14-06-14

1

(Het) verschil maken in onderwijs

Jan van Tartwijk Met dank aan

Hanne ten Berge, Christel Lutz, Mare van Hooijdonk, Evelyn Kroesbergen, Karin Scager & Theo Wubbels

Presentatie voor “School aan zet”

Sekse

Achtergrond

Cultuur/Etniciteit

Taal

Persoonlijkheid

Wat maakt (het) verschil? Onderwijs opbrengst

Extravert Stabiel

Vriendelijk

Open

Zorgvuldig Begaafdheid

Leerling kenmerken

Creativiteit

Intelligentie

SES

Ambitie

Verwachtingen

Startniveau

80 %

14-06-14

2

Beïnvloedbare factoren

Leer activiteiten

Time on task

Andere activiteiten

Theorie en praktijk

Toetsing

ICT

Onderwijs materiaal

Instructie Feedback

Optimale contacturen

Curriculum

(Vak) Didactisch Kennis

Relatie Docent

Onderwijs opbrengst

Motivatie

Theorie en praktijk

Binding

Competentie

Beïnvloedbare factoren: Motivatie

Leer activiteiten

Time on task

Andere activiteiten

Beloning

Autonomie

Toetsing

ICT

Onderwijs materiaal

Instructie Feedback

Optimale contacturen

Curriculum

(Vak) Didactisch Kennis

Relatie Docent

Onderwijs opbrengst

Intrinsiek

Extrinsiek

Motivatie

14-06-14

3

STUDENTKENMERKEN

Achtergrond

Persoonlijkheid

Begaafdheid

Sekse

Cultuur/Etniciteit

Taal

Wat maakt (het) verschil?: Intelligentie en persoonlijkheid

Cijfers

Extravert Stabiel

Vriendelijk

Openheid

Zorgvuldig

Student kenmerken

Creativiteit

Intelligentie

SES

Ambitie

Verwachtingen

Startniveau

Poropat, 2009

.52

.46

.24

.14

.03

-.02

.15

14-06-14

4

Capacity to think logically

and solve problems in

novel situations What a person knows and has

learned Gsm Korte

termijn/werk geheugen

Achtergrond

Persoonlijkheid

Begaafdheid

Sekse

Cultuur/Etniciteit

Taal

Wat maakt (het) verschil?: Intelligentie en creativiteit

Cijfers

Extravert Stabiel

Vriendelijk

Openheid

Zorgvuldig

Student kenmerken

Creativiteit

Intelligentie

SES

Ambitie

Verwachtingen

Startniveau

Deyoung, 2011; McCrea, 1987; McGrew, 2009; Kaufman & Plucker, 2011: Sternberg et al., 2005

.52

.46

.24

.14

.03

-.02

Gf Fluid Gc

Crystallized

Gv Visuele

verwerking

Ga Auditieve

verwerking

Gt Reactietijd

Grw Lezen en schrijven

Gq Kwantitatief Wiskunde

“the production

of something

new, useful and

appropriate”

Creativiteit

Gs Verwerkings

tijd

Glr Lange termijn

Opslag en ophalen

Intelligentie is een noodzakelijke maar

niet voldoende voorwaarde voor

creativiteit

Openheid

BELONING

14-06-14

5

Vraagt u dat op het proefwerk?

De toets stuurt het leren

AUTONOMIE

14-06-14

6

De Soma Puzzel De complexe relatie tussen beloning en intrinsieke motivatie

Groep 1 $1 per oplossing

Deci, 1972

Groep 2 Niets beloofd

- -

+ +

Effect van Beloning op Intrinsieke Motivatie

Beloning Free Choice Self report

Verbale beloning (positieve feedback) .33*(21) .31*(21)

Tastbare beloning -.34*(92) -.07*(70)

Onverwacht .01 ( 9) .05 ( 5)

Verwacht -.36*(92) -.07*(70)

- Voor het meedoen -.14 ( 7) .21 (5)

- Afhankelijk van inspanning -.40*(55) -.15*(35)

- Afhankelijk van voltooiing -.44*(19) -.17*(13)

- Afhankelijk bereikt niveau (maximale beloning) -.15*(18)

- Afhankelijk bereikt niveau (niet maximale beloning) -.88* ( 6)

