Jaarstukken 2016 - Het laatste nieuws uit de bollenstreek!

Jaarstukken 2016

Inhoudsopgave jaarstukken 2016

Voorwoord ................................................................................................................................... 3

Hoofdpunten jaarstukken 2016 .................................................................................................... 7

1. Algemeen .............................................................................................................................. 11

1.1 Algemeen ................................................................................................................ 11

1.1.1 Visie en missie .............................................................................................. 11

1.1.2 Collegewerkprogramma 2014-2018 .............................................................. 11

1.2 Kerngegevens ......................................................................................................... 12

1.2.1 Sociale structuur ........................................................................................... 12

1.2.2 Fysieke structuur ........................................................................................... 12

1.2.3 Financiële structuur ....................................................................................... 13

1.3 Behandeling jaarrekening ........................................................................................ 14

2 Jaarverslag......................................................................................................................... 15

2.1 Programmaverantwoording ...................................................................................... 16

2.1.1 Programma 1: Bestuurlijke organisatie .......................................................... 16

2.1.2 Programma 2: Ruimte, wonen, bedrijvigheid, recreatie en toerisme .............. 18

2.1.3 Programma 3: Openbare ruimte .................................................................... 25

2.1.4 Programma 4: Veiligheid en handhaving ....................................................... 28

2.1.5 Programma 5: Zorg, welzijn en educatie ....................................................... 31

2.2 Paragrafen ............................................................................................................... 37

2.2.1 Paragraaf Bedrijfsvoering .............................................................................. 37

2.2.2 Paragraaf Verbonden partijen ....................................................................... 43

2.2.3 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen ....................................................... 51

2.2.4 Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing ................................... 59

2.2.5 Paragraaf Grondbeleid .................................................................................. 66

2.2.6 Paragraaf Financiering .................................................................................. 69

2.2.7 Paragraaf Lokale heffingen ........................................................................... 73

3 Jaarrekening ...................................................................................................................... 79

3.1 De balans en resultatenrekening ............................................................................. 80

3.1.1 Balans ........................................................................................................... 80

3.1.2 Resultatenrekening ....................................................................................... 83

3.1.3 Waarderingsgrondslagen .............................................................................. 85

3.1.4 Toelichting op de balans ............................................................................... 87

3.1.5 Toelichting op de resultatenrekening ........................................................... 103

3.2 Verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen (SiSa) ....................................... 119

4 Bijlagen ............................................................................................................................ 123

4.1 Bestuursovereenkomst .......................................................................................... 124

4.2 Conversietabel programma’s – producten.............................................................. 128

5 Controleverklaring ............................................................................................................ 131

Jaarstukken 2016

2

Jaarstukken 2016

3

Voorwoord Geachte leden van de raad, Hierbij bieden wij u de jaarrekening 2016 ter vaststelling aan. Wij leggen hiermee verantwoording af over de uitvoering van de begroting en de besteding van de specifieke uitkeringen van het Rijk (SiSa). Als basis voor de begroting en de jaarrekening diende het coalitieakkoord 2014-2018 waarin wij hebben aangegeven te werken aan een prachtig uitziend en veilig Noordwijkerhout met een verantwoord voorzieningenniveau. Een plek waar het aangenaam is om te wonen, te werken en te recreëren. De belangrijkste beleidsontwikkelingen in 2016 worden beschreven in het nieuwe hoofdstuk Hoofdpunten jaarstukken 2016. De jaarrekening 2016 sluit met een voordelig saldo van € 1.099.000. Dit saldo (het verschil tussen de werkelijkheid en de begroting) is met name ontstaan door lagere lasten van de Wmo / Participatie en Bedrijfsvoering. De verwachte toename van de ondersteuning en begeleiding (Wmo) is minder gebleken, doordat het beleid nog in ontwikkeling is. Voor wat betreft Participatie valt te constateren dat er minder bijstandsuitkeringen zijn. Voor de Bedrijfsvoering geldt dat de kosten van de doorontwikkeling van de organisatie grotendeels pas in 2017 worden gemaakt. Voor een nadere analyse van de budgetafwijkingen wordt verwezen naar de toelichting op de resultatenrekening in deze jaarstukken. Voor de bestemming van het rekeningresultaat is er een separaat raadsvoorstel. Noordwijkerhout, 30 mei 2017, Burgemeester en wethouders van Noordwijkerhout, T. Heijsteeg drs. G. Goedhart secretaris burgemeester

Jaarstukken 2016

4

Leeswijzer De indeling van de jaarstukken moet voldoen aan het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. De opbouw van de jaarstukken sluit aan bij de indeling van de begroting. 1. Algemeen In dit onderdeel treft u de visie en de missie van onze gemeente aan, zoals opgenomen in de begroting, en de kerngegevens. 2. Programmaverantwoording De gemeenteraad, die de burgers van onze gemeente vertegenwoordigt, geeft volgens het dualistische principe aan wat de kaders voor het beleid zijn. In de begroting zijn de beleidskaders verdeeld in programma's. Om de gemeenteraad en de burgers te laten beoordelen of wij hebben gedaan wat er van ons verwacht werd, leggen wij verantwoording op hoofdlijnen af. Daarom worden in de programmaverantwoording de volgende vragen beantwoord: - Wat wilden we bereiken? - Wat hebben we daarvoor gedaan? - Wat heeft het gekost? De vraag Wat wilden we bereiken? is overgenomen uit de programmabegroting van het desbetreffende begrotingsjaar, evenals het per programma opgesomde onderdeel Algemene doelstelling. Evenals in de begroting 2017 worden de onderdelen Wat wilden we bereiken? en Wat hebben we daarvoor gedaan? in tabelvorm uitgewerkt. De volgende programma’s zijn benoemd: 1. Bestuurlijke organisatie 2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid, recreatie en toerisme 3. Openbare ruimte 4. Veiligheid en handhaving 5. Zorg, welzijn en educatie 3. Paragrafen Een adequate dienstverlening is afhankelijk van een goed functionerend ambtelijk apparaat. Hiervoor verwijzen wij u naar het onderdeel paragrafen. Dit bevat de verantwoording over de paragrafen, die in de begroting zijn opgenomen. De (verplichte) paragrafen zijn als volgt: 1. Bedrijfsvoering 2. Verbonden partijen 3. Onderhoud kapitaalgoederen 4. Weerstandsvermogen 5. Grondbeleid 6. Financiering 7. Lokale heffingen 4. Jaarrekening In de programmaverantwoording wordt aangeven of de beleidsvoornemens zijn gerealiseerd. Wij kunnen ons voorstellen dat de lezer na bestudering van dit verslag benieuwd is naar wat dit alles gekost heeft, of er budgetten zijn overschreden en hoe de gemeente ervoor staat. Deze informatie leest u terug in de balans en in de toelichting op de programmarekening.

Jaarstukken 2016

5

Balans Hoe de gemeente er na dit jaar financieel voor staat, kan worden opgemaakt uit de balans met de toelichting. Programmarekening Zoals vermeld, voert het college van burgemeester en wethouders de beleidsvoornemens uit. Dit wil zeggen, dat de gemeenteraad toestemming geeft aan het college om budgetten in te zetten. Deze budgetten zijn dus te beschouwen als een financiële vertaling van de plannen van de gemeenteraad. Binnen de programma’s moet het college de uitvoering van het beleid verzorgen. In het onderdeel baten en lasten en de toelichting daarop wordt aangegeven wat het financiële resultaat van het verslagjaar is. Bijlagen Met de provincie is in het kader van interbestuurlijk toezicht een bestuursovereenkomst gesloten. Per wettelijk domein1 wordt per kleur aangegeven of wij dit domein geheel op orde hebben (groen), op één of enkele aspecten na op orde hebben (oranje) of op meerdere aspecten niet op orde hebben (rood). In de laatste kolom is er ruimte om ons oordeel toe te lichten. De bestuursovereenkomst is als bijlage bijgevoegd. Tevens is de conversietabel programma’s - producten als bijlage bijgevoegd. De jaarstukken worden afgesloten met de controleverklaring.

1 te weten: financiën, ruimtelijke ordening, omgevingsrecht, monumentenzorg, archief en informatiebeheer en huisvesting verblijfsgerechtigden.

Jaarstukken 2016

6

Jaarstukken 2016

7

Hoofdpunten jaarstukken 2016 Dit hoofdstuk is bedoeld om de belangrijkste onderwerpen van de jaarrekening 2016 weer te geven. Details kunt u vinden in de desbetreffende programma’s en paragrafen. Programma 1: Bestuurlijke organisatie Zelfstandigheid In de Bollenstreek is veel beweging in samenwerkingsvormen. Zo hebben in 2016 de gemeenten Hillegom, Lisse en Teylingen (HLT) besloten tot een ambtelijke fusie per 1 januari 2017. In de tweede helft van 2016 heeft het bureau Twijnstra en Gudde opdracht gekregen tot een studie tot intensievere samenwerking Noordwijk en Noordwijkerhout. Inmiddels zijn de uitkomsten van dit rapport aan uw raad gepresenteerd. Programma 2: Ruimte, wonen, bedrijvigheid, recreati e en toerisme Ruimte, wonen, bedrijvigheid In 2015 was het economisch herstel nog fragiel te noemen; in 2016 bleek het economisch herstel krachtig door te zetten. Geconcludeerd kan dan ook worden dat de economische crisis definitief achter de rug is. Het consumentenvertrouwen is groot en in combinatie met een lage hypotheekrente kunnen uitgestelde verhuiswensen alsnog worden gerealiseerd, hetgeen resulteerde in een opleving van de woningmarkt. Over de volledige breedte van het woningsegment werd op diverse locaties (plan Victori, Mossenest II, Puyckendam, Egelantier, Sancta Maria, Abeelenpark en ontwikkeling Gooweg) binnen de gemeente gebouwd. Ook in de sociale sector hebben wij in 2016 woningen kunnen toevoegen aan de woningvoorraad in de vorm van het woningbouwcomplex Puyckendam. Daarnaast zijn diverse plannen in voorbereiding waaronder de transformatie van het Bavo- terrein naar een hoogwaardige en duurzame woonwijk met 700 woningen, waarvan 210 stuks in het sociale segment. Het positivisme over de economie is ook te herkennen aan de investeringen door het bedrijfsleven. Het agrarische bedrijvenpark Bulb Trade Park is met de verkoop van een bedrijfskavel van 3,7 ha bijna volledig benut. In regionaal verband wordt dan ook onderzocht of hieraan, gelet op de behoefte, een vervolg kan worden gegeven. Centrumvisie In december 2016 is de nieuwe centrumvisie door de gemeenteraad vastgesteld. Met de uitvoering van de projecten moet het centrum compacter en aantrekkelijker worden gemaakt om toekomstbestendig te zijn, waardoor het voor zowel bewoners en bezoekers als recreanten en toeristen prettig verblijven is. Sportpark De Boekhorst In 2016 is ook veel inzet verricht om te komen tot een besluit met betrekking tot de herontwikkeling van het sportpark De Boekhorst in combinatie met de toekomst van het bestaande sportcomplex De Schelft. De kaders die de raad heeft meegegeven zijn vertaald naar een concreet inrichtingsvoorstel. Dit inrichtingsvoorstel is het resultaat van vele besprekingen met diverse belanghebbenden, waaronder vertegenwoordigers van verenigingen en bewoners. Definitieve besluitvorming is in 2017 voorzien.

Jaarstukken 2016

8

Gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek Gemeente Noordwijkerhout is de clustervertegenwoordiger Duin- en Bollenstreek op het terrein van Landschap, Recreatie en Natuur. De gemeenten Hillegom, Katwijk, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen maken deel uit van het cluster. De gemeente was de trekker voor het opstellen van het Gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek, dat in juli 2016 is aangeboden aan de provincie Zuid-Holland. Gemeente Noordwijkerhout heeft als penvoerder op 6 december 2016 de bijbehorende subsidieaanvraag ingediend bij de provincie Zuid-Holland voor de periode 2016-2022. Met deze programmasubsidie zullen de gemeenten het Gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek uitvoeren. Het gaat om projecten binnen drie thema’s: 1) Het versterken van de identiteit; 2) Het vergroten van de belevingsmogelijkheden en 3) Het versterken van de natuurwaarden. Programma 3: Openbare ruimte Verkeersveiligheid In 2016 is in samenwerking met de scholen uitvoering gegeven aan diverse educatieve projecten waaronder een alcoholcampagne en hoe als fietser om te gaan met de dode hoek bij vrachtwagens. Kwaliteitsverbetering hoofdstructuur, woongebieden en buitengebied Op het meerjarenprogramma staan diverse wegen en wijken vermeld om vernieuwing ten behoeve van een kwaliteitsverbetering van de hoofdstructuur, woongebieden en buitengebied te bereiken. Ook in 2016 is hieraan volop gewerkt. Voorbeelden hiervan zijn de wijkvernieuwing De Boekhorst, vernieuwing asfalt Leeweg en de Gooweg. De aanbesteding is gedaan voor de realisatie van het fietspad F287 Noordzijderpolder-Noord tussen de Randweg in de gemeente Noordwijk via de Kraaierstaan naar de Zeestraat in de gemeente Noordwijkerhout en via de Kraaierstaan naar het terrein Sancta Maria in de gemeente Noordwijk. Het fietspad zal in 2017 worden aangelegd. In 2016 zijn de huidige dienstverleningsovereenkomsten met betrekking tot de openbare ruimte intern geëvalueerd. Een en ander zal leiden tot contractvorming op basis van een beeld-kwaliteitsplan waarbij de leefbaarheid in de openbare ruimte zal worden geoptimaliseerd. Milieu Eind 2016 is een start gemaakt met een beleid over duurzaamheid en het omzetten van afval naar grondstoffen. Dit beleid zal in 2017 worden voortgezet. Programma 4: Veiligheid en handhaving Veiligheidseisen In 2016 is het standplaatsenbeleid geactualiseerd en is de Algemene plaatselijke verordening tweemaal gewijzigd, zodat deze in overeenstemming is met de meest recente weten regelgeving. Sociale veiligheid Ook in 2016 heeft de gemeente samen met de hulpdiensten, burgers en bedrijven weer ingezet op bevordering van de fysieke en sociale veiligheid. De campagne wijk-WhatsApp had een veelbelovende start. Programma 5: Zorg, welzijn en educatie Zorg Na de decentralisatie is nu de fase aangebroken om de transformatie van de zorg vorm te geven.

Jaarstukken 2016

9

Wet maatschappelijke ondersteuning In 2016 zijn de taken die voortvloeien uit de Kadernota Wmo 2015-2018 en de beleidsnota 2015-2016 uitgevoerd. Voorbeelden hiervan zijn de maatwerkvoorzieningen van de ISD Bollenstreek, Cliëntondersteuning via MEE en mantelzorgondersteuning via onder andere het Wmo Adviescentrum. Vanaf medio 2016 is er een intensief en interactief traject gelopen binnen de Duin- en Bollenstreek dat is uitgemond in de Transformatieagenda Wmo 2017/2018. Werk Vanaf 1 juli 2016 is het Servicepunt Werk (SPW) van start gegaan. Het SPW helpt mensen met een uitkering aan het werk, ook mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Daarnaast is ingestemd met het verplicht opleggen van de Tegenprestatie naar vermogen. Jeugd Met de vaststelling van de uitgangspunten voor de toekomst van de jeugdhulp zijn extra accenten aangebracht om een versnelling van de transformatie in de jeugdhulp te realiseren. Ook is een Tijdelijk Fonds Jeugdhulp Holland Rijnland voor de jaren 2016 – 2019 opgezet. Paragraaf Bedrijfsvoering Personeel en organisatie Op 24 mei 2016 is besloten tot ontvlechting van P&O Samen per 1 januari 2017. Als gevolg daarvan zijn P&O werkzaamheden voor de gemeenten Noordwijk en Noordwijkerhout per 1 januari 2017 ondergebracht in een gemeenschappelijke regeling. De gemeente Noordwijk fungeert hierbij als centrumgemeente en de medewerkers van de gemeente Noordwijkerhout zijn in dienst getreden bij gemeente Noordwijk. Informatievoorziening Ook de ICT werkzaamheden van Noordwijk en Noordwijkerhout zijn per 1 januari 2017 ondergebracht in een gemeenschappelijke regeling. De gemeente Noordwijk fungeert hierbij als centrumgemeente en de medewerkers van de gemeente Noordwijkerhout zijn in dienst getreden bij gemeente Noordwijk.

Jaarstukken 2016

10

Jaarstukken 2016

11

1. Algemeen

1.1 Algemeen

1.1.1 Visie en missie Voor de periode 2014-2018 is de visie van wat in deze periode bereikt moet worden door de coalitiepartijen verwoord in het Coalitieakkoord 2014-2018 ‘Samen op weg’. De missie van de gemeente is afgeleid van dit coalitieakkoord. In de begroting 2016 is deze missie als volgt verwoord: “Noordwijkerhout is een prachtig uitziend en veilig dorp met een verantwoord voorzieningenniveau, waarbij de gemeente haar zelfstandigheid behoudt. Een plek waar het aangenaam is om te wonen, te werken en te recreëren. Behoud van de bollengrond, het versterken van een groen en bloemrijk aanzien van de streek met een open landschap en het behoud van het eigen karakter van de dorpskernen zijn uitgangspunten.” Deze missie bepaalt de doelen van het gemeentebestuur en de gemeentelijke organisatie van onze gemeente. De missie is dus de opgave naar de burgers en naar de maatschappij. Een belangrijk hulpmiddel bij het uitdragen van onze visie en missie is communicatie. Het verbeteren van het communicatiebeleid is een belangrijk speerpunt in het coalitieakkoord. In dit coalitieakkoord is aangegeven dat de gemeente dient mee te bewegen met de veranderende samenleving en dat de communicatie met de omgeving anders moet worden ingericht. In het Communicatiebeleidsplan Communicatie van, voor en door iedereen is dit uitgewerkt. Het geeft de kaders voor een omgevings-bewust communicatiebeleid en een communicatieve organisatie. Kortheidshalve verwijzen u op dit punt verder naar het onderdeel Communicatie in de Paragraaf Bedrijfsvoering. Voorts is in 2016 gewerkt aan een gewijzigde opzet van de begroting. In dat kader zijn ook de missie en visie van de gemeente herijkt. Het resultaat hiervan is verwerkt in de begroting 2017.

1.1.2 Collegewerkprogramma 2014-2018 Op basis van het coalitieakkoord 2014-2018 is een Collegewerkprogramma opgesteld. Het Collegewerkprogramma is het document, waarmee het coalitieakkoord wordt uitgevoerd. In de programma’s van de begroting 2016 is de jaarschijf 2016 van dit Collegewerkprogramma beleidsmatig verder uitgewerkt. Naast de jaarlijkse verslaglegging in de jaarrekening over de desbetreffende jaarschijf, heeft er in 2016 een evaluatie van dit Collegewerkprogramma plaatsgevonden. In november 2016 is deze evaluatie aan de gemeenteraad gestuurd.

Jaarstukken 2016

12

1.2 Kerngegevens

1.2.1 Sociale structuur

1.2.2 Fysieke structuur

Vanaf 2014 baseert de gemeente de voorraad woningen en niet-woningen op de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG).

2014 2015 2016

0 - < 20 jaar 3.643 3.630 3.669

20 - < 65 jaar 9.261 9.253 9.351

65 jaar en ouder 3.159 3.257 3.292

Totaal aantal inwoners 16.063 16.140 16.312

Aantal inwoners (per 31 december)

Fysiek (per 31 december) 2014 2015 2016

BAG: woningen 6.922 6.942 7.156

BAG: niet-woningen 1.686 1.686 1.764

Totaal aantal 8.608 8.628 8.920

Jaarstukken 2016

13

1.2.3 Financiële structuur

2012 2013 2014 2015 2016

Totaal exploitatie (x € 1.000,-)

Totale baten 37.461 45.674 39.380 44.049 51.534

Totale lasten 36.146 44.868 38.094 42.216 50.435

Exploitatieresultaat 1.315 806 1.286 1.833 1.099

Per inwoner

Totale baten 2.392 2.862 2.452 2.729 3.159

Totale lasten 2.308 2.812 2.372 2.616 3.092

Exploitatieresultaat 84 51 80 114 67

Belastingen

Totaal opbrengst (x € 1.000,-) 5.906 6.172 6.714 6.663 7.072

Opbrengst per inwoner 377 387 418 413 434

Algemene uitkering Gemeentefonds

Totaal opbrengst (x € 1.000,-) 12.809 12.577 13.391 18.168 18.752

Opbrengst per inwoner 818 788 834 1.126 1.150

Reserves per balansdatum (x € 1.000,-)

Algemene reserves 31.911 29.736 30.443 30.354 22.544

Bestemmingsreserves 10.244 12.485 12.848 13.277 14.789

Totaal 42.155 42.221 43.291 43.631 37.333

Jaarstukken 2016

14

1.3 Behandeling jaarrekening Op grond van artikel 197 van de Gemeentewet legt het college aan de raad over elk begrotingsjaar verantwoording af over het gevoerde bestuur door de jaarrekening en het jaarverslag aan de raad voor te leggen. Het college zendt de vastgestelde jaarrekening en het jaarverslag binnen twee weken na vaststelling door de raad, maar in ieder geval vóór 15 juli van het jaar, volgend op het begrotingsjaar, aan Gedeputeerde Staten.

Jaarstukken 2016

15

2 Jaarverslag

Jaarstukken 2016

16

2.1 Programmaverantwoording

2.1.1 Programma 1: Bestuurlijke organisatie Portefeuillehouders: drs. G. Goedhart, M.G. Bilars Programmaverantwoordelijken: R.J.M. van der Haring,

mr. drs. C.B.H. Heusingveld (m.b.t. de raad) Commissie: Bestuurlijke Aangelegenheden en Middelen Algemene doelstelling Dit programma omvat in het algemeen de interne en externe dienstverlening van de gemeentelijke organisatie en de ondersteuning van het bestuur. De organisatorische aspecten van de dienstverlening komen terug in de diverse paragrafen. Verder betreft het de facilitering en ondersteuning van de raad in het dualistische bestel. Ten slotte valt de algemene intergemeentelijke samenwerking onder dit programma. Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor geda an? Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? Dualisme Verbetering van de vergadercultuur

De raadsleden hebben een training effectief vergaderen en debatteren gevolgd en de voorzitters hebben daarnaast nog een voorzitterstraining gevolgd. De agendacommissie (alle voorzitters) komt op structurele basis bij elkaar om de vergaderingen te evalueren en afspraken te maken voor verbeteringen. In de vergaderingen wordt een betere scheiding tussen beeldvorming en oordeelsvorming aangebracht, meer debat tussen commissieleden gestimuleerd en geëxperimenteerd met ‘pitches’.

Het bieden van adequate (bij)scholingsmogelijkheden van raadsleden, wat bijdraagt aan verbetering van de kwaliteit van het raadswerk.

Er is afgelopen jaar structureel extra budget ter beschikking gesteld voor scholing voor raadsleden. Afgelopen jaar hebben de raadsleden o.a. een vergadertraining, een training m.b.t. communicatie en een training hoe om te gaan met incidenten in het sociaal domein gevolgd. Het bieden van (bij)scholingsmogelijkheden is een continu proces, waarbij gedurende de gehele raadsperiode de griffier een signalerende en initiërende rol vervult.

Zelfstandigheid In de Bollenstreek is veel beweging in samenwerkingsvormen. Zo hebben de gemeenten Hillegom, Lisse en Teylingen (HLT) besloten tot een ambtelijke fusie per 1 januari 2017. Dat heeft ertoe geleid dat Noordwijk en

Jaarstukken 2016

17

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? Noordwijkerhout hebben gekozen voor een organische groei van de samenwerking. Hiervoor is in het tweede deel van 2016 een studie naar intensievere samenwerking tussen Noordwijk en Noordwijkerhout uitgevoerd.

Verwezenlijken strategische doelstellingen Het verwezenlijken van de strategische doelstellingen van onze gemeente.

Voor de realisatie van onze strategische doelstellingen participeren wij actief in de verschillende vertegenwoordigende lichamen en spreken daar zoveel mogelijk met één stem met de omliggende gemeenten. Het krachtenveld binnen de regio is veranderd door de ambtelijke fusie van de HLT-gemeenten. Hierdoor is onze eigen stem naar verhouding minder doorslaggevend.

Intergemeentelijke samenwerking Noordwijkerhout wil samenwerken met andere gemeenten daar waar het efficiënt en effectief is.

Onder andere de vorming van de HLT-organisatie per 1 januari 2017 leidde in 2016 tot verminderde focus op verschillende thema’s van samenwerking met de 6 Bollenstreekgemeenten. Daarnaast hebben wij gekoerst op een directere samenwerking met Noordwijk. De intergemeentelijke samenwerking met de 6 regiogemeenten heeft derhalve in 2016 voor ons minder opgebracht dan verwacht.

Organisatie en dienstverlening Verbeteren van de dienstverlening en optimale bedrijfsvoering

Via de website wordt steeds meer informatie ontsloten en krijgen burgers en bedrijven meer mogelijkheden om online hun aanvraag te doen. Het afgelopen jaar is i-burgerzaken geïntroduceerd. Met dit systeem zullen stapsgewijs steeds meer burgerzakenproducten direct vanaf de website te regelen zijn. Op dit moment kan online aangifte worden gedaan van geboorte, overlijden en huwelijken. Voor de acties omtrent optimale bedrijfsvoering wordt verwezen naar de paragraaf Bedrijfsvoering.

Communicatie met burgers Uitvoering geven aan het communicatiebeleidsplan 2015-2018

Voor de acties wordt verwezen naar de paragraaf Bedrijfsvoering

Wat heeft het gekost? Voor een analyse van de afwijkingen tussen begroting (na wijziging) en rekening wordt verwezen naar de toelichting op de resultatenrekening.

Jaarstukken 2016

18

2.1.2 Programma 2: Ruimte, wonen, bedrijvigheid, re creatie en toerisme Portefeuillehouders: H. de Jong, M.G. Bilars Programmaverantwoordelijke: M. Popescu Commissie: Ruimte en Wonen Algemene doelstelling Het ultieme doel van de ruimtelijke ordening is om Noordwijkerhout een aantrekkelijke gemeente te laten zijn, waarin het plezierig wonen, werken en recreëren is. Het taakveld ruimtelijke ordening is een bestuurlijke kapstok voor bestuursactiviteiten die zich richten op de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente. Deze zijn veelal ingrijpend en bijna altijd voor de langere termijn. Onder de noemer ruimtelijke ordening zijn taken samengevoegd die ieder afzonderlijk grote aandacht verdienen, maar nooit los van elkaar behandeld kunnen worden. Het programma richt zich dan ook niet alleen op ruimtelijke ordening, maar noemt bewust de componenten Ruimte, Wonen, Bedrijvigheid en Recreatie en Toerisme. Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor geda an? Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? Wonen Een duurzame woningvoorraad in Noordwijkerhout en De Zilk die voldoet aan de woonbehoefte zowel qua samenstelling (typologie) als qua kwantiteit (aantallen).

Jaarlijks vindt er in de (sub) regio afstemming plaats over het woningbouwprogramma, zowel over de aantallen als over het type, de doelgroep en het woonmilieu. Deze afstemming is nodig voor het voldoen aan de ladder van duurzame verstedelijking. Om in de gehele regio Holland Rijnland op eenzelfde manier de onderbouwing in het kader van de ladder van duurzame verstedelijking in bestemmingsplannen op te nemen, zijn er in 2016 formats voor deze onderbouwing opgesteld. Er is afgesproken dat deze formats door alle gemeenten in Holland Rijnland gebruikt gaan worden.

Mutatie woningvooraad 2016:

Een woningaanbod dat de extra zorgtaken vanwege de extramuralisering kan faciliteren.

In de prestatieafspraken met Woningstichting Sint Antonius van Padua is een normenkader afgesproken voor de toegankelijkheid (levensloopbestendigheid) van nieuwbouw en renovatie om er voor te zorgen dat woningen het mogelijk maken

Project Geraamd Gereali-seerd

Levens-loop-bestendig

Sociaal

Mossenest II 30 2Sancta Maria 5 2De Zilk 10 10Kerkstraat 26 56 16Victor-Puyckendam 60 60 60 34Greenportw oningen Zeestraat 7 0Greenportw oningen Delfw eg 5 1Bouw mogelijkheden ogv BP 2 4Totaal nieuwbouw /toevoeging 145 135 60 50

Jaarstukken 2016

19

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? om langer zelfstandig te wonen. Dit normenkader zal ook de standaard zijn voor de nieuwbouw van appartementen door andere partijen.

Voldoende goede en veilige huisvesting voor (tijdelijke) arbeidsmigranten, gebaseerd op een 8 weken termijn, 4 maanden termijn en permanent.

In het bestemmingsplan Buitengebied 2015 is voor de huisvesting van arbeidsmigranten die tijdens de piekperiode nodig zijn op de agrarische bedrijven de mogelijkheid opgenomen om tijdelijke units te kunnen plaatsen. In de ISG 2016 is opgenomen dat voor de huisvestingsbehoefte van langblijvers getracht wordt gezamenlijk een beleidsregel op te stellen. Deze beleidsregel geeft de voorwaarden waaronder er meegewerkt wordt aan het wijzigen van het gebruik van bestaande panden, niet zijnde woningen. Naar alle waarschijnlijkheid zal deze beleidsregel in 2017 worden vastgesteld. In 2016 is de tijdelijke logiesvoorziening op het voormalige waterzuiveringsterrein aan de Schippersvaartweg in gebruik genomen. In 2016 heeft er het nodige overleg plaatsgevonden over het integrale plan voor de locatie Molenweg, waar de definitieve logiesvoorziening is voorzien. De arbeidsmigranten die zich hier permanent willen vestigen, kunnen zich inschrijven op woningnethollandrijnland.nl Bij de woningbehoeftecijfers van de provincie is de toestroom van deze groep ook meegenomen.

Projecten De herstructurering in De Zilk voltooien.

In 2016 zijn de 10 woningen naast de Egelantierschool opgeleverd; alle woningen zijn inmiddels verkocht. Daarmee resteert nog één project van de ‘Leefbaarheidsimpuls de Zilk’, te weten de herstructurering van het voormalige Zoutdepot. Daarvoor is in 2016 een overeenkomst afgesloten voor de bouw van 130 woningen, een supermarkt en een GOED (Gezondheidsvoorzieningen Onder Een Dak). Op 29 september 2016 heeft de gemeenteraad daarvoor het beeldkwaliteitsplan vastgesteld met dien verstande dat er een klankbordgroep is ingesteld tot een nadere invulling van de openbare ruimte in het plan. Voordat met de

Jaarstukken 2016

20

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? uitvoering van het plan kan worden gestart, moet eerst vervolgonderzoek worden verricht in het kader van de Wet Natuurbescherming, omdat uit eerder onderzoek is gebleken dat de aanwezigheid van een aantal beschermde soorten niet kan worden uitgesloten.

Het in twee fasen realiseren van in totaal 126 seniorenappartementen in het complex Nieuw Puyckendam, inclusief de herinrichting van de directe omgeving, waaronder de verkeersveilige inrichting van de Pilarenlaan.

Eind 2016 werd het laatste appartementen-complex opgeleverd aan Woningstichting Sint Antonius van Padua (AvP). Het project is hiermee bijna voltooid. Medio april 2017 wordt ook het binnenterrein met daarin de gemeenschappelijke tuin, jeu de boules banen en parkeergelegenheid opgeleverd. De herinrichting van de Pilarenlaan en omgeving zal in het voorjaar van 2017 met de omgeving worden besproken, waarna de uitvoering hiervan plaatsvindt na de zomer van 2017.

Voor 2018 realiseren van woningbouwprojecten op de braakliggende delen in de wijk Mossenest II zonder concessies te doen aan de oorspronkelijke uitgangspunten: de realisatie van een aantrekkelijke (kwalitatief hoogwaardige) woonwijk, zowel qua uitstraling als qua woningtypes.

In 2016 is de wijk Mossenest II op een aantal locaties gebouwd (Parkzone en aan de Cicero), waarmee het eindbeeld weer een stap dichterbij is gekomen. Het bouwtempo ligt echter achter bij de verwachtingen. Ondanks dat er veel belangstelling voor de woningen is, blijken kopers meer tijd nodig te hebben om hun financiering rond te krijgen. Daardoor starten projecten later in de oostelijke randzone ten zuidoosten van het Parkhof. Ook speelt mee dat er vertraging was in de aanlevering van de woningmodules omdat eenvoudigweg de fabriek waar het bouwsysteem wordt vervaardigd de vraag niet meer aan kan. Gelet op de gefaseerde verkopen en het bouwtempo voorzien we dat in 2017 en ook in 2018 nog wordt gebouwd in de wijk Mossenest II.

Herontwikkeling van het Bavo-terrein naar een woonwijk met behoud van het parkachtige groene karakter en met behoud van bijzondere elementen zoals de Engelse tuin, het Pesthuis en de Dierenhoeve. Onder het motto ‘eerst bewegen dan bouwen’ is de komst van een ontsluitingsweg nodig om hiermee een te hoge verkeersdruk in het centrum van Noordwijkerhout en de omliggende wijken te vermijden.

In de raadscommissie van 9 maart 2016 is de spelregelkaart en het beeldkwaliteitsplan voor het Bavo-terrein besproken. Er is toen ingestemd met de tervisielegging. Er zijn tijdens de inspraakperiode twee aparte informatiebijeenkomsten gehouden voor directe omwonenden van het Bavo-terrein en voor de overige geïnteresseerden. Uiteindelijk resulteerde dit in 18 zienswijzen. In de commissievergadering van 22 juni 2016 zijn deze besproken en de gemeenteraad heeft op 30 juni 2016 de spelregelkaart en het beeldkwaliteitsplan

Jaarstukken 2016

21

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? gewijzigd vastgesteld. In 2016 is de transformatie van het Bavo-terrein van een voormalige psychiatrische inrichting naar een woonwijk bij het Ministerie van Infra en Milieu aangemeld als experiment in het kader van de Crisis en herstelwet. Dit experiment maakt het mogelijk om voor het gebied een bestemmingsplan op te stellen met een zogenaamde verbrede reikwijdte. In dit bestemmingsplan staat de wetgever ons toe dat voorgesorteerd wordt op de nieuwe Omgevingswet. Begin juli 2016 is de gemeenteraad hierover bijgepraat in de vorm van een informatiebijeenkomst. De aanmelding heeft eind oktober 2016 formele rechtskracht gekregen waarna kon worden gewerkt aan een voorontwerp-bestemmingsplan (omgevingsplan Bavo). Gestreefd wordt om dit voorontwerpbestemmingsplan inhoudelijk in de raadscommissie te bespreken. De overdracht van het Pesthuis met bijbehorende grond heeft nog niet in 2016 plaatsgevonden in afwachting van een haalbare business case.

