Driemaandelijks verenigingblad van Natturpunt Limburg - juni - juli - augustus 2010 - jaargang 7 - nummer 2

Afgiftekantoor 3500 Hasselt 1 - P409862

Afzender: Natuurpunt Limburg, Kiewitdreef 5, 3500 Hasselt

Schatkamer van de biodiversiteitBIG JUMP : springenvoor zuiver water…

VoorwoordBij Natuurpunt zijn we klaar voor de zo-

mer. We hopen dat, als u dit leest, het bui-

ten ook zomert en de dieren die in mei

met een ei zaten door het slechte weer, er

toch nog in slagen ook dit jaar hun kroost

groot te brengen. Dat is hard nodig, want

met de biodiversiteit gaat het niet goed.

Meer en meer stellen we immers vast

dat de natuur het wél goed doet binnen

onze beschermde gebieden, maar dat

het daarbuiten slecht gaat. Volgehouden

inspanning loont dus en dat is bemoedi-

gend.

Het model van goed gerichte, volge-

houden inspanning verdient ook op het

platteland, in de woonomgeving en op

bedrijventerreinen toegepast te worden.

Als huismus en egel halveren in aantal

op enkele jaren tijd kunnen we dit immer

niet oplossen door meer reservaten aan

te leggen of bestaande uit te breiden. Dit

is een duidelijk signaal dat zelfs “gewone”

dieren het in onze samenleving steeds

moeilijker hebben. Vegen voor eigen

deur, zelf de nodige inspanningen doen

waar je het kan, thuis of op het werk is

belangrijk en ook deze inspanningen vol-

houden want een trend die al twintig jaar

bezig is keer je niet zomaar om.

Duur hoeft dit niet te zijn, integendeel,

natuur is vaak gebaat met een wat min-

der intensief onderhoud. Laat ons ook in

onze nabije omgeving wat ruimte laten

voor spontane ontwikkelingen, zelfs op

een balkon kan je zo aangenaam verrast

worden door de natuur die graag de door

ons geboden kansen aangrijpt.

In dit nummer vind je weer een aantal tips

om zelf aan de slag te gaan, en als je in

je buurt wil genieten van een bruisend

stukje natuur ben je welkom in één van

onze gebieden. Tal van natuurgebieden

werden opgefrist en klaargestoomd voor

bezoekers als u en ook voor onze vliegen-

de, kruipende of lopende gasten.

Hou je van wat actie, kom dan naar

Domein Kiewit op 11 juli om 15u om, sa-

men met ons en heel Europa te springen

voor zuiver water voor natuur tijdens de

Big Jump.

Ook voor een gezellige uitstap kan je bij

ons terecht zoals blijkt uit de overvolle

evenementen en activiteitenkalender.

Geniet van de natuur en laat je erdoor in-

spireren.

Jos Ramaekers, coördinator

Inhoudstafel

3 Opening De Kevie

DerijkgevuldekeldervanHaspengouw

4 Bezoekerscentrum Kiewit Tentoonstellen,wandelenenwinkelen

6 Dossier op tafel BigJump,springenvoorzuiverwater

8 Weet je Natuur.weetje Limburgsenieuwtjes

9 Wandelbijlage Schatkamervandebiodiversiteit:DeKevie

13 Weet je Natuur.weetje NogmeerLimburgsenieuwtjes

14 Afdeling in de kijker AfdelingGenk

16 Tuinnatuur Wildebijen

18 Vormingsaanbod Natuurpunt Vleermuizen-vlindercursus-etc.Grote coverbeeld : Jana welkom ! Katleen BollenMergelsite (L), J. Croughs - Bever (M), I. Van den Boscsche - Chiney (R), Green vzw

Tract

or op

de h

eide ©

Jos L

ycop

s

3

OPenInG De KeVIeDe rijk gevulde kelder van HaspengouwDe Kevie ligt op een boogscheut van Tongeren en bestaat uit moerassen, riet-

kragen, beemdweiden en houtkanten in het natuurgebied van de Oostelijke

Jeker. Vanop de paden kan je dit typische Haspengouwse landschap bewonde-

ren, met zijn bloemrijke hooilanden, omzoomd met hagen en knotbomen. Een

bezoek neemt je mee in de landschappen van vroegere tijden. Natuurpunt en

Stad Tongeren de bewandelbaarheid van het gebied aan met de inrichting van

nieuwe wandelpaden, nieuwe bewegwijzering en de aanleg van knuppelpaden.

U kan hier kennis maken met de mooiste plekjes van Haspengouw.

We ontvangen u dan ook graag op:

Zondag 13 juni - Startpunt: Oude Blaarstraat 7, Tongeren Programma

- geleide wandelingen vanaf 14u

- vrije wandelingen mogelijk

- gezellige nababbel met drankje in de feesttent

InfOWanDelInG naTUUrHerSTel-PrOJecT lIfe+ aBeeKPlaats en tijdstip: 13 juni, 14:00, parking einde Mariahofstraat te Beek

Wist u dat in Bree onze eigen Abeekvallei deel uitmaakt van het Europese

Natura 2000-netwerk? Natura 2000 is een netwerk van Europese topnatuurge-

bieden die extra aandacht verdienen omwille van hun hoge natuurwaarden.

Best iets om trots op te zijn dus.

Maar deze zeldzame natuur staat onder druk van verschillende

bedreigingen zoals versnippering, verruiging en agressieve

exoten. Natuurpunt zet zich reeds jaren succesvol in voor de

bescherming van de Abeek en haar omliggende moeras en

heidegebieden. De komende vijf jaar krijgt de unieke natuur

en het prachtige landschap van de Abeek echter een nieuwe

impuls. Natuurpunt kan dankzij de financiële steun van een

Europees Life+ project tientallen hectaren Kempense natuur

herstellen zoals paarse heide, bloemrijke graslanden en venige

broekbossen. Daarnaast worden er ook nieuwe wandelpaden

aangelegd zodat iedereen kan genieten van deze nieuwe na-

tuur.

Natuurpunt Bree nodigt u van harte uit op 13 juni

naar ons open infomoment te komen. Na een kor-

te introductie gaan we op pad in de Luysen en St-

Maartensheide waar uitleg gegeven wordt over het

natuurherstelproject en u ten volle kan genieten

van het prachtige natuurgebied

Daarna is er koffie met vlaai voorzien.

Liefst een seintje 0495/546869.

Kevie

© Jo

s Roe

ffaer

sw

ww.

abee

k.be

4 D o m e i n k i e w i t

BeZOeKerScenTrUM: naTUUrPUnT lIMBUrGWelkom in het bezoekerscentrum van Natuurpunt Limburg: het startpunt van

boeiende natuuractiviteiten! Hier kan je terecht voor een gezinswandeling, ten-

toonstellingen. Met de uitgezette wandelroutes kan je het prachtige domein

Kiewit en de omgeving (tot Bokrijk) optimaal ontdekken. Voor kinderen zijn er

leuke wandelmiddagen. Je kan binnen een tentoonstelling bekijken. In de winkel

vind je van alles wat van pas komt in de natuur. Van vogelgids tot wandelkaarten,

leuke geschenken en souvenirs. Natuurlijk met de speciale ledenkorting!

TenToonsTellingen

- Wo., za., zo. en schoolvakanties open

van 13u30 tot 17u (apr. tot okt. tot 18u)

- Maandagen en feestdagen gesloten.