Deci, Koestner, Ryan, 2001

14-06-14

7

RELATIE

Binding: Relatie docent-lerende

-

Invl

oed

+

Begr

ijpen

d

Sturend Dwingend

Corri

gere

nd

Helpend

Ontevreden

Inschikkelijk Onzeker

+ - Nabijheid

Créton & Wubbels, 1984 Wubbels, Brekelmans, den Brok & van Tartwijk, 2006

Graag naar de les; Kiezen voor vak

14-06-14

8

Extrinsiek

Binding

Binding: Typologie docenten

Directief Tolerant Gezaghebbend

Tolerant / Gezaghebbend

Onzeker Agressief

Onzeker Tolerant Autoritair

Moeizaam dominerend

FEEDBACK

14-06-14

14-06-14

9

Kwaliteit van feedback Vaak, op onderdelen Specifiek en

gedetailleerd

Focus op prestatie in plaats van persoon

Op tijd: Liever minder goed

dan (te) laat Begrijpelijk

“Not Sociological enough” “If I’d understood how to be sociological

enough, I’d have done it!”

Feed forward Welke stappen naar het doel?

Hattie &Timperley, 2007 Gibbs, 2010

Feed Up Wat is het te bereiken doel?

Feed back Waar staat je prestatie ten opzichte

van het doel?

EXPERTISE AND EXPERT PERFORMANCE

14-06-14

10

Expert

Others Per

form

ance

Experience

Expertise and expert performance

Does Competence

Expertise

Show Skills

Know how

Know

Learning in practice

Miller, 1990 Ericsson, 2006; Korthagen et al. 2001

Reflection, Deliberate practice

1 5

2

3

4

Action

Looking back on action

Awareness of essential aspects

Creating alternative methods of action

Trial

Kor

thag

en e

t al.,

200

1

Korthagen et al. 2001

14-06-14

11

MOTIVATIE

Motivatie Percentage alumni dat aangeeft als als student te hebben gestreefd naar hoogst mogelijke cijfers

Brennan, Patel & Tang, 2009 Vergelijk ook Allen, Coenen & van der Velden, 2007

0

10

20

30

40

50

60

70

14-06-14

12

Druk

Maar hoogopgeleiden goede probleemoplossers

14-06-14

13

DOELEN

Bloom: Doelen

Krathwohl, 2002

Remembering

Understanding

Applying

Analyzing

Evaluating

Creating

Factual Conceptual Procedural Metacognitive

14-06-14

14

DE DOCENT

14-06-14

14-06-14

15

Docent •  “Formative evaluation to the teacher” .90

–  Informatie over leren/begrip leerlingen –  Op basis data & evidence based modellen

•  Helderheid .75 •  Reciprocal teaching .74

–  Elkaar laten uitleggen •  Feedback aan leerlingen .73 •  Leraar-leerling relatie .72 •  Spaced and mass practice .71

–  In de tijd gespreid vaker gericht laten oefenen (deliberate practice)

•  Self verbalization/ self questioning .64 –  Zelf expliciet vragen stellen

•  Problem solving teaching .61 –  Voor beter begrip en toepassen, niet voor

feitenkennis

Hattie, 2009

VERWIJZINGEN

14-06-14

14-06-14

16

•  Allen, J., Coenen, J., & van der Velden, R. (2007). Afgestudeerden van het hoger onderwijs in Nederland in vergelijking met andere landen. Resultaten van het reflex project Beleidsgerichte studies hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Den Haag: Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

•  Bekhradnia, B., Whitnall, C., & Sastry, T. (2006). The academic experience of students in english universities (2006 report). Oxford: Higher Education Policy Institute.

•  Brennan, J., Patel, K., & Tang, W. (2009). Diversity in the student learning experience and time devoted to study: A comparative analysis of the UK and European evidence. London: Centre for Higher Education Research and Information, The Open University.

•  Boshuizen, H. P. A. (2009). Teaching for expertise: Problem-based methods in medicine and other professional domains. In K. A. Ericsson (Ed.), Development of professional expertise: Towards measurement of expert performance and design of optimal learning environments (pp. 379-404). Cambridge: Cambridge University Press.

•  Cropley, A. (2006). In praise of convergent thinking. Creativity Research Journal, 18(3), 391-404. •  Créton, H. A., & Wubbels, T. (1984). Ordeproblemen bij beginnende leraren [Discipline problems of beginning teachers].

