JAARVERSLAG 2014 • EEN ANDER JOODS GELUID PAGINA 1

JAARVERSLAG 2014EEN ANDER JOODS GELUID

In het nu bijna vijftienjarige bestaan van Een Ander Joods Geluid ging er eigenlijk geen jaar voorbij waarin we niet opnieuw melding moesten maken van een verdergaande escalatie van het conflict tussen Israël en Palestina. Dit jaar, met de derde Gaza-oorlog op rij waarin nog weer meer Palestijnse burgerslachtoffers vielen, vormt daarop geen uitzondering. Opnieuw een dieptepunt en opnieuw de vraag hoeveel dieptepunten we nog gaan meemaken en hoeveel erger het nog kan worden. Toch mag dit ons niet moedeloos maken. Zonder de oplos-sing van het Israëlisch-Palestijnse conflict zal vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten een illusie blijven. Juist wij in Europa hebben de verantwoordelijkheid aan een oplossing bij te dragen, gezien de historie van het conflict, gegeven de intensieve relaties tussen Europa enerzijds en Palestina en Israël anderzijds.

Juist voor dit conflict geldt nog steeds dat wij als Joden de plicht hebben onze stem te verheffen. Niet alleen om duidelijk te maken dat wat Israël doet niet ‘namens ons’ geschiedt, maar ook om steun en draagvlak te bieden aan al die krachten, hier in Nederland, in Europa en in

Israël, die direct of indirect een andere politiek van de Israëlische regering kunnen bewerkstelligen.

Die plicht doet ons volharden en was ook dit jaar weer de drijvende kracht voor bestuur, staf en vrijwilligers om al die activiteiten te ontplooien die nodig zijn om onze stem te laten klinken; activiteiten naar de buitenwereld, maar ook activiteiten achter de schermen om de ‘organisatie’ EAJG draaiende te houden. In dit jaarbericht hebben we uit die activiteiten een aantal evenementen en thema’s gelicht die in het bijzonder onze aandacht vroegen of waaraan wij veel tijd en energie hebben besteed.

Wij hopen dat dit jaarbericht u motiveert om u ook in de komende tijd in te zetten voor het ‘andere geluid’, in welke rol dan ook: als donateur, als vrijwilliger of als geïnteresseerde in onze publicaties. We hopen met uw steun het andere Joodse geluid te kunnen blijven laten horen, en de stijgende trend in het aantal abonnees op onze factsheets en nieuwsbrieven en in het aantal volgers op Twitter en Facebook te kunnen continueren.

Jaap Hamburger voorzitter Max Wieselmann directeur

Nog steeds “niet namens ons”

JAARVERSLAG 2014 • EEN ANDER JOODS GELUID PAGINA 2

FEBRUARI 2014 I Action speaks louder than words

Op 17 februari organiseerden wij op het instituut Clingendael in Den Haag de conferentie Action speaks louder than words. Deskundigen en politici gingen met elkaar in gesprek over de wijze waarop Europa een meer prominente rol kan gaan spelen in de oplossing van het conflict tussen Israël en Palestina.Een Ander Joods Geluid is van mening dat Europa het niet kan laten bij het maken van statements zonder de daad bij het woord te voegen. Het slaafs volgen van Amerikaanse vredesinitiatieven heeft tot nu toe niets opgeleverd, dus het is hoog tijd voor daden.

Sprekers op de conferentie waren Yariv Oppenheimer (Peace Now), Menachem Klein (Bar-Ilan Universiteit), Noam Sheizaf (+972 Magazine), Christian Berger (directeur van o.a. het onderdeel Midden-Oosten van de Europese diplomatieke dienst, EEAS) en Miguel

Angel Moratinos (voormalig speciale EU vertegenwoor-diger voor het MO-vredesproces). Het Nederlandse aan deel werd geleverd door Marietje Schaake (Euro-parlementariër D66), Sjoerd Sjoerdsma (Tweede Kamerlid D66), Michiel Servaes (Tweede Kamerlid PvdA) en Joris Voorhoeve (Adviesraad Internationale Vraagstukken). Het dagvoorzitterschap was in handen van Bertus Hendriks.

De conferentie is de aftrap voor een campagne waar-in Een Ander Joods Geluid zich samen met kritische Joodse groepen in Europa en Israël zal uitspreken voor een actievere rol van Europa in het oplossen van het Israëlisch-Palestijnse conflict.

