InfoMR - Anka van Voorthuijsen · 4 Nieuws uit het land 10 Mijn MR 13 Gevraagd en beantwoord 14...

Sla de handen professioneel ineenP

AG

INA

28

Vast budget, dat is pas een risicoP

AG

INA

19

NR

2 J

UN

I 2

01

8 InfoMRTIJDSCHRIFT VOOR MEDEZEGGENSCHAPSRADEN

Geld telt, maar inzicht weegt het zwaarst

2 InfoMR 2 JUNI 2018

EN VERDER:

4 Nieuws uit het land

10 Mijn MR

13 Gevraagd en beantwoord

14 Nietigheid

16 Taakbeleid

17 Column: Het verschil

19 Een vast mr-budget?

24 De mr-consulent

26 AOb mr-service

28 Professioneel statuut

31 Uitspraken

Ontmoeting bij pizzapuntNetwerken met de AOb

Praat over werkdrukDoe mee aan de dialoog

InstemmingsrechtMee beslissen over financieel beleid?

PA

GIN

A 2

0PA

GIN

A 6

PA

GIN

A 2

2

INHOUD

COLOFON

Infomr verschijnt viermaal per jaar en is een uitgave van de Algemene Onderwijsbond voor de personeelsgeleding van medezeggenschapsraden. Het blad wordt verzonden ter atten-tie van de mr op elke school voor primair en voortgezet onderwijs. Bij de AOb geregi-streerde mr-leden ontvangen Infomr op hun huisadres.Extra abonnementen: € 24 per jaar. Opgave via [email protected]

Redactie-adres

Redactie Infomr, AOb, Postbus 2875, 3500 GW Utrecht, [email protected], 0900-463 62 62, www.infomr.nl Hoofd- en eindredactie Miro Lucassen, Anka van Voorthuijsen

Redactieraad

Philippe Abbing, Reinout Jaarsma, Marcel Koning, Koos Marinus, Perry van Liempt, Robert Sikkes Fotografie Fred van Diem, Angeliek de JongeGrafisch ontwerp en Illustraties

Typetank: Ivo de Boer, René van den Berg en Peter van Dorst Druk Habo DaCosta

Advertentie-exploitatie Recent, Postbus 17229, 1001 JE Amsterdam, 020 330 89 98, [email protected]

De inhoud van Infomr wordt met de grootst mogelijke zorg-vuldigheid samengesteld. Aan de beschrijving van wetten en regelingen kunnen echter geen rechten worden ontleend.

3InfoMR 2JUNI 2018

SPOTLIGHT

De ondersteuningsplanraden kwamen bijna vier jaar geleden in een soort snelkookpan tot stand. Parallel aan de invoering van passend onderwijs moest elk van de 152 samenwerkingsver-banden een ondersteuningsplan schrijven, diende er voor elk swv een ondersteuningsplanraad te komen en die splinternieuwe opr moest dat ondersteuningsplan liefst ook zo snel mogelijk goed-keuren. De opr maakte dus een vliegende start en dat is eigenlijk best ‘een ingewikkeld dingetje’ gebleken, zegt onderzoeker Joost Vreuls. Vreuls gaat in opdracht van het project Versterking Medezeggenschap onderzoeken hoe het ervoor staat met de ondersteuningsplanraden. Hij spreekt tot de zomervakantie ongeveer 15 ondersteuningsplan-raden en directeuren van swv’s en komt rond de herfst met zijn bevindingen. “Wat kan er beter en waaraan is behoefte, dat is de achterliggende vraag. Ik wil met concrete aanbevelingen komen”, aldus de onderzoeker.De opr heeft een belangrijke taak, zegt Vreuls: “We hechten in Nederland enorm aan mede-zeggenschap. En op het niveau van het samenwerkingsverband is er dan de opr. Die zorgt dat er inspraak georganiseerd is: van de personeelsleden die het werk doen, en van de ouders die een kind op een school hebben. Belangrijk dus.”Tijdens zijn voorbereidingen con-stateerde hij grote verschillen tussen diverse ondersteunings-plannen. “Bij de één krijg je echt

het gevoel wát ze precies doen en willen doen op al die scholen. Maar ik heb ook plannen gelezen vol obligate statements waar bij wijze van spreken een nietje door-heen was geslagen.” De opr functioneert idealiter als sparringpartner en klankbord voor

de directeur van een samenwer-kingsverband, zegt Vreuls. “De opr zit er namens de achterban. Het gaat in brede zin over vragen als: zitten de kinderen op de juis-te plek, kan het personeel hun werk goed doen en zijn de klanten (ouders) tevreden.” t

Op naar een betere oprTEKST ANKA VAN VOORTHUIJSEN BEELD FRED VAN DIEM


MEDEZEGGENSCHAP NIEUWS

Opr en mr zijn twee uiterstenWaarom omschrijft onderzoeker Joost Vreuls de ondersteuningsplanraad als ‘ingewikkeld’? Vergelijk de opr nu eens met een mr, zegt hij. “Dan heb je het, wat medezeggenschap betreft, over twee uitersten. De mr gaat over het schooltje om de hoek. Waar je werkt of waar je kind op zit. Het gaat vaak over hele concrete onderwerpen. En je hebt als mr zo’n 50 verschillende instem-mings- en adviesbevoegdheden.” En het andere uiterste, de opr? Vreuls: “Die heeft maar één bevoegdheid: oordelen over het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband. Zaken waar de opr over gaat lijken soms een ver-van-m’n-bedshow en zijn vaak behoorlijk abstract. Het handelt om soms vage vergezichten. Het gaat over onderwijs in een grote regio en op veel verschillende scholen.” Waar lukt het een opr desondanks om inspraak goed te regelen, om plannen zo nodig bij te stellen, een kritische partner te zijn en dús bij te dragen aan kwali-teitsverbetering van passend onderwijs? Hij hoopt het te ontdekken zodat ande-ren er hun voordeel mee kunnen doen, zegt Vreuls. “Ik streef naar praktische, operationele onderzoeksresultaten. Die kunnen leiden tot handvatten of publica-ties, ik ga op zoek naar best practices. Ik ga niet de onderliggende juridische structuur van deze vorm van medezeg-genschap fileren. Het systeem is zoals het is, dat is mijn uitgangspunt. Maar als ik een vinger op een zere plek kan leggen, ga ik dat zeker doen.” 1

Allemaal naar binnen!‘Op school zijn voldoende gekwalificeerde bhv’ers aanwezig en iedere locatie heeft een schoolnoodplan waarin de acties die in noodgevallen ingezet worden, zijn beschreven.’ Zo staat het in de Arbocatalogus-VO. Dat is de theorie. In de praktijk weten veel bhv’ers vaak helemaal niet wat er van hen wordt verwacht, waar bijvoorbeeld de veiligheidshesjes liggen en wie de leiding neemt of de interne en externe communicatie verzorgt.“Doe daarom eens een table-top oefening”, adviseert Jacob Cornelissen van het bedrijf Veiligheidspiramide bv. “Leg de plattegrond van school op tafel, bekijk waar de nooduitgangen zitten, waar de brand-blussers zijn en haal het personeel erbij. Niet alleen bhv’ers, maar zoveel mogelijk mensen moeten weten wat ze kunnen doen.” Hij advi-seert mr-leden om het gesprek daarover op school aan te gaan. “In de praktijk is het lastig om het bhv-team op school op sterkte te hebben: er is altijd wel iemand met een vrije dag of ziek.” Cornelissen gaf een korte presentatie tijdens een netwerkbijeenkomst van de AOb in Rotterdam. Dat het geen kwaad kan om een keer te oefenen was snel duidelijk: het merendeel van de aanwezigen bleek ‘geen idee’ te hebben wat ze concreet zouden moeten doen bij een calamiteit. “Oefen dat. Er zijn op internet kaartensetjes voor te koop.” Hij adviseerde ook een keer een ‘inruimings-oefening’ te doen. “Wat als het gevaar van buiten komt? Dat hoeft niet direct een terrorist met een Kalasjnikov te zijn, het kan ook om een gifwolk of enorm noodweer met onweer gaan. Allemaal naar binnen is soms moeilijker dan allemaal naar buiten.”

Mr krijgt adviesrecht over groepsgrootteMedezeggenschapsraden krijgen adviesrecht over de groepsgrootte op basisscholen. Dat wordt opgenomen in de Wet medezeggenschap op scholen. Volgens minister Slob is het belangrijk dat leraren en ouders erover mee kunnen praten. Nu voelen zij zich soms overvallen door besluiten van het schoolbestuur op dat punt. Slob noemt het adviesrecht ‘niet vrijblijvend’: als een bestuur een advies naast zich neer legt, kan de raad naar de geschillencommissie. De minister voelt er niets voor om een maximale groepsgrootte voor te schrijven, zei hij in de Tweede Kamer. “Scholen weten zelf het beste hoe ze hun groepen goed in kunnen delen, ik ga me daar niet in mengen”, aldus Slob.

(Vervolg van pagina 3)

5InfoMR 2JUNI 2018

23Het gemiddelde van 23 leerlin-

gen per klas zegt niets, vindt

AOb-bestuurder Eugenie Stolk

in een brief aan de Tweede

Kamer over de groepsgrootte en

de werkdruk van leraren. In 10

procent van alle klassen in het

primair onderwijs zitten namelijk

meer dan 30 leerlingen: “Dat

zijn 5200 klassen. En 13.000

klassen hebben 27 of meer

leerlingen.” Stolk pleit voor beter

onderzoek waarbij ook absolute

getallen worden genoemd naast

de gemiddelden.

School zonder mrAls je als directeur je leraren wilt ontlasten en een aantrekkelijke werkge-ver wilt zijn, moet je ‘zo min mogelijk overlegstructuren’ hebben op school. Dus bijvoorbeeld geen mr hebben. Dat zei directeur Peter van Kranenburg van scholengroep Florencius in een interview met het Financieel Dagblad, dat eind februari werd gepubliceerd. De particuliere scholen van Florencius in Amstelveen en Laren hebben allebei geen medezeggenschapsraad en er is ook geen gmr of onderne-mingsraad. “Bij ons kunnen leraren hun vak uitoefenen”, aldus de direc-teur in het FD. Docenten kunnen op deze scholen “zoveel mogelijk tijd in de klas besteden en er zijn geen vergaderingen in de avonduren.”Omdat particuliere scholen door ouders worden gefinancierd en niet door de overheid, is een medezeggenschapsraad niet verplicht. Daardoor heb-ben leraren weinig in de melk te brokkelen en de ouders-financiers ook niet.

145Het kabinet geeft extra finan-

ciële steun aan scholen met

minder dan 145 leerlingen.

