Paciol i Nr. 333 BIBF-IPCF / 23 januari - 5 februari 20121

P 3

0934

0

Afg

ifte

kant

oor

9000

Gen

t X

T

wee

wek

elijk

s

Vers

chijn

t ni

et in

de

wek

en 2

8-33

BIBF | Beroepsinstituut van erkende Boekhouders en Fiscalisten

Incentives en de fi scus : wat met de directe belastingen en de btw ?

INHOUD

p. 1/ Incentives en de fiscus : wat met de directe belastingen en de btw ?

p. 7/ De vennootschap onder firma en de gewone commanditaire vennootschap

Bedrijfsleiders, CFOs en andere leidinggevenden die instaan voor het dagelijks management van hun on-derneming dienen steeds inventiever te zijn in het binden van klanten aan hun diensten en producten. Om dit te bereiken zoeken ze steeds vaker hun toe-vlucht in de meest uiteenlopende vormen van pro-moties en geschenken. Steeds groter wordt ook de afstand tussen deze acties en wat in de fi scale wet-geving is voorzien inzake relatiegeschenken, publi-citeit e.d.m.

Ook goede werknemers binden aan de onderneming blijft een hot item, waardoor vaak beroep wordt ge-daan op allerhande voordelen en incentives

Als boekhouder en fi scaal raadgever speelt u in dit verhaal een niet te onderschatten rol : uw klant re-kent erop dat u meedenkt met hem en de nodige fl exibiliteit aan de dag legt om hem te helpen deze be-langrijke doelstellingen te verwezenlijken. Uiteraard rekent hij tevens op u als raadgever om dit alles op de correcte manier boekhoudkundig en fi scaal te ver-werken en hem te behoeden voor belastingverhogin-gen of fi scale boeten. Ook al wordt dit meedenken door elke klant en in elk verhaal anders ingevuld, er is meestal n constante : klanten appreciren het niet als hun boekhouder/fi scaal raadgever te vaak als bottleneck optreedt in de uitvoering van hun projec-ten

Tegelijkertijd kan men verwachten dat belastingcon-troleurs steeds strenger zullen toezien op de correcte toepassing van de fi scale regels. Denk maar aan de re-cente communicatie omtrent de verstrengde aanpak

van niet-aangegeven voordelen waardoor de taxatie geheime commissielonen op de loer ligt

De uitdaging wordt steeds groter: mee evolueren met de bedrijfswereld maar tegelijkertijd uw rol als advi-seur correct blijven spelen

Om alles nog even in het juiste perspectief te plaat-sen, vindt u hieronder een overzicht van de fi scale spelregels vanuit het standpunt van directe en indi-recte belastingen.Wat zijn de regels ? Hoe de atypische incentives en ac-ties inpassen in deze regels ? Wanneer zijn gemaakte kosten aftrekbaar als beroepskosten en wat met even-tuele aangifteverplichtingen ?

I. Algemeen

Basis voor de fi scale analyse van het aftrekbaar ka-rakter van de gedragen kosten zijn de cumulatieve voorwaarden van artikel 49 WIB 1992: de kosten moeten door de belastingplichtige ge-

daan of gedragen zijn in het belastbaar tijdperk; met het oog op het verkrijgen of behouden van be-

lastbare inkomsten; de echtheid en het bedrag moeten verantwoord

worden door middel van bewijsstukken of, ingeval zulks niet mogelijk is, door alle andere door het gemeen recht toegelaten bewijsmiddelen, met uit-zondering van de eed.

In de praktijk kan men zich de vraag stellen of alle kosten die een vennootschap maakt behalve diegene die expliciet worden uitgesloten door de wetgever af-

Paciol i Nr. 333 BIBF-IPCF / 23 januari - 5 februari 20122

trekbaar zijn, aangezien alle inkomsten per defi nitie belastbaar zijn in hoofde van de vennootschap1. Denk bijvoorbeeld aan de doktersvennootschap die kosten van een sauna of zwembad wenst af te trekken, in de si-tuatie waarin de vennootschap eigenaar is van het on-roerend goed doch het doel van de vennootschap zich beperkt tot de uitoefening van de geneeskunde (meer specifi ek de gynaecologie)2 en het ondernemen van alle verrichtingen van onroerende, roerende of fi nancile aard, die rechtstreeks met haar doel verwant zijn of de verwezenlijking ervan kunnen bevorderen. Kan dit ? Het Hof van Cassatie oordeelde hierover reeds dat de uitgaven die een vennootschap doet enkel aftrekbare beroepskosten zijn indien deze kosten ook inherent zijn aan de uitoefening van de beroepsactiviteit. Con-creet betekent dit dat kosten slechts aftrekbaar zijn in-dien zij gemaakt zijn met het oog op de realisatie van het maatschappelijk doel van de vennootschap3.

Daarnaast identifi ceerde de wetgever ook enkele kos-ten die onder geen enkel beding of slechts ten dele aftrekbaar zijn als beroepskost4. In praktijk is de ana-lyse inzake aftrekbaarheid echter niet in elke situatie even rechtlijnig, en vervagen de grenzen

Een overzicht van enkele specifi eke gevallen.

