Hoogste tijd voor een democratische grondwet

38
HOOGSTE TIJD VOOR HOOGSTE TIJD VOOR EEN DEMOCRATISCHE EEN DEMOCRATISCHE GRONDWET GRONDWET Een positieve visie op het Een positieve visie op het burgerschap. burgerschap.

Transcript of Hoogste tijd voor een democratische grondwet

Page 1: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

HOOGSTE TIJD VOOR HOOGSTE TIJD VOOR EEN DEMOCRATISCHE EEN DEMOCRATISCHE

GRONDWETGRONDWET

Een positieve visie op het Een positieve visie op het burgerschap.burgerschap.

Page 2: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

DE ESSENTIE VAN DE ESSENTIE VAN DEMOCRATIE.DEMOCRATIE.

VolkssoevereiniteitVolkssoevereiniteit: de opperste macht : de opperste macht berust bij het volk als geheel. berust bij het volk als geheel.

GelijkheidsbeginselGelijkheidsbeginsel: Iedere stem weegt : Iedere stem weegt even zwaar.even zwaar.

Page 3: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

WAARTOE EEN GRONDWET?WAARTOE EEN GRONDWET?

Fundament democratische rechtsstaatFundament democratische rechtsstaat Legt grondrechten burgers vast.Legt grondrechten burgers vast. Bevat regels staatsinrichting.Bevat regels staatsinrichting. Kader waarbinnen het land bestuurd Kader waarbinnen het land bestuurd

dient te worden.dient te worden.

Page 4: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

PARLEMENTAIRE PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE.DEMOCRATIE.

Volkswil komt indirect tot uitdrukking via Volkswil komt indirect tot uitdrukking via vertegenwoordigers in het parlement.vertegenwoordigers in het parlement.

Parlement dient representatief te zijn voor Parlement dient representatief te zijn voor de volkswil.de volkswil.

Page 5: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

WAT IS ER MIS MET DE WAT IS ER MIS MET DE HUIDIGE GRONDWET?HUIDIGE GRONDWET?

Gaat niet uit van de volkssoevereiniteit.Gaat niet uit van de volkssoevereiniteit. Burgers onmondig.Burgers onmondig. Draagt de last van het verleden.Draagt de last van het verleden.

Page 6: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

ONMONDIGE BURGERSONMONDIGE BURGERS

Mogen eens in de vier jaar stemmen.Mogen eens in de vier jaar stemmen. Mogen zich verder nergens mee Mogen zich verder nergens mee

bemoeien.bemoeien. Zelfs niet bij belangrijke beslissingen die de Zelfs niet bij belangrijke beslissingen die de

constitutie, de gesteldheid van het land, constitutie, de gesteldheid van het land, raken.raken.

Page 7: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

BEHANDELING GEMEENTEN BEHANDELING GEMEENTEN DOOR HET RIJKDOOR HET RIJK

Samenvoeging gemeenten.Samenvoeging gemeenten. Overheveling rijkstaken naar Overheveling rijkstaken naar

gemeenten.gemeenten. Constitutionele veranderingenConstitutionele veranderingen

Page 8: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

IMMIGRATIEIMMIGRATIE OP GROTE SCHAAL. OP GROTE SCHAAL.

Is nooit een thema Is nooit een thema

geweest bij verkiezingen.geweest bij verkiezingen. Heeft constitutie van het Heeft constitutie van het

land drastisch veranderd.land drastisch veranderd.

Page 9: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

TOTSTANDKOMING EUTOTSTANDKOMING EU

Euro ingevoerd zonder de burger te Euro ingevoerd zonder de burger te raadplegen.raadplegen.

EU tot stand gekomen zonder de burger er EU tot stand gekomen zonder de burger er bij te betrekken.bij te betrekken.

EU heeft de constitutie van het land EU heeft de constitutie van het land drastisch veranderd.drastisch veranderd.

Page 10: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

DE EU GRONDWETDE EU GRONDWET

Verworpen in referendum.Verworpen in referendum. Cosmetische veranderingen.Cosmetische veranderingen. Verdrag van Lissabon Verdrag van Lissabon

goedgekeurd door parlement.goedgekeurd door parlement. Parlement niet representatief.Parlement niet representatief.

Page 11: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

Onverschillige burgers; niet meer Onverschillige burgers; niet meer gegeïnteresseerd in politiek; stemmen niet.ïnteresseerd in politiek; stemmen niet.

Machteloze en gefrustreerde burgers; Machteloze en gefrustreerde burgers; stemmen op “protest” partijen.stemmen op “protest” partijen.