Minister Slob (ChristenUnie)

breidt de kleine scholentoeslag

uit met 20 miljoen euro. Hoe

kleiner de school, hoe hoger de

bijdrage. Er zijn op dit moment

zo’n 2000 scholen die gebruik

maken van de kleine scholen-

toeslag. De minister noemt

scholen in een reactie aan de

NOS belangrijk voor de leefbaar-

heid in een dorp.

Fusietoets verdwijntFuseren wordt makkelijker voor scholen. De fusietoets verdwijnt voor zowel het primair als het voortgezet onderwijs. Om te kunnen fuseren, zijn bestu-ren wel verplicht om medezeggenschapsraden tijdig te informeren over het plan. De mr moet een rapport krijgen waarin de keuze voor de fusie wordt onderbouwd en ook blijft instemming van de mr verplicht.In krimpgebieden kunnen scholen vaak moeilijk voortbestaan. De afge-lopen jaren probeerden besturen soms de huns inziens ‘ingewikkelde en langdurige’ fusietoets te vermijden door op andere manieren samen te werken. Daardoor kwam de mede-zeggenschapsraad buiten spel te staan. Omdat fuse-ren nu makkelijker wordt, verwacht het ministerie dat de mr er in het vervolg wel altijd bij wordt betrokken.

0,0Medezeggenschapsraden kun-

nen bij het project Versterking

Medezeggenschap terecht voor

advies en begeleiding. Dankzij

gelden van het ministerie van

OCW betaalt de mr niets, dus 0

euro, voor begeleiding bij spe-

cifieke kwesties als efficiënter

vergaderen, het versterken van

je positie als mr of beter com-

municeren met de achterban.

Voor de voorwaarden en de

procedure zie:

HTTPS://INFOWMS.NL/CONTENT/

BEGELEIDING-ADVIES.


Is het een goed idee om de mr instemmingsrecht te geven op de hoofdlijnen van de begroting?

Dat voornemen is weliswaar vastgelegd in het regeerakkoord, maar het is nog allerminst

zeker dat het ook doorgaat.TEKST ANKA VAN VOORTHUIJSEN BEELD TYPETANK

INSTEMMINGSRECHT FINANCIEEL BELEID

GELD TELT, MAAR INZICHT WEEGT HET ZWAARST

7InfoMR 2JUNI 2018

Is het een goed idee om de mr instemmingsrecht te geven op de hoofdlijnen van de begroting?

Dat voornemen is weliswaar vastgelegd in het regeerakkoord, maar het is nog allerminst

zeker dat het ook doorgaat.TEKST ANKA VAN VOORTHUIJSEN BEELD TYPETANK


te vinden. De mr instemmings-recht geven op hoofdlijnen van de begroting zou volgens hen ‘het goede gesprek binnen de school over onderwijs en financiën zeker niet versterken.’Arnold van Horssen, van huis uit econoom en rayonbestuur-der Oost bij de Algemene Onderwijsbond, vindt die afwij-zende houding beláchelijk, zegt hij. “Je hebt daar helemaal geen speciale kennis of kunde voor nodig. Thuis kan toch ook ieder-een over z’n financiën beslissen? Het gaat erom dat besturen een inzichtelijke begroting moeten maken. Dát doen ze niet. Dat is de ondeskundigheid van de opstellers van zo’n begroting.”

Keuzes en dilemma’sKortom: er is geen gebrek aan inzicht en kennis aan de kant van de mr, maar het draait om tekortkomingen aan de kant van de bestuurders. Van Horssen: “Je moet als mr in de begroting kunnen zien hoe ambities wor-den gedekt door de financiën. Wat zijn de keuzes, dilemma’s en alternatieven. Er zijn maar weinig begrotingen waarin dat goed gebeurt. Als mr kun je zo’n slechte begroting dus terugsturen als je instemmingsrecht hebt op hoofdlijnen. Bij adviesrecht lukt dat niet, blijkt in de praktijk.”De AOb pleit er dan ook voor de mr instemmingsrecht te geven op de hoofdlijnen van het meerjarig financieel beleid, zoals dat staat vastgelegd in de meerjarenbe-groting. Of de afspraak uit het regeerakkoord over instemmings-recht op de hoofdlijnen van de begroting zo wordt uitgewerkt, is nu aan het ministerie.Als econoom wil Van Horssen intussen graag uitleggen hoe een goede begroting op hoofdlijnen in elkaar zit, want door het advies-recht hoort die toch al thuis op de mr-agenda. “Die bestaat uit drie delen. Ten eerste: de tech-

H et ministerie van OCW liet twee onder-zoeksbureaus eind vorig jaar een zoge-noemde ‘veldconsultatie’ uitvoeren

rondom het plan om de mr instemmingsrecht te geven op hoofdlijnen van de begroting. De uitkomst is bedroevend voor het vertrouwen dat de onder-vraagden lijken te hebben in de kwaliteit van de medezeggenschappers. De meeste deelnemers aan het onderzoek vonden dat (g)mr-leden niet genoeg financiële kennis in huis hebben om in te kunnen stemmen met de hoofdlijnen van de begroting. Veel ondervraagden denken dat mr-leden over het algemeen ‘weinig affiniteit’ hebben met financieel beleid. Eerder al liet de VO-raad weten het voorstel geen goed idee

‘Zorg dat je weet waar het over gaat’Jan Willem Broeders is voorzitter van de gmr van LMC Rotterdam. Bij deze scholenkoepel (voortgezet onderwijs) zijn 650 fte in dienst. Er zijn ruim 8000 leerlingen, verspreid over 21 locaties.

Broeders is een groot voorstander van het uitbreiden van de bevoegdheden van mr en gmr. “Instemming op the money, het geld, daar draait het toch allemaal om.” Hij beschouwt het voorstel als een opwaardering van de status van zowel de mr als de gmr. “Het betekent dat de medezeggenschap serieus wordt genomen.” En wat vindt hij van de kritiek dat leden van de (g)mr op dit moment weinig kennis en affiniteit hebben met financieel beleid? Daar zit wel een kern van waarheid in, zegt Broeders. “Dus scholing is erg belangrijk. Zorg dat 1 of 2 mensen in elke raad scholing op financieel gebied krijgen. Zorg voor specia-listen binnen je mr en streef naar continuïteit. Je moet wel weten waar je het over hebt, zodat je niet met een kluitje het riet in wordt gestuurd.” Bij het LMC zou instemming feitelijk niet zo veel uitmaken, denkt hij. “Wij worden heel goed geïnformeerd. De cyclus zit goed in elkaar, we hebben veel overleg en een goede structuur. De financiën zijn eigenlijk een drieluik: de kaderbrief, de begroting en de jaarrekening. Die drie horen bij elkaar en daar wil je instemmingsrecht op hebben als mr.” Ook al is Broeders tevreden over de informatieverstrekking bij het LMC, hij vindt het wel belangrijk dat instemming op hoofdlijnen van de begroting een recht wordt. “Dan is het namelijk formeel geregeld. Nu hebben we een cvb-voorzitter die onze inbreng belangrijk vindt, maar in de toekomst kan er een ander zitten.” Het gebrek aan kennis zit bovendien niet alleen aan de kant van de mr, ziet hij vaak. “Een begroting moet beleidsrijk zijn. Nu zie je vaak dat die begroting alleen maar bestaat uit cijfers, cijfers en cijfers. En een marginaal inleidinkje. Dan ís het natuurlijk ook niet te volgen voor een gemiddelde mr.”

‘Thuis kan toch ook

iedereen over z’n financiën beslissen?’

9InfoMR 2JUNI 2018

Een valkuil bij het bespreken van zo’n begroting is dat er over de verkeerde zaken wordt gepraat, merkt Van Horssen. “Dan blijkt de post voor verlichting iets te zijn verhoogd en dan gaan ze uren praten over de aanschaf van ledlampen. Dan lekt de energie dus weg naar de verkeerde dis-cussies.” Het belangrijkste verschil tussen advies- en instemmingsrecht bij financiën is dat je voor een goed advies, goede informatie moet hebben. Met het instemmings-recht kun je die informatie eisen, en indien die niet wordt verstrekt, instemming weigeren. 1

nische keuzes. Dan gaat het om verplichtingen die vaak goed in te schatten zijn. De kosten voor bijvoorbeeld energie, groot onder-houd en personeel. Dat is al een heel groot deel van de meerjaren-begroting. Het tweede deel wordt gevormd door de beleidskeuzes: wat wil je meer of minder uitgeven aan bijvoorbeeld ict, aan het men-toraat, dat is natuurlijk het inte-ressantste deel. En dan deel drie: dat zijn de cijfers: wat hebben 1 en 2 voor gevolgen?”

Inzicht vooropHet belang van een begroting is dat er een goede raming van de kosten wordt gemaakt en dat die gekoppeld is aan het beleid. Van Horssen schetst een driehoek: “Elke school heeft een missie en visie. Daaruit volgt het strate-gisch beleidsplan en het school-plan en dat bárst van de ambities als het goed is, maar is vaak nogal wollig geschreven. Dan heb je de meerjarenbegroting, en die zorgt dat je de beperkingen ziet: niet alles wat je wil, kan. In het schoolplan staat vaak zoiets van ‘dat we de beste school willen zijn’. Het gaat erom: wat mag dat kosten? Hoe zie je dat in de begroting terug? De meerjarenbe-groting moet je in balans brengen met de ambities.” Want, doceert hij: “Een begroting kent altijd mee-, en tegenvallers. Je moet van tevoren bedenken: als het meevalt, wat gaan we daar dan mee doen? En als het tegenvalt ook: wat gaan we schrappen? Dat is een kwestie van prioriteren, daar gaat het om. Wat vinden wij als school belangrijk?” En natuurlijk moet de mr daar instemmingsrecht op hebben, zegt Van Horssen. “Daar heb je niet zo veel financiële kennis en kunde voor nodig. Het bestuur moet de keuzes inzichtelijk maken en dan moet je samen kiezen wat je het meest belangrijk vindt en verstandig zijn.”

‘Leer tendensen te herkennen’Wijnand de Ridder is voorzitter van de mr van het Merewade College in Gorinchem.

“Instemmingsrecht is toch net even wat sterker dan adviesrecht, dus ik ben blij met dit voorstel. In de praktijk denk ik dat het voor de gang van zaken bij ons niet veel uitmaakt. Stel dat je als mr nu een negatief advies op de begro-ting zou geven: dan moet je toch met z’n allen om tafel om eruit te komen.”“Ik ben blij dat het gaat om hoofdlijnen: daar gaat het nu soms mis. Belangrijke beleidswijzigingen moeten als post en herkenbaar in een begro-ting terug te vinden zijn, volgens mij. De ambities uit het jaarplan hebben invloed op de begroting. Onze directeur financiën levert de begroting steeds beter aan, met naast de getallen ook een toelichting op belangrijke of gewij-zigde posten. Zo krijgen wij meer inzicht. Je kunt nu al door het adviesrecht op het meerjarig financieel beleid, de tendensen herkennen. Dat is belangrijk.”

