Inkoop in Strategisch Perspectief Praktijk Leveranciersbeoordeling en –ontwikkeling:...

Inkoop in Strategisch Perspectief

Praktijk

Leveranciersbeoordeling en –ontwikkeling: kostenbenadering en technieken

Hoofdstuk 15

HOOFDSTUK

15


Programma

Hoe komt de inkoopprijs tot stand? Methoden van prijsstelling De leercurve Beoordeling van leveranciers Leveranciersontwikkeling

Hoofdstuk 14


Hoe komt de inkoopprijs tot stand?

Inkoopprijs is het resultaat van: Interne factoren: verandering in hoedanigheid waarin

product op de markt wordt aangeboden. Logistieke, technische of organisatorische aard Seriegrootte, specificaties, materialen, productie-

technologie, marketing kosten Beïnvloed door externe factoren

Direct door verandering kostenstructuur Indirect door verandering vraag en aanbod

Externe factoren: verandering in verkrijgbaarheid van product. Economische, politieke, sociale en technologische

invloeden

Hoofdstuk 14



Hoofdstuk 15



Corey (1978): Prijzen komen in principe op drie manieren tot stand: Op basis van de kostprijs (Cost-based pricing). De

aanbiedingsprijs van de leverancier is een directe afgeleide van zijn kostprijs.

Op basis van de marktprijs (Market-based pricing). De prijs van het product komt op de markt tot stand en wordt veroorzaakt door marktomstandigheden (vraag, voorraadposities, economische factoren enz).

Op basis van concurrerende prijsstelling. De prijs wordt beïnvloed door marktfactoren en kostenfactoren. Deze situatie komt het meest voor.

Hoofdstuk 14


Relatie prijsvorming en inkoopproductgroepen

Wijze van prijsvorming Op kosten-factoren

gebaseerd

Op zowel markt- als kostenfactoren gebaseerd

Op marktfactoren

gebaseerd

Inkoopproductgroep

Nadruk op kosten-factoren

50/50 Nadruk op markt-

factoren

Grondstoffen █ █

Halffabrikaten █ █

Componenten:Standaard

█ █

Niet-standaard █ █

Gereed product █ █ █

MRO █ █ █

Hulpstoffen █ █ █

Diensten █ █ █ █ █

Hoofdstuk 14


Methoden van prijsstelling

Factoren waarmee leveranciers rekening houden bij prijsstelling: Verwachte vraag Aantal aanbieders in de markt Verwachte ontwikkeling van de kostprijs per product Het ordervolume van de afnemer Belang van de afnemer voor de leverancier De waarde van het product voor de afnemer

Hoofdstuk 14



We kunnen de volgende methoden van prijsstelling onderscheiden : Mark-up pricing. Een vast percentage op de kostprijs

zetten. Target-return prijsstelling. Vooraf bepalen totale

winstbijdrage per productgroep. Dit resulteert in een verschillend winstpercentage per productgroep.

Prijsstelling op basis van de door de koper gepercipieerde waarde. Baseer prijs niet op kostprijs maar op wat de markt kan dragen.

Prijsstelling gebaseerd op prijzen van de concurrentie Prijsstelling op basis van open inschrijving. Gebaseerd op

het verzoek van de opdrachtgever worden leveranciers uitgenodigd offerte te doen voor een bepaalde opdracht. Laagst biedende krijgt de opdracht.

Hoofdstuk 14



Een bijzonder aspect in de prijsstelling van industriële producten is het kortingenbeleid dat wordt toegepast: Betalingskorting. (bijv. 2% bij betaling binnen 10 dagen). Kwantumkorting. Om grotere orders te stimuleren. Bonusregeling. Gekoppeld aan de aantallen die bij een

leverancier over een bepaalde periode worden afgenomen.

Korting op transport- en distributiekosten. Afhankelijk van te overburggen afstand.

Seizoenskorting. Toegepast om het capaciteitsgebruik te verbeteren in perioden waarin de verkoopt daalt.

Promotionele resp. actiekorting. Wordt gegeven om tijdelijk de verkoop van een product te stimuleren.

Hoofdstuk 14



Met behulp van de volgende opsomming kan de inkoper inzicht krijgen in de kostprijsopbouw van de leverancier: Materiaalkosten - uit te splitsen naar de belangrijkste

bestanddelen. Directe arbeidskosten - informatie kan worden

verkregen door de collectieve arbeidsovereenkomsten per sector te raadplegen.

Aandeel vrachtkosten Overige indirecte kosten - onderscheid maken tussen

kosten van algemeen beheer en verkoopkosten.

Hoofdstuk 14


De leercurve

In de Amerikaanse vliegtuigindustrie ontdekte men dat de kostprijs per productgroep met een vast percentage daalde als de ervaring met deze productgroep (het totaal aantal geproduceerde eenheden van een type vliegtuig) toenam. De leereffecten zijn toe te schrijven aan: Minder supervisie nodig naarmate men meer ervaring heeft met

de productie. Minder arbeid per eenheid nodig door betere efficiency als

gevolg van stroomlijning van het proces.. Vermindering van uitval en afkeur tijdens het productieproces. Vergroting van seriegrootte (minder tijd nodig voor omstellen

machines). Betere productieapparatuur (na enige tijd). Betere procesbeheersing. Afname aantal constructiewijzigingen.

