Jansen 2014 - De Archeologische Schatkamer Maaskant - eBook

7/22/2019 Jansen 2014 - De Archeologische Schatkamer Maaskant - eBook

1/471

[mcjarl @aesnernlactmn

ln arcjnfifomscjn scjatbagnr

knwfemeo vae jnt effrlffst-krakaetsnrmvmnrneonkmnl tussne 3444 v. ne 1>44 e.cjr.

gaasbaet


2/471

Smlnstfen TrnssA enw onenratmfe fh Tukimsjmeo

]fu arn rnalmeo a huii vnrsmfe fh tjms kffb, hfr hrnn!

\jms kffb ms part fh tjn Smlnstfen n-imkrary wjnrn gfst fh fur

pukimcatmfes arn huiiy accnssmkin hfr hrnn. Hfr accnss tf gfrn

hrnn kffbs vmsmt0 www.smlnstfen.cfg/imkrary

Lfweifal Huii TLHXmsmt tjn Smlnstfen n-imkrary tf krfwsn fur n-kffbs. Hfr a gmemgai

hnn yfu cae purcjasn a huiiy huectmfeai TLH ael ky lfmeo sf, yfu

jnip tf bnnp fur imkrary rueemeo.

www.smlnstfen.cfg/imkrary


3/471

Smlnstfen Trnss


gaasbaet


4/471


5/471


knwfemeo vae jnt effrlffst-krakaetsn

rmvmnrneonkmnl tussne 3444 v. ne 1>44 e.cjr.

gaasbaet

[mcjarl @aesnernlactmn


6/471

;41< Melmvmlunin autnurs

^mtononvne lffr Smlnstfen Trnss, Inmlnewww.smlnstfen.cfg

MSKE =?:-=4-::=4-;;>-3

Xfrgonvmeo kmeenewnrb ne fgsiao0 Smlnstfen Trnss

\nbstrnlactmn0 ]vfeen Iaggnrs-Bnm`snrsHftfs fgsiao0 [mcjarl @aesne, Iaurnes Guibnes, Arcjfi KX,

Emcfians Xae Onnibnrcjne, X^jks ne @fiin vae Lfebnrsofnl.

Lnzn umtoavn wnrl gfonim`b ongaabt lffr ln ongnnetn Fss me jnt balnr vae jntumtvfnrmeosprforagga rncfestructmn kumtneonkmnl.


7/471

Mejfulsfpoavn

Ln arcjnfifomscjn scjatbagnr Gaasbaet ?

Ln onscjmnlnems vae fes kumtneonkmnl ln Gaasbaet =

Knnilne vae jnt vnrinlne 11

[mcjarl @aesne

Lnni M Ln Gaasbaet 1=

Ln arcjnfifomscjn scjatbagnr Gaasbaet Meinmlmeo ;1

[mcjarl @aesne

Jnt lyeagmscjn rmvmnrneiaelscjap vae ln Gaasbaet 3?

Barme _meb, Aeà vae ln Gnnr ne @faeen Gfi

Xae knrbne tft kfnbwnmt0 ln vnontatmn vae ln Gaasbaet >1

Cfrrmn Kabnis

Jnt prfvmecmaai arcjnfifomscj iaelscjap Gaasbaet 8>

Gartme Gnhhnrt

Lnni MM Xmelpiaatsne :>

Xfelstne umt jnt iaat-enfimtjmcug ne vrfnon ne gmllne-krfestm`l

me ln Gaasbaet

:?

[mcjarl @aesne ne Onrarl Sgmts

Knwfemeo umt jnt gmllne-enfimtjmcug (Stnme/Xiaarlmeone orfnp)

ne nne orahvnil umt ln gmllne-/iatn m`znrtm`l aae ln rael vae Jarne

141

Snkastmaae Bemppneknro

Spfrne umt ln bifbknbnrcuituur ne fvnes umt ln m`znrtm`l me jnt

cnetrug vae Gacjarne

1;?

[ffs`n ln Innuwn

Ln vmelpiaats Knrojng-_aatsniaar fetorfel 13?

[mcjarl @aesne, Tmnt vae Im`ssni, Tntnr vae Emstnirffm`, Jaes

Tneemeos ne Garà vae lne Krfnb

Fvnriaeoni aae ln Gaas 1>3

Crmstmae vae lnr Imeln

Nne ofulne statnr vae ln Gfrmem (6) umt ln Gaasbaet 1?1

Xfelstgnilmeo Onrarl Sgmts

\ft ln nebnis me ln binm 1?>

Aràe Ifuwne, Garinne vae Pfe, Hinur @acquns ne @uimus vae

[fngkuro

Ln Baihsjnuvni km` Ennriffe 1:=

Stmè vae As, Tatrmcb Xainetmè, [fe Kabx ne Aprmi Tm`pnimeb

Efogaais Jnrpne-_mionelaai ;43

Nuonen Kaii


8/471

Knwfemeo aae ln rael vae ln Gaasbaet ;;1

@fjae vae Bagpne

Ln vnrontne vmelpiaats Jarne-Spaaesn Stnno ;3>

[mcjarl @aesne ne Hinur @acquns

Ln vmelpiaats Garne-Bnssni/Imtj0 vae jnmimolfg eaar inonrbagp ;>3

Stm`e Jnnrne

Onfhysmscj felnrzfnb fp ln vmelpiaatsne Jfon Gfrone ne Iaeon

Gaam`ne me ln Gaasbaet

;8=

_futnr Xnrscjffh, Onucj ln Kfnr ne Barme _meb

Nne Gnrfvmeomscj orahvnil me Lnursne6 ;:>

[mcjarl @aesne ne @fjae vae Bagpne

Ln Gaasabbnr me ln Gaasbaet ;==

Tntnr vae Emstnirffm`

Jnt wrab vae nne rmvmnrscjmp me kuurtscjap t _mil 3;1

@fnp Xnrwnm` ne _futnr _ailus

Lnni MMM Gatnrmin Cuituur 333

Xuurstnene smbbnis umt ln Gaasbaet 33>

Offh vae Nm`b

Jnt lmnrim`b kftgatnrmaai vae ln iatn-m`znrtm`lcuituspiaatsne Imtj-

Fm`nescjn Jut ne Jarne-Spaaesn Stnno

3


9/471

Ln arcjnfifomscjn scjatbagnrGaasbaet

Ln ongnnetn Fss bnet nne iaeon tralmtmn vae arcjnfifomscj felnrzfnb. \ft vffr

bfrt was lmt jffhlzabnim`b onrmcjt fp ln zaelorfelne. Jnt felnrzfnb me ln

Gaasbaet lffr ln prfvmecmn ais arcjnfifomscj iaelscjap kntmtnil kinnh knpnrbt

felaebs lat knbnel was lat jnt rmvmnrneonkmnl tne effrlne vae Fss inttnrim`b nne

arcjnfifomscjn scjatbagnr jnrknrot. Smels ln mevfnrmeo vae jnt emnuwn arcjnfif-

omscjn knstni me Enlnriael ms jnt felnrzfnb ncjtnr stnrb tfnonefgne. Xffrahoaael

aae ln aaeino vae nne wno, stai fh wffewm`b ms megmllnis nne orfft aaetai vnil-

vnrbneemeone, kffr- ne prfnhsinuvnefelnrzfnbne, onfhysmscj felnrzfnb ne fp-

oravmeone umtonvfnrl. Jniaas kim`ht ln rnmbwm`ltn vae lnzn felnrzfnbne me vnni

onvaiine knpnrbt tft cfeciusmns fp jnt emvnau vae ln felnrzfcjtn vmelpiaats.

Xffr metnrprntatmnh ne syetjntmsnrnel felnrzfnb, nne kniaeorm`bn stap me ln

cycius vae ln arcjnfifomscjn gfeugnetnezfro, ms wnmemo rumgtn me jnt jumlmon,cfggnrcmin knstni. Nne rnomfonrmcjt felnrzfnb, waarkm` ln rnsuitatne vae e

vmelpiaats kmeene nne rnomf wfrlne onetnrprntnnrl ne onsyetjntmsnnrl, ms ncjtnr

nne, efflzabnim`bn stap vffr nne bwaimtatmnvn knnilvfrgmeo vae jnt vnrinlne. Me

jnt vnrinlne wnrl lnronim`b felnrzfnb umtonvfnrl aae uemvnrsmtnmtne. \nonewffrlmo

jnkkne gnt eagn ongnnetn- ne rnomfarcjnfifone fvnrzmcjt fvnr ln arcjnfifomn

vae nne rnomf. Bneems bfgt km` jne sagne me ln vfrg vae felnrzfnbsrappfrtne,

scrmptmns ne agatnurcfiinctmns. Ln ongnnetn Fss wmi gnt lnzn kuelni nne vffr-

knnil onvne vffr nne rnomfonrmcjt ne syetjntmsnrnel felnrzfnb kmeene jnt jumlmon

knstni.

1

;

3

8

?

:

= 14

1;

13

1 18

1?

Imtj

Fm`neGnone

Jarne

JnrpneKnrojng

Fss

[avnestnme

m

m

m

m

m

m

m

11

Annilmeo 1 . Ln ifcat mns

vae ln felnrzfnbne lmn me

lnzn kuelni aae kfl bfgne

(Ongnnetn Fss)

1 t - _mil

; Garne-Bnssni-Imnslaai

3 Garne-Bnssni/Imtj

< Fss-Bneenlykaae-Hraebneknnglwno-Gnttnonupni

> Fm`nescjn Jut

8 Iaeon Gaam`ne

? Gacjarne - Lfrpsstraat

: Jfon Gfrone

= Ln Jfon \ussnerm`tne

14 Spaaesn Stnno

11 Gaasabbnr

1; Jarne-Orfnestraat

13 _aatsniaar

1< Lnursne-Lneenekuro

1> Jnrpne-_mionelaai

18 Fvnriaeoni-Askffg

1? Baihsjnuvni


10/471

Me acjtnetwmetmo artmbnine wfrlne ln kniaeorm`bstn felnrzfnbne ne vfelstne

umt ln Gaasbaet onprnsnetnnrl (ahk. 1). Ln km`lraone varmrne vae cfggnrcmin

felnrzfnbne tft stulnetneprf`nctne ne vnrsiaoinoomeone vae agatnurvfelstne.

Lnzn felnrzfnbne jnkkne fpzmcjznihstaael vaab nne knpnrbtn mehfrgatmnvn

waarln gaar lffr zn me nne orftnr onjnni tn piaatsne brmòne zm` nne gnnrwaarln.

Laareaast wfrlt ln knscjmbkarn mehfrgatmn zfwni vffr nne wntnescjappnim`b ais

nne krnnl pukimnb tfnoaebnim`b ongaabt. Lat iaatstn ms kniaeorm`b fglat bneemsln-

imeo nssnetmnni ms vffr jnt knjful vae ln arcjnfifomscjn vmelpiaatsne, jnt lraao-

viab vffr arcjnfifomscj felnrzfnb ne jnt arcjnfifomscj kninml vae ln ongnnetn

Fss. Xnrvfiones ms jnt gfonim`b nne vnronim`bmeo tn gabne gnt ln aaeornezneln rn-

omf ne tn bm`bne eaar ln felnrimeon (vnr)kaelne tussne ln nnrlnr onefngln jfonrn

zaelorfelne km` ln stal Fss ne ln iaonr oninone binmorfelne vae ln Gaasbaet,

nne vnronim`bmeo lmn tft eu tfn me Enlnriael efo emnt fh eauwnim`bs gfonim`b ms

onwnnst.

\ne sifttn wmi mb lnzn kuelni fplraone aae Onrarl Sgmts umt Fss, nne agatnur-

fh, kntnr onznol, ifbaai arcjnfiffo lmn me ln ahonifpne lncneema vnnivuilmo ln

Gaasbaet jnnht knzfcjt. \mnetaiine àrne jnnht jm` jnt onkmnl vnrbnel ne laarvae

eauwonznt nne `fureaai kmònjfulne. Pmè vfelstne ne km`knjfrneln lfcugneta-tmn vfrgne lae ffb nne kniaeorm`bn krfe vffr ln onscjmnlnems vae ln Gaasbaet

ne hmournrne me vnni artmbnine me lnzn kuelni (ahk. ;).

[mcjarl @aesne

Ongnnetnarcjnfiffo Fss

Annilmeo ; Ifbaai aga-

tnurarcjnfiffo O. Sgmts (hftf

T. vae Emstnirffm`)


11/471

Ln onscjmnlnems vae fes kumtneonkmnlln Gaasbaet

Ln ongnnetn Fss jnrknrot jnt orfftstn kumtneonkmnl vae Krakaet. Nne fgvaeo-

rm`b lnni jmnrvae fgvat ln Gaasbaet, nne fpne pfilnronkmnl gnt vrucjtkarn

binmorfelne ne nne orfft aaetai aorarmscjn knlrm`vne. Lmt rmvmnrneiaelscjap, gnt

vnrscjmiineln lfrps- ne twnn binmen stalsbnrene, ornest me jnt zumlne aae ln zael-

orfelne. Jmnr imot ln stal Fss, orfft onwfrlne lffr melustrmn onimnnrl aae aorarm-

scjn prfluctne, ne efo stnnls fgonvne lffr orftn melustrmntnrrnmene. Lnzn twnn

iaelscjappnim`bn nnejnlne jnkkne mnlnr nne nmone mlnetmtnmt0 lfrp tnonefvnr stal,

melustrmn tnonefvnr iaelkfuw, lrubtn tnonefvnr rust, zael tnonefvnr binm.

Ln mlnetmtnmt vae knmln rnomfs wfrlt vffr nne kniaeorm`b lnni onvfrgl lffr

jue onscjmnlnems. Knwfenrs umt jnt rncnetn ne vnrrn vnrinlne jnkkne jnt iael-

scjap gnln meonrmcjt ne kntnbnems ononvne. Ln artmbnine me lnzn kuelni oaae fvnr

jnt arcjnfifomscj felnrzfnb vae spfrne lmn vfrmon onenratmns acjtnrimntne me lnGaasbaet. Ln rnsuitatne vfrgne onzagneim`b jnt km`zfelnrn vnrjaai fvnr ln iaeon

onscjmnlnems vae fes kumtneonkmnl.

Ln kuelni siumt ffb aae km` nne kniaeorm`b lfni vae jnt ongnnetnim`bn arcjn-

fifomnkninml0 ln fetsiumtmeo vae ln rnsuitatne vae arcjnfifomscj felnrzfnb vffr

nne krnnl pukimnb. Xnrjaine lmn aelnrs vffr wntnescjap ne pukimnb vnrkfrone

kim`vne me arcjnfifomscjn felnrzfnbsrappfrtne zmè eu vffr mnlnrnne tfnoaebnim`b.

Laargnn lraaot ln kuelni, sagne gnt ln cuituurjmstfrmscjn hmntsrfutns lmn me ln

ahonifpne àrne zmè fetwmbbnil, km` aae ln rncrnatmnvn ne tfnrmstmscjn fetwmbbn-

imeo vae fes kfnmneln kumtneonkmnl.

Jnelrmb Jfnbsnga

_ntjfulnr [umgtnim `bn Fetwmbbnimeo Stal, Kumtneonkmnl, _nizmè & Pfro


12/471


13/471

Knnilne vae jnt vnrinlne

Ln ongnnetnarcjnfiffo ais rnomssnur me jnt

arcjnfifomscj knstni

[mcjarl @aesne

Ln mgpingnetatmn vae jnt Xnrlrao vae Xaiintta me ln _nt fp ln Arcjnfifomscjn

Gfeugnetnezfro (_AGz) jnnht oninml tft nne stnrbn tfneagn vae arcjnfifomscj

vnilfelnrzfnb. Ln umtbfgst laarvae wfrlt àarim`bs vnrwffrl me vnin jfelnr-

lne (kasms)rappfrtne. Gaar wat ms ln gaatscjappnim`bn e wntnescjappnim`bn

gnnrwaarln vae lmt felnrzfnb ne wfrlt ln vnrbrnone bneems vfilfneln kneut6

Jfnvnni arcjnfifomscjn vmelpiaatsne wfrlne fetlnbt, wnibn emnuwn bneems wfrlt

laargnn vnrwfrvne ne wfrlne nr emnuwn mezmcjtne me jnt vnrinlne fponlaae6 Jnt

iaatstn vfrgt nne kniaeorm`bn stap me ln zfoneaagln AGP-cycius lmn knstaat umt

vmnr hasne (hmo. 1). Ln hasn vae metnrprntatmn ne syetjnsn bfgt me jnt jumlmon knstni

ncjtnr (tn) wnmemo aae kfl.