II. Kosten die verband houden met klantenwerving of binding

1. Relatiegeschenken

Directe belastingen

Op basis van het Wetboek van de Inkomstenbelastin-gen, valt een belangrijk onderscheid te maken tus-sen relatiegeschenken enerzijds en publiciteitskosten anderzijds. Immers,artikel 53, 8 (aanhef) WIB 1992, stelt uitdrukkelijk dat 50 % van het beroepsgedeel-te van de kosten voor relatiegeschenken niet als be-roepskosten wordt aangemerkt. Daarentegen bepaalt artikel 53, 8, b WIB 1992, dat reclameartikelen die opvallend en blijvend de benaming van de schenken-de onderneming dragen, wel integraal als aftrekbare beroepskosten worden aangemerkt.

Relatiegeschenken omvatten voorwerpen van een ze-kere waarde die periodiek (bijvoorbeeld bij het jaar-einde) of toevallig worden aangeboden in het kader van beroepsrelaties, met de bedoeling het zakencijfer

1 We maken hier abstractie van specifi eke in de wet ingebouwde vrij-stellingen, zoals bijvoorbeeld de aftrek voor octrooi-inkomsten.

2 Rb. Brugge, 9april 2008.

3 Cass., 12december 2003; arrest nr.191/2009 van het Grondwettelijk Hof, 26november 2009; Brussel, 21oktober 2010.

4 Art.53 WIB 1992.

te behouden of te verbeteren, klanten aan zich te bin-den of nieuwe klanten te werven. Tot deze categorie behoren o.a. : wijn, champagne of alcohol, reukwaren, lederwaren en meer algemeen luxeartikelen die aan klanten of aan zakenrelaties worden aangeboden als nieuwjaarsgeschenk, zomede huishoudapparaten (klei-ne elektrische huishoudapparaten, koelkasten, diep-vriezers, microgolfovens), uurwerken, chronometers, verrekijkers, fotoapparaten, filmcameras, bandopne-mers, diaprojectors, videotoestellen, televisietoestellen, computers, enz. die aan verdienstelijke tussenpersonen worden geschonken5.

Omwille van de waarde van het geschenk kan men zich in de praktijk de vraag stellen waar de grens ligt tussen relatiegeschenken en liberaliteiten. Dis-cussie kan eveneens ontstaan omtrent de kwalifi catie als relatiegeschenk dan wel als promotiemateriaal of staal. Indien er geen enkele band bestaat tussen het-geen de schenker produceert of verkoopt en het ge-schenk, dan staat de kwalifi catie als relatiegeschenk buiten kijf, ervan uitgaande dat het beroepskarakter aanwezig is. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer een wijnproducent een horloge aanbiedt aan enkele klan-tenrelaties. Wanneer echter diezelfde wijnproducent een fl es wijn aanbiedt aan enkele beroepsrelaties, kan de wijnproducent verdedigen dat de geschonken fl es wijn een staal betreft. Of de belastingplichtige in het gelijk wordt gesteld, is veelal een feitenkwestie.

Let wel: kosten van relatiegeschenken die worden ge-geven in het kader van buitenlandse zakenreizen zijn in beginsel onbeperkt aftrekbaar.

Indien een onderneming een wedstrijd organiseert waaraan alleen klanten kunnen deelnemen, worden de aan de winnaars al dan niet in geld ten deel val-lende prijzen niet als relatiegeschenken aangemerkt, zodat de erop betrekking hebbende kosten voor 100% aftrekbaar blijven6.

Een relatiegeschenk is in beginsel niet belastbaar bij de verkrijger, behalve indien de verkrijger een nijve-raar, handelaar, landbouwer of een beoefenaar van een vrij beroep is. In dat geval is het relatiegeschenk aan te merken als een belastbaar voordeel wanneer de waarde van het geschenk 125 euro overschrijdt. Der-gelijke geschenken die een belastbaar voordeel uitma-ken in hoofde van de verkrijger, zijn voor 100% af-trekbaar op voorwaarde dat een fi che 281.50 op naam van de verkrijger wordt opgemaakt. Niet-aangifte kan aanleiding geven tot een aanslag geheime com-missielonen aan 309%.

5 Com.IB 1992 nr.53/150.

6 Com.IB 1992 nr.53/153.

Paciol i Nr. 333 BIBF-IPCF / 23 januari - 5 februari 20123

Btw

Inzake indirecte belastingen geldt als algemene re-gel dat de btw op relatiegeschenken niet aftrekbaar is, tenzij sprake is van geschenken van een geringe waarde. In een btw-context zijn dit geschenken die de maximale waarde van 50 euro exclusief btw niet overschrijden. De btw hierop is 100 % aftrekbaar. Hierbij dient opgemerkt dat bijvoorbeeld zes fl essen wijn in geschenkverpakking als n geheel dienen beschouwd te worden. Voor de volledigheid moet ook gewezen worden op het feit dat btw op rookwaren of sterke dranken (+22) als relatiegeschenk nooit aftrek-baar is, ook al overschrijden zij de waarde van 50euro exclusief btw niet (art. 45, 3, 1 en 2 WBTW).

2. Publiciteit & demonstratiekosten

Directe belastingen

Kosten die een vennootschap maakt in het kader van publiciteit en demonstraties kunnen integraal wor-den afgetrokken als beroepskost, zowel inzake directe als indirecte belastingen.

Hieronder vallen ook de kleine publicitaire geschen-ken, of zogenaamde reclameartikelen zoals agendas, kalenders, sleutelhangers, balpennen, aanstekers, enz. die worden uitgedeeld om een onderneming meer naambekendheid te geven. Vereiste hierbij is dat deze reclameartikelen : bestemd zijn voor grote verspreiding en niet voor-

behouden zijn aan