1

Het Gelders Orkest daar horen we

Hoofdsponsor:

Jaarverslag 2009

2

• HGO 120 jaar (voorwoord) 3• Hoogtepunten van een jubileumjaar 4• Nieuwe ‘looks’ 9• Bekend maakt bemind 11• Achter de schermen 14• HGO & friends 15• De keuzes van HGO 17• Wist u dat? 18

Inhoudsopgave

3

In 2009 vierde Het Gelders Orkest zijn 120-jarige

jubileum. Een feestelijk jaar waarop we graag samen

met u terugblikken.

Mensen van nu zijn op zoek naar inspiratie en verbinding.

Het Gelders Orkest speelt daarop in met live perfor-

mances in concertzalen én op locaties die u niet ver-

wacht. Ook thuis op uw eigen bank kunt u het orkest

beluisteren: via radio, TV of een van de vele CD-opnamen,

of via nieuwe media zoals Facebook, LinkedIn en Twitter.

Met goed ontvangen programma’s toonde Het Gelders

Orkest het afgelopen jaar weer op overtuigende wijze

zijn artistieke niveau. Ook in financieel opzicht pres-

teerde het orkest goed. In 2009 genereerde HGO meer

dan 25% eigen inkomsten. Een officiële toekenning

voor langjarige rijkssubsidie verzekert Het Gelders

Orkest ook in de toekomst een solide financiële basis.

Wij schreven dit jaarverslag speciaal voor u. Ik hoop

dat u veel herkent. Maar ook dat u verrast bent over de

veelzijdigheid en misschien nog onvermoede kanten

van Het Gelders Orkest.

George Wiegel, algemeen directeur

Arnhem, september 2010

1889De geschiedenis van Het Gelders Orkest begint

in 1889 met de oprichting van de Arnhemsche

Orkest Vereeniging (AOV) door Albert Kwast.

Onder leiding van dirigenten als Peter van

Anrooy en Jaap Spaanderman ontwikkelt de

AOV zich tot een volwaardig symfonieorkest.

In 1949 gaat het orkest verder onder de naam

Het Gelders Orkest (HGO). Vanaf die tijd

zwaaien onder anderen Carl von Caraguly en

Yoav Talmi de scepter. Onder chef-dirigent

Roberto Benzi, Lawrence Renes en Martin

Sieghart ontwikkelt HGO zich na 1989 tot

een van de belangrijkste niet-randstedelijke

orkesten.

HGO 120 jaar

4

Internationale tournees Het Gelders Orkest maakt verschillende internationale tournees en

trekt de aandacht met een geslaagde semi-scenische uitvoering van

Don Giovanni onder leiding van Martin Sieghart in coproductie met

het Mozart in Rheinsberg Festival in Oostenrijk. In het kader van

vierhonderd jaar handelsbetrekkingen tussen Japan en Nederland

maakt HGO onder leiding van Ken-ichiro Kobayashi een succesvolle

tournee naar Japan en speelt daar steeds voor uitverkochte zalen.

Op het programma staat o.a. Jizô, de goed ontvangen nieuwe com-

positie van Kees Olthuis.

Weblog.hetgeldersorkest.nlGelderlander - 24 maart 2009

“Zondagochtend in de Japanse stad Matsuyama.

Een grote concertzaal is gevuld met 2500

kinderen en ouders. Muisstil luisteren ze naar

Sheherazade van Rimski Korsakov. Wederom

een groot succes voor Het Gelders Orkest tij-

dens hun Japan-tournee.”

Weblog.hetgeldersorkest.nlAlberda van Ekenstein van Teijin Aramid,

sponsor HGO - 24 maart 2009

“De vorige tournee in 2007 was een groot

succes, nu hebben we opnieuw laten horen

waarom we HGO sponsoren.”

Japanreis HGO op TV Gelderland Ingeborg Kanij - 13-04-2009 20:17

“Van mij mag het verslag van TV Gelderland

van de eerste week Japan-tournee nog wel

een paar keer uitgezonden worden! Leuk, zo’n

kijkje achter de schermen van het orkest-

bedrijf bij een tournee. Wat is het toch een

fascinerend land, wat een warme ontvangst

heeft ons Gelders Orkest daar (zeer terecht)

gehad en wat een fijne mensen zitten er in

ons orkest. En week twee was minstens zo

indrukwekkend, dus volgende keer twee uur

televisie!”

Hoogtepunten van een jubileumjaar

HGO in Japan

Frederieke Saeijs

5

Zoektocht naar een nieuwe chef-dirigentIn seizoen 2008-2009 start de zoektocht naar een nieuwe chef-dirigent

en dat leidt tot veel nieuwe dirigenten op de bok. De Nederlander

Peter Dijkstra dirigeert de Nieuwjaarsconcerten en de Koreaanse

dirigente Shi-Yeon Sung maakt haar Nederlandse debuut tijdens een

invalbeurt bij HGO wegens het overlijden van dirigent Reuter. Verder

een opmerkelijk debuut van Jakub Hrusa, met een integrale uitvoering

van Smetana’s Má Vlast (Mijn vaderland). In het jaar 2009 speelt

HGO onder veel nieuwe dirigenten van uitstekend niveau: Antonello

Manacorda, Sascha Goetzel, Damian Iorio en Alexander Shelley.

Daarnaast werkt het orkest natuurlijk met de eigen dirigenten

Martin Sieghart, Ken-ichiro Kobayashi en Nikolai Alexeev.

TopsolistenIn 2008-2009 werkt Het Gelders Orkest met topsolisten

zoals Cédric Tiberghien, Gwyneth Wentink, Peter Donohoe,

Elisso Virsaladze, Frederieke Saeijs en Carel Kraaijenhof.

De GelderlanderMaarten-Jan Dongelmans - 25 mei 2009

“De uitvoering door Het Gelders Orkest van

Smetana’s Má vlast (‘Mijn vaderland’) scoort

een minutenlange staande ovatie. Terecht,

want de Tsjechische dirigent Jakub Hrusa

(1981) inspireert de musici in dit overbeken-

de staaltje muzikaal nationalisme tot een

verbijsterend mooie uitvoering.”

