Jaarverslag Slot Z

uylen

2011

fåÜçì

Çëç

éÖ~

îÉ=

Jaarverslag Stichting Slot Zuylen 2011 Vastgesteld door het College van Regenten op 28 juni 2012 1. Inleiding 3 2. Publiek 5 2.1 presentatie 5 2.2 evenementen 7 2.3 verhuur 12 2.4 theeschenkerij 12 2.5 pr en communicatie 14 3. Behoud en beheer 15 3.1. gebouwen 15 3.2 park en tuinen 15 3.3 collectie 17 4. De organisatie van Slot Zuylen 20 4.1 college van regenten en bestuur 20 4.2 personeel 20 4.3 samenwerking met andere organisaties 22 4.4 projectorganisatie 23 5. Projecten 24 6. Financiën 27

2

2011 stond in het teken van de herprofilering en de voorbereidingen voor de herinirichting van het Koetshuis en het Tweede Poortgebouw. Interne en externe partijen hebben zich gebogen over de betekenis en de unieke eigenschappen van Slot Zuylen. Resultaat van alle overleg is een vrouwelijk profiel met het accent op de 18de eeuw: bezoekers zullen het Huis ervaren door de ogen van de vrouwen die een belangrijke rol vervulden in de geschiedenis van Slot Zuylen. Het Koetshuis zal vooral de geschiedenis van de omgeving belichten in het informatiecentrum Land van Zuylen. Natuurlijk werd 2011 ook bepaald door alle berichten over bezuinigingen die in de gehele culturele sector doorgevoerd zullen worden. Ook Slot Zuylen zal in 2012 minder structurele subsidie ontvangen van de Provincie Utrecht en de Gemeente Stichtse Vecht. De overgang naar een projectorganisatie, die door Slot Zuylen al in gang is gezet, is daarmee extra dringend geworden. Niet alles laat zich echter in een project onderbrengen: zo behoort onderhoud van het ensemble nu eenmaal tot de vaste lasten. De bezuinigingen zorgen er daarbij voor dat Slot Zuylen, net zoals veel andere organisaties, een nog groter beroep zal moeten doen op vrijwilligers. Maar ook hier zijn grenzen: aan de verantwoordelijkheden die vrijwilligers op zich kunnen en willen nemen en aan de hoeveelheid tijd die zij kunnen besteden aan het werk. Bovendien moet het werk van de vrijwilligers aangestuurd worden door professionals; hoe meer vrijwilligers er komen werken, hoe meer professionals er nodig zijn. Inmiddels is het Tweede Poortgebouw omgetoverd tot een prachtige winkel die flink de aandacht trekt van het publiek. Daarmee is een veelbelovende start gemaakt voor het in fasen verbeteren van de basispositie van Slot Zuylen: verbeterde faciliteiten en een aantrekkelijke presentatie voor een breed publiek. Met een goed profiel en een realistische meerjarenbegroting gaan we het nieuwe jaar in. Drs. L.A.C. barones van Tuyll van Serooskerken, voorzitter

fåäÉáÇ

áåÖ=

3

jáëëáÉ=Éå

=îáëáÉ=

Missie Slot Zuylen bewaart, bewaakt en onderzoekt het aanwezige ensemble, brengt het ensemble en haar directe omgeving, alsmede de resultaten van onderzoek naar buiten en draagt het ensemble in goede staat over aan toekomstige generaties, om andere mensen te laten kennisnemen van de bijzondere cultuurhistorische waarde van dit ensemble en de directe omgeving.

lot Zuylen bewaart, bewaakt en onderzoekt het aanwezige ensemble, brengt het ensemble en haar directe omgeving, alsmede de resultaten van onderzoek naar buiten en draagt het ensemble in goede staat over aan toekomstige generaties, om andere mensen te laten kennisnemen van de bijzondere cultuurhistorische waarde van dit ensemble en de directe omgeving. Visie Visie Slot Zuylen verbindt erfgoed en landschap. Slot Zuylen verbindt erfgoed en landschap. Slot Zuylen staat middenin de maatschappij. Slot Zuylen staat middenin de maatschappij. Slot Zuylen is authentiek. Slot Zuylen is authentiek. Slot Zuylen is actueel. Slot Zuylen is actueel. Slot Zuylen is er voor iedereen. Slot Zuylen is er voor iedereen.

Slot Zuylen ziet het ensemble als vaste kernwaarde in het centrum van nieuwe ontwikkelingen en beschouwt permanente ontwikkeling vanuit het ensemble als een noodzakelijke en een uitdagende opdracht. Met behulp van het ensemble, de collectie en de beroemdste bewoonster Belle van Zuylen wil Slot Zuylen actuele maatschappelijke thema's aan de orde stellen en het publiek uitnodigen tot reflectie.

Slot Zuylen ziet het ensemble als vaste kernwaarde in het centrum van nieuwe ontwikkelingen en beschouwt permanente ontwikkeling vanuit het ensemble als een noodzakelijke en een uitdagende opdracht. Met behulp van het ensemble, de collectie en de beroemdste bewoonster Belle van Zuylen wil Slot Zuylen actuele maatschappelijke thema's aan de orde stellen en het publiek uitnodigen tot reflectie. Slot Zuylen wil een aanbod formuleren dat openstaat voor iedereen, aantrekkelijk is voor velen en dat uitnodigend is voor herhaalde bezoeken. Slot Zuylen wil voor bezoekers, samenwerkingspartners, klanten en sponsoren een gevoel en een realiteit van gastvrijheid, meerwaarde en verbinding creëren.

Slot Zuylen wil een aanbod formuleren dat openstaat voor iedereen, aantrekkelijk is voor velen en dat uitnodigend is voor herhaalde bezoeken. Slot Zuylen wil voor bezoekers, samenwerkingspartners, klanten en sponsoren een gevoel en een realiteit van gastvrijheid, meerwaarde en verbinding creëren. College van Regenten in 2011 College van Regenten in 2011 Drs. L.A.C. barones van Tuyll van Serooskerken, voorzitter Drs. L.A.C. barones van Tuyll van Serooskerken, voorzitter R.C. Robbertsen, vice-voorzitter R.C. Robbertsen, vice-voorzitter Mr H. H. Schotanus à Steringa Idzerda, penningmeester Mr H. H. Schotanus à Steringa Idzerda, penningmeester A.M.L. Schaap – barones van Tuyll van Serooskerken, secretaris (t/m 31-12-2010) A.M.L. Schaap – barones van Tuyll van Serooskerken, secretaris (t/m 31-12-2010) Mr. A. Wolfsen Mr. A. Wolfsen Mr. D.E.H. de Roo van Alderwerelt MBA Mr. D.E.H. de Roo van Alderwerelt MBA E.W. Veen E.W. Veen Drs. J. Verkroost Drs. J. Verkroost

4

Bezoekers 2011 2010 2009 OK=mì

ÄäáÉâ= museum volwassenen en kinderen 8.343 9.990 10.050 tuin, tuindagen en fruitdag 2.898 2.764 3.020

culturele evenementen 483 563 678

eigen cultureel programma 383 277 544

zakelijke bijeenkomsten en diners 1.240 1.160 1.360

huwelijken 4.200 4.100 4.000

totaal 17.547 18.854 19.652

Het slechte zomerweer – de herfst begon al in juni - heeft ons veel bezoekers gekost en een aantal buiten-evenementen bijna in het water doen vallen. Gelukkig scheen tijdens de tuin- en fruitdagen de zon uitbundig, waardoor deze evenementen zeer succesvol waren. Helaas heeft de daling van het aantal bezoekers ook in 2011 doorgezet. In deze cijfers staan nog niet de kinderpartijtjes vermeld. In het najaar van 2011 is geëxperimenteerd met een speciaal aanbod: de activiteit van de herfstvakantie werd aangepast en als kinderfeestje aangeboden. Dit was zo'n groot succes dat we in 2012 op woensdagen en zaterdagen kinderfeestjes willen aanbieden, vooropgesteld dat we daar voldoende begeleiders voor vinden. 2.1 Presentatie In 2011 stond het huwelijk centraal in de presentatie. Slot Zuylen is al jaren officiële trouwlocatie van gemeente Stichtse Vecht. In het hoogseizoen vinden er vijf tot zes huwelijken per week plaats. De gebruiken zijn door de eeuwen heen gewijzigd, maar de zoektocht is dezelfde gebleven: het vinden van een goede partner is een actueel onderwerp. In de collectie van Slot Zuylen verwijzen vele voorwerpen en verhalen naar de huwelijken die er door de eeuwen heen gesloten zijn. Nu bepalen we meestal zelf met wie we willen trouwen, maar nog niet zo lang geleden was het een taak van de ouders om ‘een goeie partij’ te vinden. De zenuwachtige kandidaat kon aan kleine dingen aflezen hoeveel kans hij maakte. De ruimte waar hij werd ontvangen, het tijdstip, het goede servies. Tijdens een speciale rondleiding werden de bezoekers meegenomen op ‘huwelijksreis’: van huwelijksaanzoek tot bruiloftsmaal, van trouwjapon tot morgengave. Ook de evenementen werden zoveel mogelijk gekoppeld aan het thema. Op 13 november werd het thema afgesloten tijdens een speciale dag rond trouwen en scheiden in de tijd van Belle van Zuylen. rondleidingen Van de speciale gezinsrondleidingen, die in 2010 werden geïntroduceerd en waarbij de rondleiding is afgestemd op kinderen van 6-10 jaar, werd nog te weinig gebruik gemaakt. In 2012 zullen we deze rondleidingen via gerichte PR-activiteiten onder de aandacht van de doelgroep brengen.

