Iedereen geletterd! · 8 Geletterdheid Na.de.overgang.van.analfabetisme.naar.geletterdheid.en....

Iedereen geletterd!Lokaal samenwerken voor geletterde mensen

Ministerie.van.de.Vlaamse.Gemeenschap,.departement.Onderwijs

i .s .m ..Vereniging.van.Vlaamse.Steden.en.Gemeenten

Inhoud

Inhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

1 ...Geletterde.mensen,.een.cruciaal.beleidspunt . . . . . . . . . . 6

2 .. Inspirerende.praktijkvoorbeelden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

2 .1 .. Generatie-armen.activeren.voor.geletterdheid.–..Genk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

2 .2 .. Wegwijs.in.papieren.en.formulieren.–.Brugge. . . . . 17

2 .3 .. Vergadertechnieken,.leren.en.werken.in.groep.–..Geel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

2 .4 .. Budgetbeheer.–.Sint-Truiden .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 25

2 .5 .. Basisvaardigheden.ICT.voor.PWA-ers.–.Diest. . . . 31

2 .6 .. Sociale.vorming.voor.OCMW-cliënten.–.Mechelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

2 .7 .. Algemene.vorming.en.sociale.vaardigheden.–..Dendermonde.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

2 .8 .. Netwerken.voor.geletterdheid.–.Leuven. . . . . . . . . 44

3 .. Basiseducatie.in.Vlaanderen,.ook.een.partner.voor.u? . . 49

3 .1 .. Het.reguliere.aanbod. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

3 .2 .. Maatwerk.en.contractonderwijs. . . . . . . . . . . . . . . . 53

Bijlage:.Adressenlijst.centra.voor.basiseducatie. . . . . . . . . . 55

Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

4

In

le

id

in

gInleiding

Hebben.volwassenen.in.Vlaanderen.genoeg.basisvaardig-heden.om.hun.job.goed.te.doen.en.om.volwaardig.te.functio-neren.in.de.samenleving?.Het.antwoord.is.neen:.15%.tot.18%.van.de.bevolking.is.te.laag.geletterd.om.dat.te.doen ..Eén.op.de.zes.inwoners.dus .

Toch.hebben.ook.kortgeschoolde.mensen.in.de.economie.en.de.samenleving.van.vandaag.een.behoorlijke.bagage.van.geletterdheid.nodig ..De.stadswacht.rapporteert.in.korte.nota’s.aan.zijn.chef.over.gebeurtenissen.van.de.voorbije.dag ..Alle.bedienden.en.veel.arbeiders,.van.hoog.tot.laag,.werken.met.e-mail.en.internet ..Ook.als.burger.weet.je.de.weg.op.internet.om.informatie.over.openbare.en.andere.diensten.op.te.zoeken ..En.wie.iets.op.afbetaling.koopt,.berekent.hoeveel.intrest.hij.te.betalen.heeft,.gaat.na.of.dat.kan.binnen.zijn.budget.en.leest.ook.‘de.kleine.lettertjes’.in.het.contract.–.of.hoort.dat.toch.te.doen ..

Vlaanderen.heeft.dus.een.sterk.beleid.nodig.om.de.gelet-terdheid.van.de.bevolking.op.te.krikken ..Dat.vereist.samen-werking.tussen.veel.actoren,.ook.op.lokaal.niveau ..Lokale.besturen.staan.het.dichtst.bij.de.burger.en.kunnen.dus.het.best.inschatten.wat.de.noden.en.behoeften.zijn.van.de.lokale.bevolking.en.welke.oplossingen.mogelijk.zijn ..Niet.alleen.inzake.de.eerder.‘traditionele’.elementen.van.een.sociaal.beleid,.zoals.werkgelegenheid,.kinderopvang,.ouderenzorg,.duurzaam.en.betaalbaar.wonen ..Maar.ook.inzake.gelet-terdheid ..

Daartoe.heeft.het.lokale.bestuur.een.aantal.instrumenten.ter.beschikking ..Maatschappelijke.integratie.is.een.kerntaak.van.het.OCMW,.maar.dit.betekent.niet.dat.lokale.besturen.alles.zelf.moeten.doen ..Als.lokale.besturen.een.probleem.van.gelet-terdheid.ervaren.bij.hun.personeel.of.bij.hun.cliënten,.kunnen.ze.rond.de.tafel.gaan.zitten.met.het.centrum.voor.basisedu-catie.uit.de.gemeente.of.uit.de.streek ..Want.die.centra.zijn.

�

specialist.in.onderwijs.aan.laaggeschoolde.volwassenen ..De.afspraken.van.een.lokaal.bestuur.met.deze.centra.kunnen.worden.geformaliseerd.in.protocollen,.maar.ook.informele.samenwerking.kan.tot.resultaten.leiden .