Koning eik staat te kijk: (stedelijk

natuurcentrum Hasselt) tot 27 juni

Eiken zijn reeds eeuwen de ‘koning’ van

het woud. Door zijn algemene versprei-

ding, het bereiken van een hoge leeftijd

(300 jaar of meer is geen uitzondering)

geniet deze boom sinds mensenheuge-

nis een bevoorrechte plaats in de religie

en het volksleven. De vele toepassingen

van zijn kwaliteitshout maken de eik ook

nog tot één van de meest gekende in-

heemse boomsoort.

En natuurlijk is de eik zeer geliefd vanwe-

ge zijn gastvrijheid aan kevers, vlinders,

gallen, vogels, zwammen, ...

Natuur-Fotografie: (Argus 2008)

3 juli tot 29 augustus

Prachtige foto’s en natuurbeelden in

deze editie van de jaarlijkse fotowedstrijd

van ARGUS. Op zoek naar sprekende

beelden die de kijker zonder woorden

bewust maken van de schoonheid van

de natuur en van ongerepte landschap-

pen en impliciet of expliciet ook van de

noodzaak om ze te koesteren en te be-

schermen. Er wordt ingezoomd op het

belang van zuiver water, van zuivere

lucht, op verontreiniging en zuivering,

op milieuvriendelijke acties die ieder van

ons kan nemen. Je kan deze tentoonstel-

ling gratis bezoeken in ons bezoekers-

centrum

Wandelen

In Kiewit brengen we de wandelaar dich-

ter bij de natuur door de vele knuppelpa-

den, vlonders, poelen en kijkwanden die

je intens laten genieten van de rust en de

weidse natuur. In dit uitgebreide gebied

zijn maar liefst acht wandelin-

gen uitgestippeld.

Wandelen met gids.

Elke maand organiseert Natuur.Limburg

een geleide wandeling. Domein Kiewit

heeft veel te bieden. Van Engels park tot

puur natuur.

Van kruidentuin tot poel. Van geit tot

Galloway. Elke wandeling belooft een

uniek verhaal te vertellen, over geschie-

denis, cultuur en vooral natuur.

Samenkomst aan het bezoekerscentrum

laatste zondag van de maand om 14u.

Met kinderen op tocht

Natuurbeleving op kindermaat.

Maandelijks op tocht door de natuur.

We gaan kijken, horen, ruiken, voelen en

proeven samen met een kabouter, heks

of boeboek.

Wat wordt het deze maand?

Samenkomst aan het bezoekerscentrum

laatste woensdag van de maand (van

april tot oktober) om 14u.

OPGELET !!!We willen er ook nog even jullie aandacht op vestigen dat onze winkel tijdens de maanden juli en augustus el- ke dag (uitgezonderd maan- dag) open zal zijn van 13u30 tot 18u

Gids

wand

eling

met

kind

eren

©

Kat

leen

Bolle

n

Kiew

it 7 ©

Dan

ny Fr

oyen

5

fOTOWeDSTrIJD‘Ik zit in het groen en hou van ...’

Onder de slogan ‘Ik zit in het groen en hou van …’ lanceert Natuurpunt Limburg

in samenwerking met de Stad Hasselt een fotowedstrijd op Domein Kiewit.

Inspiratie troef op Domein Kiewit! Ontdek het Engels landschapspark met vijver, bo-

mengroepen en dreven. Kinderen komen op het domein massaal de geitjes bezoe-

ken. Ze leven zich uit in de speelhoek en smikkelen van een ijsje in het natuurcafé.

Het natuurgebied Kiewit herbergt bovendien een schat aan fauna en flora.

Landschappelijk is er een grote verscheidenheid: water, bossen, graslanden en na-

tuurlijk ook de stoere Galloway runderen. En …wist je al dat Domein Kiewit deel uit

maakt van het vijvergebied ‘De Wijers’?

In onze fotowedstrijd staat natuurbeleving centraal. Breng jouw ervaring

op Domein Kiewit tijdens de zomermaanden in beeld. Het volledige wed-

strijdreglement vind je op www.natuurpuntlimburg.be

In oktober 2010 organiseren we op Domein Kiewit een feestelijke ten-

toonstelling van verzamelde inzendingen.

Winkel

In een gezonde tuin mogen insecten niet

ontbreken. Gaasvliegen en insecten zijn de

biologische vijand van bladluizen.

Bijen zijn behulpzaam voor een goede

bestuiving van planten en fruitbomen.

Daarom is het nuttig om ook voor bijen,

lieveheersbeestjes en insecten een nest-

plaats aan te bieden. De “handige harry’s”

onder jullie kunnen zelf een insectenhotel

bouwen, maar ook voor de kleinere tuinen

bieden we de aangepaste nestkasten aan.

Tot einde juli is er een extra korting

voorzien van 10%.

Onze natuurpuntwinkel heeft een hart

voor de natuur en voor de mens. Vele

producten uit onze winkel komen van

sociale tewerkstelling.

Sinds kort vindt je in onze winkel am-

bachtelijke producten van “De Wroeter”.

De Wroeter richt zich naar volwassen

mannen en vrouwen met een verstan-

delijke of sociale beperking, maar met

nog veel talenten en mogelijkheden.

Samen zoeken ze hoe hun positie in de

samenleving en hun zelfwaarde versterkt

kan worden. Dat doen ze door ambach-

telijke, duurzame en milieuvriendelijke

producten te maken en te verkopen.

nieuW in onze Winkel!!!

Confituren en geleien gemaakt

van onbespoten fruit of fruit

van biologische teelt, met een

beperkte toevoeging van bio-

logische rietsuiker. Voor de dia-

betici is er eveneens suikervrije

confituur die licht gezoet is met

appeldiksap. Je kan in de winkel

ook regelmatig komen proe-

ven van deze confituren....

Scha

penw

eide ©

Dan

ny Fr

oyen

Natu

urpu

ntw

inke

l © K

atlee

n Bo

llen

Natu

urpu

ntw

inke

l ©

Kat

leen

Bolle

n

6 D o S S i e R o P t A F e L

BIG JUMPSPrInGen VOOr ZUIVer WaTerZuiver water is een basisbehoefte voor mens en dier. Met de

campagne “drink kraantjeswater” worden we erop gewe-

zen dat ons kraantjeswater een uitstekend drinkwater is, en

daarenboven veel milieuvriendelijker dan flessenwater. Met

ons oppervlaktewater is het echter minder goed gesteld.

Terwijl het aantal huizen aangesloten op een riolering toeneemt en

de Vlaamse Milieu Maatschappij trots meldt dat er

vorig jaar een record hoeveelheid water werd gezui-

verd, blijft het “levende “resultaat op het terrein zeer

beperkt. De natuurvernietigingen uit het verleden

(door rechttrekkingen en vervuiling) blijken

hardnekkig en moeilijk om te keren.

Voor een ecologisch herstel van onze beken

en rivieren is er meer nodig dan hier en

daar een woonwijk die riolering krijgt en

op een zuiveringsstation wordt aangeslo-

ten. Uit opgedane ervaringen blijkt een integrale aanpak

echt nodig te zijn om beken en rivieren opnieuw proper

te krijgen. De waterkwaliteit moet van bron tot mon-

ding verbeteren, waarbij ook de riooloverstorten moe-

ten aangepakt worden. Het heeft geen zin 360 dagen

van het jaar proper water te hebben als er 5 keer na

een stortbui of regenzone vervuild water massaal in

de beek terecht komt.