Concert 14 nov Nijmegen G Couwenberg - 18-11-2009 11:00

“Mooi concert en HGO groeide boven zich zelf

uit na Schuman’s celloconcert en toen in

Brahms’ symfonie 4; geweldig. Maar ook

groot compliment aan Antonello Manacor-

da; wat een dirigent! Soms een balletdanser,

dan sterk dynamisch, ook heel precies en

dan weer optredend als een generaal. Laat

die man meer terugkomen!”

Daphnis en Chloe John- 04-12-2009 11:02

“Gisteren het genoemde concert o.l.v. dirigent

Sascha Goetzel in Arnhem bezocht. Ik was

zeer onder de indruk, het klonk precies, strak

en mooi samenhangend met een indruk-

wekkende dynamiek. Het HGO op z’n best.

Ook de jonge violist Lorenzo Gatto gaf een

puike performance en dat voor een ‘inval-

ler’... Dirigent Sascha Goetzel mag van mij

vaker optreden (hint: wellicht kandidaat

voor vaste dirigent??) en Lorenzo Gatto zou

vaker met het HGO moeten optreden!”

De GelderlanderMaarten-Jan Dongelmans - 30 mei 2009

Over het Tweede pianoconcert van Tsjaikovski:

“Wat Donohoe (...) aan vuurwerk etaleert,

grenst aan het ongelofelijke. Zijn pianistiek

is duizelingwekkend en niet te stuiten. Toch

weet Peter Donohoe ook uitstekend raad

met de meeslepende lyriek van het Andante

non troppo. Samen met concertmeester Cécile

Huijnen en solocellist René Berman schrijft

hij emotie met hoofdletters.”

De GelderlanderMaarten-Jan Dongelmans - 22 juni 2009

“HGO heeft een kanjer ingehuurd: Gwyneth

Wentink, winnares van de Nederlandse Mu-

ziekprijs. (...) de aandacht wordt gestolen

door het idyllische Adagio (...) Na het parman-

tige slotdeel volgt een ovationeel applaus.”

Ken-ichiro Kobayashi

Jakub Hrusa

Sascha Goetzel

Antonello Manacorda

6

In plaats van de verwachte vijftig, melden

ruim honderd mensen zich aan voor het eerste

concert in de Oranjerie van Huis Verwolde in

Laren. Dubbel uitverkocht dus! Om niemand

teleur te stellen, wordt het programma twee-

maal uitgevoerd en kan iedereen genieten

van zowel de rondleiding als het concert.

Dank je wel!! Marius - 23-08-2009 21:41

“Het is 23 augustus. Wat een dag!! Een zonnige

zomerdag, die al niet meer stuk kon en dan

“Die Lustige Witwe”. Een groot feest !!! Dank je

wel HGO. Dank je wel solisten. Eén groot feest

met een tikkeltje ernst, het Vilja-lied. Na af-

loop hebben we een glas wijn gedronken. Ik

dacht aan jullie allemaal. Dank je wel !!!”

Grandioos. Ingrid Foppen - 19-09-2009 22:48

“Ik heb van begin tot eind genoten van het

War Requiem, het was grandioos. Bedankt

allemaal!”

Streaming concerten MonteVerdi.tv

aantal unieke kijkers

War Requiem 3.641

Joyeux Noel 1.007

An American in Paris 571

KasteelconcertenOp 6 september start Het Gelders Orkest in samenwerking met

Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen met een serie kasteel-

concerten onder de titel Passie voor Muziek. Te gast op een kasteel,

een interessante rondleiding én een sfeervol concert waarin musici

vertellen over hun passie voor muziek, dat zijn de ingrediënten van

succesvolle concerten in Huis Verwolde in Laren, Kasteel Ammersoyen

in Ammerzoden en Kasteel Cannenurch in Vaassen. De serie blijkt zo

populair dat de concerten meteen zijn uitverkocht.

Opmerkelijk projectHet Gelders Orkest opent het concertseizoen 2009-2010 met Lehárs

operette Die Lustige Witwe onder leiding van Martin Sieghart in een

regie van prof. Robert Herzl, de artistiek leider van het Stadttheater

Baden. Een ander opmerkelijk project is de uitvoering van Bruckners

Grote Mis in F in samenwerking met het Groot Omroepkoor o.l.v. de

Braziliaanse dirigent Celso Antuñes.

MonteVerdi MediaBij wijze van experiment gaat Het Gelders Orkest een partnerschap

aan met MonteVerdi Media, oprichter van de internet muziek portal

MonteVerdi.TV en een van de leidende Europese producenten en

distributeurs van klassieke muziek videoproducties. MonteVerdi Media

maakt op 19 september opnamen van een bijzondere uitvoering van

het War Requiem van Britten onder leiding van Martin Sieghart en

zijn assistent Chin-Chao Lin en van de kerstconcerten onder leiding van

oud chef-dirigent Roberto Benzi met pianist Pascal Rogé aan de nieuwe

concertvleugel. Het aantal kijkers via Monteverdi.TV overtreft alle

verwachtingen; voor HGO reden om dit experiment voort te zetten.

7

FamilieconcertenDe familieconcerten in het najaar van 2009 blijken een geslaagd

experiment rond drie succesvolle producties in Arnhem. Met ‘In

Holland staat een Huis’ presenteert Het Gelders Orkest onder leiding

van Bart Schneemann de actualiteit van integratie. Het publiek wordt

uitgenodigd voor een rondwandeling langs verschillende sfeerkamers

in het concertgebouw om daar kennis te maken o.a. Oosterse, Mediter-

rane en Latijns-Amerikaanse muziek, ten gehore gebracht door ver-

schillende ensembles uit het orkest. In Daphnis en Chloë vertelt Peter

Lusse het Griekse liefdesverhaal aan een zaal vol kinderen die adem-

loos kijken en luisteren. Kinderboekenschrijver en kindercabaretier

Thijs Goverde presenteert het Carnaval des Animaux als een spannend

verhaal; kinderen en ouders hangen aan zijn lippen!

