Tonia Dabwe, eigenaar SoVentureOprichter & voorzitter Mineke Foundation

International African Woman of the Year 2013.Business development. Strategy. Investment

advisory.

Ontwikkeling van lokale en regionale markten in West Afrika. Europese kennis & geld plus lokale

ondernemers.Houdbare groei; Rendement op de lange termijn;

hele keten. Modulair, schaalbaar en repliceerbaar.

West Afrika: 6,1 miljoen km2. Afrika: 30 miljoen km2.

340 miljoen inwoners (2013). Tropisch regenwoud, savanna, sahel, woestijn.

ECOWAS: 15 landen, soms 16 (Kameroen).

ECOWAS: samenwerking rond economie, monetair beleid, infrastructuur en sociale vraagstukken

Mijn focusgebied: Mano River Union

Mijn focus: Mano River Union

In relatie tot Nederland...

In relatie tot Europa

De vier hoofdsteden: Abidjan, Conakry, Monrovia, Freetown

Côte d'Ivoire: 24 mln inwoners; GDP per capita: $1.302.

NL: $52.249. Landbouw 28%; industrie 21%; diensten 51%. Export: koffie, cacao, hout, palm olie,

bonen, fruit.Uitstekende infrastructuur. Werkloosheid: 20%?

Guinée: 10,6 mln inwoners: GDP per capita: $492. Alu: 61%; koffie 4%; goud 4%; vis 3%; anders: 11%. Bauxiet, ijzererts, diamant, goud. Infrastructuur:

zeer slecht. Werkloosheid: 80%?

Liberia: 4,4 mln inwoners; GDP per capita: $500. Landbouw 63%; industrie: 7%; diensten 30%. Vlag,

rubber, ijzererts, hout, diamanten, goud. Infrastructuur: zeer slecht. Werkloosheid: 80%? 45%

jonger dan 15.

Sierra Leone: 6,5 mln inwoners; GDP per capita: $613. Landbouw 59%; diensten 10%; toerisme &

handel 10%. Diamant, ijzererts, titanium, bauxiet, goud. Infrastructuur: slecht. Werkloosheid: zeer

hoog. 42% jonger dan 15.

Kenmerken: geen eigen industrie (excl CI), gericht op export. MKB niet ontwikkeld; microbedrijven.

Micro-thuismarkt.Laag opleidingsniveau, (zeer) hoge werkloosheid,

jong. Corruptie, bureaucratie, kennistekort, wantrouwen.

En toch... geen honger, optimisme, creativiteit en ondernemerschap. Focus buitenland ligt op export.

Hoge capex, hoog risico. Waarom? Stel dat je wat er al is als uitgangspunt neemt?

Andere kijk op investeren: ontwikkel de lokale en regionale markten, samen met de lokale

ondernemer. Gebruik de kennis & kunde die er wel is; bouw daar op voort.

Toegevoegde waarde: dat wat ontbreekt.

GDP per capita is in 99% van de landen stijgend. Tussen 2005 en 2008 groeiden

consumentenuitgaven in Afrika jaarlijks met 16%. Deze groep ontwikkelt nieuwe koopgewoonten.

Totaalconcept. Pand + hek + bewaking + product/dienst +

opleiding + onderhoud + stroom + water + werk + financiering.

Uitbreidingsmogelijkheden: schaalbaar, repliceerbaar.

Kansrijke sectoren: welke niet? Insteek: basisbehoeften lokale markt.

Voorbeelden: bouw, voedsel & landbouw, transport & logistiek.

Vaak fiscale incentives voor ontwikkeling buiten hoofdsteden.

Agro&food: ideale weersomstandigheden voor veel producten.

Uitdagingen: hoge energiekosten, gebrek aan goed opgeleid personeel, geen agro-processing

waardeketen.Ingang: aansluiten op lokale cooperaties.

Wonen: de behoefte aan betaalbare woningen die aan lokale eisen voldoet is erg groot. De bouw is

een sterke groeisector. De businesscase vergt echter veel creativiteit.

Ingang: koppeling met ngo.

Vervoer van goederen en mensen: meer spelers nodig.

Uitdagingen: slechte/niet bestaande wegen, opleidingsniveau.

Ingang: partnership met lokale ondernemers; totaalconcept.

Hospitality: er is weinig toerisme. De groeiende middenklasse en handelaren zoeken goede maar

betaalbare guest houses. Uitdagingen: infrastructuur en veiligheid.

Ingang: via lokale ondernemers.

Diensten: slecht ontwikkelde sector met veel potentie.

Kansrijk zijn basic mobiele diensten, met laag datagebruik.

Ingang: via ngo's en i.c.m. lokale ondernemers.

Retail: veel potentie voor kwalitatief hoogwaardige producten i.c.m. goede service.

Uitdagingen: goede mensen, vrij hoge capex.Ingang: via lokale ondernemers.

Energie: overheden zetten sterk in op duurzame energie. Huidige energiekosten zijn hoog en vaak

gesubsidieerd. Uitdaging: regelgeving. Lastige businesscase.

Ingang: kleinschalige private opwekking.

Een bedrijf in West Afrika starten draait om vertrouwen en dus om relaties. Daarnaast:

diversificatie, geduld en lokale kennis.Niets aannemen; check, check, check!

Africa is rising, maar heeft ook veel valkuilen. De toekomst is aan de ondernemende investeerder

die de risico's op waarde schat en bereid is het potentieel over langere termijn te realiseren.

Waarmee kan ik u van dienst zijn?

“Probeer Afrika ook te zien als een continent van ondernemers die graag zelfstandig en zelfbewust willen groeien, als mensen met dromen, die niet

anders zijn dan u en ik.”