AntisemitismeGedurende en na de grootschalige Israëlische bombardementen op de Gazastrook deze zomer was er een toename in het aantal antisemitische uitingen en incidenten in Nederland. Jaap Hamburger reageerde met een opiniestuk in de Volkskrant op de ophef hierover. “Ik maak mij zorgen over de hardleersheid van hen die Israël steeds weer door dik en dun verdedigen, met de sleets geworden clichés van gisteren en eergisteren. Ik ben al veel langer beducht voor de naar binnen gekeerde houding en de morele prioriteitstelling van de Joodse instanties, die eendrachtig in het geweer komen als naar hun gevoelens traditionele gebruiken als besnijdenis en koosjer slachten onder druk komen te staan, wat hun goed recht is, maar in wier moreel universum de woorden ‘Palestina’ en ‘bezetting’ niet of zelden voorkomen, omdat zij die begrippen alleen al ervaren als verraad aan hun grote liefde op afstand: Israël. Ik ben angstig dat die kritiekloze houding ten aanzien van Israël als een boemerang zal werken. Ik vrees die vorm van identificatie en ik zie met lede ogen dat van anderen, moslims voorop, op hoge toon verlangd wordt dat zij het onderscheid tussen ‘Joden’ en ‘de staat Israël’ wel nauwgezet in acht nemen. De Joodse instanties laten het hier zelf schromelijk afweten.”

Sprekers op de conferentie: Yariv Oppenheimer, Menachem Klein, Marietje Schaake en Noam Sheizaf

JAARVERSLAG 2014 • EEN ANDER JOODS GELUID PAGINA 3

menten door het Israëlische leger op de Gazastrook zijn hele gezinnen gedood, sommigen in hun slaap of op de vlucht. Elfduizend mensen raakten gewond, ver-moedelijk blijft een derde van hen levenslang invalide. De verwoesting is van een onvoorstelbare omvang.

De willekeurige raketaanvallen van Hamas en mili-tante Palestijnse groepen op Israël hebben weken-lang paniek gezaaid onder Israëlische burgers, en tot verschillende doden en tientallen gewonden geleid - het dodental is door Israëls succesvolle luchtafweer gelukkig beperkt gebleven.

De vernietigende gevolgen van het oplaaiende geweld maakten dat wij als Een Ander Joods Geluid niet stil konden blijven. We waren aanwezig bij diverse demon-straties, maar lieten ook in de media van ons horen. Met opiniestukken in NRC, Volkskrant, Trouw en op joop.nl. Middels analyses in onze eigen publicaties, in kranten en op de radio probeerden wij de gebeurtenis-sen te duiden.

SEPTEMBER I

Expositie room no.4

Van 21 september tot 19 oktober organiseerde de Nederlandse Coalitie voor Palestijnse Kinderen in Israëlische gevangenschap, waar Een Ander Joods Geluid deel van uitmaakt, de foto-expositie Room No. 4 in de Domkerk in Utrecht.

Room No.4 is een verhoorkamer waar Palestijnse kin-deren uit Oost-Jeruzalem worden ondervraagd door de Israëlische politie. De expositie weerspiegelt de getui-genissen van verschillende ex-gedetineerde kinderen tussen de 7 en 17 jaar uit Silwan.

Ze lieten me vijf uur in de kamer met mijn handen gebon-den op mijn rug en mijn benen aan elkaar vastgemaakt. Toen ik weigerde te bekennen sloegen ze me en werden mijn handen steeds strakker aan elkaar vastgebonden, zo luidt de verklaring van een 15-jarig kind.

Jaarlijks worden honderden Palestijnse kinderen uit Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever gearresteerd. Zij worden verhoord en vastgehouden in omstandigheden die niet in verhouding staan tot hun leeftijd en die in strijd zijn met Israëlische en interna-tionale wetten. Kinderen die dit hebben meegemaakt worden impulsief, gewelddadig, presteren slecht op school of haken af. De Coalitie vraagt op verschillen-de manieren aandacht voor de misstanden waarmee arrestatie en detentie van deze kinderen gepaard gaan, en spoort Tweede Kamer en regering aan om de Israëlische autoriteiten te bewegen substantiële verbe-teringen door te voeren in de militair-strafrechtelijke keten voor Palestijnse minderjarigen.

APRIL I

Producten uit de nederzettingen

In april sprak een groot aantal Joodse vredesgroepen uit Europa en de Verenigde Staten hun steun uit voor het besluit van pensioenfonds PGGM om te desinves-teren uit vijf Israëlische banken. Deze banken facili-teren structureel de bezetting, onder andere door het verschaffen van hypotheken aan kolonisten. Er werden twee brieven verstuurd: één vanuit elf Europees-Joodse organisaties, verbonden in European Jews for a Just Peace, en één uit naam van de grootste progres-sief-Joodse groep in de Verenigde Staten, Jewish Voice for Peace.