‘Als het meevalt, wat gaan we daar dan

mee doen? En als het tegenvalt: wat gaan we

schrappen?’


Een kleine medezeggen-schapsraad volstaat voor De Driemaster. “We

zijn een kleine school, hebben nu rond de 95 leerlingen, dit werkt goed zo.” De huidige mr bestaat uit Mariëlle Koeman en Maureen Lieveld namens de ouders, terwijl Madzy van Iperen en Jolanda Klein Swormink de personeelsgeleding vormen.Ze zien zichzelf als een mr in opbouw, zegt personeelslid en voorzitter Madzy van Iperen. “De bevoegdheden van de mr waren een paar jaar geleden behoorlijk uit-gehold. Dat lag aan beide partijen hoor, zowel aan de mr als aan de directie en het bestuur. Nu willen we de medezeggenschap weer op poten krijgen.” Dus is er een mr-servicepakket afgesloten, bezocht de personeels-geleding al een keer een Wms-

De vierkoppige mr van De Driemaster, een school voor speciaal basisonderwijs in Dronten, werkt hard aan professionali-sering van de medezeggenschap. “Vijftien jaar geleden ging de mr één keer per jaar koffiedrinken bij de directeur en dat was het dan. Nu groeien we steeds meer in de functie die we als mr moeten hebben.” TEKST ANKA VAN VOORTHUIJSEN BEELD FRED VAN DIEM

congres en is er inmiddels een basiscursus medezeggenschap gevolgd. Jolanda Klein Swormink: “We worstelden echt met een gebrek aan kennis.”Inmiddels weten ze veel meer van hun rechten en plichten en laten ze meer van zich horen. Zo werd er onlangs gevraagd om binnen één dag antwoord te geven op een voor-stel over het inschakelen van een bepaald bureau voor het regelen van de AVG (algemene verordening gegevensbescherming). Van Iperen: “Toen heb ik gezegd: dat kan niet binnen één dag, ik kan niet voor de

anderen kiezen. Ik wil het eerst voorleggen aan de voltallige mr.”

Privacy vooropDe andere leden van de mr zijn ook tevreden dat ze hier wat meer tijd voor konden nemen. Bescherming van persoonsgegevens staat, zeker vanwege de popu-latie van de school, hoog in het vaandel. “We geven als personeel niemand informatie via de telefoon en ook niet als iemand langskomt, ook al zeggen ze dat ze van de kinderbescherming of welke organisatie dan ook zijn. Er moet een ouder of verzorger van de leerling bij zijn, of we moeten al schriftelijk toestemming van de ouders/verzorgers hebben.”Privacy van de kinderen is een belangrijk item op deze school voor speciaal onderwijs: “Wie kan waar in als het om digitale informatie gaat, dat speelt ook natuurlijk.” De mr stelt voor om meer informa-tie te zoeken. “Misschien kunnen we zelfs een paar bureaus gaan vergelijken?” De personeelsleden constateren: “We tonen wat meer lef en dat heeft direct effect. We worden bij meer zaken betrokken, we krijgen meer verantwoordelijkheid en we pakken die vanuit ons zelf ook. We willen echt meedenken t

‘Lef tonen heeft direct effect’

MIJN MR: DE DRIEMASTER

11InfoMR 2JUNI 2018

Van links naar rechts:Mariëlle Koeman, Maureen Lieveld,Jolanda Klein Swormink, Madzy van Iperen.

‘Lef tonen heeft direct effect’


is. “Geen enkel kind zit hier omdat ie bij wijze van spreken rood haar heeft, of zweetvoeten. Er is iets. Maar wij hebben tijd en aandacht voor ze en dan zien we al snel dat al deze kinderen sommige dingen ook juist heel goed kunnen.”

Frisse ideeënTijdens de mr-vergadering wisselt het perspectief continu: zowel de personeelsgeleding als de ouders komen steeds met hun eigen kijk en praktijkvoor-beelden. “De ideeën van de ouders zijn soms heel fris”, zeggen Jolanda en Madzy. “Daardoor ga je anders tegen zaken aankijken. Maar wij moeten ook bekijken of iets wel te organiseren is.” De beide zienswijzen sluiten vaak naadloos op elkaar aan en geven een totaalplaatje. Daarom wilde ze ook graag in de mr, zegt Maureen Lie-veld. “Hier zie je meer en hoor je meer. Ik wil graag betrokken zijn bij de school van mijn kind. En door dit werk in de mr zie ik beter wat docenten allemaal doen: ik ben echt geschrokken van de werkdruk.” Datzelfde geldt voor Mariëlle Koeman: het besef dat je het samen moet doen, gecombineerd met ‘gezon-de nieuwsgierigheid’ was de reden om in de mr te willen. Zij gaat er binnenkort uit, omdat haar kind van school gaat. “Ik heb zelf al iemand benaderd waarvan ik denk; het is misschien wel wat voor jou.” Dat heeft nog niet tot een kandidaatstelling geleid, maar er komen verkiezingen aan. “Het gaat met deze mr echt de goede kant op. We bouwen hier samen iets op.”

in een vroeg stadium, en niet alleen achteraf toet-sen.” Bij de verkiezing van een nieuw bestuurslid wer-den ze op eigen verzoek in een laat stadium alsnog betrokken: “We wisten dat de wet ons daar zeggen-schap bij geeft. Dan gebruiken we dat recht ook. We hebben nagedacht over het profiel en bijvoorbeeld voorgesteld dat de advertentie ook in de krant werd geplaatst: dat kost wel wat, maar dan trek je mis-schien mensen van buiten, waar je zelf niet zo gauw aan had gedacht.”

Eigen initiatievenOp initiatief van de medezeggenschapsraad vond er onlangs een kennismakingsbijeenkomst plaats tus-sen de personeelsleden van de school en het over-koepelende bestuur van de Stichting Scholen voor Speciaal Onderwijs op Oecumenische grondslag in de gemeente Dronten. Van Iperen: “Niet alles hoeft natuurlijk altijd via de directeur te lopen. Wij kunnen zelf ook initiatieven nemen. Onze rol wordt steeds duidelijker en dan gaan andere betrokkenen je ook meer als een gelijkwaardige partner beschouwen.” De ontmoeting met het bestuur werd door beide partijen als heel waardevol beschouwd, zegt Jolan-da Klein Swormink. “Het was een open ontmoeting. Met aan beide kanten nieuwsgierigheid: waarom je in het bestuur van zo’n school wilt zitten, maar ook waarom je als personeelslid voor dit type onderwijs kiest.”

Opbloeiende kinderenDe Driemaster heeft leerlingen uit de wijde omge-ving, ook uit Biddinghuizen en Swifterbant. Passend onderwijs staat eigenlijk elke vergadering wel op de mr-agenda. Dit keer ligt het schoolondersteunings-profiel (SOP) op tafel. Welke ondersteuning kan de Driemaster kinderen bieden, wanneer het bijvoor-beeld gaat om gedragsproblemen, een chronische ziekte of gehoorproblemen? “Voor wie doen we dat nu eigenlijk?” vraagt ouder-lid Maureen Lieveld zich af. “Je kunt in dit SOP als ouder alleen zien wat je eigen school van zichzelf vindt. Het wordt niet getoetst. Als ouder wil je eigen-lijk kunnen vergelijken: welke school is wáár precies goed en gespecialiseerd in, wie heeft welke exper-tise?”Dat is zeker een belangrijk punt, vindt de hele mr. “Dat gaan we dus gewoon vragen. Wat is het doel van zo’n SOP en wat hebben ouders hieraan?”Zowel ouders als leerkrachten zien dat nieuwe leer-lingen vanuit het reguliere onderwijs ‘soms bijna verkreukeld’ op de Driemaster binnen komen. Op de Driemaster zien ze nieuwe kinderen opbloei-en, zeggen de leden van de mr eensgezind. Vanwe-ge de kleinere klassen, alle expertise die er in huis

TIPS VAN DE MR VAN DE DRIEMASTER:

• Doe een cursus, als je weet wat je rechten en plichten zijn: dat opent je ogen. Of het nu om basiscursus gaat of financiën, je leert er zó veel van.

• Installeer een app voor de mr. Dat communiceert makkelijk.

• Doe af en toe iets gezelligs samen als leden van de medezeggenschapsraad. Je hoeft geen vrienden te worden, maar als je elkaar wat beter kent, loopt het allemaal makkelijker.

13InfoMR 2JUNI 2018 13InfoMR 4DECEMBER 2016

Rode pen door ons jaarverslag?Onze bestuurder heeft het jaarverslag van de gemeenschappelijke medezeggen-schapsraad gelezen en allerlei correcties toegepast, die nu op de agenda komen van de overlegvergadering. Onjuiste for-muleringen willen we natuurlijk veran-deren, maar er zijn ook punten waar we anders over denken. Wat nu?

Het jaarverslag van de mr is een zaak van de mr, dus de bestuurder kan niets voorschrijven. Uiteraard kan het bevoegd gezag net als iedereen op het stuk reageren na publicatie. Bij fouten siert het de mr om die te her-stellen. In uw geval verlangt de bestuurder inhoudelijke aanpassingen. Dat gaat te ver.Voor een volgende keer: er is niets op tegen om een jaarverslag in concept naar de bestuurder te zenden voor publicatie. Geef wel aan wat uw bedoeling is: ter kennisname, of voor commentaar op eventuele feitelijke onjuistheden. Ook dan blijft de definitieve versie een zaak van de mr.

Vragen, opmerkingen, problemen met het werk op school? De medezeggenschapsraad kan zich ermee bemoeien. Vragen voor deze rubriek zijn welkom op [email protected]

Gevraagd en beantwoord

13InfoMR 2JUNI 2018

Oud besluit alsnog aan te vechten?De onderwijstijd op onze school is vorig jaar veranderd in een periode dat we geen functionerende medezeggenschaps-raad hadden. Later zijn er verkiezingen uitgeschreven en onze nieuwe mr wil het genomen besluit alsnog aanvechten. Wat kunnen we doen?

Veranderen van de onderwijstijd is een ingrijpend besluit. Daarom geldt een instemmingsbevoegdheid voor de oudergeleding over de wijziging zelf en een tweede instemmingsbevoegdheid voor de personeels-geleding op het vaststellen van de pauzes en de werk-tijden. U kunt inmiddels geen nietigheid meer inroepen, aangezien de termijn van zes weken na het besluit is verstreken. Daarmee vervalt de basis voor een formeel geschil. Wel kunt u nagaan of er schriftelijke sporen zijn van overleg tussen de bestuurder en uw voorgangers. Als u dit in kaart heeft gebracht, kunt u via het initiatie-frecht het functioneren van de nieuwe onderwijstijd op de agenda zetten.

