› Solidagro aan het werk

jaaroverzicht

2013

copy

right

foto

: Die

tmar

Bob

elyn

V.U

. Jan

Van

huys

se -

Solid

agro

, Mer

cato

rstra

at 8

1, 9

100

Sint

-Nik

laas

, tel

. 03/

777

20 1

5. e

-mai

l: in

fo@

solid

agro

.be

Ze blijven doorgaan het gebouw van Solidagro in Sint-Niklaas. In 2012 werd al beslist om de organisatie te herpositioneren tot een Zuid-gerichte organisatie. Dit betekent dat onze ervaringen in het Zuiden de basis vormen voor ons educatief werk in Bel-gië. Dit idee werd in de loop van 2013 verder uitgewerkt. Zo werd samen met de coöperanten beslist om het recht op grond als kapstok te hanteren voor de educatieve werking in 2014 en 2015. Hiervoor worden cases aangeleverd door onze coöperanten en partners uit het Zuiden. De campagne ‘Boeren troef!’ die in september 2014 wordt gelanceerd, borduurt hierop verder.

Op 22 maart 2013 vond het slotevent van de campagne Loop naar de pomp?! plaats. Zo’n 5.000 leerlingen en scholieren kwamen samen voor de grootse Waterwandeling in het centrum van Sint-Niklaas. Deze campagne was het resultaat van een vlotte samen-werking tussen twee ngo’s: Solidagro en PROTOS. Samen zetten we het thema ‘water’ op de kaart via een educatief traject in scholen. Samenwerkingsprojecten met andere ngo’s blijven voor ons erg belangrijk. Zo slaan we in 2014 onder andere opnieuw de handen in elkaar met G3W in de Filipijnen en met PROTOS in Vlaanderen.

In de Filipijnen was 2013 het jaar van Haiyan, de tyfoon die meer dan 6.000 dodelijke slachtoffers eiste en minstens 1 miljoen men-sen van een dak boven hun hoofd beroofde. Het volledige team schakelde over in solidariteitsmodus en organiseerde samen met talrijke vrijwilligers verschillende evenementen om de heropbouw bij onze partners te financieren.

Gelukkig was er ook goed nieuws uit het Zuiden. In Bolivia bij-voorbeeld, wierp onze aanpak duidelijk z’n vruchten af. Maar liefst twaalf van de veertien beleidsvoorstellen die we het afge-lopen jaar voorlegden aan lokale besturen, werden goedgekeurd. Dit betekent dat de overheid op ons aansporen het heft in eigen handen begint te nemen op het gebied van voedselzekerheids-projecten. Onze rol verschuift er steeds meer naar de promotie van geslaagde projecten en het vormen en mobiliseren van basis-organisaties voor lobbywerk. Helaas blijven er ook valkuilen bij overheidsprojecten en loopt het niet overal in onze werkgebieden op deze manier. Er is dus nog veel werk aan de winkel. Ook onder de naam Solidagro blijven we de vinger aan de pols houden en leggen we ons oor te luister bij de basisgemeenschappen. We spelen in op de reële noden van de lokale boeren en komen zo tot

››› Voorwoord

duurzame oplossingen om hun voedselzekerheid te verbeteren. Daarbij kijken we ook alvast naar de toekomst. Zo maakten we het afgelopen jaar al volop plannen om de gevolgen van klimaat-verandering op te vangen. In Senegal en Gambia bijvoorbeeld, dreigen door de stijging van de zeespiegel de voorraden vis en schaaldieren in de mangrovebossen te verdwijnen. Daarom zetten we nu al projecten op die ervoor zullen zorgen dat de lokale be-volking voldoende eiwitten binnenkrijgt door de teelt van groen-ten en de kweek van kleinvee. Lees er gauw meer over verder in dit jaarverslag!

Vriendelijke groeten,

Jan Vanhuysse, Algemeen coördinator

Beste lezer,

Het jaar 2013 stond in het teken van een markant gegeven in het bijna vijftigjarig bestaan van de organisatie. De Algemene Vergadering gaf groen licht om ons op korte termijn te herbezin-nen over de missie en de naam. Na twee intensieve workshops onder begeleiding van een externe expert, werden enkele namen geselecteerd. Daarop volgde een aantal stemrondes met de be-stuurders en leden. Op de Algemene Vergadering van januari 2014 werd de knoop doorgehakt: de nieuwe naam is Solidagro! Waarom we deze naam kozen, leest u op pagina 22.

De naamsverandering was het voorlopige eindpunt van een stra-tegische heroriëntering. Een belangrijke beslissing in dit kader was het vernauwen van onze doelgroep op educatiegebied. De educatieve werking in België focust voortaan op jongeren en vol-wassenen en niet langer op kinderen. De inleefateliers voor de al-lerjongsten worden vanaf 1 januari 2014 overgenomen door Stu-dio Globo, waardoor ze van een stabiele toekomst verzekerd zijn.

P. 04-05

Solidagro voorgesteld

Wat doen we? Waar en hoe werken we?

p. 06- 07

Bolivia

Solidagro spoort overheid aan om te investeren in

voedselzekerheid

p. 08-09

Gambia, Guinee Bissau, Senegal

Projecten zorgen voor eten op tafel én meer inkomsten

p. 10-11

Mali, Burkina Faso

Onderzoek, vorming en professionalisering lonen

p. 12-13

Filipijnen

Netwerken, partnerschappen en coöperatieven

leiden tot resultaten

p. 14

Kinderen en educatie: Baobab Wereldklas

Wereldburger worden vanuit Sint-Niklaas

p. 15

Jongeren en educatie

België meets Senegal en vice versa

p. 16-17

Educatief traject rond water

Scholen dompelen zich onder in waterthema met

Loop naar de pomp?!

p. 18

Volwassenen en educatie

Inleefreizigers zetten zich in

p.19

Steun

Acties leveren extra fondsen op

p.20-21

2013 in cijfers

p.22

Van Bevrijde Wereld naar Solidagro

Waarom veranderden we van naam?

››› Inhoud

Solidagro voorgesteld

Solidagro is een ngo die de armste boerenfamilies ondersteunt

in Bolivia, West-Afrika en de Filipijnen. Samen met lokale

partnerorganisaties werken we aan een betere voedsel- en

watervoorziening in de meest afgelegen plattelandsgebieden. We

stimuleren de lokale landbouwproductie zodat boeren kunnen

voorzien in hun eigen voedsel en water. Via inleefreizen, educatieve

programma’s, workshops en allerlei activiteiten brengen we het

Zuiden dichter bij mensen in België.

p.04

03. Filipijnen

02. West-Afrika

04. België

01. Bolivia

p. 05

› CONCRETE OPLOSSINGEN

Solidagro ijvert voor het recht op voedsel voor iedereen. We zet-ten ons specifiek in om de voedselzekerheid voor boeren in af-gelegen plattelandsgebieden in het Zuiden te verbeteren. Want van de 870 miljoen mensen die honger lijden, is tweederde boer. Maar deze boeren staan vaak aan de zwakste kant in de samen-leving. Door de druk op land voor de grootschalige teelt van exportgewassen, moeten zij vaak leven en werken op de minst vruchtbare gronden. Ze hebben niet of nauwelijks toegang tot markten, kapitaal of zaden, of ze zijn afhankelijk van machtige tussenhandelaren.

Samen met de boeren in onze werkingsgebieden en onze lokale partners werken we aan concrete oplossingen via:

• initiatieven zoals de aanleg van groentetuinen, waterputten, irrigatie, zaadbanken, introductie van aangepaste teelten

• het stimuleren van de oprichting van boerenorganisaties, met sterke leiders, om samen te werken aan voedselzekerheid én om politieke veranderingen af te dwingen

• het aanmoedigen van het opzetten van coöperaties zodat boeren bijvoorbeeld samen materiaal kunnen aankopen (zaden, meststoffen, machines) of de oogst verkopen

• vormingen in duurzame bemestingstechnieken, groenteteelt, gezonde voeding, het zakelijk runnen van bijvoorbeeld een coöperatieve rijstmolen

› WERKEN VANUIT DE BASISSolidagro werkt vanuit de basis. De duurzaamheid van onze pro-jecten wordt verzekerd door ervoor te zorgen dat deze gedragen worden door de boeren zelf. Zij beheren de activiteiten en inves-teringen. Om de duurzaamheid en efficiëntie van onze projecten nog groter te maken, zorgen we er ook voor dat onze partners in elk land en zelfs grensoverschrijdend samenkomen en elkaars projecten bezoeken. Door deze uitwisseling en netwerking leren ze continu van elkaar bij en doen ze nieuwe ideeën op.

› NOORD-ZUIDSOLIDARITEIT

Vanuit onze ervaringen in het Zuiden willen we bijdragen aan een grotere Noord-Zuidsolidariteit in eigen land. Daarvoor is er onze noordwerking met de Baobab Wereldklas voor kinderen, inleefrei-zen en een uitgebreid aanbod aan vormingen en educatief ma-teriaal. Ook organiseert Solidagro –al dan niet in samenwerking met andere organisaties- uiteenlopende activiteiten rond voed-selzekerheid zoals lezingen, workshops, debatten, het jaarlijkse Wereldweekend…

› SAMENWERKINGSVERBANDENDe noordwerking van Solidagro werkt nauw samen met andere organisaties. Zo zetten we projecten voor kinderen op samen met Le Coron, worden de jongerenuitwisselingen georganiseerd samen met Dwagulu Dekkente, zijn we actief lid van het plat-form Solidaire Scholen en Mundo Loco (het samenwerkingsver-band van Sint-Niklase Noord-Zuidorganisaties en jeugdverenigin-gen). En sinds 2012 werken we met verschillende organisaties aan Loop naar de pomp?!, het succesvolle educatief traject rond duurzame ontwikkeling en water. Ook zijn we als lid van de Actie- en Adviesgroep Solidariteit (AAS) en de koepelorganisatie Beweging in de Stad actief betrokken bij de initiatieven rond ontwikkelingssamenwerking van de stad Sint-Niklaas.

BLIjF OP DE hOOGTE! Wilt u graag meer weten over Solidagro, surf dan naar onze website: www.solidagro.be. Daar kan u zich ook inschrijven op onze maandelijkse e-letter. Mail uw postadres naar info@solidagro.be om daarnaast ook 3 x per jaar ons magazine Djembé te ontvangen. Nieuws heet van de naald over onze projecten, activiteiten en de thema’s waarrond we werken, vindt u op onze facebookpagina.

BOLIVIA IN 2013

· Bereik: 1.678 gezinnen (zo’n 8.000 personen)

· Actief in 81 afgelegen gemeenschappen(Potosí,

Cochabamba, Chuquisaca, Santa Cruz)

· Samen met 5 lokale partners

Enkele opvallende resultaten

· 172 nieuwe groentetuinen

· 85 extra families met kleinvee

· 85 extra families met zuiver drinkwater

· 245 extra families met betere toegang

tot irrigatie

· 125 extra families met een verbeterde

Malena-keuken

· 14 nieuwe beleids- en projectvoorstellen

voorgelegd aan de lokale besturen, waarvan

12 goedgekeurd

p.06 copy

right

foto

: Han

s Bo

ons

Anno 2013 is de tijd rijp om de Boliviaanse overheden

ertoe aan te sporen om zelf meer te investeren in

voedselzekerheid. De politieke ruimte hiervoor is er:

de Boliviaanse grondwet erkent het recht op voedsel

en de nationale overheid voorziet heel wat middelen

voor de lokale niveaus. Onze rol zal in de toekomst

verder verschuiven naar het tonen en promoten van

voorbeelden van geslaagde projecten, en het vormen

en mobiliseren van basisorganisaties voor lobbywerk.