Herontwikkeling Sportpark De Boekhorst

In de raad van 19 maart 2016 werden de uitgangspunten voor het Sportpark De Boekhorst en het complex De Schelft vastgelegd. Deze uitgangspunten waren de basis voor de verdere uitwerking van de plannen. Aan het bureau Kragten was opdracht gegeven om de opgestelde behoefteanalyse te vertalen naar een concreet inrichtingsvoorstel. Tevens is in juni 2016 aan 2521 Gewoon Zwemmen opdracht gegeven om de haalbaarheid met betrekking tot de realisatie van een nieuw zwembad te onderzoeken. Op diverse momenten in het proces is uitvoerig gesproken met diverse belanghebbenden, hebben er ontwerpsessies met verenigingen plaatsgevonden en zijn deze ook weer besproken met de omgeving. Op 10 oktober 2016 was de raad tijdens een informatieavond geïnformeerd over de tot dan doorlopen processtappen en is de verdere planning besproken. Er is in maart

Jaarstukken 2016

22

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? 2017 een informatieavond en een hoorzitting gehouden en op 29 maart 2017 een commissievergadering over de herontwikkeling van sportpark de Boekhorst en het complex De Schelft. De raad heeft op 20 april 2017 een voorstel ter besluitvorming behandeld.

Ruimte, recreatie en toerisme De attractiviteit van de Bollenstreek verder vergroten door: - landschappelijk openheid te creëren; - meer aandacht voor openbaar groen en de entrees; - ruimte te bieden in het buitengebied voor kleinschalige particuliere initiatieven ter versterking van de agrarische functies met herkenning van bollencultuur.

In 2016 is met inbreng van de gemeenten en maatschappelijke organisaties het Gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek vastgesteld. Hierin zijn voor de periode 2016-2020 een groot aantal grotere en kleinere projecten opgenomen, die in deze periode uitgevoerd moeten worden, o.a. verbetering van de entrees en bloeiende bermen. De provincie heeft hiervoor ruim € 2,4 miljoen subsidie beschikbaar gesteld. Specifiek voor Noordwijkerhout gaat het om de projecten Tespelduin en het Oosterduinse meer.

Een verbetering van de recreatieve infrastructuur op gebied van wandelen, fietsen, varen/waterrecreatie en verblijven en meer bekendheid geven aan de Bollenstreek als aantrekkelijk recreatiegebied (regiomarketing).

In 2016 is zowel het nieuwe regionale sloepennetwerk als het nieuwe regionale fietsknooppuntensysteem opgeleverd met diverse nieuwe verbindingen. Ook is in het kader van de in 2016 vastgestelde Economische agenda Duin- en Bollenstreek begonnen met het maken van een business case voor regiomarketing. Met een kleine vertraging is de aanleg van het fietspad F287 begin 2017 gestart en de werkzaamheden zullen voor 1 juli 2017 zijn voltooid. De totstandkoming van de wandelverbinding rond oud Leeuwenhorst is afhankelijk van de realisatie van dit nieuwe landgoed.

Revitalisering van het Oosterduinse meer als recreatiegebied.

In 2016 is een aantal gesprekken gevoerd met de eigenaar van het meer en de provincie. Helaas heeft dit nog niet tot concrete resultaten geleid. De realisatie van een volledige wandelverbinding rondom het Oosterduinse meer is hierdoor nog niet tot stand gekomen.

Het hebben van een actueel afwegingskader in de vorm van een omgevingsvisie 2030.

Naar verwachting treedt de Omgevingswet medio 2019 in werking. Deze nieuwe wet verplicht gemeenten, na een overgangsperiode, om een omgevingsvisie te hebben. Ons streven is om voor de inwerkingtreding van de wet te beschikken over een omgevingsvisie. Eind 2016 is een projectmanager aangesteld voor het

Jaarstukken 2016

23

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? opstellen van deze omgevingsvisie.

Bedrijven Het verder ontwikkelen van de Greenport Duin- en Bollensteek voor een versterking van het bollencomplex en de daaruit afgeleide toeristische en recreatieve component.

In 2016 was er sprake van veel activiteiten op Bulb Trade Park en Abeelenpark. De nieuwbouw van het bedrijf Lefeber was 2016 gereed. Er was gewerkt aan de aanleg van de bruggen en het afronden van de ontsluitingsweg over het terrein. Aan het eind van het derde kwartaal 2016 was door GOM een bedrijfskavel opgeleverd van 3,7 hectare voor de vestiging van het bedrijf Nobels/JAVO/Agro. Het (agrarisch) bedrijventerrein is nagenoeg vol; eind 2016 er is nog slechts 1,5 hectare over. Voor het Abeelenpark zijn inmiddels 9 woonkavels verkocht. ISG Om de planologische duidelijkheid van de Greenport te blijven borgen en binnen de kaders te kijken naar de mogelijkheden om de dynamiek te vergroten en de uitvoering te versnellen, was gestart met de herziening van de ISG. In september/oktober 2015 hadden de zes gemeenteraden van de Greenportgemeenten ingestemd met de Beslispuntennotitie Herziening ISG Duin- en Bollenstreek. Eind 2015, begin 2016 zijn de voorstellen uit deze beslispuntennotitie verwerkt in de teksten van de Ontwerp ISG 2016. Na instemming van de commissie R&W heeft het ontwerp ter inzage gelegen Er waren 5 zienswijzen ingediend, die door middel van een nota van beantwoording zijn beantwoord. Daarna hebben de raden de ISG eind juni / begin juli 2016 vastgesteld. De ISG 2016 is op 22 juli 2016 in werking getreden. In overleg met de zes greenportgemeenten is besloten dat een herziening van de kadernota niet wordt voorbereid, mede door de op handen zijnde omgevingswet. De kadernota en de modelregels zullen als brondocument (c.q. "gereedschapskist") voor de gemeentelijke plannen in stand blijven.

Het creëren van een geschikt ondernemersklimaat voor startende bedrijven en het vergroten van de diversiteit aan bedrijven.

Na een voorbereidende periode van enkele maanden is in 2016 de BIZ (Bedrijveninvesteringszone) Gravendam tot stand gekomen. Doel van de BIZ is om actieve camerabeveiliging op het

Jaarstukken 2016

24

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? bedrijvenpark te realiseren. Hiervoor zijn in 2016 de nodige stappen gezet. Daarnaast heeft het Bedrijvenpark Gravendam voor de vijfde achtereenvolgende keer het certificaat dat behoort bij het Keurmerk veilig ondernemen (KVO) behaald. Hieraan is door ondernemers, politie, brandweer en gemeente veel werk verzet.

Het centrum (nog) levendiger en aantrekkelijker maken voor inwoners en bezoekers

De gemeenteraad heeft in december 2016 de visie voor het (kern)winkelgebied van Noordwijkerhout (Centrumvisie) vastgesteld. Doel van de visie is het Centrum compacter en aantrekkelijker maken. Direct daarna is begonnen met de voorbereidingen voor de uitvoering van de acht projecten die dit doel moeten ondersteunen. Daarnaast heeft het Centrum van Noordwijkerhout voor de tweede keer op rij het certificaat dat behoort bij het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) behaald. Hieraan is door ondernemers, politie, brandweer en gemeente veel werk verzet.


Jaarstukken 2016

25

2.1.3 Programma 3: Openbare ruimte Portefeuillehouders: M.G. Bilars, drs. G. Goedhart Programmaverantwoordelijke: J. Tuit Commissie: Ruimte en Wonen Algemene doelstelling Het programma omvat openbare werken (infrastructuur, verkeer en vervoer en groen), milieu (algemene en bedrijfsgerichte milieutaken, afvalinzameling) en monumenten. Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor geda an? Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? Verkeer en vervoer Realisatie Duinpolderweg: een nieuwe oost-west-wegverbinding die nabij De Zilk de N206 en de N205 en A4 in de Haarlemmermeer zal verbinden.

In 2016 is nut en noodzaak nogmaals aangetoond door een nieuwe probleemanalyse en door de input van de Adviesgroep Bereikbaarheid Bollenstreek tijdens de door de provincie Zuid-Holland gewenste tussenstap. De provincies Noord- en Zuid-Holland gaan 7 alternatieven onderzoeken. Daartoe worden een milieu-, economische- en een landbouw effectrapportage opgesteld en een maatschappelijke Kosten Baten Analyse.

Uitvoeren Infrastructurele verkeersmaatregelen Middengebied Bollenstreek: om de doorstroming in de Duin- en Bollenstreek te verbeteren.

1.In Voorhout is gestart met de reconstructie van de Nagelbrug. Dit traditionele kruispunt wordt gewijzigd in een rotonde met een fietstunnel onder de Leidsevaart. 2.Voor de Hoogwaardige Openbare Vervoerlijn Noordwijk/Schiphol zijn verkeersstudies uitgevoerd voor de rotondes nabij Sassenheim. 3.De gemeente Teylingen heeft het bestemmingsplan vastgesteld voor de aanleg van de noordelijke randweg Voorhout die naast de ontsluiting van de wijk Hoogh Teylingen de N444 met de N443 gaat verbinden.

Realisatie Ontsluiting Bavo-terrein: voor de ontsluiting van de toekomstige woonwijk op het Bavo-terrein.

De ontsluitingsweg voor het Bavo-terrein tussen de Langevelderweg en de Herenweg is opgenomen in de reconstructieplannen voor het sportpark De Boekhorst.

Verbeteren verkeersveiligheid

Er is uitvoering gegeven aan de volgende (educatieve) projecten: Alcoholcampagnedag Teylingen College; Continuering programma School op Seef op de Regenboogschool; Dodehoek (groepen 8 basisscholen); Schriftelijke en praktische verkeersexamens (groepen 7 basisscholen);

Jaarstukken 2016

26

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? Rijvaardigheidscursus senioren; Aanbrengen verkeersmaatregelen Wagenmakerswerf; Reconstructie N442 (oversteek bij Zilkerbinnenweg); Campagneborden Verkeersveiligheid; Fietsverlichtingscampagne; Zichtbaarheid vergroten Verkeersbrigade Herenweg; Aanbrengen verkeerspalen ter hoogte van Prinsenhofschool; Herinrichting woonwijk De Boekhorst (30 km/uur zone);

Milieu De gemeente ontwikkelt zich als een duurzaam opererende organisatie waarbij de gemeentelijke objecten worden verduurzaamd.

Er wordt gestreefd naar duurzaamheid in de vorm van facetbeleid. Dit houdt in, dat bij alle gemeentelijke beleidsontwikkelingen duurzaamheid wordt betrokken. In 2016 is het maatschappelijk (inkoop- en aanbestedings)beleid opgesteld waarin duurzaamheid een grote rol speelt. Voor de voorbeeldfunctie is er is opdracht gegeven voor het plaatsen van een ‘solar bench’ bij het gemeentehuis.

Milieubeleidsplan 2014 – 2018

Er zijn in 2016 3 locaties opgegeven en ingericht voor adoptiegroen. Deze locaties worden, na de eerste aanleg door de gemeente, door betrokken buurtbewoners onderhouden. Verder is er een werksessie geweest met een aantal betrokkenen om een aantal projecten duurzaam te gaan ontwikkelen. Gesproken is over het anticiperen op het Bouwbesluit van 2020 (bijna-energieneutraal bouwen), levensloopbestendig bouwen en een gasloze wijk. Bovenstaande sluiten aan op de 3 benoemde pijlers in het milieubeleid.

Een steeds beter resultaat in de scheiding van glas, papier, plastic, gft, chemisch afval en restproducten met als bijkomend voordeel een reducerend effect op de hoogte van de afvalstoffenheffing.

Realisatie van de eerste afvalvrije school in De Zilk. Op deze school worden de fracties papier, PBD, gft en restafval gescheiden ingezameld. Maandelijks komt het onderwerp ingekocht lesmateriaal aan de orde. In het tweede kwartaal van 2016 kunnen de bewoners hun blik en drankenkartons samen bij de fractie plastic deponeren. Dit heeft tot op heden geresulteerd in een toename van 30% ten opzichte van de plastic inzameling. Vanaf november is er een nieuwe milieustraat in gebruik genomen waar

Jaarstukken 2016

27

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? inwoners de 18 stromen uit het activiteitenbesluit kunnen inleveren. Verder zijn de voorbereidingen getroffen om te starten met VANG (Van Afval Naar Grondstof) doelstellingen om een circulaire economie te realiseren.

Openbare ruimte Leefbaarheid woonwijken: een goede, veilig ingerichte en goed onderhouden openbare ruimte.

In het beleidsplan Kwaliteit openbare ruimte is gekozen voor een ambitie over de gewenste (beeld)kwaliteit voor de openbare ruimte. In 2016 is een evaluatie opgesteld van het DvO met Meerlanden. Hiermee is een aanzet gemaakt om de kwaliteit van de openbare ruimte te verwerken in het DvO op basis van beeldkwaliteit openbare ruimte. Dit heeft geleid tot de opzet van een ‘pilot’ voor het DvO begin 2017. Hiermee gaat Meerlanden over op het werken met beeldkwaliteit volgens de gestelde ambities.


Jaarstukken 2016

28

2.1.4 Programma 4: Veiligheid en handhaving Portefeuillehouder: drs. G. Goedhart Programmaverantwoordelijke: mr. A. van Mil Commissie: Bestuurlijke Aangelegenheden en Middelen Algemene doelstelling Het programma omvat openbare orde en veiligheid, brandweer en rampenbestrijding. De zorg voor de openbare orde en veiligheid is een kerntaak van de gemeente. Een onderdeel daarvan is de rampenbestrijding. Hierbij wordt zorggedragen voor een structuur die ertoe bijdraagt dat in geval van een ramp of zwaar ongeval zo effectief mogelijk opgetreden kan worden. Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor geda an? Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? Openbare orde en veiligheid Burgers dienen onveilige situaties laagdrempelig te kunnen melden en ontvangen terugkoppeling van de ondernomen acties.

Signalen uit de samenleving zijn in behandeling genomen en er heeft terugkoppeling plaatsgevonden naar de burgers. In 2017 zal samen met de buitengewone opsporingsambtenaren (boa’s) de werkwijze meldingen verder worden gestroomlijnd. Verder werd de burger via de media op de hoogte gebracht van specifieke zaken die betrekking hebben op de openbare orde en veiligheid. Voorbeelden daarvan zijn het onthullen van het eerste Whatsappgroepbordje in Noordwijkerhout, het donkere dagen offensief in de wintermaanden en de controle door de boa’s op alcoholgebruik door minderjarigen tijdens het carnaval.

De inzet van de hulpdiensten moet voldoende gewaarborgd worden en de burger moet in beginsel binnen twee werkdagen aangifte kunnen doen bij de politie.

De gemeenteraad heeft in januari 2016 ingestemd met het Regionaal beleidsplan 2016-2019 Veiligheidsregio Hollands Midden en het Korpsbeleidsplan 2016-2018 Brandweer Hollands Midden. De mogelijkheid van aangifte binnen twee werkdagen is bevorderd in overleg met de hulpdiensten (dit is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de hulpdiensten zelf).

Proportionaliteit bij veiligheidseisen bij evenementen en actieve coaching vrijwilligersorganisaties bij vergunningaanvragen.

In 2016 is de Algemene plaatselijke verordening tweemaal gewijzigd, zodat deze in overeenstemming is met de meest recente weten regelgeving. Ook is het standplaatsenbeleid geactualiseerd. Er is een digitale aanvraagmodule op de website beschikbaar waarbij de vergunning aanvrager stap voor stap door het vergunningaanvraagproces wordt geleid. Nieuwe evenementorganisaties zijn

Jaarstukken 2016

29

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? benaderd voor vooroverleg en bij zeven grote evenementen heeft vooroverleg en evaluatie plaatsgevonden. Bij advisering door de hulpdiensten is de proportionaliteit in het oog gehouden.

Sociale veiligheid wordt bevorderd, o.a. door initiatieven van bewoners(organisaties) op dit gebied als het gaat om de openbare buitenruimte binnen redelijke financiële grenzen te ondersteunen.

Ook in 2016 heeft de gemeente samen met de hulpdiensten, burgers en bedrijven ingezet op bevordering van de fysieke en sociale veiligheid. In dit verband kunnen o.a. worden genoemd: - Hercertificering van het Keurmerk Veilig Ondernemen Centrum. - Wervingsactie voor Burgernet in december 2016. Het aantal inwoners van onze gemeente dat momenteel deelneemt aan Burgernet is 9,0% (2014 8,2%, 2015 8,7%,). - Bevordering van de wijk-WhatsApp: in december 2016 is het startsein voor deze campagne gegeven met de eerste wijkapp in Zeeburg, in 2017 wordt deze campagne verder uitgerold. - Bevordering van de veiligheid op bungalowpark Sollasi door een verbeterde bewegwijzering van het park.

Beheersing van alcohol- en drugsgebruik onder jongeren door:

• samen met organisaties die zich richten op jongeren actief beleid te voeren om kennis en bewustwording van jongeren te verbeteren;

• regelmatig overleg te voeren met de horeca;

• strenge controle uit te oefenen.

Beheersing van alcohol- en drugsgebruik onder jongeren is in 2016 uitdrukkelijk aandachtspunt geweest van gemeentebestuur, politie en boa’s. Op jongerenfeesten zijn door de boa’s blaastesten gehouden (circa 300 personen). Bij een positieve blaastest zijn de desbetreffende jongeren doorgestuurd naar Bureau Halt. In 2016 waren dat 25 jongeren. De gebeurtenissen tijdens carnaval 2016 hebben geleid tot aangescherpte maatregelen voor de jeugddisco 2017. Zoals gebruikelijk is ook in 2016 tweemaal overleg gevoerd met de horeca.

Brandweer De lokale vrijwilligers bij de brandweer zijn van groot belang bij de brandweerzorg. De burgemeester vervult waar nodig een ombudsfunctie om te waarborgen dat de brandweervrijwilligers zich in regionale brandweerorganisatie voldoende gehoord voelen.

De burgemeester heeft op reguliere basis overleg gehad met de districtscommandant en de clustercommandant. Ook heeft de burgemeester in zijn rol als lid van het Algemeen Bestuur en van het Dagelijks Bestuur van de Veiligheidsregio meegesproken over de ontwikkelingen binnen de brandweer op het niveau van de Veiligheidsregio.

Jaarstukken 2016

30


Jaarstukken 2016

31

2.1.5 Programma 5: Zorg, welzijn en educatie Portefeuillehouders: A. Gotink, M.G. Bilars, drs. G. Goedhart Programmaverantwoordelijke: T. Warmerdam Commissie: Samenlevingszaken Algemene doelstelling Het programma omvat het initiëren en in stand houden van voorzieningen op het gebied van onderwijs, kunst, cultuur, sport, recreatie, jeugd en jongeren, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, volksgezondheid, werk en inkomen, sociale werkvoorziening en vluchtelingenwerk. Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor geda an? Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? Sociaal Domein algemeen Transformatie van het Sociale Domein. Dit vraagt om een andere manier van denken en handelen van alle betrokken partijen inclusief de gemeente zelf.

Eind 2016 is de Transformatieagenda Wmo 2017/2018 ter besluitvorming aangeboden aan de raad, waarmee binnen de Duin- en Bollenstreek gezamenlijk gewerkt wordt aan de transformatie van de Wmo. Hiermee kan verder gebouwd worden aan de ondersteuning van inwoners nu en waar nodig. Er is daarbij nadrukkelijk gekozen voor bespreking ervan met een brede vertegenwoordiging van het maatschappelijk middenveld en inwoners. Met Holland Rijnland (TWO Jeugdhulp) is een dienstverleningsovereenkomst aangegaan voor de jaren 2017-2018 voor de uitvoering van de taken op het terrein van Jeugdhulp.

Hierbij staan drie uitgangspunten centraal: • eigen kracht van de klant: van aanbod-

en systeemgericht naar vraag- en mensgericht;

• maximaal inzetten op behoud van de kwaliteit van de zorg;

• efficiëntere inzet van middelen, zodat de decentralisaties budgettair neutraal kunnen worden afgehandeld.

De Transformatieagenda Wmo 2017/2018 die is opgesteld, bouwt voort op deze uitgangspunten uit de Kadernota Wmo 2015-2018. De uitdagingen die in de Transformatienota zijn opgenomen, zijn: 1. uitgaan van wat mensen kunnen; 2. ondersteuning voor inwoners die het

nodig hebben; 3. zorgen dat mensen de weg naar hulp en

ondersteuning weten te vinden; 4. een agenda voor en door inwoners.

Een integrale cliëntgerichte benadering is het uitgangspunt, waarbij: • professionals de ruimte krijgen hun

werk te kunnen doen; • zo min mogelijk bureaucratie wordt

ingebouwd; • er sprake is van ontschotting tussen

De inwoners, de gebruikers van de zorg, krijgen de ruimte om hun verhaal te vertellen en aan te geven of zij krijgen wat nodig is. Noordwijkerhout en ook de andere gemeenten in de Duin- en Bollenstreek hebben een Reserve Sociaal Domein

Jaarstukken 2016

32

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? deelregelingen en budgetten.

gevormd. Deze kan worden ingezet voor het gehele sociaal domein.

Jeugdhulp Transformatie van de jeugdhulp, zodat kinderen en jeugdigen gebruik kunnen maken van algemene voorzieningen of, op indicatie, van gespecialiseerde voorzieningen.

In februari is ingestemd met de uitgangspunten voor de toekomst van de jeugdhulp. Om een versnelling van de transformatie te realiseren worden extra accenten aangebracht. Het Jeugd- en Gezinsteam, als integraal onderdeel van het Centrum Jeugd & Gezin, is daarbij de basis van de transformatie. Het Inkoopplan Jeugdhulp 2017-2019 Holland Rijnland is in april vastgesteld, waarmee voor de komende drie jaren de jeugdhulp is ingekocht. Op 10 november 2016 is besloten, op basis van de Notitie Jeugdhulp, tot het inkopen van extra regionale jeugdhulp door het inzetten van de verhoging van de middelen vanuit de meicirculaire 2016. Per kwartaal is cijfermatig inzicht gegeven in de geboden jeugdhulp. Om de transformatie in de jeugdhulp te stimuleren is een Tijdelijk Fonds Jeugdhulp Holland Rijnland voor 2016 – 2019 opgezet.

Wmo Onze inwoners kunnen allemaal meedoen, kunnen zich ontplooien en verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf, voor elkaar en de leefomgeving. We gaan uit van de eigen kracht en zelfredzaamheid van de inwoner en zijn of haar sociale netwerk. Voor de groep inwoners voor wie dat niet haalbaar is, is tijdelijke of langdurige ondersteuning beschikbaar.

We hebben nadere invulling gegeven aan de kaders zoals opgenomen in de Wmo kadernota door de opstelling van de transformatieagenda 2017-2018. We hebben de focus gelegd bij het versterken van de eigen regie bij de burger. Diverse organisaties en initiatieven zijn ondersteund ter bevordering van de participatie en zelfredzaamheid. Voorbeelden hiervan zijn MEE, Kwadraad, de ouderenbonden en de huur en verhuur van de nieuwe ruimte in Puyckendam. Via de ISD zijn de maatwerkvoorzieningen in het kader van de Wmo 2015 verstrekt. Naar aanleiding van de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep in mei 2016 is gekozen voor het uitvoeren van de hulp bij het huishouden via de “schoon en leefbaar huis” methode, waarbij niet meer in uren maar in taken/frequentie wordt geïndiceerd. Cliëntondersteuning voor mensen met een

Jaarstukken 2016

33

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? beperking vond plaats op basis van regionale afspraken (MEE).

De overheid werpt zo min mogelijk obstakels op bij het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid van de burger.

Er is gesproken met inwoners uit de Bollenstreek die reeds een burgerinitiatief zijn gestart (bijvoorbeeld de Taalklas) om op te halen waar men tegenaan loopt en welke facilitering zij nodig hebben om burgerinitiatieven te kunnen uitvoeren. (inspiratiesessie Wmo juni 2016). Binnen de gemeentelijke organisatie zijn diverse overleggen gevoerd om een integrale benadering (tussen afdelingen) van (zorg)vragen te bevorderen. De integrale benadering zal verder uitgewerkt worden in het gemeentelijke organisatie ontwikkelingsplan en ook onderdeel uitmaken van het traject omtrent de Omgevingsvisie.

Ondersteuning van mantelzorg.

Op diverse wijze is ingezet op ondersteuning van mantelzorgers: • Bij het contact tussen inwoner en het

Wmo Adviescentrum is nadrukkelijk aandacht voor een eventuele mantelzorgsituatie.

• Daarnaast zijn in 2016 183 mantelzorgcomplimenten verstrekt (tegenover 110 in 2015). Bij verstrekking van de mantelzorgcomplimenten wordt de mantelzorgsituatie besproken en gekeken of er geen sprake is van overbelasting.

• Eind 2016 is gestart met de pilot Alzheimercafé. Deze pilot wordt georganiseerd door een aantal zorgorganisaties en de gemeente om informatie (aan met name het sociale netwerk van een dementerende) te verstrekken over dementie.

• Gedurende het interactieve traject om te komen tot de Transformatieagenda zijn in samenspraak met het veld diverse acties (zoals aandacht voor de jonge mantelzorger, mantelzorgvriendelijke werkgevers en huishoudelijke hulp toeslag voor mantelzorgers) benoemd omtrent mantelzorg (en respijtzorg). Deze acties worden in 2017 en 2018 uitgevoerd.

Jaarstukken 2016

34

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? Werk Het domein werk wordt getransformeerd en de gemeente ontwikkelt beleid voor re-integratie.

SPW Vanaf 1 juli 2016 is het Servicepunt Werk (SPW) van start gegaan. Het SPW helpt mensen met een uitkering aan het werk, ook mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Het SPW ondersteunt ook werkgevers op het gebied van HRM en helpt hen bij het zoeken naar geschikte kandidaten. Resultaten Re-integratie Het afgelopen jaar is het aantal bijstandsgerechtigden Participatiewet opnieuw gestegen. De grote instroom van statushouders verklaart veelal deze stijging. Op 10 november 2016 heeft de raad ingestemd met een plan dat wordt uitgevoerd door de ISD in samenwerking met het midden- en kleinbedrijf, waarmee de kansen op de arbeidsmarkt van statushouders worden vergroot en naar verwachting de uitstroom hiermee zal toenemen. Tegenprestatie naar vermogen Op 15 december 2016 hebben wij ingestemd met het verplicht opleggen van de Tegenprestatie naar vermogen voor de brede doelgroep die onder de Participatiewet vallen.

Onderwijs Leerlingen voorbereiden op toekomstige maatschappelijke zelfstandigheid. De school en aansluitend werk nemen hierin een belangrijke plaats in.

Met de Sophia Stichting is gesproken over de verbouwing van de zolder van de Prinsenhofschool. Tevens is met Stichting Fioretti/Teylingen gesproken over de uitbreiding van de locatie Leeuwenhorst. Er is veelvuldig regionaal overleg geweest over uitbreiding van de taalklas Primair Onderwijs. In het najaar bleek dat uitbreiding op dat moment niet nodig is. In mei 2016 is de Internationale Schakelklas Voortgezet Onderwijs in Katwijk gestart. De financiële verantwoording van de gemeentelijke bijdrage voor Voor- en Vroegschoolse Educatie is ontvangen. Inhoudelijke evaluatie volgt in 2017. Er is nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de aangekondigde bezuinigingen op het groen onderwijs.

Jaarstukken 2016

35

Wat wilden we bereiken? Wat hebben we daarvoor gedaan? Sport, cultuur en voorzieningen Participatie van alle Noordwijkerhouters in de samenleving door middel van sport en cultuur.

De Bibliotheek Bollenstreek heeft extra activiteiten ingezet op het terrein van laaggeletterdheid, lezen en taal zoals de inrichting van taalpunten in alle vestigingen. In De Zilk is (ter vervanging van de bibliobus) in de Egelantierschool een servicepunt bibliotheek geopend voor de jeugd tot 12 jaar. Sportverenigingen en sociaal-culturele organisaties zijn gestimuleerd en ondersteund in het oppakken van hun rol in de participatiesamenleving. Zo zijn The Jump, Zwemvereniging Noordwijkerhout en Tennisvereniging Boekhorst ondersteund met een garantstelling voor een financiële bijdrage, indien benodigd, voor schooltoernooien in 2016. Het Wmo Adviescentrum heeft informatie avonden georganiseerd waarvoor de sportverenigingen ook waren uitgenodigd. Thema’s waren: Huiselijk geweld en kindermishandeling, Autisme in beweging en Noordwijkerhout, dementie vriendelijk. De sportcoach heeft in overleg met verschillende sportaanbieders sportkennismakingslessen georganiseerd. Hij heeft sportverenigingen betrokken en ondersteund bij de Koningsspelen. Voor de ondersteuning van sportverenigingen is een regionaal Sportcongres georganiseerd over het thema: jeugd, hoe te coachen en te (be)sturen? Stichting Noordwijkerhout Van Toen (NoVaTo) heeft, naast de jaarlijkse subsidie, in 2016 een toezegging gekregen van een incidentele subsidie van € 10.000 inrichtingskosten wanneer zij een ander pand zouden vinden in de gemeente om zich te huisvesten. Tevens heeft NoVaTo in 2016 ook nog € 500 incidentele subsidie gekregen voor de organisatie van de Krophollertentoonstelling in het gemeentehuis.


Jaarstukken 2016

36

Lasten en baten Deelfonds Sociaal Domein Onderstaand overzicht is opgenomen om inzicht te geven in de ontwikkeling van nieuwe taken en bijbehorende budgetten binnen het Sociaal Domein. Een minteken is nadelig.

Lasten en baten nieuwe taken binnen Sociaal Domein

(bedragen x €) 2015Raming

2016Werkelijk

2016

Wmo, lasten

Bijdrage Stichting MEE clientonderst JGT 148.831 148.831 148.831

Mantelzorgcompliment 19.565 50.000 20.705

Ondersteunende begeleiding 19.776 89.778 53.870

Sociale wijkteams 0 7.500 0

Inloopfuncties GGZ 28.860 43.222 23.115

Begeleiding Wmo groep en individuen 931.360 1.095.682 976.781

Apparaatskosten ISD (50% zorg Wmo) 200.253 207.291 215.731

Stelpost hogere lasten Wmo meicircirculaire 2016 0 31.000 0

1.348.645 1.673.304 1.439.033

Jeugdzorg, lasten

Kosten jeugd- en gezinsteams/Kwadraad 15.096 6.355 6.355

Specifieke jeugdhulp Holland Rijnland 2.598.580 2.674.649 2.914.971

Lokale kosten jeugdhulp 12.433 58.717 30.759

Persoonsgebonden budget Jeugdhulp, ISD 199.437 125.853 122.133

Uitvoeringskosten PGB, ISD 39.756 47.509 26.236

Kosten jeugd- en gezinsteams 238.252 0 0

Onvoorzien jeugdhulp 17.245 12.424 9.300

Instellen tijdelijk fonds jeugdhulp 28.042 28.042

Stelpost hogere lasten Jeugd meicirculaire 2016 0 53.000 0

3.120.799 3.006.549 3.137.796

Participatie, lasten

Participatiebudget ISD 126.317 118.702 118.702

Participatie GR KDB 1.229.492 1.291.307 1.251.040

Servicepunt Werk (SPW) 0 5.500 4.346

1.355.809 1.415.509 1.374.088

Extra Formatie

Uitbreiding 1/2 fte ten gunste van transformatie 35.000 35.700 5.625

35.000 35.700

Totaal lasten 5.860.253 6.131.062 5.950.917

Inkomsten (2016-2020 op basis van Septembercirculai re 2016)

Integratieuitkering Sociaal Domein, Wmo 1.862.329 1.989.256 1.989.256

Integratieuitkering Sociaal Domein, Jeugdzorg 2.927.689 2.737.072 2.737.072

Integratieuitkering Sociaal Domein, Participatie 1.377.750 1.297.775 1.297.775

Totaal baten 6.167.768 6.024.103 6.024.103

Saldo 307.515 -106.959 73.186

Jaarstukken 2016

37

2.2 Paragrafen In de begroting worden in afzonderlijke paragrafen de beleidslijnen vastgelegd met betrekking tot relevante beheersmatige aspecten en de lokale heffingen. In het jaarverslag staan de paragrafen die in de begroting zijn opgenomen. Ze bevatten de verantwoording van hetgeen in de overeenkomstige paragrafen in de begroting is opgenomen.