5

Het project 'Schrijven met Belle' is onverminderd succesvol. In 2011 deden 27 scholen mee; zij kregen in totaal 56 rondleidingen. In 2012 verwachten we zelfs 1000 kinderen te ontvangen voor het project. Op aanvraag konden bezoekers een rondleiding in de tuin bestellen. Het waren vooral tuinclubs die hiervan gebruik maakten. Traditiegetrouw vonden in december de speciale eindejaarsrondleidingen plaats. Dankzij de firma Bonhof uit Maarssen is het weer gelukt het huis in Kerstsfeer te brengen met veel groen en kerststerren. Net als voorgaande jaren wisten veel bezoekers ons te vinden en gaven zij via het gastenboek blijk van hun enthousiasme. Ook voor het Kerstverhaal, aan het einde van de rondleiding met pianomuziek van Leon Oostrum, bij het binnenkomen van de Gobelinzaal, waren veel complimenten. Buiten was het dit jaar natuurlijk prachtig, met veel sneeuw, en geen wind, zodat alle avonden de 120 kaarslichtjes langs de aanlooproute bleven branden. Een goeie partij. Trouwen in Slot Zuylen door de eeuwen heen. Ook dit jaar werd tijdens het hoogseizoen een themarondleiding aangeboden om delen van de collectie te tonen die niet in de vaste opstelling staan en om nieuwe verhalen te vertellen die daarbij horen. Onder de titel Een goeie partij. Trouwen in Slot Zuylen door de eeuwen heen werden huwelijksgebruiken en -voorwerpen aan het publiek getoond. Er werden trouwjurken getoond, in de Gobelinzaal klonk feestmuziek, de logeerkamer was omgetoverd tot bruidssuite en in de Zuylenkamer was op een meterslange papierrol de bruidsschat van Anna Elisabeth van Reede uitgeschreven. Dankzij het project 'Digitalisering van de foto- en filmcollectie' kon een foto-expositie worden samengesteld in de theeschenkerij van een deel van de trouwplechtigheid in 1939 voor Willem René Albert van Tuyll van Serooskerken en Cornelie Marie de Beaufort. Ook kon een filmopname worden getoond in de hal van het Slot, wat voor veel bezoekers aanleiding was om na de rondleiding nog even 'na te blijven'. Voor kinderen van 6 tot 10 jaar werd een speciale interactieve zoektocht georganiseerd in het weekend van 18 en 19 juni. Zie onder evenementen.

6

Herprofilering en herinrichting Zoals de bezoekcijfers al aangeven, is het tijd voor ingrijpende maatregelen. Maatregelen die de unieke eigenschappen van Slot Zuylen en het omringende land versterken en ervoor zorgen dat een veel groter aantal bezoekers het centrale punt in de regio weet te vinden. Om de ambities waar te kunnen maken moet Slot Zuylen op een aantal punten worden verbeterd: 1. er moet een eenduidig en onderscheidend profiel komen, dat actuele

betekenisgeving mogelijk maakt, 2. de faciliteiten moeten worden verbeterd, zodat bestaande en nieuwe doelgroepen

zich thuis voelen, 3. in de presentatie moet een krachtig samenhangend verhaal worden verteld dat een

brede doelgroep aanspreekt. In samenwerking met Bureau XPEX is een duidelijk profiel ontwikkeld, waarmee Slot Zuylen zich onderscheidt van andere historische buitenplaatsen in de regio. Met dit profiel als startpunt is een plan ontwikkeld voor de inrichting van de benedenverdieping van het Huis en voor de aanpassing van de overige ruimtes. Leidraad van het verhaal door het Huis is het vrouwenleven: de bezoeker ervaart het Huis door de ogen van de 'vrouwen van Zuylen'. Op 12 oktober werden de resultaten en de verbouwingsplannen besproken met de medewerkers van Slot Zuylen tijdens een speciale avond waar ook de architect de tekeningen presenteerde. Deze medewerkersdag leverde veel waardevolle op- en aanmerkingen op, met name op het terrein van de verbetering van de faciliteiten, waarmee de plannen verder konden worden aangescherpt. Land van Zuylen In het Koetshuis zal het informatiecentrum 'Land van Zuylen' worden gevestigd. Dit informatiecentrum wil de bezoeker de cultuurhistorische waarde van het omringende land laten beleven. Het gaat hierbij om de geschiedenis van de rivier de Vecht, de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de pacht en jacht van de landerijen die tot Slot Zuylen behoren. Het verhaal dat in dit centrum wordt verteld is de wisselwerking tussen de mens en zijn omgeving: hoe verliep in de afgelopen eeuwen het gevecht met het water, welke veranderingen deden zich voor als gevolg van beslissingen van de eigenaars, welke rol speelden de forten? De bezoekers zullen niet alleen geconfronteerd worden met de geschiedenis, maar zullen ook uitgedaagd worden om na te denken over de toekomstige inrichting van het land. Vooruitlopend op de invulling van het Land van Zuylen heeft Slot Zuylen twee wandelroutes door het land uitgezet, een GPS-route over de rol van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in de 1ste wereldoorlog en een sms-route over Belle van Zuylen. Bovendien is, samen met de andere cultuurhistorische organisaties in de Vechtstreek, een digitaliseringstraject gestart waarbij de collecties in de Vechtsstreek centraal worden ontsloten voor het publiek. Een omvangrijk 'oral history project' maakt hiervan deel uit en zal worden aangestuurd vanuit Slot Zuylen. Alle informatie zal ondermeer samenkomen in een interactieve digitale presentatie die is gebaseerd op de historische kaarten die beschikbaar zijn. Deze presentatie zal in samenwerking met Maps and Motions uit Amsterdam worden ontwikkeld. 2. Evenementen

7

Om tot een betere afstemming en planning te komen van alle evenementen die Slot Zuylen in een jaar organiseert is een Werkgroep Evenementen gestart. Dit heeft ertoe geleid dat voor 2011 een jaarthema kon worden vastgesteld en dat er een meer evenwichtige verdeling van de activiteiten over het seizoen kon worden gerealiseerd.

Opnieuw is Slot Zuylen erin geslaagd om een zeer gevarieerd aanbod te ontwikkelen: concerten in het Huis, theatervoorstellingen, doe-activiteiten voor kinderen, Tuindagen en Fruitdag, een tuindiner en een speciale dag rond Belle van Zuylen. Concerten 23 januari, 6 maart, 17 april, 26 juni, 30 oktober 23 januari Snertconcert. Studenten Zigeuner Kapel Malac Banda uit Wageningen

verzorgde een compleet uitverkocht concert. Ook dit jaar vroegen veel bezoekers om het geheime recept van de erwtensoep die traditioneel na afloop werd geserveerd.

6 maart High Tea concert. Cancao do Amor. De Nigeriaanse zangeres Bibiana Nwobila (sopraan) en de Deense gitarist Jonas Skielboe (gitaar) brachten een schitterend programma met liefdesliederen. Ze begonnen met composities uit hun woonplaats Wenen en combineerden enkele klassieke Europese liederen (Mozart, Schubert) met een Zuid-Amerikaans repertoire vol passie en aanbidding.

17 april Utrecht String Quartet. Het concert dat werd ingeleid door schrijver/dichter Willem Veldhuizen, had als thema: ‘De dood, het meisje en de bruiloft’ en bevatte ondermeer Schuberts 'Der Tod und das Mädchen' dat door het internationaal vermaarde kwartet op indringende wijze werd vertolkt.

26 juni Midzomer. Concert in combinatie met tuindiner. Gheselscap Goet ende Fyn o.l.v. Robbert van Lint met oude Nederlandse en Vlaamse liederen en dansmuziek op authentieke instrumenten. Tussen de gangen van de maaltijd gaven de musici uitleg over hun instrumenten en de muziek.