Knnilne vae jnt vnrinlne zmè emnt onkasnnrl fp nne nebnin vmelpiaats.Sninctmnknsiumtne ne prforaggas vae nmsne wfrlne ncjtnr me vnni onvaiine fp

vmelpiaatsemvnau fponstnil. Me rappfrtaons ms lae ffb me jnt aiongnne efo gaar

wnmemo aaelacjt vffr nne krnlnr balnr, cfeciusmns kim`vne knpnrbt tft nne syetjnsnfp vmelpiaatsemvnau. Metnrprntatmn ne syetjnsn vae jnt arcjnfifomscj felnrzfnb,

km`vffrknnil vaeumt nne tjngatmscjn ne/fh rnomfeain mevaisjfnb, ms ncjtnr nssne-

tmnni vffr nne bwaimtnmtsvfiin arcjnfifomn. Aiinne fp lnzn wm`zn fetstaat emnuwn

bneems lmn km`lraaot aae fezn knnilvfrgmeo fvnr jnt vnrinlne. Lat ms emnt aiinne

kniaeorm`b vffr jnt wntnescjappnim`bn vnil gaar ffb vffr jnt (ongnnetnim`b) kn-

inml e jnt vnrjaai lat wn vnrtniine aae jnt pukimnb. Ongnnetnarcjnfifone spnine

me lmt onjnni nne kniaeorm`bn rfi.

Jnt arcjnfifomscj knstni

Smels jnt knome vae ln àrne =4 ms jnt arcjnfifomscj knstni me Enlnriael me-

orm`pnel vnraelnrl. Me piaats vae nebnin uemvnrsmtnmtne, jnt [m`bsgusnug vae

Fuljnlne ([GF) ne ln [m`bslmnest vffr jnt Fuljnmlbuelmo Kflngfelnrzfnb

([FK, tjaes [CN) zmè jnt tnonewffrlmo gnt eagn cfggnrcmin knlrm`vne lmn

jnt arcjnfifomscj vnilwnrb umtvfnrne ne/fh vfrgonvne. Laareaast zmè ongnnetne

wnttnim`b vnrpimcjt tft jnt vfnrne vae nne arcjnfifomscj kninml. Ais knvfnol onzao

knpaine zm` me kniaeorm`bn gatn fh, waar e wat nr fponoravne wfrlt. 1

1 Eaast ln zfoneaagln rfi vae knvfnol onzao zmè ongnnetne me sfggmon onvaiine (ffb) umtvfnrlnr

ne/fh vnrstffrlnr.


14/471

Laareaast ms arcjnfifomn nne vfiwaarlmon hactfr onwfrlne kmeene jnt prfcnsvae ln rumgtnim`bn fetwmbbnimeo. Arcjnfifomscjn waarlne wfrlne me nne vrfnotm`-

lmo stalmug me baart onkracjt ne gnnonwfone me jnt rumgtnim`b fetwmbbnimeosprf-

cns. Bfstne vffr nvnetunni felnrzfnb wfrlne onhmeaecmnrl fp kasms vae jnt vnr-

stffrlnr-kntaait-prmecmpn. Knjful ne knscjnrgmeo zmè laarkm` ln umtoaeospuetne

waarkm` knjful tnr piaatsnfvnrmonesgnnr ms lae emnt fporavne.;Fporavne znih

staat aae jnt nmel vae lmt prfcns ne vmelt aiinne piaats ais arcjnfifomscjn waarlne

emnt tnr piaatsn bueene wfrlne knjfulne (hmo. ;).3

; Eaast knjful me ln vfrg vae piaeaaepassmeo ne/fh piaefifomscjn knscjnrgmeo fgvat knjful ffb

jnt knjnnr fp iaeon tnrgmè meciusmnh jnt waarkfrone laarvae, meciusmnh rmcjtimène ne nmsne vffr

knjful.

3 Jnt arcjnfifomscj kniaeo inot jnt ncjtnr vaab ah tne fpzmcjtn vae ncfefgmscjn kniaeone zflat

fporavmeone efo rnonigatmo piaatsvmelne.

MEXNE\A[MSA\MN(waar6 wat6)

_AA[LN[MEO NE SNINC\MN(waarln6)

KNJF^L ME SM\^fh

KNJF^L NZ SM\^(knscjnrgne fh fporavne)

ME\N[T[N\A\MNNE S]E\JNSN(knnilne vaejnt vnrinlne)

ME\N[T[N\A\MNNE S]E\JNSN(knnilne vaejnt vnrinlne)

Hmouur 1. Ln cycius vae ln

arcjnfifomscjn gfeugnetne-

zfro (AGP) knstaat umt vmnr

fpnnevfioneln ne sagne-

jaeoneln hasne. Ln hasn vae

metnrprntatmn ne syetjnsn bfgt

me jnt jumlmon knstni ncjtnr (tn)

wnmemo aae kfl ([CN).


15/471

Hmouur ;. [ncnet arcjnfifomscj felnrzfnb me ln ongnnetn Fss0 fporavmeone me Fss-Jfrzab ne -Krakaetstraat, Fvnriaeoni-

Askffg ne Jarne-Orfnestraat (gnt ln bifb gnn) (^emvnrsmtnmt Inmlne2 arcjfi KX).

Hmouur 3. Arcjnfifomn me ln

fpnekarn rumgtn me ln on-

gnnetn Fss0 lffrbm`bpaenni km`

Gnone, nne mehfrgatmnkfrl km`

ln fporavmeo Fm`nescjn Jut,

nne m`znrtm`lkfnrlnrm` ais bimg-

tfnstni me Fss-^ssne ne jnt

vfrstneorahgfeugnet (gnt

ln bifb gnn) (hftfs ongnnetn

Fss).


16/471

Ln ongnnetnarcjnfiffo ais rnomssnur me jnt arcjnfifomscjknstni

Tukimnb

Me jnt Xnrlrao vae Xaiintta vfrgt pukimnbsknlmnemeo ne -partmcmpatmn nne kniaeo-

rm`bn vnrpimcjtmeo. Me tfnen-

gneln gatn zmè arcjnfifone eaar ln sagneinvmeo onrmcjt, felnr wmn ffb ln on-

gnnetn-arcjnfifone.8 [nsuitatne vae felnrzfnb wfrlne emnt aiinne gnnr kneut

ais wntnescjappnim`bn bneemskrfe. Fpne laone tm`lnes fporavmeone, krfcjurns,

pfpuiamr-wntnescjappnim`bn pukimnbskfnb`ns, sfcmai gnlmane inzmeone zfrone vffrmehfrgatmnvffrzmnemeo eaar jnt pukimnb tfn ne zmè iaeozagnrjael ongnneofnl

onwfrlne. Ffb me ln rumgtnim`bnfrlnemeo lraaot arcjnfifomn me tfnengneln gatnkfuwstnene aae vffr ln mermcjtmeo vae ln fpnekarn rumgtn. Lffr vmsuaimsnrmeo

wfrlne akstractn knnilne vae jnt vnrinlne tastkaar ongaabt (hmo. 3). Laareaast

lraaot arcjnfifomn km` aae ln tfnrmstmscj-rncrnatmnvn aaetrnbbmeosbracjt vae nne

onkmnl (hmo. ). Nne jffo bneems-emvnau vffrbfgt lat fvnrkflmo felnrzfnb wfrlt umtonvfnrl ne zfrot nrvffr lat

jnt ùmstn felnrzfnb wfrlt vnrrmcjt, fp kasms vae ln ùmstn vraaostniimeone. Aiinne

fp kasms vae bneems ms nne ofnln rnomn gfonim`b aaeoaaeln umtvfnrmeo ne kninml.

Ongnnetnim`b arcjnfifone jnkkne laarkm` nne tfntsneln rfi gnt kntrnbbmeo tft ln

bwaimtnmt vae umtvfnrmeo, umtwnrbmeo ne rappfrtaon vae arcjnfifomscj felnrzfnb.

Pm` zfrone vffr nne zfrovuilmon fgoaeo gnt arcjnfifomscjn waarlne ne nne nh-

hnctmnvnrn ne lfnigatmonrn sninctmn vae waarlnvfiin arcjnfifomn, fp kasms vae nne

ofnln felnrkfuwmeo.

_ntnescjap

Ln vnraelnrmeone vae jnt arcjnfifomscj knstni zmè onpaarl onoaae gnt nne tfn-eagn vae jnt aaetai fporavneln partm`ne ne ln metrfluctmn vae nne cfecurrnetmn-

knlmeo. Binme- ne orfftscjaimon felnrzfnbne me nne rnomf wfrlne me vnni onvaiine

< Artmbni = vae jnt Xnrlrao vae Xaiintta waarme ln vnrpimcjtmeo ms vastoninol fg vfelstne ne vmel-

piaatsne zf tfnoaebnim`b gfonim`b tn gabne vffr jnt pukimnb.

> Jnt ifbain pukimnb knstaat umt ln ongnnescjap waar nne arcjnfifomscj felnrzfnb piaatsvmelt.

8 Xnrpimcjtn kasmsrappfrtaons zmè me ln gnnstn onvaiine emnt onscjmbt ne ffb emnt knlfnil vffr jnt pu-

kimnb. Stnnls vabnr vnrscjmène eaast ln rappfrtaons pukimnbskfnb`ns, wnksmtns, kifos ntc. Laareaast

ms jnt aaetai arcjnfifone lat zmcj prmgamr knzmojfult gnt arcjnf-cfgguemcatmn stnrb onorfnml.


17/471

Jarne

Gnone

Knrojng

[avnestnme

Fss

Imtj Gacjarne

1>>444 184444 18>444 1?4444 1?>444

.


20/471

Kmkimforahmn

Kifngnrs, @.J.H. 1==:. [nomfeai [nsnarcj Apprfacj me tjn Entjnriaels smecn tjn Nariy

?4s, me0 Sarhatm`, J., Xnrwnrs [email protected]. ne _fitnrmeo, T.@. (rnl.), Me Lmscussmfe wmtj tjn

past. Arcjanfifomcai stulmns prnsnetnl tf _.A. vae Ns, Pwfiin/Agnrshffrt.

Necbnvfrt, J. vae, Orfft, \. ln, Jmllmeb, J. ne Xfs,_. ;44>. Ln [fgnmesn tm`l me jnt

Gmllne-Enlnriaelsn rmvmnrneonkmnl ne jnt Puml-Enlnriaels lnbzaelne issonkmnl,EFaA jhst. 1:, Agnrshffrt.

Hfbbnes, J. ne @aesne, [. ;44;. ;444 àar knwfemeoslyeagmnb. \jngas me jnt gntaai-

tm`lnefelnrzfnb, me0 Hfbbnes, J. ne @aesne, [. (rnl.),;444 àar knwfemeoslyeagmnb.

Krfes- nem`znrtm`lknwfemeo me jnt Gaas-Lngnr-Scjnilnonkmnl, Inmlne, 1-;;.

@aesne, [., _m`b, M.G. vae ;44?. Ms nr tfnbfgst vffr rnomfeaai felnrzfnb6 Ln

(prn)jmstfrmscjn knwfemeosonscjmnlnems vae ln rnomf Jnrpne, me0 @aesne, [., Ifuwn

Bffm`gaes, I.T. (rnl.), 14 àar Arcjfi. Xae cfggnrcmn tft wntnescjap, Inmlne, 8=-::.

@aesne, [. ne Ifuwn Bffm`gaes, I.T. ;44?. 14 àar Arcjfi. Xae cfggnrcmn tft wntnescjap,

Inmlne.

_miings, [email protected]. ;44?. Gnt Gaita gnnr gaes6 Nne pnrsffeim`bn tnruokimb, me0 @aesne, [.,

Ifuwn Bffm`gaes, I.T. (rnl.) 14 àar Arcjfi. Xae cfggnrcmn tft wntnescjap, Inmlne,

->:.

_miings, [email protected]. ;411. Xae ln mvfrne tfrne eaar ln garbt0 ne tfne6 Arcjnfkrmnh1>0


21/471

Lnni M

Ln Gaasbaet


22/471


23/471

Ln arcjnfifomscjn scjatbagnrGaasbaet Meinmlmeo

[mcjarl @aesne

Ln Gaasbaet ms gnt vnin tmnetaiine (fppnrviabtn)vmelpiaatsne umt jnt enfimtjmcug tft ne gntln emnuwn tm`l gnt rncjt nne arcjnfifomscjn scjatbagnr tn efngne. mt ln ononvnes kim`bt latln Gaasbaet me mnlnr onvai vaeah ca. 3444 vffr Cjr. metnesmnh knwffel wnrl. Ln arcjnfif-

omscjn latasnt ms ncjtnr stnrb vnrsprnml. Jnt kntrnht emnt aiinne rnouimnr (AGP-)felnrzfnb gaarffb agatnur-cfiinctmns, gnt ais kniaeorm`bstn ln onlntamiinnrl knscjrnvne cfiinctmn Sgmts, ne

felnrzfnb vae stulnetne. Onzagneim`b vfrgne lnzn kfuwstnene jnt vnrjaai vae ln knwf-emeosonscjmnlnems vae jnt kumtneonkmnl vae ln ongnnetn Fss, ln Gaasbaet.

Kniaeorm`b me lmt vnrjaai ms ln rniatmn tussne ln knwfenrs vae ln zaelorfelne ne lmn vaeln rmvmnrviabtn. Fp ln aaeornezneln zaelorfelne ms ln iaatstn vnnrtmo `aar fp orftn scjaaiarcjnfifomscj felnrzfnb umtonvfnrl. Ln rnsuitatne laarvae zm`e me vnrscjmiineln syetjnsns umt-

onwnrbt ne vfrgne nne kniaeorm`bn meput vffr ln gflnivfrgmeo vae iaatprnjmstfrmscjn nemejnngs-[fgnmesn ongnnescjappne fp ln (Krakaetsn) zaelorfelne. Jnt cfetrastnrne vaeknmln rnomfs ln zaelorfelne ne ln binmorfelne, fh me rnomfeain tnrgne ln Jnmbaet ne ln

Gaasbaet zai inmlne tft emnuwn wntnescjappnim`bn mezmcjtne.

Ln arcjnfifomscjn scjatbagnr Gaasbaet

Ln Gaasbaet ms ln tfpfeygmscjn aaelumlmeo vffr nne onkmnl me Effrlffst-

Krakaet lat tnonewffrlmo imot meonbingl tussne ln zaelorfelne ne ln rmvmnr ln

Gaas (hmo. 1). Lnzn oralmetzfen vfrgt inttnrim`b ln fvnroaeo tussne jnt jfonrn

ne lrfonrn pinmstfcnen lnbzaelonkmnl, ln Krakaetsn zaelorfelne, ne jnt iaonrn

Hmouur 1. Ln Gaasbaet imot me

jnt effrlffstne vae Effrl-

Krakaet, meonbingl tussneln lnbzaelorfelne vae ln

Jnmbaet me jnt zumlne ne ln

rmvmnr ln Gaas me jnt effrlne,

ne vfrgt tnonewffrlmo jnt

kumtneonkmnl vae ln ongnnetn

Fss (ongnnetn Fss).


