JAARVERSLAG 2018Voor een wereld zonder ongelijkheid

De trouwe steun van onze duizen-den vrijwilligers en schenkers en de goede samenwerking met organisa-ties in binnen- en buitenland is voor ons goud waard.

Samen met 138 lokale organisaties gingen we de strijd aan tegen onge-lijkheid in Afrika, Latijns-Amerika en Israël en Palestina. In eigen land engageerden we ons in allerlei net-werken en samenwerkingsverban-den. Zo is Broederlijk Delen partner van onder meer Agenda 30, EU-LAT Network, Coalitie tegen de Honger, Coördination Europe Haïti, EurAC, ORBIT vzw, Klimaatcoalitie, Netwerk Rechtvaardigheid en Vrede, NGO-federatie, SpoorZeS, OIDHACO en Wereldmediahuis.

Bevoorrechte partners zijn Studio Globo, waarmee we een gemeen-schappelijk programma indienden bij de overheid, onze koepelorga-nisatie 11.11.11, Welzijnszorg, Pax Christi Vlaanderen en CIDSE, de internationale koepel van katholieke ontwikkelingsorganisaties met een vastenactie.

2

hebben we samen met jou dromen waargemaakt.

Grace Ninseka, een vrouw uit Oeganda en het boegbeeld van onze campagne, wist niet meer hoe te dromen van een betere toekomst. Partnerorganisaties van Broederlijk Delen leerden haar om haar dromen op papier te zetten. En dat mag je heel letterlijk nemen. Met pen en een groot stuk papier gingen ze samen aan de slag. Zo kreeg Grace een zicht op de uitdagingen voor haar en haar familie en was de eerste stap gezet op een weg die hen uit de armoede moest leiden.

Onze dromen op papier zetten en de uitdagingen waar we voor staan detecteren, is een eerste stap om de proble-men waarmee we geconfronteerd worden aan te pakken. Maar we kunnen dat uiteraard niet alleen. Begin 2018 verhieven we samen met andere ngo’s onze stem om de Belgische overheid op te roepen te stoppen met bespa-ringen op ontwikkelingssamenwerking. Alle belangrijke uitdagingen op wereldvlak in de 21ste eeuw – waaronder de klimaatverandering, armoede en ongelijkheid, migra-tiestromen, voedselsoevereiniteit en wereldwijd terro-risme – hebben te maken met ontwikkeling en vereisen een versterking van de internationale samenwerking. Tegenover de neiging van landen om in zichzelf gekeerd te raken en in een wereld waarin mensen steeds meer van elkaar afhankelijk worden, bevordert ontwikke-lingssamenwerking de solidariteit en internationale stabiliteit.

Dat er nog heel veel nood is aan internationale solida-riteit zag ik met eigen ogen tijdens mijn dienstreis naar Israël en Palestina en het bezoek aan Gaza midden 2018. Meer dan de strijd om een stuk grond, gaat het om het recht op leven en het uitbouwen van een toekomst voor een hele generatie Palestijnen die nooit vrede heeft gekend. Het zijn momenten zoals deze die mij blijven inspireren om onze droom voor een betere wereld in daden om te zetten. Maar dat kunnen wij niet zonder jou. Dus bedankt dat je er ook in 2018 was om mee te dromen.

Thérèse Coens Wouter Vandenhole

Lieve HerijgersDirecteur

In 2018 hadden we ook een wissel van de wacht. Thérèse Coens gaf na 6 jaar het voorzitterschap van Broederlijk Delen door aan Wouter Vandenhole. Met zijn achtergrond in mensenrechten en ontwikkeling kan hij een grote bijdrage leveren aan het werk van Broederlijk Delen.

Bedankt Thérèse, welkom Wouter

3

Recht op voedsel

Natuurlijke rijkdommen

Vrede en inspraak

Broederlijk Delen werkt samen met zo’n 130 lokale organisaties in Afrika, Latijns-Amerika en Israël en Palestina. Samen met hen strijden wij succesvol tegen armoede en ongelijkheid. Wij focussen

daarbij op drie thema’s: recht op voedsel, duurzaam beheer van natuurlijke rijkdommen en inspraak en vrede.

Een overzicht van de financiële gegevens per land vind je op www.broederlijkdelen.be/jaarverslag

4

• Met 96.000 rurale huishoudens werkten ze aan een duurzame productie die weerbaar is tegen klimaatveran-dering. Een diverse oogst is goed voor gezonde maaltijden en een verhoging van hun inkomens.

• De partners ondersteunden 350 marktgroepen en coöperaties die producten van hun leden verwerken en commercialiseren, bij het ontwikkelen van een beter leiderschap en goed beheer. Samen krijgen de aangeslo-ten boeren zo een sterkere marktpositie.

RECHT OP VOEDSEL

In zeven van onze landenprogramma’s werken we prioritair aan het thema recht op voedsel. Om de voedselzekerheid te versterken, werken onze partners op verschillende niveaus:

De Lango subregio in Noord-Oeganda kent een halfdroog klimaat dat gekenmerkt wordt door twee regenseizoenen per jaar. Het regen-seizoen dat normaal gezien midden-februari 2018 moest starten, startte pas begin april, het regende minder dan normaal. 2018 werd een heel droog jaar.

