Infectieziektebestrijding in Rotterdam: een kwestie van doorlopen

Resultaten van het Huisman Onderzoekscentrum

2006-2010

Prof. dr. Jan Hendrik Richardus

Dóórlopen en Doorlópen

Basis wetenschappen Klinische Gezondheidszorg Publieke Gezondheidzorg

Universiteit Kliniek en Laboratorium GGD

Onderzoek Diagnostiek en behandeling

(individueel niveau)

Interventie ontwikkeling,

implementatie en evaluatie

(populatie niveau)

• Moleculaire biologie

• Immunolgie

• Sociale wetensch.

• Etc.

• Interne geneeskunde

• Maag-darm-leverziekten

• Longziekten

• SOA/HIV/Aids

• Medische microbiologie

• Etc.

• Vaccinatie programma’s

• Bevolkingsonderzoek

• Voorlichting (GVO)

• Bron- en contactonderz.

• Etc.

Voorbeeld 1: Chlamydia screening

Screening for Chlamydia trachomatis: whom and how?

Hannelore Götz

Praktijk georiënteerde vraagstellingen:

1. Hoe zou je bevolkingsonderzoek op chlamydia in Nederland moeten organiseren?

2. Kan deelname van hoogrisico groepen aan chlamydia screening verbeterd worden?

Voorbeeld 1: Chlamydia screening

Wat is Chlamydia?

• Seksueel overdraagbare aandoening• Vaak zonder klachten • Tot 1 jaar besmettelijk• Complicaties bij vrouwen:

eileiderontsteking (PID) 10-20% buitenbaarmoederlijke

zwangerschap 5-25% onvruchtbaarheid 10-20%

• Behandeling mogelijk• Urinetesten beschikbaar

Voorbeeld 1: Chlamydia screening

Belangrijkste resultaten:

1. Voorkomen van Chlamydia in de bevolking van 15-29 jaar:

– Mannen 1,5%

– Vrouwen 2,5%

– Platteland 0,6%

– Hoog stedelijk 3,2% Mannen 25-29 4,1% Vrouwen 15-19 4,3%

Voorbeeld 1: Chlamydia screening

Belangrijke resultaten:

2. Door het hanteren van een predictiescore, is het theoretisch mogelijk is om slechts 62% van de jongeren van 15-29 jaar te screenen om 93% van de gevallen op te sporen.

3. Bij jongeren op straat was de testbereidheid 17%, bij groepsvoorlichtingen 80% en op scholen 73%. In deze groepen was 15% besmet met chlamydia. Screening op scholen kan effectief zijn op bevolkingsniveau.

Voorbeeld 1: Chlamydia screening

Aanbevelingen:

1. Chlamydia screening zou geïmplementeerd moeten worden in grootstedelijke gebieden gedurende meerdere jaren, met evaluatie van de uitkomst.

2. Dit zou georganiseerd moeten worden door GGD’en, die verantwoordelijk zijn voor regionale SOA bestrijding.

Verder 9 aanbevelingen met uitwerking van methoden, doelgroepen en wijze van evaluatie.

Implementatie project inmiddels uitgevoerd in o.a. Rotterdam

Voorbeeld 2: Tuberculose bestrijding

DNA fingerprinting for tuberculosis control in a metropolitan area

Gerard de Vries

Praktijk georiënteerde vraagstellingen:

1. Wat is de toegevoegde waarde geweest van DNA fingerprinting voor de TB-bestrijding in een grootstedelijk gebied?

2. Wat laat DNA fingerprinting zien als de oorzaken van de hoge TB-incidentie in een grootstedelijk gebied?

Voorbeeld 2: Tuberculose bestrijding

-

50

100

150

200

250

1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003

Nu

mb

er

of

TB

pa

tie

nts

Total Dutch non-Dutch

TBC in de regio Rotterdam:

Voorbeeld 2: Tuberculose bestrijding

DNA fingerprinting en screening:

Tekst tekst tekst tekst tekstTekst tekst tekst tekst tekstTekst tekst tekst tekst tekst

Kopregel

Voorbeeld 2: Tuberculose bestrijding

feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

jan 02 dec 04

23-01-2005

Cluster 1207

Yugoslavian

Surinam

Moroccan

Other

Ethnic background:Tuberculosis, localisation

Pulmonary tuberculosis, smear positive

Pulmonary tuberculosis, smear negative

Extrapulmonary tuberculosis

6

1 4

5

8

13

Close contacts

Pubs

School

No specific risk

A

B

Dutch (Netherlands)

X 7

9

10

11

19

14

15

17

18

C

2 3

20

12

21

16

Voorbeeld 2: Tuberculose bestrijding

Belangrijke resultaten:

1. Van de 2.636 TBC patiënten tussen 1995 en 2006 in de regio Rotterdam, was 38% in het buitenland geïnfecteerd; was 36% korter dan 2 jaar geleden in Nederland geïnfecteerd; en was 18% langer dan 2 jaar geleden in Nederland geïnfecteerd.

2. De hoge incidentie van TBC is gerelateerd aan het hoge percentage immigranten en wordt mede veroorzaakt door recente transmissie onder stedelijke bewoners.

3. DNA fingerprinting liet zien dat harddruggebruikers en daklozen in het bijzonder een verhoogd risico hebben op tuberculose. Intensieve screening onder deze groepen was effectief.

Voorbeeld 2: Tuberculose bestrijding

Aanbevelingen:

1. De TB-bestrijding in grote steden dient een pakket van interventies te omvatten die bedoeld zijn om patiënten actief op te sporen en eenmaal vastgestelde patiënten adequaat uit te behandelen.

2. Dit pakket moet gericht zijn op immigranten en moeilijk bereikbare, gemarginaliseerde stedelijke risicogroepen, zoals harddruggebruikers en daklozen.

3. De instrumenten en capaciteit om DNA fingerprinting optimaal te gebruiken voor de lokale en regionale TB-bestrijding in Nederland moet verder ontwikkeld en versterkt worden.

Besluit

1. In het kader van de academische werkplaats heeft de samenwerking op het terrein van infectieziektebestrijding sinds 2005 6 promoties opgeleverd, meer dan 50 wetenschappelijke artikelen en worden meerdere nieuwe onderzoeken uitgevoerd: dóórlopen doen we zeker!

2. In de samenwerking tussen Erasmus MC en GGD Rotterdam-Rijnmond is een effectieve samenwerking ontstaan in het continuüm van basis wetenschappen, kliniek en laboratorium en publieke gezondheid: we doorlópen het spectrum dat leidt tot effectieve infectieziektebestrijding!

3. De academische werkplaats is ook voor de bestrijding van infectieziekten, een kerntaak van gemeentelijke gezondheidsdiensten, een effectief medium gebleken om wetenschap, praktijk en beleid bij elkaar te brengen.