Inagro 4/03/2016 WATERONTSMETTING 4/03/2016 Studienamiddag gewasbescherming in glasgroenten en...

Inagro 4/03/2016

Studienamiddag gewasbescherming in glasgroenten en aardbei1

WATERONTSMETTING

Chloordioxide of peroxide ?

Peter Bleyaert, Inagro

WATERONTSMETTING

1. Waarom water ontsmetten ?

2. Bleekwater: bron van chloraatresidu !

3. Wetgeving rond biociden

4. Vergelijking peroxiden en chloordioxide

Bewaring en efficiëntie

– Laboproeven

– Veldproeven

33

Redenen voor waterontsmetting

Voorkomen van

• besmetting door mens-pathogenen tijdens

teelt.

Eens gevestigd op de plant, zijn ze nog

moeilijk af te doden

• aantasting door plant-pathogenen

44

Zowel humane pathogenen als Pseudomonas cichorii komen

enkel voor in water met organische belasting.

Dus:

• Niet in water in ondergrondse reservoirs

• Niet in boorputwater

• Minder in reservoirs (bassins of putten) bekleed met folie dan in

reservoirs met bodemcontact.

Ontsmetting bij water met risico

55

Open put Boorput

Ontsmetting bij water met risico

Boorput

66

Pseudomonas

als indicator voor waterontsmetting

Bij kropsla: Pseudomonas cichorii oorzaak van nerfrot

Eerste symptomen:

kleine zwarte stipjes op bladrand

Na kropvorming:

donkere groenbruine nerven binnenin de krop

Inagro 4/03/2016


77

Pseudomonas


Slijmrot is geen nerfrot !

• veroorzaakt door opportunistische Pseudomonas-soorten(P. putida/fluorescens-groep)

• wellicht van nature aanwezig op de slaplanten

• Infectiebron ≠ het gietwatervraagt dus geen waterontsmetting

• bleek- tot roodbruine verkleuring van de middenrib

• sterke verslijming van het bladmoes

• vrijwel uitsluitend op buitenste kropbladeren

88

Veldsla: Acidovorax valerianellae niet water-gebonden.

Pseudomonas


Duits onderzoek: • Overdracht via zaden• Blijft lang aanwezig in grond

99

Aardbei: ontsmetting

tegen Phytophtora ?

1010

Mogelijkheden

voor waterontsmetting in de tuinbouw

• Bleekwater (Na-hypochloriet)

• Chloordioxide (ClO2)

• Peroxide

• UV

• Langzame zandfiltratie

BLEEKWATER

Oorzaak van chloraatresidu !

1212

Bleekwater bevat chloraat !

Twee mogelijke redenen voor verband bleekwater – chloraat:

1. Aanrijking aan chloraat vanuit productieproces: max. 0.23%.

• in oplossing van 40 ppm Chloorstabil: max. 0,11 ppm chloraat

2. Omzetting van actieve stof van bleekwater (= eau de Javel):

natrium hypochloriet (NaOCl)

• NaOCl is vrij onstabiel: geleidelijk omzetting tot NaCl en

Na-Chloraat, vooral onder invloed van warmte en licht

Inagro 4/03/2016


1313

Bleekwater bevat chloraat !Literatuur: publicatie Stanford et al., 2011: omzetting bij 30°C

Hypochloriet

Chloraat

Dagen1414

Bewaarproef:oplossing van Chloorstabil, 100 ppm (fabricagedatum: 26 mei 2014)


Datum 4°C 20-25°C

6 juni 25 25

10 juli 20 15

1 augustus 15 10

Datum 4°C 20-25°C

6 juni 0.48 0.48

10 juli 0.47 1.20

1 augustus 0.43 0.86

Actieve chloor (ppm)

Chloraat (ppm)

1515

Proef: irrigatie met bleekwater

Chloorstabil 299-B (13 gew.%) 30 en 120 ppm.

Ouderdom: 4 maand (fabricagedatum 3/12/2013);

bewaard niet-gekoeld, in donker.

Sla en veldsla: planten/zaai 8 april – oogst 20 mei


1616

Proef: irrigatie met bleekwater


Dosis Chloorstabil Kropsla Veldsla Grond

0 ppm 0.03 0.02 0.01

30 ppm 0.49 0.50 0.02

120 ppm 1.90 0.75 0.00

Chloraat in gewas (ppm)

Dosis Chloorstabil Kropsla Veldsla

0 ppm - -

30 ppm 0.51 0.71

120 ppm 1.40 1.20

Chloraat in gewas, na afspoelen (sla) of dompelen (veldsla) (ppm)

1717

Bleekwater: besluit

Irrigatie met bleekwater

=> meer dan 0,50 ppm chloraat in bladgroenten !

Omringende landen eisen max. 0,25 ppm chloraat.

