Onderbouw (leeftijd 4-6)

Deze leskrant is van:

Leskrant Afrika

Inhoudsopgave

2

Introductieblz. 3

Een Afrikaanse slingerblz. 4 en 5

Kleedje weetjesblz. 6 en 7

Naar schoolblz. 8 en 9

Hup met de beentjesblz. 10 en 11

Beestenboelblz. 12 en 13

Crea Bea Afrikablz. 14 en 15

Huisje, boompje, beestje, hutje blz. 16 en 17

Afrikaanse baby-manieren blz. 18

Op safariblz. 19

Feestje!blz. 20

Dit is een uitgave van EdukansPostbus 1492 | 3800 BL Amersfoort T 033-4606010 | info@edukans.nl | www.edukans.nl

Je kunt deze krant ook vinden op www.edukans.nl/leskrant-Afrika

Veel plezier met de opdrachten uit de leskrant.

Introductie (Voor de leerkracht)

Voor het feestje

Maak bijvoorbeeld een slinger van Afrikaanse vlaggen:

Zoek zoveel mogelijk vlaggen van Afrikaanse landen

uit, print ze of laat de kinderen ze nakleuren en maak

er een slinger van. Die kun je mooi in de klas of op het

feestje ophangen!

Tip!

http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_

vlaggen_van_Afrika

In deze leskrant leren de kinderen over Afrika. Ze leren over naar school gaan, over muziek en dans, dieren en kleding.Afrika is een werelddeel, net als Europa, maar wel 3 keer zo groot. Vlieg je vanuit Amsterdam naar bijvoorbeeld Marokko dat bovenin Afrika ligt dan vlieg je daar 4 uur over. Naar Zuid-Afrika, de onderste punt van Afrika, duurt de vlucht 12 uur.

50, 100, 1000De kinderen leren dat mensen, gewoontes en landschappen in Afrika heel veel van elkaar verschillen. Er zijn meer dan 50 landen in Afrika met 100 verschillende volken en meer dan 1000 talen. Ook leren de kinderen dat naar school gaan in Afrika lang niet voor iedereen zo gewoon is als in Nederland.

3

Edukans steunt projecten in 14 Afrikaanse landen. De projecten zorgen er voor dat wél iedereen naar school kan. En je klas kan hierbij helpen. Organiseer bijvoorbeeld met je school een Afrikaans feestje met muziek, dans, kleding en hapjes. De kinderen kunnen daarbij laten zien wat ze in deze leskrant over Afrika hebben geleerd. Op de laatste bladzijde en door de leskrant heen vind je tips voor het Afrika-feest.

4

In deze eerste opdracht gaan de kinderen een kringgesprek voeren over Afrika. Daarbij maken ze gebruik van informatie uit filmpjes en verhalen. En ze maken een slinger.

Filmpjes AfrikaJe kunt samen naar filmpjes over Afrika kijken. Kijk bijvoorbeeld naar het filmpje over het boek ‘Mijn papa woont in Afrika’. Een verhaal over een reis door Afrika vanuit het perspectief van een klein jongetje. http://bit.ly/1X4UDx4

Of over de woestijn en bedoeïenen.http://www.schooltv.nl/video/de-woestijn-droog-heet-en-verlaten/#q=afrika

WoordwebBespreek met de kinderen wat ze is opgevallen. Je kunt nu samen met de kinderen een woordweb maken over Afrika. Jij schrijft de woorden op, laat de kinderen op een half A4-tje tekenen. Plak de tekeningen aan de bovenkant aan elkaar vast en hang ze als een slinger op in de klas.

In plaats van een filmpje bekijken kun je ook een verhaal uit Afrika voorlezen. Bestel bijvoorbeeld het boekje ‘Het geheim van Kileken’ bij Edukans, met sprookjes uit o.a. Kenia en Malawi.

Een Afrikaanse slinger

Voor het feestje

Het is leuk om het woordweb en de slingers op het

feestje op te hangen. Vaders en moeders kunnen dan

zien waar de kinderen over nagedacht hebben.