Het Groot Gelders Grieg Orkest (HGGGO)Gevorderde amateur-musici hebben op 8 november de dag van hun

leven als zij samen met musici van HGO Het Groot Gelders Grieg

Orkest (HGGGO) vormen en optreden in de concertzaal van Musis

Sacrum Arnhem. Maar liefst honderd amateur-musici en twintig

musici uit Het Gelders Orkest brengen die dag onder leiding van

eerste violist Alexander de Blaeij enkele delen uit Grieg’s Peer Gynt

Suites ten gehore. Een fantastisch concert, vinden zowel publiek als

pers. Maar daar is dan ook hard aan gewerkt tijdens tutti- en groeps-

repe tities op twee voorafgaande zaterdagen onder leiding van

musici van Het Gelders Orkest.

Geweldige kennismaking! Tirza - 28-09-2009 14:03

“Graag wil ik jullie danken voor het sprookjes-

achtige familieconcert dat ik vrijdag met

mijn gezin heb mogen bijwonen. Vooral de

oriëntaalse sfeer heeft veel indruk gemaakt op

mijn oudste. Een bijzondere kennismaking

met de veelzijdigheid van klassieke muziek.”

Super! familie Sustronk - 06-10-2009 21:51

“Wij hebben, afgelopen vrijdag 2 oktober,

enorm genoten van de voorstelling ‘In Holland

staat een huis’.”

De GelderlanderMaarten Reith - 23 december 2009

Over het derde familieconcert van HGO: “Met

Carnaval der dieren (...) heeft het orkest dit

keer voor een programma gekozen dat voor-

al voor de jongste muziekliefhebbers heel

geschikt is. (...) Musis Sacrum, vrijwel uitver-

kocht, is voor de gelegenheid omgetoverd in

een dierentuin. Het programma wordt ge-

leid door verhalenverteller Thijs Goverde. Hij

vertelt een zelfverzonnen verhaal (...) terwijl

tekenaar Gerard de Bruijne ter plekke een

geprojecteerde illustratie (...) maakt. Probeer

je dan nog maar eens te vervelen.”

Fantastisch Marieke - 12-11-2009 10:58

“Het was weer geweldig afgelopen zondag!

Wat knap dat in 2 repetitiedagen een zo

groots en mooi concert gegeven kan worden.

En daarna een prachtig concert van HGO met

werken van Grieg en Elgar!! Komen er trouwens

nog foto’s van HGGGO op de site te staan?”

Prachtig concert Ruud de Meulmeester - 10-11-2009 22:21

“Ik heb samen met enkele familieleden erg

genoten van het HGO concert zondagmid-

dag 8 november in Arnhem. Prachtig Grieg

gespeeld door HGGO en HGO, prachtig pia-

nospel door Eliane met een toegift ! Het was

een geweldige middag. Dank je HGGO, HGO

en solist Eliane.”

8

Het Gelders Orkestlab / HGO RebelsIn 2009 start Het Gelders Orkest met de eerste verkenningen voor

Het Gelders Orkestlab. Martijn Padding is dan nog niet aangetrok-

ken als composer-in-residence, maar de wens om naast de grote en

nieuwe klassieken ook te investeren in innovatie is duidelijk en leidt

tot nieuwe stappen. Eigen musici van Het Gelders Orkest bedenken

nieuwe projecten waarmee zij de mogelijkheden onderzoeken voor

een andere benadering van muziek, los van conventies en tradities.

Als HGO Rebels gaan ze op zoek naar een klik tussen jongeren en

Het Gelders Orkest.

Nieuwe concertvleugelMecenas, Vriend en Partner de heer en mevrouw Kuiper besluiten

Het Gelders Orkest te verrassen met een verjaardagsgift waarmee

een groot deel van de kosten van een nieuwe concertvleugel kunnen

worden betaald. Stichting Partners van Het Gelders Orkest vult het

verschil aan zodat HGO nog in het jubileumjaar de nieuwe vleugel

aan het publiek kan laten horen in het Vijfde pianoconcert van

Saint-Saëns met pianist Pascal Rogé onder leiding van Roberto Benzi.

Het eerste kamermuziekconcert op de nieuwe concertvleugel

De GelderlanderMaarten Reith - 9 november 2009

Over Het Groot Gelders Grieg Orkest: “De

grote zaal van Musis Sacrum is goed gevuld,

vol spanning zwaaien musici vanaf het po-

dium naar hun familieleden en bekenden.

Die hebben de cameraatjes in de aanslag en

zijn heel benieuwd wat er komen gaat. Een

half uur later, kort nadat de laatste krachtige

noten zijn uitgegalmd, barst er een uitbun-

dig en welverdiend applaus los.” (...)

“Het vormen van een gelegenheidsorkest

rond het werk van een componist is inmid-

dels traditie van HGO. Uit alle hoeken van

Gelderland hebben musici zich aangemeld.

De jongste is nog geen tien, de oudste boven

de zeventig.” (...)

“Een slimme zet van HGO”, vindt Erik Pijnap-

pels, die komt luisteren naar zijn echtgenote

die dwarsfluit speelt. “Zo trek je nieuwe men-

sen naar je orkest. Zelf zijn we helemaal geen

trouwe bezoekers van klassieke concerten.”

De GelderlanderMaarten Reith - 19 december 2009

Over het kerstconcert Joyeux Noël: “Terwijl

buiten het kwik onder nul zakt, gaat het er

binnen zwoel aan toe. Vooral op en rond de

spiksplinternieuwe Steinwayvleugel. Wat een

instrument! (...) Het hoog houdt body, de

bassen staan strak, terwijl het middenregis-

ter rond en toch geprofileerd overkomt.”

9

Het Gelders Orkest grijpt het 120-jarig jubileum

aan om het orkest nog meer te profileren als

hét orkest van de 21ste eeuw. De slogan die

uitdrukking geeft aan het imago van Het Gelders

Orkest, ‘Het Gelders Orkest daar horen we’, is

sinds mei 2009 te zien op alle uitingen van

HGO. Daarmee brengt Het Gelders Orkest zijn

onderscheidend vermogen overtuigend voor

het voetlicht: de sterke binding met Gelderland

én de persoonlijke band tussen publiek en musici.