Gevolg: waterontsmetting met bleekwater is momenteel onmogelijk !

PEROXIDEN

als alternatief voor bleekwater

Inagro 4/03/2016


1919

Efficiëntie van peroxidenEffectiviteit chloorstabil (1min)

0

20

40

60

80

100

15 30 40 75 100 200

concentratie chloorstabil (ppm)

P.

cic

ho

rii

(CF

U/m

l)

Effectiviteit peroxiden (1min)

0

20

40

60

80

100

5 10 15 20 25 50 100

concentratie actief peroxide (ppm)

P.

cic

ho

rii

(CF

U/m

l)

Brenntag

waterstofperoxide

Hydroclean

Hydroclean = Huwa-San TR50

Peroxiden: • geen volledige afdoding in 1 minuut • enige werking vraagt

minstens 10 ppm actieve stof

2020

Dosering

Bleekwater: 30-40 ppm handelsmiddel(Chloorstabil, Brenntag natrium hypochloriet)

Peroxide: 10 ppm actief product ≈ 20 ppm handelsmiddel= 20 mL op 1000 liter water• Niet gestabiliseerd

(Brenntag Waterstofperoxide, = 36 mL/1000 L)

• Gestabiliseerd(Huwa-San TR50, CID Clean, Reciclean = 29 mL/1000 L)

2121

Wetgeving

Sinds september 2013:

Europese Verordening 528/2012 van kracht voor biociden.

Biociden = middelen met algemene werking, in onderscheid met

gewasbeschermingsmiddelen (specifiek werkzaam tegen bepaalde parasiet)

Deelt biociden op in verschillende types (Product Type of PT).

PT 2: Desinfecteermiddelen en algiciden die niet rechtstreeks op

mens of dier worden gebruikt

PT 3: Dierhygiëne

PT 4: Voeding en diervoeders

PT 5: Drinkwater

Vereist voor ontsmetting irrigatiewater:

Volgens FOD Volksgezondheid: PT 4. 2222

Wetgeving

Handelsnaam Firma Actieve stof Type biocide Toelatingsnummer

Huwasan TR 50 Roam Chemie waterstofperoxide 3 + 4 397B

Huwasan TR 5 Roam Chemie waterstofperoxide 2 + 4 3300B

Chloorstabil Brenntag Na-hypochloriet 2 + 5 + 11 299B

Cid Clean Cid Lines Waterstofperoxide 3 + 4 3109B

Delgosan Van Dessel-Delgeco waterstofperoxide

Caldic waterstofperoxide

Puroxid 35% Brenntag waterstofperoxide 4 4108B

Herlisil TEVAN waterstofperoxide 50.1% 2 + 4 2305B

Reciclean W1/W2 Prayon-Kimera

Jet 5 Certis Europe Peroxide-azijnzuur 3 3106B

Virkon S Antec International pentakalium

bis(peroxymonosulfaat)bis

(sulfaat)*

3 4105

Groen = erkend als PT 4

VERGELIJKING ONTSMETTINGSMIDDELEN 2016

2424

OntsmettingsmiddelenProduct Firma Concentratie

actieve stof

Chloorstabil Brenntag 13,75% actief chloor (hypochloriet)

Diox Forte 0.75%

(huidige en vernieuwde

formulering)

Agro Logic 0,75% actief chloor (chloordioxide)

Niet gestabiliseerd peroxide Brenntag 27,5% niet-gestab. peroxide

TR50 Huwa-San 49,0-49,9% gestab. peroxide met Ag

CID Clean Cid Lines 50% gestab. peroxide met ?

CID 2000 Cid Lines 20% gestab. peroxide met 5% PAA

Proefmiddel Cid Lines 20% gestab. peroxide met 5% PAA

Inagro 4/03/2016


BEHOUD ACTIEVE STOF EN VORMING CHLORAATBIJ BEWARING ?

2626

Bewaring - proefopzet

Drie bewaartemperaturen

• Frigo (2 °C)

• Kamertemperatuur (20 °C)

• ‘Verhoogde’ temperatuur (26,5 °C)

Bepaling actieve stof wekelijks,

met teststrookjes

2727

Bewaring - proefopzet

bij chloor ontsmettingsmiddelen:

opvolging chloraatvorming

2-wekelijks,

door Primoris (= Fytolab)

2828

Bewaring chloormiddelen

Evolutie actief chloor (%)

