Ik wil gelezen worden!DOOR ANNA VAN DEN BREEMER − 07/02/12, Volkskrant

Nederland telt ruim 160 duizend schrijvers die willen worden uitgegeven. Vraag: hoe vind ik een uitgever? Antwoord: laat het publiek bepalen of het de moeite waard is.

'Je moet een flinke buzz creëren. Maanden voor de lanceerdatum van mijn manuscript schreef ik al berichtjes op Twitter, Facebook en mijn blog growingabook.nl. Om de spanning op te voeren en mensen enthousiast te maken aandelen te kopen.' Ria Schopman (50) is het prototype van de succesvolle TenPages.com schrijver: Niks stilletjes afwachten tot een uitgever haar manuscript ontdekt, maar de boer op om haar debuutroman te slijten.

Haar roman Alea is het 55ste manuscript dat via de crowdfundingwebsite TenPages.com gaat worden uitgegeven. Binnen twee maanden wist Schopman de benodigde tweeduizend aandelen te verkopen die nodig zijn om het boek te publiceren. 'TenPages.com is een achterdeurtje naar een gerenommeerde uitgever', zegt Schopman. 'Zonder de website zou ik ook wel blijven leuren met mijn boek tot ik er bij neer zou vallen, maar realistisch gezien zou de kans op publicatie wel klein zijn geweest.'

Als 'revolutie in uitgeversland' werd TenPages.com een kleine twee jaar geleden gelanceerd. Het concept is simpel: niet de deskundige uitgever, maar het publiek bepaalt aan de hand van de eerste tien pagina's welk boek de moeite waard is om gepubliceerd te worden. Zij kunnen één of meerdere aandelen van 5 euro per stuk in de uiteindelijke uitgave kopen. Een manuscript heeft vier maanden de tijd om de grens van tweeduizend aandelen te halen. Volgens initiatiefneemster Valentine van der Lande (33) is het een logisch model. 'Die lezer is immers ook degene die het boek gaat kopen en lezen. In het boekenvak is het aanbod van boeken niet altijd goed afgestemd op de smaak van het publiek.'

Zestien boeken hebben via TenPages.com de weg naar de boekhandel gevonden. Het succesvolste voorbeeld is Zo Zuidas, een roman over drie vrouwen die in het financiële hart van Amsterdam werken. Van het boek werden dertienduizend exemplaren verkocht. Naast romans staan ook kinderboeken, thrillers en zakelijke boeken op de website.

In de boekenbranche is er ook kritiek op TenPages.com. Doordat er geen selectie plaatsvindt, staat er een hoop rommel tussen. Van wat een uitgever krijgt

opgestuurd is 95 procent ook niet geschikt voor publicatie. Dus wat maakt het uit?', zegt Van der Lande. 'Wij vragen het publiek wat goed gevonden wordt om te voorkomen dat je talentvolle schrijvers mist. '

Het TenPages.com wereldje is klein. Dat blijkt tijdens de borrel die afgelopen maand voor de 55 TenPages.com auteurs werd georganiseerd in een Amsterdams café. 'Ik zet jouw boeken altijd vooraan als ik in de boekhandel kom en dat terwijl ik niet eens aandeelhouder ben', zegt Maurice Smit tegen collega Suzanne Buis. Haar boek Ik date maar wat was de allereerste TenPages.com publicatie. 'Je helpt elkaar', zegt Smit, op de website bekend als 'moneymaker'.

Smit begon als aandeelhouder, maar kreeg het zo te pakken dat hij zelf ook is gaan schrijven. Het werd een boek over TenPages. Succesvol geld verdienen op TenPages.com haalde onlangs de grens van tweeduizend aandelen. 'Nu vraag ik op mijn beurt mijn investeerders om met folders langs de boekhandels te gaan voor de promotie van mijn boek.'

Boekenwurm Frans Cornelisz (62) is een van de meest actieve aandeelhouders op de website. Per week besteedt hij enkele uren aan het lezen van manuscripten. 'Het is spannend om invloed te hebben op de kans dat een boek wordt uitgegeven.'

Het combineert zijn liefde voor lezen en de spanning van beleggen. Voor het geld doet hij het niet, al valt er soms wel wat te verdienen. Zo waren er twee aandeelhouders die 1.000 euro hadden ingelegd voor Zo Zuid-as. Zij hebben elk 2.500 euro uitgekeerd gekregen. Haalt het boek de grens van tweeduizend aandelen niet, dan krijgt de investeerder 4 euro van de vijf ingelegde euro's terug.

Aandeelhouders op TenPages.com zijn geen afstandelijke geldschieters. Als ambassadeur zijn ze nauw betrokken bij de totstandkoming van het boek. 'Vaak worden ze uitgenodigd voor de boekpresentatie of mogen ze meedenken over de omslag', zegt Van der Lande. Er is zelfs een schrijver die aandeelhouders heeft laten optreden als figurant in zijn romandebuut.

Vooralsnog lijkt vooral de niet al te zware kost, zoals de chicklit-roman, succes te hebben op TenPages.com. Er zijn uitzonderingen. De historische roman Kelderwesp van Lein van der Wulp over een oud-verzetsstrijder werd binnengehaald door de literaire uitgever IJzer. 'Leraar Engels, 58 jaar, met snor. Eerlijk is eerlijk, niet bepaald een publicitaire droom', zegt uitgeefmanager Eva de Visser van TenPages.com. 'Maar met het startkapitaal van 118 aandeelhouders zag de uitgeverij het wel zitten.'

Al sinds zijn 30ste schrijft Van der Wulps verhalen. Gepubliceerd worden was een lang en moeizaam traject. 'Mijn eerste boek werd negen keer afgewezen. Je laveert steeds tussen schroom en bravoure omdat je weet dat je wel iets te melden hebt.' Het publiceren van een boek was een langgekoesterde droom. 'Het idee om iets na te laten, voor altijd.'

In Nederland zijn naar schatting een miljoen mensen actief op schrijfgebied. Een op de zes heeft ook de ambitie om te worden uitgegeven. Valentine van der Lande: 'Het is iets dat veel mensen ooit in hun leven beleefd willen hebben.'

Op TenPages.com moest Van der Wulp het vooral van onbekenden hebben. Job Breemer ter Stege (26) zette massaal de hulp van vrienden, familie en kennissen in. 'Een netwerk is net zo belangrijk als het verhaal.'

Zijn roman Het Vuurwerk, de Champagne & de Morfinepomp schreef Breemer ter Stege twee jaar geleden, naar aanleiding van het overlijden van zijn vader. 'Het was nogal een persoonlijk thema en ik had werkelijk geen idee of het wat was.'

De stap naar een uitgever was te groot. TenPages.com fungeerde als een soort testpanel. Binnen twee maanden had hij genoeg aandeelhouders. Deze maand voert hij gesprekken met een potentiële uitgever. 'Mijn tweede boek is inmiddels bijna klaar.'