Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een...

19
Gezondheidszorg in Australië Consulaat-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden in Sydney CONCEPT februari 2012 Versie 1.1

Transcript of Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een...

Page 1: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

Gezondheidszorg in Australië

Consulaat-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden in SydneyCONCEPT februari 2012

Versie 1.1

Page 2: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

1

Inhoudsopgave

Samenvatting.........................................................................................................................2Inleiding .................................................................................................................................31. De Australische gezondheidszorg ...................................................................................42. De Australische gezondheidszorg in cijfers .....................................................................43. Stelsel van ziektekostenverzekeringen ...........................................................................54. Organisatie van de gezondheidszorg ..............................................................................65. Medisch onderzoek.........................................................................................................76. Toelating en toezicht in de medische sector...................................................................77. ‘National Product Catalogue’..........................................................................................88. Procedures voor aankoop van goederen in de medische sector.....................................8Bijlagen ................................................................................................................................10

Dit rapport is opgesteld door de Economische Afdeling van het Consulaat-Generaal van hetKoninkrijk der Nederlanden in Sydney, Australië. De notitie is tot stand gekomen enerzijdsdoor persoonlijke bezoeken aan het management van ziekenhuizen en anderzijds doorresearch.

Voor vragen of meer informatie kunt u contact opnemen met de Economische Afdeling [email protected] of telefonisch via +61 2 9387 6644.

Page 3: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

2

Samenvatting

Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In2008-09 bedroegen de uitgaven in de gezondheidszorg AUD 112,8 miljard wat neerkomt op9% van het BBP. Dit zal aanzienlijk toenemen in de komende jaren als gevolg van devergrijzing en bevolkingsgroei en anderzijds omdat het Australische publiek een beteredienstverlening en kortere wachtlijsten eist.

De federale overheid en de overheden van de staten/territoria zijn samen verantwoordelijkvoor de publieke gezondheidszorg. De federale overheid draagt ongeveer twee derde vanhet budget bij, grotendeels door Medicare. Medicare is het uitgebreide publieke systeemvan gezondheidszorg, dat in 1984 geïntroduceerd werd. Dit systeem geeft het Australischepubliek en de permanente ingezetenen toegang tot gratis of laaggeprijsde gezondheidszorgen gesubsidieerde geneesmiddelen.

Ongeveer 40% van de Australiërs heeft een particuliere verzekering voor ziektekostenafgesloten in aanvulling op Medicare. Dit geeft hen toegang tot privé-ziekenhuizen. DeAustralische regering is erop gericht om een goed evenwicht te houden tussen de publiekeen particuliere gezondheidszorg door het subsidiëren van de premie van de particuliereziektekostenverzekering. Dit doet de regering met behoud van Medicare als het universelevangnet voor de Australische bevolking.

Er bestaat geen uniform model voor nationale aanbestedingen met betrekking tot depublieke gezondheidssector. Procedures verschillen van staat tot staat. De meeste statenhebben geprobeerd om collectieve aanbestedingen op te leggen om de kosten te verlagen.De realiteit laat zien dat de meeste openbare ziekenhuizen hun eigen beleid voeren op hetgebied van overheidsopdrachten, voornamelijk voor kapitaalgoederen. Privé-ziekenhuizenzijn verantwoordelijk voor hun eigen inkoop.

Dit document beschrijft de organisatie van de Australische gezondheidszorg met het oog opexport- en investeringsmogelijkheden voor Nederlandse bedrijven. Een lokale aanwezigheidop de markt en een goede opzet voor onderhoud en service van geleverdeproducten/diensten is een voorwaarde om succesvol actief te zijn op deze concurrerendemarkt.

Page 4: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

3

Inleiding

Australiërs zijn over het algemeen maar gematigd tevreden over de kwaliteit van demedische zorg; de dienstverlening kan beter en de wachttijden moeten korter. Beide grotepolitieke partijen (Labor en de Liberal/National Coalition) erkennen dit en hebbenverbetering van de gezondheidszorg tot één van hun prioriteiten gemaakt. Dit betekent dater de komende jaren op grote schaal in de Australische gezondheidszorg zal wordengeïnvesteerd. In bijlage I wordt de bevolkingsdichtheid van Australië in kaart weergegeven;dit geeft een duidelijk beeld van de grootte van het land en de verspreiding van depopulatie.

Bij het vinden van oplossingen stuiten de autoriteiten – behoudens het betaalbaar houdenvan de zorg – op een reeks specifiek Australische dilemma’s:

- het bieden van gezondheidszorg in afgelegen gebieden;- het bieden van gelijke gezondheidszorg in alle deelstaten en territoria;- het bieden van gezondheidszorg die rekening houdt met de levensstijl van de

verschillende etnische gemeenschappen in het land;- het vinden van een evenwicht tussen publieke en particuliere gezondheidszorg;- het vinden van een evenwicht tussen een betaalbare publieke en gesubsidieerde

basisverzekering voor medische kosten en een aanvullend particulierverzekeringspakket;

- het vinden van een evenwicht tussen de verantwoordelijkheid van de federaleoverheid en die van de deelstaten.

Page 5: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

4

1. De Australische gezondheidszorg

Er zijn in Australië zowel publieke als particuliere ziekenhuizen. Publieke ziekenhuizen zijnniet per definitie in overheidshanden. Het zijn ziekenhuizen waar openbare gezondheidszorg(public health care) wordt aangeboden. Ongeveer 33% (2009) van de ziekenhuisbeddenstaan in particuliere ziekenhuizen (private health care).