Deze klimaattrend heeft een grote negatieve impact op de voedselze-kerheid in Oeganda. Naar schat-ting 80% van de bevolking is voor zijn levensonderhoud rechtstreeks afhankelijk van landbouw. De Oegandese landbouwsector wordt dan ook gedomineerd door klein-schalige en familiale landbouwbe-drijven. Via onze lokale partners worden boeren ondersteund om zich aan te passen aan de veranderende context. Met een agro-ecologische aanpak werken zij aan het vergroten van de weerbaarheid tegen kli-maatverandering en het verhogen van de veerkracht van boeren en hun familie.

ICES*, een lokale partner van Broederlijk Delen, heeft een kit voor druppelir-rigatie uitgetest als mogelijke innovatie voor verschillende boerengroepen. Godfrey en Daniel, de field officers van ICES, hebben lead farmers van de groepen getraind. Deze test was erg succesvol en leverde een oogst witte kool op die ‘super good’ was. Zestien boeren kregen training over druppelirrigatie. Zij passen dit ondertussen toe op hun eigen boerderijen en zijn er erg enthou-siast over. Dankzij deze technologie zijn ze toch zeker van een deel van hun oogst. Het stelt hen in staat om ook buiten het seizoen te produceren als water beschikbaar is. In 2019 willen we nog meer boeren opleiden.

Daniel, een van de field officers van ICES

* ICES, Initiatives for Community Empowerment and Support

Werken aan recht op voedsel in Oeganda

5

In vier van onze landenprogramma’s staat het thema natuurlijke rijkdom-men centraal. Om natuurlijke rijkdommen en de leefomgeving/gemeen-schappen van inheemse volkeren te beschermen, werken onze partners samen met 214 gemeenschappen . Ze ondersteunen hen in de verdedi-ging van hun grondgebied en het ontwikkelen van alternatieve projecten die niet schadelijk zijn voor mens en milieu. Ook ondersteunden de part-ners 50 bedreigde mensenrechtenverdedigers met juridische bijstand.

NATUURLIJKE RIJKDOMMEN

* CENSAT, de Colombiaanse afdeling van Friends of the Earth

In Colombia worden lokale gemeen-schappen bedreigd door grote mijnbouwprojecten. CENSAT*, een plaatselijke organisatie die gesteund wordt door Broederlijk Delen, onder-steunt de overlegplatformen die zich verzetten tegen deze bedreiging. De voorbije jaren slaagden de lokale gemeenschappen erin om een groot mijnbedrijf dat al tien jaar aast op goud in de grond een halt toe te roepen. In 2018, met het aantreden van de nieuwe regering, is er echter een directe aanval op dit soort ver-zetsbewegingen gekomen en sinds kort heeft het bedrijf dan ook haar milieulicentie gekregen om met het mijnbouwproject te beginnen.

CENSAT organiseerde in 2018 een school voor duurzaamheid, een vor-mingsproces waarbij gemeenschap-pen in Cauca en Antioquía de impact van het mijnbouwbedrijf regis-treren. Ook ondersteunden ze de jongeren die deel uitmaken van het overlegplatform. Door middel van muurschilderingen, een creatieve vorm van verzet, vroegen ze extra aandacht voor belangrijke natuur-lijke rijkdommen in de gemeente.

Werken aan de bescherming van natuurlijke rijkdommen in Colombia

6

In zeven van onze landenpro-gramma’s werken we aan het thema vrede en inspraak. Onze partners werkten in 2018 met 45 gemeenschappen om de stem van de lokale bevolking zowel op gemeentelijk als nationaal niveau te versterken. Ook ondersteun-den de partners 1.610 personen in conflictgebieden met juridi-sche bijstand. En begeleiden we trajecten voor traumaverwer-king en persoonlijke ontwikke-ling bij 75.000 personen in (ex)conflictgebieden.

VREDE EN INSPRAAK

* AMI, Association Modeste et Innocent

Na meer dan twintig jaar blijft de genocide nog steeds erg aanwezig in Rwanda. Veroordeelden die hun straf uitgezeten hebben, komen terug in hun gemeenschappen. Duizenden zaken over plundering en vernieling lopen nog. De won-den kunnen alleen helen als dit bespreekbaar wordt gemaakt. Dat laatste is precies de kracht van de Rwandese organisatie AMI*, een partner van Broederlijk Delen. Zij brengen slachtoffers en veroordeel-den van genocidegeweld samen in ‘verzoeningsgroepen’. Samen zoeken ze naar een manier om verder te kunnen met hun leven. Na therapeu-tische gesprekken gaan ze lang-zaam over tot vriendendiensten en gemeenschapswerk.

In 2018 maakten we kennis met Havugimana Anastase. Hij vluchtte tijdens de genocide en liet één van zijn kinderen achter bij een bekende in zijn dorp. Het kind overleed en Anastase gaf zijn dorpsgenoot de schuld. Hij werd veroordeeld, onte-recht zo bleek later, en kwam na het uitzitten van zijn straf terug naar de gemeenschap. Samen volgden zij het programma van AMI en leerden elkaar vergeven. Nu weten ze dat ze op elkaar kunnen vertrouwen.

“Dit soort vormingen zou overal in het land moeten georganiseerd worden. Het is nodig om elkaar te vergeven zodat we opnieuw vreed-zaam kunnen samenleven.”

Werken aan vrede en inspraak in Rwanda

7

789andere activiteiten

752koffiestops

311culinair solidairs

Met een pop-uprestaurant op het Sint-Katelijneplein in Brussel lan-ceerden we de campagne. Op het menu? Oegandese specialiteiten, maniok en bonen. Oegandese boeren eten vaak maar één keer per dag en kunnen niet variëren. Met de cam-pagne pleitten we voor een ander voedsel- en landbouwsysteem, zodat boeren overal voldoende en geva-rieerd kunnen eten. De Vietnamese chef Truong Thi Quyên van het restaurant Little Asia stond klaar om in de potten te roeren en de aanwe-zigen op te roepen tot solidariteit.

