2013, EEN SCHARLAKEN SCHAKELJAAR *

Jaarverslag 2013

* beluister hier het liedje http://youtu.be/CGtp_fQtalQ

1

Met fierheid kunnen we zeggen dat Djapo opnieuw meer dan 10 000 leerkrachten ondersteund heeft om in hun klas en school op een kwaliteitsvolle manier rond het Zuiden en duurzame ontwikkeling te werken. Via aantrekkelijke producten spreken we de onder-wijsmensen aan om het Noord-Zuid verhaal in hun klas aan bod te laten komen.

De Scharlaken Pompelmoes en de Werelddagen op school zijn enkele realisaties van 2013 die in het oog springen.Dankzij De Scharlaken Pompelmoes (luisterboek + educatief pakket) konden de scholen diepgaand aan de slag rond de campagne van 11.11.11 over voedselvei-ligheid. Voor het derde jaar op rij maakten gemeenten en scholen enthousiast gebruik van dit verrassende aanbod in het kader van de 11.11.11 campagne.Met het project ‘werelddagen op school’ lanceerden we een nieuwe aanpak om het Zuiden in de klas te brengen. Na een spannende start horen we nu vooral enthousiaste reacties bij de deelnemende leerkrach-ten.

2013 was ook op een ander vlak een bijzonder jaar voor Djapo. Het strategische proces dat werd opgestart in 2012, werd afgerond en mondde uit in een gedurfd, ambitieus programma voor de komende 3 jaren. Het was een intensief proces dat ons uitnodigde om onze eigen werking kritisch te bekijken en om keuzes te maken. Keuzes die ons de komende jaren zullen hel-pen om Djapo nog meer op de kaart van het onderwijs te zetten.

Die keuzes kregen al wat vorm in 2013, maar de ef-fectieve uitvoering ervan is voor 2014. Een voorbeeld daarvan is de organisatiestructuur van Djapo: waar we in 2012 vaststelden dat de bestaande structuur van de organisatie onvoldoende voldeed aan de noden ‘op het veld’, hebben we in 2013 eerste stappen gezet om hierop de juiste antwoorden te formuleren.

Ook de vernieuwing van ons aanbod naar de scholen schakelde een versnelling hoger. De eerste concrete resultaten daarvan verwachten we in de loop van 2014.

De start van een nieuw programma met nieuwe accen-ten brengt de werking van Djapo verder in beweging, maar steeds gefundeerd op de keuze voor een kwalita-tieve en vernieuwende benadering van educatie voor duurzame ontwikkeling in het onderwijs.

Daar wil Djapo blijvend voor gaan. In dit jaarverslag laten we je kennismaken met onze realisaties van 2013.

Veel leesplezier!

2013 was een uitdagend jaar voor Djapo. Medewerkers en bestuurders hebben er samen voor gezorgd dat de resultaten op het terrein gegarandeerd bleven en dat er tegelijkertijd vorm werd gegeven aan een gedurfd programma voor de komende 3 jaren.

Leen

Het belangrijkste in het leven is niet waar we ons bevinden, maar in welke richting we gaan.(auteur onbekend)

p.1 Woordje van de directiep.2 Leve Gloob!p.3 Duurzame kunst via Art Ecop.4 De Scharlaken Pompelmoesp.6 De Kast van SIWAp.7 Wereldlesidee Procesbegeleidingp.8 Trantz Gemeentelijke samenwerkingp.9 Lerarenopleiding: studenten en docentenp.11 Nog enkele algemene cijfersp.12 Contactgegevens

Inhoudstafel

The future belongs to those who believe in the beauty of their dreams.Eleanor Roosevelt

2 3

19 Doe de Gloob! pakketten

waarmee 66leerkrachten

werden bereikt

Art Eco is een project voor lagere scholen waarbij een creatief proces wordt aangewend als interculturele dialoog. Gedurende twee schooljaren krijgen leerlin-gen en leerkrachten de kans zich te verdiepen in een andere cultuur, stil te staan bij duurzaamheid en eco-logie en zichzelf te ontdekken als creatieveling en on-dernemer. Voor de begeleiding van dit project werkt Djapo samen met De Veerman. Dit project startte in 2012-2013 en werd voortgezet in 2013-2014.De begeleiding binnen het project Art Eco bouwde dit jaar verder op de driehoek creativiteit, scholen in Noord en Zuid en duurzame ontwikkeling. De partners in dit project daagden elkaar uit om steeds diepgaan-der te werken en om vernieuwing te brengen in de eigen werkwijze. In de Vlaamse scholen leidde dit tot toffe, doordachte en soms ontroerende realisaties.