Veel ziekenhuizen (zowel publiek als particulier) zijn eigendom van kerkelijke en andereinstellingen zonder winstoogmerk; een aantal particuliere ziekenhuizen worden op eenbedrijfsmatige manier geëxploiteerd waarbij de winst aan de aandeelhouders wordtafgedragen. De grootste ‘ziekenhuis-ondernemingen’ zijn Ramsay Health Care enHealthscope. Ramsay, opererend vanuit Sydney, heeft in totaal 117 ziekenhuizen enklinieken, waarvan 66 in Australië (760.000 patiënten op jaarbasis) en de overige in hetVerenigd Koninkrijk, Frankrijk en Indonesië. Healthscope uit Melbourne is ongeveer half zogroot en heeft ook een deel van zijn omzet buiten Australië. Deze ondernemingen hebbenhun eigen aanbestedings- en aankoopbeleid. Hiernaast zijn er ook talrijke particulieremedische centra die geen bedden hebben maar wel een huisartsenpost, een polikliniek vooreerste hulp en faciliteiten voor X-Ray, bloedtesten, en/of een apotheek, etc.

Allen die een verblijfsvergunning voor Australië hebben, vallen in beginsel onder MedicareAustralia, het in 1984 opgerichte federale publieke gezondheidszorgstelsel. Medicare wordtgrotendeels gefinancierd via een inkomensafhankelijke inhouding op het inkomen. OnderMedicare krijgen patiënten gratis of gesubsidieerde (75% van de kosten) medischebehandelingen van huisartsen, specialisten en behandelingen in openbare ziekenhuizen,evenals een vergoeding voor geneesmiddelen. Vrijwel alle eerste hulp behandelingenworden in publieke ziekenhuizen verricht.

2. De Australische gezondheidszorg in cijfers

Australië gaf in 2008-2009 A$ 112,8 miljard uit aan medische goederen en diensten. Ditkomt neer op gemiddeld A$ 5.190 per Australiër. Hiervan waren A$ 107,1 miljardterugkerende kosten. Australië geeft momenteel 9% van het BNP uit aan gezondheidszorg.Dit is ruwweg hetzelfde als in Nederland. De kosten gaan de komende jaren flink omhoog.Hiervoor zijn verschillende redenen aan te wijzen:

- de bevolking zal van 22,5 miljoen in 2011 uitgroeien tot 35,9 miljoen in 2050, zoweldoor autonome groei als door nieuwe migranten;

- de huidige bevolking vergrijst en heeft naar verhouding meer medische zorg nodig;- 52,5% van de huidige bevolking heeft overgewicht of is zwaarlijvig;- de koopkracht van de Australische burger neemt toe en zijn eisen op het terrein van

medische zorg worden hoger.

Page 6: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

5

In 2007-08 heeft Australië ongeveer A$ 103 miljard uitgegeven aan de gezondheidszorg.Hiervan is A$ 30,8 miljard geïnvesteerd in de dienstverlening voor publieke ziekenhuizen enA$ 7,7 miljard in de dienstverlening voor particuliere ziekenhuizen. Van de kosten voorpublieke ziekenhuizen werd A$ 12,1 miljard door de federale overheid gedekt, A$ 16,5miljard door deelstaten/territoria en de overige A$ 2,2 miljard door zogenaamde ‘out ofpocket spending’ (uitgaven die door geen enkele instantie of verzekering worden vergoed).

3. Stelsel van ziektekostenverzekeringen

Alle mensen met een Medicare card vallen automatisch onder het ‘Pharmaceutical BenefitScheme’ (PBS), een stelsel waarbij ze bij de apotheek medicijnen op recept tegen een sterkgereduceerde prijs kunnen kopen. Het stelsel subsidieerde in 2010 bijna 83% van het totaal(circa A$ 9,7 miljard) aan medicijnkosten. Het overige deel, minder dan 20%, kwam ten lastevan de patiënt of diens aanvullende ziektekostenverzekering. Voor chronisch zieken is erbovendien een plafond voor eigen bijdragen aan medicijnen, boven dit bedrag wordt allesvergoed.

Over het algemeen vallen tandartskosten niet onder Medicare. Dit betekent dat mensen diehiervoor geen particuliere verzekering hebben afgesloten deze kosten volledig zelf moetenbetalen, ook voor hun kinderen. Alleen gezinnen onder een bepaalde lage inkomensgrenskrijgen een deel van de tandartskosten van kinderen onder 18 terug. Tandartskosten zijnhoog, veel hoger dan in Nederland. Tandartsen zijn in beginsel zelfstandige ondernemers,werkzaam in de eigen praktijk of in een ‘dental clinic’ waar apparatuur en secretariaat wordtgedeeld.

In aanvulling op Medicare heeft bijna de helft van de Australiërs een aanvullendeparticuliere verzekering voor ziektekosten. Hiermee hebben ze over het algemeen recht opvergoeding voor behandeling in particuliere ziekenhuizen, voor dokters die particulierepatiënten behandelen tegen een hoger tarief, voor tandheelkundige hulp en fysiotherapie.Medicare betaalt over het algemeen 75% van de kosten van de behandelingen in dezeziekenhuizen, doch de kosten van het verblijf en de huur van onder andere deoperatiekamer komen voor de patiënt, respectievelijk diens particuliere verzekering. Bij eenbehandeling in een particulier ziekenhuis moet zelfs een patiënt met een aanvullendeverzekering een aanzienlijk deel van de kosten zelf betalen. Om deze reden kiest een grootaantal mensen met een particuliere verzekering toch voor een behandeling in een publiekziekenhuis.

Particuliere uitgaven in de gezondheidszorg omvatten ongeveer een derde van de totaleuitgaven. Rond de 60% van deze particuliere uitgaven wordt rechtstreeks door de patiëntbetaald. ‘Out of pocket spending’ door individuen gaat voornamelijk naar de aanschaf vanmedicijnen die niet door het PBS worden gedekt, naar tandheelkundige hulp, hulpmiddelenen apparatuur, en naar eigen bijdragen in dokterskosten. De overige 40% van de particuliereuitgaven aan gezondheidszorg hebben voornamelijk betrekking op aanvullende particuliereziektekosten- en ongevallenverzekeringen.