De opbrengst van de campagne bedraagt bijna drie miljoen euro , een prachtig resultaat. Bovendien tekenden bijna 16.000 mensen onze petitie voor een eer-lijker en duurzamer landbouwbeleid, van een krachtig signaal gesproken.

HELP HONGER DE WERELD UIT!watishonger.be

CAMPAGNE 2018Het hoogtepunt van het jaar is onze campagne tijdens de vasten. Ook in 2018 konden we op duizenden vrijwilligers en scholen rekenen om van onze campagne een succes te maken. Samen riepen we op tot solidariteit met de boeren in Oeganda en hun strijd tegen honger. Het verhaal van de Oegandese Grace stond centraal.

“Vroeger gingen mijn kinderen met honger naar bed. Er was geen geld om hen naar school te sturen. Met de steun van Broederlijk Delen kon ik mijn eigen handel in maniokmeel beginnen. Nu hebben we een stenen huis en kan ik sparen voor een kippenkwekerij.” Grace Ninseka (41)

Grace Ninseka, onze campagnefiguur

Truong Thi Quyên van het restaurant Little Asia

€3.000.000

9

756 basisscholen en 258 secundaire scholen gingen met het educatief materiaal aan de slag. 621 scholen koppelden daaraan een solidariteitsactie.De leerlingen van het Sint-Pietersinstituut in Gent gingen niet alleen op inleefreis naar Oeganda, ze verzamelden ook het recordbedrag van 14.569,86 euro voor de projec-ten van Broederlijk Delen. Ze deden dat met een hele week vol activitei-ten gaande van een fakkeltocht tot een verklede hindernissenrace en leuke optredens. Ze verzamelden 780 handtekeningen en verkochten 300 wenskaarten .

2.774 lokale vrijwilligersgroepen zetten zich in voor een betere wereld. Vijf dames die al vijftien jaar achter de potten staan, dat is de moeite. Deze culinaire dames uit Buizingen staken ook in 2018 de han-den uit de mouwen voor Broederlijk Delen, samen met hun partners en kinderen. Elk jaar organiseren ze een Culinair Solidair voor meer dan honderd mensen. Voor hen is dit een weekend van gezellig samenzijn met de hele groep, samenwerken aan een mooi project. Wat kan een mens nog meer wensen? 2018 was een speciaal jaar. Het concept startte ooit met mensen uit de buurt die eten klaar-maakten uit hun land van herkomst. Dit jaar kwam Jetrace, één van de gasten uit Oeganda, meehelpen met de voorbereidingen van de Culinair Solidair.

SCHOLEN

VRIJWILLIGERS

10

Sportieve evenementenOnze sportieve evenementen, dat is het sportieve aan het solidaire kop-pelen. Fietsen, wandelen of lopen voor het goede doel.

Tijdens het Pinksterweekend van 2018 namen 86 solidaire fietsers deel aan Dwars door België. Goed voor drie dagen solidair fietsen in een fantastische sfeer. De opbrengst in 2018? Meer dan 88.000 euro sponsorgeld . Deze klas-sieker blijft mateloos populair. De editie van dit jaar was al in februari volledig volzet. Op zondag 27 mei trotseerden een kleine dertig lopers de hitte tijdens de 20 km door Brussel. Zij zamelden voor deze uitzonderlijke prestatie bijna 10.000 euro in. Maar ook in Bierbeek gonsde het in 2018 van de sportief-solidaire activiteit. 280 wandelaars en fietsers trokken Dwars door de Boerenbuiten. Onderweg bezochten en tankten ze energie en vertrouwen bij lokale boeren. 68 teams brachten zo meer dan 78.000 euro in het laatje.

SPORTIEVE EVENEMENTEN EN SUPPORTERSREIZEN

Supportersreis naar SenegalMet Broederlijk Delen op supportersreis, dat is duurzaam toerisme met een stevig engagement. Achttien actieve supporters van Broederlijk Delen bezochten in 2018 onze partnerorganisaties in Senegal. De deelne-mers kwamen met nóg meer motivatie terug. Rika en Jos vertellen over hun ervaring:

“Mijn hoed af voor de mooie projecten gesteund en begeleid door Broederlijk Delen. Respect voor de strijdlust en vastbe-radenheid van de gemeenschappen, vrouwen en mannen voor gelijkwaardigheid, rechtvaardigheid en voedselzekerheid. Er is nog een lange en moeilijke weg te gaan. Maar iedere druppel telt!” –Rika Devriese

“Na tien jaar vrijwilligerswerk bij Broederlijk Delen kreeg ik de kans om Senegal te bezoeken. Het belang van zo’n reis is dat je ogen open gaan en dat veel van onze problemen – zoals de val van een regering – van op die afstand eerder pietluttig lijken. Wij hebben Senegal niet gezien vanuit de neerbuigende menta-liteit van de ‘koloniaal’, maar vanuit wederzijds respect en soli-dariteit. En wat is uiteindelijk armoede of rijkdom? Wie is er rijk, zij of wij? Deze beklijvende ervaring is nooit meer weg te denken en zal nog een hele tijd moeten bezinken.” – Jos Vanachter

Rika Devriese

Jos Vanachter

11

Je bent jong... en je wil wat! Broederlijk Delen heeft voor iedere ondernemende jon-gere wat wils. Met ons aanbod bereikten we maar liefst 855 jongeren in 2018.