Nu al zien we dat deze aanpak goed werkt. Al blijven

er valkuilen om waakzaam voor te zijn. Bureaucratie,

politieke tegenstellingen of een gebrek aan kennis

kunnen de besluitvorming of uitvoering van projecten

door overheden vertragen of doen mislukken. het is een

nieuwe dynamiek waar we met onze partners een weg

in zullen zoeken én vinden.

››› Bolivia

p. 07

PRESTO: STUWDAM KRIjGT NAVOLGINGIn het vorige jaarverslag meldden we al de bouw van de stuwdam voor de irrigatie van de akkers van vijftig gezinnen in het dorp Tomoroco in de gemeente Presto. Irrigatiewater is cruciaal voor de voedselzekerheid van boeren in Bolivia. Zonder irrigatiewater zijn de boeren afhankelijk van het re-genseizoen. Maar door de klimaatveranderingen is dit zeer onvoorspelbaar geworden. Met irrigatiewater garanderen de boeren hun oogst gedurende de regenperiode en kunnen ze -afhankelijk van de hoogte- nog één of twee keer extra zaaien en oogsten.

De stuwdam van Tomoroco, gerealiseerd door onze partner-organisatie Proagro, vervulde een echte voorbeeldfunctie. In 2013 werd door de overheid, onder druk van de basisorga-nisaties, een tweede stuwdam gebouwd voor 35 gezinnen in het dorp Machaca. De overheid is ook begonnen met de

bouw van een derde stuwdam, voor maar liefst driehonderd families, in het dorp El Peral. Dit is een mooi voorbeeld van de evolutie van onze rol in Bolivia, zoals hierboven uitgelegd.

GEMETEN: VOEDING IS GEVARIEERDERIn Bolivia wordt de verbetering van de voedselzekerheid op het einde van de rit afgemeten aan de diversiteit van de con-sumptie van de arme boerengezinnen. Het is immers vooral de te eenzijdige voeding die bij hen voor ondervoeding en gezondheidsproblemen zorgt. Om deze diversiteit te meten, wordt gebruik gemaakt van de Household Dietary Diversity Score (HDDS). Daarbij wordt aan de gezinnen twee keer per jaar (een keer in de zaaiperiode en een keer in de oogstpe-riode) gevraagd wat ze de voorbije 24 uur hebben gegeten. Het resultaat wordt onderverdeeld in 12 voedselgroepen. Uit-eindelijk verkrijgen we hierbij een score op 12 per persoon, gezin, gemeenschap…

Gemiddeld gezien is de score in de zaaiperiode sinds 2010 ge-stegen van 5,4 naar 8,8. Vooral de consumptie van groenten, vlees, eieren, peulvruchten, melkproducten en fruit ging er sterk op vooruit. Even belangrijk is dat de scores tijdens de oogst- en de zaaiperiode tegen eind 2013 ongeveer gelijk ge-worden zijn, hetgeen de stabiliteit van de voedselconsumptie doorheen het hele jaar aantoont. Ten slotte blijken de verbe-teringen ook duurzaam te zijn. HDDS-onderzoek eind 2013 in gemeenschappen waar we tussen 2008 en 2010 actief waren, toont aan dat de score zelfs licht gestegen is. Solidagro geeft hen dus een goede basis waarop de boeren zelf verder bou-wen. De HDDS-methode is ondertussen geëvalueerd en goed bevonden, en wordt vanaf dit jaar ook toegepast in onze pro-gramma’s op de Filipijnen en in West-Afrika.

BOERINNEN AAN DE MAChTIn de gemeente Alalay leverde Solidagro, samen met de lokale partnerorganisatie Aynisuyu, een belangrijke bijdrage aan de organisatie van de vrouwen in de gemeente. Ze stimuleerde de aansluiting bij Bartolina Sisa, een boerinnenbeweging die invloed heeft tot op nationaal niveau. Hierdoor ging de po-sitie van deze vrouwen in de gemeente er sterk op vooruit. Dit vertaalde zich in steun aan hun economische projecten. Ook hadden ze invloed op het gemeentelijk autonomiesta-tuut, waarin het gemeentelijk beleid en de regelgeving van

de toekomst is vastgelegd. Zo werd bijvoorbeeld opgenomen dat er gemeentebudget gespendeerd moet worden aan ca-paciteitsversterking van vrouwen. Verder moet minstens de helft van het gemeentepersoneel vrouwelijk zijn. Inmiddels ligt de definitieve versie van het gemeentelijk statuut van Alalay ter goedkeuring bij het Grondwettelijk Hof.

FORELKWEKERIj IN STROOMVERSNELLINGIn 2013 nam de forelkwekerij van de inheemse boerenorga-nisatie van Jila, in het afgelegen hoogland van Potosí, een belangrijke vlucht. In het voorjaar van 2014 won het project zelfs een prijs in het departementaal concours. De –omgere-kend- 73.000 euro wordt geïnvesteerd in methodes om het vetmesten van de forel te verbeteren. Het is al de tweede keer dat dit project in de prijzen valt: in 2011 kregen de forelkwe-kers 25.000 euro, ook via het concours van het Departement. Deze werd het afgelopen jaar geïnvesteerd in de verbetering van de watertoevoer om zo het productiepotentieel te vergro-ten. Omdat de forelkwekerij tienduizenden kweekvisjes in de omgeving verspreidde, heeft ze nu een regionale uitstraling gekregen. De gemeente ziet ook toekomst in de productie van forel. Ze investeerde in 2013 in de technische scholing van de forelkwekers. Daarnaast voorziet ze nog een budget van 890.000 euro waarvan het grootste deel geïnvesteerd wordt in productie-uitbreiding. Solidagro hielp de kwekerij vanaf 2009 opzetten, samen met onze partnerorganisatie ISALP en de lokale boerenorganisatie. De komende periode zal de steun aan de kwekerij geleidelijk aan worden afgebouwd. Het is daarom goed om te zien dat het initiatief vanuit de overheid belangrijke navolging heeft gekregen. Forel is een belangrijke aanvulling op het dieet van de boerenfamilies en ook com-mercieel is het een interessant product.

>> Lees meer over onze projecten op www.solidagro.be!

copy

right

foto

: Han

s Bo

ons

GAMBIA, GUINEE-BISSAU EN SENEGAL IN 2013

· Bereik: 3.500 gezinnen (zo’n 35.000 personen)

· Actief in 123 dorpen:

· 42 in Gambia (North-Bank)

· 75 in Guinee-Bissau (Bafata, Gabu)

· 6 in Senegal (Toubacouta)

· Samen met 5 lokale partners: 1 ngo in Senegal,

2 ngo’s in Gambia en 2 ngo’s in Guinee-Bissau

Enkele opvallende resultaten

· 3.546 groenteproducenten worden

ondersteund, meer dan 90% zijn vrouwen

· 1.783 vrouwen hebben een inkomen dankzij de

verbeterde productie van palmolie

· 6.000 personen in Gambia en 4.288 personen

in Guinee-Bissau hebben een goede

toegang tot drinkwater dankzij nieuwe

waterinfrastructuur

p.08

p. 09

De jaarlijks weerkerende hongerperiode in West-Afrika

was voor de landbouwersgezinnen in 2013 gelukkig

minder extreem dan in 2012 dankzij een betere oogst.

Cashewnoten blijven veruit de belangrijkste bron van

inkomsten voor de boeren, maar de waarde ervan daalt.

Terwijl de boeren in Guinee-Bissau bijvoorbeeld in

2005 nog één zak rijst konden ruilen tegen één zak

cashewnoten, moesten ze in juni 2013 al twee zakken

cashewnoten neertellen voor één zak rijst. De binnenlandse

rijstproductie dekt de rijstconsumptie van de gezinnen

maar voor 55%. Dit maakt de boeren extreem kwetsbaar.

Eind 2013 werd het drie jaar durende programma

afgesloten. Voor Guinee-Bissau betekent dit dat Solidagro

zich om financieringsredenen moet terugtrekken uit het

land. We kunnen echter terugblikken op mooie resultaten.

GUINEE-BISSAU: MEER VOEDSELZEKERhEID,

››› Gambia, Guinee-Bissau, Senegal

INKOMSTEN EN WATERGranen (rijst, gierst en sorgho) vormen hét basisvoedsel in West-Afrika. Toen ons programma eind 2010 van start ging, konden de lokale boeren vier maanden lang in hun eigen graanproductie voorzien. Bij het afsluiten van het programma in 2013 was dit al gestegen tot 7,2 maanden! Dit is te danken aan de inspannin-gen van onze partners op het gebied van het verbeteren van de rijstproductie, bijvoorbeeld door beter zaaigoed. Ook het opzetten van inkomstengenererende activiteiten maakt een groot verschil. Door groenten of palmolie te produceren en te verkopen, verdie-nen de vrouwen genoeg geld om graan te kunnen kopen wanneer hun eigen oogst op is. Dit soort activiteiten is bijna uitsluitend in handen van vrouwengroepen. Vrouwen leveren een grote bijdrage aan de voedselzekerheid van het gezin. Dankzij groenten die ze in de moestuin telen, eet het hele gezin gezonder. Ook de betere toegang tot drinkwater draagt bij tot de gezondheid van de gezin-nen. Via ons programma realiseerden we een betere toegang tot drinkwater voor 15.239 personen.

SAMENWERKING TUSSEN EXPERTS IN GAMBIA EN GUINEE-BISSAU De lokale partners van Solidagro werken samen met de overheids-diensten op het gebied van landbouw en watervoorziening. Om deze diensten in contact te brengen met experts van lokale en internationale ngo’s werden ‘task forces’ opgericht. In Gambia bijvoorbeeld, staat zo’n team in voor de opvolging van de rijst-productie. Op de belangrijkste tijdstippen van de teelt worden gezamenlijke terreinbezoeken georganiseerd om de algemene si-tuatie van de teelt in de regio en de moeilijkheden vast te stellen. Daarna worden via de lokale radiozenders technische aanbevelin-gen gegeven aan alle rijstboeren in de regio.

TERUGTREKKING UIT GUINEE-BISSAU Om de drie jaar dient Solidagro een nieuw programma in om subsidies te krijgen van de Belgische Directie-Generaal Ontwik-kelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD). Het afgelopen jaar werd het nieuwe programma voor 2014-2016 ingediend. De aangevraagde budgetstijging van 5% werd goedgekeurd. Het deel Guinee-Bissau werd evenwel niet weerhouden. Aangezien onze eigen fondsen niet volstaan om de activiteiten in dat land te financieren, werden we genoodzaakt om ons uit Guinee-Bissau terug te trekken.

Voor de twee lokale partners van Solidagro, APRODEL en APAL-COF, kwam deze beslissing hard aan. Gelukkig hebben beide or-ganisaties in de loop van de samenwerking met Solidagro andere programma's rond voedselzekerheid kunnen opstarten. Solidagro speelde ook een belangrijke rol in het leggen van een aantal contacten. Een voorbeeld daarvan is de relatie tussen APALCOF en New Field. Dankzij onze tussenkomst kan onze lokale partner sinds 2012 op de hulp rekenen van deze Amerikaans organisatie die focust op het steunen van boerenorganisaties voor vrouwen. Bovendien zal onze partnerorganisatie Solidarité Socialiste, een Belgische ngo actief in Guinee-Bissau, een groot deel van ons gemeenschappelijk programma verderzetten.

