Internationale Kansen & Knelpunten - TFHC · van de economische krimp en de...

www.tfhc.nl

Internationale Kansen & Knelpunten

Onderzoeksrapport van- en voor de Nederlandse Life Sciences & Health sector

Versie

2016

Mede mogelijk gemaakt door:

Onderzoeksrapport

2

Onderzoek Internationale Kansen en Knelpunten Topsector Life Sciences & Health 2016

Voorwoord

Het onderzoeksrapport “Internationale Kansen & Knelpunten 2016” wordt jaarlijks speciaal voor

de Nederlandse Life Sciences & Healthcare (LSH) sector en in het bijzonder het Task Force Health

Care netwerk gepubliceerd. Het doel van het rapport is om een actueel overzicht te geven van de

kansen en knelpunten in de internationale gezondheidszorgsector zoals deze door de

Nederlandse LSH sector anno 2016 wordt gezien en ervaren.

De stichting Task Force Health Care zet zich in voor de Nederlandse LSH sector bij het

internationaal ondernemen. Om bedrijven en organisaties optimaal te kunnen ondersteunen in

hun internationale activiteiten, is het belangrijk in beeld te brengen waar zij kansen zien en

knelpunten ervaren. De uitkomsten van dit onderzoek dragen eraan bij dat de belangen van de

sector voor het voetlicht worden gebracht in Den Haag en Europa.

Tot slot heeft het onderzoek invloed bij het bepalen van prioriteiten en het adequaat inrichten

van de dienstverlening voor onze achterban. Wij hopen dat ook u voordeel haalt uit de resultaten

van het onderzoek!

Mocht u nog vragen hebben, schroom dan niet om contact op te nemen met de Task Force Health

Care.

Met vriendelijke groet,

Thijs Teeling

Voorzitter Task Force Health Care

Task Force Health Care | Prinses Margrietplantsoen 33 | 2595 AM | WTC Den Haag | Nederland Telefoon: +31 70 21 99 000 |Twitter: @TFHealthcare | E-mail: [email protected]| Website: www.tfhc.nl

https://twitter.com/TFHealthCare

mailto:[email protected]

http://www.tfhc.nl/

3


Onderzoek Internationaal Ondernemen

Sinds 2010 voert de FME (ondernemersorganisatie van de technologische industrie) i.s.m. de TFHC

(platform van de Nederlandse Life Sciences & Health sector) het onderzoek internationaal

ondernemen uit met groeiende respons en aandacht. Het hoofddoel van dit onderzoek is

identificeren waar bedrijven kansen zien in het buitenland en welke ondersteuning zij daarbij nodig

hebben. Mede door dit onderzoek is de TFHC (en FME) in staat om de belangen van haar achterban

voor het voetlicht te brengen in Den Haag en Europa. Daarnaast dient het onderzoek als een

belangrijke bron bij het bepalen van prioriteiten en het adequaat inrichten van de dienstverlening

voor haar achterban.

Respondenten Topsector Life Sciences & Health 2016

In 2016 hebben 783 bedrijven deelgenomen aan het FME Onderzoek Internationaal Ondernemen,

waarvan er 171 actief zijn in de LSH sector (respondenten kunnen in meerdere sectoren actief zijn).

Net als voorgaande jaren bestaan de respondenten vanuit de LSH sector voornamelijk uit bedrijven

actief op het gebied van Medische Apparaten & Hulpmiddelen, Medische Hightech

(toeleveranciers) en Ziekenhuisbouw. De respons vanuit de eHealth is sterk gestegen ten opzichte

van eerdere onderzoeken. Ook het aantal respondenten in de Dienstverlening & Educatie en

Biomedische Technologie kent een lichte toename. In figuur 1 worden de 171 bedrijven

schematisch weergegeven:

Figuur 1 – Respondenten Topsector Life Sciences & Health 2016

Medische Apparaten & Hulpmiddelen

30%

Medische Hightech13%

Laboratorium10%

Ziekenhuisbouw9%

eHealth9%

Mobiliteitsoplossingen8%

Dienstverlening & Educatie

7%

Voeding & Farmacie7%

Biomedische Technologie7%

4


Export

Het is belangrijk om de huidige export van de respondenten te analyseren voordat de groeilanden

en ‘nieuwe’ kansen wereldwijd in beeld worden gebracht. Figuur 2 geeft weer hoeveel procent van

de omzet van de bedrijven uit export komt. Figuur 3 laat zien dat het overgrote deel van de

bedrijven exporteert naar meer dan één land.