Future Proof 2018: The Urban EditionFuture Proof is het nazomerse festival van Broederlijk Delen en Oxfam-Wereldwinkels. Je ontdekt er duurzame oplossingen voor de economische, ecologische en sociale uitdagingen van nu. Een resem inspirerende denkers en doeners komen hun visie op de toekomst delen. Geen naïeve dromerijen, maar doordacht engagement en positieve alternatieven.

“Future Proof. Dat is vier dagen dromen, vier dagen netwerken. Het vuur doen oplaaien, onze beweging uitbouwen. De Stelplaats in Leuven was een geweldige plek om de tijd te laten verglijden. Maar nu is het moment daar om terug de wijde wereld in te trekken. Met extra bagage. De rode draad doorheen dit verhaal: Verandering is nodig. Duurzaamheid bestaat – en is mogelijk. De weg ernaartoe is nog niet uitgestippeld, maar aan de horizon schittert a Brave New World. En deze generatie zal haar vormgeven. De stad speelt een essentiële rol in dit maatschap-pelijke veranderingsproces. Hier leeft iets. Hier broeit iets. Wat wij hier doen, tonen wij aan de wereld. Wij kiezen zelf hoe onze toekomst eruit zal zien. Toch blijft verzet nodig. Blijven dromen is de boodschap.” – een impressie van Evert Nicolay.

Wereldwinkels

F ERTU U

WorkshopsNetworking arts & music

25.26.27.28 okt.stelplaats

leuven

the urban

editionfuture-

proof.be

O_18_Futureproof_02.indd 1 25/05/2018 08:54

JONG GEWELD

Evert Nicolay

12

Broederlijk Delen vanop de COP24 in PolenVan 5 tot 10 december trok Broederlijk Delen met een delegatie jonge vrijwil-ligers naar de COP24 in Katowice, Polen. Ze namen er deel aan het CIDSE-programma 'Change for the Planet, Care for the People'. De uitwisseling met internationale vrijwilligers rond klimaatthema’s stond centraal.

“Empathie. Toen ons gevraagd werd om in één woord onze vierdaagse ervaring in Katowice samen te ballen, om één woord te kiezen dat ons als wegwijzer voor de toekomst zou dienen, speelden vele woorden door mijn hoofd. Rechtvaardigheid, ambitie, solidariteit, inspiratie, moed. Maar dit woord bleef plakken: empathie. In mijn dagelijkse inzet voor een betere wereld is empathie mijn drijvende kracht. Het is de duurzame brandstof die de motor van solidariteit doet draaien en alleen door solidair te zijn, is een rechtvaardig klimaatbeleid mogelijk. Empathie is datgene wat de makers van ons klimaatbeleid zouden moeten toelaten, als anti-dotum voor de wetten van het eigenbelang die politiek lijken te regeren. Door ons in te leven in een ander perspectief verruimen we immers onze blik. Pas dan gaan we echt in dialoog met anderen en komen oplossingen. Want als we wachten tot wij in onze eigen luxe zelf getroffen worden door klimaatverandering, zullen de oplossingen van ons eigenbelang voor de hele wereld te laat komen.”- Jonas Roose

Jana Van Mechelen (27) hielp mee ons jongerenfestival Future Proof organiseren. "Ik hecht veel belang aan ecologische, economische, politieke en sociale duurzaamheid. Daarover bijleren, in interactie gaan met anderen, sensibiliseren en actie ondernemen, geeft me een enorme boost. Bovendien is het supertof om bij gelijkgezinden te zijn. In mijn job als kine heb ik weinig gelegenheid om met deze thema’s aan de slag te gaan. Die honger stil ik als vrijwilliger bij Broederlijk Delen."

Jonad Roose (Links)

Jana Van Mechelen

13

Nadia Nsayi, beleidsmedewerker Centraal-Afrika bij Broederlijk Delen en Pax Christi

Recht op voedsel

Natuurlijke rijkdommen

Vrede en inspraak

Om structurele verandering te creëren, ongelijkheid tegen te gaan en rechtvaardige machtsverhoudingen te promoten, is het essentieel om druk uit te oefenen op nationale regeringen, de privésector en internationale instellingen. We proberen het bestrijden van

ongelijkheid, het respect voor mensenrechten en het internationaal recht hoger op de politieke agenda van België, de EU en internationale instellingen te plaatsen, ten voordele van de lokale

gemeenschappen in onze partnerlanden.

Nadia Nsayi, beleidsmedewerker Centraal-Afrika bij Broederlijk Delen en Pax Christi

Voor het tweede jaar op rij moesten we in 2018 vaststellen dat de honger in de wereld gestegen is. Terwijl er voldoende voedsel wordt geproduceerd om de hele wereldbevolking twee keer te voeden. Honger hoeft dus niet. Met Oeganda als tekenend voorbeeld (1 op 4 boerenfamilies lijdt er aan ondervoeding) trokken we in 2018 op campagnepad. Naast de traditionele manieren om onze campagne te steunen, riepen we de Vlaamse bevolking op om een petitie te tekenen. Niet alleen voor de boeren in Oeganda. Ook hier in Vlaanderen kunnen boeren amper overleven van hun stiel. Met deze petitie vroegen we de Vlaamse minister van Landbouw en andere Belgische beleidsmakers om de hervorming van het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) aan te grijpen om binnen de Europese Unie te pleiten voor een duurzaam landbouwvoedselsysteem.

goed is voor natuur en klimaat.

wereldwijd een eerlijk loon garandeert voor

landbouwers en voedsel-producenten.

prioritair investeert in boe-ren die produceren voor de

lokale markt.

gezond, betaalbaar en gevarieerd voedsel voor

iedereen garandeert.