24/471

ne eattnrn jfifcnen rmvmnrneonkmnl vae Ffst-Enlnriael. Ln stnrb vnrscjmiine-

ln iaelscjappne oaae jmnr oninmlnim`b ne vrm`wni feongnrbt me nibaar fvnr. Ln

Gaasbaet kmnlt laarlffr ofnln gfonim`bjnlne ln rniatmn tn felnrzfnbne tussne

cfetngpframen knwfemeo me ln rmvmnrviabtn ne fp ln zaelorfelne (metnrrnomfeaai

felnrzfnb), nne knwfemeo lmn inttnrim`b aae nibaar ornest. Nne syetjntmsnrnel,

metrarnomfeaai felnrzfnb vae ln Gaasbaet ms laarvffr fefetknnrim`b, eaast jnt

knbneln(rn) knnil vae ln aaeornezneln Jnmbaet (hmo. ;).

Felnrzfnb fp ln Jnmbaet

Me ln àrne znvnetmo vae ln vfrmon nnuw starttn aae jnt Mestmtuut vffr Trnjmstfrmn

Inmlne (MTI2 eu Hacuitnmt lnr Arcjnfifomn Î) jnt Gaasbaet-prf`nct. Jnt kniaeo-

rm`bstn felnrzfnbslfni kntrfh jnt vnrbneene ne knstulnrne vae vmelpiaatsne me ln

Gaasbaet (Hfbbnes 1=:1). ^mtnmelnim`b ms sincjts e vmelpiaats ealnr vnrbnel,

ln Spaaesn Stnno tne zumlne vae Jarne.1\ft nne aaetai àrne oninlne jnnht jnt

prf`nct zmcj vffreagnim`b onrmcjt fp ln zaelorfelne rfelfg ln stal Fss. Lat

ms nne prabtmscj onvfio vae jnt hnmt lat jnt felnrzfnb stnnls piaatsvfel me jnt

balnr vae stalsumtkrnmlmeone vae Fss, lmn zmcj tft ln zaelorfelne knpnrbtne.

Me 1=? zmè, sagne gnt ln Jnngbuelnbrmeo Gaasiael, fporavmeone umton-vfnrl aae ln M@ssnistraat (_nssnimeoj 1==3). Xaeah 1=?8, tfne gne knofe gnt ln

aaeino vae ln wm`b ^ssne, cfecnetrnnrln jnt felnrzfnb zmcj jmnr. Ln rnsuitatne

laarvae spnine nne kniaeorm`bn rfi me ln gflnivfrgmeo fvnr ln knwfemeo me ln

m`znrtm`l ne [fgnmesn tm`l fp ln Krakaetsn zaelorfelne (Onrrmtsne ;4432 Hfbbnes

& @aesne ;44;2 _nssnimeoj ;4442 Scjmebni 1==:2 Hfbbnes 1==:). Jnt felnrzfnb

1 Jnt felnrzfnb ms lnstm`ls emnt umtonwnrbt. _ni ms nne scrmptmn fvnr jnt aarlnwnrb onscjrnvne0 Xae As

1=:;. Pmn vnrlnr @aesne, Hfbbnes & vae lnr Imeln ;44;2 @aesne ne @acquns lnzn kuelni ne @acquns

lnzn kuelni.

Hmouur ;. Ln ornes tussne

zael ne binm lffrsem`lt ln

jumlmon ongnnetn Fss. Ln bnr-

ene Fss, Knrojng ne Jnrpne

imoone fp jnt zael, bnrene

ais Jarne, Imtj, Gnone,

[avnestnme ne \nnnine imoone

fp jfonrn piaatsne me ln binm.Scjaai 10144.444 (ongnnetn

Fss).


25/471

ms vnrvfiones vffrtonznt me Fss-Effrl (Hfbbnes n.a. me vffrk.) ne -Jfrzab (@aesne

ne Hfbbnes ;44;). Jmnr bwagne fpemnuw enlnrznttmeone ne knoravmeone umt on-

efngln pnrmflne aae jnt imcjt, meciusmnh knwfemeosspfrne umt ln krfestm`l ne iatn

gmllninnuwne.

Megmllnis knjffrt jnt felnrzfnb me Fss tft nne vae ln orfftstn felnrzfnbs-

prf`nctne eaar ln iatn prnjmstfrmn ne (vrfno-)[fgnmesn tm`l me Effrlwnst-Nurfpa.

Ln orfftscjaimojnml ne cfetmeutnmt vae jnt felnrzfnb onnht ln gfonim`bjnml jnt

fetstaae ne ln fetwmbbnimeone vae nne umtonstrnbt (prn)jmstfrmscj cuituuriael-

scjap me baart tn krneone.

ne me ln Gaasbaet

Onlurneln jnt felnrzfnb vae ln zaelorfelne vae ln Jnmbaet ms iaeozagnrjael

jnt knsnh onorfnml lat nne kniaeorm`bn lmgnesmn fetkrnnbt0 bneems fvnr ln kn-

wfemeo me ln aaeornezneln rmvmnrviabtn. Lffr nne nnrstn mevnetarmsatmn vae ln

Gaasbaet me ln àrne >4 ne lffrlat jnt onkmnl lncneemaiaeo metnesmnh ms knifpne

lffr agatnur-arcjnfifone was knbnel lat ffb jmnr tmnetaiine vmelpiaatsne umt ln

iatn prnjmstfrmn, [fgnmesn tm`l ne ffb iatnrn pnrmflne iaone (Gfllnrgae 1=>42

Kaii n.a. 1==:2 hmo. 3). Laareaast ms ln iaatstn àrne nne orfft aaetai arcjnfifomscjn

kurnau- ne kffrfelnrzfnbne ne vnilvnrbneemeone umtonvfnrl, nvneais vnrscjmi-

ineln (binmescjaimon) fporavmeone me jnt balnr vae ln AGP.;Jnt kim`bt lat jmnr

vmelpiaatsne vffrbfgne lmn fp ln zaelorfelne vrm`wni ahwnzmo zmè. Xmelpiaatsne

; Jnrpne-_mionelaai ;441 (Kaii lnzn kuelni)2 Fvnriaeoni-Askffg ;44= (Xae lnr Imeln lnzn kue-

lni)2 Gacjarne-Lfrpsstraat ;44? (Ln Innuwn lnzn kuelni)2 Garne-Bnssni-Imnslaai ;414 (Xae

Bagpne lnzn kuelni)2 Jarne-Orfnestraat ;411 (Bemppneknro lnzn kuelni).

Hmouur 3. \nonim`bnrtm`l gnt jnt onfifomscjn felnrzfnb vae Xae Lmnpne vfnrln Gfllnrgae ln nnrstn arcjnfifomscjn mevnetarmsatmn

vae ln Gaasbaet umt. Eaast lnzn baart staae zmè fuln wffeorfelne ffb aaeononvne fp ln baart vae Xae Lmnpne (o. ?0 krume)

(umt Gfllnrgae 1=>4).


26/471

umt gmllne- ne iaat-enfimtjmcug ne ln vrfnostn hasne vae ln krfestm`l fetkrnbne

fp ln zaelorfelne (@aesne & Sgmts lnzn kuelni). Ffb knwfemeosspfrne vae ea

;>4 ea Cjr. zmè znilzaag fp ln zaelorfelne tnrwmì me ln Gaasbaet ln knwf-

emeo tft me mnlnr onvai ln 3n tft >n nnuw cfetmeunnrt. ^mt ln Gnrfvmeomscjn ne

Barfimeomscjn pnrmflne bfgne znihs rniatmnh vnni vfelstne umt ln Gaasbaet (Xae

Bagpne & @aesne lnzn kuelni). Ln aaewnzmojnml vae ln rmvmnr zfrot vffr spncm-

hmnbn vmelpiaatsne ais rurain cnetra, rmvmnrcuituspiaatsne ne actmvmtnmtne ais binmwme-

emeo. \ne sifttn zfrot ln kntnrn cfesnrvnrmeo vae binmorfelne me ln Gaasbaet vffrgatnrmaaicatnofrmne ne vfelstcfgpinxne lmn fp ln zaelorfelne fetkrnbne.

Ln cfiinctmn Sgmts

Nne kniaeorm`bn krfe vffr jnt felnrzfnb me ln Gaasbaet ms ln cfiinctmn Sgmts.

Ifbaai arcjnfiffo Onrarl Sgmts (Fss) jnnht me ln ahonifpne 34 àar nne uemnbn

cfiinctmn arcjnfifomscjn vfelstne umt gnt eagn ln Gaasbaet km`nneonkracjt. Ln

vfelstne vfrgne emnt aiinne nne kniaeorm`bn miiustratmn vffr ln onscjmnlnems vae

Hmouur


27/471

jnt onkmnl gaar jnkkne lffr ln eauwonznttn lfcugnetatmn vae ln vfelstne ffb

nne jffo wntnescjappnim`b kniaeo. Ln cfiinctmn fgvat km`zfelnrn vfelstne ais

nne ofulne Bnitmscjn statnr, nne ongamiinnrln [fgnmesn hmkuia, nne vrfnogml-

lninnuws paarlnekmt ne gnnr lae lumznel hraognetne oiazne Ia \en-argkae-lne (hmo. ).

Jnt hysmnbn iaelscjap vae ln Gaasbaet

[mvmnrne jnkkne nne orftn mevifnl fp jnt iaelscjap lat zn lffrbrumsne. Pn nrfln-

rne ne traespfrtnrne gatnrmaai fg umtnmelnim`b nilnrs wnnr snlmgnet ah tn znttne.

Ahjaebnim`b vae bimgaat, felnrorfel, strffgsenijnml ne snlmgnet me jnt watnrfetwmbbnine rmvmnrne nne vnrscjmiinel barabtnr. \nonewffrlmo strffgt ln Gaas

lffr e strffgknllmeo, lmn knornesl wfrlt lffr umtnrwaarlne ne zfgnr- ne

wmetnrlm`bne lmn ln rmvmnr fp jaar jumlmon ifcatmn meknllne. Ln orfftstn gnae-

lnrs zm`e ahonsenlne ne siumzne zfrone vffr nne onrnouinnrln watnrlffrvfnr. Ln

Jnrtfoswntnrmeo, lmn ln Gaasbaet vae ffst eaar wnst lffrsem`lt, zfrot smels ln

aaeino me jnt knome vae ln 1>n nnuw vffr ln ahvfnr vae fvnrtfiimo watnr (Kum`bs

Hmouur >. Fvnrzmcjtsbaart vae

ln vmelpiaats Iaeon Gaam`ne

tne zumlne vae Fm`ne (tnbn-

emeo O. Sgmts).


28/471

binm zael

Hmouur 8. Ln Gaasbaet ms tnonewffrlmo nne fpne pfilnriaelscjap gnt vnni orasiael ne gastnnit lat tft me ln vfrmon nnuw efo

rnonigatmo felnrimnp ais nr knenlnestrffgs km` Oravn Gaaslffrkrabne lrnmolne ne gne jnt Gaaswatnr ahvfnrln vma ln iaon

onkmnlne tne effrlne vae Fss, ln zfoneaagln Knnrsn Gaas (hftfs [. @aesne).

Hmouur ?. Ln kflng vae ln Gaasbaet ms lffr Xae Lmnpne onlntamiinnrl me baart onkracjt. Xnrscjmiineln hfssmnin Gaasifpne ne

binmenrn onuine zm`e (rnlnim`b) ofnl fp tn vfione. Kiauw0 vnrgfnln onui m`znrtm`l-[fgnmesn tm`l. Me ln [fgnmesn tm`l bneln ln

Gaas nne vnni zumlni m`bnr iffp waarvae jnt jumlmon Fssnrgnnr efo tft fp ln lao vae vaelaao nne fpne watnr ln zumlni m`bstn

gnaelnr vfrgln. [ffl0 ornes tussne zael- ne binmorfelne (umt Xae Lmnpne 1=>;).


29/471

1==8). Jnt ;1n nnuwsn rmvmnrneiaelscjap vae ln Gaasbaet kmnlt laargnn nne sta-

kmnin innhfgonvmeo lmn emnt tn vnronim`bne ms gnt jnt ffrsprfebnim`bn lyeagmscjn

barabtnr vae jnt onkmnl (hmo. 8).

Nne kniaeorm`bn krfe vffr ln iaelscjappnim`bn lyeagmnb vae ln Gaasbaet ms ln

kflngbuelmon vnrbneemeo vae jnt onkmnl lffr Xae Lmnpne (1=>;) (hmo. ?). Ffb

Knrnelsne ne Stfutjagnr (;441) engne ln Gaasbaet gnn me jue rncfestructmns,

gaar aae jue wnrb imot onne emnuw bartnrnel felnrzfnb tne orfelsiao. Xffr nne

felnrzfnb fp vmelpiaatsemvnau zm`e ln baartne vae Xae Lmnpne ncjtnr emnt on-lntamiinnrl onefno (1=>;). Ln felnrorfel lmnpnr lae 1.;4 g felnr gaamvnil ms

km`vffrknnil kumtne knscjfuwmeo oniatne ne nne zaellmnptnbaart, kniaeorm`b vffr

jnt knpaine vae onscjmbtn knwfemeosifcatmns, fetkrnnbt (@aesne n.a. ;44;). Jnt

hfssmnin Gaasiaelscjap ms laarfg rncnetnim`b fp nne twnntai piaatsne fp ifbaai

emvnau me baart onkracjt, lnnis onrmcjt fp ln iaelscjappnim`bn cfetnxtuaimsnrmeo

vae vmelpiaatsne (_meb n.a. lnzn kuelni2 Xae ln Gnnr ;4142 _meb ;44=).

Hmouur :. Gflniine vae nne vincjtneln,

nne gnaelnrneln ne nne aeastfgfsn-

rneln rmvmnr (vae kfvne eaar knenlne).

Xae nne vincjtneln rmvmnr onlurneln jnt

Tinmstfcnne (ln iaatstn m`stm`l) vnrae-lnrln ln Gaas me jnt Jfifcnne me nne

gnaelnrneln rmvmnr (eaar Knrnelsne

;441).


30/471

Hmouur =. Ln fetwmbbnimeo vae

ln Gaas tnr jffotn vae Bnnet

ms miiustratmnh vffr jnt ormiimon

barabtnr vae ln rmvmnr. Jfn

imcjtnr ln binur, jfn `feonr

ln Gaasiffp. Ln jumlmon

Gaasiffp ms me orm`s aaeon-

onvne (umt Nxaitus & Frkfes;448, o. >2 gnln fp kasms vae

AJE).

GacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarneGacjarne

Jarne

Jumssnimeo-Lngne

Gaas

Jarne

[avnestnme

KnrojngJnrpne

Gacjarne

Fss

184444 1?4444 1?>444

EEEEEEEE

>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444g>444 g4444444444444444444444444

Gfonim`b actnvn gnaelnrofrlni Actnvn gnaelnrofrlni

[fgnmesn

\m`lGmllninnuwne Emnuwn \m`l

;444e. Cjr.

4 14441444

Krfest`l M@znrt`l

;4443444

Enfimtjmcug

Gaas

Jarne

Gacjarne

Jumssnimeo-Lngne

Gaas

Imtj

Gfinekifb

Gfinekifb

Gfinekifb

444

Gfinekifb

Imtj 1

Imtj ;

Imtj 3


31/471

Ln felnrorfel

Onlurneln jnt orfftstn lnni vae ln iaatstn _nmcjsni-m`stm`l (1;4.444 -14.444 àar

oninlne) jal ln Gaas nne vincjtnel barabtnr (hmo. :). Ln rmvmnr knstfel umt nne

stnisni vae lffr nibaar ifpneln strffgonuine lmn rnonigatmo vae knllmeo vnraelnr-

lne. Me lnzn pnrmfln wnrl nne huelagnet vae orfh, ormelrm`b zael oninol waarfp

jnt jumlmon iaelscjap zmcj jnnht onvfrgl. \ussne ln vnrscjmiineln strffgonuinefetstfelne zaelviabtne waarfp ln wmel lumene vfrgln. Tiaatsnim`b stnbne lnzn

pinmstfcnen rmvmnrlumene me ln Gaasbaet ais zaelfplumbmeone kfvne iatnrn ahznt-

tmeone umt ne imoone zn aae, fh lmrnct felnr, jnt fppnrviab. Pn vfrgne lnrjaivn

ofnln vnstmomeosifcatmns, me jnt vnrinlne gaar ffb me jnt jnlne. Ffb ln lnbzael-

ruo vae ln aaeornezneln Jnmbaet ms me lnzn pnrmfln fetstaae.