SENEGAMBIA: AANEENGSESLOTEN PROjECTGEBIEDIn 2013 gingen we van start met de voorbereiding van ons nieu-we programma in Senegal en Gambia. Vanaf 2014 zal Solidagro projecten opzetten in een nieuwe regio in Senegal: Fatick. Het gebied kent grote tekorten op het vlak van basisvoorzieningen zo-

als drinkwater en sanitatie, gezondheidscentra en scholen. Fatick grenst aan de regio North-Bank in Gambia, waar Solidagro al sinds 2005 actief is. Aangezien beide regio’s een vergelijkbare proble-matiek kennen, zullen we ze als één interventiezone beschouwen. Twee nieuwe Senegalese partners (AJE en WAAME) en onze twee vertrouwde partners in Gambia (ADWAC en NATC) zullen het pro-gramma uitvoeren. Deze grensoverschrijdende aanpak laat ons toe om efficiënter te werken. De gebieden zijn door onze landenver-tegenwoordiger in één week te bezoeken. Ook kan uitwisseling en samenwerking tussen de vier partners vlot georganiseerd worden. WAAME en NATC beschikken over vergader- en verblijfsmogelijk-heden, zodat aan beide zijden van de grens vormingen kunnen plaatsvinden.

INSPELEN OP KLIMAATWIjZIGINGIn Senegal en Gambia zal in 56 dorpen (zo’n 2.600 gezinnen) gewerkt worden aan het verbeteren van de voedselzekerheid. Er zullen vooral projecten opgezet worden voor groenteteelt met ir-rigatie en kleinveeteelt. Ook zal er veel aandacht gaan naar het verbeteren van de drinkwatervoorziening en het herstel van de biodiversiteit. De gevolgen van de klimaatwijziging vormen im-mers een serieuze bedreiging voor de voedselzekerheid in dit deel van West-Afrika. De mensen eten er veel mosselen, vis en oesters, afkomstig van de mangroven (getijdenbossen aan de oever van de rivier). Dit voedsel is hun belangrijkste bron van eiwitten. Maar door de stijging van de zeespiegel zullen de voorraden van deze producten de komende jaren erg verminderen. Daarom starten we nu al met het voorzien van alternatieven. Zo zetten we projec-ten op om mensen te stimuleren om meer producten uit veeteelt (melk, eieren, vlees) te produceren en te consumeren. Het kweken van kippen of het houden van geiten bijvoorbeeld. Ook teelten als bonen zijn een goede bron van eiwitten. De spil voor deze projec-ten zullen zoals steeds de reeds bestaande basisorganisaties van de dorpsgemeenschappen zijn. Zij hebben de verantwoordelijkheid voor de projecten in handen en zien toe op het goede verloop ervan. Daarvoor krijgen ze de nodige vorming en begeleiding van de lokale partners van Solidagro.

MALI & BURKINA FASO IN 2013

MALI

· Bereik: 69.000 boeren

· Actief in 73 plattelandsdorpen (in de regio’s

Koulikoro, Ségou en Mopti)

· Samen met 4 lokale partners en de Britse

ngo WaterAid

Enkele opvallende resultaten

· 1.184 gezinnen zien hun inkomen verhoogd

door de (landbouw)activiteiten van het

project

· 7.500 extra Malinezen hebben toegang tot

drinkwater

· 132 Malinezen, hoofdzakelijk vrouwen,

hebben de basis van lezen en schrijven

geleerd om hun activiteiten beter te beheren

· 60 gezinnen exploiteren 32 hectare voor

rijstteelt, wat hen 118 ton rijst oplevert,

oftewel bijna 2 ton per gezin

BURKINA FASO

· Bereik: 29.000 boeren

· Actief in 41 dorpen (in de provincies

Boulkiémdé, Sanguié, Kadiogo en Passoré)

· Samen met 3 lokale partners en de Britse

ngo WaterAid

Enkele opvallende resultaten

· 1.173 gezinnen zien hun inkomen verhoogd

door (landbouw)activiteiten van het project

· 3.035 extra Burkinezen hebben toegang tot

drinkwater door de aanleg en/of herstel van

9 pompen

p.10 copy

right

foto

: Hec

tor C

ones

a

p. 11

het eerste jaar van het drie jaar durende programma is

achter de rug in Burkina Faso. Onze partners overwonnen

enkele opstartmoeilijkheden en trokken hieruit hun

lessen. In Mali is de situatie gestabiliseerd na een

politiek woelige periode van militaire interventies. Onze

partners werkten desondanks gestaag verder. Ze gaan nu

hun laatste programmajaar in. Er zijn al heel wat mooie

resultaten behaald, nu nog dat laatste jaar verzilveren.

En vooral de lokale bevolking op zo’n manier steunen dat

ze zichzelf na afloop van het project kan redden en er de

vruchten van blijft plukken.

››› Mali en Burkina Faso

POLITIEKE CRISIS IN MALI Na de staatsgreep in 2012 en een periode van onrust, is de situ-atie in Mali weer min of meer stabiel. De presidentsverkiezingen van eind 2013 verliepen goed. Tijdens de crisis zijn onze part-ners steeds blijven doorwerken. De situatie had wel gevolgen voor hen. Sommige partners die rond Bamako actief zijn, kregen extra fondsen van andere ngo’s omdat de gelden die voor het noorden waren bestemd, uit veiligheidsoverwegingen werden overgeheveld naar projecten rond de hoofdstad. Andere partners zagen donoren vertrekken vanwege de onveilige situatie. Eén van onze partners die in het noorden werkt, kon zich dankzij zijn terreinkennis en ervaring in projectbeheer vlot inschakelen in de noodhulpprojecten in de regio.

PARTNERS LEREN OVER KLIMAATVERANDERINGEen belangrijk aspect van de projecten Solidagro is de capa-citeitsversterking bij onze lokale partners. Elk jaar worden verschillende vormings- en capaciteitsversterkingsmomenten georganiseerd. In 2013 kregen onze partners in Mali bijvoor-beeld een vorming rond klimaatverandering. Fenomenen als onregelmatige en/of verminderde regenval en verwoestijning beïnvloeden de voedselzekerheid. Het is dan ook zaak om mo-gelijke aanpassingsstrategieën te vinden. Een week lang kwa-

men onze Malinese partners samen om de basisconcepten van klimaatverandering te bestuderen en op zoek te gaan naar die aanpassingsstrategieën. De aanleg van dijkjes, het tegengaan van ontbossing en het belang van het verspreiden van meteo-rologische voorspellingen zijn hier een paar voorbeelden van.

VRUChTBARE SAMENWERKING MET ONDERZOEKSCENTRAGAAS, één van onze Malinese partners, bouwde een samenwer-king op met de internationaal erkende landbouwonderzoekscen-tra World Vegetable Center (AVRDC) en ICRISAT. Zij ontwikkelen onder andere verbeterd zaaigoed dat meer ziekteresistent is en een betere opbrengst geeft. Dit zaaigoed moet steeds in ver-schillende omstandigheden getest worden vooraleer het uitge-breider wordt gepromoot in een nieuw land. GAAS had de eer om in het noorden van Mali verbeterd zaaigoed voor tomaten, sjalotten, aubergines en pepertjes uit te testen, samen met één van de boerengroepen in de regio. De resultaten zijn erg bemoe-digend: de planten zijn beter bestand tegen ziekten en droogte en geven een betere opbrengst dan de klassieke zaden.

BETERE ZADEN VOOR GROTERE GRAANOOGSTOok voor veel verbouwde lokale graangewassen ontwikkelden plaatselijke onderzoekscentra verbeterde variëteiten. Deze zijn beter bestand tegen ziekten, geven een hoger rendement en hebben een kortere groeicyclus. Dit laatste is van heel groot belang in een streek waar het nooit zeker is of het regenseizoen wel zal slagen. Hoe minder lang een gewas op het veld moet staan, hoe minder risico’s op mislukking door een droogtepe-riode. Onze Burkinese partners promoten deze verbeterde vari-eteiten. Boeren krijgen een kleine hoeveelheid gratis zaaigoed om uit te testen. Ze worden bijgestaan met raad rond goede landbouwtechnieken en bij de oogst worden de resultaten be-sproken. De boeren zijn vaak heel enthousiast, want vooral in een droogtejaar is het verschil met hun ‘oude’ variëteiten groot.

PROFESSIONALISERING BURKINESE PARTNERSLokale partnerorganisaties ontstaan vaak zoals lokale verenigin-gen ontstaan in Vlaanderen: een aantal mensen die samen iets willen doen rond een bepaald thema. Dankzij de opbouw van ex-pertise, het aantrekken van externe financiering en toenemende ervaring, werken deze organisaties gaandeweg steeds professi-oneler. Dit brengt met zich mee dat een aantal zaken anders

georganiseerd moeten worden. Zo moet er een onafhankelijke Raad van Bestuur aangesteld worden, gescheiden van het team. Met de steun van onze partner WaterAid ondergingen twee van onze Burkinese partners dit jaar een grondige reorganisatie. Een betere taakverdeling en een transparanter projectbeheer zijn ge-volgen die zich nu reeds laten voelen.

SUCCESVOLLE KIPPENTEELT In de Sahel vervullen kippen vaak de rol van het ‘appeltje tegen de dorst’: elke kip kan in geval van nood omgezet worden in een kleine som geld. Eén van de activiteiten van het project PAISA II, dat we zowel in Mali als in Burkina Faso uitvoeren, is de ver-betering van de kippenteelt. De kern hiervan is het introduceren van een rashaan en het organiseren van vorming rond de goede verzorging van het pluimvee. Sommige dorpelingen krijgen een opleiding om zelf de kippen te vaccineren om hen tegen ziekten te beschermen. Met dit project worden met relatief weinig mid-delen belangrijke resultaten behaald. De nakomelingen van een rashaan zijn groter, sterker en meer waard, en door de betere opvolging van het pluimvee overleven meer kuikens, zijn de kip-pen beter gevoed en beschermd tegen ziekten, en genereert de pluimveeteelt meer inkomsten.

copy

right

foto

: Hec

tor C

ones

a

© fo

togr

afie

-Sof

ie V

an D

er S

traet

en

DE FILIPIjNEN IN 2013

VOEDSELZEKERhEIDSPROGRAMMA

· Bereik: 3.915 gezinnen

(zo’n 23.380 personen)

· Actief in 72 gemeenschappen (Samar,

Panay, Caraga en Masbate, Cordillera)

· Samen met 6 lokale partners, waarvan

1 netwerk met 32 leden

CORDILLERAPROGRAMMA

· Bereik: 326 basisorganisaties, verspreid

over 50% van de gemeenschappen in de

Cordillera

· Samen met 1 centrale partner (CDPC: een

netwerk met 14 lidorganisaties) en de

Provincie Oost-Vlaanderen

Enkele opvallende resultaten

· De jaarlijkse productie van rijst, maïs en

wortelgewassen is gestegen van 1.355 naar

1.518 kg per gezin

· Gezinnen hebben 50% meer proteïnen op hun

bord

· 385 extra gezinnen hebben toegang tot

veilig drinkwater

· Er werden 5 nieuwe vrouwen- en

jongerenorganisaties opgericht

p.12

VEILIG DRINKWATERIn Limos en Gumhang, twee dorpen in de Cordillera-regio, was er een groot tekort aan veilig drinkwater. Een haalbaarheidstudie wees uit dat er nieuwe bronnen beschikbaar waren. Daarom wer-den dit jaar watertanks, reservoirs en pijpleidingen aangelegd om het water naar de verschillende deelgehuchten te leiden. De bron-nen werden afgeschermd voor dieren zodat het water niet besmet raakt. In totaal hebben nu 250 gezinnen uit Gumhang en Limos toegang tot veilig drinkwater. Bovendien konden 42 gezinnen van naburige dorpen op het net aangesloten worden, alsook de lagere school van Limos. In Gumhang deelde de lokale overheid in de kosten voor de aansluiting van de gezinnen op de watertank.