2.2.1 Paragraaf Bedrijfsvoering De gemeente Noordwijkerhout levert een scala aan producten en diensten. Een goede bedrijfsvoering is hierbij van essentieel belang. Bedrijfsvoering heeft een relatie met alle programma’s van de begroting. Bedrijfsvoering is het geheel van activiteiten dat wordt uitgevoerd om ervoor te zorgen dat voor iedereen duidelijk is wat er in een bepaalde periode moet worden gedaan (begroten), dat iedereen tijdens de uitvoering geïnformeerd is over de kwaliteit en de voortgang (monitoren), dat na afloop duidelijk is welke resultaten zijn behaald (verantwoorden) en welke aanpassingen nodig zijn voor een volgende cyclus (evalueren en bijstellen). In deze paragraaf geven wij inzicht in hetgeen wij in 2016 op het gebied van de bedrijfsvoering wilden bereiken en wat we ervoor hebben gedaan. Personeel en organisatie P&O Samen Op 24 mei 2016 is besloten tot ontvlechting van P&O Samen in een voorgenomen besluit door de colleges van de gemeente Noordwijk, Noordwijkerhout en Lisse per 1 januari 2017. Het is in het belang van elke organisatie dat de beleidsafdeling P&O goed verbonden is met zo kort mogelijke lijnen in de organisatie. Met de samenwerking van Lisse in HLT wordt voor Noordwijk en Noordwijkerhout de afstand tot hun organisaties dan ook te groot. Noordwijk en Noordwijkerhout hebben besloten om P&O per 1 januari 2017 onder te brengen in een nieuwe Gemeenschappelijke Regeling, waaraan de raad op 29 september 2016 goedkeuring heeft verleend. De inrichting van de nieuwe organisatie, plaatsing van medewerkers en inrichting van de benodigde systemen heeft in het laatste kwartaal van 2016 plaatsgevonden. Intergemeentelijke samenwerking In juni 2016 hebben de gemeenteraden van Noordwijk en Noordwijkerhout besloten een verkenningsstudie naar intensievere samenwerking tussen beide gemeenten te laten uitvoeren. Uiterlijk in het eerste kwartaal 2017 wordt het rapport verwacht met de resultaten van de verkenningsstudie naar intensievere samenwerkingsmogelijkheden tussen Noordwijk en Noordwijkerhout. Organisatieontwikkeling Op 15 november 2016 is besloten om een start te maken met een organisatieontwikkeltraject. De urgentie om nu te investeren in de organisatie is hoog met het oog op de toekomstige ontwikkelingen. Onderwerpen waarmee wij aan de slag gaan zijn onder andere: • het versterken van de onderlinge en integrale samenwerking; • samen eigenaarschap ontwikkelen en verantwoordelijk zijn voor het resultaat; • elkaar opzoeken, kennis met elkaar delen (in- en extern); • professioneel naar buiten treden; • versterken projectmatig werken; • investeren in kennis en competenties. Met deze thema's werken wij aan een verdere professionalisering van onze ambtelijke organisatie.

Jaarstukken 2016

38

Systematiek functionerings- en beoordelingsgesprekken Het doel om de huidige systematiek te evalueren en te komen tot een vereenvoudiging waarbij efficiency en effectiviteit voorop staan, is door de ontwikkelingen bij P&O-samen in 2016 niet haalbaar gebleken. In overleg met de OR is wel afgesproken om de gesprekscyclus, in aangepaste vorm, vanaf het vierde kwartaal weer op te pakken en voor het einde van 2016 het eerste gesprek afgerond te hebben. Voor het merendeel in dit ook gerealiseerd.

Communicatie Communicatie is in deze coalitieperiode speerpunt van beleid en vastgelegd in het Communicatiebeleidsplan 2015 – 2018 Communicatie van, voor en door iedereen. Opstellen werkplannen In 2016 is het Communicatiebeleidsplan verder uitgevoerd. Er zijn werkplannen opgesteld voor perscommunicatie, burgerparticipatie, interne communicatie en voor sociale en online media, die handvatten bieden bij de uitvoering van het beleidsplan. Omgevingsbewust werken met Factor-C is in de afgelopen jaren centraal gesteld. Trainingen Factor-C Ruim 50 medewerkers hebben een opleiding omgevingsbewust werken met Factor-C gevolgd. Het college en het managementteam volgden een masterclass Factor-C en de raad nam deel aan een workshop Factor-C. Ook zijn 8 medewerkers opgeleid tot ‘facilitator Factor-C’, waardoor zij in staat zijn startbijeenkomsten voor omgevingsbewust werken te begeleiden. Projecten Factor-C Diverse projecten zijn inmiddels volgens de kaders van het Communicatiebeleidsplan omgevingsbewust aangepakt, zoals de Centrumvisie en Sportpark De Boekhorst. Faciliteren medewerkers In juli vond de Proeverij Factor-C plaats, waardoor de kennis over Factor-C kon worden opgefrist. Om omgevingsbewust werken met Factor-C te borgen in de organisatie, is een digitaal Handboek Communicatie ontwikkeld. Tijdens de Proeverij is dit handboek gelanceerd. Het handboek helpt medewerkers bij hun communicatieve rol. Zo kan bijvoorbeeld aan de hand van een stroomschema een afweging gemaakt worden voor het al dan niet groot opzetten van een traject met Factor-C en de mate van participatie van verschillende actoren. Digitaal burgerpanel Het digitaal burgerpanel is in 2016 vier keer geraadpleegd. Het panel, dat inmiddels uit bijna 700 leden bestaat, kreeg vragen voorgelegd over het dorpsplein en het winkelgebied van Noordwijkerhout. De informatie werd gebruikt bij het opstellen van de Centrumvisie. Ook kon het digitaal burgerpanel deelnemen aan het onderzoek naar de online dienstverlening, de bibliotheekvoorziening in De Zilk en de transformatieagenda Wmo. De resultaten van de raadpleging worden op de website gepubliceerd. Gemeentelijke website Het onderdeel e-burgerzaken op de website is sinds mei 2016 uitgebreid. Inwoners kunnen online aangifte doen van geboorte, van overlijden en huwelijksaangifte. Gemeentepagina Met Uitgeverij Verhagen is weer een contract afgesloten voor de wekelijkse advertentie in het Noordwijkerhouts Weekblad. Aan deze gemeentepagina is een nieuwe rubriek toegevoegd: “De gemeente in gesprek……” Deze rubriek geeft inzicht in de onderwerpen en momenten waarop de gemeente in gesprek is gegaan met inwoners, ondernemers, verenigingen en instellingen.

Jaarstukken 2016

39

Perscommunicatie De gemeente voert een proactief persbeleid. De lokale en regionale pers ontvingen wekelijks de vastgestelde besluitenlijst. Voorafgaand aan de commissievergaderingen hield het college persgesprekken over belangrijke onderwerpen die tijdens deze vergaderingen aan de orde kwamen. Ook werden persberichten en persuitnodigingen verzonden. Interviewverzoeken werden zoveel mogelijk gehonoreerd en enkele keren werd zelf een voorstel gedaan voor het laten afnemen van een interview. Financieel beleid en -beheer De gemeente wil financieel gezond zijn. Om dit te bereiken is het onder meer van belang dat de gemeente een structureel sluitende (meerjaren)begroting heeft en beschikt over een adequate financiële positie. Het beleid is aangegeven in het coalitieakkoord en vormt de grondslag voor het beheer. Ontwikkelingen in 2016 zijn: Vennootschapsbelasting (Vpb) De wet Modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen is per 1 januari 2016 in werking getreden. Deze wet houdt in dat overheden vennootschapsbelasting moeten betalen over de winsten die zij met ondernemingsactiviteiten hebben behaald. In 2016 heeft er een inventarisatie plaatsgevonden van de belastingplicht en aangifteplicht van de gemeente Noordwijkerhout met betrekking tot de Vpb. De gemeente heeft zich hierbij laten adviseren door een fiscalist. Ten behoeve van de Vpb is in 2016 voor de grondexploitaties een openingsbalans per 1 januari 2016 opgesteld. Geconcludeerd is dat de gemeente Noordwijkerhout voor het jaar 2016 niet belastingschuldig is voor de Vpb. Wel is aan de Belastingdienst een verzoek gedaan tot individueel overleg om nog een aantal specifieke vragen door te nemen. De gemeente zal op voorhand wel ieder jaar aangifte gaan doen voor de Vpb. Vernieuwing Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) Op 17 maart 2016 is het wijzigingsbesluit vernieuwing BBV gepubliceerd en dit besluit is van toepassing vanaf het begrotingsjaar 2017. De vernieuwing c.q. de aanpassing van het BBV is het gevolg van de volgende ontwikkelingen: • de wens om de kaderstellende en controlerende rol van de raad te versterken; • de wens tot betere financiële vergelijkbaarheid; • het toenemende belang van deze wensen als gevolg van de drie recente decentralisaties; • de noodzaak om tijdig bij te kunnen sturen in economisch slechte tijden; • de wens om meer inzicht te hebben in elkaars financiële positie, gegeven de onderlinge

solidariteit als een gemeente in de problemen komt; • de toenemende nationale en internationale belangstelling voor de verslaglegging in de

publieke sector. De wijzigingen als gevolg van de vernieuwing van het BBV zijn verwerkt in de begroting 2017. De opzet en de inhoud van de begroting 2017 zijn hierdoor op een flink aantal punten gewijzigd. De verwerking van de nieuwe voorschriften van het BBV vergde dan ook een extra inspanning van de organisatie bij het opstellen van de begroting 2017. Sluitende meerjarenbegroting Er is een sluitende meerjarenbegroting 2016-2019 door de gemeenteraad vastgesteld. We zijn zo effectief en efficiënt mogelijk omgegaan met de gemeentelijke dienstverlening waardoor de kosten beheersbaar bleven. De tarieven van de belastingen voor inwoners zijn verhoogd met 1,25 % inflatiecorrectie. De tarieven van de afvalstoffenheffing, rioolheffing en de leges zijn kostendekkend gemaakt. De tarieven van de afvalstoffenheffing konden met 8,4% dalen door een verlaging van de tarieven voor het verwerken van afval. De tarieven van de rioolheffing

Jaarstukken 2016

40

stegen ten opzichte van 2015 met 0,9%. Dit was lager dan de inflatiecorrectie. In 2016 is aan de inwoners een belastingkorting verleend van € 15 op de aanslag gemeentelijke belastingen. Door middel van Infographic Begroting in een oogopslag is aandacht besteed aan welke middelen (waaronder belastingen) de gemeente inzet ten behoeve van de uitgaven. Als gevolg van de werkzaamheden voor het verwerken van de nieuwe ontwikkelingen is de nota Reserves en Voorzieningen nog niet geactualiseerd. De actualisering van de nota Reserves en Voorzieningen is gepland in het tweede deel van 2017. Huisvesting Het bestuur en het ambtelijk apparaat zijn gehuisvest in het gemeentehuis aan de Herenweg 4 in Noordwijkerhout. Arbo-normen In het kader van het organisatieontwikkeltraject is eind 2016 een tijdelijke structuurwijziging gerealiseerd. Als gevolg van deze wijziging is een aantal medewerk(st)ers verhuisd naar een andere werkplek. Hierbij is rekening gehouden met de Arbo-normen. Toegankelijkheid voor bezoekers De informatiebalie vormt de toegang tot de organisatie. Bezoekers worden aan de balie meteen geholpen of gericht doorverwezen naar de loketten in de centrale hal. De centrale hal wordt verder gebruikt voor exposities, informatiebijeenkomsten en bijvoorbeeld de bijeenkomst van gedecoreerden. De informatiebalie is van 8.30 uur tot 17.00 uur bezet en in gebruik. Duurzaamheid Bij onderhoud en vervangingen wordt het klimaatbeleid voor gemeentelijke gebouwen toegepast om de geformuleerde doelstelling uit het Milieubeleidsplan 2014-2018 te kunnen halen. In enkele ruimtes, waaronder de trouwzaal, is de traditionele verlichting vervangen door led-verlichting. Informatievoorziening Informatievoorziening heeft als ambitie om de informatiehuishouding van de gemeente in te richten als een samenhangend en betrouwbaar geheel van informatiesystemen dat vanuit heldere afspraken over ontwikkeling, beheer en besturing het primaire proces ondersteunt. Op deze manier wordt bijgedragen aan een betere dienstverlening en efficiënte bedrijfsvoering. Digitale dienstverlening Via de website wordt steeds meer informatie ontsloten en krijgen burgers en bedrijven meer mogelijkheden om online hun aanvraag te doen. Het afgelopen jaar is i-burgerzaken geïntroduceerd. Met dit systeem zullen stapsgewijs steeds meer burgerzakenproducten direct vanaf de website te regelen zijn. Op dit moment kan online aangifte worden gedaan van geboorte, overlijden en huwelijken. Door de ontwikkelingen op I&A-gebied is de uitbouw van de website met een afsprakenmodule nog niet gerealiseerd. Efficiëntere bedrijfsvoering De basisregistraties personen, adressen, grootschalige topografie, geometrische componenten et cetera worden binnen een duidelijke informatiearchitectuur aan elkaar gekoppeld. Door de registraties aan elkaar te koppelen, beschikt de gemeente altijd snel over voldoende betrouwbare en actuele gegevens (eenmalige invoer, meervoudig gebruik). Dit moet bijdragen aan een efficiëntere bedrijfsvoering en is bovendien klantvriendelijk. De afgelopen jaren heeft fasegewijs aansluiting op landelijke voorzieningen plaatsgevonden. In 2016 zijn we

Jaarstukken 2016

41

aangesloten op Landelijke voorziening Waardering Onroerende Zaken (WOZ) en de Landelijke voorziening Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Tijd- en plaats onafhankelijk werken Door virtualisatie software is de werkplek minder afhankelijk geworden van de specificaties van de pc op het bureau. Hierdoor wordt het mogelijk om tijden plaats onafhankelijk te werken. In 2016 is een klein aantal medewerkers bij wijze proef hiermee gestart. Continuïteit waarborgen Informatievoorziening wordt steeds belangrijker als productiemiddel in het behalen van organisatiedoelen en onze dienstverlening. Dit vraagt de komende jaren ook om extra investeringen. Om de noodzakelijke kwaliteit en de continuïteit te vergroten en de extra kosten daarvan te beperken, is besloten om dit in gezamenlijkheid met de gemeente Noordwijk op te pakken. In 2016 is hiertoe een gemeenschappelijke regeling aangegaan, die per 1 januari 2017 operationeel is geworden. De gemeente Noordwijk fungeert hierbij als centrumgemeente en de medewerkers van de gemeente Noordwijkerhout zijn in dienst getreden bij de gemeente Noordwijk. In 2016 is het fysieke archief (de archiefbescheiden tot en met het jaar 1995) volledig overgedragen aan het regionaal archief Leiden. Door het overbrengen van het fysieke archief naar het regionaal archief Leiden wordt voldaan aan de wettelijke taakstelling van de gemeente. Het traject om te komen tot een volledig digitale (archief- en werk)omgeving is getemporiseerd, omdat de oorspronkelijk streefdatum te ambitieus is gebleken. Verder is met de gemeente Noordwijk afgesproken om ook in dit proces zoveel mogelijk gezamenlijk op te trekken. Inkoop Inkoop werkt vanuit een jaarlijks inkoopjaarplan dat inzicht geeft in de individuele inkooptrajecten van de gemeente. Op basis van dit plan wordt ook de rechtmatigheid van de benoemde inkooptrajecten getoetst. Stichting Rijk Zoals in de begroting 2016 al is aangeven, heeft het college van Burgemeester en Wethouders in 2015 een positief besluit genomen over de continuering van de aansluiting bij stichting Rijk voor het jaar 2016. De aansluiting moe(s)t onder andere zorgen voor een verregaande professionalisering van de inkoop, de continuïteit van de inkoopdienstverlening beter te borgen en uiteindelijk ook financieel voordeel te boeken. Uit de evaluatie is gebleken dat hieraan is voldaan, vandaar het besluit om de aansluiting met stichting Rijk te continueren. Stichting Rijk verzorgt voor onder andere de gemeente Noordwijkerhout de gezamenlijke inkooptrajecten. Nieuwe Aanbestedingswet 2016 De nieuwe richtlijnen zijn geïmplementeerd in de nieuwe Aanbestedingswet. Een aantal opvallende wijzigingen ten opzichte van de eerdere Aanbestedingswet 2012 is:

• Invoering van het Uniform Europees Aanbestedingsdocument (UEA) in plaats van het Nederlandse model Eigen verklaring.

• EMVI - verzamelnaam voor 3 gunningscriteria: beste prijs-kwaliteitverhouding (beste pkv/bpkv), levenscycluskosten (laagste kosten op basis van kosteneffectiviteit) en laagste prijs.

• De invoering van een Dynamisch aankoopsysteem (DAS) in plaats van inhuurmarktplaatsen voor de inhuur van externen.

Jaarstukken 2016

42

Onderzoek doelmatigheid en doeltreffendheid In het kader van de bezuinigingen is besloten de onderzoeken niet langer jaarlijks uit te voeren. Daarvoor is de genoemde verordening in 2013 aangepast. Wel bestaat de mogelijkheid in het kader van een efficiënte en effectieve organisatie ‘quick scans’ uit te voeren. Rekenkamercommissie Hillegom, Lisse en Noordwijkerh out (HLN) Naast de onderzoeksmogelijkheden van het college, bestaat er ook een Rekenkamercommissie Hillegom, Lisse en Noordwijkerhout. Deze Rekenkamercommissie heeft als taak het toetsen van het door het gemeentebestuur gevoerde beleid en beheer op de onderdelen rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid. In dat kader hebben er in het verslagjaar 2016 de volgende onderzoeken plaatsgevonden: Nazorgtraject collegeonderzoeken ex artikel 213a In 2013 heeft de Rekenkamercommissie HLN haar rapportage naar aanleiding van de ‘quick scan’ collegeonderzoek ex artikel 213a Gemeentewet aan de raad aangeboden. In 2015 is de Rekenkamercommissie voor dit onderzoek gestart met een zogenaamd nazorgtraject. Met dit nazorgtraject wil de Rekenkamercommissie HLN nagaan wat de stand van zaken is ten aanzien van de uitvoering van het raadsbesluit van 11 juli 2013. De raad besloot op 11 juli 2013 de aanbevelingen over te nemen en het college te vragen hieraan uitvoering te geven. Middels een brief van het college van Burgemeester en Wethouders van 20 januari 2016 is aan de Rekenkamercommissie HLN over de uitvoering van de aanbevelingen door de Rekenkamercommissie gecommuniceerd. Onderzoek verbonden partijen In mei 2015 is de Rekenkamercommissie HLN een onderzoek gestart naar Verbonden Partijen met als doel te analyseren hoe de gemeenteraad meer grip kan krijgen op Verbonden Partijen. Na een traject van ambtelijk hoor en wederhoor is er, bij brief van 21 maart 2016, een bestuurlijke reactie van het college van B&W uitgegaan. Nazorgtraject rapport Treasurybeleid Noordwijkerhout Bij brief van 31 augustus 2016 heeft de Rekenkamercommissie HLN het college van B&W verzocht om aan te geven wat de stand van zaken is met betrekking tot de aanbevelingen die zijn gedaan in het rapport van de Rekenkamercommissie HLN van januari 2012. Middels een brief, gedateerd op 18 november 2016, heeft het college van B&W inzicht gegeven in de stand van zaken van de gedane aanbevelingen. Onderzoek omvang juridische dienstverlening In november 2015 is de Rekenkamercommissie HLN een onderzoek gestart naar de omvang van juridische advisering bij de 3 gemeenten. Het onderzoeksrapport is bij brief van 4 juli 2016 door de Rekenkamercommissie HLN aan het college van B&W aangeboden. Vervolgens heeft het college van B&W bij brief van 21 juli 2016 haar bestuurlijke reactie gegeven op het onderzoeksrapport. Arbeidsmigrantenbeleid Bij brief van 7 september 2016 heeft de Rekenkamercommissie HLN aangekondigd te starten met een onderzoek naar arbeidsmigrantenbeleid. Het onderzoek heeft zijn doorloop naar 2017.

Jaarstukken 2016

43

2.2.2 Paragraaf Verbonden partijen De paragraaf Verbonden partijen geeft inzicht in de zogenoemde verbonden partijen. Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk én een financieel belang heeft. De gemeente is verantwoordelijk voor de aansturing van deze verbonden partijen, de controle erop en de financiële consequenties voor de eigen organisatie. Deze paragraaf voorziet de raad van handvatten bij het uitvoeren van zijn kaderstellende en controlerende taak. Algemene visie Samenwerkingen met verbonden partijen dienen een waardevolle bijdrage te leveren aan de doeltreffendheid en efficiëntie bij de invulling van de publieke taken, waarbij getoetst wordt aan de 3 K’s: kwaliteit, kostenbesparing, kwetsbaarheid. Het onderbrengen van publieke taken bij verbonden partijen mag niet ten koste gaan van de democratische controle en gaat gepaard met voldoende inhoudelijk en financieel inzicht in de uitvoering van hun taak. In 2016 heeft de Rekenkamercommissie HLN het rapport Samen naar beter, gemeenteraad en governance rondom Verbonden Partijen uitgebracht. Dit rapport geeft aanbevelingen waarop de kaderstellende en controlerende functie van de raad versterkt kan worden. Op grond van artikel 20 van de Financiële verordening 2015 biedt het college eenmaal in de vier jaar een nota Verbonden Partijen aan de raad aan. In deze nota worden de beleidskaders omtrent (het aangaan van nieuwe) participaties vastgelegd. Naast de kaders voor het beleid behandelt de nota ook de wijze waarop de raad wordt geïnformeerd over ontwikkelingen binnen een verbonden partij en de wijze waarop de raad een verbonden partij aanstuurt, controleert en hoe hij zich verantwoordt over een verbonden partij. Aanvankelijk was de nota Verbonden Partijen eind 2016 voorzien. Mede omdat we in dit traject samen met Noordwijk willen optrekken is de planning verschoven naar het tweede kwartaal 2017. De eerdergenoemde aanbevelingen uit het rapport van de Rekenkamer HLN zullen worden meegenomen in deze nota. Toelichting per verbonden partij Noordwijkerhout heeft in 2016 bestuurlijke en financiële belangen in de navolgende verbonden partijen. De wijze waarop verbonden partijen een bijdrage leveren aan het bereiken van de voorgenomen doelstellingen is hiervoor kort toegelicht en komt ook aan de orde bij de programma's. De financiële risico´s van de verbonden partijen zijn in beeld gebracht bij de totale risico-inschatting in de paragraaf over het weerstandsvermogen. Met behulp van het risicomanagementsysteem worden de risico’s met regelmaat geactualiseerd. Wij zijn daardoor op dit punt meer ‘in control’. In onderstaande toelichting wordt per verbonden partij ook nog aandacht besteed aan de risico’s van de desbetreffende verbonden partij. Daarbij is ook de financiële bijdrage in 2016 aangegeven.

Jaarstukken 2016

44

Intergemeentelijke Sociale Dienst, Lisse Doel/openbaar belang: Gemeenschappelijke dienst waarin naast de gemeente Noordwijkerhout de gemeenten Hillegom, Lisse, Noordwijk en Teylingen deelnemen. De dienst is belast met de uitvoering van de wetten op het gebied van sociale zekerheid en sommige onderdelen van de Wmo (met name hulp bij het huishouden) waarvan de uitvoering aan de gemeenten, al dan niet in medebewind, is opgedragen. Voorts is de dienst belast met de uitvoering van algemene maatregelen van bestuur, uitvoeringsregelingen van de sociale wetten en andere gemeentelijke taken op het gebied van de sociale zekerheid. De taken worden zoveel mogelijk uitgevoerd in samenwerking met arbeidsvoorziening, organisaties van zorginstellingen en instanties die met de uitvoering van sociale zekerheidswetten zijn belast. De dienst is bovendien belast met de opvang en verzorging van slachtoffers in het kader van de rampenplannen van de vijf aangesloten gemeenten. Tekorten of overschotten worden met de deelnemende gemeenten verrekend. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: Twee wethouders in het Algemeen Bestuur; wethouder in Dagelijks Bestuur Financieel belang/bijdrage 2016: € 5.458.977

Eigen vermogen 01-01-2016: € 0 Eigen vermogen 31-12-2016: € 0 Vreemd vermogen 01-01-2016: € 0 Vreemd vermogen 31-12-2016: € 0 Resultaat 2016: € 1.165.479

Risico’s: De ISD Bollenstreek kent enkele openeinde regelingen waarbij een overschrijding van de budgetten resulteert in een hogere bijdrage van de gemeente. Voor de ISD Bollenstreek ligt het risico voor onze gemeente enerzijds in de bijdrage in de exploitatielasten en anderzijds in de uitvoering van de openeinde regelingen.

Personeel en Organisatie Lisse, Noordwijk en Noordwi jkerhout, Lisse Doel/openbaar belang: Deze gemeenschappelijke regeling is getroffen ter behartiging van het belang van een kwalitatief goede en doelmatige uitvoering van taken van de deelnemende gemeenten op het gebied van personeel en organisatie. De behartiging van dit doel is opgedragen aan de gemeente Lisse die als centrumgemeente fungeert. De deelnemende gemeenten hebben een dienstverleningsovereenkomst afgesloten. Tekorten of overschotten worden met de deelnemende gemeenten verrekend. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: Wethouder in het Portefeuillehoudersoverleg Financieel belang/bijdrage in 2016:

€ 295.654

Eigen vermogen 01-01-2016: € 0 Eigen vermogen 31-12-2016: € 0 Vreemd vermogen 01-01-2016: € 0 Vreemd vermogen 31-12-2016: € 0 Resultaat 2016: € 89.517 Risico’s: Frictiekosten vanwege ontbinding per 1 januari 2017

Stichting RIJK, Heemstede Doel/openbaar belang: Stichting Regionaal Inkoopbureau IJmond en Kennemerland (RIJK) is een samenwerkingsorganisatie tussen een aantal gemeenten in Noord-Holland en sinds kort 3 gemeenten in Zuid-Holland. Het doel van de stichting is om financiële, kwalitatieve en procesmatige inkoopvoordelen voor haar leden te behalen. Daarnaast wordt inkoop als strategisch en tactisch instrument ingezet ter ondersteuning van de beleidsdoelstellingen van de gemeente. Rechtsvorm: Stichting Zeggenschap: Gemeentesecretaris is lid Algemeen Bestuur. Financieel belang/bijdrage 2016: € 42.616 Eigen vermogen 01-01-2015: € 175.2072 Eigen vermogen 31-12-2015: € 273.970 Vreemd vermogen 01-01-2015: € 0 Vreemd vermogen 31-12-2015: € 0 Resultaat 2015: € 66.563 Risico’s: Geen specifieke risico’s

2 Cijfers over 2016 zijn tijdens de totstandkoming van deze jaarrekening nog niet bekend.

Jaarstukken 2016

45

Vuilafvoerbedrijf Duin - en Bollenstreek, Voorhout Doel/openbaar belang: Als gemeenschappelijk belang is aangewezen de zorg voor het op doelmatige en milieuhygiënisch verantwoorde wijze verwerken, vernietigen en afvoeren van afvalstoffen. De exploitatie wordt uitgevoerd door De Meerlanden Holding te Aalsmeer. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: Wethouder, tevens voorzitter, in het Algemeen Bestuur. Financieel belang/bijdrage 2016: € 143.626 Eigen vermogen 01-01-2016: € 95.074 Eigen vermogen 31-12-2016: € 78.874 Vreemd vermogen 01-01-2016: € 0 Vreemd vermogen 31-12-2016: € 0 Resultaat 2016: € 0 Risico’s: Eventueel onvoorziene kosten in onderhoud van de overslaginstallatie.

Veiligheidsregio Hollands Midden, Leiden Doel/openbaar belang: De gemeentelijke brandweertaken worden door de veiligheidsregio uitgevoerd. Het openbaar lichaam heeft als doelstelling de belangen te behartigen van de aan de regeling deelnemende gemeenten op het terrein van de brandweer, de geneeskundige hulpverlening bij zware ongevallen, rampen en de rampenbestrijding en een gecoördineerde inzet te realiseren van bij zware ongevallen en rampen betrokken organisaties, instellingen en diensten. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: De burgemeester heeft zitting in het dagelijks bestuur en het algemeen bestuur. Financieel belang/bijdrage 2016: € 874.463 Eigen vermogen 01-01-2016: € 9.912.207 Eigen vermogen 31-12-2016: € 7.578.862 Vreemd vermogen 01-01-2016: € 19.037.206 Vreemd vermogen 31-12-2016: € 25.571.781 Resultaat 2016: € 840.631 Risico’s: Diverse bedrijfsvoeringsrisico’s.

Holland Rijnland, Leiden Doel/openbaar belang: Holland Rijnland is een verband van vijftien gemeenten in het hart van de Randstad. Deze gemeenten werken vanuit een gezamenlijke strategische visie aan de verdere ontwikkeling van de regio om de kwaliteit van wonen, werken, ondernemen en recreëren van burgers, bedrijven en instellingen in het gebied te bevorderen. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: Burgemeester en raadslid in het Algemeen Bestuur; wethouder in Dagelijks Bestuur. Financieel belang/bijdrage 2016: € 175.894 Eigen vermogen 01-01-2016: € 1.285.673 Eigen vermogen 31-12-2016: € 348.536 Vreemd vermogen 01-01-2016: € 1.314.202 Vreemd vermogen 31-12-2016: € 890.092 Resultaat 2016: €-159.171

Voor uitleg over de bedragen, zie onderdeel “ontwikkelingen, Holland Rijnland”. Voor de bijdrage 2016 is uitgegaan van de begroting 2016.

Risico’s: Het samenwerkingsorgaan beschikt niet over vrije reserves. De deelnemende gemeenten zijn op grond van de gemeenschappelijke regeling geheel gezamenlijk aanspreekbaar voor eventuele tekorten.

Werkvoorziening Kust -, Duin - en Bollenstreek (KDB) / De Maregroep Doel/openbaar belang: Deze regeling zorgt ervoor dat inwoners met een beperking of belemmering kunnen blijven werken in een sociale werkvoorziening. Onderling worden afspraken gemaakt over plaatsing van de inwoners en daarvoor wordt naar rato een geldbedrag per gemeente gerekend. Er worden afspraken gemaakt over de verantwoording van de rechtmatigheidsaspecten. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling werkvoorzieningsschap Kust-, Duin- en Bollenstreek Zeggenschap: Wethouder is lid van het Algemeen Bestuur en enig lid van de Algemene Vergadering

van Aandeelhouders (AVA). Financieel belang/bijdrage 2016: € 42.885 Eigen vermogen 01-01-2016: € 2.943.000 Eigen vermogen 31-12-2016: € 3.113.000 Vreemd vermogen 01-01-2016: € 5.404.000 Vreemd vermogen 31-12-2016: € 3.028.000 Resultaat 2016: € 807.000

Voor het financieel belang is uitgegaan van de gemeentelijke bijdrage voor terugbetaling, omdat dit voorstel eerst nog moet worden goedgekeurd door het AB. De verhoging van de gemeentelijke bijdrage in 2017 wordt veroorzaakt door een daling in de rijksbijdrage Wsw t.o.v. 2016 en een kleine loonsverhoging Wsw voortkomend uit de cao Wsw.

Risico’s: Voor de Maregroep geldt een bijdrage van de gemeente in het eventueel exploitatietekort.

Jaarstukken 2016

46

Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden, Leiden Doel/openbaar belang: Deze dienst geeft uitvoering aan de Wet Publieke Gezondheid en taken op het terrein van de gezondheidszorg en aan de geneeskundige hulpverlening bij rampen. Daarnaast heeft de regeling tot taak: het instellen, in stand houden en continu paraat hebben van een centrale post ten dienste van het ambulancevervoer. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: Wethouder in het Algemeen Bestuur Financieel belang/bijdrage 2016: € 496.463 Eigen vermogen 01-01-2016: € 5.765.000 Eigen vermogen 31-12-2016: € 2.077.000 Vreemd vermogen 01-01-2016: € 25.165.000 Vreemd vermogen 31-12-2016: € 24.699.000 Resultaat 2016: € - 436.000

Voor de bijdrage 2016 is uitgegaan van de begroting 2016. Risico’s: Gemeenten hebben reeds een bedrag van € 36.000 bijgestort. Het grootste deel van het negatieve resultaat over 2016 ligt bij de Regionale Ambulancevoorziening (RAV). Het vermogen (reserve) van de RAV daalt dan ook naar € 335.000. Voor 2017 is het budget verhoogd en zal herrekening voortaan ieder jaar, in plaats van iedere vier jaar, plaatsvinden.

BNG, Den Haag Doel/openbaar belang: De NV Bank Nederlandse Gemeenten is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Met het deelnemen in het maatschappelijk kapitaal van de NV wordt beoogd te voorzien in het (gemeenschappelijk) behartigen van de belangen rondom de kapitaalbehoefte van onder meer de lagere overheden. De staat heeft de helft van de aandelen; de andere helft is in handen van de gemeenten, provincies en hoogheemraadschappen. Rechtsvorm: Structuur Vennootschap Zeggenschap: Wethouder in Algemene Vergadering van Aandeelhouders Aantal aandelen: 8.775 Dividend: € 8.950 Risico’s: Risico’s beperken zich tot de dividenduitkering en de intrinsieke waarde van de aandelen als deze ooit vrij verhandelbaar worden.

Dunea, Zoetermeer Doel/openbaar belang: Dunea produceert en levert drinkwater in het westelijk deel van Zuid-Holland. Rechtsvorm: NV Zeggenschap: Wethouder in Algemene Vergadering van Aandeelhouders Aantal aandelen: 49.704 Dividend: € 0 Risico’s: Risico’s voor de aandeelhouder beperken zich tot wettelijke risico’s. Er wordt geen dividend uitgekeerd.

Liander, Arnhem Doel/openbaar belang: Liander beheert elektriciteits- en gasnetwerken (in Zuid-Holland, Gelderland, Flevoland en delen van Friesland). Rechtsvorm: NV Zeggenschap: Wethouder in Algemene Vergadering van Aandeelhouders Aantal aandelen: 388.648 Dividend: € 241.494 Risico’s: Risico’s beperken zich tot de dividenduitkering en de intrinsieke waarde van de aandelen als deze ooit vrij verhandelbaar worden.

Meerlanden Holding, Aalsmeer Doel/openbaar belang: De Meerlanden Holding NV is een overheids NV die zich richt op het inzamelen, verwerken en recyclen van de afvalstoffen en aanverwante taken voor onze en enkele omliggende gemeenten. In een dienstverleningsovereenkomst van 5 jaar zijn de aard en omvang van de te leveren diensten en de vergoeding vastgelegd. Deze vergoeding wordt zo laag mogelijk gehouden. Marktconform tegen een goede prijs en kwaliteitsverhouding. Rechtsvorm: NV Zeggenschap: Wethouder in Algemene Vergadering van Aandeelhouders Aantal aandelen: 2.447 Dividend: € 24.617 Risico’s: Geen bijzondere risico’s.