Strffgruoone, fnvnrwaiine ne brfebniwaarlne

Xaeah jnt nmeln vae ln m`stm`l (cmrca 14.444 àar oninlne) eag jnt iaelscjap vae

ln Gaasbaet oninmlnim`b aelnrn vfrgne aae. Xae nne vincjtneln sgnitwatnrrmvmnr

vnraelnrln ln Gaas me nne gnaelnrneln rnonewatnrrmvmnr.

Nne gnaelnrneln rmvmnr jnnht nne vastn knllmeo waarkm` ln rmvmnr me wm`lnkfcjtne (gnaelnrs) lffr jnt iaelscjap strffgt (hmo. =). [nonigatmo tral jnt wa-

tnr kumtne ln fnvnrs waarlffr iaeos ln strffgonui fnvnrwaiine fetstfelne, tnrwmì

me ln acjtnrimooneln bfgonkmnlne binm wnrl ahonznt. Aae ln kmeenezm`ln vae ln

strffgonui fetstfelne zf brfebniwaarlne. Iaeozaag vnriaelneln rmvmnronuine

vfrglne umtnmelnim`b strffgruoone.

Lffrlat ln Gaas jaar iffp vnin gaine vnrinoln ms nne wm`lvnrtabt systnng vae

strffgruoone fetstaae. Oninmlnim`b fetstfel nne fpne iaelscjap waarme ln jfonr

oninone gnaelnrofrlnis vae strffgruoone ne km`knjfrneln fnvnrwaiine ne brfe-

bniwaarlne, krnln, ofnl knwffekarn zfens vfrglne (_meb n.a. lnzn kuelni).

Ln gnaelnrofrlnis latnrne umt vnrscjmiineln pnrmflne (hmo. 14). Me ln m`znrtm`l

km`vffrknnil fetstfel ln JumssnimeoLngne strffgofrlni lmn nne orfft lnni vae

ln [fgnmesn tm`l ln jffhlstrffg vae ln Gaas vfrgln. Lnzn strffgofrlni iao

nebnin bmifgntnrs tne zumlne vae ln jumlmon iffp vae ln Gaas. Xaeah ln [fgnmesn

tm`l ms ln Gaas zmcj oaae vnrinoone eaar jaar jumlmon pfsmtmn. Ln vnriaeln strffg-

ofrlni JumssnimeoLngne wnrl laarkm` wnnr orftnelnnis fponrumgl fh raabtn

ahonlnbt, meciusmnh ln laarfp oninone vmelpiaatsne. Me lnzn pnrmfln fetstfelne

ffb umtonstrnbtn crnvassn-cfgpinxne lmn jnt onvfio warne vae fnvnrwailffrkra-

bne. Felnrzfnb jnnht aaeontffel lat lnzn iaeoonrnbtn, zaelmon zfens ofnln vns-

tmomeosorfelne vfrglne. \nonim`bnrtm`l vfel vnneorfnm piaats me ln iaonr oninone

bfgonkmnlne. Fp lnzn wm`zn fetstfel nne iappnelnbne vae gmematuuriaelscjap-

pne lmn umtnrgatn aaetrnbbnim`b was vffr nxpifmtatmn lffr ln gnes (Xae Lmetnr &

Xae Pm`vnrlne ;44;).

Ln iaelscjappnim`bn lyeagmnb ne km`knjfrneln onfifomscjn prfcnssne jnk-kne lus onzfrol vffr nne cfgpinxn stratmorahmn ne nne vnrtmcain scjnmlmeo vae

knwfemeoshasne. Ln lyeagmnb vae jnt watnr bae fp vmelpiaatsne zfwni nne vnr-

emninel (nrfsmnh) nhhnct ais cfesnrvnrnel (knlnbbnel) nhhnct jnkkne onjal. Lmt

hnefgnne vnrbiaart kfvnelmne jnt stnrb ongneoln barabtnr vae vnni vmelpiaatsne

me jnt onkmnl.


32/471

Lm`bne

Xaeah ln 11n nnuw zfroln ln knlm`bmeo vae ln Gaas vffr jnt nmeln aae ln vfr-

gmeo vae fnvnrwaiine ne bfgorfelne. Ln Gaas wnrl inttnrim`b vastonznt me zmè

jumlmon strffgonui. Laarkm` wnrlne me nne aaetai onkmnlne iaeos ln Gaas fvnr-

iatne, bfrtn feknlm`btn tra`nctne, aaeoninol lmn km` jfon watnrstaelne bfelne

wfrlne fpneonznt fg lm`blffrkrabne tn vffrbfgne. Ffb ln Gaasbaet vfrgln

nne fvnriffponkmnl, ln Knnrsn Gaas fh ln Knnrscjn Fvnriaat, lat felnrimnp ais kmÒravn ln fvnriaat wnrl fpneonznt (Kum`bs 1=:?)(hmo. 11). Lnsfelaebs vfelne ffb

lm`blffrkrabne piaats, waarkm` fp vnni piaatsne iaeos ln Gaas fvnrsiaoorfelne

zmè ahonznt. Laarlffr zmè sfggmon vmelpiaatsne felnr nne iaao binm vnrlwnene.

Tas ea jnt kumtne onkrumb rabne vae ln fvnriaat me 1=


33/471

strffgruoorfelne ne crnvassn-ahznttmeone, km` umtstnb ln piaatsne onscjmbt vffr

knwfemeo, onoaimsnnrl. Emnt onjnni fevnrwacjt zm`e laarkm` vnni arcjnfifomscjn

vfelstne aae jnt imcjt onbfgne.

Knwfemeosonscjmnlnems vae ln Gaasbaet

Bneems vae jnt hysmnbn iaelscjap vfrgt nne kniaeorm`bn kasms vffr ln aeaiysn jfnln kfnrneongnnescjappne ln Gaasbaet knwffelne, nxpifmtnnrlne, structurnnr-

lne ne kntnbnems oavne. Jnt ms me mnlnr onvai lumlnim`b lat vaeah jnt enfimtjmcug

ln Gaasbaet me tfnengneln gatn knwffel ne onxpifmtnnrl ms lffr ongnnescjap-

pne lmn me nnrstn mestaetmn onkrumb gabne vae ln gfonim`bjnlne vae jnt iaelscjap

ne me tfnengneln gatn jnt iaelscjap gflniinnrlne ne kntnbnems oavne.

Cnetraai me jnt felnrzfnb fp Jnm- ne Gaasbaet staat jnt pnrspnctmnh vae ln

aorarmscjn ongnnescjappne lmn zmcj jmnr vnstmolne ne jaeljaahlne. Nne ongnne-

scjap fgvat nne orfnp gnesne lmn zmcj gnt nibaar vnrkfelne vfniln, lmn sagne


34/471

nne onkmnl knwffeln, lmn jaar lflne me jntznihln orahvnil knorfnh ne lnznihln

vffrfulnrs vnrnnrln (eaar Hfbbnes 1==82 Onrrmtsne ;441). Nne kniaeorm`b lfni ms

tn knstulnrne jfn lmn ongnnescjappne zmcj jnkkne fetwmbbnil me ln Gaasbaet0

jfn jnnht gne jnt fgrmeoneln iaelscjap onkrumbt ne meonrmcjt6 Jfn bueene

nvnetunin vnraelnrmeone laarme wfrlne vnrbiaarl6 Onpffol wfrlt ffb fg ea tn

oaae me jfnvnrrn ln ongnnescjappne me jnt rmvmnrneonkmnl nenrzm`ls ne ln zael-

orfelne aelnrzm`ls jue mlnetmtnmt aelnrs lnhmemnnrlne. Me jfnvnrrn jallne ln

knwfenrs vae ln Gaasbaet nne nmone mlnetmtnmt (hmo. 1;)6

Gaas- ne Jnmbaet, zael ne binm

Nne ofnl knormp vae ln knwfemeo me ln rmvmnrviabtn, ne ln vnraelnrmeone lffr ln

tm`l jnne, ms vae orfft kniaeo fg ln metnractmn tussne knmln iaelscjappne ofnl

tn bueene aeaiysnrne ne knorm`pne. Jnt kniaeorm`bstn lfni vae lnzn kuelni ms fg

nne sagnejaeonel knnil tn scjntsne vae ln fetwmbbnimeo vae ln ifbain ongnne-

scjappne lmn tussne cmrca 3444 v. ne 1>44 ea Cjr. ln Gaasbaet knwffelne. Ln

hfcus imot laarkm` emnt aiinne fp enlnrznttmeone gaar gnnr fp jnt iaelscjap ais

onjnni, ne aiin ningnetne lmn laarvae lnni umtgaabtne ne kntnbnems jallne. Lnzn

Hmouur 1;. Felaebs lat ln

knwfenrs vae ln Jnmbaet ne ln

Gaasbaet tft nne knstuurim`bn

nnejnml knjfrne zm`e mlnetmtnmt

ne barabtnr vae vnrscjmi-

ineln knwfemeosbnrene ne ln

knwfenrs znnr vnrscjmiinel.

Km`vffrknnil jnt stnlnim`bn

barabtnr vae ln stal Fss fp ln

Jnmbaet ne jnt lfrpsbarabtnr

vae ln binmen bnrene me ln

Gaasbaet (ongnnetn Fss).


35/471

aeaiysn onnht ln gfonim`bjnml tn bm`bne eaar ln metnractmn tussne ln knwfenrs vae

ln zaelorfelne ne ln rmvmnrviabtn ne ln cnetrain rfi vae ln Gaas vffr knmln

onkmnlne (hmo. 13).

Knjful vae ln arcjnfifomscjn scjatbagnr Gaasbaet

Ln Gaasbaet jnrknrot nne km`zfelnr rm`b ne rniatmnh feonstffrl (prn)jmstfrmscj

iaelscjap felnr jaar binm- ne vnneiaone, gnt nne umtstnbneln cfesnrvnrmeosoraal

ne nne tm`lslmnptn vae tnegmestn 3444 v. Cjr. tft me hnmtn ln jumlmon knwfemeo.

Lffr jue meknllmeo me fh felnr ln Gaasbinmne ms ln cfesnrvnrmeo vae vnni vmel-

piaatsne umtzfelnrim`b ofnl. Kftgatnrmaai, jfut ne kftaemscjn rnstne lmn nefrg

vnni mehfrgatmn bueene invnrne fvnr jnt laonim`bs invne ne ln vfnlsnivffrzmnemeo

me ln (prn)jmstfrmn zmè fp ln zaelorfelne sincjts km` umtzfelnrmeo knwaarl on-

kinvne, tnrwmì zn me ln Gaasbaet umtstnbnel zmè oncfesnrvnnrl. Emnt vffr emnts

ms jnt onkmnl kntmtnil ais nne arcjnfifomscj iaelscjap (\fi & Iaae ;44=2 Gnhhnrt

lnzn kuelni). Ln lmcjtjnml aae Arcjms-waarengmeone me jnt iaelscjap ms feon-

vnnr enone waarengmeone pnr bg;waargnn jnt e vae ln arcjnfifomscj rm`bnrn

Krakaetsn iaelscjappne ms (takni 1).

Ongnnetne0 Fss

Fppnrviab nxci. knkfuwln

bfggne 8.3 g;

0 8=4.=13 % vae tftain iaelscjap0 1,8Arcjms-waarengmeone E0 >:1 E/bg;0 :,;

\akni 1. Bnegnrbne vae ln

Gaasbaet (umt \fi & Iaae

;44=).

1>>444 184444 18>444 1?4444 1?>444

àar watnrscjappne me ln Gaasbaet, _atnrscjap ln Gaasbaet, Fss.

Kum`bs, J. 1==8. Xae lne Oravn ahh tfttnr Lmnzne tfn, kmèa ?44 àar watnrscjappne me jnt

Gaasiael, Fss.

Lmetnr, G. vae, ne Pm`vnrlne, _.B. vae ;44;. Crnvassns nne felnronwaarlnrl iaelscjaps-

typn,ALC-Mehf;44;-1, ;. Ln kflngonstniljnml vae ln Gaasbaet, Ln kflngbartnrmeo vae

Enlnriael?3, Agnrshffrt.

Nxaitus, [. ne Frkfes, @. ;448. EXF ln Bnnet. Ongnnetne Imtj, Fss, Oravn ne _m`cjne ,

ArcjnfTrf arcjnfifomscj rappfrt er 848, Gaastrmcjt.

Hfbbnes, J. 1==8. \jn Gaasbaet prf`nct0 cfetmeumty ael cjaeon fh a rnomfeai rnsnarcj

prf`nct,Arcjanfifomcai Lmaifouns3-;, 1=?-;18.

Hfbbnes, J. (nl.) 1==:. \jn ssne prf`nct0 tjn hmrst lncaln fh nxcavatmfes at Fss,Aeaincta

Tranjmstfrmca Inmlnesma34, Inmlne.

Hfbbnes, J., @aesne, [. ne As, S. vae me vffrk. \jn Sncfel Lncaln. Nxcavatmfes at Fss.

Aeaincta Tranjmstfrmca Inmlnesma


37/471

Hfetmè, L.[. ;44;. Sacrmhmcmai Iaelscapns, Cuiturai kmforapjmns fh pnrsfes, fk`ncts ael ea-

turai piacns me tjn Krfezn Aon fh tjn sfutjnre Entjnriaels, ca. ;344-844 cai KC, Inmlne

(prfnhscjrmh êmvnrsmtnmt Inmlne).

Onrrmtsne, H. ;443. Ifcai mlnetmtmns. Iaelscapn ael cfgguemty me tjn iatn prnjmstfrmc Gnusn-

Lngnr-Scjniltrnomfe, Agstnrlag êmvnrsmty Trnss, Agstnrlag.

@aesne, [. ne Hfbbnes, J. ;44;. Nne bfrtn kmforahmn vae Fss-Jfrzab, nne ifbain on-gnnescjap tussne Gaasbaet ne Jnmbaet, me0 Hfbbnes, J. ne @aesne, [. (rnl.), ;444

àar knwfemeoslyeagmnb, krfes- ne m`znrtm `lknwfemeo me jnt Gaas-Lngnr-Scjnilnonkmnl,

Inmlne, 31>-3.

Gfllnrgae, T.@.[. 1=>4. Jnt fuljnmlbuelmo kflngfelnrzfnb vae ln fuln wffeorfe-

lne iaeos ln Gaasbaet me Effrl-Krakaet, Krakaets @aarkfnb1=-;4:.

\fi, A.@. ne Iaae, _. ;44=. Knornesl iael, Nne stulmn eaar ln arcjnfifomscjn iaelscjappne

vae Effrl-Krakaet. Arcjfi rappfrt 1;>, Inmlne.

_nssnimeoj, L. 1==3. Fss-M@ssnistraat. Mrfe Aon oravns ael a eatmvn-[fgae snttingnet,

Aeaincta Tranjmstfrm ca Inmlnesma;8, Inmlne, 111-13:.

_nssnimeoj, L. ;444. Eatmvn Enmojkfurs. Ifcai snttingnet ael sfcmai structurn me tjn

[fgae pnrmfl at Fss (tjn Entjnriaels),Aeaincta Tranjmstfrmca Inmlnesma3;, Inmlne.


38/471


39/471

.

Jnt lyeagmscjn rmvmnrneiaelscjap vaeln Gaasbaet

Barme _meb, Aeà vae ln Gnnr ne @faeen Gfi

Nne gnrbwaarlmon cfetactzfen, zf wnrl ln Gaasbaet rnnls me jnt knome vae ln à-rne vm`htmo vae ln vfrmon nnuw lffr ln kflngbuelmon Xae Lmnpne (1=>;) onba-rabtnrmsnnrl. Me sagnewnrbmeo gnt ln arcjnfiffo Gfllnrgae piaatstn jm` ln ar-cjnfifomscjn vmelpiaatsne vae lmt onkmnl fp nne kflngbaart. Jmnrgnn wnrl lnfeifsgabnim`bn vnrkfelnejnml vae arcjnfifomn gnt jnt iaelscjap onvmsuaimsnnrl.