COOPERATIEVEN WERKEN GOED Vijf jaar geleden zetten we in de gemeente Basey, in het zui-den van het eiland Samar, verschillende coöperatieve projecten op poten. De boeren plukken hier nu volop de vruchten van. Het

voorbije jaar werkten 28 mensen op de coöperatieve boerderij. Ze ontvangen daar geen vergoeding voor. Alles wordt geïnvesteerd in nieuwe projecten in het dorp. Zo werd bijvoorbeeld een groot gemeenschappelijk rijstveld voorzien van een irrigatiekanaal. Ook kwam er een rijstmolen waar in 2013 meer dan honderd boeren gebruik van maakten. Die bespaart hen vele uren tijd. Ook de coöperatieve winkel in het dorp betekent een serieuze tijdwinst. Hij werd door tyfoon Haiyan vernield. Gelukkig konden de goede-ren in veiligheid gebracht worden. De plannen voor de bouw van een nieuw winkeltje liggen al klaar.

STERKE NETWERKEN VOOR VOEDSELZEKERhEIDEén van onze Filipijnse partners is het Philippine Network of Food Security Programmes (PNFSP), een netwerk met een dertigtal leden. Het zorgt ervoor dat leden in het hele land volwaardige voedsel-zekerheidsprogramma’s kunnen opzetten. Volwaardig betekent dat er op zes belangrijke strategieën ingezet wordt, namelijk gemeen-schapsorganisatie, duurzame landbouw, aangepaste technologie, coöperatieve werking, beleidsbeïnvloeding en rampenbeheer. Door-heen de jaren konden we regelmatig kruisjes bijzetten telkens er in een regio vooruitgang werd geboekt op één van deze strategieën. Deze werden bijgehouden in een matrix die vier jaar geleden nog maar voor 47% kon ingevuld worden. Eind 2013 was dit al gestegen tot bijna 60%. Het lijkt maar een klein statistiekje, maar erachter schuilt een hele waaier aan mogelijkheden voor de verbetering van de voedselzekerheid van veel arme boerengemeenschappen.

SUCCESVOL PARTNERSChAPIn 2013 evalueerden we het bijna twintigjarige partnerschap tus-sen Solidagro, de Provincie Oost-Vlaanderen en onze lokale partner CDPC. Wat hebben we bereikt op het gebied van duurzame ontwik-keling in de Cordillera-regio? We stelden veel groei vast. Zo steeg het aantal basisorganisaties van 70 in 1994 naar 326 in 2012, verspreid over 35 van de 75 gemeenten van de Cordillera. In totaal zijn er zo’n 19.500 actieve leden. Sinds 1994 bereikten we ruim 30.000 mensen (5.128 gezinnen) met het programma voor ba-sisgezondheidszorg en kleinschalige projecten zoals bijvoorbeeld drinkwatervoorziening of de bouw van opslagplaatsen. Daarnaast werden zo’n 4.000 boerengezinnen structureel geholpen in hun voedselzekerheid. Het partnerschap droeg ook sterk bij aan het versterken van de samenwerking met en de positionering t.o.v. lo-kale overheden en andere actoren. Resultaat: meer steun en erken-ning van het netwerk op lokaal, nationaal en internationaal vlak.

Ondanks de vele positieve resultaten van onze

projecten, is er nog steeds geen zicht op een

duurzame toekomst voor de boeren. Politici

maken geen werk van thema’s als land voor de

boeren, mensenrechten of de heropbouw na zware

natuurrampen Daarom zullen we nog meer focussen

op campagnes, lobbywerk en capaciteitsversterking.

het is immers beter om de opstart van een vervuilend

mijnbouwproject tegen te houden dan achteraf met de

boeren de verarmde gronden te moeten herstellen. Net

zoals we landroof moeten stoppen omdat er zonder

grond geen duurzame voedselzekerheid kan zijn voor

de boeren. We zullen deze uitdaging mee aangaan en

tegelijkertijd met concrete materiële investeringen

en technische opleidingen boerengemeenschappen

blijven ondersteunen.

››› De Filipijnen

… onze partner Alcadev een tweede secundaire landbouwschool

heeft opgericht voor de jongeren uit de afgelegen inheemse

gemeenschappen van Caraga? Met de steun van Solidagro werd de

eerste school een succes dat nu door de grote vraag naar dergelijk

onderwijs navolging krijgt!

WIST jE DAT ... ?

p. 13

© fo

togr

afie

-Sof

ie V

an D

er S

traet

en

hEROPBOUW NA hAIYAN In de Filipijnen zal 2013 vooral herdacht worden als het jaar van de zwaarste storm aller tijden: tyfoon haiyan. Een derde van het land werd getroffen. Er vielen duizen-den doden en miljoenen boeren en vissers verloren hun huizen, boten, gronden en oogsten. Projectdorpen van Solidagro in Samar, Leyte, Masbate en Panay leden veel schade. het kantoor van onze partner EVRAP werd met de grond gelijk gemaakt. De Filipijnse overheid blonk uit in afwezigheid, maar onze partners en vele andere lokale organisaties namen onvermoeibaar het heft in handen. De comités voor rampenbeheer die doorheen de jaren waren opgericht, deden hun werk en voorkwamen erger. Partnerorganisaties uit niet getroffen regio’s stuurden medewerkers naar de rampgebieden om hun collega’s te ondersteunen. Ook in België kwam onder impuls van Soli-dagro een solidariteitsbeweging op gang. Organisaties en particulieren deden donaties en er werden heel wat bene-fietacties op touw gezet. Benefietoptredens, schoolinza-melingen, een ontbijtactie met meer dan 2.000 klanten en heel wat andere initiatieven brachten veel geld op. Zo kunnen we de heropbouw ondersteunen en de boeren opnieuw aan voedsel, water en een inkomen helpen.

p.14

INLEEFATELIERSBijna dagelijks gonst het Solidagro-gebouw van de opgewonden kinderstemmetjes die een inleefatelier komen volgen. Voor de 3de kleuterklas en de 1ste graad lager onderwijs is er Awa en Hamad, voor de 3de graad lager onderwijs Kleine Baobab. Met hun vriendjes Awa en Hamad maken de kinderen van onder de baobabboom een denkbeeldige reis naar Gambia. Awa en Hamad leken toch niet zo anders dan ze wel dachten. Doorheen verschil-lende activiteiten stellen de leerlingen hun beeld over Gambia bij. Ieder heeft op het einde van de dag wel een voorkeur: water uit de waterput halen, zonnebrillen verkopen op de markt of nootjes stampen. Maar over één ding zijn ze het allemaal eens: Gambia is een fijn land met leeftijdsgenootjes waar ze graag een balletje willen mee trappen. De leerlingen van de 3de graad lager onderwijs staan tijdens het inleefatelier Kleine Baobab al wat kritischer in het leven. Bij een glaasje thee tijdens de theeceremonie komen de vragen boven. “Waarom hebben gezin-nen toch zoveel kinderen als ze het moeilijk hebben om rond

te komen?” “Hoe gaat men in Senegal om met verlies?”Het is een mix van groepswerk, presentatie en discussie. De samenhang tussen Noord en Zuid is de rode draad doorheen de verschillende activiteiten en voedt de gespreksmomenten. De leerlingen staan stil bij hun eigen vooroordelen en stereotypen en bij uitsluiting en discriminatie in onze samenleving. Het doorbreken van ste-reotypen gaat bij de 5de en 6deklassers vaak gepaard met grote verontwaardiging.

LEERKRAChTENVORMINGENNaast de leerkrachtenvormingen als voorbereiding op de inleef-ateliers, gingen er in 2013 ook leerkrachtenvormingen door over kansarmoede, diversiteit en voedselzekerheid. Enkele voorbeel-den: na de vorming ‘Gezicht van de honger’ gaven leerkrachten aan veel bij te hebben geleerd over armoede en kindersterfte. Ze kregen de kans om zich in te leven in de problematiek van kansarmoede dankzij een vorming i.s.m. inloopcentrum Den Dur-pel in Sint-Niklaas. En leerkrachten deden inspiratie op om te werken aan positieve identiteitsontwikkeling bij jonge kinderen tijdens de vorming ‘Dit ben ik, positief omgaan met diversiteit’. Studenten lerarenopleiding lager onderwijs staken dan weer heel wat op tijdens de workshop rond mondiale vorming. Voor hen werd ook een voorstellingsmoment van educatieve materialen georganiseerd.

BUITENSChOOLSE ACTIVITEITENBaobab Wereldklas bereikt niet enkel kinderen via het formele leren, maar is ook regelmatig aanwezig op evenementen met een laagdrempelig educatief aanbod om zo de Noord-Zuidthematiek ook op die plaatsen onder de aandacht te brengen. Het betreft hier zowel buitenschoolse activiteiten die Baobab Wereldklas zelf organiseert, als het geven van workshops op bestaande eve-nementen. Zo begeleidde de Boabab Wereldklas workshops voor kinderen op events in Oost-Vlaanderen als de Buitenspeeldag, Popeiland en de Dag van het park in De Pinte. Tijdens het Sint-Niklase stadsfestival ‘Villa Pace’ in september staat Solidagro ook telkens in voor de organisatie van het Kinderwerelddorp gedu-rende twee dagen. Daarnaast werd er in juni voor de zevende keer een opendeurdag georganiseerd in de Solidagro-kantoren: het Baobabfestival. Familieleden van de kinderen die gedurende het schooljaar deelnamen aan een inleefprogramma, leerkrachten en mensen uit de buurt kregen inzicht in de werking van de Bao-bab Wereldklas en kinderen leefden zich uit tijdens de workshops.

Ook in 2013 vonden de 5 tot 7-jarigen samen

met hun leerkracht vlot hun weg naar de Baobab

Wereldklas. Maar liefst 1.767 kleuters en kinderen

van de basisschool maakten zo op een speelse manier

kennis met de West-Afrikaanse cultuur, kregen inzicht

in Noord-Zuidverhoudingen, leerden omgaan met

diversiteit… Onze buitenschoolse activiteiten en

vormingen voor lagere school-leerkrachten konden

evenzeer als vanouds op heel wat belangstelling

rekenen. het afgelopen jaar was echter ook een

moment van strategische herpositionering voor heel

de organisatie. Solidagro besloot om voortaan te

focussen op jongeren en volwassenen en niet langer op

kinderen. Vanaf 2014 worden de inleefateliers daarom

overgenomen door Studio Globo.

››› Kinderen & educatie: Baobab Wereldklas

BAOBAB WERELDKLAS OVERGENOMEN DOOR STUDIO GLOBO Na bijna twintig jaar inleefateliers voor kinderen georganiseerd te hebben, besloot

Solidagro om zich te focussen op andere doelgroepen. Met Studio Globo werd de geknipte overnamekandidaat gevonden voor de Baobab Wereldklas. Deze ngo voor ontwikkelingssamenwerking, gelinkt aan Broederlijk Delen, is gespecialiseerd in mondiaal en intercultureel leren voor het onderwijs. In alle Vlaamse provincies organiseert ze al inleefateliers voor lagere scholen. het project Solidaire Scholen, waarin 15 organisaties samenwerken om solidaire basisscholen te bevorderen, wordt eveneens geïntegreerd in de educatieve werking van Studio Globo. Om organisatorische redenen werd dit in 2013 gepauseerd. Ex-Solidagro-partner Le Coron, die aan Franstalige zijde inleefateliers organiseert, zal eveneens op de steun van Studio Globo kunnen rekenen. Bovendien blijven de stad Sint-Niklaas en de Provincie Oost-Vlaanderen de werking ondersteunen.