Onze mr vraagt zich af of alle procedures rond het entreerecht voor LD-functies wel juist zijn gevoerd, maar we krijgen geen inzage in de individuele gegevens. Mag het college van bestuur dat weigeren?

Enerzijds is het salaris en de bijbehorende functie-indeling een van de laatste taboes van Nederland en dus onderwor-pen aan strenge privacyregels. Anderzijds moet de mr kun-

nen beoordelen of afspraken correct worden uitgevoerd, en dat lukt niet als u de bestuurder moet geloven op zijn blauwe ogen. De mr heeft bovendien een ruim omschreven recht op informatie, waarbij over persoonlijke aspecten geheimhouding kan worden opgelegd. U kunt de weigering proberen aan te vechten via een geschil, als u bijvoorbeeld signalen heeft ontvangen die reden zijn voor twijfel of als u op een andere manier kunt aantonen waarom de gegevens nodig zijn om uw wettelijke taak te vervullen.

Hoe privé is het entreerecht?

14 InfoMR 2 JUNI 2018 14

laten weten dat ze nietigheid inroept en dat moet snel na de beslissing van het bevoegd gezag. In dit geval waren tempo en daadkracht zeker nodig, want de onenigheid ging over het formatieplan dat na de zomer in werking trad op de school voor voortgezet onderwijs. Steen des aanstoots voor de mr: de hoogte van de afdracht aan het bestuursbureau en de gewijzigde taak van de ICT-coördinator.Of die bezwaren voldoende kunnen zijn om nietigheid van het hele formatieplan in te roepen, blijft onduidelijk. Aange-zien de mr de procedurele regels niet had gevolgd, kwam de geschillencommissie niet toe aan een inhoudelijke uitspraak. Er was voor deze mr ook geen herkansing meer. Als een beroep op nietigheid moge-lijk is, moeten de mr-leden daar binnen zes

weken na het besluit gebruik van maken en die perio-de was voor deze school allang voorbij. De procedure doet trouwens niet aan zomervakantie, dus mr-leden dienen tot en met de laatste schoolweek alert te blij-ven.

NattigheidEr zijn enkele kleine uitzonderingen op de zeswe-kenregel. Als het schoolbestuur een besluit neemt zonder dat te melden, kan de mr moeilijk direct ingrijpen. Dan begint de termijn pas te tellen op het moment dat de schoolbevolking, en dus de mr, lucht krijgt van de maatregel.Overleg over de manier van uitvoering is geen reden tot uitstel, maar overleg over fundamente-le aanpassingen kan dat wel zijn. Dat bleek het afgelopen jaar op een school waar de indeling van

Nietigheid, een kwestie van spierballen

K en uw rechten, maar volg dan ook de bij-behorende procedures. De medezeggen-schapsraad die in 2017 een verzoek tot

nietigheid indiende bij de Landelijke Commissie Geschillen WMS, had het nieuwe instrument ter verdediging van het instemmingsrecht nog niet in de vingers. De notulen van de mr-vergadering leg-den vast dat de mr-leden ‘nietigheid van het forma-tieplan wensen en dit ook aan de geschillencom-missie zullen vragen.’ En dat is al te afwachtend voor een middel dat de uitvoering van ongewenste besluiten direct stop kan zetten. Bij de geschillencommissie kreeg deze mr vijf maanden later dan ook het deksel op de neus: de procedure is niet bedoeld om zo’n voorzichtig ver-zoek in te dienen, maar om een daad te stellen. De mr moet zelf aan de overlegpartner op schrift

Polderen is er niet meer bij als de overlegpartner

zonder instemming van de medezeggenschapsraad een

besluit doordrukt. De mr kan nietigheid inroepen, maar

dat moet snel, doelgericht en duidelijk gebeuren. Waar de grenzen van dit instrument

liggen, wordt duidelijk uit de inmiddels opgedane ervaring.

TEKST MIRO LUCASSEN BEELD TYPETANK

15InfoMR 2JUNI 2018

brugklassen ter discussie was. Nadat de mr in mei instemming had geweigerd, bleef de directie aan de ene kant overleg voeren over aanpassingen, ter-wijl ze tegelijkertijd de uitvoering van het plan voor-bereidde – zonder daarover met de mr te communi-ceren. Die voelde nattigheid door het uitblijven van reacties en besloot in juli nietigheid in te roepen, en dat mocht van de geschillencommissie. Maar de zaak werd pas behandeld toen het schooljaar al was begonnen, inclusief de bestreden combina-tiebrugklas mavo/havo. En toen in oktober de uit-spraak volgde, stelde de commissie vast dat het besluit inderdaad nietig is, maar dat er niets terug te draaien valt. De nietigheid heeft daardoor pas praktische gevolgen in het volgende schooljaar.

Te drastischNietigheid inroepen lijkt net als een geschil aan-spannen voor veel mr’s een grote stap, maar komt in feite neer op pas op de plaats maken. Wie dat niet aandurft of te laat komt, kan in de kwesties waar nietigheid speelt geen beroep meer doen op andere procedures zoals een instemmingsge-schil of een nalevingsgeschil. Dat ontdekte de per-soneelsgeleding van de mr die een formatieplan kreeg voorgelegd dat de leden onvoldoende uit-gewerkt vonden. Het plan moet beter, kreeg het bevoegd gezag als reactie, en daarom kan de mr het nu niet behandelen. Waarna het formatieplan door het bestuur toch werd uitgevoerd en de mr het ‘te drastisch’ vond om nietigheid in te roepen. In plaats daarvan spande de raad een nalevingsge-schil aan, met het verzoek aan de commissie om de overlegpartner terug te fluiten. Die zou alsnog een volwaardig formatieplan ter instemming moe-ten aanbieden.Dat omweggetje rond de nietigheid liep dood. Als er formatieplan op een document staat, dan is dat het formatieplan waarover de mr moet beslissen, vond de geschillencommissie. En als de mr het laat passeren dat de school zonder instemming toch gaat werken met een formatieplan, dan geven de mr-leden hun kans op om er iets tegen te doen.Ook voor het bevoegd gezag is nietigheid nog wen-nen. Zo besloot een ander schoolbestuur ook een nieuw formatieplan uit te voeren zonder instem-ming van de mr. Die liet het erbij zitten, zodat de zeswekentermijn om nietigheid in te roepen voorbij-ging. Het bestuur voelde zich op glad ijs en vroeg voor alle zekerheid aan de geschillencommissie om vervangende instemming. Dat bleek overbo-dig. Als de mr geen nietigheid inroept geldt in feite het gezegde ‘wie zwijgt, stemt toe’. Na zes weken is het bestuursbesluit dan gewoon rechtsgeldig en heeft de geschillencommissie geen ruimte meer om zo’n zaak te beoordelen.

Doet de mr tijdig een beroep op nietigheid, dan adviseren de AOb en de LCG WMS nog een veilig-heidsklep in te bouwen: stuur meteen een verzoek aan de geschillencommissie om hetbevoegd gezag te verbieden iets te doen dat neer-komt op het uitvoeren van het nietige besluit. Het aanspannen van die procedure, formeel een instemmingsgeschil, maakt de overlegpartner dui-delijk dat er voor de mr een serieuze zaak ligt. Enige druk op de ketel kan het gesprek over alter-natieven op gang helpen. Besturen die het instem-mingsrecht proberen te omzeilen hebben meest-al haast, en als er alsnog een akkoord met de mr wordt bereikt kunnen zowel de nietigheid als het instemmingsgeschil met een simpel briefje van tafel.In het andere geval, als de nietigheid wel effect heeft en het bestuur opdracht krijgt om uitvoe-ring na te laten, kan de geschillencommissie een dwangsom opleggen voor overtredingen. Dat is echter niet mogelijk met terugwerkende kracht.Het is natuurlijk ook mogelijk dat de mr zijn hand overspeelt met het inroepen van nietigheid, zoals het geval was bij een ondersteuningsplanraad die zich niet wilde neerleggen bij een wijziging van de rechtsvorm van het samenwerkingsverband. Op zo’n beslissing heeft de opr echter helemaal geen instemmingsrecht en dan is nietigheid inroepen kansloos, kreeg de opr te horen bij de geschillen-commissie. 1

MEER OVER DE PRAKTIJK VAN GESCHILLEN IN HET JAARVERSLAG 2017 VAN DE LCG WMS OP ONDERWIJSGESCHILLEN.NL.


Scholen in het primair onderwijs die in 2015 het overlegmodel voor taakbeleid invoerden, moeten razendsnel beslissen

of ze daarmee doorgaan na de zomer. Wie zo’n besluit nu nog gedegen wil afwegen is eigenlijk te laat, waarschuwt de AOb. Zonder bekrachtiging vervalt het overlegmodel namelijk automatisch na drie jaar. Vanaf augustus 2018 geldt dan weer het basismodel en is het afgelopen met individu-ele opslagfactoren.Volgens de evaluatie van de cao-afspraken uit 2017, gemaakt in opdracht van vakbonden en werkgevers werkt meer dan de helft van de scholen met het overlegmodel. Voorlopers waren vorig jaar al toe aan een nieuwe beslissing, het merendeel is dit jaar aan zet. “Maak daar geen hamerstuk van”, zegt AOb-sectorbestuurder Anton Bodegraven. “Bespreek in het team en in de personeelsgeleding van de mr wat de ervarin-gen zijn met het overlegmodel. Doorgaan met het overlegmodel moet geen automatisme zijn.”Bij een evaluatie kan de mr ook het invoerings-plan uit 2015 erbij pakken, als dat tenminste is gemaakt. Want volgens de cao-evaluatie is die

Basisscholen waar het overlegmodel voor taakbeleid geldt, moeten dat besluit elke drie jaar herbevestigen. Is dat niet gebeurd? Dan geldt vanaf augustus weer het basismodel.


Taakbeleid terug bij af?

stap indertijd door een op de vijf scholen overgeslagen. De wel gemaakte invoeringsplannen waren niet volledig, maar zijn vrijwel altijd voorgelegd aan per-soneel en de personeelsgeleding van de mr, zoals het hoort. Bij een flinke minderheid van de basisscholen met invoerings-plan is er echter niet in het team over gestemd. Scholen die hun keuze evalueren, kunnen daarbij beoordelen of het overlegmodel voldoet aan hun verwachtingen. Vaak wordt gedacht dat het maat-werk en de flexibiliteit van het overlegmodel leiden tot betere beheersing van de werkdruk. Het cao-onderzoek uit 2017 geeft daar geen aanwijzingen voor: de meeste leerkrachten ervaren zoveel werkdruk dat een ander model van taakbeleid geen ver-schil maakt.