Onze petitie had vier grote eisen: Een rechtvaardig landbouw- en voedselsysteem dat

RECHT OP VOEDSEL

De petitie werd ondertekend door meer dan 16.000 mensen en werd op 28 mei overhandigd aan minister Joke Schauvliege, samen met een mand vol heerlijke, lokale landbouwproducten. In ons onderhoud benadrukte zij te ijveren voor een eerlijke prijs voor het juiste product en hogere klimaatstandaarden in het nieuwe Europese land-bouwbeleid. Er is meer ruimte nodig om de vrije markt te laten spelen, al benadrukte de minister ook dat de vrijemarktprincipes voor voedsel niet absoluut kunnen zijn. Zeker voor kleinere landen zijn er instrumenten nodig om een eerlijke prijs te garanderen. De Minister gaf aan dat het binnen de Europese Unie niet eenvoudig is om tot een akkoord te komen tussen de oude en de nieuwere lidstaten. Die laatsten zijn vaak nog veel meer afhankelijk van de landbouw en hebben lagere standaarden voor arbeid, voedselveiligheid, … Dat leidt tot concurrentie tussen de lidstaten. Kortom, minister van Landbouw zijn in Vlaanderen is geen sinecure! Toch blijven wij met enige regelmaat op de deur kloppen van de minister en haar collega-beleidsmakers. Want het recht op voedsel is een mensenrecht dat kán gerealiseerd worden mits de juiste politieke keuzes.

15

Een belangrijk aandachtspunt in ons politiek werk rond natuurlijke rijkdommen is de kritieke situatie van men-senrechten- en milieuverdedigers in Latijns-Amerika. Vooral (inheemse) gemeenschapsleiders en andere activisten die hun grond, water en andere natuurlijke rijkdommen verdedigen, zijn erg kwetsbaar. Zij worden steeds vaker gecriminaliseerd, bedreigd, aangevallen en zelfs vermoord.

In maart 2018 organiseerden we een politieke tour met een delegatie van vier mensenrechten- en milieuacti-visten uit de Andes: Marco Gandarillas (Bolivia), Isabel Zuleta (Colombia), Francisco Hurtado (Ecuador) en Oscar Mollohuanca (Peru). Aanleiding was een rapport dat Broederlijk Delen en zijn partnerorganisaties publiceer-den over de situatie van mensenrechtenverdedigers in de context van mijnbouw- en energieprojecten in de vier landen.

Het rapport werd voorgesteld tijdens de VN-Mensenrechtenraad in Genève en in het Europees Parlement. Twee delegatieleden konden hun ver-haal vertellen tijdens een vergadering van het Mensenrechtencomité van het Europees Parlement.

De getuigenissen uit onze partnerlanden droegen bij aan de sensibilisering van beleidsmakers over de nood aan bindende regels voor bedrijven. Eén van de con-crete resultaten van de tour was een brief die de tal-rijke mensenrechtenschendingen in het kader van het stuwdamproject Hidroituango (Colombia) aanklaagt. We overtuigden 25 Europarlementsleden om deze brief te tekenen, die vooral in Colombia heel wat aandacht kreeg van nationale media, politici en het betrokken bedrijf.

Van links naar rechts: Isabel Cristina Zuleta: Movimiento Ríos Vivos (MRV), Colombia; Oscar Mollohuanca: Burgemeester Espinar en sociale leider, Peru; Francisco Hurtado: CEDHU, Ecuador; Marco Gandarillas: CEDIB, Bolivia

NATUURLIJKE RIJKDOMMEN

16

Nog op te veel plaatsen in de wereld voelen mensen zich onvei-lig. Gewapende conflicten en repressieve regimes eisen hun tol. Broederlijk Delen steunt mensen en organisaties om deel te nemen aan overleg. Zo krijgen ze inspraak in goed, geweldloos bestuur. In 2018 pleitte Broederlijk Delen samen met Pax Christi Vlaanderen voor Belgische en Europese steun aan geloofwaardige verkiezingen in Congo. Na twee jaar uitstel trok de bevolking er op 30 december naar de stembus. We investeerden in politieke beïnvloeding, media-werk en sensibilisering bij diverse doelgroepen. Dit gebeurde in nauwe samenwerking met twee Congolese partners: de mensenrechtenorgani-satie RODHECIC* in Kinshasa en de jongeren- en vredesbeweging Africa Reconciled in Kivu.

Ons politiek werk droeg bij tot een kritische blik van het parlement én de regering in België op het verkie-zingsproces in Congo. We gaven input aan parlementsleden om de betrokken ministers te interpelleren. Op regeringsniveau bereikten onze voorstellen de Congo-adviseurs. België schortte een deel van de bila-terale ontwikkelingshulp op, pleitte sterk voor de verlenging van de sancties tegen zeventien Congolese leiders verantwoordelijk voor schendingen van de mensenrechten en steunde de observatiemissie van de Katholieke Kerk in Congo. De kritische houding van België leidde echter wel tot een diplomatieke cri-sis met de autoriteiten in Kinshasa. Daarom drongen we aan op een meer gecoördineerd beleid vanuit de Europese Unie. Ons politiek werk gebeurde in netwerkverband. We ondernamen gecoördineerde acties met de Vlaamse ngo-koepel 11.11.11 (Belgisch niveau) en het Europees Netwerk voor Centraal-Afrika EURAC (Europees niveau).