Nieuwe ‘looks’

De abonnementenbrochure en de educatievebrochures

10

Nieuw jasjeDe seizoensbrochure krijgt een nieuw jasje en het programmablad

Opmaat wordt vervangen door Gehoord. Met het relatiemagazine

Hoor en Wederhoor biedt Het Gelders Orkest ook een kijkje achter

de schermen: interviews met orkestmusici, dirigenten en solisten

en nieuws van de sponsors, partners, vrienden en Hecenaat. Verder

presenteert het magazine vooraankondigingen van bijzondere

concerten en nieuws over ontwikkelingen binnen het orkest.

Sociale mediaHet orkest start in 2009 met een verkenning van de mogelijkheden

van sociale media zoals Hyves, Facebook, LinkedIn en Twitter. Niet alle

pogingen leiden meteen tot succes. Maar een eerste begin is gemaakt.

DocumentairesIn de vertrouwde media is Het Gelders Orkest met spots bij RTV

Gelderland, lezersacties in De Gelderlander en free publicity in de

Arnhemse Koerier ‘kind aan huis’. Het partnerschap met RTV Gelder-

land leidt tot goed bekeken documentaires van de tournee naar

Japan en van het War Requiem. De sponsorrelatie met De Gelder-

lander verdiept zich in 2009 en leidt tot tweemaal tot een uitgave

van de krantenbijlage Geniet die helemaal gewijd is aan Het Gelders

Orkest (oplage: ruim 165.000) en een artikel in Luxity, een glossy

voor de regio Arnhem Nijmegen.

Ook de landelijke media besteden aandacht aan Het Gelders Orkest:

er verschijnen regelmatig goede recensies in de NRC, Volkskrant,

Trouw en Telegraaf en in vakbladen zoals Luister.

In 2009 gaat Het Gelders Orkest op zoek naar mogelijkheden om het

aanbod nog beter te laten aansluiten op de wensen van het publiek.

In Orpheus Apeldoorn houdt het orkest enkele interviews met klanten-

panels en mede naar aanleiding van die gesprekken komt HGO met

enkele vernieuwingen. Bijvoorbeeld de introductie van ‘buddies’,

speciale HGO-begeleiders die nieuw publiek de do’s en don’t’s rond

concerten uitleggen. Maar ook hele praktische zaken zoals een

experiment met afwijkende concerttijden (een zondagmiddag -

concert dat pas om 16.00 uur start), de toevoeging van twee nieuwe

rangen (een goedkopere 3de rang en een duurdere ‘gouden’ rang) en

de introductie van een all-inclusive prijs (het publiek hoeft niet meer

apart te betalen voor de garderobe en een pauzedrankje).

Het Gelders Orkest daar horen we

www.hetgeldersorkest.nlHoofdsponsor:

DONDERDAG 07-01 WINTERSWIJK DE STORM, 20.15 UUROOK IN APELDOORN (08-0 1 ) , ARNHEM (09-0 1 ) , NIJMEGEN ( 10-0 1 ) , DOETINCHEM ( 12-0 1 ) EN ZUTPHEN ( 14-0 1 )

Kynan Johns, dirigent Lavinia Meijer, harp

AN AMERICANIN PARIS Gershwin

Nieuwjaarsconcert

Het Gelders Orkest daar horen we

www.hetgeldersorkest.nlHoofdsponsor:

ZONDAG 11-04 WAGENINGEN DE JUNUSHOFF, 15.30 UUROOK IN ARNHEM ( 14-04) EN ZEVENAAR ( 18-04)

Mendelssohn, Webern en MozartSTRIJKKWINTET HGO

Kamermuziek

Posters

Hoor en Wederhoor

Gehoord en Seizoen gebonden

11

Dag van het ParkHoe laat je mensen met het orkest kennismaken die uit zichzelf nooit

naar de concertzaal zullen komen? In 2009 zoekt Het Gelders Orkest

samenwerking met een aantal maatschappelijke organisaties in de

wijken. En daar komen opmerkelijke optredens uit voort. Wat te

denken van een openluchtconcert in de Haven van Coers tijdens de

Dag van het Park? Samen met Gemeente Arnhem en het Bewoners-

platform Stadsblokken-Meinerswijk organiseert Het Gelders Orkest

daar een optreden voor bijna vierhonderd Arnhemmers die – in eigen

bootjes en langs de kade – kennismaken met een bijzonder stukje

Arnhem én met klassieke muziek.

Krachtwijk PresikhaafDe samenwerking met Stichting Beleven leidt tot twee optredens in

het kader van PresikHarmonie, een muziekproject in de krachtwijk

Presikhaaf. Een kwintet van HGO-musici verzorgt een concert in

Weldam, een steunpunt van de Stichting Welzijn Ouderen Arnhem, en

in Waalstaete, een verzorgingstehuis.

Festival HRFSTWNDVoor mensen die zelf muziek maken, maar toch niet snel een concert

bezoeken, neemt Het Gelders Orkest ook in 2009 deel aan het Festival

HRFSTWND, een festival voor amateur-blazers in samenwerking met

Kunst en Cultuur Gelderland en MUI.

19.000 jongerenMet een groot aantal educatieprojecten bereikt Het Gelders Orkest in

2009 ruim 19.000 jongeren en amateurs. Bijna alle leerlingen van de

Gelderse basis- en middelbare scholen maken wel een keer kennis met

het orkest. Voor amateur-musici organiseert HGO speciale concerten

en workshops: voor individuele spelers, maar ook in nauwe samen-

werking met muziekscholen en harmonie- en fanfareorkesten in de regio.

De educatieve projecten met het gehele orkest vormen een vast

onderdeel van de reguliere programmering van HGO. Daarnaast biedt

het orkest een breed pakket van kleinere educatieve projecten, speciaal

ontwikkeld voor de verschillende doelgroepen en locaties.

HGO over educatie“De vraag of cultuureducatie belangrijk is, is

geen vraag. We kunnen ons geen ontwikke-

ling van jonge mensen voorstellen zonder

kennismaking met kunst en cultuur. Door

hier mee in aanraking te komen en actief

bezig te zijn, worden kinderen en jongeren

zich bewust van hun culturele identiteit en

het helpt bij de sociaal-emotionele en cogni-

tieve ontwikkeling. Daarbij is het natuurlijk

geweldig om lekker met bijvoorbeeld muziek

bezig te zijn. Wij willen daarom zoveel mo-

gelijk kinderen laten proeven van de muzi-

kale cultuur van Het Gelders Orkest.”