Ln Gaasbaet vfrgt ln fvnroaeoszfen vae nne jfon ne lrfon lnbzaelviabtn waar pinmstf-cnen ahznttmeone aae jnt fppnrviab imoone, eaar jnt iaonr oninone, watnrrm`bn rmvmnrneonkmnl.Jmnr wfrlt jnt pinmstfcnen fppnrviab ahonlnbt lffr lmbbn pabbnttne jfifcnen ahznttmeonegnt laarme fponsiftne arcjnfifomscjn rnstne vae vrfnonrn knwfenrs. Lmt rmvmnrneonkmnl, latmeonbingl imot tussne jnt lnbzaelpiatnau ne ln jumlmon onui vae ln Gaas, ms me aiin tm`-lne zfelnr twm`hni kneut lffr ln gnes. @umst lnzn fvnroaeoszfen tussne lrffo ne eat gfntnne uemnbn ifcatmn zmè onwnnst waar ln knwfenrs znnr umtnneifpneln krfeene bfelne nx-

pifmtnrne. Lnzn vnrfelnrstniimeo wfrlt knvnstmol lffr ln vnin fppnrviabtnvfelstne lmn zmèonlaae lffr actmnvn agatnurarcjnfifone. Gnln laebzm` jne wfrlt iaeozagnrjael nneknnil onscjntst vae ln vnrsprnmlmeo vae aaewnzmon fppnrviabtnvmelpiaatsne me ln Gaasbaet.Fg lnzn vmelpiaatsne me cfetnxt tn piaatsne ms nne jnilnr knormp vae ln fetwmbbnimeo vae jntiaelscjap efflzabnim`b. Ln stmppne fp ln arcjnfifomscjn scjatbaart bueene onbfppnil wfr-

lne aae nne painfonforafiscjn rncfestructmn ne zf nne knnil vfrgne vae jnt (cuituur)iaelscjapme ln Gaasbaet. Lmt jffhlstub kmnlt nne aiongnen knscjrm`vmeo vae ln iaelscjappnim`bnfpkfuw waarkm` lntamiinrmeo wfrlt aaeonkracjt aae ln jael vae twnn onfarcjnfifomscjnkffrfelnrzfnbne.

Onfifomscjn fetwmbbnimeo vae nne lyeagmscj rmvmnrneonkmnl

_mel ne watnr onlurneln jnt Tinmstfcnne

Jnt iaelscjap vae ln Gaasbaet bnet nne iaeon ne lyeagmscjn fetwmbbnimeo.

Onlurneln vnrscjmiineln m`stm`lne ne tussnem`stm`lne wnrl jnt iaelscjap knevifnl

lffr umtnneifpneln ahznttmeosgmimnus. Lffr ln tm`l jnne wmssnilne lnpfsmtmfen-

in ne nrfsmnvn prfcnssne zmcj ah, knevifnl lffr ln imoomeo aae ln rael vae jnt

Effrlznnknbbne me cfgkmeatmn gnt ln vnin bimgaatsfgsiaone lmn jnt Tinmstfcnne

bnegnrbtne. Lnzn imoomeo ms stnrb knpainel onwnnst vffr ln fetwmbbnimeo vae lmt

onkmnl0 ln Gaasbaet imot fp ln ornes vae jnt laineln Effrlznnknbbne, waarme

snlmgnetatmn lfgmennrt ne ln snlmgnetne fp nibaar wfrlne onstapnil, ne jnt

stmòneln acjtnriael, lat onbnegnrbt wfrlt lffr nrfsmn ne ln vfrgmeo vae rm-

vnrtnrrassne. Ln rnomf wfrlt vnrlnr efo onbarabtnrmsnnrl lffr nebnin tnctfemscjn

krnubzfens, waarvae ln Tnniraelkrnub ln knbnelstn ms.


40/471

Hmouur 1. ^mtsenln vae ln

onlntamiinnrln kflngbaart vae

ln Gaasbaet (Xae Lmnpne

1=>;).

Me jnt gmllne vae ln iaatstn m`stm`l, jnt _nmcjsnimne, strffgln jnt [m`e-Gaas

systnng me Enlnriael vae ffst eaar wnst. Lmt was vffreagnim`b jnt onvfio vae ln

aaewnzmojnml vae iaelm`s lat me ln vffriaatstn m`stm`l, jnt Saaimne, jnt effrlne vae

Enlnriael knlnbtn tft aae orfhwno ln im`e Em`gnone-Jaaring (Knrnelsne ;44


41/471

.

Hmouur ;. Tainfonforascjn

rncfestructmn vae ln Gaasbaet

(eaar Cfjne & Stfutjagnr

;41;).

Eaast ln rmvmnractmvmtnmt jnnht ffb ln wmel nne vfrgneln rfi onspnnil me ln

fetwmbbnimeo vae jnt pinmstfcnen iaelscjap vae ln Gaasbaet. Onlurneln ln

bfulstn pnrmflne jal ln wmel lffr jnt fetkrnbne vae knorfnmmeo me ln tfnega-

imon pffiwfnstm`e vrm` spni, waarlffr orftn jfnvnnijnlne zael vnrpiaatst wnrlne.

Lmt zfoneaagln lnbzael (Iaaopabbnt vae _mnrlne, Hfrgatmn vae Kfxtni) wnrl me

jnt zumlnim`b lnni vae ln Gaasbaet ahonznt fp ln fulnrn rmvmnrtnrrassne. Pfwni me

jnt Saaimne ais me jnt _nmcjsnimne zm`e me lnzn rnomf lnbzaelne lffr jnrwnrbmeo

vae vnniai ifbain snlmgnetne ahonznt (Knrnelsne ;44>, ;=-34, 1=;).


42/471

Me ln felnrorfel vae ln Gaasbaet zmè twnn pinmstfcnen rmvmnrtnrrassne tn fe-

lnrscjnmlne (Cfjne ;443). Nne rmvmnrtnrras lat vae vffr jnt _nmcjsnimne latnnrt,

vfrgt jnt jffostn ne fulstn tnrrasemvnau aae ln zumlnim`bn rael vae ln Gaasbaet.

Lmt tnrras wfrlt ahonlnbt lffr lnbzael (Cfjne ;443, ;:2 Ofuw & Nrbnes ;44?,

3;). Xfiones Cfjne (;443) zmè ln ahznttmeone vae lmt tnrras gfnmim`b tn felnr-

scjnmlne vae ln lnbzaelne vaewnon ln hmemeo upwarlssnqunetmn lmn lffriffpt meln nfimscjn ahznttmeone. Onlurneln jnt Tinemoiacmaai (gmllne-_nmcjsnimne) wnrl

jnt Iaaotnrras onvfrgl (Ofuw & Nrbnes, 3;) lat piaatsnim`b wnnr onrflnnrl bae

zmè lffr jfifcnen rmvmnractmvmtnmt. Onlurneln jnt wargnrn Kiimeo/Aiinrl-me-

tnrstalmaai vnraelnrln jnt rmvmnrpatrffe tm`lnim`b vae vincjtnel eaar gnaelnrnel,

waarkm` ln onuine zmcj mesenlne me jnt Iaaotnrras. Xaeumt lnzn onuine wnrl ln

bnegnrbneln ingmon binm vae ln Iaao vae _m`cjne ahonznt fp ln fulnrn, jfonr

imooneln tnrrassne. Ln km`knjfrneln knllmeoahznttmeone zmè lffr iatnrn nrfsmn emnt

knwaarl onkinvne. Xnrvfiones brnone ln rmvmnrne fpemnuw nne vincjtnel patrffe

me ln bfulnrn pnrmfln vae jnt @feon Lryas ne wnrl fp nne iaonr emvnau nne emnuw

tnrras onvfrgl2 \nrras Z (Tfes 1=>?). Me ln Gaasbaet im`bt lmt @feon Lryas tnr-

ras emnt aaewnzmo tn zmè ne me mnlnr onvai tne effrlne vae ln Gaas ms lmt emvnau

orftnelnnis vnrlwnene ais onvfio vae nrfsmn lffr vrfnojfifcnen onuine (Cfjne;443, 3;2 Ofuw & Nrbnes ;44?, 3;-33).

Bnegnrbnel vffr lnzn pnrmfln ms ln vfrgmeo vae rmvmnrlumene. ^mt ln lrffo-

onvaiine rmvmnrknllmeone wnrl gnt eagn onlurneln jnt bfuln @feon Lryas zael

umtonstfvne lat ais iaeoonrnbt lumene (Iaaopabbnt vae Lniwmène, Hfrgatmn vae

Kfxtni) wnnr wnrl ahonznt fp ln jfonrn tnrrassne ne iaeos ln raelne vae ln knllmeo.

Ln rmvmnrlumene bfgne me ln Gaasbaet gnt eagn vffr fp ln rmvmnrahznttmeone vae

jnt Iaaotnrras. Ln nfimscjn rmvmnrlumeahznttmeone ne ln hiuvmatmnin ahznttmeone zmè

vffrai ofnl vae nibaar tn felnrscjnmlne waeennr ln Iaao vae _m`cjne fp jnt

Iaaotnrras aaewnzmo ms. Lmt ms ncjtnr emnt aitm`l jnt onvai. Nne bimgaatfgsiao lmn

vnrvfiones piaatsvfel garbnnrln jnt knome vae jnt Jfifcnne, jnt rniatmnh wargn

onfifomscjn tm`lvab waarme wm` eu invne (Xfs n.a. ;411, 1;).

Jfifcnen rmvmnrne

Ln bimgaatfgsiao rfel 11.?44 àar oninlne jal orftn onvfione vffr jnt tfnega-

imon iaelscjap. Me ln iaatstn m`stm`l, jnt _nmcjsnimne, was Enlnriael emnt knlnbt

gnt iaelm`s (zfais fp ln pfine), gaar bneln wni nne znnr bful bimgaat gnt nne

laarkm` jfrnel tfnelraiaelscjap. Lffr nne seniin stmòmeo me ln tngpnratuur km`

ln aaevaeo vae jnt Jfifcnne vnraelnrln lat iaelscjap me rniatmnh bfrtn tm`l me nne

kfsiaelscjap. Ln piftsnimeon fpwargmeo zfroln ffb vffr nne seniin ahsgnitmeo

vae ln m`sbappne ne nne laargnn onpaarl oaaeln seniin znnspmnonistmòmeo. Lnzn

znnspmnonistmòmeo ms vae orftn mevifnl onwnnst fp jnt Enlnriaelsn iaelscjap ne

znnr znbnr ffb fp ln Gaasbaet.Gnt jnt stmòne vae ln znnspmnoni aae jnt nmeln vae ln iaatstn m`stm`l fetstfel me

nne lnni vae jnt jumlmon Enlnriael nne ontm`lneonkmnl, waarfp ln orftn rmvmnrne

ahwatnrlne (Xfs n.a. ;411, 1


43/471

.

fpzmcjtn vae jnt iael, stmòne ais onvfio vae ln msfstatmscjn kflnglaimeo. Lnzn rn-

iatmnvn znnspmnonistmòmeo omeo wni me nne aaezmneim`b iaonr tngpf. Ln aaevfnr vae

snlmgnet vaeumt ln rmvmnrne eaar ln bust ne ln vnnevfrgmeo iaelmewaarts raabtne

me nvnewmcjt gnt ln kflnglaimeo ne ln bustimè scjffh emnt iaeonr ffstwaarts.

Fp gfgnetne lat nr gnnr zael iaeos ln bust wnrl ahonznt lae lffr kflnglaimeo

oncfgpnesnnrl bfe wfrlne, wnrl ln bustzfen znihs wnnr me znnwaartsn rmcjtmeo

umtonkfuwl.

Jnt iaelscjap vae ln Gaasbaet vnraelnrln ffb stnrb me jnt Jfifcnne. Lffr

ln fpwargmeo ne ln tfnengneln knorfnmmeo eag ln jfnvnnijnml snlmgnet ah ne

wnrl ln ahvfnr vae ln [mè ne Gaas cfestaetnr ne binmenr. Knmln rmvmnrne vnrae-

lnrlne jue patrffe laargnn me gnaelnrneln rmvmnrne. Lffr ln rniatmnvn stmòmeo

vae ln znnspmnoni bwag nne orfft lnni vae jnt rmvmnrsnlmgnet eu emnt gnnr me znn

tnrncjt, gaar wnrl jnt ai nnrlnr, gnnr iaelmewaarts ahonznt0 jnt orfvnrn zael ne

ormel me ln knllmeo ne km` fvnrstrfgmeone binm iaeos ln fnvnrs. Fp lnzn gaemnr

stnno ln rmvmnrviabtn gnn gnt ln znnspmnoni ne wnrl nne lnita fponkfuwl (Xfs

n.a. ;411, 1:). Me ln Gaasbaet ms lmt prfcns zmcjtkaar me ln vnraelnrmeo vae nne

(nrfsmnh) tnrrassneiaelscjap eaar nne snlmgnetamr iaaoiael. Oninmlnim`b wnrlne ln

pinmstfcnen ahznttmeone knlnbt lffr ln jfifcnen rmvmnrahznttmeone.

Strffgofrlnis me ln Gaasbaet

Gnt ln kflngbaart vae Xae Lmnpne wnrlne vffr jnt nnrst, fp kasms vae ln lffr

jng knscjrnvne nnejnlne, arcjnfifomscj baesrm`bn zfens onlnhmemnnrl. Onfifomscj

ms ln [mè-Gaaslnita, waar ffb ln Gaasbaet lnni vae umtgaabt, znnr metnesmnh

felnrzfcjt me ln ahonifpne lncneema. Me ln arcjnfifomn wfrlne lnronim`bn stu-

lmns ln iaatstn àrne stnnls kntnr meonznt vffr jnt knaetwffrlne vae fezn nmone

felnrzfnbsvraone.

Knrnelsne ne Stfutjagnr (;441) jnkkne ln painforahmscjn fetwmbbnimeo vae

ln onjnin [mè- ne Gaaslnita me Enlnriael me baart onkracjt. Lnzn painforahmscjn

baart waarme aiin knbneln strffgofrlniahznttmeone zmè fponefgne vfrgt nne ly-eagmscjn latasnt, lmn cfetmeu wfrlt aaeonvuil ne aaeonpast gnt jnremnuwln bne-

ems ne emnuw vnrbrnone lata. Nne iaatstn vnrsmn ms onprnsnetnnrl me ;41; (Cfjne &

Stfutjagnr, ;41;). Nne vffr ln Enlnriaelsn arcjnfifomn kniaeorm`bn fksnrvatmn

umt ln strffgofrlnibaartne vae ln [mè- ne Gaaslnita ms lat vrm`wni aiin artnhactne

fh ahbfgstmo zmè vae rmvmnrlumene (onvfrgl me ln @feon Lryas), fh onrniatnnrl

zmè aae ln jfifcnen strffgofrlnis gnt km`knjfrneln ahznttmeone ais fnvnrwaiine

ne crnvassne. Lmt umtoaeospuet kmnlt gfonim`bjnlne tft zfwni jnt fpspfrne vae

emnuwn arcjnfifomscjn smtns, ais ffb jnt (rniatmnh) latnrne vae rnnls knbneln smtns

fp kasms vae jue ifcatmn me fh fp nne knpaailn iaelscjapsnnejnml.

[ncnet onfarcjnfifomscj felnrzfnb lffr gmllni vae orfelkfrmeone me

ln Gaasbaet iaat ofnl zmne jfn wn gnt onfifomscj felnrzfnb vmelpiaatsnebueene bfppnine aae iaelscjapsnnejnlne me jnt cfgpinxn ne lyeagmscjn

rmvmnrneiaelscjap.