Daarnaast is ook een structuurverbetering van de

beek nodig over voldoende afstand én moeten be-

lemmeringen zoals stuwen worden opgeheven. Een

zuivere beek waarin dieren en planten geen rustige zones

vinden zal zonder leven blijven.

De Big Jump actie wil de Europese kaderrichtlijn water meer bekend-

heid geven. Die kaderrichtlijn wil tegen 2015 alle Europese waterlo-

pen ecologisch in een ‘goede toestand’.

Een ambitieuze doelstelling die moeilijk te bereiken is zonder steun

van het brede publiek. Daarom brengt de Big Jump elk jaar opnieuw

zoveel mogelijk mensen (letterlijk) opnieuw in contact met waterlo-

pen.

Aangezien natuur niet enkel propere “levende” rivieren nodig heeft

maar ook zuivere stilstaande wateren willen we ook dit aspect onder

de aandacht brengen tijdens de Big Jump.

Domein Kiewit, gelegen in de grote landschappelijke eenheid van de

Wijers, is de ideale plaats om aandacht te vragen voor propere en na-

tuurvriendelijk beheerde vijvers en moerassen.

Cam

pagn

ebee

ld ©

Gre

en vz

w

Samen met de stad Hasselt vragen we zoveel mogelijk mensen om op 11 juli naar domein Kiewit

te komen en te springen voor zuivere vijvers.Meer info : www.natuurpuntlimburg.be

7w e e t j e n At u u R . w e e t j e

De remise-MunsterbilzenOp 30 april werd te Munsterbilzen in

de “Remise” van het kasteel Edelhof de

“Landschapsruiter” officieel geopend.

Deze naam werd gegeven omdat deze

ruiter bij wijze van spreken te paard zit

tussen Kempen en Haspengouw. Aan de

hand van foto’s, kaarten, objecten, een ma-

quette en infozuil wordt het Bilzerse land-

schap en de cultuurhistorische elementen

aangeduid. Zelfs een boomgraf siert deze

tentoonstelling en allerhande onderdelen

van een neergestort vliegtuig uit WO-2.

Een digitale infozuil geeft meer uitleg over

flora en het culinair verleden. Deze ten-

toonstelling is doorlopend geopend voor

het publiek tijdens de openingsuren van

het cafétaria van de Remise en is kosteloos.

Natuurpunt Zuidoost-Limburg leverde de

nodige foto’s over de natuur met daarbij

de nodige informatie. Tevens werd een lo-

kaal toegewezen aan onze afdeling waar

we regelmatig kunnen vergaderen en

onze administratie kunnen onderbrengen.

Iedere wandeling in het Munsterbos zal

steeds hier vertrekken, zodat de mensen

ook de gelegenheid hebben om deze ten-

toonstelling te bezoeken.

Word BroekbrigadierTrek je wandelschoenen aan en ga sa-

men met de Broekbrigadiers op pad

doorheen het Schulensbroek. Doe de

opdrachtentocht (3km) met behulp

van de kinderstapkaart en test nadien

je kennis door het Broekbrigadespel te

spelen op de website :

www.broekbrigade.be

In 2007 sloegen de provincie Limburg,

het regionale landschap Haspengouw

en Natuurpunt de vrienden van het

Schulensbroek de handen in elkaar om

het landschapsproject ‘trage waters en

Trage wegen in het Schulensbroek’ op te

zetten. Er werd ruimte voorzien voor wa-

ter en er werden bewegwijzerde wan-

delpaden aangelegd. Ondertussen is

ook het sluitstuk ‘natuureducatie’ van dit

project afgerond en het resultaat mag

gezien worden!

De Broekbrigade is een feit.

Afspraak:

bezoekerscentrum ’t Vloot

Demerstraat 60 – Lummen

tel.: 013 556381

bc.tvloot@natuurpunt.be

Stad Tongeren investeert in natuur.Om in het groen te wandelen hoef je in Tongeren niet ver

te gaan. Vlak bij het centrum ligt natuurgebied de Kevie.

Omwille van zijn gunstige ligging en bijzondere flora en

fauna behoort dit natuurgebied tot een waardevol gebied

van Zuid-Limburg. Kortom een zeldzaam stukje natuur in

vochtig-Haspengouw, dat gekoesterd dient te worden.

Stad tongeren ziet in de Kevie een belangrijKe toeriStiSche troef.

Voor de openstelling van het gebied heeft de stad een sa-

menwerkingsovereenkomst afgesloten met natuurpunt. Met

deze financiële en logistieke ondersteuning wordt in de eer-

ste plaats de kwaliteit van wandelpaden in de Kevie verbe-

terd. Zo kan iedere Tongenaar en toerist mee genieten van

deze natuur. Vervolgens worden de andere Tongerse natuur-

gebieden aangepakt in overleg.

8 w e e t j e n At u u R . w e e t j e

Mergelsite Gelinden opgeknapt4 mei : de mergelsite van Gelinden heeft

grote wetenschappelijke waarde en is

intact. De voormalige mergelgroeve

werd in 2002 beschermd als natuurge-

bied. De site is nu opgeknapt.

De stad Sint-Truiden, Natuurpunt en het

Regionaal Landschap Haspengouw en

Voeren hebben de handen in elkaar gesla-

gen. De holle weg en de geologische wan-

den ondergingen een opknapbeurt. De

hoogstamboomgaard werd opgefrist en

enkele grashellingen werden gemaaid om

de kalkminnende planten opnieuw een

kans te geven. Daarnaast werd een korte

wandellus aangelegd met aan het start-

punt ‘Het natuur-buurthuis’ een infobord.

Er werd ook een wandelfolder opgemaakt

met meer info over het gebied.

overbroek

De site werd honderd jaar geleden be-

kend door de vondst van goed bewaarde

plantenfossielen met toenmalige nieuwe

wetenschappelijke informatie. Op het

einde van de 19de eeuw waren er verschil-

lende mergelgroeven rond Sint-Truiden.

Overbroek in Gelinden was één van de

belangrijkste. De mergel werd als meststof

tegen de verzuring van leemgronden en

als aanvulling van stalmest gebruikt.

Jozef CROUGHS (bron : HBVL)

Gelin

den

Over

broe

k

Strafste groeier De groeiprijs gaat

dit jaar naar Natuur-

punt Opglabbeek.

Natuurpunt Opglab-

beek is een nog erg

jonge afdeling. Toch

slaagden ze er in 22 %

nieuwe leden te wer-

ven, waarvan een

mooi aandeel door

de afdeling zelf. Ze

scoren ook goed in

uitvalcijfers ( 4.94 %)

en in percentage gedomicilieerde leden (64%). Met frisse ideeën en originele acties

zetten ze hun vrijwilligers aan tot werven: wij waren bijzonder gecharmeerd door

hun ‘Project 100’. De vrijwilliger die het 100ste lid van de afdeling aanbracht werd

samen met dit nieuwe lid door de afdeling op een etentje getrakteerd! Luc Swerts

Dank u wel Burocad !Vanaf 1 januari 2010 stort Burocad

10 euro aan Natuurpunt voor elke 1000 kg

bedrukt FSC-papier. Hiermee wordt het beheer

van de natuurgebieden ondersteund en dragen

we een steentje bij aan onze Limburgse natuur.

