inkomenseffecten van inkomenseffecten van woningbouwwoningbouw

workshop evaluatieonderzoekworkshop evaluatieonderzoek

28 maart 2013

Dr. R. WillemseTeamleider beleidsonderzoekRekenkamer Rotterdam

opbouwopbouw

• korte uiteenzetting woonbeleid en onderzoeksvragen

• schets van aantal onderzoeksproblemen - vaststellen omvang beleidsprobleem (nulmeting)

- vaststellen causaliteit

• gekozen oplossingen / ontsnappingsroutes

een steentje bijgedrageneen steentje bijgedragen

• onderzoek uit 2007, naar inkomenseffecten woningbouw

• aanleiding: - gemeente prioriteit bij bouw van duurdere woningen

- relatief groot vertrek midden- en hoge inkomens- relatief ongunstige inkomenssamenstelling

een steentje bijgedrageneen steentje bijgedragen

onderzoeksvragen:• (start) woningbouw effect op verhuisbewegingen?• verhuisbewegingen effect op inkomenssamenstelling?

ook gekeken naar: • sloopcijfers• opleveringen• verkoopcijfers

vaststellen omvang beleidsprobleem vaststellen omvang beleidsprobleem (1)(1)

benodigde gegevens:verhuisbewegingen gesplitst naar inkomensniveau, op

huishoudniveau

beschikbare gegevens:‘Komen en gaan’ van het COS

beperkingen:• relatief oud (1997; beleid van 2003)• alleen binnenlandse migratie• op basis van enquête

vaststellen omvang beleidsprobleem vaststellen omvang beleidsprobleem (2)(2)

alternatief:

• koppeling RIO aan GBA,uit te voeren door CBS

• voordelen:- geen sociaal wenselijke antwoorden- exacte vaststelling onafhankelijke variabele (inkomens)- rechtstreekse koppeling effectvariabelen (verhuizen en inkomens)

• nadelen:- hoe omgaan met splitsing huishoudens- relatief duur?

vaststellen omvang beleidsprobleem vaststellen omvang beleidsprobleem (3)(3)

uitkomst:

• selectieve instroom lage inkomens ongeveer hetzelfde

• selectiviteit uitstroom hogere inkomens een derde kleiner!

• omvang probleem door college overschat

• externe databronnen te verkiezen boven enquête

hoe causaliteit vast te stellen (1)hoe causaliteit vast te stellen (1)

scenarioberekeningen:

• nulscenario (er wordt niet gebouwd en gesloopt; ceteris paribus):- verslechtering inkomenssamenstelling

• optimaal scenario (zelfstandig effect sloop en nieuwbouw):- selectiviteit in/uitstroom verbetert- inkomenssamenstelling verandert nauwelijks

• maximaal scenario (als boven + multipliereffect):- selectiviteit in/uitstroom verdwijnt- inkomenssamenstelling verandert nauwelijks

hoe causaliteit / effectiviteit vast te hoe causaliteit / effectiviteit vast te stellen (1)stellen (1)

verandering onafhankelijke variabele?

aandeel midden- en hoge inkomens

2000 123.200 45%

2005 125.200 46%

verschil

+ 2.000 +1

hoe causaliteit / effectiviteit vast te hoe causaliteit / effectiviteit vast te stellen (2)stellen (2)

kwalitatieve toets (voorbeeld):

startbouw (middel)dure

woningen

vertrekkende midden- en hoge inkomens

1997 1.719 1999 55% 6.800

2002 1.266 2004 51% 6.200

verschil

-453 verschil

-4 -600

hoe causaliteit / effectiviteit vast te hoe causaliteit / effectiviteit vast te stellen (3)stellen (3)

koppeling aan scenario’s:

• inkomenssamenstelling absoluut en relatief verbeterd

• maar volgens scenario’s: bij maximale inspanning, geen substantiële verandering te verwachten

conclusies en implicatiesconclusies en implicaties

• andere factoren zeer waarschijnlijk meer invloed• niveau van analyse wellicht bepalend voor zichtbaarheid

effect

• af/aanwezigheid causaliteit nog steeds niet ondubbelzinnig vastgesteld

• is geen bezwaar: analyse beperkt tot voor bestuurder / beleidstheorie meest relevante indicatoren

• dáárover wel uitspraak te doen• en daarmee politiek debat te voeren

www.rekenkamer.rotterdam.nlwww.rekenkamer.rotterdam.nl