Opdracht 4:Beeldanalyse in de aardrijkskunde

Judie Loosen1SA3

2014 2015 Aardrijkskunde – Frans

Opdracht 4: Beeldanalyse in de aardrijkskunde

2

1.1 Het beeld

Waarom?

De stad waar ik rond wil werken is Berlijn. Enkele jaren geleden heb ik de stad zelf bezocht en ik was erg onder de indruk van de veelzijdigheid die er heerste. Berlijn heeft een moeilijke periode achter de rug, denk maar aan WO II, maar is tegenwoordig een zeer hippe stad. Doordat Berlijn zo omvangrijk is, heeft de stad meerdere kenmerken.

Tijdens mijn bezoek viel ‘de grootsheid’ van de stad me heel erg op. Hiermee bedoel ik concreet de brede autowegen, de ruimtes en de woonblokken. Het meest typerende aan de stad (volgens mij) zijn de Oost-Duitse woonblokken die dateren uit de socialistische bouwwoede. Dit is dan ook het kenmerk waar ik rond zal werken.

Berlijn

Berlijn is de hoofdstad van Duitsland en is op Londen na de tweede grootste stad van Europa. De geschiedenis van deze metropool gaat terug tot in de dertiende eeuw. Zo is Berlijn onder meer de hoofdstad geweest van de Pruisen, het Duitse Keizerrijk, de Weimarrepubliek en tot slot het Naziregime. Deze laatste splitste de stad op in twee delen, namelijk een Oostelijk deel voor de Duitse Democratische republiek en een Westelijk deel voor de geallieerden.

Onder het bewind van Hitler zou Berlijn (= Germania) de nieuwe, glorieuze hoofdstad van Europa worden. Hitler had zelf al het grondplan voor de stad uitgetekend en had reeds enkele gebouwen geschetst. Zijn 'huisarchitect' Albert Speer werkte dit plan verder uit. Het olympisch stadion van Berlijn en vliegveld Tempelhof, zijn voor de oorlog gebouwde onderdelen van Hitlers plannen. Ook rezen er reusachtige Oost-Duitse woonblokken waarin de bevolking mocht gaan huizen.

Tegenwoordig is Berlijn een metropool en wordt het in Europa gezien als een van de grootste culturele, politieke en wetenschappelijke centra. Sinds de val van de muur is het culturele aspect zich enorm beginnen ontwikkelen. Deze ‘vrijheids-reactie’ is bijna een automatisme na jaren van onderdrukking. Berlijn is een zeer inspirerende stad waar vele kunstenaars hun toevluchtsoord vinden. Doorheen de hele stad vind je kunst terug; van graffiti tot moderne musea.

Een tweede zeer typerend kenmerk is de enorme hoeveelheid groen die aanwezig is binnen de stad. Berlijn blijkt eens van de groenste steden van Europa te zijn. Maar liefst 22% van de stad bestaat uit parken en natuur en nog eens 6% uit rivieren, meren en kanalen.

De stad heeft een zeer groot aantal studenten die verspreid worden over maar liefst 31 universiteiten en hogescholen. Door de grote omvang van studenten houdt de stad er natuurlijk een soort ‘jeugdigheid’ aan over. Het is dan ook die jonge bevolking die ervoor zorgt dat de stad opleeft qua kunst, creativiteit en cultuur.

In 2013 trokken zo’n ruim 10 miljoen toeristen naar de hoofdstad. De stad heeft niet alleen een rijke geschiedenis, maar ook enkele heuse bezienswaardigheden. Denk maar aan de Berlijnse muur, Potzdamer Platz, Checkpoint Charlie, Brandenburger Tor en zoveel meer.

3

Brainstorm

Het kenmerk waar ik mij op wil toespitsen zijn de Oost-Duitse, statige woonblokken.Waar je je ook in Berlijn bevindt overal zijn er immense mastodonten van woonblokken. De woonblokken op zich zijn erg statig en strak gebouwd. Een woonblok bestaat vaak uit een stuk of dertig woningen die samen een gemeenschappelijk (binnen)tuintje hebben. In de voorsteden hebben ze wat meer ruimte ertussen, maar naar het centrum toe staan ze al wat dichter of tegen elkaar. Wat ook erg opvalt zijn de enorme ruimtes die er gecreëerd werden, alsook de brede straten en pleinen. Overal kom je het gevoel van grootsheid tegen. Hoewel vele gebouwen een grauwe kleur hebben, straalt de stad toch geen triestheid uit, maar een levendig karakter.

Beelden

4

5

Kenmerken geselecteerde beeld

Het door mij gekozen beeld bevat meerdere kenmerken van de stad Berlijn.

- De enorme woonblokken zijn opvallend aanwezig op de foto. Ze ogen zeer statisch en staan in een zekere orde ten opzichte van elkaar wat refereert naar het Naziregime.

- De verlichting die je op de foto ziet, verwijst naar het bruisende leven van de stad. Overdag is de stad vol leven, maar ook ’s nachts leeft deze stad denk maar aan discotheken en clubs. De gekleurde verlichting verwijst ook naar het feit dat Berlijn een moderne stad.

- Doordat de foto horizontaal genomen is, wordt de dimensie of ruimte nog eens extra in de verf gezet. Berlijn is een van de grootste steden van Europa en dat wordt zeer duidelijk op deze foto. Niet alleen is het een zeer grote stad, maar ook alle gebouwen stralen ruimte en macht uit.

- De hoogbouw is ook duidelijk op de foto waar te nemen. Hier kan men uit afleiden dat het CBD van Berlin leeft en up-to-date is.