Jaarstukken 2016

47

GOM, Noordwijkerhout Doel/openbaar belang: Het daadwerkelijk realiseren van de herstructurering en gebiedsontwikkeling van de Greenport Duin- en Bollenstreek d.m.v. het zelfstandig realiseren van ruimtelijke projecten en door het maken van afspraken of het aangaan van overeenkomsten met derden over de uitvoering van ruimtelijke projecten. Het verrichten van alle overige handelingen op commercieel en financieel gebied, die met het vorenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn. Het oprichten en verwerven van, het deelnemen in, het samenwerken met, het besturen van, alsmede het (doen) financieren van andere ondernemingen en het deelnemen aan andere samenwerkingsverbanden, in welke rechtsvorm ook. Rechtsvorm: BV Zeggenschap: Wethouder in Algemene Vergadering van Aandeelhouders Aandelen kapitaal: € 65.616 Dividend: € 0 Risico’s: De zes Greenportgemeenten hebben een garantstelling van maximaal ieder € 7.000.000 verstrekt maar het kredietrisico bedraagt € 1.300.000 .

Ontwikkelingen ISD De ISD voert voor de gemeenten Hillegom, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen de taken uit op het gebied van de sociale zekerheid en een deel van de Wet maatschappelijke ondersteuning. • Inkomen: Begin 2016 was er een forse achterstand met betrekking tot het afhandelen van

de periodieke onderzoeken. Ondanks de groei van het aantal klanten dat van de ISD een uitkering ontvangt, is het de ISD gelukt om het afhandelen van de heronderzoeken op te nemen in de dagelijkse werkzaamheden. Hierdoor heeft de ISD haar klanten beter in beeld. Iedereen die bijstand ontvangt moet de Nederlandse taal beheersen. De taaleis geldt vanaf 1 januari 2016 voor nieuwe klanten en vanaf 1 juli 2016 voor mensen die al een uitkering hebben. Ingevolge de Participatiewet zijn klanten verplicht tot het naar vermogen doen van onbeloonde maatschappelijke nuttige activiteiten in ruil voor een uitkering. Aan 50 klanten is als pilot de tegenprestatie naar vermogen opgelegd. De pilots zijn in 2016 geëvalueerd. De evaluaties zijn in de gemeenteraden besproken.

• Zorg: De ISD wil ervoor zorgen dat iedere bewoner van de Bollenstreek de voorziening krijgt waar hij of zij recht op heeft. Waar in 2015 de focus lag op een zachte landing en continuïteit van de zorg is in 2016 veel aandacht besteed aan de harde kant van contracteren. Aanbieders hebben moeten aantonen dat ze voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen. Daarnaast worden klanten gebeld of diensten werkelijk zijn geleverd. Landelijk beeld in 2016 was dat gemeenten worstelen met de hulp bij het huishouden. De beschikbare budgetten, de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep en de wens om de eigen kracht en regie van de burger centraal te stellen, is aanleiding geweest tot invoering van een nieuwe maatwerkvoorziening ‘een schoon en leefbaar huis’.

Personeel en Organisatie Lisse, Noordwijk en Noordwijkerhout Naar aanleiding van de ambtelijke fusie tussen Hillegom, Lisse en Teylingen (1 januari 2017) is de gemeenschappelijke regeling P&O-Samen ontvlochten. Op 10 november 2016 is de ontvlechting bevestigd. Vuilafvoerbedrijf Duin- en Bollenstreek Door deelname vanaf medio 2016 van de volledige gemeente Teylingen (Sassenheim en Warmond worden toegevoegd) is er een andere verdeelsleutel ontstaan van de vaste kosten die tot een verlaging van de bijdrage van Noordwijkerhout hebben geleid. In 2016 is onderzoek gedaan naar de toekomst van het overslagstation en heeft de Europese aanbesteding plaatsgevonden van het transport en de verwerking van gft-afval. Deze is gegund aan Meerlanden.

Jaarstukken 2016

48

Sinds 2015 wordt het overslagterrein gebruikt door Midwaste voor de overslag van kunststofverpakkingen. Over 2015 is een bijdrage ontvangen van Meerlanden in verband met deze overslag. Over 2016 is tevens de bijdrage in rekening gebracht bij Meerlanden. Per 1 januari 2009 wordt het beheer/exploitatie van het overslagstation door Meerlanden uitgevoerd. Veiligheidsregio Hollands Midden • Bevolkingszorg op orde 2.0

Het Algemeen Bestuur heeft op 2 april 2015 de rapportages Bevolkingszorg Veiligheidsregio Hollands Midden vastgesteld. Op basis van deze rapportages heeft het afgelopen jaar de uitwerking plaatsgevonden van de nieuwe landelijke visie op de gemeentelijke taken (Bevolkingszorg) tijdens crises, namelijk: “ Bevolkingszorg Hollands Midden richt zich op het stimuleren van de zelfredzaamheid van de maatschappij en verleent actieve zorg aan mensen die dat nodig hebben”. Bevolkingszorg Hollands Midden biedt hedendaagse en realistische bevolkingszorg. De vertaling van de visie zit niet in grote organisatorische wijzigingen, maar in de manier van kijken en de manier van handelen van crisisfunctionarissen zoals improvisatiekracht. Het Regionaal Crisisplan, deel bevolkingszorg, is hierop grotendeels aangepast. In 2017 volgen de laatste aanpassingen.

• Bezuinigingsvoorstellen Brandweer Hollands Midden In het Algemeen Bestuur van november 2014 is de Kadernota Meer-Anders-Minder (MAM) vastgesteld. In deze nota zijn de bezuinigingsvoorstellen voor de brandweer opgenomen. Er zijn geen maatschappelijke effecten door het verdwijnen van de voertuigen, omdat in de gehele regio gewerkt wordt met operationele grenzen en een regionale paraatheid.

Holland Rijnland In 2016 is Holland Rijnland samen met de gemeenten gestart met het uitwerken van de Inhoudelijke Agenda. De Inhoudelijke Agenda 2016 - 2020 vormde de start van een nieuwe periode van samenwerking langs de drie domeinen Maatschappij, Economie en Leefomgeving. Het betreft een dynamische agenda waarin door de samenwerkende gemeenten inhoudelijke speerpunten zijn geïdentificeerd als van regionaal belang met daarin een nieuwe rol voor Holland Rijnland. Van “regionale organisatie” naar “regionaal organiseren”, waarbij er een sterkere nadruk is komen te liggen op de platformfunctie, lobby en belangenbehartiging en het signaleren van nieuwe ontwikkelingen en kansen. Dit gebeurt door middel van een afgeslankte flexibele netwerkorganisatie waarbij de strategische eenheid van ongeveer 12 formatieplaatsen zich inzet voor uitvoering van de Inhoudelijke Agenda. Het grootste deel van de organisatie (voor 75%) houdt zich echter bezig met uitvoering binnen het Regionaal Bureau Leerplicht. De rollen van de organisatie Holland Rijnland verschillen per domein. Bij Maatschappij ligt de primaire focus op de platformfunctie, bij Economie is de initiatiefrol belangrijker, terwijl er bij Leefomgeving ook concreet uitwerking wordt gegeven aan het Regionaal Investeringsfonds. Binnen deze domeinen is een aantal speerpunten (dertien) geformuleerd die deels zijn opgepakt en waarvan deels nog de koers in samenspraak met de gemeenten moet worden bepaald en/of uitvoeringsprogramma’s moeten worden opgesteld. Nieuw in 2016 is het tot stand komen van het clusteroverleg tussen alle vertegenwoordigers van de vijf Bollengemeenten in het Algemeen Bestuur (naast het vooroverleg dat al bestaat tussen de portefeuillehouders). Door gezamenlijk op te trekken is er meer kans op slagen bij het bereiken van resultaat voor onze gemeente c.q. onze streek binnen Holland Rijnland. De rapportage van Partners&Pröpper benadrukt in dit verband dat onze gemeente een sterkere rol moet spelen binnen de regionale samenwerking opdat we de belangen van onze gemeente goed kunnen borgen.

Jaarstukken 2016

49

Enkele concrete resultaten in 2016: • De tijdelijke werkorganisatie (TWO) heeft voor 80 miljoen jeugdhulp gecontracteerd binnen

de gestelde termijn en het financiële kader. • Er zijn belangrijke stappen gezet in transformatie van de jeugdhulp, waarbij passende hulp

voor jeugdigen en gezinnen het uitgangspunt is. • Regionaal bureau leerplicht:

ο het aantal verzuimmeldingen van jongeren onder de 18 is met 16% gedaald; ο het aantal jongeren met een melding is met 10% gedaald; ο het aantal kinderen met een vrijstelling is afgenomen van 427 naar 374; ο het aantal thuiszitters is met 23% gedaald: van 52 in 2014-2015 naar 40 in 2015-2016; ο MBO-scholen nemen meer hun verantwoordelijkheid waardoor het aantal preventieve

trajecten is gedaald. • Met de gemeenten en publieke partners is een energieprogramma opgetuigd, in juni 2017

wordt een gezamenlijk energieakkoord vastgesteld. • Ladder Duurzame Verstedelijking is opgezet. • Aansluiting op Regionale Investeringsagenda is georganiseerd, Leidse Campus, Hollands

Utrechts Plassengebied en Spacecampus als eerste projecten > uitbreiding met Blueport en Shared Servicecentre Space.

• Meerdere lobbytrajecten zijn uitgevoerd: onder andere behoud groenonderwijs en Nationaal Park Hollandse Duinen.

• Het Biobased programma plantenstoffen is opgezet met aantal pilots in Holland Rijnland. • Europees programma Shared Responsibility. • Evaluatie/doorontwikkeling groenprogramma + LEADER. • Doorontwikkeling van Inhoudelijke Agenda. • Kennisdeling door het organiseren van vier thema cafés: Energie, Jeugd, SMART en

Groen. Bij de tussenrapportage van Holland Rijnland per 1 juli 2016 is gemeld dat er sprake is van een tekort van € 148.000. Dit tekort werd onder andere veroorzaakt door hogere kosten voor het hosten van bedrijfsvoeringstaken door Servicepunt71, met name waar het gaat om de transitiekosten. Het latere tijdstip waarop de overdracht van taken is gerealiseerd heeft geleid tot hogere kosten voor salarissen en inhuur dan begroot. Daarnaast speelde er het wegvallen van rentebaten en de noodzakelijke reservering voor het Individueel Keuzebudget (IKB). Deze ontwikkelingen zijn niet in de begroting 2016 verwerkt, maar wel als risico aangemerkt. Het positief resultaat van de jaarrekening 2015 (€ 189.000) is beschikbaar om een mogelijk negatief resultaat over het jaar 2016 op te vangen. In eerste instantie zag het er aan het eind van het jaar naar uit dat het tekort iets verder zou oplopen, maar binnen de beschikbare ruimte van € 189.000 zou blijven. Naar aanleiding van de accountantscontrole is echter duidelijk geworden dat het negatieve resultaat in ieder geval € 159.000 hoger uitkomt dan voorspeld. Dit kwam doordat de benodigde reservering voor het IKB gesignaleerd en gerapporteerd is in de tussenrapportage maar niet administratief verwerkt was als reservering. Werkvoorzieningsschap Kust, Duin- en Bollenstreek (KDB) / De Maregroep Het kabinet heeft besloten de sociale werkvoorziening met ingang van 1 januari 2015 onder te brengen in gemeentelijke werkbedrijven. Dit is een belangrijk onderdeel van de nieuwe Participatiewet. De aan de GR KDB deelnemende gemeenten hebben het besluit genomen tot oprichting van een Servicepunt Werk die in stappen invulling gaat geven aan de uitvoering van deze wet. Onlangs is een kartrekker aangesteld die een bedrijfsvoerings- en implementatieplan gaat opstellen. De uitkomst van deze werkzaamheden zal vervolgens aan de raden ter goedkeuring worden voorgelegd alvorens tot uitvoering kan worden overgegaan.

Jaarstukken 2016

50

RDOG Het AB heeft op 25 maart 2015 de Ontwikkelagenda 2020 HM vastgesteld. In oktober 2016 is dit project afgerond met de eindrapportage Gezond GeregelD. Aan de colleges is voorgesteld om het opdrachtgeverschap voor taken die niet vallen onder de Wet publieke gezondheid (Wpg), in te vullen via het Portefeuillehoudersoverleg Publieke Gezondheid HM en niet meer via het AB RDOG. Aan de raden is gevraagd om de kaders voor Jeugdgezondheidszorg en Veilig Thuis vast te stellen. In 2017 en 2018 komen de kaders voor andere niet-Wpg-taken aan bod. In 2016 heeft de RDOG HM accountteams voor de gemeenten ingesteld. Daarmee beoogt de RDOG een integrale aanpak van vragen van de gemeente. De toegenomen drukte bij Meldpunt Zorg / Veilig Thuis heeft geleid tot uitbreiding van de formatie. In 2016 is die gedekt uit de reserves. Voor 2017 is een begrotingswijziging aangekondigd. Meerlanden Holding N.V. Met het oog op het aflopen van de huidige DVO eind 2017 heeft in 2016 een evaluatie plaatsgevonden. Verbeterpunten die uit de evaluatie naar voren komen zijn de resultaatverplichtingen, regiesturing en kaderstelling met betrekking tot de taakgebieden. Bekeken wordt of hierover in de toekomst regio-breed afspraken kunnen worden gemaakt. Het contract met Meerlanden is verlengd tot 1 juli 2017. GOM Op 30 juni 2016 is de herziening van de Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport Duin- en Bollenstreek vastgesteld door de gemeenteraad. Informatievoorziening Nieuw in 2016 is het tot stand komen van het clusteroverleg tussen alle vertegenwoordigers van de vijf Bollenstreekgemeenten in het Algemeen Bestuur van Holland Rijnland. Dit clusteroverleg heeft ervoor gezorgd dat de concept kadernota 2018 vervroegd naar de commissies is gestuurd, zodat zij nog accentwijzigingen konden aanbrengen en vragen konden stellen. Via het agendapunt Ingekomen stukken en mededelingen wordt de gemeenteraad en via het agendapunt Regionale zaken worden de commissies van de van belang zijnde informatie over de samenwerking en de gemeenschappelijke regelingen op de hoogte gehouden. In 2016 zouden de collegevoorstellen over de begrotingen inclusief jaarstukken van de gemeenschappelijke regelingen in een gebundeld raadsvoorstel worden aangeboden. Dit voornemen wordt meegenomen in de nota Verbonden Partijen die gepland staat voor 2017.

Jaarstukken 2016

51

2.2.3 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Volgens artikel 12 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) dient er minimaal voor de navolgende categorieën een beheerplan te zijn: • wegen; • riolering; • water; • groen; • gebouwen In deze paragraaf dient het beleidskader voor het onderhoud van de kapitaalgoederen gegeven te worden. Het gewenste onderhoudsniveau is daarbij bij uitstek het onderwerp. De financiële consequenties van het beleidskader en de vertaling in de begroting dienen expliciet aangegeven te worden. In onze gemeente wordt gewerkt met de volgende beheerplannen:

Wegen Wegenbeheerplan Omschrijving beleidskader De raad heeft in oktober 2015 een nieuw Beleidsplan kwaliteit openbare ruimte vastgesteld. Dit beleidsplan gaat niet alleen over de kwaliteit van de verhardingen, maar ook over de kwaliteit van alle andere disciplines in de openbare ruimte (groen, openbare verlichting, meubilair, enz.). Zowel de technische kwaliteit als de verzorgingskwaliteit (onkruid, zwerfvuil, enz.) staan hierbij centraal. Door een kosten-batenanalyse kan de raad een afweging maken tussen gewenste kwaliteit en budget. Het plan is van toepassing van 2015 tot en met 2020. Door het tijdig uitvoeren van het beheer en onderhoud in de openbare ruimte aan de hand van de diverse beheerplannen, wordt dit doel bereikt. Ook vindt de raad een schone wijk belangrijk voor de leefbaarheid en het welzijn van de inwoners. Verrommeling door graffiti, zwerfvuil en vernieling moet worden aangepakt om de leefbaarheid in de buurt en het welzijn van de bewoners op een hoger niveau te tillen. In het volgende schema is deze ambitie voor de komende jaren zichtbaar gemaakt. Het is grosso modo mogelijk om deze binnen de huidige budgetten te realiseren. Dit komt door een optimalisatie in de afstemmingen van onderhoud en investeringen.

Naam beheerplan Vastgesteld Jaar Laatste Looptijddoor vaststelling actualisatie plan

Beleidsplan kwaliteit openbare ruimte Gemeenteraad 2015 2015 2015-2020

- Wegenbeheerplan College 2012 2015 2013-2032

- Beheerplan openbare verlichting College 2015 2015 2016-2025

- Beheerplan groenonderhoud College 2003 2011 2003-2013

Gemeentelijk Rioleringsplan Gemeenteraad 2012 2012 2013-2017

Baggeren College 2015 2015 2014-2022

Oeverinrichtingen College 2005 2011 2006-2020

Openbare speelvoorzieningen Gemeenteraad 2015 2015 2015-2022

Onderhoud gebouwen College 2013 2013 2013-2022

Groot onderhoud De Schelft College 2012 2011 2011-2023

Jaarstukken 2016

52

Zo zijn er in de afgelopen jaren diverse vrijliggende fietspaden aangepakt, zoals de Delfweg en de Herenweg. Ook staan er diverse fietspaden, wegen en wijken op het meerjarenprogramma voor vernieuwing ten behoeve van een kwaliteitsverbetering van de hoofdstructuur, woongebieden en buitengebied. Voorbeelden hiervan zijn de wijkvernieuwing De Boekhorst (2016), de Zilkerduinweg (tussen de Regenvlietweg en de N206, 2016) en de Gooweg (2017).

Actualisatie Op basis van het nieuwe ‘Beleidsplan kwaliteit openbare ruimte’ zal het Wegenbeheerplan worden geactualiseerd. Dit beheerplan wordt elke twee jaar geactualiseerd. Financiële gevolgen Voor dit kapitaalgoed is de voorziening Onderhoud wegen gevormd, die strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Het verloop van de voorziening gedurende het verslagjaar is als volgt: Voorziening onderhoud wegen (bedragen x € 1.000)

Rekening 2015

Begroting 2016

Rekening 2016

Saldo per 1-1 0 153 153

Storting in voorziening 646 443 443

Nieuwe investeringen 493 478 596

Saldo per 31-12 153 118 0 Openbare verlichting Beheerplan openbare verlichting Omschrijving beleidskader De openbare verlichting moet aan de wettelijke eisen voor sociale veiligheid en verkeersveiligheid voldoen. Mede gezien de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid, wordt jaarlijks een nieuw meerjarenplan vastgesteld met de toepassing van verlichting Light Emitting Diode (LED).verlichting. Nieuwe ontwikkelingen worden op de voet gevolgd. Actualisatie Actualisatie wordt jaarlijks uitgevoerd. Financiële gevolgen De vervangingsinvesteringen zijn opgenomen in het investerings- en urgentieschema.

Jaarstukken 2016

53

Riolering Operationeel plan Omschrijving beleidskader Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is een belangrijk hulpmiddel voor het maken van de juiste afwegingen op het terrein van rioleringszorg en volksgezondheid, waterkwaliteit en bodembescherming. Conform de Wet milieubeheer geeft de gemeente in het GRP aan op welke wijze zij haar wettelijke taak voor een doelmatige inzameling en het transport van afvalwater wil uitvoeren. Het plan is gericht op de instandhouding van een goed functionerend rioleringsstelsel. Actualisatie Het huidige GRP loopt tot en met 2017. In het kader van de afspraken in het Bestuursakkoord Water en de daarop gebaseerde rioleringssamenwerking in de Bollenstreek is in 2016 een Integraal Afvalwaterketenplan (IAWKP) opgesteld dat ter besluitvorming wordt voorgelegd aan de raad. Dit IAWKP is een combinatie van de GRP's van de Bollenstreekgemeenten en het Integraal Zuiveringsplan van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Het IAWKP krijgt een looptijd van 4 jaar dat geldt van 2017 tot en met 2020. Jaarlijks wordt op basis van het IAWKP een Operationeel Plan opgesteld, waarin de voor dat jaar uit te voeren beheer- en onderhoudswerkzaamheden en -investeringen zijn opgenomen. Op dit moment is er geen sprake van achterstanden. Financiële gevolgen Voor dit kapitaalgoed is de voorziening Vervanging riolering gevormd, die strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Het verloop van de voorziening gedurende het verslagjaar is als volgt: Voorziening vervangen riolering (bedragen x € 1.000)

Rekening 2015

Begroting 2016

Rekening 2016

Saldo 1-1 95 715 655


Nieuwe investeringen 276 1.165 271

Saldo 31-12 655 395 1.229 Water Beheerplan baggeren Omschrijving beleidskader Het Beheerplan baggeren beschrijft hoe de baggerspecie op een milieuhygiënisch verantwoorde wijze en tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten binnen het reguliere onderhoud van de watergangen wordt verwijderd, waarbij wordt voldaan aan de keur van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Er wordt uitgegaan van een gebiedsgewijze aanpak van het beheer en onderhoud van de watergangen, zodat het waterhuishoudkundig systeem kan functioneren conform de in Rijnlands keur gestelde eisen en met aandacht voor een goede waterkwaliteit en goede levenskansen voor de aquatische leefgemeenschap. Actualisatie Elke vier jaar wordt een actualisatie uitgevoerd. In 2013 is onderzoek gedaan naar het benodigde baggeronderhoud in Noordwijkerhout. Gebleken is dat het baggeronderhoud idealiter tot 2022 in totaal € 570.000 moet gaan kosten (per jaar: € 71.250).

Jaarstukken 2016

54

Uit metingen van de baggerdikte blijkt, dat de werkelijke aangroei van baggerspecie minder is dan in het onderzoek wordt verondersteld. Daarom staat de volgende actualisatie gepland voor het jaar 2017. Financiële gevolgen Voor dit kapitaalgoed is de voorziening Baggeren waterwegen gevormd, die strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Het verloop van de voorziening gedurende het verslagjaar staat in het volgende schema weergegeven. Voor ziening baggeren waterwegen (bedragen x € 1.000)

Rekening 2015

Begroting 2016

Rekening 2016

Saldo 1-1 68 99 121



Saldo 31-12 121 123 157 Oeverinrichting en kunstwerken Beheerplan oeverinrichtingen en kunstwerken Omschrijving beleidskader Het Beheerplan oeverinrichtingen staat een zodanig beheer en onderhoud voor dat het waterhuishoudkundig systeem kan functioneren conform de in Rijnlands keur gestelde eisen. Daarbij wordt rekening gehouden met een goede waterkwaliteit en goede levenskansen voor de aquatische leefgemeenschap. Samen met het beheerplan oeverinrichting wordt er een beheerplan kunstwerken opgesteld. In dit plan staat een zodanig beheer en onderhoud van de kunstwerken dat er wordt gezorgd voor een goede bereikbaarheid van verkeer- en waterwegen. Actualisatie In 2017 worden beide beheerplannen opgesteld voor de eerstkomende 4 jaar. Financiële gevolgen De hieruit volgende kosten voor beheer en onderhoud worden vanaf 2018 opgenomen in het investerings- en urgentieschema 2018-2021. Groen Beheerplan groenonderhoud Omschrijving beleidskader Het gemeentelijk groenbeleid wordt gebaseerd op de gemeentelijke Groenstructuurvisie. Deze Groenstructuurvisie dient als toets voor ruimtelijke uitbreidingen, inbreidingen en herinrichtingen en vormt het raamwerk voor het opstellen van de beheerplannen. Op basis van de structuurvisie worden per locatie de onderstaande kwaliteitsniveaus geëist:

Jaarstukken 2016

55

Zoals bij het onderdeel Wegen vermeld, is er door de raad op 1 oktober 2015 een nieuw Beleidsplan kwaliteit openbare ruimte vastgesteld. Deze gaat over de kwaliteit van de verhardingen, maar ook over de kwaliteit van alle andere disciplines in de openbare ruimte (groen, openbare verlichting, meubilair et cetera ). Door een kosten-batenanalyse kan de raad een afweging maken tussen gewenste kwaliteit en budget. Het plan is van toepassing van 2015 tot en met 2020. In 2015 zijn alle gemeentelijke bomen binnen de bebouwde kom geïnventariseerd. De omgevingsveiligheid en de onderhoudsstaat zijn hierbij in beeld gebracht. Het bleek dat 14 procent van de in het beheersysteem geregistreerde bomen niet (meer) aanwezig zijn in de openbare ruimte. Daarnaast dienen diverse veiligheidsmaatregelen te worden genomen om te voldoen aan de zorgplicht. Het merendeel van de bomen is wel voldoende onderhouden; deze bomen zullen door reguliere snoei aan het gewenste boombeeld blijven voldoen. Actualisatie In 2012 is het groenonderhoud onderdeel geworden van de Dienstverleningsovereenkomst met Meerlanden. Hierbij is overeengekomen dat de bezuinigingstaakstelling groen uit het coalitieakkoord 2010-2014 van € 50.000 zonder aanzienlijke kwaliteitsverliezen opgenomen kan worden. Elke vier jaar wordt een actualisatie uitgevoerd. In 2015 is het beleidsplan Kwaliteit Openbare Ruimte opgesteld en vastgesteld. Naar aanleiding hiervan worden nieuwe uitgangspunten ten aanzien van groen vastgesteld. In de raadsvergadering van 4 februari 2016 is een krediet van € 12.165 beschikbaar gesteld voor een inventarisatie van de kwaliteit van het groen. Deze inventarisatie is een gevolg van het door uw raad op 1 oktober 2015 vastgesteld ‘Beleidsplan kwaliteit openbare ruimte’.

Omschrijving onderdeel groen

Bebouwde kom

Buiten-gebied

Omschrijving onderdeel groen

Bebouwde kom

Buiten-gebied

Technische staat bomen Hoog Hoog

Technische staat speelondergrond zand Hoog

Technische staat knotbomen Hoog Hoog

Technische staat gazon Hoog

Technische staat leivormbomen Hoog

Technische staat bermen Hoog Hoog

Technische staat bosplantsoen Hoog Hoog Zwerfvuil in het groen Hoog Hoog

Technische staat heesters Hoog

Ongewenste kruiden in het groen Hoog Hoog

Technische staat (blok)hagen Hoog Hoog Technische staat water Hoog Hoog

Technische staat rozen Hoog

Technische staat onbeschoeid Hoog Hoog

Technische staat vaste planten Hoog

Vuil (natuurlijk) en blad op velden Hoog

Technische staat wisselbeplanting Hoog

Technische staat westrijdvelden (voetbal) Hoog

Technische staat trainingsvelden (voetbal) Hoog

Jaarstukken 2016

56

Het niveau groen moet in Noordwijkerhout op basis gebracht worden, met uitzondering van het centrum. Dit niveau moet hoog worden. Voor het uitvoeren van veiligheidsmaatregelen aan het bomenbestand, voortvloeiend uit de in 2015 uitgevoerde boomcontroles, is op 28 april 2016 een budget van € 36.250 beschikbaar gesteld. De hiervoor genoemde werkzaamheden zijn in 2016 uitgevoerd. Bij het vaststellen van de jaarrekening 2015 is door de raad een krediet gevoteerd van € 270.000, waarvan € 150.000 voor een eenmalige inhaalslag groenvoorziening en € 120.000 voor het opstellen van het Groenbeleidsplan en Groenbeheerplan. Naar verwachting zal het beheerplan groen in 2017 door het college worden behandeld. Hiernaast is bij het vaststellen van de jaarrekening 2015 een nieuwe Reserve Groen van € 500.000 gevormd. Uit deze bestemmingsreserve kunnen diverse projecten uit het Gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek worden gedekt. Financiële gevolgen De financiële consequenties worden jaarlijks in de exploitatie meegenomen. Welke financiële gevolgen dit heeft, zal uit het nog op te stellen Groenbeleidsplan en Groenbeheerplan moeten blijken (2016 / 2017). Openbare speelvoorzieningen Beheerplan openbare speelvoorzieningen Omschrijving beleidskader Op basis van de volgende uitgangspunten dient het speelplaatsenbeleid gestalte te krijgen: a. de gemeente draagt de primaire verantwoordelijkheid voor de openbare speelterreinen en

de inrichting daarvan; b. toestellen mogen niet op de gemeentegrond worden geplaatst, tenzij met toestemming van

de gemeente; c. er dient gestreefd te worden naar een aanbod van speelvoorzieningen dat overeenkomt

met de behoefte aan c.q. wenselijkheid van voorzieningen in Noordwijkerhout en De Zilk, voor zo breed mogelijke doelgroepen en alle leeftijdscategorieën tot 18 jaar;

d. bij aanleg en renovatie dient de prioriteit te liggen bij de wijk waarin een tekort aan speelvoorzieningen wordt geconstateerd;

e. er dient gestreefd te worden naar een evenwichtige spreiding van speelvoorzieningen. Daarbij wordt rekening gehouden met de aanwezigheid van openbaar groen en eventuele ‘natuurlijke’ speelplekken en de leeftijdsopbouw van de kinderen in de omgeving. Voor zover mogelijk wordt het ontwikkelen van natuurlijke speelplekken gestimuleerd;

f. met de wijkverenigingen wordt overleg gevoerd over ligging en inrichting van de speelterreinen;

g. eenmaal aangelegd, zal een speelterrein goed onderhouden moeten worden. Dit betekent dat structureel een extra onderhoudsbedrag voor areaaluitbreiding in de meerjarenbegroting moet worden opgenomen;

h. als de leeftijdsopbouw wijzigt, moeten speeltoestellen in principe verplaatst kunnen worden. Het opheffen van een speelterrein is daarbij een uiterste maatregel;

i. de speelterreinen en de speeltoestellen dienen aan de veiligheidseisen te voldoen; j. bij het inrichten van nieuwe speelterreinen, maar ook bij renovaties en

onderhoudswerkzaamheden uitsluitend gebruikmaken van origineel materiaal van de leverancier van het desbetreffende toestel, waardoor veiligheid is gegarandeerd en onderhoud tot een minimum wordt beperkt;

k. bij de ontwikkeling van nieuwe bestemmingsplannen dient nadrukkelijk rekening te worden gehouden met speelplaatslocaties.

Jaarstukken 2016

57

Actualisatie Elke vier jaar wordt een actualisatie uitgevoerd. De laatste actualisatie is in 2015 geweest met de vaststelling van de nota Herijking Speelplaatsenbeleid. Het beheer en onderhoud van speeltoestellen wordt efficiënter aangepakt. Het aantal speelterreinen wordt teruggebracht en de speelvoorzieningen worden afgestemd op het aantal kinderen in de buurt. Waar het kan worden speelvoorzieningen opgeheven en waar nodig komen er nieuwe speelvoorzieningen bij. Financiële gevolgen De financiële consequenties worden jaarlijks in de exploitatie meegenomen. Gebouwen Beheerplan onderhoud gebouwen Omschrijving beleidskader De kwaliteit van de gemeentelijke gebouwen wordt op het huidige niveau gehandhaafd, zodat de functie en levensduur behouden kunnen blijven. In het kader van het klimaatbeleid wordt in het beheerplan aandacht besteed aan het energieaspect. Dit beheerplan betreft de volgende gemeentelijke gebouwen: gemeentehuis, brandweerkazerne, bibliotheek, Trefcentrum De Duinpan, gymnastieklokalen, toren Witte Kerk, X-OUT/Duinrakkers, gebouw Zeestroom/Hoogstraat 58A en de bijgebouwen woonwagencentrum. Actualisatie In juni 2013 is het beheerplan onderhoud gebouwen geactualiseerd. Dit plan wordt minimaal één keer per vier jaar geactualiseerd. In 2016 / 2017 heeft de inventarisatie opnieuw plaats-gevonden. De financiële gevolgen worden opgenomen in de meerjarenraming 2018-2021. Financiële gevolgen Voor dit kapitaalgoed is de voorziening Groot onderhoud diverse gebouwen gevormd, die strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. Het verloop van de voorziening gedurende het verslagjaar is als volgt: Voorziening groot onderhoud diverse gebouwen (bedragen x € 1.000)

Rekening 2015

Begroting 2016

Rekening 2016

Saldo 1-1 301 189 419



Vrijval 0 0 0

Saldo 31-12 419 147 541 Beheerplan groot onderhoud De Schelft Omschrijving beleidskader De kwaliteit van De Schelft wordt op het huidige niveau gehandhaafd, zodat de functie en levensduur behouden kunnen blijven. Actualisatie Eind 2011 is het beheerplan van De Schelft geactualiseerd en begin 2012 is het plan door het college vastgesteld. Het meerjarenonderhoudsplan is van toepassing tot en met 2023.

Jaarstukken 2016

58

Financiële gevolgen Het verloop van de voorziening gedurende het verslagjaar en een meerjarenplanning staat in het volgende schema weergegeven. Voorziening groot onderhoud De Schelft (bedragen x € 1.000)

Rekening 2015

Begroting 2016

Rekening 2016

Saldo 1-1 35 1 8



Vrijval 0 0 0

Saldo 31-12 9 10 127

Jaarstukken 2016

59

2.2.4 Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheers ing De gemeente Noordwijkerhout vindt het wenselijk om risico's die van invloed zijn op de bedrijfsvoering beheersbaar te maken. Door inzicht in de risico's wordt de organisatie in staat gesteld om op verantwoorde wijze besluiten te nemen, zodat de risico’s nu en de risico’s gerelateerd aan toekomstige investeringen in verhouding staan tot de vermogenspositie van de organisatie. De risico’s nu en de risico’s verbonden aan toekomstige ontwikkelingen/investeringen moeten in verhouding staan tot de vermogenspositie van de gemeente. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Wij streven naar risicobeheersing en voldoende weerstandsvermogen waarbij de ratio minimaal ruim voldoende (1.4 tot 2.0) is, terwijl de ratio op basis van het direct aanwendbare bedrag op termijn voldoende (1.0 tot 1.4) dient te zijn. De risico’s worden tijdens het jaar beoordeeld en geactualiseerd. In het eerste kwartaal van 2016 is uitgebreid met de organisatie opnieuw gekeken naar alle risico’s, mede aan de hand van de modelrisico’s vanuit het NAR Risicomanagement Informatie Systeem. Uit deze inventarisatie zijn destijds vanuit de afdelingen in totaal 136 risico's in beeld gebracht. Ten opzichte van de Bestuursrapportage 2016 zijn daar geen nieuwe risico’s meer bijgekomen. In onderstaand overzicht wordt de top 10 van risico’s getoond, met de hoogste bijdrage aan de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit.