Page 7: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

6

De premie voor een aanvullende verzekering is aanzienlijk, maar wordt sinds 1999 voor 30%gesubsidieerd door de federale overheid. Daarnaast moedigt de Australische overheidmensen met bovengemiddelde inkomens aan om een aanvullende particuliereziektekostenverzekering af te sluiten. Mensen in deze groep die geen particuliereziektekostenverzekering hebben krijgen een extra heffing van 1% op hun inkomensbelasting.Hiermee maakt de overheid duidelijk dat dit particuliere bestel nadrukkelijk deel uitmaaktvan het Australische zorgstelsel. De federale regering heeft in augustus 2011 voorgesteld omdeze 30% subsidie voor mensen met hogere inkomens te beperken of af te schaffen. Of ditvoorstel het zal halen en waar de grens hiervoor zal liggen is nog onduidelijk; de Australischesenaat moet hierover nog een beslissing nemen. De subsidiering van particuliereverzekeringen heeft onder meer tot doel de wachttijden in de publieke ziekenhuizen terugte dringen door de drempel tot particuliere ziekenhuizen te verlagen. Momenteel zijn dewachtlijsten voor niet-spoedeisende operaties in publieke ziekenhuizen nog steedsaanzienlijk, oplopend tot ruim een jaar.

4. Organisatie van de gezondheidszorg

In Australië is de gezondheidszorg een gedeelde verantwoordelijkheid van zowel de federaleoverheid als de deelstaatregeringen. De federale overheid is voor het overgrote deel viaMedicare de financieringsbron van de gezondheidszorg in openbare ziekenhuizen, debehandelingen door huisartsen en gesubsidieerde geneesmiddelen. Om de kwaliteit teverbeteren en de kosten in de hand te houden, wil de federale overheid meer zeggenschapover de wijze waarop (clusters van) openbare ziekenhuizen worden beheerd en bestuurd. Dedeelstaten zijn in de regel verantwoordelijk voor schoolartsen, de zorg voor moeder en kind,gezondheidsinspectie, het optreden bij besmettelijke ziekten en voor de publiekegezondheidszorg in de ziekenhuizen.

Over het algemeen bevindt ongeveer 67% van alle ziekenhuisbedden zich in publiekeziekenhuizen. De financiering hiervoor komt uit het budget van de deelstaatregeringen diehet bedrag vervolgens deels doorberekenen aan Medicare. Om de kosten van degezondheidszorg betaalbaar te houden, hebben de deelstaten en de federale regering in2010-11 een aantal overeenkomsten gesloten op grond waarvan de (financiële)betrokkenheid en verantwoordelijkheid van de federale autoriteiten zal toenemen.

De federale overheid is in juni 2011 begonnen met de bouw van een nationaal breedbandnetwerk dat, onder andere, goede medische zorg op afstand door heel Australië moetverbeteren en goedkoper maken. De aanschaf van toepassingen van smart grid technologiedoor de leveranciers van gezondheidszorg is op zichzelf al een grote snel ontwikkelendemarkt waarbij veelal gekeken wordt naar het buitenland. Australië betrekt een groot deelvan de uitrusting voor zieken-, bejaarden- en verpleegtehuizen, medische centra enpraktijken van artsen en tandartsen uit het buitenland. Dit geldt ook voor geneesmiddelen.

Page 8: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

7

5. Medisch onderzoek

Australië investeert aanzienlijk in medisch onderzoek. Een groot deel van hetonderzoeksbudget van de universiteiten gaat naar de Med-schools en naar hetgezondheidsprogramma van CSIRO, de Australische tegenhanger van het Nederlandse TNO.Deze onderzoeksinstituten beschikken over eersteklas apparatuur en werken veel samenmet academische ziekenhuizen. Vooral het kankeronderzoek staat op een hoog niveau. DeAustralische overheid heeft in 2009 een bedrag van A$ 1,3 miljard toegezegd dat, verspreidover een termijn van zes jaar, gebruikt mag worden om de Australische infrastructuur voorwat betreft kankeronderzoek, te verbeteren.

6. Toelating en toezicht in de medische sector

De medische sector is ook in Australië vanuit de overheid sterk gereguleerd.

Geneesmiddelen zijn aangesloten tot de federale ‘Department of Health & Ageing’.Waaronder de ‘Pharmaceutical Benefits Advisory Committee’ (PBAC) een onafhankelijkestatutaire organisatie is, die aanbevelingen en advies geeft aan de minister van gezondheidover welke drugs en geneesmiddelen beschikbaar moeten worden gesteld alsfarmaceutische voordelen. Zo kunnen geen nieuwe vaccins beschikbaar worden gesteld viahet ‘National Immunisation Program’ of ‘Pharmaceutical Benefits Scheme’ (PBS), tenzij decommissie het aldus heeft aanbevolen.1 Timing van fasen in het PBS plaatsingsproces voor2011-2013 staan op hun website2, incl. meer informatie over het proces zelf (o.a.documenten die nodig zijn voor de voorbereiding van PBAC inzendingen).

Dan is er ook nog de ‘Medical Services Advisory Committee’ (MSAC) die tot taak heeft deminister te adviseren over de veiligheid, effectiviteit en kosteneffectiviteit van nieuwemedische technologieën en procedures. Dit advies beïnvloedt ook de beslissingen van deAustralische regering over publieke financiering voor nieuwe, en in sommige gevallenbestaande, medische procedures.

Maar geïmporteerde en vervaardigde medische apparatuur en geneesmiddelen kunnen pasna goedkeuring door de ‘Therapeutic Goods Administration’ (TGA) op de markt wordengebracht3. TGA is de regulerende autoriteit in Australië voor wat betreft medischeapparatuur en geneesmiddelen. De organisatie verzorgt beoordelingen en houdt zich bezigmet het monitoren van medische activiteiten. De toelating tot de markt kan alleen wordenverleend aan een onderneming naar Australisch recht. Meestal is dit een lokale vestiging vande producent, een lokale distributeur of een onderneming die optreedt als de juridischesponsor van de aanvraag. De ervaring leert echter dat aan producten die al op de Europese,Amerikaanse of Canadese markt zijn toegelaten via een versnelde procedure een vergunningwordt verleend. De waarde van de vervangingsmarkt van medische apparatuur belooptongeveer A$ 6 miljard op jaarbasis.