A. BeeldDe leerlingen kunnen benoemen wat ze op een beeld zien zonder de context te interpreteren.

OLG: introductie van het onderwerp

Motivatiefase (4 min)

Prof:Ik heb hier een foto voor jullie om te bekijken, vandaag gaan we proberen te werken rond deze foto.

Beschrijf de foto; wat zie je? Welke elementen herken je? Wat voor gebouwen zie je? Beschrijf deze. Wat merk je op als je naar de gebouwen kijkt? Hoe zien de straten eruit? Wat valt je op als je naar de omvang kijkt? Wat voor vragen roept deze foto bij je op ? Noteer twee vragen met betrekking tot de foto

waar jij een antwoord op zou willen hebben.

Doelen: De leerlingen kunnen een beeld omschrijven (C3)De leerlingen kunnen kenmerken uit foto halen en benomen (C2)

Materiaal: Gekozen foto van Berlijn. (zie pag. 2)

B. Context

6

De leerlingen kunnen de kenmerken van de stad afleiden.

Doceren: Wat, Waar en Waarom daar?

Wat? De leerlingen bekijken de afbeelding i.v.m. Berlijn. Om de context beter te kunnen interpreteren, krijgen ze extra gegevens. De afbeelding bevat kenmerken die de leerlingen in de combinatie met de andere beelden kunnen besluiten.

Waar? Een straat in Berlijn, Duitsland met uitzicht over de stad.

Waarom daar? Het beeld geeft ons een goed overzicht over de huidige situatie in Berlijn. De stad is helemaal levendig en hedendaags. Op de foto herkennen de leerlingen duidelijk de woonblokken, hoogbouw, en een bruisend stadsleven. Toch kunnen we kenmerken als werkgelegenheid, bevolkingsaantallen enz. niet uit de afbeelding afleiden.

Duowerk: Afbeelding interpreteren a.d.h.v. grafieken.

Ieder van jullie heeft een blad gekregen met daarop enkele grafieken en tabellen in verband met de stad op de foto namelijk Berlijn. Bekijk deze eens en werk vervolgens per twee de volgende vragen uit:

Waar zou deze foto gemaakt kunnen zijn? Wat is de oorzaak van de felle daling in het bevolkingsaantal in 1945? Leg de link tussen het stijgende bevolkingsaantal en de werkgelegenheid. Bekijk de tabel i.v.m. de criminaliteit. Wat kun je hieruit besluiten? Welke elementen zie je op het stadsplan? Wat kun je besluiten uit de grafiek i.v.m. het aantal vliegtuigen? (Tip: denk aan toerisme) Met welke grafiek associeer jij de foto van Berlijn het meest? Leg uit waarom.

Tot slot worden de vragen klassikaal verbeterd.

Doel:De leerlingen kunnen verbanden leggen (C3)De leerlingen brengen nieuwe gegevens in verband met (C4) De leerlingen formuleren een eigen oordeel over (C5)

Materiaal:Blad met grafieken, tabellen en stadsplan van Berlijn.

7

8

C. WaarnemerDe leerlingen kunnen verschillende gevoelens en interpretaties koppelen aan dit beeld.

OLG - gedicht

De leerlingen krijgen een gedicht en lezen dit in stilte. Het gedicht omschrijft de val van de Berlijnse muur en hoe de mensen ermee omgaan. Ze ervaren namelijk een ‘hernieuwde vrijheid’.

Wat is het onderwerp van dit gedicht? Waar gaat dit gedicht over? Welke gevoelens komen bij je op na het lezen van dit gedicht? Kun je dit gedicht linken aan de stad Berlijn? Waarom wel/niet ? Welke gevoelens komen bij je op na het bekijken van de afbeelding van Berlijn? Straalt dit gedicht dezelfde sfeer uit als de foto van Berlijn? Waarom wel/niet? Welke drie kernwoorden zouden jullie aan Berlijn geven? Argumenteer. Zou je zelf in de stad willen wonen? Argumenteer.

Doel: De leerlingen kunnen een conclusie formuleren die afwijkt van (C5)De leerlingen ervaren met de zintuigen (M1)

(Ik vind dat het gedicht goed aansluit bij de abeelding. De foto van de stad straalt levendigheid uit, terwijl het gedicht langzaam aan tot die levendigheid/vrijheid komt. Leerlingen moeten weten dat de stad een rijke geschiedenis achter zich heeft en er vaak meer schuil achter gaat dan eerst gedacht. Niet alles is wat het lijkt.)

Materiaal: De Berlijnse Muur – Willem Bernardus TijssenVijfentwintig jaar geleden ging er een muur neer in Berlijn.En zo ontdekten naast de vogels ook de mensen,Dat ze zowel in West als Oost gelukkig konden zijn.

Als spechten aan de muur werd met de hand een grens geslecht.En werd de weg naar het beloofde land,Van een recht op een eigen mening opengelegd.

vijfentwintig jaar geleden ging er een muur neer in Berlijn.En hechtte zich na vier decennia van splijting,Een gebroken hart zonder pijn.

Als spechten aan de muur werd door mensen een basis gelegd.Waardoor aan iedere herenigde burger,Gelijke rechten konden worden toegezegd.

Vijfentwintig jaar geleden ging aan de muur,Zeven keer een bazuingeschal in het rond,Omdat evenzo in Jericho ook in Berlijn,Geen muur tegen idealisme bestond.

Als spechten aan de muur hebben de mensen hun grens verlegd.En werden geschillen overbrugd en geslecht.Een gelijkheid ontstond om in vrijheid zijn hart te luchten,zoals de vogels vrijheid kennen op hun grenzeloze vluchten.

Vijfentwintig jaar geleden ging de muur neer in Berlijn,Omdat de mensen zoals de vogels,Ontdekten dat vrijheid grenzeloos behoort te zijn.

9