VREDE EN INSPRAAK

* Rodhecic : Réseau d'Organisations des Droits humains et d'Education Civique d'Inspiration Chrétienne

60vermeldingen

in de pers

7lezingen

5debatten

Op de dag van de proclamatie, na de verkiezingen in Congo

Via opinies en interviews in kranten en op radio en tv konden we onze expertise rond het verkiezingsproces in Congo delen met een ruim publiek.

17

In 2018 stond opnieuw een hele personeelsploeg paraat om elke dag het beste van zichzelf te geven. 107 enthousiaste mensen presteerden 83.218 uren in 2018

In België

In partnerlanden

31 voltijdse medewerkers

9 lokale vertegenwoordigers8 coöperanten5 lokale vrijwilligers

41 deeltijdse medewerkers

13 structurele vrijwilligers in Brussel

Werken bij Broederlijk Delen is werken aan een ideaal. Met gedreven en bevlogen collega’s.

Valerie De Beuckelaer, Campagnevrijwilligster 2017-2018 in Oeganda.

Gender Leeftijdsopbouw

71% 57%

43% 29%

In België en in partnerlandenDe gemiddelde medewerker van Broederlijk Delen is 43 jaar. Vrouwen: 41 jaar Mannen: 46 jaar

43 ja

ar

4146

Voor een gedetailleerd overzicht van de personeelscijfers en de sociale indicatoren: www.broederlijkdelen.be/jaarverslag

Wie bestuurt Broederlijk Delen?

Algemene Vergadering: het hoogste gezag binnen Broederlijk Delen. Zij bepaalt onder andere de algemene politiek van de organisatie, keurt de jaarrekeningen en de begroting goed en geeft kwijting aan de bestuurders voor het gevoerde beleid. Raad van Bestuur en zijn beleidscommissie: De Raad is verantwoordelijk voor het personeelsbeleid, het financieel beleid en het beleid op vlak van communicatie, beweging, programmawerking, fondsenwerving en politiek werk. Sinds 9 juni 2018 is Wouter Vandenhole de nieuwe voorzitter van de Raad van Bestuur. Hij volgde Thérèse Coens op, die de functie sinds eind 2011 bekleedde.

ADVIESCOMMISSIES

Secretariaat

DIRECTIE TEAM

DIRECTEUR

Alge

men

e di

enst

en

DIENST NOORDNationale en regionale diensten

Fond

senw

ervi

ng

Onde

rwijs

Secr

etar

iaat

Noo

rd

Proj

ectb

ehee

r

Polit

iek

Personeel

Financiën

ICT

Kwaliteitszorg

Logistiek

Vrijw

illig

ers

en

bew

egin

gsui

tbou

w

Prog

ram

ma

ontw

ik-

kelin

g en

-beh

eer

Met

hodo

logi

sche

on

ders

teun

ing

Com

mun

icat

ie, i

ncl.

vert

alin

gen

& pe

rs

Duur

zam

e le

vens

stijl

&

alte

rnat

ieve

n

Prog

ram

ma’s

&

subs

idie

s

BELEIDSONDERSTEUNENDE TEAMSDIENST INTERNATIONALE PROGRAMMA’SBelgië en buitenland

RAAD VAN BESTUUR

ALGEMENE VERGADERING

Nieuw organogram

In 2018 lieten we ons bijstaan door een externe consul-tant om de werking van onze diensten en de manier waarop we campagne voeren onder de loep te nemen. Daaruit vloeide voort dat het team communicatie vanaf 1 september 2018 niet meer onder de Dienst Noord resi-deert, maar rechtstreeks aan de directie rapporteert. Een logische en efficiëntere manier van werken.

Van twee commissies naar één adviescommissie

In 2018 namen we afscheid van de Commissie Noord en de Commissie Internationale Programma’s. Zij werden vervangen door één overkoepelende adviescommissie, bestaande uit vrijwilligers. Deze verandering kwam voort uit onze strategische doelstellingen om te vertrek-ken vanuit de één-wereld-gedachte en geen onderscheid meer te maken tussen Noord en Zuid. De adviescommis-sie kwam in 2018 drie keer samen en boog zich over de programmawerking in Oeganda (samen met de getuigen uit Oeganda), het genderbeleid en het communicatiebe-leid van de organisatie.

Organogram

19

Een duurzamere wereld zonder ongelijkheid is de kerndoelstelling van Broederlijk Delen. Door ons politieke werk en bewegings-werk in eigen land en door lokale organisaties te ondersteunen, trachten we hieraan bij te dragen. Daarom reflecteren we ook over de impact van onze eigen activiteiten. Werken we zelf op een duurzame manier? Hebben we in onze eigen werking genoeg aandacht voor het milieu? In onze partnerlanden klagen we milieuvervuiling en de gevolgen van die vervuiling voor mens en omgeving aan. Logischerwijs gaan we zelf de uitdaging aan. Daarom streeft Broederlijk Delen ernaar zijn ecologische voetafdruk te verkleinen en de klimaatopwarming tegen te gaan.

