek

Programmatisch werken � Innovatie agenda

energietransitie

Page 44: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

44 | Samen werken aan economische vernieuwing

Medewerkers Kennisalliantie

Nico van BurenDirecteur

Evert BaarspulProject manager

Damien van der BijlBeleid en Strategie

Jacqueline SchardijnCoördinator Netwerken

Suzanne BoekestijnProjectmedewerker

Taco den BoerProjectmedewerker

Joris van GoudoeverProject developer

Theo NoordmanProject developer

Tanja NoltenCommunicatie

Clemens van de WielController

Janneke BoermanProject developer

Page 45: Kennisalliantie Jaarverslag 2010

Samen werken aan economische vernieuwing | 45

Annette van ElswijkOfficemanager

Marloes TreffersSecretaresse

Els de VisserSecretaresse

Sander van der WalProgrammamanager

Peter TettelaarProject developer

Bea AdolfseCommunicatie

Fleur AugustinusStagiaire

Erwin van der LindenProject developer

Peter ReffeltrathProgrammamanager

Pieter van ProoijenProject developer

Page 46: Kennisalliantie Jaarverslag 2010