Ambachtslaan 1021 • B-3990 Peer

tel. +32(0)11 61 11 48 • info@burocad.be

ScHaTKaMer Van BIODIVerSITeIT

De KeVIe

Sinds vorige uitgave kan u in iedere editie

van natuurpunt-limburg een uitneembare

wandelbijlage vinden om te verzamelen.

Kevie

© Jo

s Roe

ffaer

s

Landschappen van vroegere tijden

De “Kevie” (“De Kjève” in het Ton-

gers), is de lokale benaming van

het Natuurgebied van de Oostelijke

Jeker. Dit 203 ha grote natuurge-

bied in Zuidoost-Limburg omvat

vier cultuurhistorisch sterk verschil-

lende deelgebieden, van oost naar

west: “de Beemden”, “het Hardel”,

“de Kevie” en het “Groot Meers”. Een

bezoek neemt je mee in de land-

schappen van vroegere tijden.

Het dichtst bij de Stad Tongeren be-

vinden zich “De Beemden”. Van ouds-

her vochtige hooilanden die zich

jaarlijks tooien met een uitbundige

bloemenpracht: gele vlekken van

scherpe boterbloem en grote ratelaar

wisselen af met roze patronen van

echte koekoeksbloem en gevlekte

orchis op een achtergrond van witte

pinksterbloemen en knolsteenbreek.

Elk van de karakteristieke perceel-

tjes is zoals vroeger omzoomd met

meidoornhagen die in het voorjaar

bloemblaadjes als witte watervallen

verstrooien op de groengele onder-

grond van penning- en speenkruid.

Het hooien van kleine perceeltjes

werd door de moderne landbouwers

als te arbeidsintensief beschouwd.

De vochtige gronden maakten ook be-

grazing met moderne runderen onren-

dabel. Langzaam verschenen daardoor

de eerste populieren in het beeld dat

de meesten in Zuid-Limburg ondertus-

sen associëren met een valleigebied en

verdwenen ook de hooilanden met hun

bloemenpracht. Het rooien van de kap-

rijpe populieren, een intensief maai- en

graasbeheer en goede samenwerking

met de lokale landbouwers laat lang-

zaam de bloemenrijkdom van oudsher

weer te voorschijn komen. Laat je als

wandelaar verrassen: vergelijk de met

populieren beplante beemdgronden,

vol bramen, brandnetels en vlier met de

kleinschalig beheerde hooilandjes vol à

kruipend enegroen. Ervaar hoe het oude,

kleinschalige cultuurlandschap perceel-

tje per perceeltje weer tot leven komt.

Twee wandelwegen richten zich op het

ontsluiten van dit geschiedkundig land-

schapsrestant, namelijk het Kikkerpad

en het Beemdenpad. Het Beemdenpad

leidt de wandelaar terug in de tijd: van

de huidige populierenpercelen langs de

spoorweg, via de ont-

boste ruigte met een

hoge waterstand vol en

die de onrendabel ge-

worden valleigronden

weerspiegelen, naar de

vroegere juwelen van

hooilandjes.

Hoe zag het gebied,

nog verder terug in de

tijd, vóór de komst van

de kleinschalige land-

bouw, er dan uit? Het Hardel contras-

teert sterk met de intensief beheerde

Beemden: hier woedt een ongebrei-

delde overlevingsstrijd tussen koningin-

nekruid, echte valeriaan en riet tegen

de steeds verder oprukkende elzen- en

wilgenbosjes. De zompige leembodem

biedt een overvloed aan voedingsstof-

fen, waarvan de uitbundige vegetatie

getuigt. Ongeremd door enige vorm van

beheer, evolueert dit gebied razendsnel

naar zijn climaxvegetatie: een rivierbe-

geleidend elzen-essen bos. Restanten

van populierenkruinen en omgewaaide

berken en hoge kruiden verbergen

verlandende poelen en grachten., De

Kevie

© Jo

s Roe

ffaer

s

Kevie

- Ra

nsui

l © Jo

s Roe

ffaer

s

Kevie

© Jo

s Roe

ffaer

s

wandelwegen, die leiden naar het deel-

gebied “De Kevie”, komen eraan voorbij.

De wandelwegen Jeker- en Keviepad

ontsluiten het hart van het natuurgebied

de Kevie. Net als in “het Hardel” beheert

de natuur hier zichzelf, met de aanwezig-

heid van grote grazers. Een kudde runde-

ren en paarden, rassen die sterk lijken op

bewoners van dit gebied vóór de komst

van de Eburonen, struinen het hele jaar

doorheen deze wilde natuur en structu-

reren de landschapselementen naar hun

eigen instincten. Deze indrukwekkende

dieren houden weidse graslanden open,

leggen al grazend paden aan doorheen

moerasspirea- en rietvelden, vernielen

bomen door vraat aan bast en wortels,

maar laten ook bossen staan als toe-

vluchtsoord voor warme zomerdagen. In

een adembenemende tentoonstelling

van oerkracht, structureren deze dieren

het centrale gedeelte van het natuurge-

bied. Ieder jaar opnieuw verandert de

Kevie: een elzenbosje, ten prooi geval-

len aan de verwoestende kracht van een

bronstige stier, ontpopt zich als een dot-

tergrasland, een verlaten platgetrappel-

de moddervlakte pronkt later met een

tapijt van adderwortel. De vegetatiesuc-

cessie op vocht- en voedselrijke bodems

wordt door het voortdurende beheer

van de dieren genadeloos terugge-

draaid. Daardoor ontstaat een landschap

als een lappendeken van graslanden,

moerassen en bosjes, doorsneden met

wissels en sloten. Het “Jekerpad”, even-

eens de aardgasnatuurwandeling laten

je de Kevie van alle zijden bewonderen.

Kevie

© Jo

s Roe

ffaer

s

Kevie

© Jo

s Roe

ffaer

s

Wan

delp

ad Po

el N1

© D

anny

Froy

en

Geniet van deze wandelingen doorheen het geschiedenisrijke natuurgebied van de

Oostelijke Jeker en we hopen u snel weer te zien in de “Kjève”.

Net als het Hardel en de Kevie kan

de natuur in het Groot Meers zijn

gang gaan. Het woordje “rust” is

in deze venige depressie met gol-

vend gouden rietvelden perfect

op zijn plaats. Terwijl de zon gedu-

rende de dag het moeras koestert,

componeren rietgors, rietzanger

en spotvogel hun eigen symfonie.

Er zijn ook de melodieuze tonen

van de nachtegaal. Het “Keviepad”

voert na het Groot Meers ook nog

naar het Klein Meers, waar klein-

schalige landbouw graas- en hooi-

weiden tracht te onttrekken aan

het oprukkende riet. Niet enkel

de landbouwers hebben hun cul-

tuurhistorische stempel op deze

Haspengouwse gronden gedrukt:

ook de edellieden droegen hun

steentje bij. Getuige hiervan is het

kasteelbos van Scherpenberg aan

de zuidzijde van de Jeker.