Ecologische voetafdruk

Sinds 2010 rapporteren we over zeven indicatoren die betrekking hebben op onze ecologische voetaf-druk. (zie www.broederlijkdelen.be/jaarverslag voor het gedetail-leerde rapport ) Enkele opvallende resultaten:

Dankzij een sterker milieubewust-zijn is het intern papierverbruik drastisch verlaagd, van 2.474 kg in 2010 naar 636 kg in 2018 . Voor extern drukwerk werken we enkel samen met drukkerijen die aandacht hebben voor ecologie en duurzaam-heid. 73 % van onze publicaties werd op FSC of gerecycleerd papier gedrukt. Bij ons intern papierver-bruik is dit zelfs 93 % .

Dit groter bewustzijn vertaalt zich ook in groenere keuzes als het op verplaatsingen aankomt. De meeste werknemers pendelen dagelijks met het openbaar vervoer naar het kantoor in Brussel en de fiets wordt steeds vaker genomen.

Broederlijk Delen kiest voor groene stroom van leverancier Eneco. Deze stroom is 100% afkomstig uit windenergie . Dankzij structurele maatregelen slaagden we erin het energieverbruik de laatste jaren terug te dringen. Bij verbouwingen kiezen we voor hoogrendements-glas, betere isolatie, efficiëntere verlichting. Verder wordt er zuiniger omgegaan met water.

KlimaatmobilisatieBroederlijk Delen was in 2018 deel van de grootste klimaatmobilisatie in België.

Cynthia Van Der Heyden (27) op de klimaatmars.

"Brussel bruiste, neen, barstte van de positieve energie. Dat intens gevoel van samenhorigheid tussen de generaties blijft me nog lang bij."

Medewerker Cynthia Van Der Heyden (27) liep mee in de klimaatmars samen met vele andere medewerkers en vrijwilligers van Broederlijk Delen.

Groen Beleid

De werkgroep ‘Groen Beleid’ neemt initiatieven om onze ecologische voetaf-druk te verkleinen en de collega’s rond dit thema regelmatig te sensibiliseren. Tijdens een infosessie van Zomer Zonder Vliegen ontdekten we interessante alternatieven voor een vliegvakantie. We kregen een nieuwe fietsenstalling en de fietsvergoeding woon-werkverkeer werd uitgebreid naar alle dienstverplaat-singen. In de keuken geven we nu nog meer de voorkeur aan bioproducten. En dankzij de moestuin op onze binnenkoer genoten we ook in 2018 van verse groenten en kruiden. We onderzochten de mogelijkheid om van ons dak een ecologisch groendak te maken, maar dat bleek jammer genoeg niet mogelijk omwille van de structuur van het gebouw.

20

Overige financiële opbrengsten

Broederlijk Delen sluit het jaar 2018 af met een positief financieel resultaat van 280.510 euro, waar-mee we onze financiële basis verder versterken.

In 2018 zetten we 200.000 euro extra eigen middelen in om de besparing van de overheid op onze subsidies gedeeltelijk op te vangen naar de partners toe.

Internationale programma’s

Algemeen beheer en fondsenwerving

Beweging en communicatie

Politiek werk

€ 83,1

€ 100

€ 16,9

De Algemene Vergadering besliste dat we de verdeling 85/15 moeten nastreven. 85 % voor de verwezenlijking van onze doelstellingen en 15 % voor het creëren van de voorwaarden om goed te kunnen werken aan deze doelstellingen (kosten voor fondsenwerving, gebouw, verwarming, IT, boekhouding,…)

Inkomsten

Uitgaven

44,9 %

66,4 %

51,4 %

16,9 %

14 %

2,7 %

3,5 %0,2 %Verkoop en dienstverlening

SchenkingenSubsidies

Voor iedere 100 euro

21

Fondsen werven versus subsidies

We streven ernaar om 50 % van onze werking te finan-cieren met eigen middelen en 50 % met subsidies. De meerderheid van onze subsidies zijn federale subsidies waarbij de overheid optreedt als medefinancier: voor elke euro van Broederlijk Delen legt de overheid vier euro bij. Het streven naar 50 % eigen middelen is een voorwaarde voor onafhankelijkheid. Zo kunnen we bij-voorbeeld ons politiek werk goed uitvoeren, zonder vrees voor politieke repercussies.

Een toekomst die ons uitdaagt

De context waarin we werken (dalende subsidies en pri-vate inkomsten onder druk) blijft moeilijk. Naast kosten-beheersing zal het inzetten op nieuwe inkomstenbronnen cruciaal worden om onze activiteiten op lange termijn op het huidige niveau te kunnen aanhouden. Deze conclusie van vorig jaar blijft even actueel.

Het keurmerk van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving garandeert u een transparante boekhouding.

Een sterk team financiën

Een organisatie zoals Broederlijk Delen heeft nood aan een sterk financieel team. Enkel zo kunnen wij garanderen dat de verschillende geldstromen transparant en fair beheerd worden en de nodige interne en externe controlemecha-nismen gehandhaafd kunnen worden.

Personeel

Het personeel van Broederlijk Delen, van logis-tieke medewerkers tot de algemeen directeur, wordt vergoed volgens de barema’s van het pari-tair comité 329.1, zonder uitzonderlingen.

In 2018 besteden we 6.7 % van onze totale uit-gaven aan ondersteunend personeel (onthaal, boekhouding, IT,…) en 3.2 % aan de inzet van het team fondsenwerving. In totaal besteden we 29.4 % van onze totale uitgaven aan personeel.

De volledige en uitgebreide financiële cijfers vind je op www.broederlijkdelen.be/jaarverslag of op aanvraag bij Diederik Janssens via 02 213 04 23 of diederik.janssens@broederlijkdelen.be

De jaarrekening 2018 en de begroting 2019 werden op de raad van bestuur van 8 mei 2019 goedgekeurd. Op 25 mei 2019 legde de raad deze ter goedkeuring voor aan de Algemene Vergadering, samen met een voorstel tot resultaatsbestemming dat unaniem goedgekeurd werd.