BASISMODEL• 930 uur les- en behan-

deltaken op jaarbasis bij volledige aanstelling

• Individuele afspraak over meer lesuren mogelijk op jaarbasis

• Per school vaste opslag-factor voor- en nawerk

OVERLEGMODEL• Meer of minder dan 930 uur

les- en behandeltaken mogelijk bij volledige aanstelling• Individuele opslagfactor

voor- en nawerk

Als het team niet verder wil met het overlegmodel, keert het basismodel terug. Net als de invoering is ook doorgaan met het overlegmodel namelijk een besluit waarop de personeelsge-leding instemmingsrecht heeft en daarnaast moet tweederde van het personeel akkoord gaan. Terug naar het basismodel is ook de uitkomst als de school ‘ver-geet’ te beslissen. Elk teamlid kan zich dan bij de besprekingen over de eigen jaartaak beroepen op de grenzen die het basismodel vastlegt aan de evenwichtige ver-deling tussen lestaken en overige taken. 1

17InfoMR 2JUNI 2018

Waar zit hem het verschil nou in, vroeg ik me laatst af. Soms lossen moeilijke mr-zaken zich bijna vanzelf op en op andere momenten lijken kleinigheden tot onoverkomelijke bezwaren te leiden.In dit geval moest er al dan niet inge-stemd worden met het ondersteu-ningsplan van een samenwerkings-verband waar ik in de ondersteu-ningsplanraad zit. Het bestuur van het samenwerkingsverband had zich verrekenend in de beschikbare tijd en kwam qua besluitvorming behoor-lijk knel te zitten. Toen de vraag aan de hele opr werd voorgelegd of we konden en wilden afwijken van onze vastgestelde planning bleek dat geen enkel probleem. Alle opr-leden waren bereid om op zeer korte ter-mijn het stuk te lezen, te becommentariëren en ook nog bij elkaar te komen om een besluit te nemen.

Column Rob Luchsinger

Waarom ging dit zo betrekkelijk eenvoudig terwijl ik ook meemaak dat het vaststellen van een stan-daardstuk zich maanden kan voortslepen met dis-cussies over punten en komma’s?Ik herkende een paar essentiële zaken die leiden tot het succesvol behandelen van het betreffende ondersteuningsplan. Ten eerste worden we door de directeur van dit samenwerkingsverband in een vroeg stadium betrokken bij de totstandkoming van het nieuwe plan. Naast uitgebreide uitleg over cijfers en plannen, wordt de opr, in dit geval ouders en per-soneelsleden, gevraagd om ideeën ter verbetering van het plan aan te leveren. In het uiteindelijke plan is de input van de opr herkenbaar aanwezig.Ook hebben we in een vroeg stadium inzicht gekre-gen in de begroting van dit samenwerkingsverband. Die begroting hebben we, met gebruikmaking van ons AOb-servicepakket, laten beoordelen door een expert van de bond. Ook de input die dat opleverde zien we terug in het uiteindelijke plan.Gaat het er nou alleen om dat je als raad op tijd wordt geïnformeerd en dat je herkenbare invloed kan uitoefenen? Mijn conclusie is dat dat belangrijke zaken zijn maar dat er nog een erg belangrijke factor is die eigenlijk erg voor de hand liggend is: het plan gaat over goed onderwijs! Logisch zult u denken, daar gaat het toch allemaal om? In de praktijk zie ik echter dat bij veel plannen

de directe raakvlakken met alle betrokkenen, ouders, leerlin-gen en personeel, niet altijd even duidelijk zijn. Technische zaken als taakbeleid, Arbo en dergelijke blijken taaie kost. Op basis van mijn ervaringen in mr en opr is mijn conclusie: het kan erg helpen als je bij een aangeboden stuk krijgt uitgelegd wat de invloed van dit voorgenomen beleid is op leer-lingen en personeel. Op zoek naar de verbinding dus. Zo’n insteek bevordert dat besluiten gedragen worden, dat bevor-

dert de kwaliteit van ons onderwijs en zo bereiken we een van de doelen van medezeggenschap op scholen.

Belangrijke factor: het plan gaat over goed

onderwijs!

Het verschil

www.lexima.nl [email protected]

033-4348000

AppWriterAppWriterAppWriterAppWriterAppWriterAppWriterAppWriter

LetterstadLetterstadLetterstadLetterstadLetterstad

Integrale aanpak van leesproblemen, laaggeletterdheid en dysle e

Omdat een lees- of spellingprobleem talent nooit in de weg

mag staan!

compenseren / inclusie

preventie remediëren

Vast budget, dat is pas een risico

Medezeggenschap kost de school hoe dan ook geld, gerekend in uren die de mr-le-

den maken. Daarnaast zijn er uitgaven voor scholing, soms is inhuur van exter-ne deskundigen nodig en bij menings-verschillen kan juridische bijstand nood-zakelijk zijn. Net als bij ondernemingsra-den in het bedrijfsleven en maatschap-pelijke organisaties heeft de mr recht op gelijk speelveld ten opzichte van de over-legpartner. Artikel artikel 28 lid 2 van de Wet medezeggenschap op scholen (Wms) regelt daarom dat alle redelijker-wijs noodzakelijke scholing, inhuur van externe deskundigen en juridische bij-stand betaald moeten worden door het bevoegd gezag. Enige voorwaarde is dat de mr vooraf laat weten welke kosten voorzien zijn met een offerte of begro-ting. Een activiteitenplan biedt jaarlijks inzicht in de voornemens van de mr. Op

19InfoMR 2JUNI 2018

die basis is het volgens de wet ook mogelijk een mr-jaarbudget af te spreken. Dat is pret-tig voor het schoolbestuur, want daarmee zit er een maxi-mum aan de medezeggenschapskosten. Het lijkt ook prettig voor de mr, want die hoeft slechts eenmaal per jaar over het eigen budget te spreken.Maar daar zit ook de valkuil, waarschuwt AOb-adviseur medezeggenschap Marcel Koning: “De mr lijkt meer vrijheid te krijgen, maar het gaat nog steeds alleen om redelijker-wijs noodzakelijke kosten die achteraf verantwoord moeten worden. Verder laat de noodzaak om externe deskundigen of een advocaat in te huren zich niet altijd goed voorspellen. Reorganisaties, fusieplannen of een voorgenomen sluiting van de school, komen voor veel mr’s onverwacht. Als er op zo’n moment al een budgetafspraak is gemaakt, dan is het bevoegd gezag niet verplicht om de extra uitgaven te vergoe-den. En dan heeft de mr dus niet de ruimte om expertise in te huren in een situatie waarbij deskundigheid juist hard nodig is. De kwaliteit van de medezeggenschap komt dan in gevaar, en daarmee ook de kwaliteit van de school.”Net als de meeste experts adviseert de AOb daarom altijd te werken met de standaardregel: de mr meldt vooraf welke kosten eraan komen, het bevoegd gezag betaalt. Binnen die afspraak is het uiteraard wel mogelijk om in de schoolbe-groting te noteren wat de verwachte kosten van medezeg-genschap zullen zijn, waarbij de gmr adviesrecht heeft. Zo’n advies betekent echter niet dat daarmee de mr-kosten vast-liggen. Net zoals bij personeelskosten en huisvesting kan de werkelijkheid afwijken van de voorspellingen. 1

Kosten voor de medezeggenschapsraad

komen voor rekening van het bevoegd gezag,

als de mr er vooraf maar melding van maakt. Het

is ook mogelijk zonder die meldplicht te werken, met

een vast budget. Linke soep, waarschuwt de AOb.


Vast budget, dat is pas een risico


Als er nieuwe afspraken in de cao zijn gemaakt is dat natuurlijk een logisch onderwerp tijdens een bijeenkomst, maar ook het nut van het professio-neel statuut, of hoe je als pmr met het taakbeleid invloed kunt uitoefenen of de ins en outs van de functiemix worden tijdens zo’n bijeenkomst bespro-ken. “Zo’n bijeenkomst over de functiemix is inten-sief, maar interessant voor de pmr. Hoe verloopt de sollicitatieprocedure bij promoties, welke crite-ria kun je vaststellen, dat is echt een mooi inhou-delijk onderwerp voor zo’n bijeenkomst.”Ook in de drie noordelijke provincies vinden min-stens twee keer per jaar netwerkbijeenkomsten voor leden van de pmr plaats, vertelt rayonbestuur-der Marja de Bree. Weer gaat het om zowel de net-werkfunctie en het informele contact tussen diver-se medezeggenschapsraden, als om de inhoud. “We horen natuurlijk ook graag waar mensen in de praktijk tegenaan lopen, om ze direct te kunnen adviseren en helpen.” De bijeenkomsten in het noorden zijn niet alleen voor AOb’ers, ook leden van andere bonden zijn welkom. De Bree: “Door de krimp hier zijn er veel fusies geweest van openbare en christelijke scho-len en doet de denominatie er niet meer zo toe. Het gaat er meer om: welke besturen werken met elkaar samen.” De bijeenkomsten in rayon Noord vinden over het algemeen ’s middags plaats, met lunch, tussen 12.00 en 16.00 uur. “We krij-

Halverwege de avond arriveert er een enor-me berg goed gevulde pizzadozen in het FNV-kantoor vlakbij station Alexanderpol-

der: tijd om even te pauzeren. Maar het gesprek tussen de aanwezige mr-leden gaat gewoon door bij het weghappen van de pizzapunten: iedereen is nieuwsgierig naar de ervaringen van collega’s op andere scholen.De bijeenkomsten in de regio Zuid-Holland vinden altijd na schooltijd plaats, tussen 16.30 en 20.00 uur ‘en er is altijd iets te eten’, zegt organisator en rayonbestuurder Jan Menger. Naast die warme hap zorgt hij altijd voor een inhoudelijk thema. “We vin-den als AOb dat je als pmr echt iets aan zo’n net-werkbijeenkomst moet hebben, je moet er wijzer vandaan komen. Vaak nodig ik daarom iemand uit die deskundig is op een bepaald terrein. Dat kan ook iemand van buiten het onderwijs of de vak-bond zijn.”

EnthousiasmeHij merkt dat er veel enthousiasme is, en dat de aanwezigen ook veel informatie met elkaar delen. “Er ontstaan tijdens zo’n bijeenkomst onderling ook veel discussies. De een weet hier wat van, de ander heeft daar ervaring mee: dat wordt allemaal uitgewisseld.” Die netwerkfunctie vindt hij belang-rijk. Maar het draait er ook vooral om dat pmr-leden nieuwe kennis opdoen, de inhoud staat centraal.

De Algemene Onderwijsbond organiseert in veel regio’s regelmatig

netwerkbijeenkomsten voor leden van een pmr of pgmr. Nuttig om te netwerken en actuele kennis over

medezeggenschapskwesties op te doen.