PrakTisch:

- Oude Blaarstraat 7

3700 Tongeren

- Contact: Roger Nijssen

012/235360 - 0475/589063

www:kevie.be

de.kevie@skynet.be

- 1ste zondag van de maand

geleide wandeling om 14 uur

TOegANKeLIJKHeID:

- Kikkerpad is buggy

en rolstoelvriendelijk (1.5km)

BeReIKBAARHeID:

- 15 min wandelen vanaf

Tongeren station

natuur.weetjes uit DiepenbeekDe Sluisbemden, een nieuw natuur-

gebiedje in Diepenbeek

Dit gebied is bij de Diepenbekenaren waar-

schijnlijk beter gekend als Kerselaer of als

het vroegere opgespoten terrein tussen

spoorweg en Demer, op de grens met

Hasselt. Het terrein werd jarenlang illegaal

als crossterrein gebruikt.

Twee jaar geleden werd het opnieuw op de

schup genomen om er een natuurgebiedje

van te maken langs Demer en Galgebeek.

De provincie Limburg is eigenaar van het

terrein en zocht Natuurpunt aan om na de

inrichting te zorgen voor een deskundig na-

tuurbeheer.

Op het terrein werd een oude Demerarm

opnieuw uitgegraven met als doel te die-

nen als paaiplaats voor vissen. Ook werden

er 13 poelen uitgegraven en is er een na-

tuurlijke overstromingszone ingericht voor

de Galgebeek. De steilwand tussen het

laaggelegen deel en het opgehoogde ter-

rein kan dienst doen als nestelplaats voor

ijsvogel of oeverzwaluw.

De bodem van het terrein bestaat deels uit

wit zand, afkomstig van de verbreding van

het Albertkanaal en deels uit de oorspron-

kelijke alluviale leemlaag uit de Demervallei.

Onlangs werd er gestart met het begra-

zingsbeheer door Schotse highlandpony’s.

Hun voornaamste taak bestaat uit het on-

der controle houden van de houtopslag en

verruiging tegen te gaan.

WordT verWachT, de MoWkes

Op de universitaire campus Diepenbeek

aan de Stiemer ligt een voormalige wa-

terkelder, gebruikt voor de drinkwater-

voorziening van de stad Hasselt. De eerste

waterleiding van Hasselt maakte gebruik

van oppervlaktewater uit de Kempische

beekjes zoals de Stiemerbeek. Het water

werd opgevangen om enkele weken te

laten bezinken. Het water voerde name-

lijk zanddeeltjes mee van het Kempische

plateau. Daarna werd het verder geleid

naar het waterleidingsnetwerk in de stad.

Na jaren in onbruik en verwaarlozing

werd deze kelder door NATUURPUNT in-

gericht als een verblijfplaats voor vleer-

muizen. Aangezien dit ondergronds ge-

bouwtje vlak bij de

Sluisbemden ligt is de

gemeente Diepenbeek

bereid gevonden het

beheer over te dra-

gen aan Natuur-

punt, waarvoor

dank.

13

Hier kan uw rEcLamE staan

Interesse? Bel: 011 24 60 20Of mail: info@natuurpuntlimburg.be

Hier kan uw staan

14 A F D e L i n g i n D e k i j k e R

Wan

delin

g © Jo

s Lyc

ops

afdeling GenkDe GenKSe afDelInG Van naTUUrPUnT BeSTaaT ZOWaT 10 Jaar en IS OnDerTUSSen UITGeGrOeID TOT een GrOTe acTIeVe Kern.

Door een brede waaier van activiteiten aan te bieden trekken we heel wat

nieuwsgierigen. De klassieke wandelingen zoals maandelijks in de Maten of

het Wik en de wekelijkse woensdagnamiddagwandelingen afwisselend in elke

groene parel van Genk, zorgen voor waardering van onze mooie en boeiende

natuur bij een ruim publiek dat meestal reeds bekend is met Natuurpunt.

Daarnaast zijn er jaarlijks activiteiten waarbij we de lat qua organisatie en

“spektakel” wat hoger leggen zoals een nachtzwaluwexcursie, de Schwalm-

vallei, op zoek naar “de mannen van de nacht”, de Zeelandreis. Ten slotte

wordt eenmaal per jaar gemikt op naambekendheid en verruiming van ons

publiek waarbij de publiciteitswaarde de nadruk krijgt. Zo zijn vleermuizen

en paddenstoelen onderwerpen die breed uitgesponnen werden in samen-

werking met andere partners, een grote publiciteit opleveren en nieuwe leden

aantrekken. De volgehouden inspanning resulteerde in een verdriedubbeling

van ons ledenaantal.

Wan

delin

g © Jo

s Lyc

ops

Met een Genkse nieuwsbrief en een we-

kelijkse e-flits proberen we de nieuws-

honger van onze leden te stillen met de

aankondiging van onze activiteiten, mi-

lieunieuwsjes, kleine “wist-je-datjes”en

Genkse poëzie. Een natuurhoekje en

terugblikjes houden het luchtig en inte-

ressant.

De samenwerking met het Heempark is

zeker een meerwaarde: geen concurren-

tie maar een stimulans en toegevoegde

waarde. Diverse mensen zijn lid van bei-

de organisaties en besturen, maar door

de verschillende accenten wordt een

nog breder publiek bereikt. Een doelstel-

ling voor de toekomst is zeker om samen

de allochtone bevolking te betrekken bij

ons leefmilieu.

Een groot ledenaantal geeft een breed

draagvlak om milieustandpunten naar

de overheid te brengen. Wegen op het

beleid kan enkel met duidelijke stand-

punten en met de morele steun van veel

bekommerde mensen, we zijn een vol-

waardige partner in de diverse adviesra-

den.

Natuurwaarden in de brede zin vor-

men een essentieel gemeenschaps-

goed. Het behoud, het beheer en de

ontwikkeling ervan voor de gemeen-

schap en voor toekomstige genera-

ties is een ecologische noodzaak en

een ethische plicht. In Genk hebben

we momenteel vijf natuurpareltjes in

beheer: de Maten, het Wik, Klotbroek, de

Stiemerbeek en sinds kort de Caetsbeek.

De vereniging wil deze natuur onder

meer vrijwaren door natuurgebieden

veilig te stellen, in beheer te nemen en

verder te ontwikkelen en op te komen

voor de ruimtelijke en milieucondities

voor de duurzame instandhouding en

optimale ontwikkeling van deze natuur-

waarden.

Voor deze complexe opgave is sinds en-

kele jaren het Genkse beheerteam op-

gericht, een forum voor de Genkse con-

servators, vrijwilligers en professionelen

om samen problemen te bespreken en

op te lossen. Dit beheerteam bestaat

vooral uit vrijwilligers. Vrijwilligers zet-

ten zich gratis in, eenmalig, occasioneel,

regelmatig of haast permanent. Daarom

zijn vrijwilligers mensen met drie eigen-

schappen: mensen met een hart die het

gevoel hebben iets ‘goed’ te willen doen,

mensen die zelf actief aan de slag gaan

en mensen met verstand die op zoek

gaan naar een meerwaarde en willen

leren.

De taken en verantwoordelijkheden die

de vrijwilligers krijgen kunnen heel di-

vers zijn op het vlak van inhoud, tijdsbe-

steding en vereiste kennis. Een opsom-

ming van de vele taken: het regelmatig

controleren van de koeien in de begra-

zingsblokken, maaien en hooien, hout

zagen, zwerfvuil ruimen, vijvers afvissen,

inventariseren van vogels en andere die-

ren, wandelingen organiseren, studieda-

gen volgen, kleine herstellingen van om-

heiningen of materialen onderhouden.