22

Federale overheid : Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking - (DGD)

In het kader van het Komyuniti-programma voor 2017-2021 ontving Broederlijk Delen een bijdrage t.b.v. 80 % van onze steun aan 63 van onze 115 partnerorganisaties en van de kost van de partner overschrijdende pro-gramma-activiteiten: € 3.227.623

Europese Commissie (EC)

De Europese Commissie financierde een project in de Andes voor € 316.946.

Provincies

Van 3 provincies ontving Broederlijk Delen steun voor projecten :

• Antwerpen t.b.v. € 8.000 voor het project “Waterputten voor agro-ecologische tuinbouw in Thiès, Senegal”. En het project CIPCA : Integraal beheer van water door Guarani, Bolivia, via de Provincie Antwerpen inge-diend in 2017, kreeg begin 2018 financiering van PIDPA voor € 2.484.

• Vlaams-Brabant t.b.v. € 13.231,24 euro voor de verster-king van de Voedselzekerheid in de Rwenzori regio, met KRC in Oeganda.

• Oost-Vlaanderen: € 58.300 steun aan 2 partners in Rwanda : AMI en DUTERIMBERE (steun met ongeveer zelfde bedrag voor 3 jaar (2017-2018-2019)

Steden en gemeenten

We ontvingen steun van Aalst, Aartselaar, Alsemberg, Antwerpen, Arendonk, Boechout, Broechem, De Haan, De Pinte, Dilbeek, Erpe-Mere, Genk, Grimbergen, Grobbendonk, Haacht, Halle, Hasselt, Herent, Heusden-Zolder, Hoeilaart, Holsbeek, Ieper, Kampenhout, Kapelle-op-den-Bos, Lille, Lommel, Maasmechelen, Malle, Mechelen, Mol, Nevele, Nijlen, Olen, Oosterzele, Oudenaarde, Oud-Heverlee, Pelt, Pepingen, Riemst, Rotselaar, Schilde, Tervuren, Tienen, Vilvoorde, Vorselaar, Waarschoot, Wijnegem, Wommelgem, Wuustwezel, Zoersel, Zottegem

In totaal ontvingen we van steden en gemeenten € 134.461.

Andere organisaties, stichtingen, bedrijven :

• 11.11.11 : € 229.442 voor de programmawerking in Oeganda, Burundi en Haïti

• Stichting Omnivale: € 60.000 voor het werk van onze partnerorganisaties in het noorden van Burkina Faso.

• Stichting Talitha Koum : € 20.000 voor het werk van enkele partnerorganisaties in Colombia

• Stichting Gilles : € 21.000 voor het werk van een part-nerorganisatie in de streek van Thiès in Senegal

• VDK Spaarbank : € 12.500 als commissie en rentebe-stemming van haar klanten die een spaarplusrekening namen.

• Onderneming GLK Grondwerken: €10.000 voor steun aan een project in Senegal.

Personele samenwerking

De personeelskosten van 11 (8 vte) coöperanten en 14 (10,1 vte) lokale vertegenwoordigers wordt voor 80% gesubsidieerd door DGD = € 725.486

Werking in Vlaanderen

Broederlijk Delen heeft van DGD € 1.028.834 ontvangen voor bewegings- en politiek werk.

Tenslotte konden we in 2018 rekenen op de steun van:

• € 5.000 van de provincie West-Vlaanderen • de stad Antwerpen voor de activiteit picknick plein

public

MEDEFINANCIERING DOOR OVERHEDEN EN ANDERE DONORENIn 2018 deden we een beroep op de volgende donoren voor de medefinanciering van de internationale werking.

23

Garantie voor kwaliteit

Broederlijk Delen draagt het kwaliteits-keurmerk van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF). Het keurmerk garandeert een eerlijke communicatie met de schenkers en een volledig transparante boekhouding.

Daarnaast behaalden we in 2016 het kwaliteitslabel van de European Foundation for Quality Management (EFQM) met 3 sterren. Dat betekent dat Broederlijk Delen positief werd beoordeeld en we evenwichtige en goede resultaten behalen die tege-moet komen aan de verwachtingen van alle betrokkenen.

Broederlijk DelenHuidevettersstraat 165 · 1000 Brusseltel. 02 502 57 00 · fax. 02 502 81 01info@broederlijkdelen.be · www.broederlijkdelen.be

Bedankt om er bij te zijn in 2018!

COLOFONHoofdredactie Marijke Moyson

Tekstcorrectie Valerie De Beuckelaer, Greet De Wulf en Siska Kockelbergh

Redactie Gert-Jan Bakx, Karel Ceule, Zynke Huysmans, Diederik Janssens, Rani Marchal, Marijke Moyson, Nadia Nsayi, Katelijne Suetens, Wies Willems, Marleen Willemsen, Aleida Van Gansbeke.

Foto’s Thomas De Boever, Seppe Duwe, Luc Hollebecq, Karel Malfliet, Frederik Sadones, Frederick Swinnen, Lisbeth Vermeylen en Fotoarchief Broederlijk Delen

Grafische vormgeving Marine De Keyzer

Verantwoordelijke uitgever Lieve Herijgers, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel

Drukkerij TOP Printing, gedrukt op FSC-papier.

Wettelijk depotnummer D/2019/5.556/1

Recognised for Excellence3 Star - 2016