TEKST ANKA VAN VOORTHUIJSEN BEELD TYPETANK

AOb-netwerkbijeenkomsten medezeggenschap

Leermomenten bij een pizzapunt

21InfoMR 2JUNI 2018

gen altijd veel positieve respons”, zegt De Bree. “Pmr-leden hebben er echt iets aan.”

Grijze gebiedenVerbinding zoeken, daar draait het bij de netwerk-bijeenkomsten om, zegt rayonbestuurder Oost Phi-lippe Abbing. “Uitwisseling, dat is een belangrijke ambitie van ons bij de bijeenkomsten. Waar de ene mr mee worstelt, daar hebben ze op een andere school vaak al een slimme oplossing voor gevon-den. Het is zo belangrijk om dat allemaal uit te kunnen wisselen.” Maar ook op de bijeenkomsten in het oosten gaat het om de inhoud, benadrukt Abbing. “Hoe zit het, wat zegt de wet, waar zitten de grijze gebieden? Hoe kun je als mr invloed uit-oefenen, bijvoorbeeld bij het taakbeleid? Dat heeft veel invloed op de werkdruk, dus is het belangrijk om te horen hoe anderen daarmee omgaan. Wat zijn de consequenties van de ene lesdefinitie of de andere? Dat kun je op zo’n bijeenkomst van elkaar horen en daar je voordeel mee doen.”Ook hij nodigt regelmatig een deskundige van bui-ten uit, om een onderwerp toe te lichten: “bijvoor-beeld iemand van Voion, het fonds voor arbeids-markt en opleidingen.” Krimp en het lerarente-

kort spelen overal. “Dus dat is ook een belangrijk onderwerp. Hoe zorg je als mr dat er goede afspra-ken worden gemaakt zodat de kwaliteit van het onderwijs overeind blijft. En als het nodig is: wat komt er kijken bij goed mobiliteitsbeleid.”Abbing wil binnenkort experimenteren met een vir-tuele bijeenkomst. “In de vorm van een webinar. Dat je dus vanaf je eigen computer live mee kunt kijken en een presentatie krijgt. Je kunt dan wel chatten bijvoorbeeld, maar het is natuurlijk geen live ontmoeting, dat is een groot nadeel. Maar het scheelt veel reistijd, de afstanden in dit rayon zijn erg groot. Het zou een aanvulling kunnen zijn op de netwerkbijeenkomst in een zaaltje zoals we die kennen. Die hebben natuurlijk toch een ande-re dynamiek, als je elkaar treft leidt het tot meer contact, maar we willen wel onderzoeken of dit iets zou kunnen zijn.” 1

DE NETWERKBIJEENKOMSTEN VOOR MR-LEDEN STAAN AANGEKONDIGD OP WWW.AOB.NL/AGENDA. VOOR MEDEZEGGENSCHAPSRADEN MET EEN SERVICEPAKKET ZIJN DE BIJEENKOMSTEN GRATIS, ANDERE MR’S BETALEN 100 EURO. DE BIJEENKOMSTEN ZIJN BEDOELD VOOR DE PERSONEELSLEDEN IN DE GMR EN MR, NIET VOOR OUDERS EN LEERLINGEN.


T erwijl de acties voor eerlijke beloning door-gaan, kunnen scho-len al wel aan de slag

om de ergste werkdruk aan te pakken. Het geld was al beloofd, maar onder druk van de protes-ten heeft minister Arie Slob een deel sneller beschikbaar gesteld dan hij eerst van plan was.Enerzijds is het onderwijs niet tevreden met 237 miljoen, ander-zijds hebben de werkgevers en de vakbonden wel het akkoord getekend over de besteding van de € 155,55 per leerling. Om de

besteding ervan zichtbaar te hou-den en te controleren of het geld daadwerkelijk iets betekent voor de werkdruk van het personeel, krijgen zowel het team als de per-soneelsgeleding van de medezeg-genschapsraad een grote rol bij de besteding.

Stap 1 TeamgesprekHet volledige team houdt gesprekken over de knelpunten die medewerkers ervaren in en buiten de klas. Uit deze ‘profes-sionele dialoog’ tussen het team

en de leidinggevende komen ook oplossingen naar voren, ver-wachten de besturen en bonden. Hoopvol kijken zij naar de ideeën achter de Wet beroep leraar, die leraren meer zeggenschap geeft over de uitvoering van hun vak en de inrichting van het onderwijs binnen de school.Het team kiest in deze dialoog verschillende doelen voor de extra werkdrukmiddelen. Elke school kan dit op eigen wijze doen, zolang het maatwerk maar past binnen de algemene regels voor de besteding van onderwijs-geld. Een gezamenlijke handrei-king van de bonden en de po-raad beschrijft een aantal mogelijkhe-den, maar er is ruimte voor ande-re creatieve oplossingen. Diverse eerder ontwikkelde hulpmidde-len zoals het Werkdrukspel en de Koerskaart mikken ook op eigen ideeën van de teamleden.In het teamgesprek kan nog een onderwerp ter tafel komen: de administratieve regeldruk. Die kan omlaag door er zelf over te beslissen, denkt het ministerie. In een handreiking ‘Ruimte in regels’, gepubliceerd in het najaar

22

Wat te doen met de 237 miljoen euro voor vermindering van de werkdruk in het primair

onderwijs? Deze keer mag het extra geld niet versmelten met de lumpsum, maar hebben het team

en de medezeggenschapsraad direct invloed op de besteding.


Op naar de werkdruk-

dialoog

23InfoMR 2JUNI 2018

van 2017, staan voorbeelden ter inspiratie.

Stap 2 Bestedingsplan Met de resultaten van het team-gesprek maakt de schoollei-ding een bestedingsplan voor de extra werkdrukmiddelen. Ook het bestuur kan die taak op zich nemen, als er maar maat-werk per school wordt toege-past. Bestedingsplan klaar? Dan gaat het naar de personeelsgele-ding in de mr, die instemmings-recht heeft. De pmr-leden waren betrokken bij de teamgesprek-ken, dus zij weten wat hun col-lega’s belangrijk vinden. Er is dus geen directe controle door het ministerie, de medezeggen-schap is leidend. Dat geldt ook bij het veranderen van admini-stratieve regels: de speelruimte is beschreven, daarbinnen gel-den de gebruikelijke medezeg-genschapsprocedures.

Stap 3 UitvoeringBestedingsplan geaccepteerd door de pmr, geld binnen, dan

kan na de zomer de werkdruk omlaag volgens de door het team aangedragen ideeën. De pmr-leden kunnen tussentijds de vinger aan de pols houden: gebeurt er inderdaad wat de bedoeling was en leidt dat werkelijk tot minder werkdruk?

Stap 4 Evaluatie Na afloop van het schooljaar ont-vangt de pmr informatie over de besteding van de extra midde-len. Mocht er nog geld over zijn, dan maken de overlegpartner en de personeelsgeleding afspra-ken over de bestemming daar-van. Op bestuursniveau moet de school de uitvoering van het werk-drukakkoord ook verantwoorden. Dat gaat vooral over het proces: hoe hebben de teams hun keuzes gemaakt, op welke wijze is dat door de organisatie uitgevoerd en waar is het budget in grote lijnen aan besteed. Deze verantwoor-ding in het jaarverslag gaat naar de gmr ter informatie.

Op het moment van verantwoor-ding is de hele werkdrukdialoog

alweer van voren af aan begon-nen, want de werkdrukgelden van het ministerie nemen elk school-jaar toe totdat in 2021 het tota-le budget 430 miljoen euro is. Er valt elk jaar dus meer geld te besteden in de strijd tegen de werkdruk en dat maakt elke keer nieuwe maatregelen mogelijk. Mr-leden hebben zo twee momen-ten om erop toe te zien dat het budget van het werkdrukakkoord daadwerkelijk zo wordt ingezet dat de werkdruk echt omlaag gaat: eenmaal als lid van het team en de tweede keer bij de bespreking in de pmr. p

MEER OVER WERKDRUKVERLAGING:

AOB.NL/NIEUWS/KIJK-HOEVEEL-

GELD-JOUW-SCHOOL-KRIJGT-VOOR-

WERKDRUKVERLAGING/

AOB.NL/NIEUWS/ANTWOORDEN-OVER-

HET-WERKDRUKAKKOORD/

MEER OVER RUIMTE IN REGELS:

AOB.NL/NIEUWS/INSPECTIE-WIJST-

SCHOLEN-OP-OVERBODIG-PAPIERWERK

23


Docent biologie, ben je dan een natuurfreak?“Ja. In m’n vrije tijd zie ik er totaal anders uit

dan in werktijd. Draag ik kleren die vies mogen worden met veel zakken om van alles in te stop-pen: loepjes, mesjes, boekjes. Ik interesseer me vooral voor plan-ten, nachtvlinders en padden-stoelen.”Luciënne Japchen Lenstra is op

Luciënne Japchen Lenstra is consulent van de Algemene

Onderwijsbond voor Groningen, Drenthe en Friesland. Ze werkt

27 jaar als docent biologie in het voortgezet onderwijs, verreweg de meeste tijd op het Hondsrug

College in Emmen.

TEKST ANKA VAN VOORTHUIJSEN BEELD ANGELIEK DE JONGE

haar plaats bij de vakbond: “Ik geloof in het collectief en in soli-dariteit.” Het werk als consulent verruimt haar blik, constateert ze verheugd. “De mobiliteit in het onderwijs is niet zo groot. Ik werk zelf al 25 jaar op deze school en dan lijkt het op een gegeven moment of jouw school symbool staat voor hoe het overal gaat. Onze school is vrij traditioneel georganiseerd. Ik zie door het

werk als consulent nu de enorme diversiteit, hoe het onderwijs elders is georganiseerd en hoe het óók kan. Mede door die voeding van buitenaf die ik heb dankzij het werk voor de AOb, doet onze school nu mee met de pilot van Voion rond het professio-neel statuut.”Als mr-consulent helpt ze leden vaak bij wat ze ‘technisch functionele vragen’ over werken binnen de medezeggenschap noemt: “Mee lezen met een document en adviseren over mogelijke feedback. Helpen bij het opstellen van een jaarplanning of het beter organiseren van vergaderingen.”