Het team zorgt ook voor de nodige pu-

bliciteit en uitleg naar betrokken partijen

zoals omwonenden, zorgt voor bijko-

mende vergunningen indien nodig en

verzorgt ook de financiële middelen en

werkingsbudgetten om de grotere wer-

ken uitgevoerd te krijgen. Uiteindelijk

worden ook de jaarrapporten opgesteld

en besproken. Belangrijk is dat ook de

realisaties gevierd worden.

Het is deze nieuwe dynamiek, het en-

thousiasme, de uitstraling en de samen-

werking van vrijwilligers die door de

award van Natuurpunt als voorbeeld in

de kijker gezet wordt. De award werd

dit jaar voor de allereerste keer georga-

niseerd en het Genkse team viel al da-

delijk in de prijzen. Willy Peumans nam

de award voor het “top-beheerteam” in

ontvangst voor de Maten, één van de

oudste en waardevolste reservaten van

Vlaanderen.

Volgende editie: afdeling Tessenderlo

15

afdelingen en werkgroepen krijgen verdiende prijs

Tijdens de Algemene Vergadering van Natuurpunt op 27 maart 2010 werden

een aantal van de werkgroepen en afdelingen speciaal in de bloemetjes gezet

door voorzitter Walter Roggeman.

Al 50 jaar is dit beheerteam in de weer in één van onze bekendste natuurgebie-

den. Zo veel jaren aan volgehouden inzet verdiend op zichzelf al een applaus.

Maar er is meer, we appreciëren vooral dat men is in geslaagd er niet op de lau-

weren te blijven rusten.

Dankzij gerichte rekrutering van de er-

varen beheerteamleden slaagt dit team

erin echte vernieuwing en dynamiek te

realiseren. De volgehouden nadruk op

openstelling van het gebied, en het in-

vesteren in kijkwanden en bewegwijze-

ring doen wonderen voor de toeganke-

lijkheid van het gebied, maar zijn vooral

ook van belang om nieuwe vrijwilligers

enthousiast te krijgen om een handje

toe te steken.

Willy PeumansWilly Peumans

neemt prijs in ontvangst

Wan

delin

g © Jo

s Lyc

ops

Wan

delin

g © Jo

s Lyc

ops

Wan

delin

g © Jo

s Lyc

ops

16 tuinnAtuuR - wiLDe Bijen

Als we over bijen en wespen spreken,

denken we in de eerste plaats aan

dieren die ons overlast bezorgen en in

kolonie bij elkaar leven. Het bekendste

familielid is de honingbij. De geelzwart

gestreepte wesp die van onze limona-

des komt snoepen kennen we ook maar

al te goed. We vinden ze vervelend en

hebben schrik om gestoken te worden.

Zij zorgt ervoor dat de hele bijenfamilie

een slechte naam heeft. Toch vormen

deze gekende soorten binnen de bijen-

wereld slechts een kleine minderheid.

In Vlaanderen leven verrassend genoeg

meer dan 350 soorten solitaire bijen,

hommels en wespen. Er zijn soorten

die strikt alleen leven en soorten die in

groepsverband leven, weliswaar ieder

in een eigen nest. Ze doen alles alleen:

ze zorgen in hun eentje voor het nest

en het nageslacht. Deze solitaire bijen

en wespen zullen nooit steken omdat

ze geen kolonie te verdedigen hebben.

Vrouwtjes bezitten wel een angel, maar

deze is doorgaans te zwak om door de

huid te prikken.

Solitaire bijen komen enkel in de vrije na-

tuur voor, daarom worden ze ook wel

wilde bijen genoemd. Ze zorgen voor de

bestuiving van het grootste deel van onze

gewassen en wilde planten. De achteruit-

gang van wilde bijen kan dus ook gevol-

gen hebben voor de flora. Er is een oor-

zakelijk verband in de achteruitgang van

bestuivers en drachtplanten. Dit betekent

dat achteruitgang van wilde bijen ook een

bedreiging voor de wilde flora kan zijn.

Omdat solitaire bijen vooral stuifmeel ver-

zamelen en nectar bijna alleen gebruiken

voor de eigen energievoorziening zijn het

veel betere bestuivers dan de honingbij.

Neem de bestuivers weg en de wereld

gaat ten onder! Wilde bijen zijn dus es-

sentieel en zeer welkom in de natuur en

in onze natuurvriendelijke tuin. Ze zorgen

ook voor de bestrijding van schadelijke in-

secten.

Op zoek naar een geschikte nestplaats.

Solitaire bijen zijn slechts enkele maan-

den actief op een jaar. In die periode

gaat elk vrouwtje op zoek naar een ge-

schikte nestplaats.

WIlDe BIJen Maa

rts Vi

ooltj

e met

hom

mel

© M

arce

l Bex

17

De meeste soorten graven een gange-

tje in de grond. Andere soorten zoeken

bestaande holten in hout, stengels, in

verlaten slakkenhuisjes en muurspleten.

Daarnaast zijn er parasitaire soorten (koe-

koeksbijen) die hun eieren leggen in de

nesten van andere solitaire bijen.

Wanneer de nestholte gegraven of goed-

gekeurd is, begint het vrouwtje met een

aantal foerageervluchten. Daarbij wordt

stuifmeel verzameld dat achteraan in de

nestholte wordt opgestapeld. Wanneer

voldoende stuifmeel is verzameld, legt

het vrouwtje er een bevrucht eitje op.

Hier gaan vrouwelijke bijen uit komen.

Hiervoor wordt dan een wand gebouwd

van modder en speeksel, zodat er een cel

ontstaat. Daarna wordt alles herhaald tot

de holte volgebouwd is met cellen. Als

laatste legt ze een onbevrucht eitje, hier

komt een mannetje uit.

In het volgend voorjaar komen dan eerst

de mannelijke bijen uit het nest gekro-

pen. Deze wachten bij de nestplek tot de

vrouwtjes uitkomen die dan meteen be-

vrucht worden. De volwassen bijen ster-

ven zodra voldoende nesten belegd zijn.

Speciaal aan deze levenswijze is dat de

solitaire bijen dus nooit hun nageslacht

zien.

De wilde bijen

De laatste dertig jaar is het aantal soor-

ten wilde bijen en wespen fel geslonken.

De moderne bouwwijze zonder spleten

en onze opgeruimde tuinen, beperken

de nestmogelijkheden voor de wilde

bijen. De verschraling van de natuur en

het herbicidengebruik hebben tot een

vermindering van het voedselaanbod

geleid.

Uit onderzoek blijkt dat solitaire bijen erg

honkvast zijn. Alle habitateisen moeten

daarom binnen een beperkte afstand

beschikbaar zijn: dit betekent niet per

se dat ze groot hoeven te zijn. Echter

wanneer leefgebieden te ver uit elkaar

liggen, vindt er geen verspreiding meer

plaats, waardoor een soort gevoeliger

wordt voor uitsterven.

Populaire nestkastjes

Wat kunnen we in eigen tuin doen voor

deze nuttige beestjes? We kunnen ze lok-

ken door ze nestgelegenheid en voed-

sel aan te bieden. Het is eenvoudig om,

zoals de populaire nestkastjes voor vo-

gels, ook nestplaatsen voor wilde bijen

en wespen in je tuin te voorzien. Deze

nestkastjes zijn in de handel te koop,

maar je kan ook zelf aan de slag. Holle

riet of bamboestengels zijn zeer ge-

schikt. Bundel ze samen plaats er een

kader rond. Hang het tegen de gevel, en

je hebt je eigen insectenhotel. Een schijf

van een boomstam waar je gaten in

boort van verschillende diameters wordt

ook gewaardeerd, let erop dat de gaten

niet ruw aanvoelen en dat je het nooit

volledig doorboort.