Figuur 3 – Aantal Exportlanden

Figuur 2 – Exportpercentage van Omzet

34%

13% 15%11%

26%

0%

10%

20%

30%

40%

0 - 20% 20 - 40% 40 - 60% 60 - 80% 80 - 100%

Exportpercentage van Omzet

2016

4%

32%

22%

17%

26%

0%

10%

20%

30%

40%

Naar 1 land Naar 2 - 5 landen Naar 6 - 10landen

Naar 11 - 25landen

Naar meer dan25 landen

Aantal Exportlanden

2016

5


Exportbestemmingen

De Europese buurlanden Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk vormen al jaren de

traditionele top 3. De VS - zijnde een overzeese markt – blijft stabiel op plaats 4 boven Frankrijk.

China staat op de plaats 7 en is naast de VS het enige niet-Europese land in de top 10. Zwitserland

en Italië nemen vrijwel zonder uitzondering posities midden in de lijst in. De laatste twee plekken

kennen meer variatie en worden vaak (maar niet uitsluitend) ingevuld door snelgroeiende markten.

Zweden is terug van weggeweest en neemt nu plaats 9 in. Tsjechië staat dit jaar voor de eerste keer

in de top 10. Net als vorig jaar ontbreekt Rusland in de top van exportbestemmingen, als direct

gevolg van de Europese sancties naar aanleiding van de situatie in de Oekraïne. Tot op heden heeft

nog nooit een Zuid-Amerikaans of Afrikaans land de top 10 bereikt.

Top 10 Exportbestemmingen

2016 2015 2014 2013

1. Duitsland Duitsland Duitsland Duitsland

2. België België Verenigd Koninkrijk België

3. Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk België Verenigd Koninkrijk

4. Verenigde Staten Verenigde Staten Verenigde Staten Verenigde Staten

5. Frankrijk Frankrijk Frankrijk Frankrijk

6. Zwitserland China Zweden China

7. China Zwitserland Zwitserland Italië

8. Italië Italië Rusland Zwitserland

9. Zweden Spanje Japan Rusland

10. Tsjechië Polen China VAE

Figuur 4 – Top 10 Exportbestemming 2016

Tabel 1 – Top 10 Exportbestemming Topsector Life Sciences & Health

6


Regionale Exportbestemmingen

Een overzicht van de belangrijkste exportmarkten geeft slechts een beperkt beeld van de

wereldwijde activiteiten van de Nederlandse LSH sector. In deze editie is daarom een uitsplitsing

naar regionale exportbestemmingen toegevoegd. Tabel 2 geeft de top 5 per regio. Opvallend is dat

een aantal landen binnen hun eigen regio belangrijke afzetmarkten zijn voor Nederlandse

ondernemers, maar dat deze bestemmingen niet in de wereldwijde top 10 voorkomen. Een

voorbeeld is Japan met een tweede positie als exportbestemming binnen Azië. De Afrikaanse en

Zuid-Amerikaanse landen komen eveneens niet voor in de top 10 exportbestemmingen, maar het

overzicht laat zien dat de Nederlandse LSH sector ook in deze regio’s actief is.

Top 5 Regionale Exportbestemmingen

Afrika Azië & Oceanië Europa

1. Ghana China Duitsland

2. Zuid-Afrika Japan België

3. Kenia Singapore Verenigd Koninkrijk

4. Tanzania Taiwan Frankrijk

5. Nigeria Australië / India Zwitserland

Midden-Oosten Noord-Amerika Zuid-Amerika

1. VAE Verenigde Staten Brazilië

2. Saoedi-Arabië Mexico Colombia

3. Israël Canada Suriname

4. Iran El Salvador Chili

5. Turkije Costa Rica Peru

Tabel 2 – Top 10 Regionale Exportbestemming 2016

7


Groeilanden

In 2016 verwacht 77% van de respondenten een exportgroei met gemiddeld bijna 15%, 21%

verwacht dat de export gelijk blijft en slechts 2% verwacht dat de omzet uit export zal krimpen met

gemiddeld 10%. In tabel 3 wordt de top 10 van landen weergegeven waar men de groei verwacht.

Net als in voorgaande jaren komt het overgrote deel van de groeilanden voort uit Europa. Echter,

de beperkte economische groei binnen de EU enerzijds en de interessante ontwikkelingen in de

rest van de wereld anderzijds maakt het noodzakelijk en aantrekkelijk om verder van huis te kijken.