Belangrijkste financiële risico's

Nr. Risico Gevolgen Maatregelen Kans Bedrag Invloed 1

Gedeeltelijke terugbetaling overeengekomen vergoedingen voor het project Bavo, waarbij het risico naarmate het project vordert afneemt.

Financieel Imago

10%

Maximaal

€2.240.000

10,75%

2

Overstappen naar een andere milieudienst, wat zou kunnen leiden tot hogere jaarlijkse kosten

Financieel: Het moeten overstappen van de milieudienst IJmond naar West-Holland, met ingang van 1 januari 2017, zal leiden tot meerkosten. In de meerjarenraming is structureel een bedrag geraamd van € 240.000 voor kosten milieudienst IJmond, terwijl met de verplichte overstap naar West-Holland structureel een bedrag is gemoeid van € 300.000. Vanaf 2017 een mogelijk risico van € 60.000 per jaar.

90%

Maximaal € 150.000

8,50%

Jaarstukken 2016

60



Gemeentefonds is gekoppeld aan de netto gecorrigeerde rijksuitgaven die jaarlijks per gemeentefondscirculaire kunnen wijzigen.

Financieel: Hogere of lagere uitkeringsfactor. Dit is direct van invloed op het begrotingsresultaat.

90%


7,09%

4

Niet voldoen aan voorwaarden subsidietoekenning

Financieel: Toegekende rijkssubsidie wordt ingetrokken; Imago- Inkomstenderving.

30%


4,30%

5

Begrotingstekorten in gemeenschappelijke regelingen

Financieel: Hogere financiële bijdrage.

70%


3,52%

6

Wijziging in de uitgangspunten/doelstelling van een project (woningbouwproject)

Financieel: Er vindt budgetoverschrijding plaats door extra onderzoeken/extra adviezen; Imago: Verstoorde relatie met contractpartners; niet nakomen van beloften aan burgers/kiezers; mensen moeten langer wachten op passende woonruimte.

70%


3,33%

7

Onvoldoende middelen voor beheer en onderhoud openbare ruimte

Financieel: Vermindering kwaliteit leefomgeving.

90%

Maximaal € 50.000

3,20%

8 Onvoldoende budget voor de uitvoering van (gedecentraliseerde) taken jeugdzorg; risico op budgetoverschrijding jeugdhulp

Financieel: Financiële tekorten.

1. Grondige organisatorische en financiële analyse van wachtlijsten, kosten en capaciteiten bij aanbieders die oplopende wachtlijsten dan wel een opnamestop hebben aangekondigd. Ook worden prijsstellingen geanalyseerd. 2. Meer technisch/juridisch/ financieel/inkoop menskracht inzetten om de administraties van de instellingen met een opnamestop en oplopende wachtlijsten door te nemen. . Urgente individuele zorgaan-vragen bij aanbieders met een opnamestop en oplopende wachtlijsten door te nemen. 3. Urgente individuele zorgaanvragen bij aanbieders met een opnamestop via het Expertteam naar zorg brengen. 4. Gesprekken met JGT’s over de mate van doorverwijzingen met (te) hoge financiële gevolgen; 5. Analyse van de werkwijze van de JGT’s in relatie tot de oorspronkelijke gedachte. 6. Infobrieven aan aanbieders en gemeenten met als doel ieder te betrekken bij de afstemming van vraag en aanbod.

90%

Maximaal € 80.000

3,11%

Jaarstukken 2016

61



Ontslagregelingen voor medewerkers die niet (meer) op hun plaats zitten.

Financieel: Extra personeelslasten.

50%


2,35%

10

'Fouten' in het bestemmingsplan

Financieel: Ongewenste ruimtelijke ontwikkelingen kunnen plaatsvinden; onnodige juridische procedures waardoor projecten niet tijdig kunnen worden gerealiseerd; Imago-project wordt niet tijdig afgerond.

50%


2,37%

De 136 in kaart gebrachte risico’s geven het volgende financiële totaalbeeld: Totaal grote risico's: € 3.470.000 Overige risico's € 3.285.000 Totaal alle risico's: € 6.755.000 Op basis van de ingevoerde risico's is een risicosimulatie uitgevoerd. De risicosimulatie wordt toegepast omdat het reserveren van het maximale bedrag (€ 6.755.000) ongewenst is. De risico's zullen immers niet allemaal tegelijk en in hun maximale omvang optreden.

Benodigde weerstandscapaciteit bij verschillende ze kerheidspercentages

Percentage Bedrag (bedragen x €)

50% 941.762

55% 966.707

60% 993.714

65% 1.022.965

70% 1.055.295

75% 1.093.406

80% 1.140.168

85% 1.203.994

90% 1.329.835

95% 2.060.907 Bij de risicosimulatie is overeenkomstig de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen een zekerheidspercentage gehanteerd van 90%. Uit de bovenstaande tabel volgt dat 90% zeker is dat alle risico's kunnen worden afgedekt met een bedrag van € 1.329.835 (benodigde weerstandscapaciteit). Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente Noordwijkerhout bestaat uit het geheel aan middelen dat de organisatie daadwerkelijk beschikbaar heeft om de risico's in financiële zin af te dekken.

Jaarstukken 2016

62

Beschikbare weerstandscapaciteit

Weerstand Startcapaciteit (bedragen x €)

Algemene reserve 1.700.000

Onbenutte belastingcapaciteit 348.620

Post onvoorziene uitgaven 0

Reserve afschaffing precariobelasting 27.595

Verkoop gebouwen 2.510.417

Totale weerstandscapaciteit 4.586.632 De posten Onbenutte belastingcapaciteit en Verkoop gebouwen zijn niet direct aanwendbaar. Direct beschikbaar is dan € 1.727.595. Relatie benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico's en de daarbij gewenste weerstandscapaciteit en de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.

Ratio weerstandsvermogen=

Beschikbare weerstandscapaciteit

= € 4.586.632

= 3.45 Benodigde weerstandscapaciteit

€ 1.329.835

Onderstaande normtabel is ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit Twente. Het biedt een waardering van het berekende ratio.

Weerstandsnorm

Waarderingscijfer Ratio Betekenis

A > 2.0 Uitstekend

B 1.4 - 2.0 Ruim voldoende

C 1.0 - 1.4 Voldoende

D 0.8 - 1.0 Matig

E 0.6 - 0.8 Onvoldoende

F < 0.6 Ruim onvoldoende De ratio van onze organisatie valt in klasse A. Een ratio van 3.45 (bestuursrapportage 2016 was het ratio 3.54 en bij de begroting 2016 was het ratio 3.64) duidt op een uitstekend weerstandsvermogen. Indien wordt uitgegaan van het direct aanwendbare bedrag, dan is onze ratio weerstandsvermogen afgerond 1.3 (begroting 2016 was het ratio 1.4). Dit is voldoende en voldoet aan wat wij willen bereiken.

Jaarstukken 2016

63

Financiële kengetallen Het laatste gedeelte van de paragraaf bevat de verplichte kengetallen vanuit het BBV. Deze kengetallen beogen meer inzicht te geven in de financiële positie van de gemeente. De paragraaf wordt afgesloten met een beoordeling van de kengetallen in relatie tot de financiële positie. Netto schuldquote De netto schuld geeft inzicht in de mate waarin de schuldenlast, die bestaat uit rentelasten en aflossingen, drukt op de exploitatie. Dit kengetal wordt berekend door het totaal van de geleende gelden te delen door de totale jaarlijkse baten.

Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Op deze manier wordt in beeld gebracht wat het aandeel is van de verstrekte geldleningen en wat dit betekent voor de schuldenlast. De gemeente heeft in het verleden (gunstige) geldleningen aan de woningstichting verstrekt. Het huidige beleid is dat dit niet meer gebeurt.

Solvabiliteitsratio Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Hoe hoger de solvabiliteitsratio, hoe groter de weerbaarheid. De solvabiliteitsratio drukt het eigen vermogen uit als percentage van het totale vermogen.

Bedragen x €

Netto schuldquoteRekening31-12-2015

Begroot 31-12-2016

Rekening31-12-2016

A Vaste schulden (cf. art. 46 BBV) 40.506.687 38.616.984 38.612.386

B Netto vlottende schuld (cf. art. 48 BBV) 3.345.491 3.280.385 3.756.198

C Overlopende passiva (cf. art. 49 BBV) 1.035.716 1.993.519 1.652.188

D Financiële activa (cf. art. 36 lid d, e en f) 0 0 0

E Uitzettingen < 1 jaar (cf. art. 39 BBV) 10.230.122 3.194.926 14.070.229

F Liquide middelen (cf art. 40 BBV) 67.201 -2.900.000 61.257

G Overlopende activa (cf. art. 40a BBV) 1.820.377 1.468.527 1.708.145

H Totale baten (cf.art.17 lid c BBV (dus excl. mutaties reserves)) 37.551.662 38.271.912 38.527.142

Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G)/H x 100% 87% 110% 73 %

Bedragen x €

Netto schuldquote gecorrigeerd alle verstrekte leni ngenRekening31-12-2015

Begroot 31-12-2016

Rekening31-12-2016

A Vaste schulden (cf. art. 46 BBV) 40.506.687 38.616.984 38.612.386

B Netto vlottende schuld (cf. art. 48 BBV) 3.345.491 3.280.385 3.756.198

C Overlopende passiva (cf. art. 49 BBV) 1.035.716 1.993.519 1.652.188

D Financiële activa (cf. art. 36 lid b, c, d, e en f) 8.264.784 7.621.000 8.264.784

E Uitzettingen < 1 jaar (cf. art. 39 BBV) 10.230.122 3.194.926 14.070.229

F Liquide middelen (cf art. 40 BBV) 67.201 -2.900.000 61.257

G Overlopende activa (cf. art. 40a BBV) 1.820.377 1.468.527 1.708.145

H Totale baten (cf.art.17 lid c BBV (dus excl. mutaties reserves)) 37.551.662 38.271.912 38.527.142

Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G)/H x 100% 65% 90% 52%

Bedragen x €

SolvabiliteitsratioRekening31-12-2015

Begroot 31-12-2016

Rekening31-12-2016

A Eigen vermogen (cf. art. 42 BBV) 32.186.708 29.744.000 23.642.795

B Balanstotaal 92.968.834 92.968.834 85.835.152

Solvabiliteit (A/B) x 100% 35% 32% 28%

Jaarstukken 2016

64

Grondexploitatie Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (de boekwaarde van de grond) is ten opzichte van de totale (geraamde) baten.

Structurele exploitatieruimte Het kengetal structurele exploitatieruimte geeft inzicht in de ruimte die de gemeente heeft om structurele tegenvallers in de baten en / of lasten op te kunnen vangen. Dit kengetal wordt berekend door de structurele baten te verminderen met de structurele lasten en dit saldo te delen door het totaal van de baten.

Belastingcapaciteit De belastingcapaciteit geeft inzicht in welke mate het voordoen van een financiële tegenvaller in het volgende begrotingsjaar door aanwending van belastingcapaciteit kan worden opgevangen. Om deze ruimte weer te kunnen geven is een ijkpunt nodig. Daarom wordt de belastingcapaciteit gerelateerd aan het landelijk gemiddelde tarief.

Beoordeling kengetallen in relatie tot de financiël e positie Aan de kengetallen zijn geen normen verbonden. De provincie heeft als toezichthouder wel zogenaamde signaleringswaarden bekend gemaakt. Netto schuldquote Een netto schuldquote < 90% is als gezond te kwalificeren. Zowel de schuldquote van 2015 als van 2016 vallen onder deze categorie. De schuldquote is ten opzichte van 2015 verbeterd door een toename van het schatkistsaldo en de stelselwijziging naar faciliterend grondbeleid.

Bedragen x €

GrondexploitatieRekening31-12-2015

Begroot 31-12-2016

Rekening31-12-2016

A Niet in exploitatie genomen bouwgronden (cf.art.38 lid a BBV) 0 2.613.000 0

B Bouwgronden in exploitatie (cf.art.38 lid b BBV) 4.648.877 574.000 3.384.271

C Totale baten (cf.art.17 lid c BBV (dus excl. mutaties reserves)) 37.551.662 38.271.912 38.527.142

Grondexploitatie (A+B)/C x 100% 12% 8% 9%

Bedragen x €

Structurele exploitatieruimteRekening31-12-2015

Begroot 31-12-2016

Rekening31-12-2016

A Totale structurele lasten 33.730.895 37.068.000 34.354.046

B Totale structurele baten 33.629.822 37.449.000 34.351.064

C Totale structurele toevoegingen aan de reserves 35.000 270.916 396.855

D Totale structurele onttrekkingen aan de reserves 1.157.740 966.092 966.092

E Totale baten 44.049.499 38.813.000 51.533.891

Structurele exploitatieruimte ((B-A)+(D-C))/(E) x 1 00% 2% 3% 1%

Bedragen x €

Belastingcapaciteit: woonlasten per meerpersoonshui shoudenRekening31-12-2015

Begroot 31-12-2016

Rekening31-12-2016

A OZB-lasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde 223,33 226,12 223,77

B Rioolheffing voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde 266,64 269,16 269,19

C Afvalstoffenheffing voor een gezin 327,48 300,12 300,12

D Eventuele heffingskorting 0,00 0,00 0,00E Totale woonlasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde (A+B+C-D) 817,45 795,40 793,08

F Woonlasten landelijke gemiddelde voor gezin 704,00 716,00 716,00

Woonlasten t.o.v. landelijke gem. jaar er voor (E/F ) x 100% 116% 111% 111%

Jaarstukken 2016

65

De schuldquote is ten opzichte van de begroting veel rooskleuriger gebleken omdat de ingeschatte roodstand van € 2,9 miljoen vanwege voorgenomen investeringen geen werkelijkheid is geworden. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Rekening houdend met de verstrekte geldleningen aan de woningstichting blijft de gemeente binnen de marge van 0 tot 90%. Solvabiliteitsratio Voor 2016 is de ratio berekend op 28%. Als de signaleringswaarde ligt tussen de 20 en 50% is de solvabiliteit volgens de toezichthouder neutraal te noemen. Deze waarde is voorzichtig berekend aangezien de bestemmingsreserves in zijn totaliteit buiten beschouwing zijn gelaten. Dat de solvabiliteit ten opzichte van vorig jaar is gedaald heeft te maken met de boekwaarde van de investeringen met maatschappelijk nut. Deze zijn voor € 9 miljoen afgeboekt ten laste van de reserve. Grondexploitatie Vanwege de stelselwijziging naar faciliterend grondbeleid komt dit kengetal lager uit op 9%. Er zijn geen risico’s maar ook geen verdiencapaciteit in de zin dat grondexploitaties nog een bijdrage zouden kunnen leveren aan het mogelijk opvangen van tegenvallers. Structurele exploitatieruimte Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing) te kunnen dekken. Dit kengetal is voor de gemeente Noordwijkerhout positief. Belastingcapaciteit Het kengetal belastingcapaciteit heeft een waarde van boven de 100% dat wil zeggen dat de woonlasten hoger zijn dan gemiddeld. Vanwege de matiging van de tarieven in 2016 neemt de afwijking wel af. Dit betekent dat verhoging van de lokale lasten nauwelijks mogelijk is zonder relatief duurder te worden ten opzichte van de andere gemeenten. Dit biedt weinig mogelijkheden om toekomstige nadelen op te vangen. De signaleringswaarde is dan ook risicovol. Conclusie De financiële positie van gemeente Noordwijkerhout is te typeren als ruim voldoende. Immers, de netto schuldquote is goed en de solvabiliteit is, voorzichtig berekend, neutraal. Omdat de structurele exploitatieruimte iets is afgenomen is oplettendheid wel geboden. De grondexploitatie en belastingcapaciteit bieden immers geen mogelijkheden om extra tegenvallers op te vangen.

Jaarstukken 2016

66

2.2.5 Paragraaf Grondbeleid Grondbeleid is een activiteit van de lokale overheid, waarbij op een uitvoeringsgerichte wijze sturing wordt gegeven aan de ruimtelijke ordening om een goede en evenwichtige inrichting van de ruimte te verkrijgen, waarbij ook die voorzieningen kunnen worden gerealiseerd die niet door de particuliere sector worden ontwikkeld (sociale woningen, sociaal-culturele voorzieningen, openbaar vervoer, infrastructuur et cetera). Bovendien is grondbeleid een beleidsveld waarmee de lokale overheid politieke doelen kan realiseren. Wat wilden we bereiken? In het coalitieakkoord en Collegewerkprogramma voor de college- en raadsperiode 2014-2018 is niet specifiek iets opgenomen over het grondbeleid. Het betreft echter het continueren van het strategisch grondbeleid. Dat wil zeggen dat de gemeente gronden en bouwwerken zal verwerven indien daarmee het algemeen belang wordt gediend. De nadere doelstellingen en uitgangspunten van het gemeentelijk grondbeleid zijn in 2007 in een beleidsnota Grondbeleid uitgewerkt en opgenomen. Dit beleid is bij de evaluatie van de nota in 2011 voortgezet. Ter uitvoering van bepaalde beleidsuitgangspunten, zoals ruimtelijk beleid, volkshuisvesting en onderwijs, heeft de gemeente diverse grondexploitaties/kredieten vastgesteld. Hiermee is het mogelijk om de (financiële) risico´s die de gemeente loopt bij projecten inzichtelijk en hanteerbaar te maken. Daarnaast verplicht de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) de gemeente om kosten te verhalen. Wat hebben we daarvoor gedaan? A. Faciliterend grondbeleid De gemeente Noordwijkerhout had in 2016 diverse grondexploitaties doordat de gemeenteraad in het verleden de exploitatieverordening van toepassing had verklaard of een exploitatiegebied had aangewezen of een grondexploitatie/krediet had vastgesteld. Voor zover noodzakelijk werd met derden een exploitatieovereenkomst afgesloten. Op 1 juli 2009 is de Wet ruimtelijke ordening in werking getreden. Op basis van deze wet dienen de kosten die de gemeente maakt te worden verhaald. Bij voorkeur dient dit plaats te vinden op basis van een anterieure overeenkomst. Indien partijen hier niet uitkomen, moet de gemeente de kosten publiekrechtelijk verhalen op grond van een exploitatieplan. Mossenest II en additionele projecten In 2016 hadden we voorzien dat in Mossenest II op twee locaties gebouwd zou gaan worden, te weten in de randzone, ten zuidoosten van het Parkhof en ten noordwesten van het Parkhof. Verder hadden we voorzien dat aan de rand van de parkzone nog enkele vrijstaande woningen op grond van particulier opdrachtgeverschap zouden worden gerealiseerd.

• Randzone Aan de Cicero werd begin juli 2016 gestart met de bouw van 12 rijwoningen. Het was de bedoeling dat deze woningen, die in units op het bouwterrein arriveerden, voor het einde van het jaar zouden worden opgeleverd. De fabriek kon echter de vraag niet aan waardoor naar verwachting deze woningen nu in maart 2017 worden opgeleverd. Direct na de zomervakantie startte de ontwikkelingscombinatie Mossenest de verkoop van 14 rij woningen gevolgd door een verkoop eind oktober 2016 van 16 2 onder 1 kapwoningen. Voor beide deelprojecten was veel belangstelling, waardoor in februari respectievelijk mei 2017 wordt gestart met de bouw van deze woningen.

Jaarstukken 2016

67

• Parkvilla´s Aan de rand van het park Mossenest II zijn in 2016 drie woningen gebouwd. Ook hiervoor geldt dat het eindstadium in zicht komt wetende dat in de loop van 2017 ook wordt gestart met de bouw op 2 van de vier nog onbebouwde kavels.

Kerkstraat (Plan Victori) Aan de Kerkstraat heeft de gemeente samen met de grondeigenaar in 2006 een stedenbouwkundig plan opgesteld, waarmee het mogelijk wordt om ook aangrenzende gebieden te ontwikkelen. Aanvankelijk verliep de ontwikkeling vlot, maar als gevolg van van het faillissement van Van Roey projectontwikkeling en de economische crisis die startte in het najaar van 2008 heeft dit project tijden stil gelegen. De verwachting was dit project gefaseerd verder ontwikkeld zou kunnen worden. Het economische vertrouwen bij de consument was echter zo groot dat het totale noordelijke deelgebied bestaande uit 57 woningen volledig in 2016 kon worden gerealiseerd. Daarmee heeft ook dit project bijna het eindstadium bereikt en is het complex in 2016 afgesloten. Begin 2017 is gestart met de laatste 5 woningen gelegen aan de Kerkstraat. Herontwikkeling terrein Bavo In de raadscommissie van 9 maart 2016 is de spelregelkaart en het beeldkwaliteitsplan voor het Bavo-terrein besproken. Er is toen ingestemd met de tervisielegging. Er zijn tijdens de inspraakperiode twee aparte informatiebijeenkomsten gehouden voor directe omwonenden van het Bavo-terrein en voor de overige geïnteresseerden. Uiteindelijk resulteerde dit in achttien zienswijzen. In de commissievergadering van 22 juni 2016 zijn deze besproken en de gemeenteraad heeft op 30 juni 2016 de spelregelkaart en het beeldkwaliteitsplan gewijzigd vastgesteld. In 2016 is de transformatie van het Bavo-terrein van een voormalige psychiatrische inrichting naar een woonwijk bij het Ministerie van Infra en Milieu aangemeld als experiment in het kader van de Crisis en herstelwet. Dit experiment maakt het mogelijk om voor het gebied een bestemmingsplan op te stellen met een zogenaamde verbrede reikwijdte. In dit bestemmingsplan staat de wetgever ons toe dat voorgesorteerd wordt op de nieuwe Omgevingswet . Begin juli 2016 is de gemeenteraad hierover bijgepraat in de vorm van een informatiebijeenkomst. De aanmelding heeft eind oktober 2016 formele rechtskracht gekregen waarna kon wordt gewerkt aan een voorontwerp-bestemmingsplan (omgevingsplan Bavo). Gestreefd wordt om dit voorontwerpbestemmingsplan inhoudelijk in de raadscommissie te bespreken op 5 april 2017. Herontwikkeling Sancta Maria De verkoop van kavels op de locatie Sancta Maria is in 2016 voorspoedig voorlopen. Op diverse kavels waren in 2016 bouwactiviteiten te zien. We zagen ook bij de gemeente in 2016 veel aanvragen voor een omgevingsvergunning binnenkomen, zodat ook in 2017 volop bouwactiviteiten op het terrein te zien zal zijn. Leefbaarheidsimpuls De Zilk Met het oog op het leefbaar houden van De Zilk is de afgelopen jaren een aantal projecten gerealiseerd. Zo is het sportpark Van Nispen (voetbal en tennis) volledig vernieuwd en is het Trefcentrum De Duinpan gerenoveerd. In 2016 is aan de volgende deelprojecten in De Zilk gewerkt:

Jaarstukken 2016

68

• Realisatie rijwoningen naast de basisschool De Egelantier In 2016 zijn de 10 woningen naast de Egelantierschool opgeleverd; alle woningen zijn inmiddels verkocht.

• Woningbouwontwikkeling Het Zilt In 2016 is een overeenkomst afgesloten voor de bouw van 130 woningen, een supermarkt en een GOED (Gezondheidsvoorzieningen Onder Een Dak). Op 29 september heeft de gemeenteraad daarvoor het beeldkwaliteitsplan vastgesteld. Wel was er toen een klankbordgroep ingesteld om te komen tot een nadere invulling van de openbare ruimte in het plan. De uitkomsten van deze klankbordgroep worden in de eerste helft van 2017 verwacht. In het kader van het uitwerkingsplan worden momenteel diverse onderzoeken verricht waaronder een vervolgonderzoek in het kader van de Wet Natuurbescherming omdat gebleken dat de aanwezigheid van een aantal beschermde soorten niet kan worden uitgesloten.

B. Reserves/voorziening Om het strategisch grondbeleid in financiële zin te faciliteren, zijn door de raad verschillende (bestemmings)reserves in het leven geroepen. In de Nota Reserves en Voorzieningen 2010 staan deze beschreven. Hieronder worden de relevante reserves en de voorziening Bouwgrondexploitaties voor het grondbeleid samengevat. Reserve Werkelijk bedrag Geraamd bedrag Werkelijk bedrag per 31-12-2015 per 31-12-2016 per 31-12-2016 Egalisatiereserve Bouwgrondexploitaties 305.230 249.190 462.541 Reserve Bovenwijkse Voorzieningen 277.752 323.228 315.116 Reserve Dorpsontwikkeling 35.576 36.465 36.465 Voorziening Bouwgrondexploitaties 950.225 912.843 912.402

Jaarstukken 2016

69

2.2.6 Paragraaf Financiering De financieringsparagraaf geeft jaarlijks inzicht in de ontwikkelingen rond de gemeentelijke financiering, het te voeren beleid en de mogelijke risico’s. Bij het aantrekken van geld is het van belang dat slechts een beperkt risico wordt genomen. Vaste geldleningen worden, voor zover mogelijk, afgesloten op momenten dat rente laag is. Financieringsbeleid Uitvoering van een zorgvuldig en financieel verantwoord beleid met betrekking tot de financiering van de gemeentelijke activiteiten en het beheer van de liquide middelen. De financiering is gericht op de ondersteuning van de publieke taak. De kosten van het aantrekken van gelden moeten zo laag mogelijk worden gehouden. De risico’s moeten beheersbaar zijn. De aandachtspunten voor het beheer van de geldstromen en de vermogenspositie over 2016 worden als volgt bepaald. Renteverwachtingen De rentetarieven waren in 2016 nog steeds historisch laag. Voor de begroting 2016 was het uitgangspunt het renteniveau medio 2015. Wel werd bij de bepaling van de rentepercentages rekening gehouden met een beperkte stijging als gevolg van een verwacht herstel van de economie. Voor langlopende geldleningen werd een percentage aangehouden 2,5% en voor het aantrekken van kortlopende leningen van 0,1%. Voor de omslagrente die berekend wordt over vaste activa is eveneens een rentepercentage gehanteerd van 2,5%. Dit percentage is met ingang van de begroting 2013 gekoppeld aan de rente voor langlopende geldleningen en wordt niet nagecalculeerd bij het opstellen van de jaarrekening. Voor de omslagrente die berekend wordt over grondexploitaties is een rentepercentage gehanteerd van 1,5%. Dit percentage is berekend conform de door de commissie BBV verschenen notitie Grondexploitaties 2016. Er zijn in 2016 geen geldleningen aangetrokken. Begin januari 2017 heeft er een aantal aflossingen van geldleningen plaatsgevonden waardoor er een verschil in saldo is tussen 31 december 2016 en begin januari 2017. Risicobeheer Een van de doelstellingen van het treasury is het beperken van risico’s die de gemeente loopt op het gebied van financiering en liquiditeit. Van de uit de weten regelgeving beschreven risico’s zijn de volgende voor de gemeente van belang: Renterisico Het renterisico is de mate waarin het saldo van de rentelasten en -baten verandert door wijzigingen in het rentepercentage. Het renterisico wordt bepaald door de kasgeldlimiet en de zogenaamde renterisiconorm. Kasgeldlimiet Ter beperking van het renterisico is in de Wet Fido een norm gesteld voor de maximaal toegestane omvang van de netto-vlottende schuld, de zogenaamde kasgeldlimiet. De kasgeldlimiet is het maximum bedrag waarmee de gemeente haar uitgaven mag financieren met kortlopende financieringsmiddelen. Deze limiet (berekening per kwartaal) mag maximaal 2 kwartalen worden overschreden. Daarna zal een langlopende geldlening moeten worden aangetrokken. De kasgeldlimiet is gesteld op 8,5% van het begrotingstotaal van de gemeente. De kasgeldlimiet is voor 2016 berekend op € 3.175.000.

Jaarstukken 2016

70

Er is in 2016 geen kort geld en lang geld aangetrokken.

Renterisiconorm De kasgeldlimiet zorgt voor een beperkte omvang van de korte geldleningen. Het renterisico op de vaste schuld wordt gevormd door de mate waarin het saldo van de rentelasten en rentebaten verandert door wijziging van het rentepercentage op langlopende geldleningen. Ter beperking van dit renterisico is bij de Wet Fido de norm gesteld, dat van de vaste schuld niet meer dan 20% van het begrotingstotaal in een jaar geherfinancierd mag worden. De risiconorm bedroeg in 2016 bijna € 7,5 miljoen.

Kredietrisico Kredietrisicobeheer is het beheersen van de risico’s die voortvloeien uit een daling van de vorderingspositie (debiteurenvorderingen), ontstaan doordat derden niet voldoen aan

Kasgeldlimiet 2016Bedragen x € 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal

Gemiddeld saldo 5.035.000 6.947.000 11.776.000 12.233.000Kasgeldlimiet 3.175.000 3.175.000 3.175.000 3.175.000Ruimte 8.210.000 10.122.000 14.951.000 15.408.000Overschrijding 0 0 0 0

Begrotingsbedrag 37.356.000Percentage 8,5% 3.175.000

Renterisiconorm 2016

Bedragen x €

Renterisico

Renteherziening vaste schuld O/G 0

Renteherziening vaste schuld U/G 0

Netto renteherziening op vaste schuld 0

Betaalde aflossingen 1.889.316

Ontvangen aflossingen 317.184

Aflossingen 1.572.132

Renterisico op vaste schuld 1.572.132

Renterisiconorm

Begrotingstotaal 37.356.046

Normpercentage 0

Renterisiconorm 7.471.209

Toets

Renterisiconorm 7.471.209

Renterisico op vaste schuld 1.572.132

Ruimte 5.899.077

Jaarstukken 2016

71

betalingsverplichtingen. Ook bestaat het risico dat de kredietwaardigheid van de tegenpartij daalt onder de gestelde minimumeis in het Treasurystatuut (de zogenaamde AA++-rating). Overigens moet hierbij opgemerkt worden dat de gemeente verplicht is om uitzettingen te doen bij de schatkist of bij andere openbare lichamen die geen toezichtrelatie hebben met de gemeente. Slechts 0,75% van het begrotingstotaal met een minimum van € 250.000 is uitgezonderd van het schatkistbankieren. De gemeente heeft in 2016 alleen gelden uitgezet bij de schatkist. Garantiestelling leningen en verstrekken van geldleningen Het is niet de taak van de gemeente om gelden aan verenigingen of instellingen uit te lenen. Indien toch besloten wordt een geldlening uit hoofde van de publieke taak te verstrekken dan worden, ingevolge het huidige Treasurystatuut, zekerheden of garanties geëist. Het kunnen aantrekken van voordelige geldleningen door verenigingen of instellingen uit hoofde van de publieke taak kan bereikt worden door garantstelling van leningen te verstrekken aan reguliere banken. Het verstrekken van geldleningen en garanties uit hoofde van de publieke taak kan niet zonder toestemming van de gemeenteraad. In het verleden zijn geldleningen verstrekt aan de Woningstichting Sint Antonius van Padua. Op 31 december 2016 betreft dit nog een bedrag van € 7.947.600. De gemeente kon onder gunstiger leningsvoorwaarden geld aantrekken dan de woningstichting. In beginsel worden geen nieuwe geldleningen meer verstrekt. De verstrekte geldleningen aan de woningstichting zijn geborgd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeente treedt hierbij overigens weer op als achtervang. Gelet op de financiële situatie bij de woningstichting is dit verantwoord. Daarnaast staat de gemeente nog garant voor geldleningen, verstrekt aan verenigingen/ instellingen en de Greenport Ontwikkelingsmaatschappij Duin- en Bollenstreek (GOM), voor respectievelijk € 217.461,92 en € 1.366.667 (per 31 december 2016). In 2016 heeft de gemeente voor één geldlening een garantie afgegeven. Dit betreft een aangetrokken lening van € 99.500 door de BIZ vereniging Gravendam voor het plaatsen van beveiligingscamera’s. Ook deze garantie is verstrekt vanuit de publieke taak. Vanuit de publieke taak volkshuisvesting zijn aan starters zogenoemde startersleningen verstrekt om het kopen van een bestaande woning mogelijk te maken. De regeling is gebaseerd op de Verordening VROM Startersleningen Noordwijkerhout 2012 en wordt uitgevoerd door het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVN). In 2016 zijn nog enkele startersleningen verstrekt. In de loop van 2016 is het volledige budget benut. Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat de gemeente niet over voldoende middelen beschikt om aan haar directe verplichtingen te voldoen. Omdat de gemeente een zeer solide en betrouwbare partij is, kan altijd geld worden aangetrokken. Door middel van een liquiditeitsprognose wordt de veranderende behoefte aan middelen steeds in beeld gebracht. Op basis van deze prognose worden de benodigde middelen aangetrokken dan wel overschotten uitgezet. De liquiditeitsprognose wordt eenmaal per maand gemaakt. Liquiditeitsbeheer Het liquiditeitsbeheer betreft het op het juiste moment beschikbaar hebben van de juiste hoeveelheid geldmiddelen tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden. Omdat de rentetarieven van rekening-courantsaldi in principe ongunstig zijn, is met de BNG een financieringsovereenkomst gesloten waarbij tegen een gunstig rentepercentage gebruik

Jaarstukken 2016

72

kan worden gemaakt van een kredietlimiet van € 3,2 miljoen. Daarnaast wordt ingeval het rentepercentage voor kasgeldleningen lager is kort geld op de markt aangetrokken. Een overschot aan gelden wordt ondergebracht bij de schatkist van het Rijk. In 2016 was er geen tekort aan liquide middelen, zodat geen gebruik behoefde te worden gemaakt van de kredietmogelijkheid bij de huisbankier de BNG en of kort of lang geld moest worden aangetrokken. Financiering Voor de financiering van investeringen wordt gebruikgemaakt van overtollige liquide middelen en indien nodig worden kort- of langlopende geldleningen aangetrokken. In 2016 was er per 31 december sprake van een financieringsoverschot van € 8.029.666.

Uitzettingen Op 1 januari 2016 hebben wij een bedrag ad € 12,7 miljoen aan uitzettingen. Dit betreft de eerste tranche van de aandelen Nuon. Dit bedrag is voor een periode van 10 jaar uitgezet tegen een rentepercentage van 4,3%. Het genoemde bedrag komt in augustus 2019 weer beschikbaar. Daarnaast stond op 31 december 2016 een bedrag van € 10,4 miljoen uit bij de schatkist.