55

Klas versierenHet is leuk om de klas te versieren in Afrikaanse stijl. Geef bijvoorbeeld van tevoren aan de ouders een brief mee waarin je om Afrikaanse spulletjes vraagt. Je zult zien wat voor leuke dingen de kinderen mee nemen.

Als versiering kun je vliegengordijnen van kralen in de deuropening hangen en veel houten/rieten schalen neerzetten. Fruit staat erg vrolijk, leg ananassen, bananen, sinaasappels, mango’s etc. neer. Drapeer wat vrolijke kleden hier en daar en hang netten op.

Je kunt lianen maken van dik touw. Ook is het leuk om een cd met dierengeluiden aan te zetten. Versier de klas verder met parasols (bij voorkeur van riet), Afrikaanse maskers, poppen, en natuurlijk dierenknuffels.

6

KleurigKleding en kleuren zijn heel belangrijk in Afrika. En ook heel verschillend.Laat een aantal voorbeelden van internet zien.Mannen van de Masaï-stam in Afrika dragen een grote rode doek over hun schouders. De doek heet Kanga. Overdag beschermt die tegen de zon en ’s nachts tegen de kou.

Je kunt in Afrika heel veel kleurige stoffen kopen. Bij speciale gelegenheden, zoals bijvoorbeeld voor een bruiloft, laten mensen hun kleding bij een kleermaker maken.Bekijk een voorbeeld van kleding uit Ghana of Namibië. Vrouwen in Afrika dragen ook gekleurde hoofddoeken.

In deze les leren de kinderen over kleding in Afrika. Ze leren over de verschillende soorten Afrikaanse kleding en hoe ze zichzelf kunnen verkleden. En ook hoe ze zelf kleren kunnen versieren.

Kleedje weetjes

7

Kralen Sommige Afrikaanse mensen houden erg van mooie kralenkettingen. De kralen zijn gemaakt van hout of been of van gekleurde kraaltjes.

Laat de kinderen zelf een ketting maken. De kralen kunnen ze maken van klei of kurk en dan beschilderen. Of van flessendoppen.

Voor het feestje

Houd een modeshow op het festival.

• Kleding bestempelen:

Laat de kinderen witte T-shirts of overhemden

mee naar school nemen en bestempel de

kleding. Gebruik als een stempel bijvoorbeeld

een aardappel. Snijd deze door de helft en maak

er een figuurtje in. De kinderen kunnen deze in

de verf dompelen en vervolgens de T-shirts of

overhemden bestempelen.

• Hoofddoek kleuren:

Maak stroken laken vochtig, hierop leggen de

kinderen kleine stukjes crêpepapier en rollen het

stuk voor stuk op. Opgerold op de verwarming

leggen. Na een uurtje is het droog en kunnen ze

het papier er tussen uit schudden. Ondertussen

is de kleur van het papier in de stof getrokken en

heeft iedereen een heuse Afrikaanse hoofddoek!

En… hoe knopen de kinderen een hoofddoek om?

https://www.youtube.com/watch?v=IejAHzum6io

8

Naar school

De kinderen leren hoe het is om in Afrika naar school te gaan.

In Nederland gaan alle kinderen, jongens en meisjes tot hun 16e jaar naar school. In Afrika kunnen veel kinderen niet naar school omdat:

• ze geen geld hebben voor boeken of een schooluniform;

• er te weinig scholen zijn;• de juf of meester te ver weg woont, en niet 5

dagen kan komen;• sommige kinderen heel ver moeten lopen.

FilmpjesBekijk met elkaar een aantal filmpjes over naar school gaan in een Afrikaans land.https://www.youtube.com/embed/S1MYxCEhV5Ihttp://kinderen.edukans.nl/spreekbeurten/Wat valt de kinderen op?

Voor het feestje

De kinderen kunnen op het feestje het

rollenspel laten zien dat ze in de klas

verzonnen hebben. De kinderen kunnen

ook een eigen schooluniform aandoen.