De posities van de VS (2), China (3) en India (7) bevestigen dat. Opvallend is het wegvallen van

Brazilië uit de top 10, mogelijk naar aanleiding van de economische krimp en politiek-

constitutionele crisis.

Top 10 Groeilanden

2016 2015

1. Duitsland Duitsland

2. Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk

3. China Verenigde Staten

4. Verenigd Koninkrijk China

5. Frankrijk Frankrijk

6. België België

7. India Brazilië

8. Italië India

9. Spanje Spanje

10. Zweden Italië

Tabel 3 – Top 10 Groeilanden Topsector Life Sciences & Health

Figuur 5 – Top 10 Groeilanden 2016

8


Groeilanden binnen en buiten de EU

Door onderscheid te maken tussen groeilanden binnen- en buiten de EU kan nog beter inzicht in

toekomstige markten verkregen worden. Tabel 4 toont de top 10 groeilanden binnen en buiten de

Europese Unie (EU). Binnen de EU zijn groeilanden vrijwel hetzelfde gebleven ten opzichte van

2015. Duitsland voert de lijst wederom aan. Bedrijven doen hier veel zaken en gezien de positieve

economische ontwikkelingen van de laatste jaren zien bedrijven hier nog steeds groei. Alleen

Tsjechië is een nieuwkomer op plaats 9, waarmee dit jaar Oostenrijk buiten de top 10 valt.

De top 10 groeilanden buiten de EU wordt dit jaar aangevoerd door de VS (1), China (2) en India (3).

Brazilië daalt sterk op deze lijst, van plaats 3 in 2015 naar plaats 9 in 2016, mogelijk naar aanleiding

van de economische krimp en de politiek-constitutionele crisis. Rusland stond in 2015 nog op plaats

5, maar valt dit jaar buiten de top 10, wat te verklaren valt door de aanhoudende sancties. Australië

(7), Canada (8) en Mexico (10) zijn nieuwkomers in de Top 10 ten koste van de dalers Rusland (15),

Singapore (18) en Japan (13).

Top 10 Groeilanden

Binnen de EU Buiten de EU

1. Duitsland Verenigde Staten

2. Verenigd Koninkrijk China

3. Frankrijk India

4. België VAE

5. Italië Zwitserland

6. Spanje Saoedi-Arabië

7. Zweden Australië

8. Polen Canada

9. Tsjechië Brazilië

10. Denemarken Mexico

Tabel 4 – Top 10 Groeilanden binnen en buiten de EU 2016

9


Barrièrelanden

Het doen van zaken over de grens gaat natuurlijk niet altijd zonder slag of stoot. Cultuurverschillen,

hoge importtarieven, gecompliceerde wet- en regelgeving of oneerlijke concurrentie zijn

voorbeelden van handelsbarrières en knelpunten die bedrijven ervaren. Tabel 5 toont de top 10

van landen waar handelsbarrières worden ervaren.

De BRIC-landen worden het vaakst genoemd. Direct hierna volgen Saoedi-Arabië en Iran uit het

Midden-Oosten. De versoepeling van de sancties tegen Iran, nieuw in de lijst, hebben de interesse

aangewakkerd. Maar ondernemers ervaren juist nu ook barrières, met name bij financiële

transacties. De VS wordt nog steeds als een barrièreland ervaren, maar daalt sterk van plaats 3 in

2015 naar plaats 9 in 2016. Ten slotte worden maar liefst 3 Europese landen genoemd in de lijst:

Duitsland, Zwitserland en Frankrijk. Omdat met deze landen veel zaken wordt gedaan zullen

ondernemers hier ook vaker tegen problemen aanlopen.

Top 10 Barrièrelanden

2016 2015

1. China China

2. India Rusland

3. Rusland Verenigde Staten

4. Brazilië Brazilië

5. Saoedi-Arabië India

6. Iran Saoedi-Arabië

7. Duitsland Duitsland

8. Zwitserland Zwitserland

9. Verenigde Staten Taiwan

10. Frankrijk Indonesië

Tabel 5 – Top 10 Barrièrelanden Topsector Life Sciences & Health

Figuur 6 – Top 10 Barrièrelanden 2016

10


Knelpunten en Barrières bij Export

Liefst 91% van de respondenten ervaart één of meer knelpunten bij het zaken doen over de grens.