30 oktober Harpconcert. Concert door de jonge harpiste Miriam Overlach met muziek van Händel, Bach, Scarlatti en Saint Saëns. Na afloop van het concert konden de bezoekers een concertlunch gebruiken in restaurant Belle.

Opening Beleefpad 2 april Op 2 april vond onder grote belangstelling de opening plaats van het tweede Beleefpad, de sms-route ‘De brieven van Belle’. Een actrice verkleed als Belle van Zuylen zette zich aan het schrijftafeltje in de tuin en mijmerde over vroeger. Daarna nam zij het publiek mee langs het Belle-beleefpad. Het beleefpad voert de wandelaar langs de plaatsen waaraan Belle bijzondere herinneringen bewaart. Bij iedere plaats kan de bezoeker een code versturen via sms waarna Belle opbelt en haar verhaal houdt. Vooral bij de jongere bezoekers werkte dit goed. De oudere bezoekers lazen vaak liever de informatie op de bordjes of in de fraaie routekaart die, dankzij een samenwerking met Landschap Erfgoed Utrecht, veel extra informatie bevat. RTV Utrecht maakte er een mooie reportage van. Ook werd op deze dag de cd-release van het hoorspel 'Belle van Zuylen. Een liefde in brieven' gepresenteerd. Voor dit hoorspel maakte Audrey van der Jagt een bewerking van het toneelstuk 'Belle of Geen talent voor ondergeschiktheid.' dat door Ineke ter Heege en Jan-Jaap Jansen werd geschreven voor toneelgroep De Kern, die het stuk van 1993 tot 2005 speelde. De cd wordt ook in het winkeltje van Slot Zuylen verkocht. Tuindagen 21 en 22 mei De Tuindagen zijn in korte tijd uitgegroeid tot een echte publiekstrekker. Vanuit de wijde omgeving komen de bezoekers naar Slot Zuylen om te genieten van wat de standhouders en de tuin van Slot Zuylen te bieden hebben. Dit jaar kwamen er ruim 1700 bezoekers op het evenement af. Tijdens de Tuindagen presenteerden ca. 45 standhouders zich, waarbij het accent lag. Diverse groenverenigingen en tuinontwerpers presenteerden zich, voor kinderen waren er een kabouterspeurtocht en creatieve activiteiten. De rondleidingen door tuin en museum trokken veel belangstelling. Standhouders verzorgden demonstraties en bij de tuinhut was een klein terras met wijnproeverij.

8

Schilderen in de tuin van Slot Zuylen op 29 mei Om het ontstaan van de Gemeente Stichtse Vecht luister bij te zetten, organiseerde Slot Zuylen op 29 mei een schildersdag in samenwerking met de Galerie Oud-Zuylen. Eigenaar Michiel Brouwer nodigde zes professionele schilders uit om in de tuin van Slot Zuylen te schilderen tijdens de Dag van het Park: Anne Jitske Salverda, Jeroen van der Velden, Roos Schuring, Diane de Bruin, Natascha Dik en Margreet Boonstra. Een oproep in de plaatselijke kranten aan amateurschilders om ook te komen schilderen leverde nog eens vijf artiesten op, die zich niet lieten tegenhouden door de straffe wind. Het resultaat kon gedurende een aantal weken worden bewonderd in de Galerie. Dag van het Kasteel 13 juni: Kijkje in de Kasten Traditioneel opende Slot Zuylen deze dag de kasten, waarin zich ondermeer linnengoed en servies bevindt. Voor de kinderen was er een puzzeltocht in de tuin. Een goeie partij 18 en 19 juni voor kinderen Op 18 en 19 juni vond de eerste activiteit van de kinderwerkgroep plaats. De feestelijk verklede kinderen werden door Diederik Jacob, de vader van Belle, meegenomen om in het kasteel de juiste man (een goeie partij) voor Belle te vinden. De diverse heren, die fantastisch neergezet werden door acteur Maarten Visser, konden over het algemeen niet echt de goedkeuring van de kinderen wegdragen en toen ook nog bleek dat Belle weg was gegaan om zelf een man te zoeken, zat er niets anders op om maar een eigen goeie partij te gaan houden. Het was erg leuk om te zien hoe de kinderen genoten en echt meededen om een man voor Belle te zoeken. Ondanks extra pr-inspanningen bleef het aantal deelnemers achter bij de verwachting. De belangrijkste oorzaak was het grote aantal concurrerende evenementen in de nabije omgeving die bij de planning van deze activiteit nog niet bekend waren. De activiteit zal in aangepaste vorm als kinderfeestje worden aangeboden.

9

Midzomer tuindiner 26 juni 26 juni, een prachtige milde zomeravond op het voorplein. Voor het tweede jaar verzamelde zich vijftig gasten voor een bijzonder diner. De sfeer was net zo gemoedelijk en vriendelijk als het jaar daarvoor. Will Overheul kookte weer op zijn beroemde potten, speciaal ingehuurde studenten serveerden alles uit en tussen de gangen door speelde het Gheselscap Goet ende Fyn o.l.v. Robbert van Lint oude Nederlandse en Vlaamse liederen en dansmuziek op authentieke instrumenten. Dat beviel van beide kanten zo goed dat de muzikanten na afloop op het terras nog een toegift gaven. Theatervoorstelling 'De liefde van Tsjechov' 16 en 17 juli Ensemble 't Woud – met de acteurs Margien van Doesen, Marcel Faber en Ad van Kempen – speelde onder regie van Hans Hoes twee eenacters van Tsjechov, De Beer en Het Huwelijk. De personages die Tsjechov hierin heeft gecreëerd hebben hun eigen ideeën, clichés en beeldvormingen over het huwelijk en de liefde. Tsjechov is een komedieschrijver die een vrolijke en eenvoudige psychologie hanteert: de mens zit zichzelf in de weg. De twee eenacters pasten in ons jaarthema en bij de wens om het slot en de tuinen zoveel mogelijk op een andere manier te presenteren aan het publiek. In de theaterstukken werd de suggestie gewekt dat de spelers woonden in het slot. Het was de bedoeling dat alles zich buiten zou afspelen, maar helaas moest iedereen vanwege de aanhoudende regen naar binnen verhuizen. Het was even improviseren - een klein speelvlak dicht op 80 mensen, geen motorscène, geen pistoolschot - maar de acteurs pasten zich moeiteloos aan. Een dag later kon het publiek wel vanaf de tribune op het voorplein genieten van de twee eenacters in de buitenlucht. Met dekens tegen de optrekkende kou.

10

Fruitdag 2 oktober Een stralende zon op 2 oktober zorgde voor een record aantal bezoekers: 1200 mensen bezochten in 2011 de Fruitdag van Slot Zuylen. Deze dag is kleiner van opzet dan de Tuindagen. Het accent ligt op fruit, maar het aanbod omvat eveneens boeken, kunst, sieraden en cadeau-artikelen. De fruittafel van Slot Zuylen met historische soorten appels en peren, aangevuld met noten, mispels e.d. trok veel belangstellenden. Ook de rondleidingen door het museum en door de tuin werden druk bezocht. Zowel voor de Tuindagen als de Fruitdag zijn in Oud-Zuilen huis aan huis toegangskaarten verspreid die recht geven op 50% korting op de entreeprijs voor vier personen. Hiervan is veel en graag gebruik gemaakt. Leden van de Vereniging Vrienden van Museum Slot Zuylen ontvingen eveneens 50% korting. Kinderactiviteit 'Nooit geweten, zo smaakt ouderwets eten' 18, 19 en 20 oktober Voor deze activiteit konden kinderen zich verkleden als ridder of jonkvrouw. Door medewerkers van Slot Zuylen werden voor dit doel nieuwe verkleedkleren gemaakt. Tijdens een speciale rondleiding kregen de kinderen informatie over hoe voedsel vroeger werd bewaard en bereid. Bovendien mochten ze gerechten van vroeger proeven en tot slot een appeltaartje bakken met fruit uit de boomgaard. Theatervoorstelling 'Belle' 12 en 13 november Jan-Jaap Janssen bewerkte voor actrice Marieke de Kruijf het hoorspel 'Belle van Zuylen. een liefde in brieven' tot een theatermonoloog van een klein uur. Marieke de Kruijf gaf twee voorstellingen: tijdens de Belledag op 13 november speelde Marieke voor een uitverkochte zaal. Belledag 13 november. Huwelijksperikelen in Belle's tijd. Er was veel belangstelling voor het uitgebalanceerde programma dat door de Belle-werkgroep was georganiseerd onder de titel 'Huwelijksperikelen in Belle's tijd'. De dag begon met een lezing door Dini Helmers, auteur van 'Gescheurde Bedden', over scheiden in de 18de eeuw. Na de lunch volgden de theatermonoloog en een rondleiding. Sinterklaas 27 november Onder de titel ‘de dolle dwaze dagen van Zwarte Piet’ verzorgde toneelgezelschap DramaXX een spannende voorstelling voor kinderen van vier tot zeven jaar. Schermtoernooi en Open Monumentendag De Utrechtse schermvereniging Pallas heeft een traditie voortgezet door het jaarlijkse schermtoernooi weer op het grasveld voor Slot Zuylen te houden. Het evenement vond in 2011 op 3 juli plaats en trok zoals altijd veel belangstelling. Tijdens de Open Monumentendag was het, mede dankzij het mooie weer, zeer druk.