DE OVERNAME PRAKTISCh Studio Globo neemt Baobab Wereldklas officieel over vanaf begin 2014. het is echter pas vanaf het schooljaar 2014-2015 dat de inleefateliers onder de nieuwe vlag zullen doorgaan. Vanaf mei 2014 kunnen scholen zich voor het schooljaar 2014-2015 inschrijven via Studio Globo. De inleefateliers zullen blijven plaatsvinden in de kantoren van Solidagro, Mercatorstraat 81 in Sint-Niklaas.

Meer info? www.studioglobo.be

p. 15

De jongerenwerking van Solidagro staat helemaal

in het teken van samenwerking en uitwisseling.

Onze trouwe partners hierbij zijn de Sint-Niklase

jongerenuitwisselingsorganisatie Dwagulu Dekkente vzw

en Mundo Loco, het lokale samenwerkingsverband van

Noord-Zuidverenigingen en jongerenorganisaties.

SENEGAL MEETS SINT-NIKLAASIn augustus 2013 was het de beurt aan zes Senegalese jongeren en hun twee begeleiders om België te ontdekken. De Sint-Niklase jongeren die in 2012 op inleefreis naar Senegal gingen, vingen hun Senegalese vrienden op en lieten hen kennis maken met Bel-gië. Op het programma stonden onder andere bezoeken aan: Gent, de kust, Antwerpen, een waterzuiveringsstation te Sint-Niklaas, de kantoren van Solidagro, Brussel en het Vlaams Parlement. Er stond ook een dag gepland in het teken van de ‘levensloop’, met een bezoek aan de materniteit in Deurne, een kinderopvang, een school en een rusthuis. Daarnaast werd er ook een bio-boerderij bezocht. Verder was er voldoende aandacht aan het familieleven hier en brachten de jongeren enkele namiddagen met hun Sint-Niklase gastfamilie door. Ook deze ervaring was voor zowel de Sint-Niklase en Senegalese jongeren verrijkend, en een prachtige afsluiter van hun tweejarige traject.

MUNDO LOCO OPENT FAIRTRADE CAFEIn oktober 2013 opende het Sint-Niklase samenwerkingsverband Mundo Loco voor het eerst het fairtrade café in JC Den Eglantier te Sint-Niklaas. Dit initiatief, waarvan ook Solidagro deel uitmaakt, heeft als doelstelling Noord-Zuidthema’s dichter bij jongeren te brengen. Het is een plek waar jongeren op speelse en ongedwon-gen wijze kennis kunnen maken met fairtrade en eerlijke handel, Noord-Zuidthema’s en duurzame ontwikkeling. Aanvankelijk was het café twee keer per maand open. Sinds januari 2014 opent het café elke vrijdag na schooltijd van 16u tot 18u (behalve tijdens de schoolvakanties). Ondertussen werd dit project grotendeels overgenomen door Dwagulu Dekkente en houden jongeren uit het vijfde en zesde middelbaar het café open op vrijdag na schooltijd. Welkom in JC Den Eglantier, Apostelstraat 13 in Sint-Niklaas!

INLEEFREIS SENEGAL 2014: FOCUS OP WATER EN VRUChTBARE GROND. De inleefreis in juli 2014 staat net als vorig jaar in het teken van water, maar er wordt ook

een link gelegd met grondvruchtbaarheid en landbouw, het campagnethema van Solidagro. Ook dit jaar zullen de Belgische en Senegalese jongeren samen watertests uitvoeren in de dorpen rond Toubacouta en Tambacounda en samen zoeken naar oplossingen om de waterkwaliteit te verbeteren. Tijdens deze inleefreis zullen de jongeren ook meewerken aan het maken van een digitale workshop rond water. Deze zal later aan scholen aangeboden worden en is het resultaat van een samenwerking tussen Solidagro, PROTOS, Dwagulu Dekkente en Mediaraven.

Van 1 tot 15 augustus 2014 komt een nieuwe groep Senegalese jongeren naar België om kennis te maken met ons land. Zij zullen opgevangen worden door de jongeren die in 2013 naar Senegal gingen.

››› jongeren & Educatie

INLEEFREIS NAAR SENEGALIn 2013 stapte een nieuwe groep enthousiaste jongeren uit het 5e middelbaar van Sint-Niklase scholen mee in het inleeftraject van Solidagro en Dwagulu Dekkente. Na vier voorbereidingsweek-ends in het voorjaar van 2013 vertrokken achttien jongeren en hun vijf begeleiders in juli 2013 voor drie weken naar Senegal. Aanvankelijk zou deze inleefreis naar Burkina Faso gaan. Maar door de onlusten in Mali, die ook een zekere spanning creëer-den in Burkina Faso, werd door Buitenlandse Zaken een negatief reisadvies gegeven. Daarom werd de hele reis omgeboekt naar Senegal. Net als het vorige jaar werd geopteerd voor een thema-tische aanpak voor het inleeftraject. Het centrale thema voor de inleefreis naar Senegal 2013 was ‘water’. Dit thema was gedurende het schooljaar 2012-2013 ook het centrale thema van de noord-werking van Solidagro, en werd gekoppeld aan het project van Loop naar de pomp?! (zie p.16). De jongeren werden de hele reis lang ondergedompeld in het thema water. In Senegal kwamen ze alles te weten over watervoorziening, watergebruik en waterkwa-liteit in het gastland. De jongeren werden er ontvangen en omka-derd door de begeleiders en jongeren van de Senegalese partner-organisaties AJE en La Voie. Ze logeerden er in drie verschillende gastfamilies. Ze gingen ook zelf aan de slag en werkten onder andere mee aan de bouw van enkele waterputten in Toubacouta. Samen met hun Senegalese correspondenten testten ze de water-kwaliteit in verschillende dorpen in de regio van Tambacounda en Toubacouta. En in het kader van de stedenband Tambacounda – Sint-Niklaas namen de jongeren deel aan een opruimactie op de centrale markt in Tambacounda.

Zit je tijdens het schooljaar 2014-2015 in het 5de middelbaar

van een Sint-Niklase school en heb je ook zin in een Zuiders

avontuur? Dan kan jij je vanaf september kandidaat stellen voor

het inleeftraject en de inleefreis in 2015. Meer info bij Valérie De

Vos, valerie.devos@solidagro.be of www.dwaguludekkente.be

GA MEE NAAR SENEGAL

In 2013 werd het educatief project rond duurzame

ontwikkeling, Loop naar de pomp?!, afgerond.

Solidagro sloeg hiervoor met verschillende

organisaties* de handen in elkaar. Tijdens het

schooljaar 2012-2013 gingen 25 Sint-Niklase lagere

en secundaire scholen aan de slag rond het thema

water, hier en in het Zuiden. De slogan: maak van

je school een waterbewuste school! Solidagro gaf

voorbereidende leerkrachtenvormingen. Vervolgens

gingen de leerlingen aan de slag met educatieve

pakketten en workshops, deden allerlei activiteiten

en zetten zelf waterprojecten op touw. Als afsluiter

was er de grootse Waterwandeling in Sint-Niklaas op

22 maart, Wereldwaterdag. het project was zo’n succes

dat we in 2014 zullen blijven samenwerken met de

initiatiefnemende organisaties. Enkele hoogtepunten

uit de activiteiten van 2013:

p.16

EXPO EN WORKShOP ‘IN DE WEER VOOR WATER’Solildagro ontwikkelde een voorbereidingspakket en bijhorende workshop voor lagere scholen: ‘In de weer voor water’. Tijdens al-lerlei activiteiten leerden de scholieren over ons dagelijks water-verbruik, water in ons lichaam, water in onze omgeving, water el-ders in de wereld… Aan de hand van foto’s en filmmateriaal werd ingezoomd op de extreme droogte in Afrika en de langdurige over-stromingen in Azië. Vervolgens werden de kinderen uitgedaagd om hun fantasie de vrije loop te laten en zich een voorstelling te maken van hun wereld (huis, school, stad…) tijdens extreme droogte of zware overstromingen. Daarvan maakten ze een schil-derij. Achteraf werden deze schilderijen tentoongesteld in de Aca-demie van Sint-Niklaas en tijdens het Solidagro-Wereldweekend.

SLOTEVENT OP WERELDWATERDAGOp 22 maart 2013, Wereldwaterdag, sloten de deelnemende Sint-Niklase scholen het educatief traject af met een grootse Water-wandeling in het centrum van Sint-Niklaas. Zo’n 5.000 lagere en secundaire scholieren stroomden samen op de Grote Markt. Daar presenteerden Ianka Fleerackers en Sean D’Hondt een watershow. Dit gebeurde in aanwezigheid van Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege en verschillende lokale en provinciale politici. Na-dien maakten de leerlingen een wandeling uit solidariteit met hun leeftijdgenoten in het Zuiden die dagelijks zo’n 6 kilometer moeten stappen om water te halen. Ze waren kleurig uitgedost en droe-gen de waterbanners met zelfbedachte slogans mee. Die maakten ze eerder tijdens een workshop begeleid door Solidagro. Het event kreeg heel wat persaandacht en haalde zelfs het VRT-journaal.

DIGITALE LESPAKKETTEN VOOR IEDEREENIn de loop van het jaar werden verschillende workshops en les-pakketten ontwikkeld rond het thema water, zowel voor lagere als secundaire scholen. Scholen uit heel Vlaanderen kunnen hier nu gebruik van maken:

Derde graad lager onderwijs: lespakket ‘In de weer voor water’Leer kinderen denken, spelen, luisteren en voelen rond water. Zo worden ze waterwijs.

Secundair onderwijs: WereldWaterWorkshopHoe zit het met het wereldwijde waterverbruik? Wat zijn de pro-blemen en de oplossingen? Je komt het allemaal te weten via opdrachten. Voor leerkrachten is er een draaiboek beschikbaar.

Lager en secundair: de Waterwandeling Aan de hand van een 15-tal knooppunten stel je je eigen route samen door Sint-Niklaas. In de brochure vind je bij elk knoop-punt een woordje uitleg en een opdracht rond water.

InspiratiegidsWil je als leerkracht zelf een watertraject op touw zetten? De inspiratiegids vertelt je hoe je dit kan aanpakken, aan de hand van ervaringen van het afgelopen Loop naar de pomp?!-traject.

››› Educatief traject rond waterNIEUWE SAMENWERKING MET PROTOS VOOR WORKShOPLoop naar de pomp?! mondde uit in een nieuwe structurele samenwerking met PROTOS, de hoofdpartner van Solidagro in dit waterproject. PROTOS is een ngo

die focust op een beter waterbeheer in het Zuiden en ook inzet op vorming en sensibilisering in België. Solidagro en PROTOS gingen een samenwerkingsverband aan voor de periode 2014 -2016. Een van de hoofdprojecten is de ontwikkeling van een nieuwe digitale workshop rond water en grond, met als uitvoerende partners jongerenorganisaties Mediaraven en Dwagulu Dekkente vzw. Doelgroep van deze digitale workshop zijn leerkrachten en leerlingen van het technisch secundair onderwijs. het zal klaar zijn in maart 2015.

WERELDWATERDAG@SChOOL 2015Solidagro engageert zich ook voor het project Wereldwaterdag@school 2015. Op vrijdag 20 maart 2015 zullen leerlingen en leerkrachten in België tijdens hun 'Walk for Water' opnieuw aandacht vragen voor proper drinkwater voor iedereen en voor altijd. Samen met MOS, PROTOS, Kleur Bekennen, GoodPlanet Belgium zijn we momenteel volop bezig om dit initiatief inhoud en vorm te geven. Zo is het onder meer de bedoeling om telkens in twee centrumsteden van Vlaanderen een traject op te zetten rond wereldwaterdag i.s.m. de gemeente of stad.