Jaap Hamburger lichtte in een opiniestuk op de website van de Joodse Omroep ons standpunt toe: we zijn voor-stander van het desinvesteren uit en het boycotten van de nederzettingen en de bezetting. Het maatschappe-lijk verantwoord ondernemen dat wij, en met ons vele anderen, voorstaan ten aanzien van bezet Palestina is een beweging van hoop en vertrouwen in de bereidheid van de Israëlische regering en Israëli’s om, met hulp van druk van buiten, de Palestijnen te gunnen wat voor Israëli’s al een gegeven is: een eigen land, vrijheid en recht boven macht.

AUGUSTUS I

Oorlog in Gaza

De verwoestende aanval die Israël deze zomer op Gaza inzette duurde zeven weken voort en kostte aan meer dan 2100 Palestijnen (waaronder 500 kinderen) en 70 Israëli’s het leven. Bij zware lucht- en zeebombarde-

Expositie room no.4

JAARVERSLAG 2014 • EEN ANDER JOODS GELUID PAGINA 4

OKTOBER I

Schlomo Sand

De Leonard Woltjerstichting, debatcentrum De Nieuwe Liefde en EAJG organiseerden op 16 oktober in Amsterdam een lezing door Shlomo Sand onder de titel “Israël-Palestina, mythen en werkelijkheid. Is vrede nog mogelijk?” De lezing vond plaats in het kader van de jaarlijkse Palestinalezing van de Woltjerstichting.

Sand is hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Tel Aviv en is vooral bekend van zijn boeken en theorieën omtrent het ontstaan en bestaan van het Joodse volk en de verbintenis tussen het Joodse volk en het Land Israël, The Invention of the Jewish People (2008), The Invention of the Land of Israel (2012) en How I Ceased to Be A Jew (2013). In zijn werk betoogt Sand on-der meer dat het Joodse volk een negentiende-eeuw-se uitvinding is en niet de 4.000 jaar oude stam waar de Bijbel over vertelt. “Ik ontken dat het Joodse volk bestaat. Het Jodendom natuurlijk wel. De staat Israël ook, evenals het Israëlische volk. Alleen het Joodse volk bestaat niet.”

Shlomo Sands belangrijkste ‘boodschap’ van de avond was dat hij geen Jood (meer) wil zijn, als dat Jood zijn

alleen wordt ingevuld en gedefinieerd als uitsluiting van de ‘ander’ c.q. de Palestijnen. Zijn opvattingen maar ook zijn wijze van debatteren met de zaal riepen veel reacties op, zowel goedkeurende als afkeuren-de. Andras Krahl, referent namens Een Ander Joods Geluid, was zeer kritisch over de stelligheid waarmee Sand zijn opvattingen brengt, maar ook vanuit de zaal was er verontwaardiging over zijn dominante wijze van debatteren. Al met al een boeiende avond met een uit-verkochte zaal en veel stof tot verdere overdenking.

De lezing is hier terug te kijken.

DECEMBER I

Petitie ‘Erken Palestina!’

In het najaar van 2014 barstte het debat over de erken-ning van Palestina in alle hevigheid los. In navolging van Zweden, het eerste EU-land dat Palestina erkende, vroegen ook het Franse en het Britse parlement hun regeringen om deze stap te zetten. Inmiddels wordt Palestina door zo’n 135 landen erkend. EAJG-voorzitter Jaap Hamburger riep Minister Koenders in een opi-niestuk op joop.nl op om niet achter te blijven. Bij een erkenning zijn immers zowel Palestijnen als Israëli’s gebaat.EAJG lanceerde samen met SIVMO (Steuncomité Israëlische Vredes- en Mensenrechtenorganisaties) een petitie waarin we de minister opriepen om Palestina te erknnen. Hij verklaarde eerder dat erken-ning dient plaats te vinden op een strategisch moment in de toekomst. Wij zeggen dat dat moment nu al is aangebroken. De petitie werd meer dan 2500 keer ondertekend, en werd in april 2015 aangeboden aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Hajo Meyer

Op 23 augustus over-leed Hajo Meyer, één van de oprichters en oud-bestuurslid van Een Ander Joods

Geluid, activist en Auschwitz-overlevende. Hajo verdroeg op grond van aanleg, opvoeding en persoonlijke evaring niet het kleineren en buitensluiten van anderen. Voor hem had het zionisme lang geleden het karakter van eman-cipatiebeweging voor Joden verloren en zich ontwikkeld tot een ideologie die onderdrukking en uitsluiting juist rechtvaardigt, en die dat in het Midden-Oosten tegenover de Palestijnen daadwerkelijk en steeds extremer in praktijk brengt.