Financieringsbehoefte

Bedragen x €

Reserves 37.332.576

Voorzieningen 4.345.088

Langlopende leningen 38.607.402

Waarborgsommen 4.984

80.290.050

Boekwaarde investeringen 72.260.384

Financieringsoverschot 8.029.666

Jaarstukken 2016

73

2.2.7 Paragraaf Lokale heffingen Lokale heffingen hebben tot doel dat de gemeente door het verwerven van eigen middelen dekking vindt voor haar uitgaven in het kader van de uitvoering van de gemeentelijke taken. De invoering, wijziging of intrekking van lokale heffingen dienen door middel van een door de gemeenteraad vast te stellen verordening te geschieden. De definitieve vaststelling van de tarieven (in de vorm van belastingverordeningen) voor het jaar 2016 heeft via een afzonderlijk voorstel plaatsgevonden in de raadsvergadering van december 2015. Ontwikkelingen in 2016 Belastingkorting Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2015 was door de raadscommissie Bestuurlijke Aangelegenheden en Middelen gevraagd om zo mogelijk de burger eenmalig te compenseren voor de verhoging van de belastingdruk. In de Begrotingsraad van 12 november 2015 is afgesproken € 15 per woning terug te geven aan de burger. Op het aanslag-beschikkingsbiljet 2016 hebben de burgers van Noordwijkerhout daadwerkelijk een korting gekregen van € 15. Taxatie niet-woningen Ieder jaar wordt er een objectsoort (bijvoorbeeld rijwoningen, winkels, agrarische objecten et cetera) uitgepikt die met speciale aandacht wordt bekeken. In 2016 was het de beurt aan de courante niet-woningen (met onder meer kantoren, winkels, distributiecentra et cetera). De courante niet-woningen worden met name berekend middels de huurwaarde- kapitalisatiemethode (HWK-methode). Daarbij is onder meer de huurwaarde van belang. Deze wordt vermenigvuldigd met een kapitalisatiefactor. De waardebepaling op basis van de HWK-methode vindt plaats in twee stappen. Eerst wordt de huurwaarde van een pand vastgesteld. Vervolgens worden verkoopprijzen geanalyseerd en bepaald hoe de huurwaarde zich verhoudt tot de verkoopprijs. Bij het vaststellen van de huurwaarde wordt rekening gehouden met de verschillen in onder andere oppervlakte, bouwkwaliteit en ligging. Bij het vaststellen van de kapitalisatiefactor wordt daarnaast rekening gehouden met leegstand van soortgelijke objecten. Om de huurwaarde te bepalen is in 2016 naar alle verhuurders en huurders van een courante niet-woning een huurinlichtingenformulier gestuurd. De ontvangen gegevens zijn inmiddels verwerkt in het taxatiepakket VRiS en worden gebruikt voor de herwaardering 2017 en de jaren daarna. Om de ligging juist te kunnen beoordelen is het van belang de zogenaamde ‘waardegebieden’ goed in beeld te hebben. In 2016 zijn de waardegebieden opnieuw bekeken en waar nodig hebben er aanpassingen plaatsgevonden. Landelijke Voorziening WOZ (LV WOZ) Eind juli 2016 is de gemeente Noordwijkerhout aangesloten op de LV WOZ. Het aansluiten op de LV WOZ betreft een initiatief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken samen met de Waarderingskamer. Vanaf 1 oktober 2016 zijn daardoor alle WOZ-waarden inzichtelijk gemaakt via het WOZ-waardeloket. Dit WOZ-waardeloket biedt de mogelijkheid de WOZ-waarde van alle woningen in de gemeente te raadplegen. Het WOZ-waardeloket is bedoeld voor het individueel raadplegen van afzonderlijke woningen. Daarnaast is de gemeente af van de periodieke gegevensleveringen aan de afnemers. Dit zijn de Belastingdienst (voor het invullen van de aangifte), het waterschap (heffing van waterschapsheffing) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (statistische rapportages en het bepalen van belastingcapaciteit). Om te kunnen volgen of alle berichten op een juiste wijze terechtkomen bij de verschillende afnemers is er een zogenaamde WOZ-monitor aangeschaft. Helaas blijkt in de praktijk dat de

Jaarstukken 2016

74

Landelijke Voorziening nog niet optimaal werkt. Vooralsnog levert de Landelijke Voorziening meer werk op voor de medewerkers, terwijl juist onder meer efficiency een beoogd doel was van het initiatief. Overgang nieuw kadaster In 2015 is de aanlevering van de Massale Output (MO) vervangen door de Basis Registratie Kadaster (BRK), omdat de MO niet meer voldoende aansloot op het Stelsel Basisregistratie. Vooralsnog is dit geen verbetering gebleken, omdat de verwerking meer tijd kost. In the Cloud De belastingenapplicatie Civision is in the cloud gegaan. De gegevens, software en bestanden worden nu opgeslagen en opgevraagd via een andere plek dan hier op het gemeentehuis. Na enig voorwerk zijn er tot op heden geen noemenswaardige problemen. Tarieven gemeentelijke belastingen Het uitgangspunt van het coalitieakkoord is dat de lasten voor de burgers en de ondernemingen zo laag mogelijk worden gehouden. De gemeentelijke belastingen stijgen jaarlijks in principe met niet meer dan het inflatiecijfer. Tijdens de behandeling van de begroting 2016 werd besloten dat de gemeentelijke belastingen voor de inwoners van Noordwijkerhout stijgen met de inflatiecorrectie van 1,25%. Een aantal belastingen is naast de inflatiecorrectie met nog eens 2% gestegen conform de door uw raad vastgestelde meerjarenbegroting 2015-2018. Het gaat om de volgende belastingsoorten: • toeristenbelasting; • forensenbelasting; • precariobelasting voor kabels en leidingen en voor standplaatsen; • marktgeld. Met de verhoging van de tarieven van de belastingen en de heffingen wordt gelijke tred gehouden met de te verwachten kostenstijgingen. De tarieven van de afvalstoffenheffing en de rioolheffing voor het belastingjaar 2017 zijn in overeenstemming met de kostendekkendheid beoordeeld.

Jaarstukken 2016

75

Tarieven heffingen en belastingen De tarieven van de heffingen en belastingen zijn als volgt aangepast.

Tarieven heffingen en belastingenBedragen in € 2015 2016

Onroerende zaakbelastingen woningen eigenaren 0,0869 0,0881

Onroerende zaakbelastingen niet-woningen gebruikers 0,1396 0,1380

Onroerende zaakbelastingen niet-woningen eigenaren 0,1739 0,1719

Roerende woon- en bedrijfsruimten 0,0869 0,0881

Afvalstoffenheffing

- Eenpersoonshuishouden 216,96 198,72

- Meerpersoonshuishouden 327,48 300,12

Voor huishoudens met een verbruik van:

- 0 m³-70 m³, een vast bedrag van 231,60 233,76


- 161 m³ en meer, een vast bedrag van 301,56 304,32

Voor bedrijven met een verbruik van:



- 401 m³-1.000 m³, een vast bedrag van 419,76 423,72

- 1001 m³-5.000 m³; een vast bedrag van 538,36 543,60

- 5.001 m³-10.000 m³ een vast bedrag van 1.077,12 1.087,20



- 30.001 m³ en hoger een vast bedrag van 4.308,48 4.348,80

Hondenbelasting 103,80 106,68

Toeristenbelasting 1,55 1,60

Forensenbelasting

a. voor stacaravans 316,00 327,00

b. bij een WOZ-waarde van € 0 < € 90.000 422,00 436,00

c. bij een WOZ-waarde van € 90.000 < € 140.000 538,00 556,00

d. bij een WOZ-waarde van € 140.000 < € 200.000 668,00 690,00

e. bij een WOZ-waarde van > € 200.000 802,00 828,00

Precariobelasting op woonschepen

- woonschip tot 15 meter 269,58 272,95

- voor elke meter meer 8,90 9,01

- voor overige gemeentegrond behorende bij de ligplaats 4,64 4,70

Precariobelasting op kabels en leidingen 3,46 4,56

Tarieven per jaar

Jaarstukken 2016

76

Lokale belastingdruk Bij het berekenen van de OZB is uitgegaan van de WOZ-waarde 2016 van € 254.000.

Ter vergelijking: de gemiddelde WOZ-waarde in 2015 was € 257.000. Uitgaande van dit gemiddelde was het gemiddelde aanslagbedrag OZB in 2015 € 223,33. Belastingdruk Duin- en Bollenstreek 2016 Bij de berekeningen van de OZB is in de eerste tabel uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde 2016 per gemeente. In de tweede tabel is de gemiddelde WOZ-waarde 2016 van de gemeente Noordwijkerhout als uitgangspunt genomen om een goed vergelijk te kunnen maken.

* Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2015 is door de raadscommissie Bestuurlijke Aangelegenheden en Middelen gevraagd om zo mogelijk de burger eenmalig te compenseren voor de verhoging van de belastingdruk. In de Begrotingsraad van 12 november 2015 is besloten € 15 per woning terug te geven aan de burger. De werkelijke belastingdruk 2016 was daarom € 777,83.

Lokale belastingdrukBedragen in € 2015 2016Onroerende zaakbelastingen (OZB) 220,73 223,77

Afvalstoffenheffing (meerpersoons) 327,48 300,12

Rioolheffing 266,64 269,16

Belastingkorting 0,00 -15,00

Bijdrage precariobelasting Dunea 49,70 53,56

Belastingdruk 849,55 831,61

Jaar

Belastingdruk Duin- en Bollenstreek 2016 (bedragen in €)

Lokale woonlasten 2016 uitgaande van gemiddelde WOZ -waarde per gemeente

Gemeente Tarief OZB % WOZ-waarde Aanslag OZB Tarief afv al Tarief riool Totale woon-

(meerpers.) (meerpers.) lasten 2016

Katwijk 0,09% € 244.000 € 231,56 € 298,08 € 152,16 € 681,80

Teylingen 0,08% € 282.000 € 223,63 € 324,00 € 140,00 € 687,63

Lisse 0,09% € 244.000 € 231,07 € 294,36 € 254,88 € 780,31

Noordwijkerhout 0,09% € 254.000 € 223,77 € 300,12 € 269,19 € 793,08

Hillegom 0,10% € 219.000 € 227,10 € 284,55 € 288,44 € 800,09

Noordwijk 0,12% € 311.000 € 379,42 € 272,16 € 149,06 € 800,64

Lokale woonlasten 2016 uitgaande van WOZ-waarde € 2 54.000



Katwijk 0,09% € 254.000 € 241,05 € 298,08 € 152,16 € 691,29

Teylingen 0,08% € 254.000 € 201,42 € 324,00 € 140,00 € 665,42

Lisse 0,09% € 254.000 € 240,54 € 294,36 € 254,88 € 789,78


Hillegom 0,10% € 254.000 € 263,40 € 284,55 € 288,44 € 836,39

Noordwijk 0,12% € 254.000 € 309,88 € 272,16 € 149,06 € 731,10

Jaarstukken 2016

77

Belastingdruk Duin- en Bollenstreek 2017 Bij de berekeningen van de OZB is in de eerste tabel uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde 2017 per gemeente. In de tweede tabel is de gemiddelde WOZ-waarde 2017 van de gemeente Noordwijkerhout als uitgangspunt genomen om een goede vergelijking te maken.

Kostendekkendheid De kostendekkendheid van de tarieven is in 2016 als volgt:

Kwijtschelding De gemeente Noordwijkerhout voert een ruim en actief kwijtscheldingsbeleid. Voor de beoordeling van de betalingscapaciteit hanteert de gemeente Noordwijkerhout de maximale norm ‘kosten van bestaan’, 100% van de genormeerde bijstandsuitkering.

Vanaf het belastingjaar 2017 gaat de gemeente automatische kwijtschelding verlenen als de burger daar toestemming voor heeft verleend. Via het zogenaamde Inlichtingenbureau kan de gemeente een controle laten uitvoeren op basis van gegevens die opgevraagd worden bij het UWV, de RDW, de Belastingdienst en het GBA-V.

Belastingdruk Duin- en Bollenstreek 2017 (bedragen in €)

Lokale woonlasten 2017 uitgaande van gemiddelde WOZ -waarde per gemeente



Katwijk 0,09% € 250.000 € 235,00 € 287,52 € 152,16 € 674,68

Teylingen 0,08% € 288.000 € 224,35 € 321,00 € 143,04 € 688,39

Lisse 0,09% € 248.000 € 233,86 € 316,53 € 254,88 € 805,27


Hillegom 0,10% € 230.000 € 237,59 € 262,50 € 223,00 € 723,09

Noordwijk 0,12% € 335.000 € 401,33 € 274,92 € 153,53 € 829,78

Lokale woonlasten 2017 uitgaande van WOZ-waarde € 2 59.000



Katwijk 0,09% € 259.000 € 243,46 € 287,52 € 152,16 € 683,14

Teylingen 0,08% € 259.000 € 201,76 € 321,00 € 143,04 € 665,80

Lisse 0,09% € 259.000 € 244,24 € 316,53 € 254,88 € 815,65


Hillegom 0,10% € 259.000 € 267,55 € 262,50 € 223,00 € 753,05

Noordwijk 0,12% € 259.000 € 310,28 € 274,92 € 153,53 € 738,73

KostendekkendheidIn procenten Begroting 2016 Werkelijke 2016

Afvalstoffenheffing 100% 97%

Rioolheffing 100% 100%

Omgevingsvergunningen 100% 100%

KwijtscheldingIn aantallen 2015 2016

Toegewezen 260 272

Afgewezen 29 17

Jaar

Jaarstukken 2016

78

De burger is niet verplicht om toestemming te geven. Heeft de burger geen toestemming verleend, dan moet deze elk jaar opnieuw op de oude wijze kwijtschelding aanvragen. Opbrengsten heffingen en belastingen De opbrengsten uit de heffingen en belastingen zien er voor 2016 als volgt uit:

Onroerende zaakbelastingen De hogere opbrengst onroerende zaakbelastingen komt met name, omdat er aanslagen voor percelen, bestemd voor nieuwbouw voor zowel 2015 als 2016, opgelegd moesten worden in 2016. Opbrengst toeristenbelasting Het aantal toeristen in de laatste maanden van 2016 in hotel Leeuwenhorst overnachtte was minder dan werd verondersteld en minder dan in vergelijking tot het belastingjaar 2015. Leges De ‘hogere’ opbrengst leges wordt voornamelijk veroorzaakt door de leges omgevingsvergunningen. In 2016 zijn, door het aantrekken van de economie, weer een aantal ‘grote bouwaanvragen’ in behandeling genomen.

Opbrengsten 2016 Raming Werkelijk Verschil Voor-Bedragen in € 2016 2016 2016 of nadeel

Onroerende zaakbelastingen 2.673.811 2.713.889 40.078 V

Belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten 4.287 4.202 -85 N

Hondenbelasting 112.537 112.197 -340 N

Toeristenbelasting 447.200 427.591 -19.609 N

Forensenbelasting 118.247 116.445 -1.802 N

Precariobelasting op woonschepen 16.733 16.736 3 V

Precariobelasting op kabels en leidingen 1.590.880 1.570.272 -20.608 N

Precariobelasting op terrassen en standplaatsen 23.000 19.948 -3.052 N

Afvalstoffenheffing 1.800.860 1.809.429 8.569 V

Rioolheffing 2.109.791 2.106.990 -2.801 N

Leges 850.871 1.093.968 243.097 V

Marktgeld 7.862 7.674 -188 N

Jaarstukken 2016

79

3 Jaarrekening

Jaarstukken 2016

80

3.1 De balans en resultatenrekening

3.1.1 Balans Bedragen in € ACTIVA

31-12-2016 31-12-2015

Immateriële vaste activa 29.999 49.395

Materiële vaste activa

Investeringen met economisch nut 35.743.353 36.686.231

Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van kosten heffing wordt geheven 8.474.082 8.585.868

Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut 301.948 8.444.352

44.519.383 53.716.451

Financiële vaste activa

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen 189.625 189.625

Leningen aan woningbouwcorporaties 7.947.600 8.264.784

Overige langlopende leningen 1.242.448 1.249.775

Overige uitzettingen met rentetypische looptijd van >= 1 jaar 12.732.228 12.732.228 22.111.901 22.436.411

Totaal vaste activa 66.661.282 76.202.257

Voorraden

Bouwgronden 3.384.271 4.648.877

3.384.271 4.648.877

Uitzettingen met rentetypische looptijd < 1 jaar

Vorderingen op openbare lichamen 1.920.558 2.520.749

Uitzettingen in ’s Rijks schatkist met een rentetypische looptijd < 1 jaar 10.419.723 6.310.798

Overige vorderingen 1.729.948 1.398.575 14.070.229 10.230.122

Liquide middelen 61.257 67.201

Overlopende activa Te ontvangen voorschot voor uitkeringen met specifiek bestedingsdoel 40.286 173.920

Overige te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen 1.667.859 1.646.457 1.708.145 1.820.377

Totaal vlottende activa 19.223.902 16.766.577

TOTAAL ACTIVA 85.885.184 92.968.834

Jaarstukken 2016

81

Bedragen in € PASSIVA

31-12-2016 31-12-2015

Eigen vermogen

Algemene reserves 22.543.643 30.354.625

Bestemmingsreserves 14.788.933 13.277.719

Gerealiseerde nog te bestemmen resultaat 1.099.152 1.832.083 Totaal Eigen vermogen 38.431.728 45.464.427 Voorzieningen 3.432.685 2.621.497

Vaste schulden

Onderhandse leningen van binnenlandse banken 38.607.402 40.496.719

Waarborgsommen 4.984 4.984 38.612.386 40.501.702

Totaal vaste passiva 80.476.799 88.587.626

Netto-vlottende schulden met rentetypische looptijd < 1 jaar

Overige schulden 3.756.198 3.345.491 3.756.198 3.345.491

Overlopende passiva

Ontvangen voorschot voor uitkeringen met specifiek bestedingsdoel 732.738 890.927

Opgebouwde verplichtingen die nog tot betaling komen 869.417 144.789

Vooruit ontvangen bedragen 50.032 0

1.652.188 1.035.716

Totaal vlottende passiva 5.408.385 4.381.208

TOTAAL PASSIVA 85.885.184 92.968.834

Verstrekte borgstellingen 39.901.462 39.889.682 Verstrekte garantstellingen 1.366.667 1.366.667

Jaarstukken 2016

82

Jaarstukken 2016

83

3.1.2 Resultatenrekening Bedragen in €

PROGRAMMA Begroting Begroting Rekening Verschil Voor/

voor wijz. na wijz. Begroting- nadeel

Rekening

1. Bestuurlijke organisatie Lasten 4.006.936 4.201.723 4.236.631 -34.908 N

Baten 314.613 434.613 469.506 34.893 V

Saldo -3.692.323 -3.767.110 -3.767.126 -16 N 2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme Lasten 4.542.368 5.345.712 4.966.256 379.456 V

Baten 2.950.080 4.040.386 4.222.946 182.560 V

Saldo -1.592.288 -1.305.326 -743.309 562.017 V

3. Openbare ruimte Lasten 7.947.481 17.548.500 16.885.590 662.910 V

Baten 4.101.240 4.600.511 4.633.369 32.858 V

Saldo -3.846.241 -

12.947.989 -

12.252.221 695.768 V

4. Veiligheid en handhaving Lasten 1.653.541 1.618.864 1.589.141 29.723 V

Baten 98.208 86.208 90.544 4.336 V

Saldo -1.555.333 -1.532.656 -1.498.597 34.059 V

5. Zorg, welzijn en educatie Lasten 17.047.478 17.225.190 16.697.684 527.506 V

Baten 2.777.714 2.886.714 2.873.722 -12.992 N

Saldo -

14.269.764 -

14.338.476 -

13.823.963 514.513 V Overzicht van algemene dekkingsmiddelen Lasten 1.208.494 1.496.490 1.184.539 311.951 V

Baten 25.679.209 26.223.480 26.237.056 13.576 V

Saldo 24.470.715 24.726.990 25.052.517 325.527 V

Saldo voor resultaatbestemming Lasten 36.406.298 47.436.479 45.559.841 1.876.638 V

Baten 35.921.064 38.271.912 38.527.142 255.230 V

Saldo -485.234 -9.164.567 -7.032.699 2.131.868 V

Mutaties reserves

Toevoegingen aan reserves 814.748 4.757.036 4.874.898 -117.862 N

Onttrekkingen aan reserves 1.299.982 13.921.603 13.006.749 -914.854 N

Saldo toevoegingen en onttrekkingen reserves 485.234 9.164.567 8.131.851 -1.032.716 N

Saldo na resultaatbestemming 0 0 1.099.152 1.099.152 V

Jaarstukken 2016

84

Jaarstukken 2016

85

3.1.3 Waarderingsgrondslagen Wettelijke voorschriften De gehanteerde waarderingsgrondslagen zijn in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Immateriële en materiële vaste activa De immateriële en materiële vaste activa zijn gewaardeerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, verminderd met de afschrijvingen. De gehanteerde afschrijvingsmethoden zijn lineaire afschrijvingen en annuïtaire afschrijvingen. Voor de voornaamste categorieën van de vaste activa worden de volgende afschrijvingstermijnen aangehouden: • permanente bedrijfsgebouwen 40 jaar • grond-, wegen waterbouwkundige werken 20-40 jaar • straatmeubilair en speeltoestellen 10 jaar • rioleringswerken 55 jaar • machines, apparaten en installaties 10-15 jaar • netwerk 15 jaar • applicatiesoftware 5-7 jaar • PC’s 5 jaar • servers en systeemsoftware 3 jaar Met het afschrijven van nieuwe investeringen wordt begonnen in het begrotingsjaar dat volgt op het jaar waarin het gereed komt/verworven wordt. Ingaande het begrotingsjaar 2009 is dit het nieuwe afschrijvingsbeleid, zoals bepaald in de Voorjaarsnota 2008. Er geldt een overgangsregeling voor investeringen van voorgaande jaren. Indien daarover reeds werd afgeschreven maar de investering was nog niet gereed, dan geldt nog de oude afschrijvingsmethode namelijk beginnen met afschrijven in het jaar waarin het kapitaalgoed verworven wordt. Financiële vaste activa De financiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde of tegen de kostprijs. Voorraden Nog niet in exploitatie genomen bouwgronden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs dan wel lagere marktwaarde en overeenkomstig de gestelde eisen zoals genoemd in de notitie grondexploitatie. Er wordt geen rente bijgeschreven op de boekwaarde van deze voorraden. De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden worden gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouwen woonrijpmaken) alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is, worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht. Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. Er is een voorziening voor dubieuze debiteuren gevormd voor het bedrag aan mogelijk niet te innen posten.

Jaarstukken 2016

86

Liquide middelen De liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieningen De hoogte van de (onderhouds)voorzieningen is gebaseerd op beheersplannen. Dit betekent dat er op basis van deze plannen “gespaard” wordt voor toekomstige onderhoudsuitgaven. Hierdoor worden grote fluctuaties in de exploitatie voorkomen. De voorziening voor wethouderspensioenen wordt actuarieel berekend. De voorziening voor actieve wethouders en slapers is gebaseerd op 0,864% rekenrente (vorig jaar 1,6%). Deze rente is vergelijkbaar met de lopende rente voor waardeoverdrachten. Voor gepensioneerden is geen risico meer tot waardeoverdracht. Voor de lopende pensioenen wordt daarom normaliter een lagere rekenrente gehanteerd, alleen is die nu eveneens 0,864% (vorig jaar 1,6%). De overige grondslagen voor de berekening zijn een recente sterftetafel, waarbij tevens rekening wordt gehouden met leeftijdsterugstellingen. Vlottende passiva De posten onder de vlottende passiva zijn tegen de nominale waarde gewaardeerd. Grondslagen voor resultaatbepaling Voor de resultaatbepaling wordt het gemodificeerde stelsel van baten en lasten voor gemeenten en provincies gehanteerd. Zowel de baten als de lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Voor verwachte verliezen worden voorzieningen getroffen (voorzichtigheidsbeginsel).

Jaarstukken 2016

87

3.1.4 Toelichting op de balans Vaste activa Immateriële vaste activa Dit betreft de kosten van onderzoek en ontwikkeling. Het gaat om een onderzoek van de bermen van de Pilarenlaan, voorbereidingskosten sportpark De Boekhorst en het communicatiebeleidsplan. Per abuis zijn vorig boekjaar de investeringen in software basisregistratie van € 17.314 gerubriceerd onder immateriële vaste activa in plaats van onder overige materiële vaste activa. Dit is in 2016 gecorrigeerd. Materiële vaste activa Dit bevat de stoffelijke bezittingen van de gemeente, die een meerjarig economisch of maatschappelijk nut hebben en in termijnen worden afgeschreven. Investeringen met economisch nut Investeringen hebben een economisch nut indien ze verhandelbaar zijn of bijdragen aan het genereren van middelen. Bedragen in €

De voornaamste investeringen waren voor de woonunit aan de Schippersvaartweg, vervanging van software kantoorautomatisering, herstelwerk aan De Duinpan, het servicepunt bibliotheek De Zilk en groot onderhoud van de gebouwen. De verminderingen (desinvesteringen) betreffen de aanwendingen van de voorzieningen Groot onderhoud gebouwen (o.a. het gemeentehuis).

Boekwaarde Inves- Desin- Bijdragen Afschrij- Boekwaarde

per 1-1- teringen vestering van derden vingen per 31-12-

2016 2016

Investeringen met economisch nut

Gronden en terreinen 547.915 - - - - 547.915

Bedrijfsgebouwen 32.808.888 146.647 79.452 - 723.020 32.153.064

Grond-, wegen waterbouwkundige werken 1.975.277 - - - 241.292 1.733.985

Machines, apparaten en installaties 708.780 1.923 - - 60.861 649.842

Overige materiële vaste activa 645.371 104.945 - - 91.769 658.547

36.686.231 253.515 79.452 - 1.116.942 35.743.353

Jaarstukken 2016

88

Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van kosten heffing wordt geheven Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven, worden afzonderlijk opgenomen. Bedragen in €

De investeringen waren onder meer het vervangen van diverse onderdelen van het riool (rioolbeheer) en vervanging van kasten voor minigemalen. De vermindering (desinvestering) betreft de aanwending van deze bedragen ten laste van de Voorziening vervanging riolering. Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut Bedragen in €

De investeringen waren grotendeels voor wegen waaronder Sportlaan, Zilkerbinnenweg, Boekhorst als ook voor vervanging openbare verlichting. De verminderingen (desinvesteringen) betreffen de aanwendingen van de voorziening voor Groot onderhoud wegen en baggeren van de waterwegen. De investering in het kader van het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoer Plan (GVVP) en het onderzoek Haarlemmertrekvaart is direct afgeschreven en ten laste van de Algemene Reserve gebracht. Voor de investering in het fietspad F287 Noordzijderpolder-Noord is een projectsubsidie van de Provincie Zuid-Holland verkregen. Tot en met 2016 was het nog toegestaan om investeringen van maatschappelijk nut in één keer af te schrijven. Bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2016 èn Bestuursrapportage 2016 is besloten om de boekwaarde van investeringen in wegen in één keer af te schrijven, zodat er in de toekomst minder afschrijvingskosten zijn. Dit bedrag is grotendeels ten laste gebracht van de Reserve Verkoop aandelen Nuon.



2016 2016

Investeringen met economisch nut, waarvoor ter bestrijding van kosten heffing wordt geheven

Grond-, wegen waterbouwkundige werken 8.585.868 271.181 271.181 - 111.787 8.474.082

8.585.868 271.181 271.181 - 111.787 8.474.082



2016 2016

Investeringen met maatschappelijk nut

Gronden en terreinen 15.793 - - - - 15.793

Bedrijfsgebouwen 18.414 - - - 4.605 13.809

Grond-, wegen waterbouwkundige werken 8.408.720 1.941.348 626.030 184.426 9.267.963 271.650

Overige materiële vaste activa 1.424 - - - 728 696

8.444.352 1.941.348 626.030 184.426 9.273.296 301.948

Jaarstukken 2016

89

Financiële vaste activa Bedragen in €

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen De kapitaalverstrekking aan deelnemingen betreft het aandelenkapitaal in het volgende: Bedragen in €

Leningen aan woningstichting Dit betreft verstrekte langlopende leningen aan de Woningbouwstichting St. Antonius van Padua. Met betrekking tot de leningen aan de woningstichting is sprake van transitorische rente. Omdat wij voor deze leningen ook afzonderlijke overeenkomsten met de bank hebben afgesloten, waardoor ook hier sprake is van een zelfde bedrag aan transitorische rente en de transacties simultaan worden afgewikkeld, is hiervoor geen bedrag opgenomen. Overige langlopende leningen De gemeente heeft een geldlening verstrekt aan Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten, die de middelen beheert ten behoeve van het verstrekken van startersleningen. De starterslening overbrugt het verschil tussen de verwervingskosten van de woning en het bedrag dat de starter maximaal kan lenen volgens de normen van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). De starterslening is een lening waarover de eerste drie jaar geen rente en aflossing betaald wordt. In verband met de verkoop van het Chalet De Zilk aan Stichting Jeugdwerk is er een geldlening verstrekt van € 40.000. Gedurende 20 jaar wordt de jaarlijkse subsidie aan de stichting als aflossing ingezet. In het kader van het fietsenplan zijn er personele leningen verstrekt. Via inhoudingen op het salaris wordt periodiek afgelost.

Boekwaarde Ver- Aflossingen Boekwaardeper 1-1- strek- per 31-12-

2016 kingen 2016

Financiële vaste activaKapitaalverstrekkingen aan deelnemingen 189.625 - - 189.625 Leningen aan woningstichting 8.264.784 - 317.184 7.947.600 Overige langlopende leningen 1.249.775 10.853 18.180 1.242.448 Overige uitzettingen met een looptijd van >=1 jaar 12.732.228 - - 12.732.228

22.436.411 10.853 335.364 22.111.901

31-12-2016 31-12-2015

De Meerlanden 102.071 102.071Greenport OntwikkelingsMaatschappij (GOM) 65.616 65.616Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) 21.938 21.938

189.625 189.625

Jaarstukken 2016

90

Overige uitzettingen met een looptijd van >=1 jaar

Dit betreft de eerste termijnbetaling in 2009 door Vattenfall van € 12.732.000, die voor 10 jaar is uitgezet bij de Rabobank voor een vast rentepercentage van 4,3%.

Vlottende activa

Voorraden De post voorraden bestaat uit de bouwgrondexploitatie. Vanaf begrotingsjaar 2016 zijn de verslaggevingsregels voor grondexploitaties herzien. Kosten die gemeenten maken in het kader van faciliterend grondbeleid en kunnen worden verhaald op derden, worden dan geclassificeerd als vordering op de balans (of overlopend actief/passief). De complexen die per 1 januari 2016 uit exploitatie zijn genomen, zijn zonder afwaardering omgezet tegen de boekwaarde per 1 januari 2016 (ingangsdatum Wijzigingsbesluit). Dit betekent dat ze zijn opgenomen in de beginbalans van 2016. Dit ziet er als volgt uit: Bedragen in € Omschrijving Boekwaarde Boekwaarde Invester- Opbrengsten / Boekwaarde

per 31-12-2015

per 1-1-2016 Stelsel-

wijziging)

ingen bijdragen van derden

per 31-12-2016

Onderhanden werk Complex Kerkstraat 443.913 0 Complex Mossenest II -16.036 0 Ontwikkeling vml. Bavo-terrein 1.052.965 0 Leefbaarheidsimpuls De Zilk 4.117.620 4.117.620 216.876 37.822 4.296.673Sancta Maria 641 0 Overlopend passief (vooruit ontvangen) Complex Kerkstraat 0 443.913 77.170 521.083 0Complex Mossenest II 0 -16.036 142.474 176.471 -50.032 Overlopende activa (te verrekenen kosten) Ontwikkeling vml. Bavo-terrein 0 1.052.965 150.830 208.141 995.654 Overige vorderingen (debiteuren) Sancta Maria 0 641 22.925 20.000 3.566 5.599.102 5.599.102 610.276 963.517 5.245.861 Af: Voorziening Onderhanden werk 950.225 950.225 37.822 912.402 4.648.877 4.648.877 610.276 925.694 4.333.459

Jaarstukken 2016

91

Voor het totaal van de in exploitatie zijnde complexen wordt het volgende aangegeven: Omschrijving Balanswaarde Nog te maken Nog geraamde Geraamd

per 31-12-2016 kosten opbrengsten Eindresultaat

Onderhanden werk Leefbaarheidsimpuls De Zilk 3.384.271 1.673.219 5.057.490 0 In de Paragraaf Grondbeleid wordt toelichting gegeven op het onderhanden werk inzake grondexploitatie van de in exploitatie zijnde complexen. Uitzettingen met rentetypische looptijd korter dan 1 jaar Uitzettingen in ’s Rijks schatkist met een rentetyp ische looptijd korter dan één jaar De kasgeldlening betreft de uitzetting van banksaldi bij het Rijk inzake het schatkistbankieren. Conform de wet Fido is de gemeente verplicht om overtollige middelen, boven een drempelbedrag, aan te houden in 's Rijks schatkist. Het drempelbedrag is gelijk aan 0,75% van het begrotingstotaal van € 37.221.000 zijnde afgerond € 280.000 (maar niet lager dan € 250.000), wat betekent dat er altijd gemiddeld € 250.000 buiten de schatkist door de gemeente mag worden gehouden. Het bedrag aan middelen dat door de gemeente Noordwijkerhout buiten ’s Rijks schatkist is aangehouden, is voor ieder kwartaal van het verslagjaar: Bedragen in € 1e kwartaal 9.000 2e kwartaal 66.000 3e kwartaal 59.000 4e kwartaal 72.000 Overige vorderingen Dit betreft voornamelijk openstaande vorderingen op debiteuren. Liquide middelen Bedragen in €

31-12-2016 31-12-2015

Liquide middelenBanksaldi 59.707 65.238Kassaldi 1.550 1.963

61.257 67.201

Jaarstukken 2016

92

Overlopende activa Te ontvangen voorschot voor uitkeringen met specifiek bestedingsdoel Dit betreft gemaakte kosten waarvoor subsidie is verleend voor de projecten: • ‘Natuurlijke landschapselementen langs doorgaande wegen in de vorm van bloemrijke

bermen en bijenhotels’, waarvan de kosten € 9.999 bedragen. • ‘Plan van aanpak landschapstafel Bollenstreek’, waarvan de kosten € 30.287 bedragen die

ten laste kunnen worden gebracht van de projectsubsidie van de Provincie Zuid-Holland voor de uitvoering van het gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek, waarvan de gemeente Hillegom als kassier optreedt.