Temperatuur Week 0 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4

Chloorstabil Kamertemp 100 90-100 90 80 80-90

Verhoogde temp 100 90-100 90 80 70-90

DI-OX forte

huidig

Kamertemp 100 90-100 90 80-90 70-80

Verhoogde temp 100 90-100 90 80-90 50-60

DI-OX forte

nieuw

Kamertemp 100 90-100 90 90 90

Verhoogde temp 100 90-100 90 90 90

2929

Bewaring chloormiddelen

Chloraatontwikkeling (mg/kg)Temperatuur Week 0 Week 2 Week 4

Chloorstabil Frigo

86700

102 000 83 100

Kamertemperatuur 88 900 86 200

Verhoogde

temperatuur

113 000 87 900

DI-OX forte

huidig

Frigo

6125

12 500 13 300

Kamertemperatuur 15 400 16 600

Verhoogde

temperatuur

16 500 16 700

DI-OX forte

nieuw

Frigo

2760

3 250 4460

Kamertemperatuur 5 900 8090

Verhoogde

temperatuur

5 850 94303030

Bewaring peroxiden

Temperatuur Week 0 Week 1 Week 2 Week 3 Week 4

Nt. gestab.

peroxide

Kamertemp 100 90-100 90-100 90 60-80

Verhoogde temp 100 90-100 90-100 90 60-80

TR50 Kamertemp 100 90-100 90-100 80-90 80-90

Verhoogde temp 100 90-100 90-100 80-90 60-80

CIDClean Kamertemp 100 90-100 90 80-90 90-100

Verhoogde temp 100 90-100 90 80-90 90-100

CID2000 Kamertemp 100 90-100 90-100 90-100 100

Verhoogde temp 100 90-100 90-100 90-100 80-90

Proefmiddel Kamertemp 100 90-100 90-100 90-100 90-100

Verhoogde temp 100 90-100 90-100 90-100 90-100

Evolutie peroxide (%)

Inagro 4/03/2016


3131

Bewaring - Besluit

Bevestiging resultaten PSKW:

afbraak van actieve stof sterk afhankelijk van

de bewaartemperatuur: bewaar koel !

Nieuwe DI-OX forte en Proefmiddel lijken veel

minder gevoelig voor afbraak van actieve stof

Risico op vorming van chloraat is veel kleiner bij

DI-OX forte, vooral bij nieuwe formulering,

dan bij Chloorstabil

VERGELIJKING EFFICIËNTIELABO-PROEVEN

3333

Efficiëntie - proefopzet

Organische belasting in het water

• “Proper” (leidingswater)

• “Vuil” (open put)

Inwerktijd

• 1 minuut

• 1 uur

• 8 uur

Toepassing

• Varkenshouderij - Enterococcen

• Serresla - Pseudomonas cichorii3434

Efficiëntie – geteste dosis

Product Dosering bij

Enterococcen

Dosering bij

P. cichorii

Chloorstabil 11 ppm actief chloor 5,5 ppm actief chloor

Diox Forte

0.75%

100 ml DF /1000 L

= 0,75 ppm actief chloor

75 ml DF /1000 L

= 0,56 ppm actief chloor

Niet-stab perox 20 ppm peroxide 10 ppm peroxide

TR50 20 ppm peroxide 10 ppm peroxide

CID Clean 20 ppm peroxide 10 ppm peroxide

CID 2000 4 ppm peroxide

Proefmiddel 4 ppm peroxide

Dosering toegepast die de firma’s aanraden

3535

Enterococcen in proper water

Efficiëntie (1)

3,2 3,23,3 3,2 3,23,2

3,1

1,6

3,0

0,00

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

Blanco Chloorstabil DI-OX Nt. gestab.

peroxide

TR50 CIDClean CID2000

Resid

uele

En

terococcen

(lo

g(kve/m

l))

1 min

1 uur

8 uur

3636

Enterococcen in ‘vuil’ water

Efficiëntie (2)

3,4 3,33,2 3,2 3,3 3,3 3,33,3

3,1

2,9

3,2 3,33,2

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0


Peroxide

TR50 CIDClean CID2000

Resid

uele

En

terococcen

(lo

g(kve/m

l))

1 min

1 uur

8 uur

Inagro 4/03/2016


3737

Pseudomonas cichorii in proper water

Efficiëntie (3)

1,91,8

1,5

1,81,6

1,8

1,2

0,9

1,4

0,8

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0


peroxide

TR50 CIDClean Kickstart

Resid

uele

P.cichorii

(lo

g(kve/m

l))

1 min

1 uur

8 uur

Proefmiddel

3838

Pseudomonas cichorii in ‘vuil’ water

Efficiëntie (4)

3,13,0

3,2

2,2

3,3 3,3 3,2

4,5

3,9

1,5

2,22,3

2,4

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

5,0


peroxide

TR50 CIDClean Kickstart

Resid

uele

P.cichorii

(lo

g(kve/m

l))

1 min

1 uur

8 uur

Proefmiddel

3939

• Chloordioxide is beste middel in proper water;

bij ‘vuil water’ is het minder goed dan peroxiden –

vraagt dan hogere concentratie.

• Bij peroxide ontsmettingsmiddelen is inwerktijd zeker

nodig. Volledige ontsmetting vraagt meer dan 8 uur

inwerking, of hogere concentratie !