Figuur 7 toont welke knelpunten dit zijn en in welke mate deze worden ervaren. Het meest

genoemde knelpunt is de omgang met bureaucratie, wet- en regelgeving en formaliteiten in de

vorm van invoerbelemmeringen en douaneprocedures. Dit wordt door bijna de helft van de

respondenten in 2016 ondervonden.

Ruim een derde van de bedrijven heeft moeite met het vinden van lokale handelspartners of

distributeurs en heeft onvoldoende kennis, tijd en mankracht binnen het eigen bedrijf om hun

internationale activiteiten goed in te vullen. Een gebrek aan marktinformatie vormt ook voor veel

respondenten een knelpunt om de wet te vinden op buitenlandse markten.

De knelpunten die door minimaal een kwart (25%) van de respondenten in 2016 wordt ervaren zijn

gelijk aan de uitkomsten van voorgaande edities. Dit bevestigt een blijvende complexiteit en

dynamiek van het internationale speelveld waar exporteurs tegen aan lopen.

9%

12%

19%

20%

22%

28%

33%

35%

44%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%

Geen knelpunten

Aanpassen van product aan lokale producteisen

Betaling- en valutarisico’s

Taal- en cultuurverschillen

Onvoldoende financierings- of verzekeringsfaciliteiten

Gebrek aan marktkennis

Onvoldoende kennis, tijd en mankracht binnen bedrijf

Het vinden van lokale handelspartners / distribiteurs

Invoerbelemmeringen en douaneprocedures

Knelpunten bij Export

Figuur 7 – Knelpunten bij Export 2016

11


Bedrijven kunnen ook tegen bepaalde externe barrières aanlopen tijdens het internationaal zaken

doen. Dit zien we bijvoorbeeld op moment dat er economische sancties worden geheven op

bepaalde landen of belemmerende regelgeving aan de orde is.

Handelsbarrières worden door iets minder dan driekwart van de respondenten in 2016 ervaren.

Figuur 8 laat zien dat 32% van de ondervraagden moeizame procedures, oneerlijke of ongelijke

behandeling bij de douane ondervindt. Daarnaast vormen Technische regels en standaarden voor

veel ondernemers in de LSH sector een barrière voor export (30%).

2%

4%

6%

12%

18%

19%

26%

27%

30%

32%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%

Barrières bij FDIs (beperkt buitenlands eigendom e.d.)

Beperkte toegang tot grondstoffen

Discriminatie bij (overheids)aanbestedingen

Intellectueel eigendom (bescherming of naleving)

Tariefbarrières (importtarieven)

Onterechte staatssteun buitenlandse concurrenten

Interne lokale regelgeving (bevoorrechting)

Geen handelsbarrières

Technische regels en standaarden

Douane procedures

Barrières bij Export

Figuur 8 – Barrières bij Export 2016

12


Task Force Health Care

De Task Force Health Care (TFHC) is hét privaat-publiek-

platform met als doel de internationale gezondheidszorg te

verbeteren met behulp van expertise van Nederlandse

(MKB) bedrijven, kennisinstellingen, universiteiten, UMC’s,

NGO’s en overheidsinstellingen.

De TFHC richt zich zodoende op verbinding, kennisdeling en

krachtenbundeling binnen de Nederlandse Life Sciences &

Health (LSH) sector om buiten Nederland de Topsector LSH

te profileren en betrekken bij de uitdagingen in de

internationale gezondheidszorg.

Meer informatie vindt u op: www.tfhc.nl

Activiteiten Agenda

Kijk voor aanstaande activiteiten op: www.tfhc.nl/agenda/

Publicatie

Door: Stichting Task Force Health Care i.s.m. verening FME

Datum: Augustus 2016

Contact: Peter Post Erik Pentinga

[email protected] [email protected]

+31 702199004 +31 702199007

Task Force Health Care | Prinses Margrietplantsoen 33 | 2595 AM | WTC Den Haag | Nederland

Telefoon: +31 70 21 99 000 |Twitter: @TFHealthcare | E-mail: [email protected]| Website: www.tfhc.nl

http://www.tfhc.nl/

http://www.tfhc.nl/agenda/



https://twitter.com/TFHealthCare


http://www.tfhc.nl/

Internationale Kansen & Knelpunten - TFHC · van de economische krimp en de...

Documents

Transcript of Internationale Kansen & Knelpunten - TFHC · van de economische krimp en de...