Meer info? Surf naar www.wereldwaterdagatschool.be

*Loop naar de pomp?! kwam tot stand door een samenwerking tussen Solidagro, PROTOS, MOS(Oost-Vlaanderen), Oxfam wereldwinkel Sint-Niklaas, stad Sint-Niklaas,Kleur Bekennen en Kleur Bekennen kids, Goodplanet en Djapo. Met steun van: stad Sint-Niklaas, Provincie Oost-Vlaanderen, VAIS en de Belgische ontwikkelingssamenwerking (DGD)

MEER OVER WATER

Download het lesmateriaal en ontdek het hele traject op www.loopnaardepomp.be!

ENKELE OPVALLENDE RESULTATEN VAN LOOP NAAR DE POMP?!: · Bereik secundair onderwijs: 2.350 leerlingen · Bereik lager onderwijs: 1.259 leerlingen · 230 leerlingen namen deel aan de Solidagro-workshop voor het lager onderwijs ‘In de weer voor water’

· 37 klassen van het secundair namen deel aan de WereldWaterWorkshop van Solidagro · 5.000 leerlingen deden mee aan de Waterwandeling in Sint-Niklaas

p. 17

Cop

yrig

ht P

RO

TOS

p.18

INLEEFREIS NAAR BOLIVIADrie enthousiaste reizigers trokken in juli 2013 naar Bolivia om er kennis te maken met onze projecten. Tijdens de vijf bijeenkom-sten voorafgaand aan de reis leerden ze elkaar, onze projecten en het land alvast kennen. Zo wijdde auteur Walter Lotens de reizi-gers in in de geschiedenis, politiek en cultuur van het land. Ook brachten ze een bezoek aan het inleefatelier ‘Bolivia‘ van Oxfam Solidariteit. In Bolivia bezochten de reizigers onder meer de school voor boerenleiders in Valle Grande. Ook waren ze onder de indruk van de grote stuwdam die lokale boeren samen met onze partner Proagro bouwden en die hen van irrigatiewater voorziet. Wat de reis vooral onvergetelijk maakte, is het contact met de boeren waarbij ze logeerden. Zo werden ze uit eerste hand geconfronteerd met de moeilijkheden waarmee de boeren ginds kampen: watertekort, hevige regen- en hagelbuien als gevolg van de klimaatverandering, mislukte oogsten, weinig gevarieerd eten…

ACTIVITEITEN DOOR INLEEFREIZIGERSTerug in België zetten onze inleefreizigers hun engagement voort. Een overzicht:De Bolivia- inleefreizigers 2013:- gaven 3 presentaties over hun reis- organiseerden een foto-avond- stelden onze projecten voor bij de Gemeentelijke Raad voor Ont-wikkelingssamenwerking (GROS) in hun gemeente. 2 inleefreizigers werden ook lid van de GROS-bemanden een infostand over Bolivia in Lokeren

De Filipijnen-inleefreizigers 2012:• werkten mee aan een educatief dossier bij de reportage ‘Radio

Cordillera. Hoe ver reikt de stem van de Filipijnse boer?’• organiseerden een benefietconcert met Lies Colman. De

opbrengst ging naar initiatieven om de mensenrechtensituatie in de Filipijnen te verbeteren

• werkten mee aan het organiseren van het bezoek van de voorzitter van onze Filipijnse partner CDPC aan België

• organiseerden 2 workshops tijdens het Wereldweekend van Solidagro waarbij zij en Jimmy Khayog, voorzitter van CDPC, vertelden over hun ervaringen

• werkten mee aan het kookboek ‘Wat de pot schaft-aan tafel bij boeren in het Zuiden.’ Dit online kookboekje bundelt de recepten van inleefreizigers naar verschillende continenten, met uitleg over de ingrediënten en getuigenissen van boeren. U kan het gratis downloaden op de pagina ‘Publicaties’ van www.solidagro.be

De Senegal-inleefreizigers 2012:• organiseerden op het Solidagro-Wereldweekend een

workshop voor kinderen aan de hand van schilderijen die ze meebrachten van een school in Dakar (Pikine)

De Bolivia-inleefreizigers 2011:• gaven presentaties over de Solidagro-projecten in Bolivia voor

leerkrachten en leden van KVLV Kemzeke en Nieuwkerken-Waas • organiseerden samen met de Solidariteitsraad Lille een

solidariteitsbrunch, o.a. ten voordele van onze Boliviaanse partner INCCA

• presenteerden een fototentoonstelling rond watervoorziening in Bolivia in de bibliotheek van Lille

Solidagro werkt niet alleen samen met boeren in het

Zuiden, maar brengt hun leefwereld ook naar België.

In de loop van 2013 konden mensen tijdens allerlei

activiteiten kennis maken met onze projecten en de

problematiek rond voedselzekerheid in het Zuiden. Onze

inleefreizigers en onze partner uit de Filipijnen brachten

rechtstreekse getuigenissen. We lieten ook het beeld

spreken via vertoningen van de documentaire ‘Radio

Cordillera’ en onze reizende foto-expo ‘Foodprints’. Naast

de activiteiten waarover u hieronder meer kan lezen,

maakten we ook gebruik van andere gelegenheden om

groepen te sensibiliseren rond de thema’s waarrond we

werken, bijvoorbeeld op vraag van service clubs of tijdens

events als het Sint-Niklase stadsfestival Villa Pace.

PARTNERBEZOEK UIT DE FILIPIjNENJimmy Khayog, voorzitter van onze Filipijnse partnerorganisatie CDPC,

was in maart 2013 op bezoek in België. Tijdens verschillende activi-

teiten getuigde hij over de leefsituatie van boeren en inheemse volke-

ren in de Cordillera, de streek waar hij vandaan komt.

WERELDWEEKENDOp zaterdag 23 maart en zondag 24 maart 2013 organiseerde Soli-

dagro een Wereldweekend in haar kantoren in Sint-Niklaas. Op het

programma: allerlei interessante workshops, een infostand en kinder-

animatie. Zo waren er presentaties van de inleefreizigers naar Senegal

en de Filipijnen, kwam onze Waalse partner Le Coron het spel ‘Gelij-

kenissen en verschillen’ voorstellen, kon iedereen kennis maken met

het educatief project rond water Loop naar de pomp?!, stelden andere

organisaties zich voor op de infomarkt en waren er interessante work-

shops over gender, landroof en ‘ownership’.

SOIREE FILIPINO Aan de vooravond van de Sint-Niklase Vredefeesten organiseerden we

een avond rond de uitdagingen waarmee boeren in de Filipijnen ge-

confronteerd worden. Rode draad was de documentaire Radio Cordil-

lera. Reportagemaker Roel Nollet draaide deze vorig jaar in één van

onze werkgebieden. Dit gebeurde in samenwerking met onze lokale

partner CDPC en met de steun van de Provincie Oost-Vlaanderen. In de

reportage komen thema’s aan bod als mijnbouw, grondbezit, groene

revolutie, klimaatverandering, schending van de mensenrechten en

vrijhandel. Na de vertoning gingen we dieper in op deze onderwerpen.

U kan de documentaire nog steeds bekijken op de Filipijnenpagina van

www.solidagro.be. Bij de film hoort ook het educatief dossier ‘Radio

Cordillera – hoe ver reikt de stem van de Filipijnse boer?’. Dat kan

gebruikt worden door vormingsorganisaties voor volwassenen en se-

cundaire scholen. Check de pagina ‘Educatie’ op onze website.

FOTO-EXPO FOODPRINTSDe fototentoonstelling over onze projecten was in 2013 te zien in het

Waasland Shopping Center in Sint-Niklaas, op het festival Mano Mundo

in Boom en in Turnhout. Via foto’s en getuigenissen, geprint op grote

kubussen, getuigden boeren uit onze projectgebieden in West-Afrika,

Bolivia en de Filipijnen hoe zij door ons ondersteund worden. Op deze

manier maakten heel wat mensen kennis met ons werk.

››› Volwassenen & Educatie

p. 19

FAIRTRADE ChOCOLADEVerschillende bedrijven, gemeentebesturen en verenigingen steunden

ons door de aankoop van fairtrade chocoladen sinterklazen of paas-

figuren. Door ze uit te delen aan hun personeel of leden maakten

ze heel wat mensen blij en schonken ze een mooi bijdrage aan het

Zuiden. Houdt u zelf een paas- of sinterklaasactie voor uw personeel

of krijgt u van uw voorzitter of directeur telkens een chocoladen lek-

kernij? Koop deze volgende keer bij Solidagro!

LOPEN TEGEN hONGERSportievelingen zetten hun beste beentje voor tijdens verschillende

loopevenementen in 2013. Tijdens de 10 Miles van Antwerpen, Dwars

door Turnhout, de Dodentocht en de Ballonloop gingen ze de uitda-

ging aan en lieten zich sponsoren ten voordele van onze projecten

in het Zuiden. Samen zamelden zij een kleine 1.500 euro in. Merci!

BELLEN VOOR WATERPROjECTEN MET ELLO MOBILE Heel wat mensen steunden een waterproject in Guinee-Bissau door

te bellen via Ello-Mobile. Deze telecomoperator schenkt een deel van

zijn winst aan Solidagro. Eind 2013 werd het project in Guinee-Bissau

afgerond. In 2014 startten we met de steun van Ello Mobile met een

nieuw waterproject in Senegal. Dit kan u ook steunen door over te

schakelen naar Ello Mobile. Meer informatie via www.ello-mobile.be

SOKKENVERKOOP Ook in de winter van 2013 lagen onze wollen sokken te koop in ver-

schillende winkels. Daarnaast kon u ze bestellen via www.rocknwoll.be.

De sokken zijn gemaakt van Italiaanse kwaliteitswol en worden gepro-

duceerd in Oudenaarde. Onze kopers hebben vanaf nu gegarandeerd

warme voeten in de winter en steunen tegelijkertijd boerenfamilies in

het Zuiden. De sokkenactie bracht een goede 3.000 euro op.

SChOLEN IN ACTIENaar jaarlijkse gewoonte hielden verschillende scholen een inzamel-

actie voor onze projecten. Door de tyfoon Haiyan, die eind 2013 dood

en vernieling zaaide in een deel van onze projectgebieden op de Fi-

lipijnen, kwam een extra solidariteitsbeweging in scholen op gang.

Bent u zelf leerkracht? Of hebt u schoolgaande kinderen? Overtuig dan

de directeur of de leerkrachten om volgend schooljaar een inzamelac-

tie te houden voor Solidagro. Scholen kunnen vanaf september onze

jaarlijkse campagne steunen.

hULPACTIES NA hAIYANEind 2013 werden verschillende projectengebieden van Solidagro ver-

nield door tyfoon Haiyan. De schade was enorm, maar dankzij de vele

giften en inzamelacties van scholen en verenigingen konden we snel

bijdragen aan de heraanleg van velden en de heropstart van land-

bouwactiviteiten. Er werden benefietoptredens met muziek en theater

gegeven, solidariteitsmaaltijden verkocht, dienstenveilingen georga-

niseerd, met collectebussen rondgegaan, snoepgoed verkocht… Klap

op de vuurpijl was een grootschalige ontbijtactie georganiseerd met

verschillende partners uit het Waasland waarbij 2.000 ontbijten wer-

den verkocht. De ontbijtactie bracht 16.000 euro op voor de ramp-

gebieden in de Filipijnen. In totaal brachten de verschillende acties

57.000 euro op.

Onze programma’s kunnen we alleen maar uitvoeren

dankzij de hulp van onze trouwe schenkers en

donoren. Speciale fondsenwervende acties brengen het

hoognodige extra geld in het laatje. heel wat mensen

waren voor ons in de weer. Allemaal bedankt daarvoor!