1controverse in februari 2011 waarbij PBS tegen de aanbeveling van PBAC is ingegaan – meer informatie in dit handelsartikel van de

‘Australian Prescriber’ - http://www.australianprescriber.com/magazine/35/1/3/4 -2

http://www.health.gov.au/internet/main/publishing.nsf/Content/health-pbs-general-listing-dates.htm3

Een overzicht van de verschillende instanties (PBAC, PBS, TGA, enz.) is hier te vinden –www.health.gov.au/internet/main/publishing.nsf/Content/htadiscussionpaper.htm

Page 9: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

8

Er is een groot aantal buitenlandse fabrikanten van medische apparatuur met een vestigingin Australië. In 2007 waren dat er 655, waarvan er 55 met een notering op de Australischebeurs. Ruim 60% van deze bedrijven hadden minder dan 20 werknemers en slechts 10% hadmeer dan 100 werknemers. De waarde van de export van deze bedrijven is iets minder danA$ 2 miljard per jaar.

De Australische fabrikanten van medische en diagnostische apparatuur is verenigd in debranchevereniging AusMedtech, een onderdeel van het grotere AusBiotech. Dezeorganisatie organiseert onder meer de vertegenwoordiging van de Australische fabrikantenop de Medica-beurs, de grootste beurs op het terrein van medische apparatuur inDüsseldorf, die dit jaar van 16-19 november 2011 wordt gehouden.

Een eerste kennismaking met de Australische medische sector kan via de tweejaarlijkseMedical Fair Australia, alhoewel Messe Düsseldorf Asia de beurs in 2012 heeft uitgestelddoor zich te richten op Zuidoost-Azië4. Het meest complete overzicht van in Australiëgevestigde bedrijven in de medische sector (AusMedtech Medical Devices & Diagnostics2011) is te vinden op de website van AusBiotech5.

7. ‘National Product Catalogue’

Om het bestellen van producten voor de medische sector te vereenvoudigen en fouten bijde toelevering tot een minimum terug te dringen, is enkele jaren geleden een ‘nationalproduct catalogue’ geïntroduceerd. Hiervan kunnen alle gebruikers van medische goederengebruik maken. Ook grote particuliere ziekenhuizen zoals die van Ramsay Healthcare hebbenzich hierbij aangesloten. Voor leveranciers is het dus van essentiële betekenis dat ze in ditoverzicht komen door voor hun individuele producten een unieke zogeheten ‘GS 1 barcode’aan te vragen en te verkrijgen6.

8. Procedures voor aankoop van goederen in de medische sector

Aangezien Australië een federale staat is en de publieke gezondheidszorg grotendeels onderde bevoegdheid van de deelstaten valt, bestaat er geen uniform landelijk model vanaankoop en aanbesteding voor de publieke medische sector. In alle deelstaten zijn erpogingen (gedaan) om meer apparatuur, genees- en verplegingsmiddelen collectief in tekopen om hierbij een hogere efficiency en lagere prijzen te realiseren, doch het resultaathiervan is zeer verschillend. In de deelstaten New South Wales en Tasmania wordtaanzienlijk meer collectief ingekocht dan in Victoria, waar de publieke ziekenhuizen nogsteeds veelal zelf voor al hun aankopen zorgdragen. De aankoop voor de publieke medischesector valt onder de algemene procedures voor openbare aanbestedingen van de deelstaat,echter in de meeste gevallen zijn er wel speciale instanties die zich uitsluitend met de

4Voor vedere informatie: www.hospimedica-australia.com/event.html

5Voor verdere informatie: www.ausbiotech.org/ausmedtech/intro.asp

6Dit kan via: www.gs1au.org/services/gs1net/industry/npc/useful_contacts.asp.

Page 10: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

9

aankoop van medische producten bezighouden. In Bijlage II een overzicht van de publiekegezondheidszorg in de verschillende deelstaten en hun aankoopprocedures.

In de praktijk blijkt dat eigenlijk alle publieke ziekenhuizen hun eigen inkoopbeleid voeren envoor verbruiksgoederen alleen van de staatsinkoopprocedure gebruikmaken als hun dit eenkostenvoordeel oplevert. Meestal is dit kostenvoordeel groter voor de kleinere ziekenhuizenop het platteland dan voor de grote ziekenhuizen in de steden die dankzij hun omzetvolumeal een goede onderhandelingspositie hebben. Indien stichtingen een reeks ziekenhuizenonder hun hoede hebben wordt de aankoop van goederen voor de ziekenhuizen collectiefgedaan. Kapitaalgoederen worden altijd rechtstreeks door het ziekenhuis aangekocht. Deaanbieders van apparatuur zoeken hiertoe meestal rechtstreeks contact met de artsen in deziekenhuizen.

De particuliere ziekenhuizen in Australië zijn vrij hun eigen inkoopbeleid vorm te geven. Depraktijk wijst uit dat de medische staf een doorslaggevende stem heeft bij de keus van dekapitaalgoederen. De voornaamste overwegingen hierbij zijn de medische prestatie van deapparaten en de kwaliteit van de serviceverlening. Over het algemeen staan in departiculiere ziekenhuizen en klinieken modernere apparatuur dan in de publiekeziekenhuizen. Het is voor particuliere ziekenhuizen ook gemakkelijker de kosten terug teverdienen omdat de artsen werkzaam in particuliere klinieken vrij zijn de hoogte van deeigen tarieven vast te stellen.

De leveranciers van medische goederen zijn zeer actief in het benaderen van de medischestaf ten gunste van de aanschaf van hun producten. Over de kortingspercentages wordtschimmig gedaan, maar blijkbaar is de marge om een goede prijs te bedingen aanzienlijk.