11

2.3. Verhuur Huwelijken Slot Zuylen heeft sinds 1987 de status van "Huis der Gemeente" van de gemeente Stichtse Vecht, waardoor er huwelijken kunnen worden voltrokken. In 2011 werden 84 huwelijken gesloten in het Slot. Om meer tijd te kunnen nemen tussen de huwelijken is het aantal tijdstippen in 2011 verminderd. Dit was zowel voor de bruidsparen als voor de medewerkers van Slot Zuylen veel plezieriger en heeft, zoals verwacht, gelukkig geen effect gehad op het totaal aantal huwelijken. Zakelijke en particuliere verhuur De zakelijke verhuur lijkt te stabiliseren; er was zelfs sprake van een licht herstel. In 2011 waren er 31 verhuren tegen 29 het jaar daarvoor. De effecten van de financiële crisis zijn landelijk nog steeds niet uitgewerkt, hoewel de daling van het aantal verhuren wel langzamer gaat. De trend dat grote bedrijven vaker in eigen huis vergaderen en bovendien kiezen voor goedkopere catering lijkt zich door te zetten. Door de kwetsbare collectie en het feit dat de openingstijden van het museum zich slecht laten combineren met zaalverhuur, is Slot Zuylen helaas weinig flexibel in het aanbod. Daar willen we in 2012 graag verandering in brengen. Niet alleen door het Koetshuis in gebruik te nemen, maar ook door de openingstijden van het museum en het aanbod van catering te onderzoeken en waar mogelijk aan te passen. 2.4 Theeschenkerij en winkel Nog steeds is het terras van Slot Zuylen een van de mooiste plekjes in de omgeving. Bezoekers kunnen er in alle rust uitkijken over de gracht en de tuinen, wachtend op een rondleiding of activiteit of uitrustend van een wandeling of fietstocht. Ook kan het terras als besloten locatie worden gehuurd, bijvoorbeeld voor het aansnijden van de bruidstaart. Voor medewerkers en bezoekers is de theeschenkerij een belangrijk ontmoetingspunt. De theeschenkerij zal worden verplaatst naar het Koetshuis en de vrijgekomen ruimte zal opnieuw worden ingericht. Het terras zal worden gehandhaafd.

12

Tweede Poortgebouw In november 2011 werd de opdracht gegeven aan firma van den Engel om, op basis van de tekeningen van architectenbureau Kühne & Co, de Hoektoren te verbouwen. De ruimte is niet groot maar kan, met een vernuftige inrichting, toch een winkel annex ticketoffice herbergen. Hier kan de bezoeker kiezen of hij zelfstandig de tuin en de benedenverdieping van het Slot bezoekt of dat hij, tegen meerprijs, onder begeleiding van een gids ook de bovenverdiepingen van het Huis wil bezoeken. Maar hij kan natuurlijk ook besluiten om in het Koetshuis wat te drinken, de informatie in het Land van Zuylen over de omgeving te bekijken en een wandelroute te kopen. Omdat hij bij het verlaten van de tuinen en het Slot ook weer de Hoektoren passeert is de kans groot dat hij iets aanschaft in de winkel. Een speciale display in het Koetshuis wijst de bezoeker ook op het assortiment van de winkel. Het assortiment van de winkel zal worden aangepast aan de nieuwe doelgroepen: aan de ene kant zal het aanbod voor kinderen worden uitgebreid en aan de andere kant zal een nieuw assortiment van exclusieve sieraden, glaswerk en literatuur gerelateerd aan de 18de eeuw worden aangeboden. Natuurlijk zal de literatuur van en over Belle van Zuylen niet ontbreken. Een webwinkel zal, indien rendabel en logistiek haalbaar, worden toegevoegd.

13

2.5 PR en communicatie In 2011 besloot Slot Zuylen om voor een aantal uren per week een PR-medewerker aan te stellen ter ondersteuning van de directeur, die tot dat moment de meeste PR-werkzaamheden voor haar rekening nam. Er is slechts een klein budget beschikbaar voor pr-activiteiten, waardoor Slot Zuylen voor het grootste deel afhankelijk is van free publicity. Per mail worden persberichten verzonden naar de landelijke en regionale dagbladen, de tijdschriften en radio- en tv-stations. Met de regionale pers zijn goede persoonlijke contacten ontstaan. Daarnaast worden zoveel mogelijk berichten verstuurd naar doelgroep-media: zo gaat de aankondiging voor de Tuindagen naar de speciale tijdschriften voor tuinliefhebbers. Nu de uitkomsten van het profielonderzoek van Slot Zuylen bekend zijn, zal kritisch worden gekeken naar huisstijl en logo en zullen de algemene folder en de website worden aangepast. Naar verwachting zal dit in 2013 zijn beslag krijgen. Internet Voor PR-doeleinden wordt ook volop gebruik gemaakt van Social Media. Slot Zuylen heeft een Twitter-account en een Facebook-pagina, waar wekelijk evenementen, activiteiten en ander nieuws wordt gedeeld met volgers of vrienden. Adverteren Op het internet bestaan nog andere mogelijkheden op het gebied van free publicity. Op circa 15 verschillende websites is het mogelijk om zelf persberichten of informatie toe te voegen. Enkele voorbeelden hiervan zijn www.uitvandaag.nl en www.innederland.nl. In 2011 is er onder andere betaald geadverteerd op de website www.meetinglocationsholland.nl waar Slot Zuylen als vergaderlocatie staat vermeld met een mooie tekst en foto’s van de verhuurbare ruimtes. Verder stond het Slot in 2011 in tekst en beeld in de wintereditie van het meest gelezen bruidsblad van Nederland, ‘Bruid & Bruidegom’. Daarin een aantal promotiepagina’s genaamd ‘Kastelenroute,de 29 mooiste trouwlocaties van Nederland’. Op de gelijknamige website was Slot Zuylen eveneens drie maanden zichtbaar. Drukwerk Flyers en posters worden voornamelijk verspreid in de regio, bij VVV’s, collega musea, bibliotheken, gemeentelijke instanties en culturele instellingen.