Utrecht: WCC. •  Deci, E. L. (1972). The effects of contingent and noncontingent rewards and controls on intrinsic motivation. Organizational

behavior and human performance, 8(2), 217-229. doi: dx.doi.org/10.1016/0030-5073(72)90047-5 •  Deci, E. L., Koestner, R., & Ryan, R. M. (2001). Extrinsic rewards and intrinsic motivation in education: Reconsidered once

again. Review of Educational Research, 71(1), 1-27. •  Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development,

and well-being. American Psychologist, 55(1), 68-78. •  DeYoung, C. G. (2011). Intelligence and personality. In R. J. Sternberg & S. B. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook

of intelligence (pp. 711-737). Cambridge: Cambridge University Press. •  Ericsson, K. A. (2006). The influence of experience and deliberate practice on the development of expert performance. In K.

A. Ericsson, N. Charness, P. J. Feltovich & R. R. Hoffman (Eds.), The Cambridge handbook of expertise and expert performance (pp. 683-704). New York: Cambridge University Press.

•  Gibbs, G. (2010). Using assessment to support student learning. Leeds: Leeds Met Press. •  Hattie, J. (2009). Visible learning. New York: Routledge. •  Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research, 77(1), 81-112. doi:

10.3102/003465430298487

•  Kaufman, J. C., & Plucker, J. A. (2011). Intelligence and creativity. In R. J. Sternberg & S. B. Kaufman (Eds.), The Cambridge handbook of intelligence (pp. 771-783). Cambridge: Cambridge University Press.

•  Korthagen, F. A. J., Kessels, J., Koster, B., Lagerwerf, B., & Wubbels, T. (2001). Linking practice and theory: The pedagogy of realistic teacher education. Mahwah, NY: Lawrence Erlbaum Associates.

•  Krathwohl, D. R. (2002). A revision of bloom’s taxonomy: An overview. Theory Into Practice, 41(4), 212-218. •  Marzano, R. J. (2007). Wat werkt op school: Research in actie. Vlissingen: Bazalt. •  McCrea, R. R. (1987). Creativity, divergent thinking, and openness to experience Journal of Personality and Social

Psychology, 52(6), 1258-1265. •  McGrew, K. S. (2009). CHC theory and the human cognitive abilities project: Standing on the shoulders of the giants of

psychometric intelligence research. Intelligence, 37, 1-10. •  Miller, G. E. (1990). The assessment of clinical skills/competence/performance. Academic Medicine, 65(9 Suppl), S63-67. •  OECD. (2013). OECD skills outlook 2013: First results from the survey of adult skills. Paris: OECD publishing. •  Poropat, A. E. (2009). A meta-analysis of the five-factor model of personality and academic performance. Psychological

Bulletin, 135(2), 322-338. •  Scager, K. (2013). Hitting the high notes: Challenge in teaching honors students. PhD, Utrecht University, Utrecht. •  Teddlie, C. (2009). The legacy of school effectiveness research tradition. In A. Hargreaves, A. Lieberman, M. Fullan & D.

Hopkins (Eds.), Second international handbook of educational change (pp. 523-554). Dordrecht: Springer. •  Sternberg, R. J., Lubart, T. I., Kaufman, J. C., & Pretz, J. E. (2005). Creativity. In: K. J. Holyoak & R. G. Morrison (Eds.) The

Cambridge handbook of thinking and reasoning (pp. 351-365). Cambridge University Press. •  Tinto, V. (1997). Classrooms as communities: Exploring the educational character or student persistence. The Journal of

Higher Education, 68(6), 599-623. •  van den Berg, M. N., & Hofman, W. H. A. (2005). Student success in university education: A multi-measurement study of

the impact of student and faculty factors on study progress. Higher Education, 50(3), 413-446. doi: 10.1007/s10734-004-6361-1

•  van der Drift, K. J. D. M., & Vos, P. (1987). Anatomie van een leeromgeving. Een onderwijseconomische analyse van het universitair onderwijs. Lisse: Zwets & Zeitlinger.

•  van der Vleuten, C. P. M., Dolmans, D. H. J. M., & Scherpbier, A. J. J. A. (2000). The need for evidence in education. Medical Teacher, 22(3), 246-250. doi: 10.1080/01421590050006205

•  Vermunt, J. D., & Verloop, N. (1999). Congruence and friction between learning and teaching. Learning and Instruction, 9(3), 257-280.

•  Wolfensberger, M. V. C. (2012). Teaching for excellence: Honors pedagogies revealed. Münster, Germany: Waxman. •  Wubbels, T., Brekelmans, M., den Brok, P., & van Tartwijk, J. (2006). An interpersonal perspective on classroom

management in secondary classrooms in the Netherlands. In C. Evertson & C. Weinstein (Eds.), Handbook of classroom management: Research, practice, and contemporary issues (pp. 1161-1191). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.