Je kunt de rollenspellen natuurlijk

ook in de klas filmen en deze filmpjes

vertonen op het feest.

RollenspelLaat de kinderen een toneelstukje verzinnen naar aanleiding van wat ze gezien en gehoord hebben. • Bijvoorbeeld dat ze een stuk moeten lopen om

op school te komen, • dat ze in de klas op de grond zitten in plaats van

op hun stoel • of met z’n 3-en of 4-en achter een tafeltje voor

2 omdat er te weinig bankjes zijn. • Dat ze met elkaar met 1 boekje moeten doen. Zo kunnen de kinderen ervaren wat het is om in Afrika naar school te gaan. Kinderen in Afrika gaan allemaal in een schooluniform naar school. De leerlingen kunnen allemaal een blauwe broek/rok en wit T-shirt aandoen zodat ze een beetje voelen hoe dat is.

Edukans helpt om boeken en een schooluniform te betalen. En om schoolgebouwen te bouwen.

Sam uit Malawi‘Mijn liefste vak is Engels. Knutselen en traditionele dans vind ik ook leuk. Als ik later groot ben, wil ik president van Malawi worden. Lukt dat niet, dan wil ik wel meester worden. Ons huis is achter de school. Ik blijf vaak bij school spelen na de les. Dan ga ik het liefst voetballen of volleyballen. We maken zelf onze ballen van plastic zakjes en een touw.’

9

De kinderen maken kennis met Afrikaanse muziek en dans. Ze maken zelf een muziekinstrument en verzinnen een dansje.

Afrikanen houden veel van muziek, van dansen en zingen. Dat gebeurt vaak buiten. Het is ook iets wat je met je familie, stam of dorp samen doet. Met elkaar muziek maken en dansen, bijvoorbeeld in de kerk of op het dorpsplein.

Muziekinstrumenten De trommel is een instrument dat je heel veel ziet in Afrika. Het trommelen is de basis van de Afrikaanse muziek. Het zorgt voor het ritme waarop andere muziekinstrumenten kunnen invallen. En waarop je kunt beginnen met bewegen!

Bekijk samen een filmpje waarbij je goed kunt zien hoe het trommelen gaat. En hoe er gedanst wordt.

De dansende beer uit Junglebook is ook heel leuk. https://www.youtube.com/watch?v=g63nADen0JI

Laat de kinderen zelf een trommel maken. http://www.knutselidee.nl/nieuws/muziekinstrumenten.htm

Hup met de beentjes

10

Leer de kinderen een Afrikaans lied aan: Hakuna Matata uit de Lion King is heel leuk. https://www.youtube.com/watch?v=qLmhnWtP_Kc

Tekst Hakuna Matata: http://bit.ly/1fQOS45

Als de kinderen het liedje goed kennen, kunnen ze zichzelf begeleiden op hun muziekinstrument. Is dit nog te moeilijk, dan kun je de ene helft van de klas laten zingen en de andere helft van de klas op hun instrument laten spelen.

DansWat opvalt bij de Afrikaanse dansen is dat ze dat met hun hele lichaam doen. Armen, benen, hoofd, alles doet mee! Sommige stammen versieren zich van top tot teen als ze gaan dansen.

De kinderen gaan nu zelf een dans maken. Bekijk samen de instructiefilmpjes. Laat ze benoemen wat ze zien. Hoe gaat het met de armen en wat kun je met de benen doen. http://bit.ly/1O36ply

En http://www.ehow.com/list_6504007_african-dance-steps-kids.html

De kinderen gaan in groepjes een dansje maken. Daarna kunnen ze dat aan elkaar laten zien. Hebben ze al T-shirts bestempeld dan kunnen ze zich voor het dansje verkleden. Neem het dansje op met een filmcamera of mobiele telefoon.

Voor het feestje

Laat de filmpjes van de dansjes op het feest zien.

Je kunt het ook in het echt uitvoeren. Maak op het feestje

een podium. Daarop kunnen de kinderen hun dansje laten

zien. De kinderen die niet mee dansen kunnen het dansje met

hun muziek instrument begeleiden. Ook kunnen de kinderen

(mooi verkleed) het aangeleerde Afrikaanse liedje zingen.