Doe de Gloob! is een boeiend mondiaal en duurzaam avontuur op maat van kleuters. Aan de hand van de thema’s (seizoens)groenten/fruit, vissen en hout leg-gen we voor de kleuters een basis om zorg te dragen voor de aarde en haar bewoners. Het avontuur kan op twee manieren starten: met het ‘Doe de Gloob!’ pak-ket voor in de klas of aan de hand van een prikkelende theatervoorstelling met Gloob. Voor het lager onderwijs is er de Gloobfanfare, een kant-en-klaar lespakket rond duurzame ontwikkeling dat kinderen uitdaagt om de link te leggen tussen onze levenswijze en de levensomstandigheden van mensen in de hele wereld. Via de thema’s afval, water, natuur, energie, vervoer en handel ontdekken kinde-ren beetje bij beetje de betekenis van onze ecologische voetafdruk en de verbanden tussen mens, milieu en economie.Djapo verzorgt eveneens nascholingen voor leerkrach-ten rond Doe de Gloob! en Gloobfanfare.

Art Eco

10 scholen118 leerkrachten

Art Eco is een project met steun van VAIS/Vlaanderen Internationaal

11 Gloobfanfare pakketten met een bereik van

110 leerkrachten

Leve Gloob!

33 poppentheater-voorstellingen

124 leerkrachten bereikt

3

4 nascholingen voor 24

leerkrachten

4 5

De Scharlaken Pompelmoes

28 1ste graads-pakketten

77 leerkrachten

41demolessen

62leerkrachten

71 2de graads-pakketten

202 leerkrachten

In het voorjaar van 2013 zette Djapo haar eerste stapjes in het filosoferen met kinderen. We lieten ons hiervoor intensief begeleiden door Richard Anthone, een toonaangevende figuur in de we-reld van de filosofie. Het resultaat mag gezien zijn: naast de nascholing ‘Initiatie filosoferen met kinderen’ kwam er een lespakket ‘De Scharlaken Pompelmoes’ waarin filosoferen met kinderen een duidelijke toepassing kreeg. Als kers op de taart boden we de demonstratieles ‘Initiatie fi-losoferen met kinderen’ aan, waarbij een mede-werker van Djapo de leerkracht in de klas kwam ondersteunen om filosofische gesprekken met kinderen te begeleiden. De nascholing en de de-monstratieles zijn niet noodzakelijk om het pak-ket in de klas te kunnen brengen, maar bieden wel een meerwaarde. De tips en tricks die een leerkracht op die manier krijgt aangereikt, kan hij/zij niet alleen inzetten voor het begeleiden van dit pakket maar ook in andere lessen. We zijn hier heel trots op en willen in de toekomst verder werken aan onze kennis over deze vaardigheid. Een reactie van een leerkracht na het volgen van de

nascholing:

“Soms denk je: ik wil wel over wereldproblemen praten in de klas, je wordt er tenslotte dagelijks mee geconfronteerd. Ik vind het mijn taak als leerkracht om daar samen met de kinderen bij stil te staan. Maar hoe pak ik het aan? Toen ik hoorde over De Scharlaken Pompelmoes en dat filosoferen was ik meteen enthousiast, ik wou dat al langer doen. Maar ik dacht ook: dat is zo moeilijk. In de nascholing zie je hoe het werkt, je kan het de volgende dag al toepassen in je klas.”

(Juf Els, 2de leerjaar, basisschool De Rank, Wezemaal)

Na een demonstratieles kregen we volgende reactie van een leerkracht:

“Tijdens het filosoferen gingen we dieper in op het onderwerp dan bijvoorbeeld tijdens een gewoon kringgesprek. Tijdens deze les heb ik gemerkt dat er soms dingen naar boven komen bij de kinderen die ik echt niet had verwacht!”

(Juf Marjolein, 4de leerjaar, basisschool De Ark, Leuven)

67 3de graads-pakketten

178 leer-krachten

37 nascholingen

364 leerkrachten

144 schoolpakketten

1479leerkrachten

De Scharlaken Pompelmoes kwam tot stand in samenwerking met

6 7

Wereldwaterdag, dag van de aarde, kinder-rechtendag,… Elke dag is bijzonder, maar er zijn dagen in het jaar die extra aandacht verdienen. Voor leerkrachten die in hun klas aan de slag wil-len met een internationale werelddag, ontwik-kelde Djapo ‘De Kast van SIWA’, een project voor leerkrachten kleuter- en lager onderwijs. SIWA staat voor Samen Inspirerende Werelddag-activiteiten Aanmaken. Onder professionele be-geleiding ontdekken leerkrachten op een actieve manier allerlei werkvormen en achtergrondinfor-matie rond een werelddag en wisselen hierover ervaringen onder elkaar uit. Op het einde van het atelier beschikken de leerkrachten dan over een kast vol ideeën, werkvormen en materialen voor een les over de werelddag.

Reactie van een leerkracht over werkatelier rond wereldwaterdag:

“Anders blijf ik heel vaak bij dezelfde ideeën. Door te horen wat anderen al gedaan hebben, krijg ik ook nieuwe ideeën. Ik heb ook info ge-kregen over de waterproblematiek waar ik to-taal niet van op de hoogte was.”