14

3.1 Gebouwen

PK=_ÉÜ

çìÇ=Éå

=ÄÉÜÉÉê

Hoofdgebouw Naar aanleiding van een lezing over energiegebruik in historische buitenplaatsen die Erik Vink hield voor het Kasteel Managers Overleg is hem gevraagd om advies uit te brengen over de energievoorziening in het Huis. Ook werd hem gevraagd om mee te denken over duurzame oplossingen voor de installaties die nodig zijn in het Koetshuis. Gerelateerd aan het energievraagstuk zal ook de belichting onder de loep worden genomen. Een uitgebreid lichtplan zal deel uitmaken van de herinrichtingsplannen voor het Huis. Ter bescherming van de collectie is in november bij een aantal ruimtes UV-werende folie op de ramen aangebracht. In 2012 zal de versleten folie in andere ruimtes worden vervangen. Ook zullen nieuwe dataloggers worden aangeschaft ter vervanging van de oude registratie-apparatuur. Deze noodzakelijke aanpassingen worden gefinancierd door de Stichting Restauratie en Onderhoud. Bijgebouwen De woning Tournooiveld 2 (het Koetshuis) werd in 2011 particulier verhuurd, in afwachting van de realisatie van de verbouwplannen voor het Koetshuis. In mei 2011 gaf de Gemeente Stichtse Vecht de vereiste bouwvergunning af. Tegen dit besluit heeft een aantal omwonenden vervolgens protest aangetekend. Uitvoering van de plannen voor het Koetshuis wachten nog op aanvullende financiering. De woning Tournooiveld 3 werd tot het moment van overlijden in augustus 2011 bewoond door de oud-hovenier. De woning Tournooiveld 4 wordt door de Stichting verhuurd als dienstwoning. Veiligheid Traditiegetrouw werden alle medewerkers die binnen de muren van het Slot werken in maart geïnstrueerd over de procedures bij calamiteiten. Bovendien kregen nieuwe medewerkers een BHV-opleiding en volgden bestaande BHV-ers een herhalingscursus. Sinds 2009 zijn voor alle binnenmedewerkers portofoons in gebruik, wat de veiligheidssituatie voor bezoekers en medewerkers verbetert. Dankzij een subsidie van de Provincie Utrecht kan Slot Zuylen de brandmeldinstallatie vervangen. Dit zal begin 2012 worden gerealiseerd. 3.2. Park en tuinen Zoals altijd heeft Slot Zuylen weer op de steun mogen rekenen van ruim 20 tuinvrijwilligers. Helaas nam in maart 2011 de hovenier afscheid omdat hij werk had gevonden in zijn woonplaats. Gelukkig werden er al snel twee goede opvolgers gevonden. Op 1 juni kwam Arnold Achterkamp (ex-werknemer van de stichting PHB) in dienst; hij neemt vooral de werkzaamheden voor zijn rekening die tot 2010 door de stichting PHB werden gedaan. Op 1 juli kwam Henny van der Wilt (tevens hovenier van Kasteel Sypesteijn) erbij; zij is verantwoordelijk voor het beleid en de coördinatie van de vrijwilligers. Samen met de vrijwilligers gingen beide hoveniers voortvarend aan de slag om achterstallig onderhoud weg te werken. Er werd in 2011 extra geïnvesteerd in materiaal, zoals machines, gereedschap en werkmanskleding voor de vrijwilligers, om alle projecten op een veilige en verantwoorde manier te kunnen uitvoeren. Eind 2011 ontving Slot Zuylen het verheugende bericht dat uit de 'groene Brim-regeling' een bedrag van 60.000 euro ter beschikking werd gesteld voor de periode 2012-2017 op voorwaarde dat Slot Zuylen zelf 40.000 euro bijdraagt. Het project Historische Kas heeft met vele tegenslagen te maken gekregen, maar zal in

15

het voorjaar van 2012 dan eindelijk worden voltooid. In 2011 werd de vloer gestort, de muur gemetseld en de ijzeren opbouw opgetrokken; in 2012 volgt het speciaal op maat gesneden glas zodra de vorstperiode voorbij is. Tijdens de Tuindagen zal de kas in gebruik worden genomen met een educatief project 'Kom in de Kas'. Oud-hovenier Walter den Hollander werd gevraagd om het specialistische werk van het snoeien van het leifruit voor zijn rekening te nemen. Via een spectaculaire 'abseilmethode' werd de moerbei vakkundig gesnoeid. Dankzij de sponsorbijdrage van Jan Westerbeek kon de ster worden beplant met eenjarige planten. Twee vrijwilligers hebben in 2011 het huis met merendeels bloemen uit eigen tuin weer bijzonder goed opgefleurd. Door prachtige historische bloemstukken te maken, gaven ze de entree, de gobelinzaal en andere plaatsen in het slot een persoonlijke en huiselijke sfeer. Wallenkantenproject Onder de noemer Wallenkantenproject vallen diverse restauratie- en onderhoudswerkzaamheden, zoals vervanging van de dakpanbeschoeiingen, herstel van het metsel- en voegwerk, schilderwerkzaamheden, herstel van de kademuur (gedeelte onder de waterlijn) en restauratie van het speelhuisje De Engelenhof, de 18e eeuwse brug en de tuinmuur. Voor dit omvangrijke onderhoud- en restauratieproject is in 2010 door de Provincie Utrecht een toezegging gedaan voor een bijdrage van € 500.000,- vanuit het Parelfonds. Begin 2011 is de beschikking van de Provincie Utrecht ontvangen en is een GO gegeven voor de start van het project. Voor het project is Melanie Tangkau als externe projectleider ingehuurd. Voor het uitvoeren van de diverse werkzaamheden zijn bij verschillende restauratie- en aannemersbedrijven offertes aangevraagd. In oktober 2011 zijn opdrachten voor schilder- en herstelwerkzaamheden van De Engelenhof (speelhuisje) verleend. Voor het uitvoeren van de onderhouds- en restauratiewerkzaamheden is in het

16

voorjaar van 2011 bij gemeente Stichtse Vecht een omgevingsvergunning aangevraagd, die op 1 december 2011 werd verleend. Begin 2012 worden de besluiten over de opdrachtgunning genomen, waarna gestart kan worden met de grote onderhouds- en herstelwerkzaamheden. De werkzaamheden zijn naar verwachting eind 2012 grotendeels gerealiseerd. Verkenning baggeren slotgracht Eind jaren tachtig is de slotgracht uitgebaggerd. Voor doorstroming van het water is het raadzaam dit weer te laten doen. April 2011 is een verkennend waterbodemonderzoek verricht door firma Grondslag BV. Doel van het onderzoek was het vaststellen van de milieu-hygienische kwaliteit van de vrijkomende baggerspecie en het bepalen van de toepassingsmogelijkheden. Daarnaast is de fysische samenstelling van de baggerspecie vastgesteld. Uit het onderzoek is gebleken dat de aangetroffen sliblaag sterk is verontreinigd en niet geschikt is voor toepassingen boven water. Aanbevolen wordt de sliblaag te verwerken op een hergebruikslocatie voor klasse B baggerspecie of af te voeren naar een baggerspeciedepot. De mogelijkheden om voor het baggeren en afvoeren van de verontreinigde slib aan te sluiten bij het Vechtbaggerproject van het waterschap Waterschap Amstel, Gooi en Vecht zijn verkend. Hiervoor zijn in 2011 zowel op bestuurlijk als uitvoerend niveau contacten gelegd. In 2012 wordt dit nader onderzocht en uitgewerkt. 3.3. Collectie Verwervingen Onlangs heeft Slot Zuylen weer een groot aantal objecten aan de collectie mogen toevoegen, als schenking of als bruikleen. Voor het fotodigitaliseringsproject schonken of leenden een aantal leden van de familie Van Tuyll van Serooskerken hun historische foto’s. Het betreft opnames van de familie in huiselijke kring maar ook opnames gemaakt op het terrein van het Slot. Een particulier uit de familie Van Tuyll heeft bovendien een groot aantal kleine gebruiksvoorwerpen in bruikleen gegeven. Daaronder zijn bijvoorbeeld een zilveren sculptuurtje van Slot Zuylen, met in het natuurstenen basement een portret van het echtpaar Van Tuyll van Serooskerken-van Weede uit het einde van de negentiende eeuw, in een gouden montuur. Soms ogenschijnlijk onbelangrijke voorwerpen, die op de nominatie staan om in de prullenbak te verdwijnen, blijken voor Zuylen van grote waarde. Zo was er een versleten stuk tapijt, dat bij nadere beschouwing een deel van de millefleur-traploper van de grote trap in Zuylen bleek te zijn, die momenteel in restauratie is. Mogelijk heeft het nu in bruikleen gegeven deel, dat niet meer bruikbaar is, op het bordes tussen de twee delen van de grote houten trap gelegen. Restauraties In 2011 is weer een aantal objecten ter restauratie aangeboden. Meubelrestauratoren Wim van Drie en Nico Hijman uit Utrecht hebben een selectie klein meubilair gerestaureerd, waaronder een kistje uit de Zuylenkamer en een tafeltje uit de Bellekamer. Pop “Conny” is in het najaar van 2011 gerestaureerd door keramiekrestaurator Kate van Lookeren-Campagne. “Conny” was er slecht aan toe, met onder andere zichtbare lijmresten over haar gezichtje van een eerdere, niet goed geslaagde reparatie. In december is zij weer teruggekeerd op het Slot en ze ziet er weer prachtig uit. Van die eerdere reparaties is geen spoor meer te bekennen.