In bijlage III wordt een overzicht gegevens van handige websites en adressen.

Page 11: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

10

Bijlagen

Bijlage I: Overzicht Australische bevolkingsdichtheid

Page 12: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

11

Bijlage II: De gezondheidszorg per deelstaat

New South WalesNew South Wales (NSW) is de rijkste staat van Australië; inwoners van de stad Sydneyverdienen het meest per hoofd van de bevolking. Juist hierdoor kent vooral de stedelijkebevolking een hoge graad van ziekten die voorkomen als gevolg van obesitas, slechtevoeding, roken en alcoholgebruik (voornamelijk in de minder welvarende gebieden in hetwesten en het zuiden van de stad). Hart- en vaatziekten en kanker zijn NSW’s belangrijkstedoodsoorzaken. Astma, artritis en diabetes zijn belangrijke ziekteoorzaken. Buiten Sydney enandere grote centra als Newcastle en Wollongong, is de toegang tot gezondheidszorgbeperkter, en de gezondheid vaak slechter.

De publieke gezondheidszorg in NSW is opgedeeld in 15 zogeheten ‘Local Health Districts’(LHDs)7. Deze LHDs zijn verantwoordelijk voor het aanleveren van gezondheidszorg in eenbreed scala van instellingen in zowel de stedelijke als de afgelegen gebieden van NSW. DeSydney metropool regio is opgedeeld in acht districten, regionaal NSW in zeven districten.

De deelstaat kent 227 publieke ziekenhuizen waar gezondheidszorg gratis wordtaangeboden aan Australiërs en mensen met een permanente verblijfsvergunning. Daarnaastheeft de staat 173 particuliere ziekenhuizen. Op jaarbasis werden in totaal in 2008-09 321patiënten per 1000 inwoners behandeld. Het totale budget voor gezondheidszorg bedraagtin 2010-11 ruim A$ 16 miljard. Van dit budget gaat het grootste deel naar salarissen voorartsen en ander personeel. Daarnaast wordt ruim A$ 1,7 miljard uitgeven aanverbruiksgoederen (genees- en verbandmiddelen) en andere ziekenhuisuitrustingen.

Onder druk van de Rekenkamer van NSW (Auditor-General) is het aankoopbeleid in degezondheidszorg de laatste tien jaar flink gestroomlijnd. Hiermee zijn aanzienlijkebesparingen gerealiseerd. Ruim de helft van de aanschaf van goederen door openbareziekenhuizen geschiedt nu via zogenaamde deelstaat contracten. Het gaat hierbij primair omverbruiksgoederen. De rest, inclusief alle kapitaalgoederen, wordt nog steeds rechtstreeksdoor de ziekenhuizen gekocht.

De 15 LHDs in NSW voeren een collectief aankoopbeleid. De deelstaat kent een 26-talcentrales voor medische goederen van waaruit de ziekenhuizen hun bestellingen betrekken.Dit aantal moet in de komende jaren tot 10 worden teruggebracht. Grotere aankopenworden gedaan via een aanbestedingsprocedure welke is vastgesteld door deinkoopcentrale van NSW (de ‘State Contracts Control Board’8).

NSW in cijfers:

Inwonersaantal: 7.287.600 (maart 2011)

Levensverwachting man bij de geboorte: 79,5 (in 2009)

Levensverwachting vrouw bij de geboorte: 84,3 (in 2009)

Zuigelingensterfte (per 1000 levende geboortes): 4,2 (in 2009)

Publieke ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 2,6 (2008-09)

Particuliere ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 0,9 (2008-09)

7Voor een overzicht van de verschillende districten: www.health.nsw.gov.au/lhd/

8Voor verdere informatie: www.nswbuy.com.au/Health---hygiene.aspx

Page 13: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

12

Doctoren (per 100.000 inwoners): 273 (2006)

Ouderenzorg verblijfsplaatsen (per 1000 inwoners ≥70 jaar): 88

VictoriaVictoria (VIC) is de dichtstbevolkte deelstaat van Australië en kent een zeer gecentraliseerdepopulatie met bijna 75% van de inwoners woonachtig in Melbourne. Hart- en vaatziekten enkanker zijn de belangrijkste doodsoorzaken. Bovendien is ook in Victoria de gezondheid ophet platteland slechter dan in de grootstedelijke gebieden; er is minder goede voeding,beperktere toegang tot medische diensten en een minder gezonde fysieke en socialeomgeving.

De publieke gezondheidszorg in VIC is opgedeeld in 8 geografische regio’s. VIC kent 149publieke ziekenhuizen en 149 particuliere ziekenhuizen. Op jaarbasis werden in 2008-09 385patiënten per 1000 inwoners behandeld. Het totale budget voor gezondheidszorg bedraagtin 2011-12 ruim A$ 13 miljard, ongeveer een kwart van de totale uitgaven van hetdeelstaatbudget. Van dit budget gaat een groot deel naar infrastructurele projecten zoalshet uitbreiden van de ziekenhuizen.

In 2001 heeft de deelstaatregering ‘Health Purchase Victoria’ (HPV)9 opgericht, maar van eencollectieve aankoop van goederen lijkt weinig terecht te komen. Het blijkt dat minder dan10% van de benodigde goederen via deze organisatie wordt aangeschaft. Het gaat hierbijuitsluitend om verbruiksgoederen, zoals genees- en verbandmiddelen, IV-vloeistoffen endisposables voor de operatiekamer. In toenemende mate is HPV een instantie geworden dieziekenhuizen adviseert bij de aankoop van goederen en diensten. In Victoria zijn de publiekeziekenhuizen aparte ‘legal entities’, die zelfstandig met derden contracten kunnen afsluitenop basis van door de HVP opgestelde procedures en modelcontracten. De ziekenhuizen zijnniettemin in hoge mate zelfstandig in wat ze aanschaffen en bij wie.