Stemgedrag steeds minder voorspelbaar.Stemgedrag steeds minder voorspelbaar. Land steeds moeilijker te regeren.Land steeds moeilijker te regeren.

ZO KAN HET NIET DOORGAANZO KAN HET NIET DOORGAAN

Page 12: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

WIJ HEBBEN TOCH WIJ HEBBEN TOCH GEKOZEN VOOR DIT GEKOZEN VOOR DIT

STELSEL??STELSEL??

NEE, daar hebben wij niet voor gekozen.NEE, daar hebben wij niet voor gekozen. Er is ons nooit iets gevraagd. Het stelsel is Er is ons nooit iets gevraagd. Het stelsel is

ons van bovenaf opgelegd.ons van bovenaf opgelegd.

Page 13: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

HUIDIGE STELSEL IS ONS HUIDIGE STELSEL IS ONS VAN BOVEN AF OPGELEGDVAN BOVEN AF OPGELEGD

Alle voorlopers van de NL Grondwet zijn Alle voorlopers van de NL Grondwet zijn niet democratisch tot stand gekomen.niet democratisch tot stand gekomen.

Alle wijzigingen na 1848 zijn eveneens Alle wijzigingen na 1848 zijn eveneens niet democratisch tot stand gekomen.niet democratisch tot stand gekomen.

Page 14: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

1814 GRONDWET VOOR DE 1814 GRONDWET VOOR DE VEREENIGDE NEDERLANDEN.VEREENIGDE NEDERLANDEN.

Einde Franse tijd.Einde Franse tijd. Willem I zelfbenoemd soeverein vorst.Willem I zelfbenoemd soeverein vorst. Had alle macht.Had alle macht. ““Grote Vergadering van Notabelen”.Grote Vergadering van Notabelen”. Geen verkiezingen; geen referendum.Geen verkiezingen; geen referendum.

Page 15: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

1815 GRONDWET VOOR HET 1815 GRONDWET VOOR HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.

Congres van Wenen.Congres van Wenen. Nederland en BelgiNederland en België samen.ë samen. Willem I als zelfbenoemd koning.Willem I als zelfbenoemd koning. Regeerde als verlicht despoot.Regeerde als verlicht despoot. ““Arithméthique hollandaise”Arithméthique hollandaise” Geen verkiezingen, geen referendum.Geen verkiezingen, geen referendum.

Page 16: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

1840 GRONDWET VOOR HET 1840 GRONDWET VOOR HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.

Willem I jaagt de Belgen tegen zich in het Willem I jaagt de Belgen tegen zich in het harnas.harnas.

In 1830 scheidt België zich af.In 1830 scheidt België zich af. Willem I legt zich hier niet bij neer; tien Willem I legt zich hier niet bij neer; tien

daagse veldtocht.daagse veldtocht. Land failliet.Land failliet. Pas in 1840 komt er een Grondwet waarin Pas in 1840 komt er een Grondwet waarin

de realiteit wordt aanvaard.de realiteit wordt aanvaard.

Page 17: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

1848 GRONDWET VOOR HET 1848 GRONDWET VOOR HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.KONINKRIJK DER NEDERLANDEN.

Revoluties in Europa.Revoluties in Europa. Willem II in Willem II in één nacht van één nacht van

conservatief naar liberaal.conservatief naar liberaal. Grondwet van Thorbecke.Grondwet van Thorbecke. Geen verkiezingen, geen Geen verkiezingen, geen

referendum.referendum.

Page 18: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

WIJZIGINGEN GRONDWET WIJZIGINGEN GRONDWET NA 1848NA 1848

Burgers hebben geen mogelijkheid om Burgers hebben geen mogelijkheid om tegentegen wijzigingsvoorstellen te stemmen. wijzigingsvoorstellen te stemmen.

Alle wijzigingn ondemocratisch tot stand Alle wijzigingn ondemocratisch tot stand gekomen.gekomen.

Page 19: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

HET STATUUT: EEN VERKAPTE HET STATUUT: EEN VERKAPTE GRONDWETSWIJZIGINGGRONDWETSWIJZIGING

Regelt staatkundige relaties tussen NL en Regelt staatkundige relaties tussen NL en Aruba, CuraAruba, Curaçao en St. Maarten.çao en St. Maarten.

Grondwet ondergeschikt aan StatuutGrondwet ondergeschikt aan Statuut 1954 bij gewone wet ingevoerd.1954 bij gewone wet ingevoerd. Kiezer nooit bij betrokken.Kiezer nooit bij betrokken.