In.deze.brochure.worden.succesvolle.vormen.van.samen-werking.gepresenteerd,.waarin.gemeenten.en.OCMW’s,.centra.voor.basiseducatie.en.welzijnsorganisaties.de.handen.in.elkaar.hebben.geslagen.voor.meer.geletterdheid.bij.kansarme.doelgroepen ...De.brochure.is.bedoeld.voor.de.sociale.diensten.van.gemeenten,.de.diensten.maatschappelijk.werk.van.de.OCMW’s.en.alle.andere.lokale.en.regionale.actoren.(centra.voor.algemeen.welzijnswerk,.ziekenfondsen.…).die.zich.willen.engageren.om.de.basisvaardigheden.van.hun.cliënten.te.verhogen,.zodat.ze.op.een.volwaardige.manier.deelnemen.aan.de.samenleving .

Deze.brochure.kwam.tot.stand.met.de.medewerking.van.verschillende.centra.voor.basiseducatie.en.het.Vlaams.Onder-steuningscentrum.voor.de.Basiseducatie.(VOCB);.zij.stelden.de.noodzakelijke.informatie.ter.beschikking ..We.hopen.dat.dit.boekje.ook.u.op.goede.ideeën.brengt.en.u.inspireert.om.samen.met.de.andere.lokale.actoren.aan.de.slag.te.gaan.voor.geletterdheid.voor.iedereen ..

6

Ge

le

tte

rd

he

id 1.Geletterdemensen,eencruciaal

beleidspunt

De.meeste.mensen.denken.bij.geletterdheid.zonder.meer.aan.‘kunnen.lezen.en.schrijven’ ..Sommigen.denken.daarbij.ook.aan.rekenvaardigheid ..Maar.geletterdheid.is.veel.meer.dan.dat ..En.het.wordt.echt.moeilijk.wanneer.men.probeert.te.omschrijven.wat.een.geletterde.mens.kan.of.zou.moeten.kunnen ..Is.iemand.geletterd.als.hij.of.zij.een.eenvoudige.tekst.kan.lezen?.Als.hij.of.zij.veel.spellingfouten.schrijft?.Een.eensluidend.antwoord.op.die.vragen.is.er.niet,.want.er.zijn.verschillende defi nities van geletterdheid.

Analfabetisme voorbij

De.opvattingen.over.het.geletterdheidprobleem.zijn.de.voorbije.jaren.sterk.geëvolueerd ..Tot.voor.enkele.jaren.had.men.het.over.analfabetisme ..De.bevolking.werd.als.het.ware.opgesplitst.in.alfabeten.en.analfabeten ..Analfabetisme.of.–.simpel.gezegd.–.niet.kunnen.lezen.en.schrijven,.werd.gezien.als.een.persoonlijk.gebrek,.een.falen,.een.handicap.zelfs ..Op.dat.probleem.rustte.een.taboe ..Niemand.mocht.het.weten.en.wie.opnieuw.wilde.gaan.leren.moest.hiervoor.een.hoge.drempel.over ..

Deze.opvatting.over.laaggeletterdheid.als.het.simpele.analfa-betisme.leeft.vandaag.nog.altijd.bij.de.publieke.opinie,.bij.sommige.organisaties,.bij.besturen.en.diensten.en.soms.ook.nog.bij.de.opleiders.zelf ..Maar.wetenschappelijk.onderzoek1.heeft.aangetoond.dat.we.het.geletterdheidprobleem.positiever.en.ruimer.moeten.benaderen ..Vandaag.is.de.kernvraag:.hebben.volwassenen.genoeg.basisvaardigheden.–.waaronder.

1. IALS ..International.adult.literacy.survey ..Statistics.Canada ..1994-1998 ..Zie.ook.Van.Damme.D,.Hoe geletterd/gecijferd is Vlaanderen? Functi-onele taal- en rekenvaardigheden van Vlamingen in internationaal perspectief..Leuven,.Garant,.1997 .

�

geletterdheid.–.om.actief.deel.te.nemen.aan.de.samenleving.van.vandaag?.De.klassieke.probleemomschrijving.van.niet.kunnen.lezen.en.schrijven.volstaat.niet.meer ..Geletterdheid.is.veel.breder ..Het.gaat.om.alle kennis en vaardigheden om via geschreven taal te communiceren en informatie te verwerken,.dus.ook.om.gecijferdheid.en.ICT-geletterdheid ..Bijvoor-beeld:.informatie.lezen.en.invullen.op.documenten.en.formu-lieren, berekenen hoe je kan rondkomen met het leefloon, de.verborgen.verleiders.in.het.reclamedrukwerk.trachten.te.ontwijken,.de.etiketten.lezen.over.opslag.en.gebruik.van.schoonmaakproducten,.solliciteren.met.de.WIS-computer .