Bekend maakt bemind

12

Een aantal voorbeelden van educatieve projecten in 2009:

‘Wat nou? ... Klassiek!’In ‘Wat nou? ... Klassiek!’ maken jongeren tussen de 12 en de 17 kennis

met Het Gelders Orkest. De jongeren nemen plaats tussen de orkest-

leden op de vlakke vloer in de concertzaal. Een presentator introdu-

ceert het orkest aan de hand van een thema; in 2009 is dat ‘liefde

en verlangen’ rond Prokofjev’s Romeo en Julia.

PuntComp Het compositieproject ‘puntComp’ - in Engeland ontwikkeld en door

vrijwel alle Nederlandse symfonieorkesten uitgevoerd tijdens de Klassieke

Muziekweek – laat jongeren zelf een muziekstuk voor Het Gelders Orkest

componeren. Dit project is speciaal voor leerlingen die muziek als

eindexamenvak hebben. NB. Er komt geen geschreven noot aan te pas!

SlagwerkconcertIn april spelen de slagwerkers van HGO een spannend slagwerkconcert

met werk van Bartók en van de Nederlandse componist Van Erven.

In de aanloop naar deze concerten organiseert Het Gelders Orkest

speciale slagwerkworkshops voor leerlingen van het voortgezet

onderwijs. Ook voor basisschoolleerlingen zijn er slagwerk- en ritme-

workshops op maat.

Kijkje achter de schermenVoor iedereen die eens wil kijken hoe het er bij Het Gelders Orkest

aan toe gaat, organiseert het orkest regelmatig een ‘Kijkje achter de

schermen’. Het publiek bezoekt een orkestrepetitie en krijgt een

rondleiding achter het podium.

Het Orkest GroeitEerst een ontmoeting met een paar strijkers, dan een concert van blazers

en ten slotte zien ze een heel orkest. In het succesvolle project ‘Het

Orkest Groeit’ maken jonge basisschoolleerlingen kennis met Het Gelders

Orkest aan de hand van een spannend verhaal in verschillende zalen.

‘In Holland staat een Huis’In september brengt Het Gelders Orkest samen met podia in

Gelderland ‘In Holland staat een Huis’, een spannend programma voor

leerlingen van de bovenbouw van het basisonderwijs. Onder artistieke

leiding van dirigent, hoboïst en alleskunner Bart Schneemann spelen

ensembles van Het Gelders Orkest muziek uit verschillende wereld-

delen. Elk ensemble heeft zijn eigen ‘huis’ waar leerlingen zich kunnen

onderdompelen in een bijzondere sfeer en beleving.

Bezoek aan dit orkest Gerben - 08-05-2009 14:00

“Hallo, Wij zijn op excursie geweest en ik wil

graag u nog bedanken voor dit mooie bezoek

& begeleiding Ik vond het heeeel leerzaam

Hartelijk Bedankt Gerben”

Stad Tiel.nl15 juli 2009

“In de laatste weken voor de zomervakantie

zijn vijf scholen van SPOENK (stichting voor

openbaar basisonderwijs in de gemeente

Neder-Betuwe) bezig geweest met een mu-

ziekproject ‘slagwerk en ritme’. (...) Joep

Everts, voormalig slagwerker van het orkest,

gaf de trainingen en workshops. En hij deed

dat met een enthousiasme dat zo aansteke-

lijk was, dat zowel de kinderen als hun leer-

krachten vanzelf mee gingen doen.”

Reacties van docenten:

“Ga zo door! Heel erg interessant! De kinde-

ren waren zowel tijdens als na het bezoek

enthousiast.”

“Kinderen waren erg enthousiast! We vonden

het heel erg leuk, Joep Everts was een prima

workshopleider. Knap hoe hij in zo’n korte

tijd zoiets heeft weten neer te zetten.”

“Heel goed op de leeftijd afgestemd, ook in

de aanspreektoon en eisen aan kinderen!

We zijn bijzonder enthousiast geworden!”

Stentor Deventer DagbladMaarten Mestrom - 28 september 2009

Over ‘In Holland staat een Huis’: “Als je bij

binnenkomst van de concertzaal een boar-

ding pass krijgt aangereikt door een char-

mante stewardess dan weet je dat er ‘iets

ludieks’ gaat komen. En jawel; na het voor-

programma blijken we niet meer in Zutphen

te zitten maar in een vliegtuig van Multicul-

tural Airlines op weg naar Huis Holland. Het

publiek moet in de benen en wordt door een

goedgebekte cabin crew in groepen door

verschillende gates geleid (...). Achter iedere

gate bevindt zich een clubje HGO muzikan-

ten. Dat leidt zondermeer tot verrassingen.

(...) Bij de strijkers belanden we in een Italiaan-

se pizzeria. We krijgen een smakelijke Quat-

tro Stagioni voorgeschoteld (Kok: A. Vivaldi)

en een hilarisch loflied op de liefde (Caro

Nome, Verdi) waarbij een lieftallige sopraan

met rozen werpt.”

13

War RequiemMet de uitvoering van het War Requiem herdenkt HGO iedere vijf

jaar de bevrijding van Arnhem, in samenwerking met Stichting War

Requiem - Bridge to the Future. Traditiegetrouw biedt HGO bij deze

productie een speciaal educatief project aan voor leerlingen van het

voortgezet onderwijs. Ditmaal werkt HGO ook samen met studenten

Beeldende Kunst van ArtEZ die hun beleving bij het thema oorlog

visualiseren. Omroep Gelderland maakt rond deze uitvoering een

documentaire en MonteVerdi Media zorgt voor een live registratie

die goed bekeken wordt via live HD-stream.

KortingsregelingEn voor alle CKV-ers of andere leerlingen die eens een echt klassiek

concert willen bijwonen, heeft Het Gelders Orkest nog een bijzondere

kortingsregeling: een entreekaartje voor maar 6 euro!

Kijkcijfers documentaires bij Omroep Gelderland

Het Gelders Orkest in Japan,

uitgezonden april 2009

191.000

Over Sophie Lambrechtsen

(War Requiem), uitgezonden

december 2009

192.000

14

Het Gelders Orkest heeft 103 personeelsleden:

84 musici (68,2 fte) en 19 overige personeels-

leden (kantoor en orkestinspectie: 16,2 fte).