De mr-consulent

Luciënne Japchen Lenstra

25InfoMR 2JUNI 2018

Ze zat zelf ook een tijd in de mr. “Daar heb ik het belang van stra-tegie en het belang van samen-hang binnen de mr gemerkt. Dat benadruk ik altijd: spreek als één geheel, dan ben je krachtiger.” Wat je in de mr doet, dat dóet ertoe, voor je achterban, voor je collega’s, benadrukt ze. “Het is niet zomaar een taakje. Het gaat over hele wezenlijke zaken als onderwijskundig beleid, financi-en, taakbeleid en werkdruk. En de Wms geeft je als medezeggen-schapsraad echt veel mogelijk-heden.”Je kunt als mr niet alles weten, vindt Japchen Lenstra. Het is voor de personeelsgeleding maar een klein deel van de weektaak. “Dus huur deskundigheid in. Neem een abonnement op het servicepak-ket. Je hoeft het niet allemaal zelf te weten, je moet de kanalen ken-nen waar je de informatie wél kan vinden.” 1

IN DEZE SERIE STELLEN DE MR-CONSULENTEN VAN DE AOB ZICH VOOR. DE CONSULENTEN ZIJN VOOR VRAGEN EN ADVIES TE BEREIKEN VIA [email protected]. DEZE SERVICE IS BEDOELD VOOR MEDEZEGGENSCHAPSRADEN MET EEN MR-SERVICEPAKKET.

Over het werk voor de klas:

Docent zijn is haar droombaan, altijd geweest. “Ik vind het echt heel leuk voor de klas en ik heb dat altijd willen doen. Het is gaaf dat je wat kunt betekenen voor jonge mensen, volop in ontwikke-ling. En helemaal gaaf dat het biologie is. Te proberen om mensen het respect en de verwondering die je zelf ervaart, ook te laten voe-len.”


AdviestrajectenVraagstukken over lumpsum, financiën, fusie, krimp, nieuw-bouw... AOb scholing heeft voor alle vraagstukken specialisten in huis. Wanneer de mr of or een moeilijk proces ingaat, kan de raad een adviseur van AOb scholing inzetten voor advies en begeleiding. Neem contact met ons op voor een intakegesprek. Bel 030 298 92 32 of mail [email protected]

AOB MEDEZEGGENSCHAP SERVICE

Medezeggenschap is essentieel voor het

goed functioneren van het onderwijs.

Daarom ondersteunt de Algemene Onderwijsbond medezeggenschapsraden met een uitgebreid pakket

aan informatie, advies en trainingen.

Nieuwsbrief medezeggenschapDe AOb heeft verschillende digitale nieuwsbrieven over scholing en medezeggenschap. Hierdoor blijf je op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en het cursusaanbod. Er zijn nieuwsbrieven over het scholingsaanbod, speciale medezeggenschaps-nieuwsbrieven voor po/vo en mbo/hbo. Abonneren is simpel en kan via www.aob.nl/nieuwsbrieven

ThemacursussenAOb-scholing geeft op het centraal

gelegen hoofdkantoor in Utrecht een-

daagse trainingen voor mr-leden uit

het PO en uit het VO.

Ben je nieuw in de mr, of wil je je

kennis bijspijkeren over een bepaald

onderwerp, dan kun je deze open the-

macursussen volgen. Een greep uit

het aanbod: basiscursus, effectie-

ve medezeggenschap, financiën, for-

matie en taakbeleid, goed schoolbe-

stuur, gevolgen van de cao, invloed

op de organisatie. Kijk voor het com-

plete aanbod en de agenda op www.

aobscholing.nl

MaatwerktrainingenMaatwerk van AOb-scholing speelt in op het beleid, vragen en wensen die je als mr of gmr binnen je eigen onderwijsinstelling tegenkomt.Je kiest een van de kennisgebieden, bijvoorbeeld beleidsvoorbereiding, financiën of onderhandelen. De inhoud stel je zelf samen in overleg met de AOb-trainers. De cursus, de evaluatie en de nazorg vindenplaats op je eigen school. Neem contact met ons op voor een intakegesprek. Bel 030-2989232 of mail [email protected]

27InfoMR 2JUNI 2018

Servicepakketten voor mr, gmr, or en oprEen mr of or kan voor situaties en procedures komen te staan waarvoor zeer specifieke kennis en begeleiding nodig is, bijvoorbeeld op juridisch gebied. De AOb biedt dit in de vorm van een servicepakket. Het mr-ser-vicepakket van AOb-scholing geeft mr, or en ook de ondersteunings-plan-raad en hun leden rechtsbijstand en de zekerheid van een onderwijsspecialist of juridisch adviseur wanneer dat nodig is. Meer informatie over prijzen en de bijbehorende dienstverlening op www.aobscholing.nl

MediationWanneer meningsverschillen of conflicten te groot lijken om zelf op te lossen, kun je gebruik maken van de profes-sionele hulp van een AOb mediator. Deze mediator brengt het gesprek tussen betrokken partijen of personen weer op gang. Hierdoor kunnen zij naar passende oplossingen zoe-ken in wederzijds belang. Voorwaarde is wel dat alle betrok-kenen vrijwillig instemmen met bemiddeling. Neem contact met ons op voor een intakegesprek. Bel 030 298 92 32 of mail [email protected]

Adverteren in InfoMRHet is mogelijk om te adverteren in het tijdschrift InfoMR. De advertentie-exploitatie is in handen van Recent BV, [email protected]. Meer informatie staat op www.recent.nl

Website Infomr.nlOp de website www.infomr.nl vindt u de artikelen en rubrie-ken uit vorige nummers van InfoMR terug. Hoe zit het ook al weer met taakbeleid? Krijgt de mr voldoende faciliteiten? Het staat daar allemaal. Daar-naast is er een uitgebreid kenniscentrum met wetten, modelreglementen, brochures en cao-teksten.

Tijdschrift InfoMRViermaal per jaar ligt het tijd-schrift InfoMR in de brieven-bus van alle scholen voor po en vo in Nederland. Bij de AOb geregistreerde mr-leden ont-vangen InfoMR op hun huis-adres. Een extra abonne-ment op huisadres of meer-dere exemplaren per school is mogelijk. Een abonnement kost 24 euro per jaar. Opgeven van een extra abonnement kan via [email protected]

Agenda

6 juni: conferentie medezeggen-

schap ‘Professionele Ruimte’,

Amersfoort

6 juni: platform po rayon Zuid,

Eindhoven

7 juni: miniconferentie po

rayon Zuidwest, Dirksland

12 juni: cursus basis medezeg-

genschap vo, Utrecht

19 juni: platform vo rayon Zuid,

Eindhoven

25 september en 9 oktober:

cursus basis medezeggenschap

vo, Utrecht

29 september: conferentie

‘Geen probleem’, Utrecht

14 en 28 november: cursus basis

medezeggenschap po, Utrecht

11 oktober: mr-netwerk 1,

Arnhem

6 november en 20 november:


vo, Utrecht

15 november en 29 november:


vo, Utrecht

20 november: cursus formatie-

plan vo, Utrecht

28 november: cursus basis

personeelsbeleid po vo, Utrecht

29 november: cursus financiën

vo, Utrecht

12 december: cursus taakbeleid,

formatieplan, financiën, Utrecht

Meer uit het cursusprogramma,

extra informatie en inschrijving:

www.aobmedezeggenschap.nl en

www.aob.nl/agenda


A llereerst: waarom moet de medezeg-genschapsraad zich eigenlijk om

het professioneel statuut gaan bekommeren? “We hebben er niet eens instemmingsrecht op”, rea-geerde een mr-voorzitter onlangs op een netwerkbijeenkomst van de Algemene Onderwijsbond. Veel mr-leden zien nut en noodzaak nog niet van het professioneel statuut. “Dat wordt een papieren tijger.” Een veel gestelde vraag: wie moet het document op gaan stellen en waarom komen de vak-bonden niet met een voorbeeld-statuut, een blauwdruk met wat er in zo’n statuut moet staan?

Een professioneel statuut moet de professionele ruimte van leraren

op elke school regelen vanaf 1 augustus 2018. Welke rol heeft de medezeggenschapsraad bij de totstandkoming van zo’n statuut

en wat kan er in staan?TEKST ANKA VAN VOORTHUIJSEN BEELD TYPETANK

Het statuut is geen moetje, het is vooral een kans.”Die mening deelt Luciënne Japchen Lenstra, die op haar school, het Hondsrug College in Emmen, hard werkt om met haar collega’s tot een professioneel statuut te komen. Door haar werk als AOb-consulent komt ze ook veel op andere scholen en consta-teert ze grote verschillen: in hoe dingen zijn georganiseerd, in rust/onrust op de gangen, in de manier van met elkaar omgaan. “Het is overal anders en je kunt kiezen als directie en docenten hoe je

het op jouw school wilt, en dat vastleggen. Dat is waardevol om daar als docenten samen over te praten. Je bepaalt samen het pedagogisch klimaat.”

Zoek de regelruimteHet beeld bestaat dat docenten veel mopperen, zegt ze. “Het statuut geeft je de kans om dat te vertalen naar: hoe zouden wij het graag willen? Het statuut geeft je zeggenschap.” Docenten die meer zeggenschap hebben, kunnen zorgen dat ze meer ‘regelruimte’ krijgen, benadrukt beleidsadviseur medezeggenschap Marcel Koning van de Algemene Onderwijsbond. “Dat je als docent zelf kunt beslissen of, wat, en wanneer er iets gedaan moet worden, en hoe. Dat je zelf meer de leiding kunt nemen in plaats van dat je geleid wordt door directie, bestuur, managers en teamleiders. Want dat heeft allemaal geleid tot regeldruk waar-mee docenten zijn belast.”

Om met dat laatste te beginnen: een standaard is nu juist níet te bedoeling, zegt Annemarie van Luik, trainer bij de AOb. Elk sta-tuut moet maatwerk zijn en klop-pen met de sfeer, werkwijze en de afspraken die er op een bepaalde school gelden. Dus de inhoud van zo’n statuut moet uit de docenten zélf komen: hoe willen zij werken, wat vinden ze belangrijk, waar hebben zij precies zeggenschap over. Het zou dus een slechte zaak zijn als de directie of de vakbond met een handleiding of een voorbeeld-statuut zou komen: “Als professional past het toch niet dat er óver je gepraat wordt? Er moet mét je worden gepraat.

Sla de handen professioneel

ineen

29InfoMR 2JUNI 2018

Als die regeldruk afneemt leidt dat waarschijnlijk rechtstreeks tot meer werkplezier en minder werk-druk. Japchen Lenstra: “Dus doe hier als docenten alsjeblieft aan mee, anders laat je echt kansen liggen.”