Page 20: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

ART 91: NOG EEN VERKAPTE ART 91: NOG EEN VERKAPTE GRONDWETSWIJZIGINGGRONDWETSWIJZIGING

Internationale verdragen die afwijken van Internationale verdragen die afwijken van de Grondwet kunnen direct door het de Grondwet kunnen direct door het parlement worden goedgekeurd.parlement worden goedgekeurd.

Zonder grondwetswijziging.Zonder grondwetswijziging. Zonder de kiezer te raadplegen.Zonder de kiezer te raadplegen.

Page 21: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

LEGITIMITEIT GRONDWETLEGITIMITEIT GRONDWET

Juristen: Gebaseerd op gewoonte welke Juristen: Gebaseerd op gewoonte welke als bindend wordt ervaren. Stilzwijgende als bindend wordt ervaren. Stilzwijgende goedkeuring.goedkeuring.

Stilzwijgende goedkeuring? Er zijn Stilzwijgende goedkeuring? Er zijn ernstige negatieve signalen.ernstige negatieve signalen.

Legitimiteit aanvechtbaar.Legitimiteit aanvechtbaar.

Page 22: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

SAMENGEVATSAMENGEVAT

Dit is niet Grondwet waar wij met ons allen Dit is niet Grondwet waar wij met ons allen voor hebben gekozen. De Grondwet is van voor hebben gekozen. De Grondwet is van bovenaf opgelegd.bovenaf opgelegd.

De grondwetgever heeft nooit het mandaat De grondwetgever heeft nooit het mandaat van het volk gekregen om te kiezen voor van het volk gekregen om te kiezen voor het type representatieve democratie zoals het type representatieve democratie zoals wij die thans hebben.wij die thans hebben.

Page 23: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

DE REMEDIE.DE REMEDIE. EEN ANDERE VISIE OP HET EEN ANDERE VISIE OP HET

BURGERSCHAP.BURGERSCHAP.

Burgers zijn mondige, verantwoordelijke Burgers zijn mondige, verantwoordelijke mensen.mensen.

Het staatsbestel en de Grondwet dienen Het staatsbestel en de Grondwet dienen hierop gebaseerd te zijn. hierop gebaseerd te zijn.

Hoogste tijd voor een democratische Hoogste tijd voor een democratische GrondwetGrondwet

Page 24: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

VOORSTEL VOOR EEN VOORSTEL VOOR EEN NIEUWE GRONDWETNIEUWE GRONDWET

Een Grondwet van, voor en door Een Grondwet van, voor en door het volk.het volk.

Page 25: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

TITEL GRONDWETTITEL GRONDWET

HuidigeHuidige titel: titel: Grondwet voor het Koninkrijk Grondwet voor het Koninkrijk der Nederlandender Nederlanden..

Titel niet correct. De NL Grondwet geldt niet Titel niet correct. De NL Grondwet geldt niet voor Aruba, Curaçao en St. Maarten.voor Aruba, Curaçao en St. Maarten.

VoorgesteldeVoorgestelde titel: titel: Grondwet van Grondwet van Nederland.Nederland.

Page 26: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

VOLKSSOEVEREINITEITVOLKSSOEVEREINITEIT

De De huidigehuidige Grondwet gaat niet uit van de Grondwet gaat niet uit van de volkssoevereiniteit.volkssoevereiniteit.

Nederland is de grote uitzondering.Nederland is de grote uitzondering. De De voorgesteldevoorgestelde Grondwet is gebaseerd Grondwet is gebaseerd

op de volkssoevereiniteit.op de volkssoevereiniteit.

Page 27: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

TOTSTANDKOMING GRONDWETTOTSTANDKOMING GRONDWET

HuidigeHuidige procedure: Kiezers hebben niets procedure: Kiezers hebben niets in te brengen.in te brengen.

VoorgesteldeVoorgestelde procedure: Voorstellen voor procedure: Voorstellen voor een gehele of gedeeltelijke revisie van de een gehele of gedeeltelijke revisie van de Grondwet worden per referendum Grondwet worden per referendum aangenomen. Burgers hebben het recht aangenomen. Burgers hebben het recht van initiatief.van initiatief.

Page 28: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

GELIJKHEIDSBEGINSELGELIJKHEIDSBEGINSEL

HuidigeHuidige Grondwet: Grondwet: Allen die zich in Allen die zich in Nederland bevinden worden in gelijke Nederland bevinden worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.gevallen gelijk behandeld.

Ongelijke gevallen mogen gelijk worden Ongelijke gevallen mogen gelijk worden behandeld.behandeld.

VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet: Grondwet: Een ieder is gelijk Een ieder is gelijk voor de wet.voor de wet.