Van de 84 musici werken er 36 voltijds en 46

in deeltijd. Bij de 19 overige personeelsleden

werken er 10 voltijds en 9 in deeltijd.

Bij de musici werken evenveel mannen als vrouwen. Bij het kantoor-

personeel ligt die verhouding op éénderde mannen en tweederde

vrouwen; bij de orkestinspectie is viervijfde man en éénvijfde vrouw.

Van de leden van de Raad van Toezicht is tweederde man en één-

derde vrouw.

20% jonger dan 35 jaarVan de musici is 20% jonger dan 35 jaar, 28% tussen de 35 en 45 jaar,

42% tussen de 45 en 55 jaar en 10% 55+. Bij kantoor en orkestinspec-

tie is 16% jonger dan 35 jaar, 26% tussen de 35 en 45 jaar, 37% tussen

den 45 en 55 jaar en 21% 55+.

Vooruitstrevend personeelsbeleidHet Gelders Orkest voert een vooruitstrevend personeelsbeleid en

deelt zijn expertise in landelijke overlegorganen. Van oudsher heeft

Het Gelders Orkest een toonaangevende rol in landelijke overleggen

over bijvoorbeeld CAO-afspraken.

Actief scholingsbeleidHet orkest hanteert een actief scholingsbeleid om het niveau van

zowel kantoorpersoneel als musici aan te laten sluiten bij de nieuwe

missie en doelstellingen van het orkest. Zo biedt het orkest zijn musici

bijvoorbeeld een cursus podiumbewustzijn aan. Enkele individuele

orkestmusici volgden op uitnodiging van HGO een opleiding tot

programmeur; zij worden nu ingezet bij educatieprojecten.

Achter de schermen

15

Het Gelders Orkest richt zich op het verkrijgen

van eigen inkomsten; niet alleen via kaartver-

koop, maar ook via andere vormen van maat-

schappelijke binding. HGO onderscheidt daarbij

zakelijke en vriendschappelijke relaties.

SponsorsTeijin Aramid B.V. is hoofdsponsor van het orkest. Een betrokken

hoofdsponsor, die het voor het orkest financieel mogelijk maakte

om tot tweemaal toe een concerttournee naar Japan te maken.

Dirkzwager advocaten en notarissen, De Gelderlander, Stichting

Partners van Het Gelders Orkest en Vereniging Vrienden van Het

Gelders Orkest steunen het orkest als co-sponsor. Four Digits en

Connexxion zijn een verbintenis met Het Gelders Orkest aangegaan

als projectsponsor. De Gelderlander en Omroep Gelderland zijn de

mediapartners van HGO.

Stichting Partners van Het Gelders OrkestDe Stichting Partners van Het Gelders Orkest werd in 1964 opgericht

onder de naam Mr. Donath Stichting, naar een voormalig voorzitter

van Het Gelders Orkest. In 1995 werd de naam gewijzigd in Stichting

Partners van HGO; de donatieformule (belangeloze giften) werd toen

omgezet in een partnerformule (volwaardige sponsorrelatie). Nieuwe

Partners worden geworven door het bestuur van de Stichting.

De Partners (inmiddels 36) vertegenwoordigen ondernemend Gelder-

land, een partij waarmee HGO zich als ondernemend orkest graag

wil verbinden. Partners betalen een jaarlijkse sponsorbijdrage tussen

1.450 en 5.000 euro en krijgen daarvoor een tegenprestatie op maat.

Alle Partners krijgen naam- en logovermelding in de media van HGO

(website, seizoensbrochure, ‘Hoor en Wederhoor’ en ‘Gehoord’).

Verder ontvangen de Partners de nieuwste CD’s en worden zij

uit genodigd voor het Muzikale Menu van HGO, een aantal speciaal

voor de Partners georganiseerde evenementen.

HGO & friends

Projectsponsors:

Fourdigits i.s.m. Catharsis, Connexxion

Partners:

Akkermans Van Elten, Allegro Automatisering,

GE Artesia Bank, Wijnhandel Appeldoorn

B.V., BDO Accountants & Adviseurs, Rechts-

kundig Advies- en Incassobureau v/h

E. Beekman, Bénard.Verstraaten Advocaten,

Breed, Buro voor de Boeg, CCV Holland B.V.,

Cito, Deloitte Accountants, Djam B.V.,

Electrabel Nederland N.V., Erku B.V., Eromes

Projectinrichting, Den Hartog Heuff

Notarissen, Hieke de Zeeuw Communicatie

& Management, K+V Interim Management

Search, Ondernemers Sociëteit KAN, Kiwa

Gas Technology, KplusV Organisatieadvies,

KEMA, MeerWaarde Management en

Advies, P2, Handels onderneming PD,

Peutz B.V., PriceWaterhouse Coopers,

Q-Marq B.V., Rabobank Arnhem e.o.,

Saréco, Sequoia Vermogensbeheer, Stipp BV,

Synthon, Thoma TBB Bedrijfsmakelaars,

Tien Organisatieadvies, Tüv Rheinland

Quality B.V.

Gemeente Apeldoorn

Gemeente Arnhem

Gemeente Ede

Co-sponsor:

Mediapartners:

Hoofdsponsor:

16

Vereniging VriendenDe Vereniging Vrienden van Het Gelders Orkest bestaat sinds 1956 en

heeft inmiddels 2.000 leden. Vrijwilligers van de vereniging beheren

een Vriendenstand bij ieder HGO-concert en verkopen daar merchan-

dise. De vrijwilligers treden ook op als gastheer en -vrouw voor het

concertpubliek. Om nieuwe leden te werven bedenkt de vereniging

bijzondere acties, zoals bijv. het bijwonen van repetities, korting op

kamermuziekconcerten en de serie ‘Passie voor muziek’, voorrang bij

abonnementen, de ‘tafelrede’ (een diner voorafgaand aan een concert

met een prominente spreker) en een Mahlermiddag in samenwerking

met de Joods Liberale Gemeente Gelderland in de Dierense Sjoel.