VIC in cijfers:

Inwonersaantal: 5.605.600 (maart 2011)

Levensverwachting man bij de geboorte: 79,7 (in 2009)

Levensverwachting vrouw bij de geboorte: 84,1 (in 2009)

Zuigelingensterfte (per 1000 levende geboortes): 3,9 (in 2009)

Publieke ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 2,3 (2008-09)

Particuliere ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 1,3 (2008-09)

QueenslandQueensland (QLD) is in termen van bevolking de snelst groeiende staat in Australië. Degezondste inwoners wonen in de grote stedelijke centra van Brisbane (waar de helft van debevolking van QLD woont), Gold Coast, Rockhampton, Toowoomba en Cairns. Echter, net alsin andere grote Australische steden, komen ook hier veel ziektes voor als gevolg vanobesitas, roken en slechte voeding. Hart- en vaatziekten, kanker, diabetes en astma zijn demeest voorkomende. Ook in Queensland is de gezondheid op het platteland slechter

9Voor verdere informatie: www.hpv.org.au

Page 14: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

13

vanwege minder goede voeding, beperktere toegang tot medische diensten en een mindergezonde fysieke en sociale omgeving. Daarnaast kent de deelstaat een bovengemiddeldhoog zelfmoord percentage en brengt de extensieve veehouderij en mijnbouw een hogeraantal incidenten met zich mee (te denken aan verwondingen door machines enmotorvoertuigen, ziekten die worden overgedragen van dier op mens, en drugs- enalcoholmisbruik).

De publieke gezondheidszorg in QLD is opgedeeld in 16 zogeheten ‘Health Service Districts’(HSDs)10. Deze HSDs zijn verantwoordelijk voor het aanleveren van gezondheidszorg in eenbreed scala van instellingen in zowel de stedelijke als de afgelegen gebieden van QLD. QLDkent 170 publieke ziekenhuizen en 106 particuliere ziekenhuizen. Op jaarbasis werden in2008-09 384 patiënten per 1000 inwoners behandeld. Het totale budget voorgezondheidszorg bedraagt in 2011-12 ruim A$ 11 miljard, bijna een kwart van de totaleuitgaven van het deelstaatbudget. QLD zal een groot deel aan nieuwe gezondheidszorgfaciliteiten besteden; de deelstaat besteedt het meest van alle deelstaten aan nieuwefaciliteiten.

De aankoop van goederen en diensten voor de publieke gezondheidszorg gebeurt door‘Health Services Purchasing & Logistics’ (HSPL)11; zij zorgen voor de in- en aankoop vangoederen en diensten, medische verbruiksartikelen, apparatuur en specialistischegezondheidszorg.

QLD in cijfers:

Inwonersaantal: 4.561.700 (maart 2011)

Levensverwachting man bij de geboorte: 79,1 (in 2009)

Levensverwachting vrouw bij de geboorte: 83,8 (in 2009)

Zuigelingensterfte (per 1000 levende geboortes): 5,4 (in 2009)

Publieke ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 2,4 (2008-09)

Particuliere ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 1,5 (2008-09)

Western AustraliaWestern Australia (WA) beslaat ongeveer een derde van het Australische continent, maarheeft een tiende van de bevolking. Twee derde van de bevolking leeft in het stedelijkegebied rondom Perth en Fremantle. In lijn met de andere grote Australische steden, kentook het stedelijk gebied van WA een hoge graad van ziekten als gevolg van obesitas, rokenen slechte voeding. Hart- en vaatziekten en kanker zijn de belangrijkste doodsoorzaken.Astma, artritis en diabetes zijn belangrijke ziekteoorzaken. Naast dood door ziekte komen inde staat relatief veel ongelukken voor in de grootste werkgelegenheidssectoren; de mijn- enlandbouw.

10Voor een overzicht van de verschillende districten: www.health.qld.gov.au/wwwprofiles/default.asp

11Voor verdere informatie: www.health.qld.gov.au/hspl/default.asp

Page 15: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

14

De publieke gezondheidszorg in WA valt in twee gebieden uiteen; ‘Metropolitan Perth’ enhet ‘WA Country Regional Health System’ wat betrekking heeft op de rest van de dunbevolkte deelstaat. WA telt, ondanks het lage aantal inwoners, toch 94 publiekeziekenhuizen en 52 particuliere ziekenhuizen. Echter, veel van de publieke ziekenhuizenbuiten Perth hebben minder dan 100 bedden, vaak zelfs minder dan 25.

Op jaarbasis werden in WA in 2008-09 375 patiënten per 1000 inwoners behandeld. Hettotale budget voor gezondheidszorg bedraagt in 2011-12 ruim A$ 6 miljard, ongeveer eenkwart van de totale uitgaven van het deelstaatbudget. Van dit budget gaat een groot deelnaar infrastructurele projecten zoals het bouwen en uitbreiden van de ziekenhuizen.

De aankoop van goederen en diensten door het publieke gezondheidssysteem van dedeelstaat gaat in beginsel via ‘Health Supply WA’12. Health Supply WA zorgt voor decollectieve aankoop van alle benodigdheden voor de publieke ziekenhuizen.

WA in cijfers:

Inwonersaantal: 2.331.500 (maart 2011)

Levensverwachting man bij de geboorte: 79,5 (in 2009)

Levensverwachting vrouw bij de geboorte: 84,1 (in 2009)

Zuigelingensterfte (per 1000 levende geboortes): 3,2 (in 2009)

Publieke ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 2,4 (2008-09)

Particuliere ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 1,4 (2008-09)

South AustraliaDe bevolking van South Australia (SA) is sterk geconcentreerd in de stedelijke gebieden; circa80% woont in Adelaide en omgeving. Daarnaast kent de staat een hoog percentage ouderen.In SA zijn, net als in de andere staten, de belangrijkste doodsoorzaken hart- en vaatziekten,kanker, diabetes en ademhalingsziekten. De gezondheid op het platteland is ook hierslechter. In de hele deelstaat zijn overgewicht, gebrek aan beweging, slechte voeding enroken de belangrijkste oorzaken van vermijdbare ziekten.