17

Het album van Slot Zuylen Dankzij een wervingsactie via internet lukte het projectcoördinator Maaike Kraaijenbrink om voor het fotoproject ‘Het album van Slot Zuylen’ vanaf begin september maar liefst tien nieuwe vrijwilligers te interesseren, waaronder een aantal studenten en net afgestudeerden. Daarmee kon een divers team worden samengesteld dat zich inzette om de unieke fotocollectie van ruim 4000 foto’s (los en in albums) te beschrijven en te ontsluiten voor het publiek. Dankzij de inzet van de vrijwilligers kreeg het project vaart. Voor de zomer van 2012 verwachten wij de collectie te kunnen presenteren in een eigentijdse digitale beeldbank, ontworpen door Arjan den Boer van ab-c media. Ook is Slot Zuylen een samenwerking aangegaan met het Utrechts Archief onder de noemer ‘Rondkijken in het verleden’ waarbij het archivalisch erfgoed van de vijf Utrechtse kastelen en buitenplaatsen digitaal ontsloten wordt. Het project bestaat uit twee onderdelen. enerzijds de themasite op de website van Het Utrechts Archief, voor wie onderzoek wil doen in de door het archief beheerde bronnen met betrekking tot het thema kastelen en buitenplaatsen in de Provincie Utrecht. Anderzijds de ontwikkeling van een mobiele app waarop informatie en beeldmateriaal wordt getoond uit de collectie van het Utrechts archief en de provinciale kasteelmusea. De app zal beschikbaar komen voor smartphones en dienen als een mobiele kastelengids. Voor beide onderdelen van het project is in het najaar van 2011 een voorselectie van archiefstukken gemaakt door Hester Kuiper.

18

Oral History Met het project 'de Verhalen van Zuylen' worden de verhalen over het leven in en om het slot, die nog verteld kunnen worden door de mensen die het zelf hebben meegemaakt, vastgelegd. Voor de Verhalen van Zuylen worden de oudste inwoners van het dorp, oud-bewoners van het slot, familieleden en oud-personeelsleden geïnterviewd. Om de Verhalen van Slot Zuylen in een grotere context te plaatsen is meegewerkt aan het ontwikkelen van een gezamenlijk digitaliseringsproject met partners uit het Vechtsnoer. Met dit project wordt historisch materiaal (foto’s, kaarten, documenten) over de Vechtstreek gedigitaliseerd en middels een beeldbank voor een groter publiek bereikbaar gemaakt. Daarnaast wordt een gezamenlijke interviewgroep opgericht voor het houden van vraaggesprekken. Zo worden De Verhalen van Zuylen in een breder verband geplaatst. De gezamenlijke interviewgroep wordt onder de noemer Oral History Pool door Slot Zuylen gecoördineerd. Eind 2011 heeft Provincie Utrecht de gezamenlijke subsidie-aanvraag gehonoreerd. Eind 2011 is gestart met de werving van vrijwilligers voor de zgn. Oral History Pool. Het project wordt in 2012 gerealiseerd. Na een interviewtraining door documentairemaker Annegriet Wietsma worden in de periode april t/m juni 2012 interviews afgenomen en filmportretten gemaakt. Het materiaal wordt gecombineerd met foto’s en filmbeelden vanuit het eigen archief. De resultaten zijn te zien in de vaste presentatie van seizoen 2012 en in toekomstige presentaties. Eind september 2012 wordt het project afgerond.

19

Verhalen van Zuylen wordt mogelijk gemaakt door bijdragen van de Provincie Utrecht, vanuit het programma De Utrechtse Schatkamer, het M.A.O.C Gravin van Bylandt fonds en het Elise Mathildefonds.

4.1. College van Regenten en Bestuur Het College van Regenten kwam bijeen op 17 mei om jaarrekening, jaarverslag en de plannen voor het Koetshuis vast te stellen. Het Dagelijks Bestuur vergaderde in 2011 zes maal: op 7 februari, 18 april, 21 juli, 30 augustus, 12 oktober, 10 november. Gesproken werd over het algemeen beleid, de financiële ontwikkelingen, de uitbreiding van de publieksruimten, de invulling van de vacature voor de functie hovenier, de organisatiestructuur en het profiel van Slot Zuylen. 4.2. Personeel team In 2010 zijn voor alle betaalde functies de functie-omschrijvingen vastgesteld. Op basis daarvan heeft de directeur met de teamleden, met uitzondering van de hovenier, een functioneringsgesprek gevoerd. Naar aanleiding van de gesprekken kregen de beide beheerassistenten een vast contract aangeboden. Per 1 maart nam Hans Boerstoel afscheid als hovenier van Slot Zuylen om een functie te aanvaarden in het Arboretum in zijn woonplaats Doorn. In korte tijd moest Slot Zuylen dus opnieuw op zoek naar een nieuwe hovenier. Per 1 juni werd Arnold Achterkamp aangesteld als hovenier; op 1 juli gevolgd door Henny van der Wilt, tevens hovenier van Sypesteijn. Samen werken zij 28 uur voor Slot Zuylen. Daarnaast sloot Slot Zuylen een contract met Walter den Hollander voor het snoeien van het leifruit. Vanaf 15 januari was Maaike Kraaijenbrink tijdelijk in dienst als museummedewerkster. Op 16 juli werd haar contract verlengd tot 30 april 2012 en werden haar uren uitgebreid met werkzaamheden als Pr-medewerker. In de zomermaanden werd conservator Hester Kuiper voor zes weken gedetacheerd naar Kasteel Loenersloot. Eigenaar Het Utrechts landschap had Slot Zuylen gevraagd mee te denken over de manier waarop voor de collectie moet worden gezorgd tijdens de geplande restauratie. Zij schreef een ontruimingsplan en deed een vooronderzoek naar de objecten op basis waarvan de collectie later geregistreerd kan gaan worden.

QK=lêÖ~å

áë~íáÉ=

20

Eind 2011 kondigde conservator Hester Kuiper haar vertrek aan per 1 februari 2012. Zij werd aangesteld als onderzoeker voor het project 'Herkomstonderzoek' bij het Rijksmuseum. Als vervolg op de detachering in 2010 werd Melanie Tangkau in 2011 aangesteld als projectleider, opererend vanuit haar eigen Bureau Tangkau, van het project 'Wallenkanten', waaronder ook alle restauratieprojecten binnen de BRIM en BRHB regeling vallen. Bovendien kreeg zij het Oral History project onder haar hoede dat in samenwerking met de stichting Het Vechtsnoer zal worden uitgevoerd. Op 1 december 2011 ging directeur Marian van Dijk met ziekteverlof. Naar verwachting zal zij in het voorjaar van 2012 haar werkzaamheden kunnen hervatten. De voorzitter van het bestuur nam haar taken waar in 2011. Vrijwilligers Nadat Slot Zuylen in 2010 de blik op de buitenwereld had gericht, onder andere door gezamenlijk na te denken over de doelgroepen, werd dit jaar de interne organisatie onder de loep genomen. Op 5 maart vond een medewerkersbijeenkomst plaats rond de vraag ‘wat hebben we als vrijwilliger nodig om met plezier ons werk te doen'. Marjoke Volkers, coördinator van de vrijwilligers van het Muiderslot, was als gastspreker aanwezig om de situatie in het Muiderslot toe te lichten. Het resultaat van deze gedachtenwisseling was dat Slot Zuylen in de komende jaren de organisatiestructuur en de informatievoorziening zal verbeteren. Bovendien onderschreven de aanwezigen het belang van eenduidig beleid ten aanzien van de vergoeding. Als eerste stap is per 1 oktober het uurtarief vastgesteld op het wettelijke voorgeschreven maximum van €4,50 per uur. In 2011 verrichtten ruim 80 vrijwilligers taken als gids, gastvrouw/heer, medewerker tuin en schoonmaker. Bovendien namen zij deel aan werkgroepen en voerden zij specifieke taken uit voor bijvoorbeeld de themarondleiding of het samenstellen van het vrijwilligersboekje. Een aantal vrijwilligers nam afscheid, maar er kwamen ook nieuwe vrijwilligers bij waardoor per saldo het totaal aantal licht groeide ten opzichte van vorig jaar. Op 14 april namen zij deel aan een vrijwilligersuitje naar kasteel Heeswijk en kasteel De Haar. De jaarlijkse barbecue, aangeboden door de Stichting Vrienden van Slot Zuylen, vond plaats op 10 september. De vrijwilligers rondden het museumjaar op 1 december af met een gezamenlijk diner in de Gobelinzaal. 2011 kende een hoog ziekteverzuim; zowel bij het team als bij de vrijwilligers moesten regelmatig medewerkers zich ziek melden. In januari overleed Jaques Peeters die vele jaren voor Slot Zuylen werkte als gids. Ook dook hij regelmatig de archieven in om voor de conservator iets uit te zoeken. Op zijn verzoek vond de condoleance plaats in het Slot. Op 16 augustus overleed op 94-jarige leeftijd dhr. Dekker, de oud-hovenier van Slot Zuylen die nog op het terrein woonde. Tot het laatste moment voelde hij zich verbonden met de familie van Tuyll van Serooskerken en de medewerkers van Slot Zuylen die altijd bij hem terecht konden voor een kop koffie en goede raad. Werkgroepen 1. Werkgroep PR

21

De PR-werkgroep boog zich over het profiel van Slot Zuylen, de vernieuwing van de website en de huisstijl. Het opstellen van persberichten was in handen van Maaike