En moest u nog inspiratie zoeken voor een actie ten

voordele van boeren in het Zuiden, vindt u hieronder

inspiratie in ons overzicht van 2013!

››› Steun

hOE KAN U hELPEN?Doe een gift aan het Zuiden.Met een jaarlijkse gift helpt u de boerenfamilies al een heel eind vooruit. Stort vandaag nog uw bijdrage via BE19 00142 1876 712. Vanaf 40 euro op jaarbasis ontvangt u op uw gift 45% terug van de belastingen. Dit betekent dat een gift van 40 euro u maar 22 euro kost want u krijgt 18 euro terug van de belastingen.

U kan uw gift ook spreiden met een permanente opdracht. Voor 5 euro per maand schenkt u 60 euro aan Solidagro en krijgt u 27 euro terug van de belastingen. Zo kost uw gift slechts 2,75 euro per maand.

Laat u sponsoren Vindt er jaarlijks in uw stad of buurt een groot loopevenement plaats? Loop mee, ga de uitdaging aan en laat u hiervoor sponsoren voor Solidagro. Zo toont u zich solidair met het Zuiden.Als topevenement lopen we alvast met een eigen Solidagro-team op de Ballonloop op 7 september in Sint-Niklaas.

Steun onze campagneIn september lanceert Solidagro voor de eerste keer een campagne. We kaarten met het thema ‘Recht op grond’ de problematiek aan van de dalende bodemvruchtbaarheid wereldwijd. Als ngo werken we in het Zuiden dag in dag uit aan dit probleem. Zo maken we gronden onder andere vruchtbaarder door de aanleg van waterinfrastructuur en het toepassen van duurzame landbouwtechnieken. Om deze projecten voort te kunnen zetten, roepen we iedereen op om een gift te doen of een inzamelactie te organiseren.

Solidagro is lid van de Vereniging voor Ethisch Fondsenwerven. U kan jaarlijks een overzicht opvragen van wat wij dankzij uw steun realiseerden. Omdat wij uw recht op informatie belangrijk vinden!

De opbrengsten zijn op een vergelijkbaar niveau met vorig jaar: de totale opbrengsten stegen licht in 2013 t.o.v. 2012 met 15.981 euro. Dit alles dankzij stabiele inkomsten met als grootste subsidiënten/partners het Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD), het Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid (BFVZ) en de provincie Oost-Vlaanderen. Deze laatste steunt naast de educatieve noordwerking voornamelijk ontwikkelingsprojecten in de Cordillera-regio in de Filipijnen met een jaarlijks budget van 200.000 euro.

DGD keurde in 2013 een nieuw programma tot einde 2016 goed.

Ook de kosten bleven op een vergelijkbaar niveau en stegen met 14.528 euro.

Voor meer details verwijzen we graag naar punten 3 en 4.

EEN KLARE KIjK OP

DE CIjFERS

››› het financiële jaarverslag

p.20

1. DE BALANSHet balanstotaal daalt met 615.483 euro. De belangrijkste wijzigingen voor de activa zijn: een daling van de liquide middelen met 451.038 euro en een daling van de overlopende activa met 153.700 euro. Beide dalingen staan in relatie met een daling van de over te dragen en terug te betalen subsidies bij de passiva voor een totaal van 686.724 euro. De terug te betalen subsidies eind 2012 hadden voor het grootste deel betrekking op de stopzetting van het BFVZ - synergieprogramma in Mali, als gevolg van de onveilige situatie. De over te dragen subsidies eind 2012 waren voor het DGD -programma (182.063 euro) en het BFVZ - programma (417.406 euro); eind 2013 hadden deze bijna uitsluitend betrekking op het BFVZ - programma (223.894 euro).Een andere belangrijke verandering bij de passiva is een stijging van de eigen bijdragen bestemd voor volgend boekjaar (van 84.679 euro naar 154.761 euro).

2. hET RESULTAATHet bedrijfsresultaat of het operationeel resultaat bedraagt 4.708,84 euro. Samen met het financieel en het uitzonderlijk resultaat sluiten we het jaar af met een positief saldo van 1.616,60 euro.

HET RESULTAAT 2013 2012

Bedrijfsresultaat 4.708,84 3.256,08

Financieel resultaat -3.121,77 -2.467,89

Uitzonderlijk resultaat 29,53 -319,65

TOTAAL 1.616,60 468,54

Onttrekking reserves 0,00 0,00

TOTAAL 1.616,60 468,54

ACTIVA 2013 2012 PASSIVA 2013 2012

VASTE ACTIVA 695.884,54 717.384,33 EIGEN VERMOGEN 365.890,76 364.274,16

Immateriële vaste activa 1.259,16 1.678,88 Fondsen van de vereniging 28.118,54 28.118,54

Software 2.098,60 2.098,60 Fondsen van de vereniging 28.118,54 28.118,54

Afschrijving op software -839,44 -419,72 Bestemde Fondsen 329.725,44 329.725,44

Materiële vaste activa 692.626,18 715.426,58 Fonds projecten 202.677,30 202.677,30

Gebouwen 761.614,55 746.124,62 Sociaal Passief 127.048,14 127.048,14

Afschrijving op gebouw -75.173,60 -37.306,23 Overgedragen winst (verlies) 6.430,18 5.961,64

Installaties, uitrusting 8.878,94 10.246,20 Resultaat van het boekjaar 1.616,60 468,54

Afschrijving op installaties -6.539,76 -7.614,62

Machines 169,00 1.044,40

Afschrijving op machines -67,60 -909,20

Informatica 28.343,08 27.370,47 SChULDEN 1.071.376,90 1.688.476,97

Afschrijving op Informatica -27.694,68 -26.351,67 Schulden op meer dan 1 jaar 379.001,99 403.828,11

Meubilair en kantoormaterieel 3.760,65 3.760,65 Kredieten Gebouwen 379.001,99 403.828,11

Afschrijving meubilair en kantoormaterieel -2.035,66 -1.283,53 Schulden op ten hoogste 1 jaar 624.984,26 1.243.686,86

Overige materiële vaste activa 1.822,04 431,86 Kredieten gebouwen 24.976,82 25.291,15

Afschrijving overige mva -450,78 -86,37 Leveranciers 104.813,81 109.763,13

Financiële vaste activa 1.999,20 278,87 Bezoldigingen en Sociale Lasten 57.956,04 65.764,46

Borgtochten en vooruitbetalingen 1.999,20 278,87 Terug te betalen subsidies 23.028,02 330.549,39

VLOTTENDE ACTIVA 741.383,12 1.335.366,80 Eigen bijdragen volgend boekjaar 154.761,47 84.678,52

Vorderingen op ten hoogste 1 jaar 121.877,24 111.122,24 Schulden aan partners 33.306,56 21.590,02

Klanten 16.296,12 53.298,38 Over te dragen subsidies 224.641,54 603.844,07

Te ontvangen subsidies 103.334,20 50.579,29 Diverse schulden 1.500,00 2.206,12

Diverse vorderingen 2.246,92 7.244,57 Overlopende rekeningen 67.390,65 40.962,00

Liquide middelen 586.530,63 1.037.569,01 Over te dragen opbrengsten 35.301,85 40.387,88

Overlopende rekeningen 32.975,25 186.675,55 Toe te rekenen kosten 32.088,80 574,12

TOTAAL ACTIVA 1.437.267,66 2.052.751,13 TOTAAL PASSIVA 1.437.267,66 2.052.751,13

Bijdragen van organisaties

11.11.11

Inkomsten educatieve activiteiten

Individuele giften

Andere

EIGEN MIDDELEN

Bolivia

Filipijnen

West-Afrika

DOORSTORTINGEN ZUIDEN

58%

13%

29%

Subsidies

Eigen middelen

ONZE MIDDELEN

86%

14%

SUBSIDIES

4%2%

2%

12%

60%5%

55%

18%

Educatie Noord

Partnerwerking Zuid

Communicatie en

fondsenwerving

Algemeen

9%

72%

17%

3. INKOMSTEN86% van de inkomsten is afkomstig van federale, provinciale, stedelijke en gemeentelijke subsidies. De eigen middelen vullen de overige 14% in. Het gaat om bijdragen van scholen, stichtingen, organisaties en individuele donateurs. De subsidies bestaan hoofdzakelijk (80%) uit federale middelen van het Directoraat Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) en het Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid (BFVZ). Naast een aantal kleinere subsidies, nemen de provincies 12% voor hun rekening, waarvan de provincie Oost-Vlaanderen met 219.638 euro het belangrijkste aandeel heeft. De eigen middelen bestaan voor twee derde uit bijdragen van organisaties (inclusief 11.11.11) die zo op een structurele manier een deel van de programma’s in het Zuiden steunen.

4. DE BESTEMMING VAN hET GELD89% van de kosten van Solidagro betreft kosten voor de zuidprogramma’s en kosten voor de educatieve programma’s in België. 11% van de totale kosten gaat naar de algemene administratie, communicatie en fondsenwerving.

Een bedrag van 113.307 euro werd doorgestort naar partner ngo Le Coron in Bergen. Samen met deze organisatie vormt Solidagro een samenwerkingsverband binnen het programma van DGD.

5. NAAR WELKE LANDEN IN hET ZUIDEN GAAT hET GELD?58% van de middelen gaat naar 5 landen in West-Afrika (Mali, Burkina Faso, Senegal, Gambia en Guinee-Bissau), 13% gaat naar Bolivia en 29% naar de Filippijnen.

p. 21

DGD

BFVZ/BOF

Provincies

Sociale Maribel/Sociaal Fonds/VDAB

Vlaams platform voor Water en Ontwikkeling

Steden en gemeenten

DOORSTORTINGEN ZUIDPROGRAMMA'S

2013 2012

Bolivia 229.658,37 281.933,88

Filippijnen 496.511,54 553.532,46 West-Afrika 984.222,78 641.696,15

TOTAAL 1.710.392,69 1.477.162,49

20%

11%

11%11%

OPBRENGSTEN 2013 2012

SUBSIDIES 2.482.670,15 2.304.624,54

DGD 1.260.568,25 1.472.873,27

BFVZ 427.062,61 743.156,91

Provincies 245.198,60 289.512,60

Sociale Maribel/Sociaal Fonds/VDAB 39.473,76 44.503,70

Vlaams Platform voor Water en Ontwikkeling 95.625,17 0,00

Steden en gemeenten 35.031,65 38.878,03

Diverse 507,57 6.542,18

Overdracht projectsaldo volgend boekjaar -224.641,54 -603.844,08

Projectsaldo vorig boekjaar 603.844,08 313.001,93

EIGEN MIDDELEN 414.317,73 576.382,37

Bijdragen van organisaties 265.511,03 162.294,73

11.11.11. 85.768,00 85.332,80

Inkomsten educatieve activiteiten 22.893,57 20.203,92

Ontvangen lidgelden 22,50 140,00

Individuele giften 53.586,26 75.925,96

Scholenacties 4.628,38 9.740,04

Inkomsten diversen 6.619,50 14.188,75

Inkomsten evenementen 2.798,35 6.675,25

Fondsenwerving 37.573,09 24.905,85

Overdracht vorig boekjaar 84.678,52 96.153,59

Overdracht naar volgend boekjaar -154.761,47 -84.678,52

Transfers 5.000,00 165.500,00

TOTAAL 2.896.987,88 2.881.006,91

KOSTEN 2013 2012

EDUCATIE NOORD 590.959,01 674.126,70

Werkingskosten educatie 80.841,86 149.553,13

Personeel 396.810,59 397.231,55

Doorstortingen partners Noord 113.306,56 127.342,02

PARTNERWERKING ZUID 1.986.463,36 1.811.438,99

Kosten in België gemaakt voor Zuidprogramma’s 13.875,01 24.871,74

Beheer Zuiden 46.727,31 56.286,39

Cooperanten werking 0,00 817,80

Coöperanten 123.678,02 170.274,06

Personeel BEL voor Zuiden 91.790,33 82.026,51

Doorstortingen naar Zuidprogramma’s 1.710.392,69 1.477.162,49

COMMUNICATIE & FONDSENWERVING 65.760,68 86.052,15

Fondsenwerving 32.058,60 45.523,84

Tijdschrift, website en andere 7.243,23 11.001,63

Personeel 26.458,85 29.526,68

ALGEMEEN 249.095,98 306.132,98

Algemene werkingskosten 47.207,44 68.309,52

Afschrijvingen gebouwen, IT ea 41.072,84 41.154,23

Personeel 160.815,70 216.900,55

Voorziening DGD 0,00 -20.231,32

TOTAAL 2.892.279,03 2.877.750,82

2%

p.22

››› Van Bevrijde Wereld naar Solidagro

STRATEGISChE hERORIËNTERINGOm meer gefocust en doelgerichter te kunnen werken, was er een

strategische heroriëntering nodig. We besloten om het accent te leg-

gen op onze zuidwerking met de daarbij horende sensibilisering voor

jongeren en volwassenen. Voor onze kinderwerking vonden we met

Studio Globo de geknipte overnamekandidaat.