Me ln Gaasbaet zmè onlurneln jnt Jfifcnne vnrscjmiineln strffgofrlnis

actmnh onwnnst (takni 1). Strffgofrlnis wfrlne onbnegnrbt lffr zaelmon knl-

lmeoahznttmeone me nne orftnelnnis binmmo fvnrstrfgmeosonkmnl. Ealat ln rmvmnr

nne aelnrn iffp jnnht onbfzne fetstaat, lffr lmhhnrnetmin bimeb, nne rniatmnh jffo

oninone ruo me nne eat bfgonkmnl. Xaeah ln prnjmstfrmn wfrlne lnronim`bn ruoone

metnesmnh onkrumbt vffr knwfemeo.


44/471

Eaag knome snlmgnetatmn nmel snlmgnetatmn

1. Gfinekifb >>44 (Cfjne)


45/471

.

Ln Gaasbaet me prfhmni

Trfhmni Knrojng-Jarne

Jnt prfhmni Knrojng-Jarne (A-A) vfrgt nne lwarslffrsenln lffr ln Gaasbaet

vae ln upiael lnbzaelviabtn eaar ln wntiaelrmvmnrviabtn (hmo. 3). Ln lffrsenln ms

onkasnnrl fp jfelnrl kfrmeone tussne Knrojng ne Jarne ne onnht nne onlntami-innrl mezmcjt me ln kflngfpkfuw vae ln Gaasbaet (Xae ln Gnnr ;414). Ln raam

brumst nne knbneln vmelpiaats me ln Gaasbaet, ln Spaaesn Stnno, lmn rm`b ms aae

vfelstgatnrmaai umt ln m`znrtm`l, [fgnmesn tm`l ne ln gmllninnuwne. Ln vmel-

piaats ms fetlnbt lffr Gfllnrgae me 1=>4. Smelslmne ms jmnr gnnrlnrn gaine,

fp wmssnineln scjaai, felnrzfnb umtonvfnrl. Ln iaelscjappnim `bn cfetnxt ne jnt

arcjnfifomscjn barabtnr vae ln vmelpiaats kinvne ncjtnr felumlnim`b (@aesne ne

@acquns lnzn kuelni).

Ln lmnpstn lnine vae jnt prfhmni Knrojng-Jarne iatne ln pinmstfcnen kasms vae

jnt jfifcnen iaelscjap me ln Gaasbaet zmne. Jnt kntrnht jnt nnrlnr onefngln tnr-

rassneiaelscjap waarvae jnt fulstn efo vae vffr jnt _nmcjsnimne latnnrt. Lmnpnr

oninone vmelne wn jnt Iaaotnrras umt jnt _nmcjsnimne. Fp gnnrlnrn piaatsne wfrlt

jnt Iaaotnrras ahonlnbt lffr ln biassmnbn Iaao vae _m`cjne. Lnzn stnvmon, zaelmon

inng gnt nne imcjtorm`zn tft kiauworm`zn binur vfrgt nne ofnl jnrbnekarn scjnm-

lmeo tussne ln ahznttmeone vae iaatpinmstfcnen ne vrfnojfifcnen fulnrlfg me jnt

prfhmni, gaar ms emnt fvnrai aaeontrfhhne.

Fp twnn ifcatmns imoone rmvmnrlumeahznttmeone fp jnt Iaaotnrras. Onlurneln ln

bfuln ne lrfon fgstaelmojnlne aae jnt nmeln vae jnt _nmcjsnimne bfe ln wmel

vat brmòne fp ln lrffooninone rmvmnrviabtn. Jnt zael waamln fp umt ln knllmeone

ne wnrl fpemnuw ahonznt ais iaeoonrnbtn lumene fp jnt pinemoiacmain Iaaotnrras.

Ln rmvmnrlumene varmrne me jffotn vae sincjts 1 gntnr tft wni 1> gntnr. Jnt

wnrlne fp lmn gaemnr garbaetn jffooninone ningnetne me jnt iaelscjap, lmn

tm`lnes ln vnreattmeo me jnt Jfifcnne kim`vnel aaetrnbbnim`bn ifcatmns vfrglne

vffr knwfemeo. Ffb ea ahlnbbmeo vae ln rmvmnrlumene lffr `feonrn, binmmon, sn-lmgnetne bfelne ln lumene lffr lmhhnrnetmin mebimebmeo efo stnnls ais jfonrn

kuitne me jnt iaelscjap imoone. Ln rmvmnrlumene zmè lae ffb vaeah ln prnjmstfrmn

aaenneonsiftne metnesmnh kneut vffr knwfemeo lffr ln gnes. Me jnt prfhmni ms tn

zmne lat jnt lfrp Jarne fp nne lnronim`b rmvmnrlume imot.

Me ln jfifcnen nnejnlne me jnt prfhmni zmne wn lat aiin vffrbfgneln ahznt-

tmeone onrniatnnrl aae gnaelnrneln rmvmnractmvmtnmt aaewnzmo zmè. Xaeah jnt kn-

ome vae jnt Jfifcnne jnnht ln Gaas fp vnrscjmiineln wm`zne snlmgnet ahonznt.

Snlmgnetatmn me ln gnaelnrneln onui vmelt piaats me ln knllmeo ne lae gnt

eagn me ln kmeenekfcjtne, waar jnt watnr rniatmnh iaeozaag strffgt. Me ln kum-

tnekfcjtne trnnlt ùmst vnrseniimeo vae ln strffgsenijnml fp waarlffr gatnrmaai

wfrlt wnoonsiaone ne vnrlnrfp wnnr wfrlt ahonznt. Ffb bfelne zf me ln kumtne-kfcjtne binmen zm`rmvmnrt`ns (crnvassnonuine) fetstaae lmn km` nne jfon rmvmnrstael

watnr ne snlmgnet gnnvfnrlne eaar jnt bfgonkmnl. Ais vnrvfiones nne crnvas-

snonui oninmlnim`b orfnmln ne ln onjnin ahvfnr fvnreag fetstfel lffr avuismn nne

vfiinlmo emnuwn rmvmnriffp. Fp lnzn gaemnr zmè me ln jfifcnen lnita, ne ffb me ln

Gaasbaet, taiifzn rmvmnrifpne (strffgofrlnis) fetstaae lmn eu ais vnriatne onuine

me jnt iaelscjap imoone.


46/471

Hmouur 3. Trfni A-A

Knrojng-Jarne (eaar Xae ln

Gnnr ;414).Hmouur


47/471

.

Ln gnnst smoemhmcaetn jfifcnen nnejnml me prfhmni Knrojng-Jarne vfrgt nne

umtonstrnbtn kaae knllmeoahznttmeone. Lnzn onuiahznttmeone knjfrne tfn aae nne

vffrgaimon rmvmnriffp vae ln Gaas, lmn lffr Knrnelsne ne Stfutjagnr ln Jarne-

strffgofrlni ms onefngl. Lnzn iffp was onkasnnrl fp nne rniatmnvn latnrmeo

-actmnh tussne cmrca


48/471

bae onlacjt wfrlne aae jnt noaimsnrne fh fpjfone (kaoonr vaeumt jnt Fssnrgnnr)

vae ln abbnr ne actmvmtnmt vae ln Knnrsn Gaas, lmn ais fvnriaat hueonnrln km` orftn

lnkmntne.

Ln enlnrznttmeone vae Fss-Jfrzab gfntne tm`lnes ln actmnvn hasn vae ln

strffgofrlni vfifp jnkkne onprfhmtnnrl vae ln eakm`jnml vae nne watnrvfn-

rneln onui gnt fnvnrs ne bfgorfelne. ^mt pfiinefelnrzfnb kim`bt lat vaeah ln

[fgnmesn tm`l ln rnstonui km` jnt Fssnrgnnr onne felnrlnni gnnr umtgaabtn vae

ln jffhlonui, gaar efo wni watnrvfnrnel was (_meb ;44=). Fvnrstrfgmeo vae-

umt ln rnstonui jnnht ln effrlnim`bn rael vae ln vmelpiaats Jfrzab knrnmbt, gaar

ln vmelpiaats znih im`bt emnt tn zmè fvnrstrffgl. Nrones me ln iffp vae ln gml-

lninnuwne fh aae jnt nmel vae ln [fgnmesn tm`l raabtn ln onui ahonsiftne vae ln

jffhlstrffg. Xnrvfiones ms ln watnriffp iaeozaag vnriael. _ni ms znbnr tft me ln

gmllninnuwne sprabn onwnnst vae nne gnnrt`n. _niimcjt ms jmnrlffr ln aaetrnb-

bnim`bjnml vae ln ifcatmn ahonefgne.

\ne effrlne vae jnt Fssnrgnnr iaat jnt prfhmni jnt bnegnrbneln ofivneln

barabtnr vae nne brfebniwaarl zmne. Aae jnt fppnrviab zmè lnzn oiffmmeone ncj-

tnr emnt (gnnr) zmcjtkaar. Aae ln kasms vae jnt prfhmni imoone ln knllmeoahznttme-

one lmrnct fp ln pinmstfcnen vincjtneln rmvmnrahznttmeone2 jnt felnrscjnml tussnelnzn twnn orfhzaelmon ahznttmeone ms ncjtnr emnt aitm`l lumlnim`b. Ln knllmeoah-

znttmeone vae lnzn brfebniwaarl knjfrne waarscjmèim`b tft lnznihln jfifcnen

Gacjarne-strffgofrlni.

Trfhmni Jfon Gfrone

Ln fppnrviabtnvmelpiaats Jfon Gfrone imot fp nne lumlnim`b zmcjtkarn vnrjf-

omeo me jnt iaelscjap. Ai àrne wfrlt lnzn pinb metnesmnh knzfcjt lffr agatnurar-

cjnfifone lmn vnin artnhactne vae ln vmelpiaats jnkkne vnrzagnil umt vnrscjmi-

ineln arcjnfifomscjn pnrmflne. Km` ln aaeino vae jnt Kurongnnstnr Lninebaeaai ms

nne km`zfelnrn vfelst onlaae0 gne trfh ln rnstne vae nne Gnrfvmeomscj orah aae

(@aesne ne Xae Bagpne lnzn kuelni).Ln ffrzaab vae ln jfon iaelscjappnim`bn imoomeo kinnh iaeo felumlnim`b, nr

wnrl onspncuinnrl fvnr nne rmvmnrlume me ln felnrorfel, gaar nr was onne onrmcjt

felnrzfnb eaar onlaae. Onzmne ln rm`blfg vae ln vmelpiaats ne ln km`zfelnrn

iaelscjappnim`bn barabtnrmstmnbne ms vffr lnzn vmelpiaats nne onfarcjnfifomscj

prfhmni ongaabt (C-C) waarumt jnt iaelscjappnim`b barabtnr lumlnim`b bae wfrlne

(hmo. >).

^mt jnt prfhmni kim`bt lat jnt iaelscjap me lmt lnnionkmnl ms fponkfuwl umt

rmvmnrahznttmeone. Aaewm`zmeone vffr nne rmvmnrlume zmè emnt onvfelne. Nvneais

jnt onkmnl tne effrlne vae jnt Fssnrgnnr knstaat ln kasms vae jnt prfhmni umt

knllmeone onuiahznttmeone vae jfifcnen gnaelnrneln rmvmnrsystngne fp nne

pinmstfcnne rmvmnrtnrras. Ffb jmnr iaat jnt fppnrviab vae ln knllmeoahznttmeone

jnt bnegnrbneln stnrb ofivneln vnriffp vae nne brfebniwaarl zmne. Me ln zae-

lmon onuiahznttmeone zmè me jnt prfhmni gnnrlnrn jugnuzn ahznttmeone zmcjtkaar,

lmn wm`zne fp vnrscjmiineln stmistaelshasne waarme hmè gatnrmaai bfe knzmebne ne

vnontatmn bfe fetwmbbnine.

Nne metnrnssaetn lmscussmn kntrnht ln metnrprntatmn vae lnronim`bn jugnuzn metnr-

vaiine. Pmè lnzn jnt rnsuitaat vae vnrscjmiineln rnstonuine, fetstaae lffr nne znnr

actmnh gnaelnrnel rmvmnrsystnng, fh gfnt nne lnronim`b systnng onzmne wfrlne ais

nne eatuurim`b brfebniwaarliaelscjap, waarme iaonrn lnprnssmns gnt vnne ne binm


49/471

.

fetstfelne tm`lnes ln gmelnr actmnvn hasne vae jnt systnng6 Knmln metnrprntatmns

invnrne nvnewni nneznihln sffrt iaelscjap fp0 nne lyeagmscj rmvmnrneonkmnl, gnt

fpne watnr ne gfnraskfs.

Me jnt zumlne vae jnt prfhmni knvmelne zmcj nvnennes jugnuzn binmiaone, lmn

knlnbt zmè gnt fnvnrwaiahznttmeone vae `feonrn onuine. _aarscjmèim`b jnnht ln

rmvmnr zmcj kmeene ln strffgofrlni me effrlnim`bn rmcjtmeo vnrpiaatst.

Ln vnrscjmiineln onuine me lmt lnnionkmnl jnkkne vffr nne lmb pabbnt stn-

vmon fnvnrahznttmeone onzfrol, vffrai tnr piaatsn vae ln vmelpiaats Jfon Gfrone.

Aaevuiinel kffrfelnrzfnb fp lnzn ifcatmn jnnht gnnrlnrn emvnaus me ln fnvnrah-

znttmeone aaeontffel me ln vfrg vae iabiaone (_meb & Ln Kfnr ;414). Ffb lmt

wm`st fp nne onhasnnrln r mvmnractmvmtnmt.

Ln jfon imoomeo vae ln vmelpiaats bae wfrlne vnrbiaarl lffr nne jffo onin-

one pinmstfcnen felnrorfel, gnt laar kfvnefp cfgpactn knllmeoahznttmeone ne

fnvnrahznttmeone. Laareaast ms aae wnnrszm`lne vae jnt fnvnrpabbnt vae ln Jfon

Gfrone nne pabbnt bfgbinm me ln tfp vae jnt prfhmni aaewnzmo. Lffr jnt jfon

vffrbfgne vae jnt jfifcnen ne pinmstfcnen knllmeozael, ne wniimcjt lffr lmh-

hnrnetmin mebimebmeo vae ln fgrmeoneln binmpabbnttne, lmn umt ln zwaarlnrn bfg-

binm knstaae, ms ln ifcatmn jffo me jnt iaelscjap bfgne tn imoone. Gnln jmnrlffrfetstfel nne aaetrnbbnim`bn piaats vffr knwfemeo. Arcjnfifomscjn melmcatfrne me

ln vfrg vae aarlnwnrbhraognetne ne hfshaatvinbbne wm`zne lae ffb fp ln aae-

wnzmojnml vae nne vmelpiaats me fh fp ln fnvnrahznttmeone, gfonim `b gnt gnnrlnrn

emvnaus (_meb & Ln Kfnr ;414).

Kniaeo vae onfarcjnfifomscj felnrzfnb

Ln knsprfbne iaelscjapsstulmns me ln Gaasbaet jnkkne iatne zmne lat jnt me

baart krneone vae iaelscjappnim`bn nnejnlne fp gmcrfemvnau zmevfi ms, fg gnnr

mezmcjt tn brmòne me ln rniatmn tussne knwfemeo ne iaelscjap. ^mt ln sprnmlmeo

vae vmelpiaatsne me jnt felnrzfnbsonkmnl was ai lumlnim`b lat jnt rmvmnrneonkmnl

vfifp me onkrumb was vaeah ln prnjmstfrmn. Ln onlntamiinnrln prfhmnine iatne zmnelat gnt eagn ln iaatoiacmain rmvmnrlumene ne ln jfifcnen fnvnrwaiine nne jfon

arcjnfifomscjn vnrwacjtmeoswaarln jnkkne. Jnt ms ncjtnr tnvnes lumlnim`b onwfr-

lne lat onlntamiinnrln onfarcjnfifomscjn prfhmnine eflmo zmè fg ln aiongnen

painfonforahmscjn baart aae tn vuiine fp vmelpiaatsemvnau. Gnt nne prncmnzn bar-

tnrmeo vae ln pinmstfcnen felnrorfel vae ln Gaasbaet ne jnt laarkfvne oninone

jfifcnen iaelscjap gnt frmetatmn ne imoomeo vae hfssmnin onuine, fnvnrwaiine ne

bfgorfelne bueene efo gnnr kniaeorm`bn arcjnfifomscjn ifcatmns wfrlne jnr-

bnel, knscjnrgl ne knjfulne. Laar staat tnonefvnr lat ffb ln onkmnlne gnt nne

iaon arcjnfifomscjn vnrwacjtmeoswaarln vnni kntnr me knnil bfgne.