De publieke gezondheidszorg in SA is opgedeeld in zogeheten vijf ‘Local Health Networks’(LHNs)13. Deze LHNs zijn verantwoordelijk voor het aanleveren van gezondheidszorg in eenbreed scala van instellingen in zowel de stedelijke als de afgelegen gebieden van SA.Desalniettemin blijft de deelstaatregering verantwoordelijk voor de uitvoering, het beheer,de planning en beleidsontwikkelingen van het gehele publieke ziekenhuissysteem. En blijvende publieke ziekenhuizen eigendom van de deelstaat.

SA kent 80 publieke ziekenhuizen en 138 particuliere ziekenhuizen. Op jaarbasis werden in2008-09 348 patiënten per 1000 inwoners behandeld. Het totale budget voorgezondheidszorg bedraagt in 2011-12 ruim A$ 4,6 miljard. Van dit budget zal een groot deelnaar infrastructurele projecten gaan zoals het bouwen van nieuwe gezondheidsfaciliteitenen het uitbreiden en renoveren van de ziekenhuizen.

12Voor verdere informatie: www.ghsc.health.wa.gov.au/about/index.cfm

13Voor een overzicht van de verschillende districten en verdere informatie:

www.sahealth.sa.gov.au/wps/wcm/connect/public+content/sa+health+internet/about+us/about+sa+health/lhn

Page 16: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

15

De aankoop van goederen en diensten voor de publieke gezondheidszorg wordt beheerddoor ‘Procurement and Supply Chain Management’ (PSCM)14; zij zorgen voor de in- enaankoop van goederen en diensten, medische verbruiksartikelen, apparatuur enspecialistische gezondheidszorg.

SA in cijfers:

Inwonersaantal: 1.654.200 (maart 2011)

Levensverwachting man bij de geboorte: 79,3 (in 2009)

Levensverwachting vrouw bij de geboorte: 83,9 (in 2009)

Zuigelingensterfte (per 1000 levende geboortes): 3,7 (in 2009)

Publieke ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 2,7 (2008-09)

Particuliere ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 1,3 (2008-09)

TasmaniaHet eiland en de deelstaat Tasmania (TAS) ligt ten zuiden van het continent en maakt 0,9%van de totale oppervlakte van Australië uit. Bijna de helft van de bevolking woont in hetgrote district Hobart (de hoofdstad van de deelstaat).

Toerisme en bosbouw zijn de belangrijkste sectoren van TAS. De staat kent een ouderebevolking en de hoogste percentages van Australië voor artritis, doofheid en hogebloeddruk. Bovendien raadplegen de inwoners artsen minder vaak dan het nationalegemiddelde.

Het ‘Area Health Services’ model15 van de publieke gezondheidszorg in Tasmanië isopgedeeld in drie geografische gebieden: noord, noordwest en zuid. Elk gebied heeft eenArea Health Service management team wat wordt aangestuurd door een CEO. Dit team isverantwoordelijk voor alle publieke gezondheidszorg in dat gebied. Area Health Servicesbeslissen op lokaal niveau waar middelen moeten worden toegewezen en stimuleren lokaleinnovaties en oplossingen om zo de gemeenschappen optimaal van gezondheidszorg tekunnen voorzien.

TAS kent 28 publieke ziekenhuizen en 9 particuliere ziekenhuizen. Op jaarbasis werden in2008-09 276 patiënten per 1000 inwoners behandeld. Het totale budget voorgezondheidszorg bedraagt ruim in 2011-12 A$ 1,8 miljard, meer dan een derde van de totaleuitgaven van het deelstaatbudget. TAS zal een groot deel aan acute gezondheidszorgdiensten en lokale bevolkingsgezondheidsdiensten spenderen.

Aanbestedingen voor de publieke ziekenhuizen worden gedaan via de deelstaatoverheid16.

TAS in cijfers:

Inwonersaantal: 510.200 (maart 2011)

Levensverwachting man bij de geboorte: 77,9 (in 2009)

14Voor verdere informatie: www.tenders.sa.gov.au en www.spb.sa.gov.au

15Voor verdere informatie: www.dhhs.tas.gov.au/ahs

16Voor verdere informatie: www.tenders.tas.gov.au en www.purchasing.tas.gov.au

Page 17: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

16

Levensverwachting vrouw bij de geboorte: 82,2 (in 2009)

Zuigelingensterfte (per 1000 levende geboortes): 3,6 (in 2009)

Publieke ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 2,3 (2008-09)

Particuliere ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 1,9 (2008-09)

Australian Capital TerritoryAustralian Capital Territory (ACT) is opgericht in 1913, vormt de zetel van het federaleparlement en is de thuisbasis van de nationale instellingen die dit ondersteunen. ACT omvatvoornamelijk het stedelijk gebied van Canberra (de hoofdstad van Australië).

De publieke gezondheidszorg in ACT valt onder het orgaan ‘ACT Health Directorate’ (ACTHealth)17. ACT Health streeft ernaar de best mogelijke gezondheidszorg en zorg-gerelateerdediensten aan haar inwoners te leveren. ACT kent 3 publieke ziekenhuizen en 12 particuliereziekenhuizen. Op jaarbasis werden in 2008-09 378 patiënten per 1000 inwoners behandeld.Het totale budget voor gezondheidszorg bedraagt in 2011-12 ruim A$ 1,1 miljard, bijna eenkwart van de totale uitgaven van het deelstaatbudget. Van dit budget zal een deel gaan naarhet verbeteren van Canberra’s ziekenhuis, kanker en andere gezondheidsfaciliteiten ensystemen.

Aanbestedingen worden gedaan via de deelstaatoverheid18.