AANGEPASTE MISSIEOnze missie, dat is een korte samenvatting waar wij als organisatie

voor staan. We actualiseerden deze opdrachtverklaring door ze meer

te kaderen in de wereldwijde uitdagingen op het gebied van landbouw

en voedselveiligheid, zowel in het Noorden als in het Zuiden.

NIEUWE NAAMOnze organisatie heette sinds 1978 Bevrijde Wereld, na oorspronkelijk

in het leven geroepen te zijn als Fraternité Africaine in 1964. Na al

die jaren hadden we behoefte aan een naam die beter aansluit bij

onze missie en meer hedendaags klinkt. Solidagro weerspiegelt exact

waar we voor staan en wat onze activiteiten zijn. Alles draait om so-

Op 3 april 2014 werd de naamsverandering van

Bevrijde Wereld naar Solidagro officieel aan de

buitenwereld bekend gemaakt. Deze gaat gepaard

met een strategische heroriëntering. hierbij gingen

we uiteraard niet over één nacht ijs. In de loop van

2013 werd dit proces voorbereid en uitgewerkt.

lidariteit en landbouw. De bijhorende slogan ‘Oogst samen met boeren

in het Zuiden’ verduidelijkt dat we resultaten oogsten, dicht bij de

boeren staan en spoort –in gebiedende wijs- mensen aan om ons te

steunen. Bij de nieuwe naam hoort ook een fris logo en een aange-

paste website: www.solidagro.be Met onze Facebookpagina moesten

we weer van nul beginnen en is elke nieuwe like daarom welkom.

CAMPAGNEIn september 2014 zullen we tijdens het Sint-Niklase stadsfestival

Villa Pace voor het eerst een campagne lanceren. De naam: Boeren

troef! De slogan: boeren in het Zuiden hebben recht op vruchtbare

grond! Uit onze ervaringen in onze werkgebieden blijkt immers dat

kleine boeren dit recht steeds vaker ontnomen wordt. De oorzaken?

Ontbossing, monocultuur, de gevolgen van klimaatverandering, land-

roof… Rond dit thema zullen we allerlei interessante activiteiten

organiseren, waaronder een World Café, een interactieve avond, op

4 september in Sint-Niklaas. Vanaf september zullen vormingsorgani-

saties voor volwassenen en scholen ook aan de slag kunnen met de

educatieve pakketten die we gemaakt hebben rond het thema grond-

vruchtbaarheid en landbouw in het Zuiden.

DE MISSIE VAN SOLIDAGRO Solidagro ijvert voor het recht op voedsel voor iedereen, en ondersteunt het recht van volkeren en staten om autonoom hun eigen voedsel- en landbouwbeleid te bepalen. Wij beschouwen de basisbewegingen en boerenorganisaties in het Zuiden als de motor van verandering in de samenleving. Wij ondersteunen partnerorganisaties door capaciteitsversterking en het faciliteren van uitwisseling, samenwerking en beleidsbeïnvloeding. Onze acties zijn gericht op het verhogen en verduurzamen van de voedselproductie met oog op economische verzelfstandiging. Wij willen in Vlaanderen jongeren en volwassenen bewust maken van het voedselzekerheidsvraagstuk, en tegelijk duiden op de globale samenhang van de voedsel – en landbouwproblematiek in Noord en Zuid. Solidagro nodigt uit tot actieve materiële en politieke solidariteit. Solidagro werkt in een geest van verbondenheid en gelijkwaardigheid. We kiezen voor samenwerking gebaseerd op wederzijds respect, uitwisseling en dialoog.

Partners van Solidagro

WESt-AFriKA (per land)

› Burkina Faso Partners: Action Micro-Barrages (AMB), Associationles Mains Unies du Sahel(AMUS), Sahel Solidarité (SASO)Financiële partners: Belgisch Fonds voor Voedselzekerheid (BFVZ), WaterAid, Helpende Handen

› GambiaPartners: Agency for theDevelopment of Women And Children (ADWAC)Njawara Agricultural Training Centre (NATC)Financiële partners: Directie-GeneraalOntwikkelings- samenwerking (DGD)

› Guinee-BissauPartner: Associacao Paraa Promocao do DesenvolvimentoLocal (APRODEL),Associaçao as Produtoras ede Autopromoçao Para Luta Contra Fome (APALCOF)Financiële partners: DGD, Ello Mobile, Vlaams Partnerschap Water voor Ontwikkeling (VPWvO)

› MaliPartners: AssociationMalinienne pour l’Education du Public et la Protection del’Environnement (AMEPPE), Association Malinienne pour la Promotion duDéveloppemen t Rural(AMPDR), Association

Recherche Action Femme etDéveloppement (ARAFD),Groupe d’Animation Actionau Sahel-Mali (GAAS)Financiële partners: BFVZ, WaterAid, VPWvO

› SenegalPartners: Action Jeunesse et Environnement (AJE)Association des Handicapés de Pikine-Est (AHPE)Financiële partners: DGD, GielsBos

FiliPiJnEn (per regio)

› PanayPartner: Organic FarmingField Experimental andResource Station in Panay(OFFERS-Panay)Financiële partners: DGD, gemeente Destelbergen, gemeente Puurs

› CordilleraPartner: Center forDevelopment Programs inthe Cordillera (CDPC)Financiële partners: Provincie Oost-Vlaanderen, DGD, Stichting KOOK (NL)

› Samar & LeytePartner: Eastern Visayas Rural Assistance Program (EVRAP)Financiële partners: DGD, Gemeente Jabbeke, Provincie Limburg

› MasbatePartner: Tabang sa mgaBiktima sa Masbate (TABI-Masbate)Financiële partners: DGD, Steunfonds Filipijnen Overpelt, gemeente Overpelt

› CaragaPartner: AlternativeLearning Center for

Agricultural and LivelihoodDevelopment (ALCADEV)Financiële partners: DGD, Stichting Ronoylion (NL)

› NationaalPartner: PhilippineNetwork of Food SecurityProgrammes (PNFSP)Financiële partners: DGD, Action Solidarité Tiers Monde (LU), Provincie Limburg

BOLIVIA (per regio)

› PotosiPartner: InvestigaciónSocial y AsesoramientoLegal Potosí (ISALP)Financiële partners: DGD,Limburgse Solidariteit metel Kollasuyo, ProvincieLimburg

› Cochabamba en 1 gemeente in Santa Cruz

Partner: Instituto deCapacitación Campesina(INCCA), Instituto deCapacitación del Oriente(ICO), AYNISUYUFinanciële partners: DGD voor alledrie, plus:INCCA: Provincie Antwerpen, gemeente Puurs, gemeente LilleICO: Stichting Antoon SpinoyAYNISUY: Nationale Loterij

› ChuquisacaPartner: PromotoresAgropecuarios(PROAGRO)Financiële partners: DGD,Stichting Antoon Spinoy

noord-WErKinG

Partners: Le Coron, MundoLoco, Dwagulu-Dekkente, PROTOS, Oxfam Wereldwinkel Sint-Niklaas,

MOS (Oost-Vlaanderen), Kleur Bekennen Oost-Vlaanderen, Kleur Bekennen Kids, Good Planet (Green), Djapo, Stad Sint-NiklaasFinanciële partners: DGD,Provincie Oost-Vlaanderen,Stad Sint-Niklaas, 11.11.11.

het team vanSolidagro in juni 2014Jan Vanhuysse Algemeen & Campagne coördinator

Jan Mertens Financieel & Administratief coördinator

Christa Lyssens Administratief medewerker

Catherine Billiau Communicatie- verantwoordelijke

Marleen Van Schoor Educatieverantwoordelijke

Wouter Semey Fondsenwerving

Valerie De Vos Educatief medewerker jongeren

Pascal Van Driessche Programmabeheerder Filipijnen, Bolivia

Wim Vereecken Programmabeheerder West-Afrika

Sarah Goyens Landenvertegenwoordiger Mali en Burkina Faso

Béatrice Sawadogo Verantwoordelijke Monitoring en Evaluatie Mali en Burkina Faso

Franck Kaboré Administratief medewerker Mali en Burkina Faso

Jaap Op de Coul Landenvertegenwoordiger Bolivia

Hans Schaap Landenvertegenwoordiger Filipijnen

Roger Camps Assistent- landenvertegenwoordiger Filipijnen

Andrew Aytin Medewerker Filipijnen

Doudou Diallo Landenvertegenwoordiger Senegal, Gambia, Guinee-Bissau

Raad vanBestuur in 2013

Jef Van Den Eeckhout (Voorzitter)

Bart Meylemans (Secretaris)

Marc Peeters (Penningmeester)

Els Van der Sypt

p. 23

Colofon

hoofd- en eindredactie

Catherine Billiau,

Catherine.billiau@solidagro.be

03 777 20 15

Medewerkers:

Catherine Billiau, Annelies Croon,

Sarah Goyens, Jan Mertens, Jaap Op de Coul,

Hans Schaap, Wouter Semey, Martina Spittaels,

Pascal Van Driessche, Jan Vanhuysse,

Marleen Van Schoor, Wim Vereecken

Foto’s:

Dietmar Bobelyn, Hans Boons, Hector Conesa,

Chris Lauwerys, PROTOS, Coen Wubbels,

Jan Vanhuysse

Vormgeving:

Chris Lauwerys, clauwerys@gmail.com

Solidagro

Mercatorstraat 81,

9100 Sint-Niklaas

Tel. 03 777 20 15

info@solidagro.be

www.solidagro.be

Blijft u graag op de hoogte? Schrijf

u in op onze maandelijkse e-letter

via www.solidagro.be. Mail uw

postadres naar info@solidagro.be

om ook 3 x per jaar ons magazine

Djembé te ontvangen.

Ngo Solidagro steunt de armste

boerenfamilies in Bolivia, West-Afrika

en de Filipijnen. Samen met lokale

partnerorganisaties werken we aan een

betere voedsel- en watervoorziening in

de meest afgelegen plattelandsgebieden.

Via ons educatief aanbod,inleefreizen en

sensibiliserende activiteiten brengen we het

Zuiden dichter bij mensen in België.

© fo

togr

afie

-Sof

ie V

an D

er S

traet

en