Voorkeur voor bloemen

Voedsel bieden we aan in de vorm van

stuifmeel en nectar. Elke bijensoort heeft

haar eigen voorkeur voor bloemen.

Sommige soorten bezoeken meerdere

soorten bloemen terwijl andere soorten,

de specialisten, zich beperken tot één

enkele plantensoort. Deze specialisten

zijn dus afhankelijk van de verspreiding

van hun waardplant. We kunnen best

een brede waaier aan bloeiende plan-

ten voorzien in onze tuin zodat er vele

soorten bijen hun voorkeur vinden. Zorg

voor verschillende bloeitijden en bloem-

vormen. Gecultiveerde, dubbelvoudige

bloeiwijze zijn voor geen enkele insect

geschikt. Niet elke bij oogst haar stuif-

meel op dezelfde manier. Naast bloe-

menborders kan je ook een stukje gazon

omvormen tot bloemenweide. Heb je

plaats in je tuin plant dan een losse ge-

mengde haag als scheiding, deze geeft

meer bloemen dan een strak geschoren

exemplaar.

En zoals voor alle levende wezens in

onze tuin, zijn sproeistoffen uit den boze.

Vermijd pesticiden, probeer altijd eerst

een biologisch alternatief vooraleer naar

de spuit te grijpen! Veel succes, ik wens je

veel gezoem deze zomer!

Net als honingbijen, gaan wilde bijen

ook sterk achteruit. Cijfermateriaal hier-

over is echter beperkt. Om meer te

weten te komen over het belang van

tuinen voor wilde bijen, onderzoekt

Natuurpunt Studie samen met de

Vlaams-Nederlandse Imkersfederatie, de

Limburgse Imkersbond, en de Lieteberg

vzw met steun van de provincie Limburg

de diversiteit van bijen in Limburgse

tuinen. Tijdens dit onderzoek wordt het

belang van tuinen voor wilde bijen on-

derzocht aan de hand van gestandaar-

diseerde bijenkastjes, visuele waarne-

mingen, en vangsten. Daarna zoeken we

naar verbanden tussen de kenmerken

van de tuin (soortensamenstelling, struc-

tuur, ...) en de diversiteit aan wilde bijen.

Inschrijven kan niet meer. De bijenkastjes

zijn reeds verdeeld. Resultaten worden

ten vroegste volgend jaar verwacht, wij

kijken er alvast naar uit!

Inse

kten

hote

l © K

atlee

n Bo

llen

Hom

mel

op k

noop

krui

d © M

arce

l Bex

18 VoRmingSAAnBoD

VleermuizennaTuurPunT hasselT- zonhoven/

naTuurPunT educaTie:

Al sinds jaar en dag worden vleermuizen

geassocieerd met duistere en duivelse

machten. De geheimzinnige, nachte-

lijke levenswijze van de vleermuizen zal

hier zeker voor iets tussen zitten. Bij het

invallen van de duisternis verschijnen ze

en fladderen ze vervaarlijk dicht om je

heen. Tijdens de cursus bestuderen we

de vleermuizen van naderbij en leren

zo deze boeiende wereld kennen. We

bespreken de algemene kenmerken, de

soorten en de waarnemingen van de

inlandse vleermuizen. Voorkennis is niet

vereist. Lesgever is Jos Coteur.

Theorieles

Dinsdag 8 juni – 19u30

Bezoekerscentrum Kiewit te Hasselt

€14 voor leden, €38 voor niet-leden

Praktijkavondexcursie

Donderdag 17 juni - 21u- 23u.

Bezoekerscentrum Kiewit te Hasselt

Inschrijven vereist

Nathalie Henseler: 0495 40 86 30,

n_henseler@telenet.be

natuur en klimaatnaTuurPunT beringen/

naTuurPunT educaTie/

bezoekerscenTruM de WaTersniP

Vorig jaar richtte Natuurpunt Educatie een

reeks succesvolle vormingsavonden in rond

het actuele thema natuur en klimaat in het

kader van de Dag van de Aarde. Het thema is

echter zo actueel dat we dit vormingspakket

tot een volwaardige cursus van 2 avonden

en 1 excursie uitbouwden. Inhoudelijk werd

de cursus verruimd. Hoewel de focus op

Vlaanderen ligt, schenken we ook aandacht

aan gevolgen op wereldschaal, zowel voor

mens als voor natuur. Het belangrijkste the-

ma van de cursus blijft de gevolgen van kli-

maatverandering op natuur; het is dus geen

cursus die diep ingaat op chemische proces-

sen die bij klimaatwijziging een rol spelen.

Theorieles

Dinsdag 8 en 15 juni – 13u30

excursie

Zaterdag 19 juni - 9u00

Bezoekerscentrum De Watersnip

Grauwe Steenstraat 7/2, 3582 Koersel

Info en inschrijving

Kenens Jan - 011-45 01 91

watersnip.anb@vlaanderen.be

ZwaluwennaTuurPunT neerPelT/

naTuurPunT educaTie:

Heropfrissing: de verschillende soorten

zwaluwen komen aan bod. Bezoek met

de fiets aan een zwaluwentil en andere

plekjes. Lesgever is Koen Leysen, edu-

catief medewerker van Natuurpunt

Educatie.

Informatie

Zaterdag 12 juni – 13u30

Bezoekerscentrum Het Hageven,

Tussenstraat 10 te Neerpelt

Vergeet je fiets niet !

Theo Janssen - 011-80 26 77 of

0473-80 18 30

bc.hageven@natuurpunt.be

Kleine landschaps-elementennaTuurPunT liMburg/

regionaal landschaP

hasPengouW en voeren:

Een cursus rond het behoud van kleine

landschapselementen in het kader van

het project Landschapsherstel in het Vijf-

gemeentenpunt.

Gedurende 4 zaterdagvoormiddagen

gaan we dieper in op verschillende on-

derdelen van het landschap.

Data

- Zaterdag 28 augustus: (praktijk)

zomersnoei hoogstamfruitbomen

- Zaterdag 6 november: (theorie)

onderhoud hagen, knotbomen

en houtkanten

- Zaterdag 27 november: (praktijk)

heggen leggen

- Zaterdag 4 december: (praktijk)

wintersnoei hoogstamfruitbomen

Kostprijs: € 5/les

Info en inschrijving:

landschapsloket@rlh.be - 011 313898

Snoeicursus © Jos Ramaekers

19

Oude en nieuwe graangewassennaTuurPunT lanaken /

geMeenTe lanaken/

geMeenTe zuTendaal/

cnMe MaasTrichT/

naTuurPunT educaTie

Reeds lang voor het ontstaan van de

landbouw (pakweg 10.000 jaar geleden)

waren grassen een belangrijk voedings-

middel voor de mens. . De cursus “Oude

en nieuwe graangewassen” geeft u een

volledig overzicht van voor de mens nut-

tige grassoorten.

Lesgever is Hans Vermeulen, educatief

medewerker van Natuurpunt Educatie.

De fietstocht wordt begeleidt door ei-

gen gidsen.