Kom in actieHet initiatief om over een statuut te praten kan bij de directie vandaan komen, zegt rayonbestuurder Jan Menger van de Algemene Onderwijsbond. “Het is een bekostigingsvoorwaarde, dus de directie kan erop worden aangesproken door de inspectie.” Maar je kunt als pmr natuurlijk ook in actie komen als je het te lang vindt duren, adviseert hij. Menger beschouwt het statuut als ‘een kans voor docenten om als professional te acteren’, zegt hij. “Op veel scholen krijg je als docent te weinig ruimte. Er wordt te veel voor je geregeld.”De personeelsgeleding in de mr zou voorstander moeten zijn van zo’n statuut, omdat het meer zeg-genschap geeft aan docenten. Het betekent dat de achterban breder bij besluiten wordt betrokken en dat leidt tot betere besluiten en een breder draag-vlak. Ook is het belangrijk om erover na te denken waar de raakvlakken zitten tussen professionele ruimte en medezeggenschap, zegt Marcel Koning t

Statuut en pmrNu doen:• Het onderwerp aankaarten in overleg met het

bevoegd gezag.• Afspraken maken over facilitering/voorwaarden die

nodig zijn om een professioneel statuut te schrijven. Bijvoorbeeld: zo breed mogelijke betrokkenheid van docenten en daarom uren binnen de jaartaak. Geen statuut van bovenaf opleggen.

• De pmr heeft geen advies- of instemmingsbevoegdheid bij het statuut.

Later doen:• De mr kan bij voorgenomen beleid altijd de vraag stellen

of het bevoegd gezag voldoende rekening heeft gehou-den met de professionele ruimte en de mate waarin docenten bij het voorgenomen beleid zijn betrokken.

• De mr kan zelf ook bredere inspraak organiseren en bijvoorbeeld een docentenberaad om advies vragen.


Hoe het statuut eruit gaat zien, zal per school verschillen. Als docen-tenteam kun je bijvoorbeeld kiezen voor een ‘lerarenberaad’, een gede-legeerd orgaan van alle docenten. Dan leg je in het statuut vast over welke onderwerpen dat leraren-beraad zeggenschap krijgt in het overleg met de directie en hoe erop wordt toegezien dat dit ook gebeurt. De leden van het lerarenberaad zou je kunnen kiezen, of je kunt zeggen: daar zitten alle voorzitters van de vaksecties in. Of, bij een hele kleine school: alle leraren maken deel uit van dat beraad.Je kunt er ook voor kiezen om geen lerarenberaad in te stellen, maar

wel de sfeer en de afspraken op school te benoemen in het statuut. Dit maakt het minder makkelijk om zulke afspraken te veranderen als er een nieuwe bestuurder komt. Wat er in het statuut staat, moet de uitkomst zijn van een brede dialoog tussen zoveel mogelijk docenten en de directie.Een professioneel statuut opstel-len vereist aandacht. Het Stedelijk Dalton Lyceum in Dordrecht werkt aan een statuut onder begelei-ding van een externe deskundige, Suzanne Deutekom. Voorzitter Ron Groot van de mr denkt niet dat er een nieuw lerarenberaad zal worden opgetuigd, zegt hij. “We hebben al

docentenraden per locatie en als er iets speelt en we doen een oproepje zijn er altijd wel een paar mensen die actief willen worden en mee wil-len praten.” Hij ziet wel het nut van een statuut: “Het gaat toch om je professionele ruimte: kun je bij ons op school les-gegeven zoals je zelf wilt. Wij doen veel digitaal, maar voor mijzelf gaat dat ten koste van mijn werkplezier en ik ben nu vrij om het in mijn lessen anders te doen. Misschien moet je dat recht inderdaad wel vastleggen in een statuut. Welke bestaande afspraken zijn er, en wil je die handhaven? Dan kun je die nu vastleggen in een statuut.”

Marges en keuzes

van de AOb. Het schoolplan, waar afspraken in kun-nen staan over bijvoorbeeld gebruikte lesmethoden en lesvormen, valt bijvoorbeeld onder het instem-mingsrecht van de mr. Maar kan zo’n schoolplan wel worden vastgesteld zonder voorafgaande inspraak door de docenten? Professionele ruimte voor docen-ten betekent dat docenten ook zelf nog eigen invul-ling moeten kunnen geven aan de manier waarop ze lesgeven. Een schoolplan mag dus niet alles ‘dicht timmeren’.

DocentenberaadDe onderwerpen en de procedure volgens welke docenten erbij worden betrokken moeten een plek krijgen in het statuut. Wie er precies beslissen, moet ook in het statuut staan, zo lijkt het. Jan Menger: “Het is zo dat, als je bijvoorbeeld met een docenten-beraad gaat werken, daar dan het primaat ligt en de zeggenschap.”Toch denkt hij dat professionele ruimte (zeggen-schap) en medezeggenschap elkaar hier kunnen aanvullen: “Stel er staat in het professioneel statuut dat de directie met het docentenberaad moet over-leggen over bepaalde zaken en dat gebeurt niet. Dan kun je als pmr vervolgens instemming weigeren op een voorstel. Dus dat geeft je dan weer macht. Sommige onderwerpen móeten natuurlijk ook gewoon in de mr aan bod komen, ook omdat het de

ouder- of leerlinggeleding betreft.”Het statuut is zeker geen papieren tijger, zegt Jan Menger. “Het is een wet, dus het heeft zeker status.” En neem geen genoegen met een voorbeeldstatuutje vanuit de directie, waarschuwt hij. “Het statuut moet een breed gedragen stuk zijn, dat is ontstaan na dia-loog. Dat checkt de inspectie.”Elk vak draait om drie dingen, zegt Annemarie van Luik: geld, arbeidsvoorwaarden en professionaliteit. Bij die eerste twee is de vakbond natuurlijk van groot belang, maar de inhoud van je vak, daar ga je als docenten zélf over. En binnen één school is er vaak nogal wat verschil tussen de opstelling van docenten, ziet ze. “De éne collega neemt veel ruim-te als docent, de ander niet. Het gesprek daarover en welke consequenties dat heeft, wordt vaak niet gevoerd op school.”Dat zou wel moeten, vindt ze. Je moet als docenten elkaars opstelling kennen en er afspraken over maken met de directie. En dat statuut is niet in beton gegoten, zegt ze er meteen bij: “Het moet een dynamisch stuk worden, geen dode letter. Neem evaluatiemomenten op.” 1

DE AOB BIEDT TRAINING EN BEGELEIDING AAN BIJ HET

GESPREK OVER EEN PROFESSIONEL STATUUT. MET

ANDERE BONDEN IS EEN HANDREIKING GESCHREVEN:

AOB.NL/PROFESSIONALISERING/LERARENREGISTER.

31InfoMR 2JUNI 2018 31InfoMR 2JUNII 2018

Uitspraken

In de voet geschotenIn het formatieplan van de scholengroep voor voort-gezet onderwijs stijgen de kosten voor management, terwijl de uren voor onderwijsassistentie en ICT-ondersteuning afnemen. Daar voelt de personeelsge-leding van de medezeggenschapsraad niets voor en dus weigert ze in te stemmen.Dat kan leiden tot een instemmingsgeschil, maar zo ver is het kort voor de zomervakantie nog niet. De mr en de raad van bestuur blijven overleg voeren en in het najaar gaat de school alvast werken volgens het nieuwe formatieplan. Als eind oktober de mr nogmaals instemming weigert, komt de zaak bij de geschillen-commissie terecht.Waarom heeft de mr geen nietigheid ingeroepen, is daar de vraag aan de mr-vertegenwoordigers? Dat vrij nieuwe instrument uit de Wet medezeggenschap op scholen kan de voortvarende uitvoering van omstreden besluiten tegenhouden zodat de commissie, de mr en de schoolbevolking niet voor voldongen feiten worden gesteld.We wilden onze collega’s geen schade berokkenen, luidt het antwoord van de mr; maar helaas, daarmee heeft de mr zichzelf in de voet geschoten. Zonder het inroepen van nietigheid, wat binnen zes weken had moeten gebeuren, is het besluit van het bestuur onherroepelijk en rechtsgeldig. De commissie kan de gebeurtenissen niet terugdraaien.

LCG WMS 1079795, 20 FEBRUARI 2018

Al te snel naar de advocaat

Er ontstaat discussie over communicatie en reglemen-ten bij de mr van een school voor voortgezet onderwijs, en de oudergeleding wil advies van een jurist over haar rechten. De uitverkoren jurist meldt zich zelf bij het bestuur om akkoord te vragen voor de kosten. Dat gaat

zomaar niet, vindt het bestuur: als er een externe deskundige nodig is, moet de hele mr dat zelf vragen en ook uitleggen waar het om gaat. Vervolgens verschansen beide partijen zich in hun loopgraven en ontstaat er een procedurele strijd, con-stateert de geschillencommissie in haar uitspraak. Dat past allemaal niet bij de bedoeling van de Wms, die uitgaat van redelijk overleg. Dan blijkt ook nog dat de oudergeleding geen gesprek heeft gevoerd met de mr-voorzitter en evenmin met de beleidsme-dewerker medezeggenschap in deze organisatie met ruim drieduizend personeelsleden. Op die manier valt niet te verdedigen dat het hier gaat om ‘redelijker-wijs noodzakelijke kosten’, vindt de commissie. De school hoeft de rekening van de jurist niet te betalen. Nog niet, want er is hoger beroep aangetekend bij de Ondernemingskamer.

LCG WMS 107962, 26 FEBRUARI 2018

Rechtsvorm als bestuurszaak Het bestuur van een samenwerkingsverband voor passend onderwijs is opgericht als stichting, maar wil liever verder als vereniging. De ouders en perso-neelsleden in de ondersteuningsplanraad claimen instemmingsrecht op de nieuwe rechtsvorm, omdat de oude vorm vermeld staat in het ondersteunings-plan en omdat een eerder verzoek om instemming in 2015 is ingetrokken. Maar twee jaar later vraagt het bestuur uitsluitend advies. Nee, zegt de opr, want zo is er te weinig toezicht. En de opr roept nietigheid in.Bij de geschillencommissie telt de tekst van de wet en die laat weinig te raden over: wat er ook vermeld staat in documenten, de opr heeft geen instemmings-recht op de bestuursvorm. De stichting kan worden omgezet in een vereniging.

LCG WMS 107862, 9 JANUARI 2018

Zo haal je meer uitmedezeggenschap

MedezeggenschapTRAINING & ADVIES

AOBMEDEZEGGENSCHAP.NL 0900 463 62 62

Samen maken we het allerbeste onderwijs

Medezeggenschap is een zaak van personeel, ouders, leerlingen en directie. Met ieder een andere visie en verschillende belangen. Po, vo, mbo of hbo, als grootste onderwijsbond van Nederland weten wij waar je tegen-aan loopt in medezeggenschap. De trainers en juristen van AOb medezeggenschap helpen je graag vooruit.

Open Cursussen

Maatwerk cursussen

Advies, Begeleiding

Servicepakketten

InfoMR - Anka van Voorthuijsen · 4 Nieuws uit het land 10 Mijn MR 13 Gevraagd en beantwoord 14...

Documents

Transcript of InfoMR - Anka van Voorthuijsen · 4 Nieuws uit het land 10 Mijn MR 13 Gevraagd en beantwoord 14...