Kraaijenbrink. De vormgeving van het PR-materiaal werd verzorgd door Arjan den Boer. In 2012 zal een communicatieplan worden opgesteld. 2. Projectgroep tuinactiviteiten De organisatie rond de tuinevenementen verliep succesvol. De projectgroep Tuinactiviteiten zorgde voor ontwikkeling en organisatie van de Tuindagen en de Fruitdag. 3. Bellewerkgroep De Bellewerkgroep van Genootschap Belle van Zuylen, Vereniging Vrienden van Slot Zuylen en Stichting Slot Zuylen is in 2008 met instemming van alle betrokken partijen onder de vlag van de stichting gebracht. De Bellewerkgroep verzorgde in november een Belledag met een lezing en een theatermonoloog over Belle van Zuylen. Een speciaal lespakket voor het voortgezet onderwijs is in ontwikkeling onder leiding van Anja Bastenhof. Ook zijn er plannen om een biografie over Belle van Zuylen te laten schrijven, gericht op het basisonderwijs. 4. Muziekgroep De Muziekgroep organiseerde totaal vijf zeer diverse concerten. Van klassieke Barokmuziek tot Russische volksmuziek, al dan niet gecombineerd met een maaltijd. Vaste ijkpunten in het jaar, zoals het snertconcert en het midzomerconcert, trokken de meeste bezoekers. De groep streeft ernaar om zoveel mogelijk jonge musici een kans te geven om zich te presenteren. 5. Werkgroep Kinderactiviteiten De werkgroep verzorgde succesvolle activiteiten in de voorjaars- en najaarsvakantie. Ook slaagde de groep erin om een goed concept voor een kinderpartijtje te bedenken. Terugkerend probleem blijft echter de begeleiding van de activiteiten. In 2012 zullen nieuwe vrijwilligers worden geworven speciaal voor de kinderactiviteiten. 6. Evenementengroep In de evenementengroep konden de activiteiten van de verschillende werkgroepen op elkaar worden afgestemd. Bovendien werd het jaarthema bedacht en uitgewerkt. 4.3. Samenwerking met andere organisaties Vereniging Vrienden van Slot Zuylen De Vrienden van Zuylen ondersteunen museum Slot Zuylen met menskracht en projectsubsidies en het bestuur participeert in drie werkgroepen van Slot Zuylen. De Vrienden organiseerden in 2011 vijf concerten en werkten mee aan de Tuindagen en de Fruitdag van Slot Zuylen. Ook zorgden de Vrienden voor een gevarieerde collectie souvenirs voor de verkoop. Aan het eind van het jaar besloot de Vereniging om de winkel over te dragen aan Slot Zuylen; de voorraad (voornamelijk cd's en boeken) werd voor een bedrag van 1 euro verkocht aan de Stichting. De Vrienden organiseerden samen met het Genootschap Belle van Zuylen een Nieuwjaarsborrel voor leden, medewerkers en vrijwilligers van Slot Zuylen. In september hebben de Vrienden van Slot Zuylen weer alle medewerkers en vrijwilligers een barbecue aangeboden, daarmee concreet invulling gevend aan het voornemen dit tot een traditie te maken. Zonder de bijdrage en inzet van de Vrienden zou het niet mogelijk zijn het jaarlijkse programma uit te voeren. Zij informeren hun leden door middel van een Nieuwsbrief, die tweemaal per jaar wordt uitgebracht en via de website van Slot Zuylen (www.slotzuylen.nl) beschikbaar is.

22

Genootschap Belle van Zuylen Met het Genootschap Belle van Zuylen (met in Zwitserland de zusterorganisatie Association Suisse Isabelle de Charriere) onderhoudt Slot Zuylen goede betrekkingen. Het genootschap stelt zich tot doel om de bekendheid van het werk van Belle van Zuylen te vergroten door vertalingen uit te geven, onderzoek te entameren en activiteiten te organiseren rond het gedachtengoed van de schrijfster. Elk voorjaar vindt in Slot Zuylen de jaarvergadering plaats, gevolgd door een lezing, Enkele leden van het Genootschap maken deel uit van de Belle-werkgroep. Vechtsnoer Het Vechtsnoer is een samenwerkingsverband van organisaties in de Vechtstreek die zich bezighouden met behoud, beheer en ontsluiting van cultureel erfgoed. Het Vechtsnoer beschouwt het landschap met daarin de monumenten en objecten als een museum zonder muren en wil graag het publiek stimuleren om zelf dit museum te bezoeken door een gezamenlijk samenhangend verhaal te vertellen. Op verschillende plaatsen in de Vechtstreek zullen touchscreens worden geplaatst waarop toeristische en culturele informatie beschikbaar is. Slot Zuylen wordt ook zo'n informatiepunt dat inmiddels TOP-locatie (toeristen opstap plaats) wordt genoemd. Dankzij een subsidie vanuit de Utrechtse Schatkamer kunnen de bij het Vechtsnoer aangesloten organisaties een deel van hun collectie digitaliseren en, via een oral history project, de bijbehorende verhalen vastleggen. Slot Zuylen coördineert een 'oral history pool' waarin vrijwilligers worden getraind door professionals in het houden van interviews. De resultaten van het project zullen worden gebruikt in de presentaties van zowel het Land van Zuylen als in Slot Zuylen. Vrede van Utrecht Naar aanleiding van de Utrecht-principles - respect voor culturele, etnische en religieuze diversiteit, de kracht van kunst en meertaligheid voor sociale duurzaamheid en de uitwisseling van kennis ten behoeve aan maatschappelijke samenhang en vernieuwing - heeft Slot Zuylen twee studenten van de Universiteit Utrecht gevraagd om te onderzoeken of het werk van Belle van Zuylen tot drie principes herleid kan worden. Emmely Hanekamp en Esmée Petersen verrichtten dit onderzoek als projectstage voor het honoursprogramma binnen het Humanities College. Eind 2011 presenteerden zij hun paper met de titel: 'Belles principes. Uitwerking van de principes Kennis en Vrijheid en Gelijkheid.' Slot Zuylen zal de resultaten als basis gebruiken voor de publiekspresentaties. Met de andere kastelen rondom de stad Utrecht – Kasteel Amerongen, Huis Doorn, Kasteel de Haar en Kasteel Groeneveld – zullen in de zomer van 2013 tuindiners worden georganiseerd in het kader van de Vrede van Utrecht. Ook wordt gestreefd naar het ontwikkelen van gezamenlijk PR-materiaal. 4.4 Projectorganisatie In hoofdstuk 5 is een overzicht opgenomen van de lopende projecten bij Slot Zuylen. Hieruit blijkt dat Slot Zuylen haar beleidsvoornemens in toenemende mate via projecten realiseert. Zaken die voorheen vanzelfsprekend in de vaste lasten werden opgenomen – zoals beheer en behoud - zijn nu ondergebracht in projecten. Een aantal projecten wordt geleid door het team van vaste medewerkers, voor specialistische of groots opgezette projecten werden freelance projectleiders ingehuurd. Projectleiders registreren hun gewerkte uren zodat loonkosten kunnen worden doorberekend.

23

Omdat de meeste projecten pas vanaf 2012 worden afgerond zullen in 2011 de projecten nog in een aparte bijlage van de jaarrekening worden toegelicht. Het resultaat van het in 2011 afgeronde project 'Beleefpaden' is wel zichtbaar in de exploitatie.