De Vereniging Vrienden nam bij haar 50-jarig bestaan in 2006 het

initiatief tot oprichting van de Stichting Mecenaat Gelders Orkest.

De stichting die inmiddels uit 38 mecenassen bestaat, investeert in

een fonds waarmee kwalitatief hoogwaardige muziekinstrumenten

worden aangekocht die aan het orkest en leden van het orkest in

bruikleen kunnen worden gegeven. HGO biedt de donateurs van de

stichting een aantal activiteiten en bijzondere services, zoals voorin-

tekening voor abonnementen en bijzondere concerten, deelname aan

het jaarlijkse exclusieve diner (tegen betaling) met bijzondere en

verrassende optredens van musici, naamsvermelding op de website

van Het Gelders Orkest, toezending van de seizoensbrochure, het

programmablad Gehoord, het magazine ‘Hoor en Wederhoor’ en de

jaarlijkse Vrienden-CD van Het Gelders Orkest. Nieuwe mecenassen

worden geworven door het organiseren van activiteiten rondom

concerten en door de bestuursleden.

Symfonische TafelMecenassen die een warm hart voor HGO koppelen aan een financiële

bijdrage van minimaal 2.500 euro in maximaal vijf jaar zijn lid van de

Symfonische Tafel. Leden van deze Tafel worden tijdens een jaarlijks

diner geïnformeerd over de ambities en ontwikkelingen van het orkest.

Bijzondere optredens van HGO-musici omlijsten deze informele avonden.

De Stichting Mecenaat bestaat drie jaar en heeft in die tijd een aan-

zienlijk eigen vermogen opgebouwd. Daarvan is de afgelopen periode

180.000 euro aangewend voor de aanschaf van een contrabas, een

viool, een strijkstok, een altviool, een F-tuba en een substantiële

bijdrage voor de nieuwe concertvleugel.

Vriendenstand

Symfonische Tafel

17

Voor de periode 2009-2012 formuleerde Het Gelders Orkest de

volgende beleidsprioriteiten:

1. Focus op het ‘ijzeren’ repertoire om in 80% van de tijd alle

verplichte targets te behalen en daarmee 20% tijd en geld over

te houden voor noodzakelijk experiment en vernieuwing.

2. Focus op vergroten van de abonnementsverkoop om het vaste

publiek uit te breiden en blijvend aan HGO te binden.

3. Focus op experiment en ad hoc marktvragen om te onderzoeken

waar de kansen liggen voor nieuw publieksbereik.

4. Focus op verbreding van draagvlak en zichtbaarheid van HGO.

5. Focus op cultuuromslag van softe targets naar businessmodel.

Voor een deel is dit beleidsstreven in 2009-

2010 al bereikt; binnen de bestaande mid-

delen realiseerde HGO namelijk 10% inno-

vatieve projecten.

HGO zet marketing in als instrument om het

rendement van de concertinkomsten te ver-

groten.

Om optimaal gebruik te kunnen maken van

de vrije programmeringruimte startte HGO

in 2009-2010 met Het Gelders Orkestlab,

een laboratorium waar alles mag, waar geen

restricties gelden (behalve een financiële li-

miet) en waar alles draait om experiment

(met betrekking tot artistieke inhoud, creati-

viteit van musici, beleving van muziek, inzet

van nieuwe instrumenten, tijden en locaties

van concerten, presentatievormen, etc.).

HGO ziet de samenwerking met derden als

een belangrijke kans om de maatschappelij-

ke verankering van het orkest te verbeteren.

Dichtbij huis zocht HGO al samenwerking

met kunstinstellingen zoals ArtEZ, ‘de ere-

prijs’, Introdans, het Kunstbedrijf en Kunst en

Cultuur Gelderland. Daarnaast ziet HGO voor

het eerst ook goede mogelijkheden voor ar-

tistieke en planmatige samenwerking met

de buurorkesten Het Brabants Orkest en het

Orkest van het Oosten.

In 2009 heeft het orkest al belangrijke ver-

beteringen geboekt. Zo is geïnvesteerd in

brainstormsessies met het gehele orkest,

zijn er tweejaarlijkse functioneringsgesprek-

ken met alle musici ingevoerd om alle wen-

sen en talenten in beeld te brengen en is er

een aanvang gemaakt met de reorganisatie

op kantoor.

De keuzes van HGO

18

Het Gelders Orkest bespeelt in 2009 de volgende Gelderse podia:

• Musis Sacrum (Arnhem)

• De Vereeniging (Nijmegen)

• Orpheus (Apeldoorn)

• Amphion (Doetinchem)

• Hanzehof (Zutphen)

• Cultura (Ede)

• Agnietenhof (Tiel)

• De Storm (Winterswijk)

• Junushoff (Wageningen)

• De Lindenberg (Nijmegen)

• Het Musiater (Zevenaar)

Buiten Gelderland treedt HGO regelmatig op in Het Concertgebouw (Amsterdam), De Doelen (Rotterdam), Vredenburg Leidsche Rijn (Utrecht).Het Gelders Orkest werkt in 2009 samen met de volgende culturele partners in Gelderland:

• ArtEZ faculteit Muziek

(o.a. stageregeling)

• Bachkoor Apeldoorn

• Bachkoor Nijmegen

• orkest de ereprijs

• De Lindenberg Nijmegen

(muziekschool)

• EDU-ART

• Geldersch Landschap en

Geldersche Kasteelen

• Harmonie- en fanfare-

verenigingen in Gelderland

• Introdans

• Kröller Müller Museum

• Kunst en Cultuur

Gelderland (KCG)

• Kunstbedrijf Arnhem

(muziekschool)

• Kwatta (jeugdtheater-

gezelschap in Nijmegen)

• Markant Apeldoorn

(muziekschool)

• Muziekschool Oost Gelderland

• Openluchtmuseum

• Park Open (Sonsbeek)

• Stichting Culturele Festivals

Gelderland

• Toneelgroep Oostpool

• Toonkunst Arnhem

HGO heeft een trouw vast publiek (ruim

25.000), een grote Vereniging Vrienden

(± 2.000) en een actieve Stichting Partners

(36) en Stichting Mecenaat (38). Sponsors

(7) en overheden voelen zich zeer betrokken

bij HGO. Zij volgen het orkest niet alleen op

papier, maar ook in de concertzaal.