Hij stierf een week nadat hij in groot gezelschap zijn 90ste verjaardag gevierd had, waar hij samen met zijn vrouw Chris voor alle aanwezigen nog een stuk van Sibelius heeft gespeeld, op door hemzelf gebouwde violen; en anders dan zijn beulen ooit met hem voorhadden, is hij vredig weggegleden in zijn slaap. Gestorven op de dag dat in de New York Times zijn naam als eerste boven een grote advertentie prijkte: “Survivors and Descendents of Survivors of Nazi Genocide Condemn the Massacre of Palestinians in Gaza”.

Shl

omo

San

d

JAARVERSLAG 2014 • EEN ANDER JOODS GELUID PAGINA 5

Ik ondersteun Een Ander Joods Geluid omdat ik het zeer oneens ben met de manier waarop Israël het conflict met Palestina aanpakt. Ik vind het belang-rijk om duidelijk te maken dat er in Nederland meer Joden en Israëliërs zijn die deze opvattingen delen. Want ik hoop dat we samen, met een beetje duwen en trekken, op brede schaal druk uit kunnen oefenen op Israël om een koerswijziging te bewerkstelligen.

Moshe Gilula

Als Israëlische die pas kort buiten Israël woont, vond ik het erg lastig om kritiek te leveren zonder direct als anti-Israëlische activist te worden ge-zien. Terwijl het tegenovergestelde het geval is: ik geef veel om Israël en haar toekomst!

Ik begrijp nu meer dan ooit hoe belang-rijk het is om aan vrede te werken in Israël, maar ook in Europa en in de rest van de wereld. Ik zie dat de internatio-nale druk om het conflict op te lossen steeds belangrijker wordt. Organisaties als EAJG spelen hier een belangrijke rol in, en daarom steun ik hen van harte.

Ronie Barel

Ik ben ervan overtuigd dat vrede en veiligheid in Israël alleen mogelijk zijn als er een duurzame oplossing is voor het conflict met de Palestijnen. Dat be-tekent een beëindiging van de bezetting, afbouwen van het nederzettingenbeleid en het naleven van de mensenrechten. Na mijn laatste bezoek aan Israël heb ik contact gezocht met EAJG. Sindsdien werk ik als vrijwilliger aan verschillen-de projecten, zoals het bijwerken van de administratie, het uitvoeren van onder-zoek en het meebepalen van de strate-gie van EAJG voor de komende jaren.

Dennis Beckers

De oprichting van de staat Israël was voor onze generatie tegenwicht tegen de nog net overleefde uitroeiing. Alle jaren sindsdien verkeerde Israël in een oorlogssituatie. Wantrouwen en geweld wonnen het steeds van de moed om vrede te sluiten. Als Israël al ooit normaal zal kunnen bestaan - als democratie en geaccepteerd door haar buren - zal dat zijn omdat krachten van binnen en van buiten, waar Een Ander Joods Geluid deel van uitmaakt, in staat waren Israël bij te sturen.

Beate Zilversmidt

Ik steun Een Ander Joods Geluid omdat...

JAARVERSLAG 2014 • EEN ANDER JOODS GELUID PAGINA 6

Colofon

Tekst: Maaike Hoffer, Merijn de Jong, Max WieselmannVormgeving: Zeppa

Een Ander Joods GeluidPostbus 595061040 LA AmsterdamTelefoon: 020 679 58 50E-mail: eajg@ eajg.nlRekeningnummer: NL 84 INGB 000 740 10 63

De activiteiten van Een Ander Joods Geluid in 2014 werden mede mogelijk gemaakt door Stichting Democratie & Media, De Initiatieven en Dhr. F. Pronk.

Kies voor een veilige en vreedzame toekomst voor Israëli’s en Palestijnen. Steun Een Ander Joods Geluid vandaag nog met een bijdrage. Ga naar www.eajg.nl/doneren

BestuurJaap HamburgerAlfred FeberweeHedy d’AnconaAnneke MouthaanMoshe GilulaMartine Groen

DirecteurMax Wieselmann

Comité van AanbevelingHarry de WinterHedda van GennepHanneke GroentemanFelix RottenbergDieuwertje BlokMarjan Sax

Een Ander Joods Geluid

Bezoek ook onze website: www.eajg.nl