Informatie

- Donderdag 1 juli – 19u30

Berenhofstraat 12, 3620 Veldwezelt

O.C. Berenhof, Berenhofstraat 12

te Veldwezelt (Lanaken).

- zaterdag 3 juli. : fietstocht

Info en inschrijving: Hoelbeek Bart

089-73 07 76 - 0472-48 81 72

natuurpuntlanaken@hotmail.com

VlindercursusnaTuurPunT zuTendaal/

naTuurPunT educaTie:

In de aanloop naar het telweekend

“Vlinder mee” organiseren we de cur-

sus dagvlinders waarin we de verschil-

lende Vlaamse dagvlindersoorten le-

ren kennen, alsook hun lichaamsbouw,

levenscyclus, ecologie en vlindervrien-

delijke beheersmaatregelen.

De cursus bestaat uit 2 theorielessen en

2 praktijklessen die gegeven worden

door een educatieve medewerker van

Natuurpunt Educatie.

Lesgever is Nobby Thys, educatief mede-

werker van Natuurpunt Educatie

Theorieles

Woensdag 11 en 18 aug – 19u30

Bezoekers- en onthaalcentrum

De Lieteberg - Zuurbroekstraat 16

Zutendaal (parking Stalkerweg).

excursie

21 en 28 augustus, telkens - 14u00

Info en inschrijving:

Lambie Raymond - 0476-63 29 41

raymond.lambie@zutendaal.be

europese nacht van de vleermuis

avondWandelingen

Natuurpunt organiseert in sa-

menwerking met het Agent-

schap voor Natuur en Bos, unie-

ke activiteiten voor het hele

gezin met: avondwandelingen

in tuinen en parken, zoektoch-

ten naar vleermuizen, boeien-

de infosessies,...

Icaru

sblau

wtje

© M

arce

l Bex

Vlee

rmui

s uit

tuin

ieren

voor

vlee

rmui

zen

natuurpunt noord-limburg:

het biodiversiteitsweekend: insecten en

geleedpotigen van droge biotopen

Weekend van 11 t/m 13 juni

Meer info en inschrijvingen: Toon Jansen:

totom@telenet.be of Lex Peeters : lpeeters@iae.nl

natuurpunt tessenderlo: vlinderwandeling

averbode bos & heide ‘op zoek naar het

zeldzame bont dikkopje’

Zondag 13 Juni -13u30

Samenkomst parking Gerhagen Turnhoutsebaan

Info: paul.beert@belgacom.net

natuurpunt hasselt- zonhoven:

vlinder-, sprinkhanen- & libellenwandeling

Zaterdag 17 juli - 13 u,

In de vallei van de Mombeek, parking elektriciteits-

cabine op het kruispunt Sasput-Muntelbeekstraat te

Sint-Lambrechts-Herk. Contactpersoon: Jean-Marie

Verniers, 012 23 50 12 , j-m.verniers@skynet.be.

natuurpunt zuidoost-limburg:

grote vlinder happening

Zaterdag 17 juli - 14 u

“Branderij” te Munsterbilzen.

- De hele bevolking van de stad Bilzen en de gemeente

Lanaken worden uitgenodigd

- Begeleiding door vlindergidsen in Bilzen en Lanaken

- Treintje

- Met stand van Natuurpunt.

Organisatie: Vlindergroep stad Bilzen www.bilzen.be

natuurpunt neerpelt:

bloemen- en insectenwandeling

Zondag 18 juli – 14u

BC Hageven- Tussenstraat 10 Neerpelt

Info:Theo Janssen 0 473 80 18 3

natuurpunt Meeuwen-gruitrode en Peer:

vlinderwandeling

Zondag 1 augustus – 14u

Samenkomst: Kerk Reppel om 14u

Breng eventueel een vlindernetje en loeppotje mee

Info: Rudi Wouters (011 54 15 34)

natuurpunt diepenbeek:

leer vlinders kennen

Zondag 1 augustus – 14u

Sluisbemden-Hoofdparking Universiteit Hasselt te

Diepenbeek (enkel bij mooi weer)

Info: Jos Ramaekers 0477 476963

natuurpunt zuidoost-limburg:

fladdertocht over de Sint-Pietersberg

Zondag 1. augustus, 14u – 17u

Parking kerk , Sint-Hubertusstraat 13 te Kanne

Wandeling met uitleg over de kleurrijke vlinders op

het Plateau van Caestert. Meebrengen : vlindergids-

vlindernetje-loeppotje. Gidsen : Martin Stinckens en

Kristof Odeur. Info : Kristof Odeur 0495/27 68 75

(kristof.odeur@telenet.be)

natuurreservaat overbroek :

insektenwandeling

1 augustus om 14 uur, vertrek op de parking aan de

Beemdenstraat. Gids : Yvon Princen, org. NP Aulenteer

natuurgebied nieuwenhoven :

vleermuizenwandeling

28 augustus, om 21 uur vertrek aan het bezoekerscen-

trum in Nieuwenhoven, prov. domein natuurgebied

Nieuwenhoven. Gids Omer van Straelen,

org. NP Aulenteer en NP Nieuwerkerken

activiteiten : insecten-vlinders

nacht van de Vleermuis

Meer info ook op www.natuurpunt.

be/nachtvandevleermuis

- natuurpunt hasselt- zonhoven:

nacht van de vleermuis

Zaterdag 28 augustus - 20.30 u. Domein Kiewit op de

binnenkoer van het domein (biolokaal)

Inschrijven: via Domein Kiewit op 011 21 08 49.

De inschrijvingsprijs bedraagt slechts € 1 en wordt ter

plaatse betaald.

- natuurpunt neerpelt:

vleermuizenwandeling

Zondag 20 juni - 21u

BC Hageven- Tussenstraat 10-Neerpelt

Theo Janssen: 0473 80 18 30

- natuurpunt tessenderlo:

europese nacht van de vleermuis.

Avondactiviteit rond de ‘Bierhoeve’

Zaterdag 28 augustus 2010

Info: paul.beert@belgacom.net

- natuurpunt zuidoost-limburg:

nacht van de vleermuis

Zondag 29 augustus, 14u – 17u

Parking café-hotel Jacquemin,

Visésteenweg te Zichen-Zussen-Bolder

In de groeve van Lacroixberg bezoeken we onze gevle-

derde vrienden. Meebrengen : zaklamp en stevige

wandelschoenen. Gidsen : Johan Willems en Ton Beuls.

Info : Kristof Odeur 0495/27 68 75

(kristof.odeur@telenet.be)

Vilda vliegende grootoorvleermuis © Yves Adams

colofon

Dit tijdschrift wordt gratis verspreid op 6800

exemplaren aan de leden van Natuurpunt

Limburg.

Werkten mee aan dit nummer:

Jos Lycops, David Nyssen, Johnny Dommers-

hausen, Jos Roeffaers, Martin Stinckens, Gerda

Schorpion, Nadine Achten, Marcel Bex, Danny

Froyen, Esther Castermans, Jos Ramaekers,

Katleen Bollen, medewerkers van Natuurpunt

Vlaanderen, en vele vrijwilligers.

Volgende uitgave: oktober 2010

Verantwoordelijke uitgever:

Marc Diriks, Kiewitdreef 5, 3500 Hasselt

Communicatievormgeving :

www.drukkerij-grafico.be

Uitgave van: Natuurpunt Limburg

tel. 011 24 60 20 - www.natuurpuntlimburg.be