HGO heeft een grote naamsbekendheid in

Gelderland en geniet zowel nationaal als in-

ternationaal een uitstekende reputatie. Het

orkest brengt symfonisch repertoire in zeven

zalen in de provincie; het Gelderse publiek

hoeft dus nooit ver te reizen om het orkest te

kunnen beluisteren. Met de nieuwe program-

mering – HGO speelt tegenwoordig af en

toe in kleine bezetting – komt het orkest ook

steeds meer in kleinere zalen in de provincie.

De GelderlanderMarisa Sluiter - 14 december 2009

Over de koorbegeleiding van The Messiah van

Händel door Toonkunst Arnhem o.l.v. Joop

Schets: “De rol van het orkest lijkt onderge-

schikt te zijn. Niets is minder waar: het is hun

subtiele spel dat koor en solisten prettig laat

zingen. Een solide basis waarin met veel ge-

voel voor nuance een breed scala aan muzi-

kale schakeringen te voren wordt getoverd.”

Wist u dat?

Het Gelders Orkest realiseert in 2009

119 orkestactiviteiten. Samen met alle

aanvullende ensembleactiviteiten verzorgt

het orkest in totaal 136 concerten.

19

Het Gelders Orkest werkt in 2009 samen met de volgende maat-schappelijk partners in Gelderland:

• Bewonersinitiatief

Haven van Coers

• De Gelderlander

(o.a. speciale bijlagen)

• Hogeschool van Arnhem

en Nijmegen (HAN)

• Incidentele partners (o.a.

Radboud Universiteit Nijmegen

m.b.t. hersenonderzoek)

• Ondernemerskontakt

Arnhem (OKA) Oost NV

• RTV Gelderland

• Scholen voor basisonderwijs

• Scholen voor voortgezet

onderwijs

• Stedelijk Netwerk Arnhem

Nijmegen

• Stichting Beleven Arnhem

• Stichting War Requiem -

Bridge to the Future

• Wijkraad Centrum Apeldoorn

• Zorginstelling Philadelphia

Het Gelders Orkest werkt in 2009 samen met de volgende muziek/cultuurinstellingen in Nederland:

• Boekmanstichting

• De Cultuurformatie

• De Nationale Reisopera

• Educatoren landelijke orkesten

• FNV KIEM

• Het Brabants Orkest

• Kunst & Zaken

• Koninklijk Conservatorium

Den Haag (o.a. afstudeer-

project master directie)

• Kunsten ’92

• Muziek Centrum Nederland

• Nederlandse Associatie

PodiumKunsten (NAPK)

• Nederlandse Orkest- en

Ensembleacademie (NJO)

• Nederlandse

Toonkunstenaarsbond

• Orkest van het Oosten.

20

Het Gelders Orkest werkt in 2009 samen met de volgende

muziekinstellingen buiten Nederland:

• Jeunesse Wien • Muziek Biennale Niederrhein

• Japan Arts • Japan Philharmonic Orchestra

• Octavia Records.

Het Gelders Orkest geeft in 2009 een compositieopdracht aan Kees

Olthuis.

HGO brengt in 2009 de Nederlandse première van het Concert voor

twee trombones en orkest van Jan Sandström.

Het Gelders Orkest neemt in 2009 drie live CD’s op:

• Tsjaikovsky 3 onder leiding van Ken-ichiro Kobayashi;

• Tsjaikovsky 4 onder leiding van Ken-ichiro Kobayashi;

• Sjostakovitsj 10 onder leiding van Nikolai Alexeev.

Daarnaast maakte het orkest een CD-opname gemaakt met en in

opdracht van cellist Gavriel Lipkind.

Het Gelders Orkest brengt in 2009 de volgende CD’s uit:

• Symphonie fantastique en Ouverture Les Franc Juges van Berlioz op

het label Exton;

• vier CD’s met alle symfonische werken van Brahms op het label Exton;

• een CD-box met orkestwerk van Tristan Keuris op het label Quattro-

Live.

Het live op 19 september in Musis Sacrum opgenomen War Requiem

van Benjamin Britten is slechts voor € 2,99 te beleven via

hgo.monteverdi.tv

Het Gelders Orkest lanceert in november 2009

webshop.hetgeldersorkest.nl, een webwinkel voor iedereen die op

zoek is naar een mooi muzikaal cadeau. Het aanbod varieert van een

gouden stropdas die Dutch Fashion Award winnaar Sjaak Hullekes

speciaal ontwerpt voor het 120-jarig jubileum tot CD’s van Het Gelders

Orkest en een cadeaubon voor alle HGO-concerten in Arnhem en

Nijmegen.

Het Gelders Orkest wordt structureel gesubsidieerd door OCW,

Provincie Gelderland, Gemeente Arnhem en Gemeente Apeldoorn.

Het Gelders Orkest beschikt in 2009 over een gezonde financiële

basis, mede dankzij een groeiende derde geldstroom (van mecenaat,

vrienden, partners en sponsors). De eigen inkomsten liggen boven de

wettelijk vastgelegde norm, daarmee voldoet het orkest (ruim) aan de

met het rijk gemaakte prestatieafspraken.

HGO heeft de laatste jaren een sterke positie

verworven met het laatromantisch repertoire.

Het orkest heeft een meerjarenproject met

integrale CD-opnamen van alle Sjostakovitsj-,

Tsjaikovski- en Mahler-symfonieën.

HGO distribueert live registraties van con-

certen via zoveel mogelijk media om mensen

te laten kennismaken met de sensatie van

een live concert en zo de drempel naar de

concertzaal te verlagen.

Stentor Apeldoornse CourantHenk Slik - 14 november 2009

“Een overvloed aan contrastwerking kenmerk-

te de monumentale 4e symfonie van Brahms.

De geladen, elektriserende uitvoering maak-

te duidelijk dat Het Gelders Orkest uitge-

groeid is tot een heus keurkorps.”

Colofon

Publieksjaarverslag 2009

Het Gelders Orkest

Postbus 1180

6801 BD Arnhem

telefoon 026 - 789 01 30

e-mail: info@hetgeldersorkest.nl

Ontwerp: Buro voor de Boeg