Het saldo betreft de nog te ontvangen subsidiebedragen voor deze projecten. Overige te ontvangen en vooruitbetaalde bedragen Dit is voornamelijk een nog te ontvangen bedrag van het samenwerkingsverband Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) Bollenstreek ter zake de afrekening over 2016 en de rente over de uitgezette geldlening bij de Rabobank. Verder bestaat de balanspost uit onder meer nog te ontvangen vergoedingen van het Afvalfonds voor het ingezamelde verpakkingsafval (papier/karton, glas, metaal, hout en kunststof). En is er de afrekening van de Maregroep uit 2015 ter zake de Wsw-voorziening, die in 2017 verrekend wordt. Daarnaast bevat dit nog te verrekenen kosten met derden die gemaakt zijn in het kader van faciliterend grondbeleid.

Jaarstukken 2016

93

Vaste passiva Eigen vermogen Per reserve is het verloop gedurende het jaar:

Bedragen in €

De aard en reden van de reserves worden hieronder kort toegelicht, alsmede de belangrijkste wijzigingen daarin. Een gedetailleerd overzicht van de mutaties in de reserves staan in het bijlageboek van de jaarstukken. In de nota Reserves en Voorzieningen 2010-2014 zijn de reserves nader toegelicht.

Saldo Toevoe- Toevoe- Toevoe- Onttrek- Mutaties Onttrek- Onttr ek- Saldoaan het ging ging ging king uit hoofde king king aan hetbegin wegens t.l.v. t.l.v. t.b.v. van res. t.b.v. ter dek- ei nd

van het bijboeking exploi- reser- exploi- bestem- reser- kin g van van hetdienstjaar van rente tatie ves tatie ming ves afschrij- dienst jaar

vorig jaar vingen1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Algemene reservesAlgemene Reserve 4.972.676 42.500 1.539.730 628.339 5.926.567Reserve Verkoop aandelen NUON 25.355.027 8.765.546 16.589.481Reserve Afschaffen precario 26.922 673 27.595

Totaal algemene reserves 30.354.625 43.173 1.539.730 0 628.339 0 0 8. 765.546 22.543.643BestemmingsreservesEgalisatiereserve Riool 308.384 7.710 8.812 324.905Egalisatiereserve Afvalinzameling 0 0Egalisatiereserve Bouw grondexploitaties 305.230 7.631 189.389 39.709 462.541Reserve Bovenw ijkse voorzieningen 277.752 6.944 30.420 315.116Reserve Dorpsontw ikkeling 35.576 889 36.465Reserve groen 0 500.000 12.289 487.711Reserve Volkshuisvesting 1.053.527 0 37.698 1.015.829Reserve Uitvoering VerkeersPlan 109.509 2.738 112.247Reserve Sociaal Domein 1.913.264 47.832 763.897 724.993 2.000.000Egalisatiereserve BTW-compensatiefonds 6.388 160 6.548 0Reserve BTW oude activa 3.754 0 3.754 0Egalisatiereserve Bouw leges 394.669 9.867 331.043 735.579Reserve Huisvesting onderw ijs 206.039 5.151 211.190Reserve Kapitaallasten activa 8.218.584 328.743 615.000 562.132 8.600.195Reserve Regionaal Investeringsfonds 245.221 0 415.775 378.658 282.338Reserve Kunstuitingen 3.612 90 3.703Reserve Monumentenbeleid 196.209 4.905 15.000 15.000 201.114

Totaal bestemmingsreserves 13.277.719 422.659 2.869.336 0 1.218. 649 0 0 562.132 14.788.933Gerealiseerde nog te bestemmen resultaat 1.661.933 1.099.152 -1.661.933 1.099.152TOTAAL EIGEN VERMOGEN 45.294.277 465.832 5.508.218 0 1.846.988 -1.66 1.933 0 9.327.678 38.431.728

Jaarstukken 2016

94

Algemene Reserve De doelstelling van deze reserve is in de eerste plaats het opvangen van eventuele tekorten van enig jaar. Ook is deze reserve een dekkingsreserve als onderdeel van het weerstandsvermogen. De belangrijkste mutaties in de algemene reserve in het verslagjaar zijn als volgt: Bedragen in € Vermeerdering: Bedrag:

Rentebijschrijving 43.173 Positief saldo VJN 2016 10.125 Rekeningresultaat 2015 298.347 Saldo bestuursrapportage 2016 1.231.258 1.539.730

1.582.903

Vermindering: Bedrag: Haarlemmertrekvaart onderzoek 13.721 Voorbereiding Boekhorst 144.607 Uitvoering GVVP 13.135 CWP Strategische doelstelling 7.254 Boven formatief al. 121.043 Ruimen explosief 10.037 Economische visie uitv.pr.Duin en Bollenstr. 58.500 Uitv.veiligheids maatregel bomen 1.142 Onderstellen corso 9.000 Volkshuisvesting rente SVN 12.500 Berap 2015 237.400

628.339

Reserve Verkoop aandelen NUON Deze reserve is in 2009 gevormd uit de verkoopopbrengst van de aandelen van de productie- en leveringsbedrijf NV NUON-Energy. De verkoopopbrengst bedroeg voor de gemeente Noordwijkerhout € 26.863.522. De bespaarde rente komt ten gunste van de exploitatie. Dit is ter compensatie van het wegvallen van het dividend. De boekwaarde van de investeringen in wegen zijn in één keer afgeschreven ten laste van deze reserve, zie de toelichting op de balans bij materiële vaste activa. Reserve Afschaffen precariobelasting kabels en leidingen Het saldo van de voorziening werd, om een schoksgewijze aanpassing van de gemeentelijke belastingen te voorkomen, ingezet ter dekking van het tekort van de meerjarenbegroting 2010-2013. In de raad van 21 maart 2013 is besloten een bedrag van € 970.105 over te hevelen naar de reserve Kapitaallasten activa ter dekking van de kapitaallasten van de renovatie van Trefcentrum De Duinpan.

Jaarstukken 2016

95

De aard en reden van de bestemmingsreserves en de toevoegingen en onttrekkingen zijn: Egalisatiereserve Riool De doelstelling van deze reserve is het egaliseren van fluctuaties in het exploitatiesaldo product Riolering via deze reserve. In het verslagjaar betrof dit een storting in de reserve. Voor de rioolheffing is er zowel een (egalisatie)bestemmingsreserve als een voorziening, die conform de (nieuwe) regels worden toegepast. Dat wil o.a. zeggen dat: • het exploitatiesaldo op rekeningbasis wordt toegevoegd of onttrokken aan de

bestemmingsreserve Riolering; • uitbreidingsinvesteringen in het riool worden geactiveerd (en afgeschreven); • vervangingsinvesteringen in mindering gebracht worden op de voorziening Groot

onderhoud riool; • de gemeente Noordwijkerhout geen spaarcomponenten heeft in de vervangings-

investeringen, dus het is niet nodig om onderscheid te maken tussen onderhoud c.q. spaarcomponent vervangingsinvesteringen.

Egalisatiereserve Afvalinzameling De doelstelling van deze reserve is het egaliseren van fluctuaties in het exploitatiesaldo product Afvalinzameling via deze reserve. In het verslagjaar kon het negatieve exploitatiesaldo niet worden onttrokken aan deze reserve omdat die nihil bedraagt. Egalisatiereserve Bouwgrondexploitaties Deze reserve is bestemd voor de opvang van eventuele nadelen bij de uitvoering van bouwgrondexploitaties op basis van exploitatieberekeningen en wordt gevoed door voordelen op bouwgrondexploitaties. Op deze manier kan ook gestalte worden gegeven aan een te voeren actief grondbeleid door de mogelijkheid open te houden om tekorten uit de ene exploitatie te compenseren met positieve opbrengsten uit de andere exploitatie. Conform de bestuursrapportage 2016 zijn de verkoopopbrengsten snippergroen gestort in de reserve evenals de voordelen op complex De Zilk. Voor de dekking van de kosten van aanpak oneigenlijk grondgebruik is er onttrokken uit de reserve. Reserve Bovenwijkse voorzieningen Uit deze reserve worden de kosten van bovenwijkse voorzieningen gedekt. Deze reserve is bedoeld voor het realiseren van bovenwijkse voorzieningen. De reservemutatie in het verslagjaar betreft een storting ten laste van het complex Mossenest II. Reserve Dorpsontwikkeling Deze reserve wordt gebruikt voor de dekking van investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut. Reserve Groen In 2016 hebben de gemeenten in de Bollenstreek het Gebiedsprogramma B(l)oeiende Bollenstreek vastgesteld. Voor de uitvoering van het programma (2016-2022) heeft de provincie Zuid-Holland de gemeenten een subsidie Gebiedsprogramma’s Groen van € 2,45 miljoen verleend. De gemeenten hebben in een samenwerkingsovereenkomst (mei 2017) afspraken gemaakt over de rollen, verantwoordelijkheden en financiële verplichtingen tijdens de uitvoering. Gemeente Noordwijkerhout is clustervertegenwoordiger. Gemeente Hillegom is kasgemeente.

Jaarstukken 2016

96

Gemeenten hebben financiële verplichtingen op zich genomen voor: • Gemeentelijke bijdrage aan het programmamanagement (verdeelsleutel is de helft iedere

gemeente 1/6-deel, de andere helft op basis van inwonertal); • Gemeentelijke bijdrage voor de planvorming streekbrede projecten (op basis van een

verdeelsleutel); • Voorbereidingskosten projecten binnen de eigen gemeente (50% eigen bijdrage /

50% provinciale subsidie); • Uitvoeringskosten projecten binnen de eigen gemeente (25% eigen bijdrage /

50% provinciale subsidie / 25% RIF-bijdrage Holland Rijnland); • Voldoende eigen ambtelijke capaciteit (0,4 fte). De gemeente Noordwijkerhout dekt haar eigen bijdrage uit de bestemmingsreserve Groen. Projecten in de gemeente Noordwijkerhout zijn landgoed Leeuwenhorst, Tespelduyn en Oosterduinsemeer. Daarnaast zal onder de streekbrede projecten Trekvaart Leiden-Haarlem, Bloeiende Bollenstreek, Netwerken en Verbindingen uitvoering binnen de gemeente Noordwijkerhout gaan plaatsvinden. Reserve Volkshuisvesting Uit deze reserve worden de kosten gedekt van aanpassingen woonruimte, vergoeding kosten huisvesten statushouders, uitvoering beleidsnota wonen, opstellen woonvisie, etc. De aanwending betrof dekking voor de (interne) kapitaallasten zijnde rente ter zake het saldo van de startersleningen. Er is onttrokken voor aanpassingen woonruimte. Reserve Uitvoering verkeersplan Deze reserve zal worden ingezet voor de realisering van voorstellen die opgenomen worden in het verkeers- en vervoerplan. Reserve Sociaal Domein Uit deze reserve moeten grote fluctuaties in het exploitatiesaldo op het gebied van het Sociaal Domein worden gedekt. In het verslagjaar is de reserve met name gevoed vanuit een lagere bijdrage aan de Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD). Aanwendingen betroffen de kosten van de inzet van JGT/Kwadraad en Jeugdhulp bij Holland Rijnland. Egalisatiereserve BTW-Compensatiefonds Ingesteld om de exploitatiegevolgen van de invoering van het BTW-compensatiefonds per 1 januari 2003 op te kunnen vangen. In 2016 is de laatste onttrekking aan deze reserve. Reserve BTW-oude activa Om de gevolgen van de invoering van het BTW-compensatiefonds voor de oude activa zonder budgettaire gevolgen te laten verlopen. In 2016 is de laatste onttrekking aan deze reserve. Egalisatiereserve Bouwleges Deze reserve is gevormd om fluctuaties in de opbrengst bouwleges op te kunnen vangen, omdat de kostendekkendheid van het product bouwvergunningen in de loop van de jaren behoorlijk kan wisselen (in positieve of negatieve zin). De storting betreft het saldo van het product Bouwleges. Reserve Huisvesting Onderwijs Vanaf 2006 is het doel het opvangen van calamiteiten met betrekking tot Huisvesting Onderwijs.

Jaarstukken 2016

97

Reserve Kapitaallasten Activa Op basis van het BBV moet een investering met economisch nut bruto worden afgeschreven. Dit betekent dat een bijdrage uit een reserve niet in één keer op een investering mag worden afgeboekt, maar gedurende de afschrijvingstermijn geleidelijk ten gunste van de exploitatie moet worden gebracht. Conform de bestuursrapportage 2016 is grondopbrengst van woningen gestort in deze reserve. De onttrekkingen betroffen de dekking voor de kapitaallasten van het Teylingen College, de Regenboogschool, Egelantierschool en De Duinpan. Reserve Regionaal Investeringsfonds Uit deze reserve wordt de jaarlijkse bijdrage ad € 378.658 van onze gemeente aan de gemeenschappelijke regeling Holland Rijnland betaald voor de door deze instelling te plegen investeringen in de openbare ruimte van onze regio. De toevoegingen aan deze reserve zijn vanuit het grondcomplex Mossenest II en Sancta Maria als ook een storting uit het positieve begrotingssaldo 2016. Reserve kunstuitingen De gelden zijn ingezet c.q. gereserveerd voor verfraaiing van de wijken in Noordwijkerhout. Reserve Monumentenbeleid Deze reserve heeft tot doel het verstrekken van financiële steun van 50% in de kosten van het treffen van onderhoudsvoorzieningen aan de eigenaar/rechthebbende van een gemeentelijk monument tot een maximum van € 4.000. De jaarlijkse storting bedraagt € 15.000. De aanwending betrof subsidies die zijn verstrekt voor de restauratie van gemeentelijke monumenten. Voorzieningen Per voorziening is het verloop gedurende het jaar: Bedragen in € Saldo Onttrek- Saldo

aan het Toevoe- king aan het

begin ging direct eind

van het t.l.v. t.l.v. de van het

dienstjaar exploitatie voor- dienstjaar

ziening

1 2 3 5 6

Onderhoudsegalisatievoorz.

Voorziening onderhoud wegen 152.846 443.313 596.159 0

Voorziening groot onderhoud

Gymnastieklokalen/overige gebouwen 419.177 201.018 79.452 540.743

Voorziening groot onderhoud De Schelft 8.351 118.913 0 127.264

Voorziening baggeren waterwegen 120.536 66.598 29.871 157.263

Voorziening vervanging riolering 655.144 844.721 271.181 1.228.684

Overige voorzieningen

Voorziening pensioenpremies wethouders 1.265.443 163.225 49.937 1.378.731

totaal voorzieningen 2.621.497 1.837.788 1.026.600 3.432.685

Jaarstukken 2016

98

De aard en reden van de voorzieningen en de wijzigingen in het saldo zijn: Voorziening Onderhoud wegen Deze voorziening dient ter dekking van het herstraten van de gemeentelijke wegen. Elk jaar wordt bezien welke straten herstraat moeten worden, waarna het desbetreffende krediet gedekt wordt door een onttrekking uit de voorziening. In de voorziening wordt jaarlijks een bedrag gestort ten laste van de exploitatie (product Wegen). Deze stortingen zijn onderbouwd met het beheerplan wegen. De aanwendingen waren voor het herstraten van de wegen o.a. Sportlaan en Zilkerbinnenweg. Voorzieningen Groot onderhoud diverse gebouwen Voor het groot onderhoud van de gebouwen/materiaal in onze gemeente zijn diverse voorzieningen gevormd. In 2013 heeft van de onderhoudsplannen een actualisatie plaatsgevonden. Op basis daarvan vindt er de toevoeging aan de voorziening plaats. De aanwendingen waren hoofdzakelijk voor het onderhoud aan het gemeentehuis. Voorziening De Schelft Voor het groot onderhoud van het eigenaarsdeel van het complex De Schelft is een voorziening gevormd. Het groot onderhoud wordt uitgevoerd overeenkomstig het beheerplan. Voorziening Baggeren waterwegen Het doel is baggeren van de waterwegen volgens het beheerplan. In 2013 is onderzoek gedaan naar het benodigde baggeronderhoud in Noordwijkerhout. Gebleken is dat het baggeronderhoud idealiter tot 2022 in totaal € 570.000 moet gaan kosten (per jaar: € 71.250). Uit metingen van de baggerdikte blijkt dat de werkelijke aangroei van baggerspecie minder is dan in het onderzoek wordt verondersteld. Om die reden wordt het baggeronderhoud van de afgelopen jaren voorlopig verder voortgezet als ook de stortingen in de voorziening. Vervanging Riolering Deze voorziening is ingesteld om de kosten te dekken van de noodzakelijke vervanging van rioleringen en de voorbereidingskosten hiervoor. De voeding van de voorziening is conform het beheerplan. De aanwendingen in 2016 waren onder meer de vervanging van kasten voor minigemalen. Voor de rioolheffing is er zowel een (egalisatie)bestemmingsreserve als een voorziening, die conform de (nieuwe) regels worden toegepast. Dat wil o.a. zeggen dat: • het exploitatiesaldo op rekeningbasis wordt toegevoegd of onttrokken aan de

bestemmingsreserve riolering; • uitbreidingsinvesteringen in het riool worden geactiveerd (en afgeschreven); • vervangingsinvesteringen in mindering gebracht worden op de voorziening groot onderhoud

riool; • de gemeente Noordwijkerhout geen spaarcomponenten heeft in de vervangings-

investeringen, dus het is niet nodig om onderscheid te maken tussen onderhoud c.q. spaarcomponent vervangingsinvesteringen.

Voorziening Pensioenpremies wethouders Om in de toekomst de lasten van gepensioneerde wethouders te kunnen betalen, is deze voorziening ingesteld. Toevoeging vindt plaats aan de hand van het salaris zolang de wethouders nog in dienst zijn. Het bedrag dat is toegevoegd aan de voorziening wordt berekend op basis van het op de pensioendatum noodzakelijke doelvermogen tegen de

Jaarstukken 2016

99

contante waarde. Er is in 2016 € 95.000 extra gestort vanwege de fors lagere rekenrente van 0,864% (vorig jaar 1,6%). Het bedrag van de onttrekking betreft pensioenuitkeringen aan ex-wethouders dan wel de overheveling naar een ander pensioenfonds.

Vaste schulden Onderhandse leningen van binnenlandse banken De vaste schulden van langer dan een jaar geleende bedragen, zijn: Bedragen in €

De rentelast voor het verslagjaar van de vaste schulden bedraagt € 1.226.766 (vorig jaar: € 1.180.792).

Omschrijving Restantbedrag Bedrag van de De rente of D e aflossing Restantbedrag

van de geldle- in de loop van het rente of het af- van de geldle-

ningen aan het het dienstjaar bestanddeel lossingsbe- n ingen aan het

begin van het op genomen standdeel einde van het

dienstjaar geldleningen tatie dienstjaar

1 2 3 4 5 6

Geldleningen t.b.v. Antonius van Padua 8.264.784 300.393 317.184 7.947.600

Geldleningen t.b.v. eigen f inanciering 32.231.935 926.374 1.572.133 30.659.802

TOTAAL 40.496.719 0 1.226.766 1.889.317 38.607.402

Jaarstukken 2016

100

Vlottende passiva Netto vlottende schulden, met een rentetypische loo ptijd korter dan 1 jaar Overige schulden Dit betreft voornamelijk de leverancierskredieten. Overlopende passiva Ontvangen voorschot voor uitkeringen met specifiek bestedingsdoel Bedragen in €

Opgebouwde verplichtingen die nog tot betaling komen Dit betreft voornamelijk nog te betalen bedragen aan de gemeente Lisse voor de P&O-bijdrage 2016, de kosten van jeugdhulp en de (eenmalige) reservering voor het opgebouwde vakantiegeld van personeel in het kader van de invoering van het IKB. Verder is er o.a. een afrekening voor de kosten van afvalinzameling en de rente over de geldlening bij de BNG. Ook is er een verplichting opgenomen voor nog te betalen kosten ter zake grondcomplex Kerkstraat.

31-12-2015 Toevoeging vrijval 31-12-2016

Ontvangen voorschot Rijk voor uitkeringen met specifiek bestedingsdoel:Onderwijsachterstandenbeleid 2010-2014 (OAB) 22.337 17.022 5.316 Participatiebudget, educatie bij roc’s 15.574 15.574 Rijksuitkering in het kader van BBZ - 6.691 6.691

Ontvangen voorschot overige Nederlandse overheidslichamen voor uitkeringen met specifiek bestedingsdoel:Brede doeluitkering verkeer en vervoer (BDU VV) 835.513 184.426 651.088 Projectsubsidie Erfgoedborden Haarlemmertrekvaart 17.502 17.502 - Projectsubsidie Onderzoek Samenwerking en vergoeding werkzaamheden ISG - 54.070 54.070

Totaal ontvangen voorschot voor uitkeringen met specifiek bestedingsdoel 890.927 60.761 218.950 732.738

Jaarstukken 2016

101

Niet in de balans opgenomen verplichtingen en recht en Aan de passiefzijde van de balans staat buiten de balanstelling opgenomen het bedrag waartoe aan natuurlijke personen en rechtspersonen borgstellingen of garantstellingen zijn verstrekt. Deze betreffen voor derden gegarandeerde geldleningen en een garantstelling. De gemeente staat er bij de geldgever borg voor, dat de desbetreffende derde de aflossing en rente betaalt. Het gaat hierbij om de volgende geldleningen van instellingen en verenigingen: Borgstellingen en garantstellingen Bedragen in €

NAAM VAN DE GELDLENER OORSPRONKELIJK RENTE RESTANT RES TANTBEDRAG PERCENTAGE BEGIN 2016 EIND 2016

Muziekvereniging St. Jeanne d'Arc

Oprichten verengingsgebouw 81.680 5,30 36.261 32.933

Voetbalvereniging V.V.S.B.

Verbouw/aanbouw clubgebouw 113.445 5,50 4.538 0

Schietvereniging de Duinschutters

Oprichten clubgebouw 158.823 5,30 48.675 42.320

Muziekvereniging St. Jeanne d'Arc

Aanbouw verenigingsgebouw 25.000 4,90 23.542 21.042

Tennisvereniging Boekhorst

Financiering kantine 50.000 5,20 31.667 21.667

Biz Gravendam

Financiering beveiligingscamera's Gravendam 99.500 3,90 99.500

Woningstichting Sint Antonius van Padua

Achtervangovereenkomsten met WSW 80.564.000 2,25 - 5,96 39.745.000 39.684.000

Totaal gewaarborgde geldleningen 81.092.448 39.889.682 39.901.462

Garantstelling GOM

Aandeel in kredietfaciliteit 1.366.667 1.366.667

Jaarstukken 2016

102

Toelichting borgstellingen Voor de leningen van de Woningstichting Sint Antonius van Padua staat de gemeente voor 50% van de restanthoofdsom garant. Voor de overige leningen voor 100%. Toelichting garantstellingen De garantstelling betreft ons aandeel in de kredietfaciliteit van de Greenport Ontwikkelings- Maatschappij (GOM). Er zijn geen betalingen (door de gemeente) gedaan inzake de borgen garantstelling tot en met het eind van het begrotingsjaar. Overige niet in de balans opgenomen belangrijke fin anciële verplichtingen: Vennootschapsbelasting Overheidsondernemingen, bijvoorbeeld van gemeenten, provincies en waterschappen, zijn sinds 1 januari 2016 belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Deze moeten voor hun ondernemingsactiviteiten misschien aangifte vennootschapsbelasting doen over het boekjaar 2016 en de daarop volgende boekjaren. Aanleiding daarvoor zijn de EU-afspraken om het fiscale verschil tussen overheidsondernemingen en marktpartijen tegen te gaan en zo een gelijk speelveld te creëren voor overheid en marktpartijen. Alle activiteiten waarvoor gemeente Noordwijkerhout misschien vennootschapsbelastingplichtig is, zijn in beeld gebracht. Vervolgens zijn alle activiteiten geclusterd en per cluster is beoordeeld of deze in fiscale zin een onderneming vormt. De punten zijn door onze fiscalist in een brief aan De Belastingdienst voorgelegd. Naar onze mening ontstaat er geen Vpb-plicht en is er ook geen sprake van een onderneming dan wel winststreven. De uitleg van de Vpb-wet is landelijk nog in ontwikkeling. Het samenwerkingsverband lokale overheden (SVLO), waarin gemeenten, provincies, waterschappen, de VNG en De Belastingdienst overleggen over de implementatie, zal naar verwachting nog diverse handreikingen en notities uitbrengen. Naar aanleiding van het voorgaande betekent dit dat er geen last voor de vennootschapsbelasting is opgenomen in de jaarrekening. Overige belangrijke financiële verplichtingen De gemeente is voor toekomstige jaren onder meer verbonden aan: • De gemeente heeft diverse contracten afgesloten waaronder leerlingenvervoer,

verzekeringen en onderhoud. Hierin zijn verplichtingen voor de toekomst opgenomen.

Jaarstukken 2016

103

3.1.5 Toelichting op de resultatenrekening 3.1.5.1 Analyse van afwijkingen tussen begroting (n a wijziging) en jaarstukken Programma 1: Bestuurlijke organisatie Bedragen in € Begroting Begroting Rekening Verschil Voor /

voor

wijziging na

wijziging Begroting- nadeel

Rekening

Lasten 4.006.936 4.201.723 4.236.631 -34.908 N Baten 314.613 434.613 469.506 34.893 V Saldo voor resultaatbestemming -3.692.323 -3.767.110 -3.767.126 -16 N Storting in reserves 0 0 0 0 N Onttrekking aan reserves 539.768 574.018 506.955 -67.063 N Saldo na resultaatbestemming -3.152.555 -3.193.092 -3.260.170 -67.078 N

Toelichting op de afwijkingen tussen begroting (na wijziging) en rekening Bestuursorganen Lasten -82.779 N

Op basis van een geactualiseerde berekening van de voorziening Pensioenpremies wethouders moet er een extra bedrag van € 95.638 worden bijgestort. De oorzaak is voornamelijk een lagere rekenrente. Hoe lager de rekenrente, des te lager het rendement en des te hoger de storting.

Intergemeentelijke. samenwerking Lasten 39.423 V

Bij de vaststelling van het Collegewerkprogramma 2014-2018 is in 2014 eenmalig € 60.000 (uit de Algemene Reserve) beschikbaar gesteld voor de strategische en ambtelijke samenwerking in het kader van het verwezenlijken van de strategische doelstellingen. Aangezien op een aantal terreinen nog onderzoek plaats vindt, is er een budgetonderschrijding. Hierdoor is ook de Algemene Reserve minder aangewend.

Reserves -26.996 N

Overige Saldo 3.274 V

Saldo - 67.078 N

Jaarstukken 2016

104

Programma 2: Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toeris me Bedragen in € Begroting Begroting Rekening Verschil Voor /

voor

wijziging na


Rekening

Lasten 4.542.368 5.345.712 4.966.256 379.456 V Baten 2.950.080 4.040.386 4.222.946 182.560 V Saldo voor resultaatbestemming -1.592.288 -1.305.326 -743.309 562.017 V Storting in reserves 321.672 1.164.802 1.317.852 -153.050 N Onttrekking aan reserves 67.034 469.708 169.696 -300.012 N Saldo na resultaatbestemming -1.846.926 -2.000.420 -1.891.465 108.955 V

Toelichting op de afwijkingen tussen begroting (na wijziging) en rekening

Economische aangelegenheden Lasten 47.336 V

In het kader van de regionale uitvoeringsagenda is een structureel bedrag geraamd voor projecten die in de regio worden uitgevoerd met het doel het creëren van extra arbeidsplaatsen en het vergroten van de economie als geheel. De uitvoering van de Regionale Economische Agenda is met name vertraagd doordat de besluitvorming over de Governance en het opstellen van de verschillende business cases meer tijd hebben gevergd dan was voorzien. De uitvoering start nu in 2017.

Openluchtrecreatie Lasten 10.967 V

Baten 33.837 V

In 2015 en 2016 hebben de zes gemeenten in de Duin- en Bollenstreek, met als clustervertegenwoordiger Noordwijkerhout, het Gebiedsprogramma 2016 – 2020 B(l)oeiende Bollenstreek opgesteld. Voor het opstellen van het Gebiedsprogramma heeft Noordwijkerhout kosten gemaakt, waarvoor twee provinciale subsidies zijn ontvangen en bijdragen zijn ontvangen van de Bollenstreekgemeenten. Vanwege deze ontvangen bijdragen van derden hoefden de kosten maar ten dele uit de reserve Groen te worden gehaald.

Reserves -48.187 N

Jaarstukken 2016

105

Ruimtelijk beleid / bestemmingsplannen Lasten -122.850 N

Baten 170.137 V

Dit verschil komt met name vanwege de kosten van bouwrijp maken van grond voor het project Delfweg respectievelijk de ontvangen betaling van de GOM aan de gemeente voor de levering van bouwrijpe grond voor het project Delfweg (baten-lasten budgetneutraal). Verder zijn de kosten van bestemmingsplannen lager uitgevallen dan geraamd omdat het uitwerkingsplan De Zilk nog niet in procedure genomen kon worden vanwege nader onderzoek naar flora en fauna. Holland Rijnland gaat geen nieuwe structuurvisie meer opstellen als gevolg van herijking van het takenpakket, zodat deze kosten niet meer gemaakt worden. In het kader van de handhaving zijn in 2016 dwangsommen verbeurd. De kans is klein dat een aantal dwangsommen kunnen worden geïnd waarvoor een post voor onvoorzien is getroffen. De herontwikkeling van de locatie Dijkzicht is niet gerealiseerd. Derhalve konden de zittende huurders blijven en zijn huurinkomsten ontvangen.

Reserves 21.000 V

Bouwvergunningen Baten 178.321 V

Vanwege de aantrekkende economie zijn aan het eind van 2016 nog meer bouwaanvragen ontvangen waardoor er meer leges ontvangen zijn dan geraamd. De hogere opbrengst is gestort in de Egalisatiereserve Bouwleges.

Reserves -176.043 N

Overige Saldo -5.563 N

Inclusief toerekening apparaatslasten aan Bouwgrondexploitaties

Saldo 108.955 V

Jaarstukken 2016

106

Programma 3: Openbare ruimte Bedragen in € Begroting Begroting Rekening Verschil Voor /

voor

wijziging na


Rekening

Lasten 7.947.481 17.548.500 16.885.590 662.910 V Baten 4.101.240 4.600.511 4.633.369 32.858 V Saldo voor resultaatbestemming -3.846.241 -12.947.989 -12.252.221 695.768 V Storting in reserves 15.000 559.000 523.812 35.188 V Onttrekking aan reserves 20.000 9.507.570 8.808.544 -699.026 N Saldo na resultaatbestemming -3.841.241 -3.999.419 -3.967.489 31.930 V


Wegen Lasten 440.548 V

Tot en met 2016 was het nog toegestaan om investeringen van maatschappelijk nut in één keer af te schrijven. Bij de behandeling van de Voorjaarsnota èn de Bestuursrapportage 2016 is besloten om de boekwaarde van investeringen in wegen in één keer af te schrijven, zodat er in de toekomst minder afschrijvingskosten zijn. Dit bedrag is grotendeels ten laste gebracht van de Reserve Verkoop aandelen Nuon. Aangezien een aantal investeringen blijken te zijn doorgeschoven, is de eenmalige afschrijving in wegen lager dan geraamd (voordeel) en zo ook een lagere onttrekking aan de Reserve Verkoop aandelen Nuon. Onkruidbeheer: in de begroting was rekening gehouden met extra kosten als gevolg van een wetswijziging op het gebied van onkruidbeheer die het gebruik van chemische middelen verbiedt. De invoering van de wetswijziging is vertraagd, waardoor er minder kosten zijn. Straatmeubilair: Vanwege de opzet van een nieuw beheerplan voor straatmeubilair is er in 2016 minder straatmeubilair aangekocht. Vegen van wegen: Om de kwaliteit van het centrum op niveau hoog te krijgen, conform het beleidsplan Kwaliteit openbare ruimte, zijn er vanaf 2016 extra structurele kosten bijgeraamd onder andere voor vegen van wegen in het centrum. Met het Centrumplan worden er eerst nog projectvoorstellen voor het centrum uitgewerkt voordat tot uitvoering wordt overgegaan. Daardoor is het extra budget in 2016 overgebleven. Leges kabels en leidingen: Er zijn meer leges ontvangen voor het aanleggen van kabels en leidingen uit diverse grote projecten. Gladheidsbestrijding: Vanwege de lange vorstperiode begin 2016 is er meer gestrooid waardoor de kosten hoger zijn dan geraamd.

Reserves -477.227 N

Jaarstukken 2016

107

Verkeer en vervoer Lasten 189.146 V

Baten 12.462 V

De investering in het kader van het Gemeentelijk Verkeers- en VervoersPlan (GVVP) is conform de begroting eenmalig afgeschreven. Er zijn minder kosten gemaakt. Tegenover de eenmalige afschrijvingskosten staat de bijdrage uit de reserve. Er zijn veel educatieprojecten georganiseerd waarvoor bijdragen van Holland Rijnland en de Provincie zijn ontvangen. Ook zijn er kosten gedeeld met de buurgemeenten Noordwijk en Teylingen bij een gezamenlijk project. Daarnaast worden er voor de organisatie van feesten en evenementen steeds meer kosten verhaald op de organisator.

Reserves -191.470 N

Waterwegen Lasten 39.687 V

Het onderzoek naar de oeverinrichting van de Haarlemmertrekvaart (dekking uit Algemene Reserve) vindt voor een groot deel ook in 2017 plaats. Het onderzoek ter plaatse is uitgevoerd in 2016, maar het verwerken van de onderzoeksgegevens, zoals de rapportage van het onderzoek, is voorzien in 2017. In dit onderzoek staan ook de nog te maken kosten voor onderzoeken naar flora en fauna en explosieven. Daarnaast zijn de extra kosten in verband met een aanrijding op de Fagelbrug en het vervangen van de brugleuning die met de bestuursrapportage waren bijgeraamd, meegevallen. De werkzaamheden aan de waterpartij gelegen in het sportpark De Boekhorst zijn nog niet uitgevoerd in verband met de plannen voor de herinrichting van dit sportpark.