11

In dit hoofdstuk leren de kinderen over dieren in Afrika.Kijk met elkaar naar (fragmenten uit) de film Madagaskar of The Lion King. Daarin komen veel Afrikaanse dieren voor. Of bezoek een dierentuin.

Bespreek met elkaar welke dieren de kinderen gezien hebben.

Big 5Dat zijn dan de 5 dieren die toeristen in Afrika graag willen zien en op de foto zetten.

Laat de kinderen, door middel van het bekijken van plaatjes en foto’s de dieren zo echt mogelijk natekenen. Zo leren ze goed te kijken naar de dieren

12

Nyama, nyama, nyamaSpeel met de kinderen het spel Nyama, nyama, nyama.Nyama betekent ‘vlees’. De kinderen zitten in de kring. Eén is de leider, die roept de namen van verschillende dieren. Noemt de leider een dier dat gegeten kan worden dan springen de kinderen op. Springt een kind op als de leider een dier noemt dat niet gegeten kan worden, dan is het af.

Beestenboel

Voor het feestje

Laat op het feestje de tekeningen zien.

Je kunt ze ook voor Edukans verkopen!

De kinderen kunnen op het festival

ook het spel laten zien en broertjes en

zusjes en vaders en moeders vragen

mee te doen.

13

Crea Bea Afrika

Creatief met…Mensen en kinderen in Afrika kunnen veel met afval. Van stukken plastic en metaal dat ze op straat vinden, worden auto’s, sieraden en dieren gemaakt.

Waarmee spelen kinderen in Afrika? https://www.youtube.com/watch?v=gCRgx2Glx9E

Laat de kinderen zelf iets maken waar ze mee kunnen spelen. Een poppetje, fiets of sieraad. Gebruik hiervoor restmateriaal, zoals stukjes touw, ijzerdraad, stokjes, melkpakken, plastic flessen en tassen of flessendopjes.

Een nieuw leven voor plastic tasjesLaat de kinderen gebruikte gekleurde plastic tasjes meenemen. Laat vlaggetjes knippen van de leuke delen van de tasjes en plak die aan een lijn. Zo heb je een mooie slinger.

Matje vlechtenLaat de kinderen stroken van het plastic zakje knippen en vlecht daarmee een matje. Zie het filmpje hoe het kan.https://www.youtube.com/watch?v=mHprKr8ubBk.

14

Van sappak tot portemonnee en autoLaat de kinderen sappakken meenemen en leer ze hoe ze er een portemonnee van kunnen maken.

In dit filmpje zie je hoe het werkt. https://www.youtube.com/watch?v=cDDIfl4RTck

Of ze kunnen een auto maken. Daarvoor heb je naast een pak, bierdopjes voor de wielen nodig. En gekleurd papier of plastic tassen om de auto een eigen kleur te geven. Natuurlijk kan de auto nog versierd worden met een antenne (satéprikker) of vlaggetje.

Afrikaanse pop Leg het volgende klaar: plastic yoghidrinkflessen, stofjes, gekleurd papier, verf, merkstiften, papier-maché. Maak een krantenprop voor het hoofd. Druk de prop in de opening van de fles. Wikkel een dun laagje papier maché om een fles. Zorg dat het hoofd goed vast zit.

Laat het papier-maché goed drogen. Pas en meet de stofjes af voor de pop. Verf het hoofd en de hals van de fles. Laat de verf goed drogen. Plak de stofjes om de pop en maak het goed vast. Versier het gezicht en maak de armen, de voeten en leuke accessoires.

Voor het feestje

Ouders kunnen de knutsels van hun eigen kind

kopen en een zelf te bepalen donatie in een

spaarpot doen. Het is voor de kinderen leuk als

hun eigen (groot)ouder hun knutsel koopt. En

zo kunnen alle (groot)ouders een knutsel kopen

onafhankelijk van hun financiële situatie.