Reactie van een leerkracht n.a.v. het werkatelier dag van de aarde:

“Fijne en creatieve methodieken.Je ogen voor de natuur en de wereld gaan open.”

3 werkateliers wereldwaterdag

27leerkrachten 1

werkatelier dag van de aarde

12leerkrachten

wereldlesidee

1493 lessen gedownload

Van op onze website wereldlesidee.be werden in 2013 1493 lessen gedownload. Djapo biedt via deze website gratis lessuggesties aan rond we-reldse thema’s, uitgewerkt voor elke graad van het lager onderwijs(*). Deze lessuggesties zijn kant-en-klaar, maar laten nog wel ruimte voor ei-gen inbreng. Een aantal keer per jaar plaatsen we een nieuwe les naar aanleiding van een actueel thema in de media.

(*): vanaf 2014 zijn die gratis lessen rechtstreeks via onze website djapo.bete downloaden.

41 proces-begeleidingen

waarbij

642 leerkrachten

betrokken waren

Het duurzaam verankeren van aspecten van so-lidair wereldburgerschap binnen de schoolcon-text via procesbegeleidingen hangt erg samen met een goede analyse van de context waarin de school opereert en de draagkracht van het schoolteam.Uit de evaluatierapporten van 2013 leiden we af dat het vooral volgende items zijn waarop vooruitgang werd geboekt in onze processcho-len: werken aan jaarplanning/schoolplanning/klasplanning, opzetten van een geïntegreerd mondiaal schoolproject, werken aan solidair en duurzaam gedrag, en hanteren van geschikte leermiddelen. Bijna de helft van de procesbege-leidingen staat in verband met onze leermidde-len ‘Gloob’ of ‘Gloobfanfare’. 7

De Kastvan

SIWA

proces-begelei-dingen

8 9

14coachingdagen

94leerkrachten

Link naar filmpje over praktijk-voorbeeld van Trantz vanuit het Technisch Instituut Sint-Lodewijk in Genk: https://www.facebook.com/trantz2djapo?fref=ts

In 2013 werkte Djapo samen met 44 gemeenten rond duurzame ontwikkeling onder de vorm van diverse projecten: het 11.11.11 pro-ject De Scharlaken Pompelmoes, Fiesta Latina, Fête Afrique en pro-jecten op maat.

6 secundaire scholen stapten

mee in eenTrantz proces

samenwerking

met 44 gemeenten

8

In 2013 gaven we nascholingen rond verschillende thema’s aan studenten lerarenopleiding basisonderwijs en dit op de verschillende campussen van de volgende hogescholen: Artevelde Ho-geschool, HUB-KAHO, Karel de Grote Hogeschool, Katholieke Hogeschool Leuven, Katholieke Hogeschool Lim-burg, Katholieke Hogeschool Vives Zuid, Thomas More Mechelen-Ant-werpen. Daarnaast werden 22 docen-ten van verschillende hogescholen individueel begeleid door een Djapo medewerker.

Trantz is een project met steun van VAIS/Vlaanderen Internationaal

Trantz

Gemeente-lijke

samen-werking 22 docenten

van de leraren-opleiding werden

begeleid door Djapo

Lerarenopleiding: studenten

en docenten

51 nascholingenvoor 1102

studenten van delerarenopleidingbasisonderwijs

10 11

doelgroep bereikt aantal procentueel leerkrachten aandeel

lageronderwijs 4793 47%basisonderwijs 2488 24%kleuteronderwijs 1289 13%lkrBOinopleiding 1121 11%secundaironderwijs 550 5%

totaal 10241 100%

Voetnoot:webereiktenook149leerkrachtenuithetBLOenBSO

provincie / Brussel bereikt aantal procentueel leerkrachten aandeel Antwerpen 3812 37%Oost-Vlaanderen 2532 24%Limburg 1858 18%Vlaams-Brabant 1323 13%West-Vlaanderen 504 5%Brussel 361 3%

totaal 10390 100%

Nog enkele

algemenecijfers

Procentuele verdeling bereikt aantal leerkrachten

per doelgroep

Procentuele verdeling bereikt aantal leerkrachten

per provincie en Brussel

www.djapo.be

Djapo vzwOrtolanenstraat 63010 Kessel-Lo016 29 21 27info@djapo.be

Djapo ondersteunende dienstenVital Decosterstraat 23000 Leuven016 62 30 46

33medewerkers

Volg ons op Facebook: www.facebook.com/djapowereldonderwijs Youtube:www.youtube.com/user/djapovzwLinkedIN:www.linkedin.com/company/djapo-vzwPinterest:www.pinterest.com/djapovzw/Twitter:https://twitter.com/DjapoVzw

Schrijf je in op onze nieuwsbrief!www.djapo.be