ACT in cijfers:

Inwonersaantal: 363.800 (maart 2011)

Levensverwachting man bij de geboorte: 80,5 (in 2009)

Levensverwachting vrouw bij de geboorte: 84,3 (in 2009)

Zuigelingensterfte (per 1000 levende geboortes): 3,5 (in 2009)

Publieke ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 2,6 (2008-09)

Particuliere ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 1,2 (2008-09)

Northern TerritoryNorthern Territory (NT) is een groot gebied met circa een kwart miljoen inwoners. Degezondheid van de inwoners verschilt sterk en is afhankelijk van of ze leven in en rondom destedelijke centra van Darwin of Alice Springs, of buiten deze regio’s in de afgelegenmijnbouw stadjes of bij vee stations. Ook zijn er grote gezondheidsproblemen onder deAboriginal bevolking.

NT kent een tropisch klimaat in het noorden en een droog klimaat naar het midden toe. Inhet noorden komen besmettelijke tropische ziekten veelvuldig voor. Bovendien brengt deextensieve veehouderij en mijnbouw een hoger aantal incidenten met zich mee (te denkenaan verwondingen door machines en motorvoertuigen, ziekten die worden overgedragenvan dier op mens, en drugs- en alcoholmisbruik). Maar het zijn voornamelijk de Aboriginalgemeenschappen die een slechte gezondheid hebben. De gemiddelde leeftijd ligt circa 20jaar onder het nationaal gemiddelde en de kindersterfte is ongeveer tien keer hoger dan in

17Voor verdere informatie: http://health.act.gov.au

18Voor verdere informatie: www.procurement.act.gov.au

Page 18: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

17

de rest van het land. Bovendien leven veel Aboriginals in afgelegen gemeenschappen waaronvoldoende water, voeding, sanitaire voorzieningen en slechte/geen huisvesting degrootste oorzaken zijn van een slechte gezondheid. De Aboriginals in de stedelijke gebiedenkennen vooral een hoog percentage van seksueel overdraagbare aandoeningen, en drugs-en alcoholmisbruik.

De publieke gezondheidszorg in NT valt onder het ‘Department of Health’19. Hetdepartement streeft ernaar de best mogelijke gezondheidszorg en zorg-gerelateerdediensten aan haar inwoners te leveren. Ze werken daarbij samen met een reeks niet-gouvernementele organisaties om verschillende diensten toch aan te kunnen bieden; tedenken aan ambulancediensten, drugs- en alcohol ontwenning, handicap services, familieondersteuning en andere bevolking gerelateerde diensten.

NT kent 5 publieke ziekenhuizen en 2 particuliere ziekenhuizen. Op jaarbasis werden in2008-09 626 patiënten per 1000 inwoners behandeld. Het totale budget voorgezondheidszorg bedraagt in 2011-12 A$ 1,1 miljard, bijna een kwart van de totale uitgavenvan het deelstaatbudget. Van dit budget zal een deel gaan naar het verbeteren van de lokaleziekenhuizen en andere gezondheidsfaciliteiten en systemen.

De aankoop van goederen en diensten voor zowel de publieke als private sectoren in NTworden beheerd door de ‘Procurement Policy Unit’20.

NT in cijfers:

Inwonersaantal: 229.200 (maart 2011)

Levensverwachting man bij de geboorte: 73,3 (in 2009)

Levensverwachting vrouw bij de geboorte: 79,0 (in 2009)

Zuigelingensterfte (per 1000 levende geboortes): 7,1 (in 2009)

Particuliere ziekenhuisbedden (per 1000 inwoners): 3,5 (2008-09)

19Voor verdere informatie: www.health.nt.gov.au

20Voor verdere informatie: www.nt.gov.au/dbe/procurement_policy/index.html

Page 19: Gezondheidszorg in Australië - TFHC · PDF file2 Samenvatting Australië kent een kwalitatief hoogwaardig systeem voor wat betreft de gezondheidszorg. In 2008-09 bedroegen de uitgaven

18

Bijlage III: Belangrijke spelers en contacten

Overheid- Department of Health and Ageing: www.health.gov.au , www.yourhealth.gov.au- Australian Institute of Health and Welfare: www.aihw.gov.au ,

www.myhospitals.gov.au- Council of Australian Governments: http://coag.gov.au- The Australian Bureau of Statistics: www.abs.gov.au

Deelstaatregering departementen- New South Wales: www.health.nsw.gov.au , www.budget.nsw.gov.au ,

www.nswbuy.com.au- Victoria: www.health.vic.gov.au , www.budget.vic.gov.au , www.hpv.org.au- Queensland: www.health.qld.gov.au , www.budget.qld.gov.au- Western Australia: www.health.wa.gov.au , www.ourstatebudget.wa.gov.au ,

www.ghsc.health.wa.gov.au- South Australia: www.sahealth.sa.gov.au , www.tenders.sa.gov.au , www.spb.sa.gov.au- Tasmania: www.dhhs.tas.gov.au , www.budget.tas.gov.au , www.tenders.tas.gov.au ,

www.purchasing.tas.gov.au- Australian Capital Territory: http://health.act.gov.au , www.treasury.act.gov.au ,

www.procurement.act.gov.au- Northern Territory: www.health.nt.gov.au , www.budget.nt.gov.au

(Branche)organisaties- GS1 Australia: www.gs1au.org- National E-Health Transition Authority Ltd (NEHTA): www.nehta.gov.au- Medical Technology Association of Australia (MTAA): www.mtaa.org.au- AusMedtech & AusBiotech: www.ausbiotech.org- Australian Healthcare and Hospitals Association (AHHA): http://ahha.asn.au

Ziekenhuizen- Voor een overzicht van alle publieke en particuliere ziekenhuizen:

www.myhospitals.gov.au

Vakbeurzen en evenementen- Medical Fair Australia: www.hospimedica-australia.com- MTAA: www.mtaa.org.au – klik door naar ‘Events’