15

Huisje, boompje, beestje, hutje

In deze les leren de kinderen dat veel mensen in Afrika anders wonen dan wij.

HuttenMensen bouwen huizen omdat ze zich willen beschermen tegen de kou, de regen, de zon en

de wind. Op het platteland wonen de meeste mensen in een hut. In de stad wonen ze vaker in een stenen huis.

16

Bouw een hutjeLaat de kinderen Afrikaanse hutjes bouwen, of een Afrikaans dorp. Bijvoorbeeld een dorp met dieren, planten, hutjes en mensen.

Ter inspiratieOp de linkerpagina zie je een foto van papieren hutjes, die door andere leerlingen zijn gemaakt bij hun project over Afrika. De kinderen hebben er een poppenhuis naast gezet als voorbeeld voor een Nederlands huis.

17

Afrikaanse baby-manieren

Kringgesprek over namenHoe heten de kinderen (voluit), hebben ze ook een bijnaam. Zouden ze liever anders heten en hoe dan?

Naamspelletjes: Rijmen op je eigen naam. Naam spellen. Naam van achter naar voren spellen.

Welke naam komt in jullie klas het meest voor? Je kunt ook een staafdiagram maken met beginletters van de namen in de klas; welke beginletters komen het meest voor?

Opdracht:Laat de kinderen knuffels of poppen meenemen en zorg voor doeken. De kinderen kunnen dan proberen hoe lang ze hun knuffel mee kunnen dragen in een omgeknoopte doek. Op de rug

In Nederland zie je soms vrouwen die hun baby in een doek op de rug of op de borst dragen. In Afrika zie je geen buggy’s of kinderwagens maar dragen de vrouwen hun baby’s altijd op de rug. De baby’s zijn er zo aan gewend dat ze gewoon op de rug slapen.Soms zie je ook meisjes met hun kleine broertje of zusje op de rug. Ze zorgen al heel jong voor elkaar.

NamenIn Afrika krijgen kinderen soms wel 7 namen. Dat is meer dan de meeste Nederlandse kinderen.

Akiiki Daisy Kabagarama legt uit hoe zij aan sommige van die namen komt:

‘Eén naam is van de familie, de andere van mijn stam. Akiiki is een erenaam. Het betekent heldin. Die gebruik ik als ik ergens trots op ben. Als ik bijvoorbeeld een mooie tekening heb gemaakt, dan zet ik die naam erop. Daisy is mijn bijnaam. Een vriendin van mijn moeder zei toen ik nog een kind was: “Jij ziet eruit als een mooie bloem”. Zij noemde me vanaf toen Daisy (= madeliefje). Het is een mooie bloem, en daarom ben ik blij met die naam.’

18

19Tekening: Anky Spoelstra

De kinderen hebben veel geleerd over Afrika. Leuk om dat te laten zien aan alle ouders, oma’s, opa’s, broertjes, zusjes, tantes etc. Organiseer daarom een feestje! In deze leskrant vind je al een aantal ideeën. Zoals het maken van een slinger van Afrika-tekeningen (blz. 4 en 5).

Maak ook een grote olifant Elmer (voorbeelden vind je op internet) en teken hem op een strook behangpapier. Alle kinderen mogen een vakje een andere kleur geven.Maak kleine Elmertjes van gekleurd papier en plak ze op saté- of ijsstokjes. Die kun je in de klas of op het feestje een plekje geven!

Verder kunnen de kinderen op het feestje Afrikaans haarvlechten, sminken, sieraden maken en/of verkopen.

Zoals al genoemd, je kunt het feestje ook gebruiken om met de klas geld in te zamelen voor projecten van Edukans in Afrika. Dat zou mooi zijn!

Stuur foto’s en verhaaltjes van het Afrikaanse feestje naar info@edukans.nl. De opbrengst van jullie acties voor Afrika kan de school overmaken op rekeningnummer NL21 INGB 0000 0005 15 t.n.v. Edukans.

Heel veel plezier met de leskrant èn jullie feestje!

Feestje!

ELKOB

20