Me ln bartnrmeo lmnet ln pinmstfcnen felnrorfel znbnr emnt felnronscjmbt tn

rabne aae jnt jfifcnen iaelscjap. Nnrlnr ms ai onefngl jfn ln gfrhfifomn vae lnjfifcnen strffgofrlnis knevifnl wfrlt lffr ln pinmstfcnen felnrorfel. Eaast

ln rmvmnrlumene, lmn vaeumt ln arcjnfifomn vaeznihsprnbnel ais enlnrznttmeostnr-

rnmene wfrlne knscjfuwl, zmè ln raelne vae ln (knlnbtn) pinmstfcnen tnrrassne

metnrnssaetn ifcatmns vffr ealnr felnrzfnb. Pnbnr me jnt imcjt vae jnt onkrnb aae

bneems fvnr jnt gnsfimtjmcug ne enfimtjmcug me ln Gaasbaet.

Lnebkaar ms lat ln jfonrn tnrrasraelne me lmn pnrmflne vnronim`bkarn nxpifmta-

tmngfonim`bjnlne kflne ais ln `feonrn fnvnrwaiine me iatnrn pnrmflne. Ffb fvnr

gfonim`b aaewnzmon iaatoiacmain onuine gnt fetwmbbniln fnvnrwaiine, lmn emnt zmè


50/471

aaeontast lffr iatnrn nrfsmnvn prfcnssne, ms wnmemo knbnel. Me lnzn stulmns zmè zn

ncjtnr emnt aaeontrfhhne.Xffrjnne wnrlne ln rmvmnrviabtne vae ln Gaasbaet onzmne ais onkmnlne gnt

nne iaon arcjnfifomscjn vnrwacjtmeo. Lmt knnil ms me ln iffp lnr àrne kmònstnil.

Ln binmen jfnvnnijnml arcjnfifomscjn lata ms vffrai tn wm`tne aae onkrnb aae fe-

lnrzfnb me lmt onkmnl. Me wnrbnim`bjnml ms nne orfft aaetai vmelpiaatsne aaewnzmo

me ln Gaasbaet ne vrm`wni aiin arcjnfifomscjn pnrmflne zmè jmnrkmeene vnrtnone-

wffrlmol. Ln vmelpiaatsne me jnt rmvmnrneonkmnl im`bne zmcj tn cfecnetrnrne fp

fnvnrwaiine vae jfifcnen strffgofrlnis ne fp ifcatmns waar iaatoiacmain rmvmnrlum-

ene aae fh eakm` jnt fppnrviab vffrbfgne. Xnni vae ln vmelpiaatsne imoone aae fh

viab felnr jnt jumlmon gaamvnil. Lmt kntnbnet lat felnr aelnrn lffr jnt pifnone

vae abbnrs lnzn vmelpiaatsne me gnnr fh gmelnrn gatn knlrnmol wfrlne. Jmnrgnn

fetstaat jnt onvaar lat kniaeorm`bn mehfrgatmn fvnr jnt rmvmnrneonkmnl, ne ln rniatmn

gnt jnt lnbzaelonkmnl, vnrifrne oaat. Nne cfgkmeatmn vae ononvnes vae ln zael-

orfelne ne jnt rmvmnrneonkmnl bae nne mezmcjt onvne me ln iaeolurmon knwfemeos-

onscjmnlnems vae jnt onkmnl ne gaabt jnt tnvnes gfonim`b ln iaelscjappnim`bn

cfetnxt vae ln vnrscjmiineln vmelpiaatsne me baart tn krneone. Jmnrgnn bueene

ln vnrscjmiineln vfelstcfgpinxne onaeaiysnnrl wfrlne fg tfn tn wnrbne eaar nne

gnnr onlntamiinnrl arcjnfifomscj vnrwacjtmeosgflni vffr ln Gaasbaet.

Hmouur


51/471

.

Hmouur >. Trfni C-C Jfon

Gfrone (eaar _meb ;44=).Lumlnim`b ms lat ln arcjnfifomscjn rm`blfg vae ln Gaasbaet stnnls gnnr fet-

siftne raabt. Gnt ln onfarcjnfifomscjn scjatbaart waarvffr wn jmnr nne binmen

aaeznt invnrne, bueene ln feontwm`hnil efo vnin vnrkfrone rm`blfggne ln aae-

lacjt brmòne lmn zn vnrlmnene.

Kmkimforahmn

Knrnelsne, [email protected]. ;44. Iaelscjappnim`b Enlnriael. Ln hysmscj-onforahmscjn rnomfs,Assne0

Bfemebim`bn Xae Ofrcug.

Knrnelsne, [email protected]. ne Stfutjagnr, N. ;441. Taianfonforapjmc Lnvnifpgnet fh tjn [jmen

Gnusn Lnita, \jn Entjnriaels, Assne0 Bfemebim`bn Xae Ofrcug.

Cfjne, B.G. ;443. Lmhhnrnetmai suksmlnecn wmtjme a cfastai prmsg0 iatn-Oiacmai -Jfifcnen

tnctfemcs me \jn [jmen-Gnusn lnita, tjn Entjnriaels, êmvnrsmtnmt trncjt.

Cfjne, B.G., Stfutjagnr, N. Tmnrmb, J.@., Onurts, A.J. ;41;. Lmomtaai Kasmsknstael

Tainfonforahmn vae ln [mè-Gaas Lnita / [jmen-Gnusn Lnita Stulmns Lmomtai Kasngap hfr

Lnita Nvfiutmfe ael Taianfonforapjy, Lnpt. Hysmscjn Onforahmn, êmvnrsmtnmt ^trncjt,Lmomtain Latasnt.

Cfjne, B.G. & Stfutjagnr, N. ;41;. Xnremnuwl Lmomtaai Kasmsknstael Tainfonforahmn vae

ln [mè-Gaas Lnita. Knbefptn tfnimcjtmeo km` jnt Lmomtaai Kasmsknstael Tainfonforahmn vae

ln [mè-Gaas Lnita,Lnpt. Hysmscjn Onforahmn. êmvnrsmtnmt ^trncjt.

Lmnpne, L. vae 1=>;. Ln kflngbartnrmeo vae Enlnriael0 lnni ZMMM0 ln kflngon-

stniljnml vae ln Gaasbaet. Xnrsiaone vae Iaelkfuwbuelmon felnrzfnbmeone,

_aonemeone/s-Oravnejaon.


52/471

Ofuw, [email protected]. ne Nrbnes, O. ;44?. Arcjmtncturn fh tjn Jfifcnen [jmen-Gnusn lnita (tjn

Entjnriaels) -A rnsuit fh cjaeomeo nxtnreai cfetrfis. Entjnriaels @fureai fh Onfscmnecns

:8-1, ;3->?. Ln onfifomn, ln kflngvfrgmeo ne ln watnrstaatbuelmon fetwmbbnimeo vae

jnt Iael vae Gaas ne _aai ne nne onlnnitn vae jnt [m`b vae Em`gnone .Xnrsiaone vae

Iaelkfuwbuelmon Felnrzfnbmeone 83-11/ Kflngbuelmon Stulmns 3, Gmemstnrmn

vae Iaelkfuw, Xmssnrm` ne Xfnlsnivffrzmnemeo, s-Oravnejaon/Stmcjtmeo vffr

Kflngbartnrmeo, _aonemeone.

Xfs, T.C., Kaznigaes, @., _nnrts, J.@.\., Gnuine, G.@. vae lnr (rnl.) ;411. Atias vae

Enlnriael me jnt Jfifcnne, Agstnrlag.

_meb, B. ;44=. Gnrbwaarlmo cfetact me ln Gaasbaet. Jnt fvnroaeosonkmnl vae Tinmstfcnne

lnbzael eaar jfifcnen rmvmnrbinm km` Fss fp twnn ifcatmns onfarcjnfifomscj felnrzfcjt0

painfonforahmscjn bartnrmeo vae jnt Fssnrgnnr ne Ln Jfon Gfrone, Feonpukimcnnrln

lfctfraaiscrmptmn, ^emvnrsmtnmt Inmlne.

_meb, B. ne Kfnr, O.J. ln ;411. Arcjnfifomn me ln Gaasbaet, Ongnnetn Fss2 Nne vnrbne-

emeo vae onfhysmscjn prfspnctmngntjflne fp ln vmelpiaatsne Jfon Gfrone, Fssnrgnnr ne

Iaeon Gaam`ne, [AAT-rappfrt 1=3


53/471

Xae knrbne tft kfnbwnmt0 ln vnontatmnvae ln Gaasbaet

Cfrrmn Kabnis

Pnvne pfiinestulmns invnrlne ln kfuwstnene vffr nne vrm`wni lffrifpneln vnontatmnonscjmnln-ems vae ln Gaasbaet vaeah =>44 v. Cjr. tft me ln jmstfrmscjn tm`l. Ln onscjmnlnems iaat nnefpnnevfiomeo zmne vae knrbnekfs, lneenekfs ne ongneol iffhkfs. Me jnt iffhkfsstalmug wfrltln mevifnl vae ln iaelkfuwneln gnes zmcjtkaar. Binmen eatuurim`bn fpne pinbbne wfrlnevnrorfft gnt ais rnsuitaat jnt fetstaae vae jnmlnvnilne fp ln lrfon tnrrnmene ne orasiael fp ln

iaonrn tnrrnmene. Fp ln iaeon luur vnrlwnne nr stnnls gnnr kfs. Aiinne nmbne wnrlne onspaarl2zm` kinvne tft jnt nmeln aaewnzmo.

Meinmlmeo

Emnts kim`ht jntznihln ne lat onilt ffb vffr ln vnontatmn. _at wm` eu me ln ea-

tuur- ne cuituuriaelscjappne vae ln Gaasbaet zmne orfnmne ne kifnmne was nr

emnt aitm`l. Ffb vnontatmn jnnht nne onscjmnlnems. Xffr jnt rncnetn vnrinlne bue-

ene onscjrmhtne ne fuln baartne ln ononvnes aaeinvnrne, gaar wmiine wn vnrlnr

tnruooaae lae gfntne ln ononvnes fponoravne wfrlne, ent zfais me ln gnnr on-

krumbnim`bn tabbne vae arcjnfifomn. Taiyefifone zfnbne emnt eaar orfelspfrne fh

vffrwnrpne, gaar eaar stumhgnnibfrrnis.Stumhgnnibfrrnis (pfiine) kim`vne felnr spncmain fgstaelmojnlne iaeo knwaarl.

Ln knbnelstn fgstaelmojnml ms nne zuurstfhiffs gmimnu felnr watnr. Laarkm` vait

tn lnebne aae ln kflng vae nne gnnr fh aae nne vnne. Nne gnnr simkt lmcjt ne nne

vnne orfnmt me ln jffotn fglat nr gmelnr piaetaarlmo gatnrmaai wfrlt ahonkrfbne

lae nr aae emnuwn piaetne km` bfgt. Ai lmn tm`l vait nr stumhgnni fp jnt fppnrviab.

Jnt fulstn simk fh vnne gnt ln fulstn pfiinebfrrnis imot felnr, jnt `feostn kfvne.

Me ln fpnnevfioneln iaone ms nne onscjmnlnems vastoninol.

Stumhgnni stumht ne lat jnnht tft onvfio lat me ln lmvnrsn iaone emnt aiinne stumh-

gnni vae ifbain piaetne tnrncjt ms onbfgne, gaar ffb vae piaetne umt ln wm`ln

fgtrnb. Lmt aiins zfu stumhgnni ncjtnr efo emnt onscjmbt gabne ais krfe vffr nne

vnontatmnrncfestructmn ais aiin bfrrnis jntznihln warne, gaar lat ms oniubbmo emnt zf.

Nibn sffrt fh me nib onvai mnlnrn piaetnehagmimn gaabt zmè nmone barabtnrmstmnbn

pfiinebfrrnis aae.

Gnrne ne vnene zmè emnt ln nemon krfe vae ful stumhgnni. Tfiine kim`ht ffb

knwaarl me fuln kflngs, vffrai me pflzfikflngs ne me ln nebnnrlorfelne vae

fuln kfuwiaelne.

Me aiin onvaiine gfnt jnt stumhgnni, lat gmcrfscfpmscj binme ms, umt ln orfel

vrmònprnparnnrl wfrlne. Lat onknurt gnt iakfratfrmugtncjemnbne. Ne gfestnr

invnrt ea jnt lntnrgmenrne ne tniine vae ln aaewnzmon sffrtne nne zfoneaagl pfi-

inespnctrug fp. Aaetaiine wfrlne jmnrme gnnstai ais pnrcnetaons vae jnt onjnni


54/471

(fh nne smoemhmcaet lnni vae jnt onjnni) vnrgnil. Me ln tm`l fpnnevfioneln spnctra,

ahbfgstmo umt lmvnrsn emvnaus me simk, vnne fh kflng wfrlne oncfgkmennrl me nne

orahmnb, jnt zfoneaagln pfiinelmaorag.

Ononvnes umt ln Gaasbaet

Ln km`lraon me lmt kfnb knpnrbt zmcj tft jnt Jfifcnne, ln bimgaatspnrmfln lmn kn-

ofe e ln iaatstn m`stm`l, waarvffr wm` fvnr znvne pfiinestulmns fh rnnbsne vae pfi-

inestulmns umt ln Gaasbaet knscjmbbne. Xmnr zm`e ahbfgstmo vae jnt jfon lnni vae

jnt onkmnl (ln Jnmbaet), twnn umt jnt lai vae ln Gaas ne e vae ln ornes tussne

knmln (hmo. 1). Ln vmnr umt jnt jfon lnni zm`e ln fpvuiimeo vae nne fuln watnriffp

tn Jnrpne-_mionelaai, ln kflngs felnr ln orahjnuvnis vae Fss-Pnvneknrone nejnt Xfrstneorah vae Fss, ornppnivuiimeone umt jnt [fgnmesn orahvnil tn Fss-^ssne

ne jnt nslnb tn Fss-M@ssnistraat (Kabnis ;44;a2 Ln Bfrt ;44;2 Ln Bfrt ;44?2

Kabnis & Acjtnrbagp ;4132 Ln @feo 1=:;2 Kabnis 1=::). Ln twnn pfiinelma-

oraggne umt jnt iaaoiael bfgne umt fuln ifpne vae ln Gaas tne Effrlne vae

Fss, tn wntne ln ifcatmn Fss N/3

8

?:

Hmouur 1. Ln ifcatmns vaeln pfiinestulmns. 1 Imtj-

Jnrneneostraat2 ; Fss-

^ssne2 3 Fss-M@ssnistraat2 Fss N/3


55/471

144

114

1;4

134

14

184

1?4

1:4

1=4

;44

;14

;;4

;34

;4

;84

;?4

;:4

;=4

344

Lmnptn

;4

44 v. Cjr.). Oninmlnim`b aae arrmvnnrlne ncjtnr

gnnr iffhkfgne ne strumbne me jnt onkmnl gnt ais nnrstne jazniaar (Cfryius), nmb(Qunrcus) ne mnp (^igus). Jazniaar ne me gmelnrn gatn mnp cfecurrnnrlne ln

lne wno. Xnrvfiones cfecurrnnrln ln nmb ln jazniaar wno. Imeln (\mima) ne ns

(Hraxmeus) vfiolne. Fp ln jfonrn orfelne fetstfel nne iffhkfs lat ncjtnr ffbfpne pinbbne bneln. Jnt hnmt lat ln knrb zmcj bfe jaeljavne lumlt laar fp, gaarffb piaetne ais nmbvarne (Tfiypflmug) ne znihs strumbjnmln (Caiiuea) warne me jnt

onkmnl aaewnzmo. Gfonim`b warne nr tfne ai binmen pinbbne knorfnml gnt strumb-

jnmln ai bae laar tnoneme onkracjt wfrlne lat jnt pfiinelmaorag me lnzn pnrmfln

ffb jfon pnrcnetaons vnnegfsspfrne (Spjaoeug) iaat zmne. Lat vnnegfs past emntkm` ln knorfnmmeo me ln iaaooninone onkmnlne. Me ln tm`l lat fp ln jfonrn orfelne

ln nmb omeo lfgmenrne raabtn ln eattn tnrrnmene knorfnml gnt nizne (Aieus) nebrumlne ais orftn nonisbfp (Sparoaemug nrnctug)2 fpongnrbt gfnt wfrlne lat

Hmouur 3. Knrbnekfs (hftf C.