Page 29: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

GRONDRECHTENGRONDRECHTEN

Komen de mens “van nature toe”. Komen de mens “van nature toe”. Niet altijd absoluut. Inperking soms Niet altijd absoluut. Inperking soms

noodzakelijk ter bescherming gemeenschap.noodzakelijk ter bescherming gemeenschap. HuidigeHuidige Grondwet: Grondwet: behoudens ieders behoudens ieders

verantwoordelijkheid volgens de wetverantwoordelijkheid volgens de wet. . VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet: Inperking alleen Grondwet: Inperking alleen

voor gespecificeerde, acceptabele doelen.voor gespecificeerde, acceptabele doelen.

Page 30: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

DE STATEN-GENERAALDE STATEN-GENERAAL

HuidigeHuidige Staten-Generaal: Twee kamers. Staten-Generaal: Twee kamers. Staten-Generaal niet representatief.Staten-Generaal niet representatief. VoorgesteldeVoorgestelde Staten-Generaal: E Staten-Generaal: Eén én

Kamer met 225 leden. Leden per provincie Kamer met 225 leden. Leden per provincie gekozen. gekozen.

Page 31: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

DE KONINGDE KONING

HuidigeHuidige Grondwet: Grondwet: De koning is onschend-De koning is onschend-baar, de ministers zijn verantwoordelijk.baar, de ministers zijn verantwoordelijk.

Verantwoordelijkheid inherent aan mens-Verantwoordelijkheid inherent aan mens-zijnzijn

VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet: Koning zelf Grondwet: Koning zelf verantwoordelijk. Kan weigeren wetten te verantwoordelijk. Kan weigeren wetten te ondertekenen. Geen lid Regering noch ondertekenen. Geen lid Regering noch voorzitter Raad van State.voorzitter Raad van State.

Page 32: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

DE REGERING.DE REGERING.

HuidigeHuidige Grondwet: Grondwet: De regering wordt De regering wordt gevormd door de koning en de ministers.gevormd door de koning en de ministers.

VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet: Grondwet: De regering De regering wordt gevormd door de minister-president wordt gevormd door de minister-president en de overige ministers.en de overige ministers.

Staten-Generaal kiest minister-presidentStaten-Generaal kiest minister-president Minister-president benoemt ministers.Minister-president benoemt ministers.

Page 33: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

CONSTITUTIONEEL HOF.CONSTITUTIONEEL HOF.

HuidigeHuidige Grondwet: Art. 120 Grondwet: Art. 120 De rechter treedt De rechter treedt niet in de beoordeling van de niet in de beoordeling van de grondwettigheid van wetten en verdragen.grondwettigheid van wetten en verdragen.

VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet: Constitutioneel Hof Grondwet: Constitutioneel Hof dat oordeelt over deze zaken.dat oordeelt over deze zaken.

Page 34: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

EENHEIDSSTAAT OF NIET.EENHEIDSSTAAT OF NIET.

HuidigeHuidige Grondwet: Alle macht bij Rijk. Grondwet: Alle macht bij Rijk. Gemeenten, provincies, waterschappen Gemeenten, provincies, waterschappen slechts uitvoerders.slechts uitvoerders.

VoorgesteldeVoorgestelde Grondwet: Macht gedeeld Grondwet: Macht gedeeld tussen Rijk en gemeenten.tussen Rijk en gemeenten.

Page 35: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

GEMEENTEN.GEMEENTEN.

Hebben eigen grondwettelijk vastgelegde Hebben eigen grondwettelijk vastgelegde verantwoordelijkheden. verantwoordelijkheden.

Gekozen burgemeester.Gekozen burgemeester. Kunnen zelfstandig belasting heffen.Kunnen zelfstandig belasting heffen. Gemeentelijk zaken (o.a. B&W) uit Gemeentelijk zaken (o.a. B&W) uit

gemeentelijke belastingen betalen.gemeentelijke belastingen betalen. Grenzen tussen gemeenten alleen Grenzen tussen gemeenten alleen

veranderen per referendum.veranderen per referendum.

Page 36: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

PROVINCIES.PROVINCIES.

Provincies geen bestuurlijke taken.Provincies geen bestuurlijke taken. Provincies kiesdistricten bij de Provincies kiesdistricten bij de

verkiezingen van de Staten-Generaal.verkiezingen van de Staten-Generaal. Grenzen tussen provincies alleen Grenzen tussen provincies alleen

veranderen per referendum.veranderen per referendum.

Page 37: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

WILT U MEER WETEN?WILT U MEER WETEN?

Page 38: Hoogste tijd voor een democratische grondwet

DANK VOOR UW AANDACHTDANK VOOR UW AANDACHT