Hoofdstuk 14


De leercurve

Basisprincipe : Elke keer als het aantal te produceren goederen

verdubbelt, bedraagt het gemiddelde aantal uren benodigd voor de productie van dat artikel ongeveer x% van het oorspronkelijk benodigde aantal. Bijv.80% leercurve.

Aantal stuks geproduceerd Benodigd aantal uren per 1000

1000 20

2000 16

4000 12.8

8000 10.24

16000 8.2

Hoofdstuk 14


De leercurve

De leercurve wordt bij voorkeur toegepast: Als het om producten-op-tekening gaat, gemaakt door

een leverancier op specificatie van de klant. Als het om grote bedragen gaat. Als de inkoper geen concurrerende offertes kan

vragen, omdat er bijvoorbeeld behoorlijk moet worden geïnvesteerd in mallen en specifiek productiegereedschap waardoor de inkoper is aangewezen op een bepaalde leverancier.

Als directe arbeidskosten een groot deel van de kostprijs beslaan.

Hoofdstuk 14


Beoordeling van leveranciers

Naar mate leverancier belangrijker wordt past een objectieve beoordeling van prestaties.

Leveranciersbeoordeling kan op vier verschillende manieren plaatsvinden: Productniveau. Gericht op het vaststellen en verbeteren

van de productkwaliteit van de leverancier. Procesniveau. Niet het product, maar het

productieproces van de leverancier wordt nauwkeurig onderzocht.

Op het niveau van het systeem van kwaliteitsborging. De gehele kwaliteitsorganisatie van de leverancier is het onderwerp van onderzoek door de klant.

Op het niveau van het bedrijfssysteem. Niet alleen kwaliteitsaspecten maar ook financiële aspecten worden bekeken. Men wenst uitspraken te doen over de continuïteitskansen van de leverancier.

Hoofdstuk 14



Twee types beoordeling: Subjectieve methoden als organisaties leveranciers

beoordelen op basis van persoonlijke ervaringen Objectieve methoden doen een poging de

leveranciersprestatie te kwantificeren. Technieken:

Spreadsheets. Offertes systematisch vergelijken en beoordelen. Belangrijke

criteria worden aan de ene kant van de matrix ingevuld en de offertes van de diverse leveranciers aan de andere kant.

Persoonlijke beoordeling. Voor leveranciers met wie men nauwe relaties onderhoudt.

Functionarissen die ervaring hebben met een leverancier brengen een ‘rapportcijfer’ uit met een overeengekomen checklist als basis.

Hoofdstuk 14



Technieken: Vendorrating.

Alleen geschikt voor kwantitatieve gegevens. Aspecten prijs, kwaliteit, en leveringsbetrouwbaarheid per leverancier meten.

Leveranciersdoorlichting. Leverancier wordt periodiek bezocht door een specialist

van de klant. Onderzoeken van productieproces en de kwaliteitsorganisatie.

Target costing en kostenmodellen Specialist van de kopende onderneming maakt een

inschatting, op basis van de productietechnologie, van de productkosten. Dit kan leiden tot ‘should cost’ discussies met de leverancier.

Hoofdstuk 14


Kenmerken van leveranciersbeoordelingsmethoden

Aspect Leveranciersdoorlichting Vendorrating

Oriëntatie Gericht op de toekomst Gebaseerd op historische gegevens

Toepassing Nieuwe en huidige leveranciers

Huidige leveranciers

Karakter Overwegend kwalitatief Overwegend kwantitatief

Scope Breed, veel aspecten Beperkt, weinig aspecten

Werk Tijdrovend Standaardgegevens

Dataprocessing Subjectief, handmatig Feitelijk, computerondersteund

Relatie met leveranciers Medewerking vereist Gebaseerd op interne administratieve gegevens

Hoofdstuk 14


Financiële leveranciersbeoordeling

Op basis van jaarrekening Geeft inzicht in ontwikkeling van resultatenBelangrijke financiële kengetallen

RentabiliteitBrutoresultaat / werkzaam vermogenBedrijfsresultaat / werkzaam vermogenBedrijfsresultaat / productiewaardeWinst voor belastingen / eigen vermogen

VermogenspositieRentedekkingCashflow / investeringenLang vermogen / vaste activaGemiddeld eigen vermogen /gemiddeld werkzaam vermogen

Financieeel beheerOmloopsnelheid van het gemiddeld werkzaam vermogenDebiteirentermijn in maandenVoorraadtermijn in maandenCrediteurentermijn in maanden

Hoofdstuk 15


Leveranciersontwikkeling

Leveranciers medebepalend voor innovatief vermogen en concurrentiekracht

Inkopers kiezen hun leveranciers Leveranciers kiezen ook hun klanten Acties voor betere samenwerking:

Actief inwinnen van suggesties van leveranciers voor verbetering

Leveranciersontwikkeling Wat gaat goed in samenwerking? Wat kan of moet beter? Wat is daarvoor nodig? Hoe meten we de voortgang?

Leverancierssatisfactieonderzoek Doel: customer of choice

Hoofdstuk 15


Leverancierssegmentatie BASF

Hoofdstuk 15

Inkoop in Strategisch Perspectief Praktijk Leveranciersbeoordeling en –ontwikkeling:...

Documents

Transcript of Inkoop in Strategisch Perspectief Praktijk Leveranciersbeoordeling en –ontwikkeling:...