RK=mêçàÉÅíÉå

=Presentatie Beleefpaden ‘Zet de Vecht in Gevecht’ en ‘De brieven van Belle’ Doel: ontsluiting van de Vechtstreek, verbinding tussen Huis en omgeving Doelgroep: wandelliefhebbers, meer specifiek jongeren 10-18 jaar en volwassenen Uitvoerders: Buro Kloeg Subsidiegevers: Provincie Utrecht en Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht Totaalbedrag: €48.430 ‘Zet de Vecht in Gevecht’ is een GPS-route die de wandelaar meeneemt naar de tijd van de eerste Wereldoorlog waarin water een belangrijke bondgenoot was om de vijand op afstand te houden. Bij de kassa van Slot Zuylen kan tegen een borg een GPS-apparaat worden geleend waarmee de wandelaar het gebied rond de Vecht verkent en beslissingen neemt over de beheersing van het water. Instructies, achtergrondinformatie en geluidsdecors via de GPS maken van deze wandeling een echte belevenis. ‘De brieven van Belle’ is een sms-route die in 2011 is geopend, waarmee het project is afgerond. Omdat Landschap Erfgoed Utrecht in hetzelfde gebied een klompenpad wilde aanleggen is besloten beide paden te combineren tot één route. Bezoekers kunnen een routekaart kopen waarop informatie staat over de cultuurhistorische bezienswaardigheden langs het pad. Via een code op de wegwijzer kan een sms worden verstuurd waarna een virtuele Belle terugbelt met een persoonlijk verhaal over de desbetreffende plaats. Sinds de opening in april is het pad een groot succes. Entree tot Slot Zuylen, conceptontwikkeling voor een nieuwe presentatie in het Huis Doel: bezoekers een introductie bieden tot het Huis die ze zonder gids kunnen bezoeken. Doelgroep: zo breed mogelijk, meer specifiek families met kinderen Uitvoerders: Bureau Xpex Subsidiegevers: Provincie Utrecht (Utrechtse Schatkamer), M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting. Totaalbedrag eerste en tweede fase: €17.280 Zodra het Koetshuis vrijkomt voor de verplaatsing van de theeschenkerij en de kantoren, ontstaat in het Huis ruimte voor een semi-permanente presentatie. Bureau Xpex heeft een inhoudelijk concept ontwikkeld waarin het accent ligt op de 18de eeuw en de bezoekers het Huis beleven door de ogen van de vrouwelijke bewoners. De tweede fase omvat een basis uitvoering- en businessplan en zal worden gestart zodra aanvullende fondsen zijn geworven. Het album van Slot Zuylen geopend, digitalisering van de foto- en filmcollectie Doel: conserveren en ontsluiten van de foto- en filmcollectie Doelgroep: zo breed mogelijk publiek Uitvoerders: Fotorestauratie- en digitaliseringatelier Clara von Walthausen uit Amsterdam en ab-c media te Utrecht Subsidiegevers: Provincie Utrecht (Utrechtse Schatkamer), Stichting Restauratie en Onderhoud, Hendrik Muller Vaderlandsch Fonds Totaalbedrag: €91.845 Na de voorbereidende fase in 2010, waarin de voorwaarden en werkwijze voor het project zijn vastgelegd, volgde de uitvoeringsfase in 2011, waarin het foto- en filmmateriaal werd geregistreerd, geconserveerd en gedigitaliseerd. Via social media werd een enthousiast team van vrijwilligers geworven die onder leiding van de museummedewerker alle objecten invoeren in Adlib. De digitalisering werd verzorgd door Fotorestauratie- en digitaliseringatelier Clara von Walthausen uit Amsterdam. In

24

2012 zal het materiaal toegankelijk worden gemaakt in een beeldbank op de site van Slot Zuylen, vervaardigd door ab-c media te Utrecht. Het project heeft daarnaast tot resultaat dat de fotocollectie duurzaam bewaard wordt en dat het materiaal inzetbaar is voor de nieuwe vaste presentatie in het benedenhuis van Slot Zuylen. Het Utrechts Archief zal de originele objecten conserveren en ontsluiten via hun site. Het project wordt in 2012 afgerond. De verhalen van Slot Zuylen, een Oral History-project Doel: vastleggen en ontsluiten van de verhalen van bewoners en omwonenden, betekenisgeving van Slot Zuylen en de collectie. Doelgroep: zo breed mogelijk publiek, meer specifiek bewoners van de Vechtstreek Uitvoerders: Stichting Het Vechtsnoer, projectleider Melanie Tangkau Subsidiegevers: Provincie Utrecht (Utrechtse Schatkamer), M.A.O.C. Gravin Van Bylandt Stichting, Elise Mathilde Fonds. Totaalbedrag: nnb In eerste aanleg was het project beperkt tot de verhalen van (ex-)bewoners van het Huis. Om deze verhalen in een breder context te kunnen plaatsen is gezocht naar een mogelijkheid om het project uit te breiden. In 2011 is met de partners van het Vechtsnoer een samenwerkingsproject rond digitalisering van roerend en onroerend erfgoed in de Vechtstreek ontwikkeld dat vanuit de Utrechtse Schatkamer wordt gefinancierd. Melanie Tangkau ontwikkelt een ‘oral history pool’ waarin vrijwilligers worden getraind door professionals in het afnemen van interviews. Het project zal in 2012 worden afgerond. Land van Zuylen Doel: bezoekers informeren over de cultuurhistorische waarde van de Vechtstreek Doelgroep: zo breed mogelijk publiek Uitvoerders: Maps and Motions Subsidiegevers: Provincie Utrecht Totaalbedrag: nnb Het informatiecentrum ‘Land van Zuylen’ zal in het Koetshuis worden gevestigd. In samenhang met het verhaal dat rond de familie van Tuyll van Serooskerken en Belle van Zuylen dat in het Huis wordt verteld, kunnen in het Land van Zuylen de bezoekers informatie krijgen over de omgeving, de Vechtstreek en de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Maps and Motions heeft een eerste concept ontwikkeld op basis van de historische kaarten van de omgeving. Dit concept zal in 2012 verder worden uitgewerkt. Behoud en beheer Collectie a) Millefleur traplopers

De Millefleur traplopers op de trap van de 1e naar de 2e verdieping worden gerestaureerd en teruggeplaatst in 2012. De restauratie wordt uitgevoerd door ICAT Textielrestauratie en financieel gesteund door het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Stichting Restauratie en Onderhoud Slot Zuylen.

b) Pop Conny

Pop “Conny” is in het najaar van 2011 gerestaureerd door keramiekrestaurator Kate van Lookeren-Campagne.

25

Tuin: historische kas Doel: nieuwe publieksfunctie en verbetering bedrijfsvoering tuin Doelgroep: bezoekers Slot Zuylen Uitvoerders: Qumey, Van Vredendaal, Van Barneveld, Buchner Subsidiegevers: Prins Bernhard Cultuurfonds, Rabobank Coöperatiefonds, Vrienden van Slot Zuylen, Leenheren van het Sticht Totaalbedrag: €40.000 De kas is afkomstig uit Leidse Rijn en is gebouwd in 1919 door de Duitse firma Hoesch. De kas is verzonken ten opzichte van het maaiveld en vormt een logisch geheel met de al aanwezige kassen in de moestuin waardoor hij minder opvallend is. In de kas zullen de kuipplanten overwinteren en zullen planten voor de moestuin en de bloementuin worden opgekweekt. Het project wordt grotendeels uitgevoerd door vrijwilligers, onder begeleiding van professionals. Het project kampt regelmatig met tegenslag, maar zal tijdens de Tuindagen van 2012 worden afgerond. Veiligheid: brandmeldinstallatie Dankzij een subsidie van de Provincie Utrecht kon in 2011 de brandmeldinstallatie van Slot Zuylen worden vervangen. Een aantal medewerkers van Slot Zuylen volgde een cursus voor het bedienen van de nieuwe installatie.

26

SK=cáå~å

ÅáØå=

Op aanvraag is de door de accountants Van Zwol Wijntjes gecontroleerde en door het College van Regenten vastgestelde jaarrekening 2011 verkrijgbaar. In dit hoofdstuk volgt een toelichting op de belangrijkste resultaten en verschillen ten aanzien van het resultaat in 2010 en de begroting van 2011. Het boekjaar 2011 is afgesloten met een negatief resultaat van 3.323 euro. De projecten zijn ook in 2011 in een aparte bijlage van de jaarrekening ondergebracht. Zodra een project is afgerond wordt het zichtbaar in het resultaat. De complexiteit van de vele projecten heeft ertoe geleid dat zowel de administratie- als de accountantskosten zijn gestegen. De opbrengst van de toegangsgelden steeg ten opzichte van 2010 door de rondleiding van groepen en het kinderbezoek. Uit het feit dat tegelijkertijd de opbrengst van de theeschenkerij daalde mag worden opgemaakt dat groepen weinig besteden in de theeschenkerij. Dit onderstreept de noodzaak van het verbeteren van de faciliteiten voor de opvang van groepen. De daling van de zakelijke verhuur wordt voor het grootste deel gecompenseerd door de stijging van de inkomsten uit huwelijken. Ook in 2011 kreeg Slot Zuylen te maken met onverwachte kosten door juridische procedures rond de gemeentelijke vergunning voor het verbouwen van het Koetshuis. Door het overlijden van oud-hovenier dhr. Dekker viel de voorziening voor zijn pensioen vrij. Overzicht subsidiegevers 2011 Provincie Utrecht Gemeente Stichtse Vecht Vereniging Vrienden van Slot Zuylen Prins Bernhard Cultuurfonds Stichting Restauratie en Onderhoud Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting Rabobank Coöperatiefonds Leenheren van 't Sticht Hendrik Muller Vaderlandsch Fonds Elise Mathilde Fonds

27

ww

w.s

lotz

uyle

n.nl