Kabnis).


57/471

nne piaet ais rmnt emnt jnt lmaorag ontffel bae wfrlne fglat pfiine vae rmnt

emnt vae aelnrn orassne tn felnrscjnmlne ms. Lmt kntnbnet lat jnt eattn gmimnu

vfnlsnirm`b was ne lat vait emnt tn rm`gne gnt vnnegfsorfnm. Ln spfrne vae lat

gfs zmè vnrgfnlnim`b fvnronwaaml umt ln Tnni waar ffb ln strumbjnmln onorfnml

zfu bueene jnkkne. Ncjtnr, umt felnrzfnb me rncnetn jnmlnvnilne ms onkinbne

lat jnt stumhgnni vae strumbjnmln zmcj emnt vnr vae ln fulnrpiaet vnrsprnmlt (Ln

Bfrt ;44;2 Lffrnekfscj ;413) wat zfu kntnbnene lat jnt strumbjnmln-pfiine vae

Jnrpne-_mionelaai tfcj vae ifbain fpne pinbbne ahbfgstmo gfnt zmè.

Nr warne lus fpne pinbbne ne lat ms emnt vnrwfelnrim`b waet fpne pinbbne

zmè eflmo vffr kfsvnr`feomeo. Ffb jfult wrfntnel, oraznel ne beakkninel wmil

zuibn pinbbne ai lae emnt tm`lnim`b fpne (Xnra 1==?). Jfn orfft zm` warne vait

ncjtnr emnt tn znoone. Ln vnontatmn gnt ongneol iffhkfs fp ln jfonrn orfelne ne

niznekrfnb me ln iaaotns knjffrt tft jnt nmeln vae jnt Kfrnaai, fvnroaael me jnt

Atiaetmcug (?>44 >444 v. Cjr.).

Jmnrea vfiot jniaas nne felnrkrnbmeo (jmaat) me ln ahznttmeo. Ln onscjntstn

fetwmbbnimeo, vae knrbnekfs vma lneenekfs tft ongneol iffhjfut fp ln jfonrn

orfelne ne tft gfnraskfs fp ln iaonrn orfelne ms feontwm`hnil vae tfnpassmeo fp

ln onjnin Gaasbaet. _ni gfnt knlacjt wfrlne lat ln vnraelnrmeone emnt fvnraistrmbt onim`btm`lmo fptralne. Pfais Xae Innuwaarlne (1=:;) jnnht aaeontffel

spnnit jnt gmcrfbimgaat jmnrkm` nne orftn rfi. Fp knscjuttn pinbbne onknurt aiins

nnrlnr.

Ln nnrstn mevifnl vae ln gnes

Ln vnontatmn umt ln twnnln jniht vae jnt Atiaetmcug ms me jnt Gaasbaetonkmnl enr-

ones lffr pfiinejfulneln ahznttmeone vnrtnonewffrlmol. Lmt bfgt me Enlnriael

vabnr vffr. Bneenim`b ms lmt nne pnrmfln waarme gmelnr vnneorfnm ne lmcjtsimk-

kneln rmvmnrne knnbifpne vffrbwagne lae me ln pnrmflne nrvffr ne nrea.

Ln lraal wfrlt fponpabt lffr jnt pfiinelmaorag Fss N/3


58/471

onrst (Jfrlnug) ne tumekffe (Xmcma haka, jmnr vnrgfnlnim`b ln varmtnmt paarlne-

kffe) wm`zne fp gnesnim`bn actmvmtnmt. Ln fetwmbbnimeone vaiine me ln krfestm`l.

Enlnrznttmeone umt lnzn pnrmfln zm`e melnrlaal fp emnt tn orftn ahstael fponora-

vne, f.a. tn Fss-Gmbbnilfeb (J. Hfbbnes pnrs. gnl.).

Jnt knome vae ln vnraelnrmeone me ln kffgorfnm, gnt ln nnrstn fpgars vae

ln brumlne, bae wniimcjt efo aae nne vffrahoaaeln knwfemeo wfrlne tfnonscjrn-

vne. Jmnrvffr pinmtne felnr aelnrn pfiinebfrrnis vae ln cuituuronwassne onrst fh

tarwn (Jfrlnug/\rmtmcug) ne vias (Imeug usmtatmssmgug) lmn ai fp lmnpnrn emvnausme jnt lmaorag tn zmne zm`e.

Nvneais Jnrpne-_mionelaai vnrtffet jnt lmaorag Fss N/3


59/471

?4

:4

=4

144

114

1;4

134

14

184

1?4

1:4

1=4

;44

;14

;;4

;34

;4

;84

;?4

;:4

;=4

344

314

3;4

334

3?1

;;41-;

1

>

1

1

1Nmb

Aaep

4>4c

g

Aae

;

Aae

3

K1o

Fss-M

@ssnistraat

Hmouur?.JntpfiinelmaoragFssnrgnnr,nnebnuznumtlntaxa2meorm`slncurvns14x.

84

8>

?4

?>

:4

:>

=4

=>

144

14>

114

11>

1;4

1;>

134

13>

14

1>>

184

18>

1?4

1?>

1:4

1:>

1=4

1=>

;44

Lmnptn

;4

4. Gnppni0

Kffg.


65/471

Kueemb, H. ;414. Tfiineaeaiysn, me0 Jfvne, N., Hnnst, E. vae lnr ne Bragnr, @. ln (rnl.)

Arcjnfifomscjn fporavmeo Jnrneneostraat, Imtj, Ongnnetn Imtj. Kncbnr & Xae ln Oraah

rappfrt =3;, 3>-.

Lffrnekfscj, G. ;413.Aecnstrai Jnatjs, rncfestructmeo tjn karrfw iaelscapn me tjn cnetrai

ael sfutjnre Entjnriaels.Inmlne0 Smlnstfen Trnss.

Hfetmè, L., @aesne, [., Kfuronfms, Q. ne Imeln, C. vae lnr ;413. Nxcavatmeo tjn snvnetjgfuel, me0 Hfetmè, L., @aesne, [. ne Xaart, S. vae lnr (rnl.) Tmcbmeo apart tjn pyrn2 ae

nxtrafrlmeary Nariy Mrfe Aon Jaiistatt karrfw hrfg Fss-Pnvneknrone . Inmlne0 Smlnstfen

Trnss.

Jaae, L. ln ;44=. Jnt Fssnrgnnr, nne pfiinefelnrzfnb. Kacjnifrscrmptmn Hacuitnmt lnr

Arcjnfifomn, êmvnrsmtnmt Inmlne.

@feo, H. ln 1=:;. Taiyefifomscj felnrzfnb vae jnt Mejnngs-[fgnmes orahvnil vae Fss-^ssne

(Trfvmecmn Effrl-Krakaet). Lfctfraai-scrmptmn Hacuitnmt lnr Arcjnfifomn, êmvnrsmtnmt

Inmlne.

Bfrt, @._. ln ;44;. Scjapne fp ln jnmln, nne vnontatmnrncfestructmn vae ln fgonvmeo vae

jnt vfrstneorah vae Fss me ln vrfnon m`znrtm`l, me0 Hfbbnes, J ne @aesne, [. (rnl.), ;444

àar knwfemeoslyeagmnb, Krfes- ne m`znrtm `lknwfemeo me jnt Gaas-Lngnr-Scjnilnonkmnl,Hacuitnmt lnr Arcjnfifomn, êmvnrsmtnmt Inmlne, 33.

Bfrt, @._. ln ;44?. Ln vnontatmnfetwmbbnimeo rfelfg ln Pnvneknrone km` Fss, cmrca

1:44 >44 v. Cjr., me0 @aesne, [. ne Ifuwn Bffm`gaes, I.T. (rnl.) 14 àar Arcjfi, vae

cfetract tft wntnescjap. Arcjfi, Inmlne, ;;1-;3-1=:.

Innuwaarlne, _. vae 1=:;. Taiyefifomcai ael gacrfpaianfkftaemcai stulmns me tjn lnvn-

ifpgnet fh tjn vnontatmfe gfsamc me nastnre Effrl-Krakaet (tjn Entjnriaels) lurmeo

Iatnoiacmai ael Nariy Jfifcnen tmgns. Trfnhscjrmht [m`bsuemvnrsmtnmt ^trncjt.

\nuemssne, L. 1=::. Ln knwfemeosonscjmnlnems vae Em`gnone ne fgonvmeo, jaar rniatmn tft

ln iaelscjapskfuw ne jaar wnnrspmnonimeo me paiyefifomscjn ononvnes. Gnlnlnimeone

vae ln Ahlnimeo Kmfonfifomn vae ln snctmn Kmfifomn vae ln Batjfimnbn êmvnrsmtnmt vae

Em`gnone1>.

Xnra, H. 1==?. Gntahfrne vffr ln wmilnrems. Trfnhscjrmht Iaelkfuwuemvnrsmtnmt

_aonemeone.


66/471


67/471

Jnt prfvmecmaai arcjnfifomscjiaelscjap Gaasbaet

Jfn eatuurim`bn prfcnssne ne onfifomscjnfgstaelmojnlne nne rnomf me nne arcjnfifomscjnscjatbagnr traeshfrgnnrlne

Gartme Gnfflnrt

Me jnt prfvmecmaai arcjnfifomscj iaelscjap Gaasbaet ms laebzm` kflnglaimeo, snlmgnetatmnvae ln Gaas ne ln stmòmeo vae ln znnspmnoni nne uemnb stub Krakaets kflngarcjmnh knwaarl

onkinvne. Me ln felnrorfel imoone hfssmnin strffgofrlnis, fponkfuwl umt rmvmnrfnvnrwaiinene rmvmnrknllmeone. Kumtne ln strffgofrlnis imoone vnne- ne bfgonkmnlne. Nne iaelscjapfponkfuwl umt Jfifcnen ahznttmeone, pabbnt fp pabbnt, waarme jnt arcjnfifomscj nrhofnlwatnrifoonl knscjnrgl imot. Jnt iaelscjap jnnht lffr ln mlnain fgstaelmojnlne (lmnp oninonene watnrvnrzalmol) nne fptmgaai oncfesnrvnnrl arcjnfifomscj kflngarcjmnh. Ln orftn rm`b-lfg vae lmt kflngarcjmnh wfrlt wnnrspmnonil me ln vmelpiaatsne. Structurne lmn me Pael-Krakaet lffr ln tael lns tm`ls ofnllnnis vnrifrne zmè onoaae, zmè jmnr rniatmnh ofnl knwaarl

onkinvne.

Knjful vae jnt Gaasbaets arcjnfifomscj nrhofnl ms emnt aiinne kniaeorm`b fg

tfnbfgstmon onenratmns efo autjnetmnb arcjnfifomscj nrhofnl tn bueene iatne kn-

stulnrne, gaar ffb fg ln jumlmon tjnfrmne lmn onhfrguinnrl zmè fp kasms vae

ln arcjnfifomscjn fporavmeone me Pael-Krakaet tn bueene tfntsne fg zf tn bf-

gne tft nne zf cfgpinnt gfonim`b knnil vae ln rnomfeain knwfemeosonscjmnlnems.

Knjful kntnbnet nne oaraetmn vffr tfnbfgstmon onenratmns Krakaelnrs fg ffb

me ln vnrrn tfnbfgst efo tastkarn fk`nctne umt nne vnr vnrinlne me fezn prfvmecmn

aae tn bueene trnhhne. Jnt ms vae orfft kniaeo lmt vffr Krakaet uemnbn iaelscjap

luurzaag tn knjfulne, ais arcjnfifomscjn scjatbagnr.

MeinmlmeoNmel ;4nnnuw was fporavne me Enlnriael nne snmzfnesahjaebnim`bn arknml, vffr-

eagnim`b umtonvfnrl lffr uemvnrsmtnmtne ne fvnrjnlne. Gfgnetnni wfrlt jnt

fvnrorftn lnni vae jnt arcjnfifomscj felnrzfnb umtonvfnrl lffr knlrm`vne lmn e

jnt jnin àar rfel fporavne, e ahjaebnim`b zmè vae jnt aaekfl vae arcjnfifomscj

felnrzfnb fp ln fporavmeosgarbt. Knmln vnraelnrmeone zuiine fevnrgm`lnim`b vae

mevifnl zmè fp ln mehfrgatmn lmn umt jnt arcjnfifomscjn kflngarcjmnh onjaail

bae wfrlne (zmn ffb Hfrgatmnprfcnssne). Jnt fp ln baart znttne vae ornezne vae

knbneln, gaar vffrai feknbneln arcjnfifomscjn waarlne jnnht nrvffr onzfrol lat


68/471

jnt aaetai arcjnfifomscjn felnrzfnbne stnrb ms tfnonefgne (Knubnrs n.a. ;44=,

14:), gaar tnvnes lat felnrzfnb vrm`wni aiinne efo gaar piaatsvmelt kmeene ln

lffr ln fvnrjnlne fp baart onznttn ornezne.

Ln Melmcatmnvn Baart Arcjnfifomscj _aarlne (MBA_) ms jnt knbnelstn arcjnf-

ifomscj vffrspniimeosgflni me Enlnriael waarvae ln nnrstn vnrsmn wnrl oniaecnnrl

me 1==? (Lnnkne n.a. 1==?). Ln [m`bslmnest vffr jnt Cuiturnni Nrhofnl ([CN)

knjnnrt lnzn baart lmn megmllnis me zm`e lnrln vnrsmn wfrlt onkrumbt (Lnnkne n.a.

;44:).1Fp lmt gfgnet jnkkne nne orfft aaetai ongnnetne gnnr onlntamiinnrln

varmaetne fp lnzn iaelnim`bn arcjnfifomscjn baart.;Ln systngatmnb vae lnzn baar-

tne ms aitm`l gme fh gnnr onim`b. Jnt orfelonkmnl wfrlt me ruwwno vmnr vnrscjmiine-

ln zfens fponlnnil. Nne zfen gnt nne jfon arcjnfifomscjn vnrwacjtmeoswaarln fh

trnhbaes, nne zfen gnt nne gmllnijfon trnhbaes, nne zfen gnt nne iaon trnhbaes ne

nne zfen waarvae onne trnhbaes ms knrnbnel. Lnzn iaatstn zfen wfrlt sagneonstnil

vaewnon jnt onkrnb aae rumgtnim`bn ononvnes fh fglat jnt kflngarcjmnh tft nne

knpaailn lmnptn rnnls vnrlwnene ms.

Kniaeorm`bn lnine vae Jfifcnen iaelscjappne jnkkne me ln gnnstn vffrspni-

imeosgflniine nne iaon arcjnfifomscjn vnrwacjtmeoswaarln. Nenrzm`ls fglat ln

orfelne gnt nne jfon arcjnfifomscjn trnhbaes tn lmnp imoone fg me jnt vffr-spniimeosgflni systngatmscj tn bueene wfrlne gnnonefgne j

Jansen 2014 - De Archeologische Schatkamer Maaskant - eBook

Documents

Transcript of Jansen 2014 - De Archeologische Schatkamer Maaskant - eBook