Reserves -26.280 N

Afvalinzameling Lasten -74.094 N

Baten 16.476 V

Gemeenten zijn verantwoordelijk geworden voor het zelf vermarkten van ingezamelde kunststofafval. Dit vraagt om regievoering wat een complex proces is. De gemeente Noordwijkerhout heeft dit daarom uitbesteed. De kosten waren per abuis nog niet geraamd. Daarnaast is de milieustraat dit jaar aanbesteed wat begeleid is door een extern bureau. Ook zijn de bewoners geïnformeerd met een persoonlijke brief. De kosten waren hierdoor hoger geworden. Verder is er in het tweede kwartaal van 2016 begonnen met gescheiden inzamelen van drankenkartons en blik (naast die voor kunststof). Op veel locaties is de ophaalfrequentie verhoogd. Helaas is de gesorteerde hoeveelheid mix kunststoffen in het 3e en 4e kwartaal lager. Dat komt mede omdat de PET trays niet geaccepteerd worden. Ook worden er nog steeds veel van deze afvalstromen afgekeurd vanwege vervuiling met restafval. Er wordt ook nog steeds veel afval naast de containers geplaatst omdat het afval niet in de container past of in de trommel vast zit. Alles bij elkaar betekende dit meer afvalkosten.

Reserves 25.950 V

Plantsoenen en grasvelden Lasten 38.738 V

Voor een gestructureerde aanpak van het bomenbeheer (planmatig en cyclisch onderhoud, snoeibestek, goed ingerichte boomveiligheidscontrole, gemeentelijk beheersysteem voor boomgegevens et cetera) was met de Voorjaarsnota 2016 € 25.000 bijgeraamd. Daarvoor wordt er een Bomenbeleids- en Bomenbeheerplan opgesteld, waarbij het uitgangspunt is dat er structureel bomenbeheer zal gaan plaatsvinden. Door uitval en onderbezetting van personeel heeft dit niet in 2016 plaats gevonden.

Jaarstukken 2016

108

Speelgelegenheden Lasten -16.759 N

In oktober 2016 bleek het kunstgras van het panaveld bij de Victorschool zodanig beschadigd dat het, om gevaar te voorkomen, vervangen moest worden. Daarnaast zijn er onverwachte reparaties aan diverse speeltoestellen noodzakelijk geweest.

Bedrijfsgerichte milieutaken Lasten 22.854 V

Als gevolg van minder controles door de Omgevingsdienst IJmond met betrekking tot het voldoen aan weten regelgeving op het gebied van milieu, zijn de kosten lager dan geraamd. Daarnaast was de noodzaak voor nacontroles ook minimaal.

Algemene milieutaken Lasten 11.627 V

Door op het gebied van duurzaamheid op onderdelen regionaal aan te pakken is een financieel voordeel ontstaan.


Saldo 31.930 V

Jaarstukken 2016

109

Programma 4: Veiligheid en handhaving Bedragen in € Begroting Begroting Rekening Verschil Voor /

voor

wijziging na


Rekening

Lasten 1.653.541 1.618.864 1.589.141 29.723 V Baten 98.208 86.208 90.544 4.336 V Saldo voor resultaatbestemming -1.555.333 -1.532.656 -1.498.597 34.059 V Storting in reserves 0 0 0 0 N Onttrekking aan reserves 0 10.037 10.037 0 N Saldo na resultaatbestemming -1.555.333 -1.522.619 -1.488.560 34.059 V


Rampenbestrijding Lasten 15.563 V

De kosten van de piketdiensten en de kosten van opleidingen zijn lager.


Saldo 34.059 V

Jaarstukken 2016

110

Programma 5: Zorg, welzijn en educatie Bedragen in € Begroting Begroting Rekening Verschil Voor /

voor

wijziging na


Rekening

Lasten 17.047.478 17.225.190 16.697.684 527.506 V Baten 2.777.714 2.886.714 2.873.722 -12.992 N Saldo voor resultaatbestemming -14.269.764 -14.338.476 -13.823.963 514.513 V Storting in reserves 0 763.897 763.897 0 N Onttrekking aan reserves 662.878 1.259.485 1.410.731 151.246 V Saldo na resultaatbestemming -13.606.886 -13.842.888 -13.177.129 665.759 V


Bijzonder basisonderwijs Lasten -69.661 N

In verband met de nieuwbouw van de Prinsenhofschool moest de oude boekwaarde van de verbouwing uit 1985 worden afgeboekt.

Leerlingenvervoer Lasten 26.889 V

De vervoerskosten zijn afgenomen door het sturen op eigen kracht en een voordeliger contract.

Sport en sportieve recreatie Lasten 121.873 V

Voor sportpark De Boekhorst is een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld, waarvan een groot deel van de kosten worden niet in 2016 maar in 2017 gerealiseerd. Deze kosten worden gedekt uit de Algemene Reserve. Daarnaast is ook de geraamde investering in het openbaar gebied bij sportpark Wassenaar voor archeologisch onderzoek doorgeschoven naar 2017. Deze kosten worden gedekt uit de reserve Verkoop aandelen Nuon. Tegenover deze lagere kosten staat een lagere onttrekking uit de reserves.

Reserves -117.611 N

ISD Bollenstreek, werk en bijstand Lasten 154.303 V

De raming van de bijstandsuitkeringen zijn tussentijds verhoogd. Uiteindelijk was het bedrag lager dan verwacht. Ook is er minder gebruik gemaakt van de inkomensondersteunende voorzieningen zoals bijzondere bijstand. Daarnaast zijn de apparaatskosten voor Inkomen en Wmo onderschreden en hoefde de stelpost voor Participatie niet te worden aangewend. Door een lager tekort bij de Maregroep is de gemeentelijke bijdrage ook lager geworden.

Jaarstukken 2016

111

Wmo / Maatschappelijke dienstverlening Lasten 305.071 V

De kosten van ondersteuning en begeleiding zijn lager doordat het beleid nog in ontwikkeling is. Dit geldt ook voor de mantelzorg (respijtzorg). Het aantal mensen dat gebruik heeft gemaakt van hulp bij het huishouden is in 2016 afgenomen. Overigens is dit een algemeen beeld. Het aantal klanten met begeleiding zowel in groeps- als individueel verband is, minder dan verwacht, toegenomen ten opzichte van 2015. De stelpost Wmo behoefde dan ook niet te worden aangewend. Aangezien bij de Voorjaarsnota 2016 is besloten de Reserve Sociaal Domein te maximeren op € 2.000.000 is er om die reden minder gestort in deze reserve.

Reserves 268.858 V

Voorzieningen gehandicapten Lasten 54.751 V

Het aantal klanten voor collectief en individueel vervoer is ten opzichte van 2015 afgenomen. Het blijkt dat klanten, ondanks hun indicatie, toch geen gebruik willen maken van de voorziening. Het aantal rolstoelen is toegenomen. Het gebruik van scootmobielen nam af. Daarentegen zijn de kosten van woonvoorzieningen (met name trapliften, woningaanpassingen en douche- en toiletvoorzieningen) iets toegenomen.

Jeugdbeleid Lasten -130.482 N

De kosten voor de Jeugdhulp Holland Rijnland zijn, evenals in 2015, hoger uitgevallen. Er was al een tekort voorzien waardoor in 2016 al een hoger bedrag was bijgeraamd. Uiteindelijk is het tekort nog hoger als gevolg van het oplossen van financiële knelpunten, hoger tekort 2015, hogere doorberekening kosten tijdelijke werkorganisatie (TWO). Daarnaast moest over 2015 aan Holland Rijnland nog een bijdrage betaald worden voor de PGB's Jeugd op grond van het onderling afgesproken verzekeringsmodel. Hiertegenover staan lagere lokale kosten van Jeugd en PGB's (ISD) en het niet aanwenden van de stelpost Jeugd.

Kinderopvang Lasten 24.944 V

Er is minder gebruik gemaakt van de mogelijkheid van de voorschoolse educatie. Onderzoek in 2017 moet uitwijzen of voortzetting van het beleid gewenst is. Door nieuwe aanvragen zijn er hogere kosten voor toezicht kinderopvang. De kosten voor het gebouw Duin en Dal zijn hoger vanwege klein onderhoud aan het gebouw. Er bleken minder rijksbijdragen beschikbaar te zijn voor voorschooleducatie en er is iets minder huur ontvangen voor het gebouw Viaductweg / Duin en Dal.

Baten -39.686 N


Saldo 665.759 V

Jaarstukken 2016

112

Overzicht Algemene dekkingsmiddelen Bedragen in € Begroting Begroting Rekening Verschil Voor/

voor

wijziging na


Rekening

Lasten Lokale heffingen 213.551 324.551 291.371 33.180 V Saldo financieringsfunctie 280.443 178.714 182.132 -3.418 N Onvoorzien 48.366 0 0 0 N Overige dekkingsmiddelen 666.134 993.225 711.036 282.189 V 1.208.494 1.496.490 1.184.539 311.951 V Baten Lokale heffingen 4.958.962 4.946.962 4.964.544 17.582 V Algemene uitkering 18.008.093 18.750.586 18.751.649 1.063 V Dividend 373.250 283.550 275.062 -8.488 N Saldo financieringsfunctie 280.443 178.714 182.132 3.418 V Overige dekkingsmiddelen 2.058.461 2.063.668 2.063.668 0 N 25.679.209 26.223.480 26.237.056 13.576 V Saldo voor resultaatbestemming 24.470.715 24.726.990 25.052.517 325.527 V Storting in reserves 478.076 2.269.337 2.269.337 0 N Onttrekking aan reserves 10.302 2.100.785 2.100.785 0 V -467.774 -168.552 -168.552 0 V Saldo na resultaatbestemming 24.002.941 24.558.438 24.883.965 325.527 V

Het gebruik van het geraamde bedrag voor onvoorzien is: Bedragen in € Wijzigings -

nummer Bedrag

Aanwending onvoorzien

Aankoop Pesthuis en aanpalende grond 2016004 269 Gemeentelijke bijdrage aan Landschapstafel Bollenstreek 2016005 824 Advieskosten aanbesteding groenkwaliteitsinventarisatie 2016006 12.165 Uitvoering veiligheidsmaatregelen bomenbestand 2016010 35.108 48.366 Geraamd voor onvoorzien 48.366 Saldo 0

Jaarstukken 2016

113


Saldo kostenplaatsen

In verband met de overgang van Informatisering en Automatisering naar gemeente Noordwijk is onder andere de aanschaf van nieuwe hardware voor werkplekken tot een minimum beperkt.

Lasten 56.443 V

Verder is in de zomer van 2016 het archief van het gemeentebestuur overgeheveld naar Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO) maar de werkzaamheden (archiefbeheer) moeten nog gaan plaatsvinden.

Lasten 43.486 V

Daarnaast waren er vanwege de doorontwikkeling van de organisatie kosten voorzien, die grotendeels pas in 2017 worden gemaakt.

Lasten 153.786 V

De kosten van het in gebruik nemen van een nieuwe telefooncentrale zijn lager uitgevallen, evenals de aanschaf van nieuw servies en afgelopen jaar hebben er geen extra schoonmaakwerkzaamheden plaatsgevonden.

Lasten 29.503 V

Belastingen Gelet op nieuwe ontwikkelingen zoals de invoering van de landelijke voorziening WOZ, kadaster, Mijn Overheid was er extra inzet geraamd. Uiteindelijk konden de kosten beperkt blijven. Tevens zijn er hogere OZB opbrengsten uit nieuwe bouwgrond gerealiseerd.

Lasten 50.762 V

Overige verschillen

Saldo

-8.453

N

Saldo 325.527 V

Jaarstukken 2016

114

3.1.5.2 Overzicht van incidentele baten en lasten p er programma Hierbij worden per programma ten minste de belangrijkste posten afzonderlijk gespecificeerd en de overige posten als een totaalbedrag opgenomen.

Bedragen in € Begroting Begroting Rekening

voor wijz. na wijz.

Lasten

1. Bestuurlijke organisatie

Bestuursorganen 1.310 1.310 2.460

Bestuursondersteuning (voormalig, boventallig personeel) 137.110 252.110 266.568

Verkiezingen 5.050 16.550 8.976

2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme

Economische aangelegenheden 0 103.500 100.913

Openluchtrecreatie 0 112.425 101.085

Ruimtelijk beleid / bestemmingsplannen 100.000 8.000 44.272

Bouwgrondexploitatie 1.983.948 1.429.804 967.254

3. Openbare ruimte

Wegen (eenmalige afschrijving boekwaarde investering) 0 9.720.000 9.242.773

Verkeer en vervoer 0 199.005 13.135

Waterwegen 0 40.000 13.721

5. Zorg, welzijn en educatie

Sport en sportieve recreatie 0 262.218 144.607

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

Vakantiegeldverplichting en eenmalige belastingkorting 0 324.000 285.675

Overige 0 16.037 14.357

2.227.418 12.484.959 11.205.795

Baten

1. Bestuurlijke organisatie

Bestuursondersteuning (voormalig, boventallig personeel) 0 115.000 0

2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme

Onroerend goed transacties 0 705.000 716.628

Openluchtrecreatie 0 51.125 83.796

Ruimtelijk beleid/bestemmingsplannen 33.000 33.000 52.750

Bouwgrondexploitatie 2.237.749 1.348.235 1.135.787

3. Openbare ruimte

Afvalinzameling 0 415.705 415.705

5. Zorg, welzijn en educatie

Kinderopvang 34.531 34.531 0

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Financiering en algemene dekkingsmiddelen (bespaarde rente + vrijval voorziening) 1.510.975 1.516.182 1.516.182

3.816.255 4.218.778 3.920.848

Jaarstukken 2016

115

Bedragen in € Toevoegingen aan reserves

Onroerend goed transacties 0 769.000 766.567

Bouwgrondexploitatie 288.672 177.802 178.242

Plantsoenen en grasvelden 0 500.000 500.000

Wmo / Maatschappelijke dienstverlening 0 701.804 701.804

Jeugdbeleid 0 62.093 62.093 Financiering en algemene dekkingsmiddelen (resultaatbestemming + bespaarde rente) 478.076 2.269.337 2.269.337

Overige 0 0 0

766.748 4.480.036 4.478.043

Onttrekkingen aan reserves

Bestuursondersteuning 161.110 161.110 121.043

Herontwikkeling terrein Bavo 35.000 259.500 0

Wegen 0 9.242.773 8.765.546

Verkeer en vervoer 0 204.605 13.135

Sport en sportieve recreatie 0 262.218 144.607

ISD Bollenstreek, uitkeringen 0 159.977 159.977

Wmo / Maatschappelijke dienstverlening 0 15.000 283.858

Jeugdbeleid 100.746 254.580 254.580 Financiering en algemene dekkingsmiddelen (bestemming resultaat vorig jaar) 0 2.090.483 2.090.483

Overige 30.000 299.181 207.427

326.856 12.949.427 12.040.657

Per saldo (-/- = meer baten) -1.148.945 -203.210 -277.666

Jaarstukken 2016

116

3.1.5.3 Overzicht van structurele toevoegingen en o nttrekkingen aan reserves De structurele mutaties in de reserves zijn de volgende: Bedragen in € Begroting Begroting Rekening

voor wijz. na wijz.

Reserve Regionaal Investeringsfonds 33.000 63.000 42.000

Egalisatiereserve Riolering 0 14.000 8.812

Egalisatiereserve Afvalinzameling 0 25.950 0

Egalisatiereserve bouwleges -2.034 152.966 331.043

Reserve Monumentenbeleid 15.000 15.000 15.000

Storting in reserves 45.966 270.916 396.855

Reserve Regionaal Investeringsfonds 378.658 378.658 378.658

Reserve Monumentenbeleid 20.000 15.000 15.000

Reserve Kapitaallasten activa 562.132 562.132 562.132

Egalisatiereserve BCF 6.548 6.548 6.548

Reserve BTW - oude activa 3.754 3.754 3.754

Onttrekking aan reserves 971.092 966.092 966.092

Jaarstukken 2016

117

3.1.5.4 Wet normering bezoldiging topfunctionarisse n publieke sector De wet van 15 november 2012, houdende regels inzake de normering van bezoldigingen van topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector (Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector) bepaalt dat van iedere topfunctionaris en iedere gewezen topfunctionaris in het financieel verslaggevingsdocument de volgende gegevens worden vermeld: R.J.M. vd Haring C.B.H. Heusingveld T. Fabel

Functie(s) Gemeentesecretaris Griffier Teamleider Duur dienstverband in 2016 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12 Omvang dienstverband (in fte) 1,0 1,0 1,0 Gewezen topfunctionaris ? Nee Nee Ja Echte of fictieve dienstbetrekking ? Echte Echte Echte Zo niet, langer dan 6 maanden binnen 18 maanden werkzaam?

nvt nvt nvt

Individueel WNT-maximum 179.000 179.000 179.000 Bezoldiging Beloning € 88.794 € 66.386 € 98.019 Belastbare onkostenvergoedingen € 7.906 € 0 € 54 Beloningen betaalbaar op termijn € 11.745 € 8.640 € 13.174 Totaal bezoldiging € 108.446 € 75.026 € 111.249

Voor T. Fabel is in 2016 een detacheringsvergoeding ontvangen ter hoogte van nagenoeg het gehele bedrag van de bezoldiging. Voorts was er geen sprake van een ieder ander van wie de bezoldiging van zijn functie of functies de maximale bezoldiging, bedoeld in artikel 2.3, eerste lid van de Wet geldend op 14-11-2014, te boven is gegaan.

Jaarstukken 2016

118

Jaarstukken 2016

119

3.2 Verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringe n (SiSa) Dit betreft de bijlage bij de jaarrekening waarin verantwoordingsinformatie over specifieke uitkeringen wordt verstrekt op basis van indicatoren. Dat gebeurt met de SiSa-verantwoordingsinformatie (Single information, Single audit / eenmalige informatieverstrekking, eenmalige accountantscontrole) De SiSa is ingebed in het reguliere jaarrekeningproces. De Sisa-bijlage wordt door de accountant gecontroleerd met de eindejaarscontrole. De bijlage dient op 15 juli 2017 te zijn ingediend bij het CBS.

Jaarstukken 2016

120

Jaarstukken 2016

121

SZW G2A Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Participatiewet_totaal 2015 Gemeenten die uitvoering in (jaar T-1) geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier het totaal (jaar T-1). (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa (jaar T-1) regeling G2B + deel gemeente uit (jaar T-1)

regeling G2A)

Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen

Besteding (jaar T-1) algemene bijstand

inclusief geldstroom naar openbaar lichaam

I.1 Participatiewet (PW)

Baten (jaar T-1) algemene bijstand (exclusief Rijk)


I.1 Participatiewet (PW)

Besteding (jaar T-1) IOAW


I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

Baten (jaar T-1) IOAW (exclusief Rijk)


I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

Besteding (jaar T-1) IOAZ


I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t.Indicatornummer: G2A / 01 Indicatornummer: G2A / 02 Indicatornummer: G2A / 03 Indicatornummer: G2A / 04 Indicatornummer: G2A / 05 Indicatornummer: G2A / 06

1 060576 Gemeente Noordwijkerhout

€ 1.883.392 € 38.625 € 68.548 € 4.158 € 42.071

Hieronder verschijnt de gemeente(code) conform de keuzes gemaakt bij indicator G2A / 01

In de kolommen hiernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen

Baten (jaar T-1) IOAZ (exclusief Rijk)


I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

Besteding (jaar T-1) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen


I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)

Baten (jaar T-1) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen


I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)

Baten (jaar T-1) WWIK (exclusief Rijk)


I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)

Besteding (jaar T-1) Loonkostensubsidie o.g.v. art. 10d Participatiewet


Participatiewet (PW)

Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t.Indicatornummer: G2A / 07 Indicatornummer: G2A / 08 Indicatornummer: G2A / 09 Indicatornummer: G2A / 10 Indicatornummer: G2A / 11 Indicatornummer: G2A / 12

1 060576 Gemeente € 274 € 15.167 € 4.316 € 0 € 4.719 Hieronder verschijnt de gemeente(code) conform de keuzes gemaakt bij indicator G2A / 01


Baten (jaar T-1) Loonkostensubsidie o.g.v. art. 10d Participatiewet (excl. Rijk)


Participatiewet (PW)

Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t.Indicatornummer: G2A / 13 Indicatornummer: G2A / 14


€ 0

SZW G3 Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob)

Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)

Baten (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk)

Baten (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk)

Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)

Besteding (jaar T) Bob

Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle RIndicatornummer: G3 / 01 Indicatornummer: G3 / 02 Indicatornummer: G3 / 03 Indicatornummer: G3 / 04 Indicatornummer: G3 / 05 Indicatornummer: G3 / 06

€ 0 € 0 € 0 € 0 € 0 € 0 Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk)

Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004

Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee

Aard controle R Aard controle R Aard controle n.v.t.Indicatornummer: G3 / 07 Indicatornummer: G3 / 08 Indicatornummer: G3 / 09

€ 0 € 0 Nee

SZW G3A Hieronder per regel één gemeente(code) uit (jaar T-1) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen

Besteding (jaar T-1) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob)


Besteding (jaar T-1) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)


Baten (jaar T-1) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk)


Baten (jaar T-1) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk)


Besteding (jaar T-1) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)


Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle R Aard controle RIndicatornummer: G3A / 01 Indicatornummer: G3A / 02 Indicatornummer: G3A / 03 Indicatornummer: G3A / 04 Indicatornummer: G3A / 05 Indicatornummer: G3A / 06


€ 3.510 € 5.000 € 3.814 € 6.579 € 5.538

Hieronder verschijnt de gemeente(code) conform de keuzes gemaakt bij G3A / 01


Besteding (jaar T-1) Bob


Baten (jaar T-1) Bob (exclusief Rijk)


Besteding (jaar T-1) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004


Aard controle n.v.t. Aard controle R Aard controle R Aard controle RIndicatornummer: G3A / 07 Indicatornummer: G3A / 08 Indicatornummer: G3A / 09 Indicatornummer: G3A / 10


€ 0 € 0 € 0

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeentedeel 2016

Besluit bijstandverlening

Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_totaal 2015

Besluit

Jaarstukken 2016

122

Jaarstukken 2016

123

4 Bijlagen

Jaarstukken 2016

124

4.1 Bestuursovereenkomst De Wet Revitalisering Generiek Toezicht is op 1 oktober 2012 in werking getreden. De wet vereenvoudigt het stelsel van interbestuurlijk toezicht waarbij ervan wordt uitgegaan dat de desbetreffende volksvertegenwoordiging de wettelijke medebewindstaken van haar eigen bestuur zoveel mogelijk zelf controleert. Hiermee wordt het verticaal toezicht van het rijk en provincies op gemeenten aanzienlijk verminderd. Uitgangspunt hierbij is dat de provincie in principe de enige verticale toezichthouder op de gemeente is. In dat kader adviseert de provincie alle gemeenten, in lijn met de in de bestuursovereenkomst opgenomen afspraak, de door de raad vastgestelde Rapportage Interbestuurlijk Toezicht toe te sturen, als onderdeel van de jaarrekening en het jaarverslag.

Financiën Groen / Oranje / Rood (inkleuren) TOELICHTING (korte en bondige tekst)

Er is structureel en reëel begrotingsevenwicht

Uit de meerjarenbegroting 2017-2020 blijkt dat het structureel financieel saldo in alle jaren positief is. Over het verslagjaar zijn door de raad de desbetreffende begrotingswijzigingen vastgesteld en ter kennisname aan de provincie toegezonden. Voor 2017 geldt het repressieve begrotingstoezicht door de provincie. De verordening 213 is actueel. In 2017 wordt de verordening 212 geactualiseerd naar aanleiding van het venieuwde BBV. Het weerstandsvermogen is uitstekend.

Is er reden voor extra aandacht? Neen

Ruimtelijke ordening

Groen/Oranje/Rood TOELICHTING

De gemeente voldoet aan de in de Wet ruimtelijke ordening opgenomen verplichtingen inzake bestemmingsplannen, beheersverordeningen en structuurvisies

Overeenkomstig de Wet ruimtelijke ordening beschikt de gemeente over: 1. een geldende structuurvisie voor het gehele grondgebied; 2. actuele bestemmingsplannen jonger dan 10 jaar; Deze documenten zijn tevens digitaal toegankelijk op www.ruimtelijkeplannen.nl

Is er reden voor extra aandacht? Neen

Jaarstukken 2016

125

Omgevingsrecht

Groen/Oranje/Rood TOELICHTING Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving Milieu, Bouwen en Wonen

De gemeente beschikt over een vastgestelde Verordening VTH

De gemeente Noordwijkerhout beschikt over een Handhavingsbeleid (2013) met een bijbehorend Handhaving uitvoeringsplan (2016). Met betrekking tot de VTH taken is momenteel een verordening met kwaliteitscriteria in voorbereiding. De verwachting is dat deze april 2017 door de raad wordt vastgesteld. Daarnaast is er een lopende discussie om de VTH taken over te hevelen naar de Omgevingsdienst West-Holland. Ook de introductie van de Omgevingswet speelt hierin een rol.

Is er reden voor extra aandacht?

Uitwerking vindt plaats in de projectgroep Organisatie VTH.

Monumentenzorg Groen/Oranje/Rood TOELICHTING

De gemeente beschikt over een deskundige adviescommissie m.b.t. de (rijks)monumenten

De gemeente beschikt over een deskundige adviescommissie met betrekking tot het monumentaal erfgoed. De commissie bestaat uit o.a. een restauratiearchitect, een bouwhistoricus, een landschapsarchitect en een inwoner van de gemeente met interesse voor archeologie (tevens lid van de historische vereniging). De commissie wordt ambtelijk ondersteund door een medewerkster van de gemeente met een bouwkundige achtergrond en stedenbouwkundig adviseur.


Neen

Jaarstukken 2016

126

Archief - en informatiebeheer


Het archief- en informatiebeheer zijn op orde

Op basis van het verslag archief- en informatiebeheer 2015-2016 zijn er diverse verbetermaatregelen doorgevoerd. Om de kwetsbaarheid qua bezetting voor het archief terug te dringen is in 2016 begonnen met het inwerken van de medewerkers Registratie op het archief en zijn de omstandigheden in de archiefruimte verbeterd met het aanbrengen bijvoorbeeld zilvervisjesvallen, een brandblusser opgehangen en het installeren van een hightech temperatuur en vochtigheidsmeter. Door interne organisatieveranderingen en personele wijzigingen is de afgelopen maanden de aandacht echter vooral uitgegaan naar training van het personeel en aanpassing van de huidige informatiesystemen. Daarnaast is een informatiebeveiligingsplan opgesteld, is het wettelijk register van gemeenschappelijke regelingen geactualiseerd en is een calamiteitenplan in voorbereiding. Verbetering is nog mogelijk bij (de vernietiging van) het digitale archief. Op dit moment verleggen we langzaam de focus naar digitale bewustwording binnen de organisatie.


Punten voor extra aandacht worden opgenomen in het verslag archief- en informatiebeheer 2016-2017. Verwacht wordt dat deze in juni 2016 door de raad wordt vastgesteld.

Jaarstukken 2016

127

Huisvesting Vergunninghouders


Er is volledig en tijdig voldaan aan de

halfjaartaakstelling en er is geen achterstand

Gevraagde informatie Stand van zaken

Voorsprong per 1 januari van het verantwoordingsjaar 10

Fase interventieladder op 1 januari Taakstelling is gerealiseerd

Taakstelling eerste halfjaar van het verantwoordingsjaar

19

In het eerste halfjaar gehuisveste vergunninghouders 18

Voorsprong per 1 juli van het verantwoordingsjaar 9

Fase interventieladder op 1 juli Taakstelling is gerealiseerd

Taakstelling tweede halfjaar van het verantwoordingsjaar

22

In het tweede halfjaar gehuisveste vergunninghouders 12 Achterstand per 31 december van het verantwoordingsjaar 1 Fase interventieladder op 31 december signaleren


De taakstelling voor het 1e halfjaar 2017 is 13 personen inclusief de achterstand van 1 komt het aantal op 14 personen en daarvan zijn er al 11 gehuisvest. Daarnaast is er sprake van 8 na reizigers die op korte termijn worden verwacht.

Jaarstukken 2016

128

4.2 Conversietabel programma’s – producten

Bedragen in €

Programma Nummer en productnaam Lasten Baten Saldo1. Bestuurlijke organisatie

P005 Gemeenteraad 514.091 0 -514.091P010 Bestuursorganen 858.482 49.937 -808.545P020 Intergem. samenwerking 580.912 385.912 -195.000P030 Representatie en kabinetszaken 47.338 0 -47.338P040 Bestuursondersteuning 737.905 226.498 -511.407P050 Rechtsbescherming 264.939 0 -264.939P060 Communicatie 440.217 0 -440.217P070 Bevolkingsadministratie 567.380 265.925 -301.456P080 Burgerlijke Stand 152.845 38.601 -114.244P110 Straatnaamgeving en huisnum. 28.496 0 -28.496P120 Naturalisatie/Naamswijziging 30.123 9.589 -20.534P130 Verkiezingen 13.902 0 -13.902

Totaal 1. Bestuurlijke organisatie 4.236.631 976.461 - 3.260.1702. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme

P160 Onroerend goed transacties 919.678 837.715 -81.963P240 Weekmarkt 12.817 7.674 -5.144P250 Economische aangelegenheden 227.501 58.648 -168.853P420 Openluchtrecreatie 249.192 107.751 -141.441P650 Ruimtelijk beleid/best.plannen 2.324.456 1.172.786 -1.151.670P660 Volkshuisvesting 469.091 352.894 -116.197P670 Stedelijke vernieuwing 4.440 0 -4.440P680 Bouwvergunningen 725.265 679.632 -45.633P700 Bouwtoezicht 184.247 0 -184.247P730 Woonwagencentrum 14.873 13.008 -1.865P740 Woonschepen Leidsevaart 7.051 17.039 9.988P751 Exploitatie Kerkstraat 521.083 521.083 0P750 Bouwgrondexploitatie 624.413 624.413 0

Totaal 2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme 6 .284.107 4.392.642 -1.891.4653. Openbare ruimte

P140 Gemeentekadaster 15.170 45 -15.125P150 Tekeningen, foto's e.d. 26.385 6.344 -20.041P210 Wegen 11.116.534 8.854.197 -2.262.337P220 Verkeer en vervoer 271.787 37.989 -233.799P230 Waterwegen 297.523 13.850 -283.673P390 Monumenten 149.489 15.000 -134.489P400 Plantsoenen en grasvelden 1.208.529 3.079 -1.205.450P410 Volksfeesten 48.659 0 -48.659P430 Speelgelegenheden 126.513 0 -126.513P600 Afvalinzameling 1.757.396 2.388.041 630.645P610 Voormalige vuilnisstortplaats 10.571 0 -10.571P620 Rioleringen 2.015.878 2.123.369 107.492P630 Bedrijfsgerichte milieutaken 286.391 0 -286.391P635 Algemene milieutaken 78.578 0 -78.578

Totaal 3. Openbare ruimte 17.409.402 13.441.913 -3.967.489

Rekening 2016

Jaarstukken 2016

129

Bedragen in €

Programma Nummer en productnaam Lasten Baten Saldo4. Veiligheid en handhaving

P170 Brandweer 866.169 70.019 -796.150P180 Rampenbestrijding 144.400 0 -144.400P190 Openbare orde en veiligheid 570.023 30.562 -539.461P640 Wet op de lijkbezorging 8.549 0 -8.549

Totaal 4. Veiligheid en handhaving 1.589.141 100.581 - 1.488.5605. Zorg, welzijn en educatie

P260 Openbaar basisonderwijs 387.037 235.321 -151.716P270 Bijzonder basisonderwijs 813.035 181.904 -631.131P275 Bijzonder speciaal basisond. 505 0 -505P280 Voortgezet onderwijs 551.461 165.451 -386.010P290 Gem. voorzieningen basisond. 320.691 12.579 -308.112P300 Leerlingenvervoer 207.611 0 -207.611P310 Leerplicht 54.666 0 -54.666P320 Volwasseneducatie 1.515 0 -1.515P330 Bibliotheekwerk 375.940 67.871 -308.069P340 Subsidies algemeen 50.408 0 -50.408P350 Sport en sportieve recreatie 1.000.547 425.127 -575.420P360 De Schelft 742.923 292.366 -450.557P370 Kunst en Cultuur 73.212 21.291 -51.921P380 Exposities gemeentehuis 12.746 0 -12.746P445 ISD Bollenstreek, uitkeringen 4.261.321 2.079.565 -2.181.756P500 WMO / Maatsch. dienstverlening 3.511.935 283.858 -3.228.077P510 Opvang vluchtelingen 64.387 33.181 -31.206P520 Ouderenwerk 70.648 0 -70.648P540 Voorzieningen gehandicapten 365.607 6.178 -359.429P550 Trefcentrum De Duinpan 264.021 120.620 -143.401P560 Jeugdbeleid 3.487.580 254.580 -3.233.000P570 Kinderopvang 222.639 102.460 -120.179P580 Volksgezondheid 621.148 2.102 -619.047

Totaal 5. Zorg, welzijn en educatie 17.461.581 4.284. 453 -13.177.129Totaal Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

P770 Belastingen 428.940 4.964.544 4.535.604P780 Financiering en alg.dek.mid. 3.024.936 23.373.297 20.348.361

Totaal Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 3.453 .876 28.337.841 24.883.965

Eindtotaal 50.434.739 51.533.891 1.099.152

Rekening 2016

Jaarstukken 2016

130

Jaarstukken 2016

131

5 Controleverklaring

Gemeente Noordwijkerhout Herenweg 4 2211 CC Noordwijkerhout 0252 343 737 [email protected] www.noordwijkerhout.nl

Jaarstukken 2016 - Het laatste nieuws uit de bollenstreek!

Documents

Transcript of Jaarstukken 2016 - Het laatste nieuws uit de bollenstreek!