• Welk peroxide ?

Proper water: Proefmiddel en TR50 beter na 1 uur en

na 8 uur inwerken;

“Vuil water: geen verschil tussen de peroxiden

• Organische belasting remt de ontsmetting van het water

Efficiëntie – Besluit

4040

Labotest 2: twee doses + langere inwerktijd (16 u)

Gietwater vrij zuiver (uit bassin):

BOD: < 5 mg/L; NH4: 0,41 mg/L

Vorige proef:

Proper water = BOD: < 5 mg/L; NH4: < 0,1 mg/L

Vuil water = BOD: 13 mg/L; NH4: 5,0 mg/L

4141

Labotest 2 - pseudomonas

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

Blanco Brenntag

10 ppm

Brenntag

20 ppm

TR50 10

ppm

TR50 20

ppm

TR50 30

ppm

Kickstart 4

ppm

Kickstart 8

ppm

start

1'

1h

8h

16h

Brenntag: effect pas na 8 uur inwerken

Huwa-San en Proefmiddel: effect reeds na 1 uur

Proefm. 4 Proefm. 8 4242

Labotest 2 - enterococcen

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00

Blanco Chloorstabil 11 ppmChloorstabil 22 ppm D-F 100 ml D-F 200 ml

start

1'

1h

8h

16h

Chloorstabil werkt al in 1 minuut

Diox Forte: duidelijk effect van dubbele dosis

Inagro 4/03/2016


4343

Besluit

Bij peroxiden heeft 1 minuut inwerktijd geen

effect: dosering pas bij beregening heeft geen

nut.

Bij proper water (BOD < 5 mg/L; NH4 < 0,4 mg/L):

• TR50: 10 ppm peroxide voldoende, met

inwerktijd van 1 uur.

Proefmiddel: 4 ppm peroxide + 1 uur.

• Brenntag peroxide vereist 20 ppm peroxide

+ 8 uur inwerktijd.

VERGELIJKING EFFICIËNTIEVELDPROEVEN BESTRIJDING NERFROT

4545

Veldproef - objectenProduct Firma Dosis

Besmette controle - 0,00 ppm

Chloorstabil Brenntag 5,5 ppm actief chloor

Diox Forte 0.75% Agro Logic 75 ml 0.75% DF /1000 L

(maximaal toegepast in praktijk)

Niet gestabiliseerd peroxide Brenntag 10 ppm peroxide

TR50 Huwa-San 10 ppm peroxide

CID Clean Cid Lines 10 ppm peroxide

Proefmiddel Cid Lines 4 ppm peroxide

Telkens: inwerking gedurende 1 minuut en 16 uur 4646

Veldproef - proefopzet

Ras kropsla: Brighton

Plantdatum: 20/10/2015

Aangieten met behandeld

Pseudomonas-water :

• na 1 min inwerking: 10 dec.

• na 16 uur inwerking: 11 dec.

Water = regenwater uit waterbassin serre

(licht organisch bevuild)

4747

Veldproef efficiëntie

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

Besmette

controle

Brenntag

1'

Brenntag

16u

Diox Forte

1'

Diox Forte

16u

CID Clean

1'

CID Clean

16u

Kickstart

1'

Kickstart

16u

Huwa-San

1'

Huwa-San

16u

ziekte-index (%)

Diox ForteProefmiddel

Huwa-San

16 u16 u16 uDIOX Forte ProefmiddelCID Clean

4848

Besluit

1 minuut inwerken => bij Brenntag, CID

Clean en Huwasan-TR50 geen beter resultaat

dan bij controle.

Wél bij Diox Forte en Proefmiddel.

16 uur inwerken: volledige bestrijding enkel

bij Diox Forte, Proefmiddel en Huwa-San

TR50.

Inagro 4/03/2016


4949

Besluit: gebruik tussenciterne

Pas concentratie aan

aan organisch materiaal:

na 8 uur inwerken moet nog wat actieve

stof aanwezig zijn

Wil je ook effect hebben op bacteriën in filters en leidingen,

dan moet rest-actieve stof aanwezig zijn op het ogenblik van

watergeven. 5050

Meting van actieve stof

Teststrookjes Merckoquant of Quantofix (°)

meten ACTIEF PRODUCT!

– Chloorstabil en DIOX Forte: 0,5 – 5,2 ppm actief chloor

– Peroxiden: 10 ppm actief product

(°) €25/100 st – bruikbaar tot 2 jaar na fabricagedatum

Inagro 4/03/2016 WATERONTSMETTING 4/03/2016 Studienamiddag gewasbescherming in glasgroenten en...

Documents

Transcript of Inagro 4/03/2016 WATERONTSMETTING 4/03/2016 Studienamiddag gewasbescherming in glasgroenten en...