Nieuw: functionele geletterdheid en sleutelcompetenties

Dit.zijn.allemaal.voorbeelden.van.functionele geletterdheid:.geletterdheid.in.functie.van.de.werkomstandigheden.en.de.leefomstandigheden ..Die.soort.geletterdheid.staat.vandaag.centraal ..Ze.is.anders.voor.een.volwassene.dan.voor.een.kind,.voor.een.poetsvrouw.dan.voor.een.werkzoekende ..Functi-onele.geletterdheid.heeft.te.maken.met.het.actief.functioneren.in.de.maatschappij:.de.klasagenda.van.je.kind.lezen.en.onder-tekenen,.een.briefje.invullen.om.deel.te.nemen.aan.het.ouder-contact,.de.krant.lezen,.de.rente.van.een.lening.berekenen,.informatie.opzoeken.op.het.internet ..Alleen.geletterde.mensen.kunnen.zich.zelfstandig.beredderen.in.de.samenleving.vandaag ..Het.is.een.cruciale.vaardigheid.om.in.onze.samen-leving.vandaag.mee.te.kunnen,.op.alle.terreinen .

De.sprong.van.het.negatieve.begrip.analfabetisme.naar.het.veel.ruimere.en.positieve.geletterdheid.heeft.verstrekkende.gevolgen ..Het.taboe.van.analfabeet.zijn.verdwijnt.en.de.drempel.voor.levenslang.leren.verlaagt ..Geletterdheid.is.een.normale.zaak,.een.werkpunt.voor.iedereen ..Want.iedereen.moet.af.en.toe.nieuwe.competenties.verwerven,.zowel.het.kaderlid.als.de.bediende.en.de.arbeider,.zowel.ouderen.als.jongeren,.zowel.werkenden.als.werkzoekenden ..Levenslang.leren.hoort.er.vandaag.bij,.voor.iedereen ..

8

Ge

le

tte

rd

he

id

Na.de.overgang.van.analfabetisme.naar.geletterdheid.en.functionele.geletterdheid,.is.er.recent.nog.een.nieuwe.stap.gezet ..Geletterdheid.wordt.verder.verruimd.naar.zogenaamde.life skills of.sleutelcompetenties.die.toepasbaar.zijn.in.veel.situaties,.zoals.probleemoplossend.vermogen,.aanpassings-vermogen,.verantwoordelijkheidszin,.sociale.vaardigheden,.omgaan.met.numerieke.gegevens ..

Is onze bevolking geletterd?

Over.de.aanwezigheid.van.geletterdheidvaardigheden.en.sleutelcompetenties.bij.de.Vlaamse.bevolking.is.er.geen.recent.onderzoek ..De.enige.basis.blijft.de.International Adult Literacy Survey.(IALS-onderzoek).van.ruim.tien.jaar.geleden ..Daaruit.blijkt.dat.Vlaanderen.globaal.vrij.goed.scoort.inzake.geletterdheid,.maar.er.zijn.ook.knelpunten2 .

Bijna.een.op.de.vijf.Vlaamse.volwassenen.functioneert.op.het.laagste.geletterdheidniveau ..In.Vlaanderen.hebben.we.in.vergelijking.met.andere.landen.veel.laaggeletterden.en.veel.hooggeletterden ..De.middengroep.is.relatief.klein ..Er.is.ook.een.beduidend.hoger.aantal.laaggeletterde.werklozen.in.Vlaanderen.dan.in.andere.landen ..Ongeveer.60%.van.de.werklozen.haalt.een.van.de.laagste.twee.geletterdheidniveaus ..En.zij.schatten.de.invloed.van.geletterdheid.op.hun.eigen.kansen.op.werk.vaak.verkeerd.in ..Laaggeletterden.maken.minder.kans.op.een.job.en.zeker.op.een.job.van.lange.duur ..Ze.hebben.dus.serieuze.problemen.op.de.arbeidsmarkt,.maar.maken.de.link.niet.met.hun.laaggeletterdheid ..

2. OECD,.Literacy in the information age: Final report of the international literacy survey..Paris,.2000 .

�

Geletterdheid en werk

Cijfers.uit.internationaal.onderzoek3.bevestigen.het.belang.van.geletterdheid.op.de.arbeidsmarkt ..

-. Vrouwen.met.een.laag.geletterdheidniveau.hebben.drie.maal.minder.kans.dan.anderen.om.tussen.23.en.33.jaar.een.fulltime.baan.te.vinden .

-. Mannen.met.een.laag.geletterdheidniveau.hebben.vijf.keer.minder.dan.anderen.een.fulltime.baan.tussen.23.en.33.jaar .

-. Op.een.leeftijd.van.37.jaar.is.de.kans.op.werkloosheid.bij.mannen.met.een.laag.niveau.van.taal.en.rekenvaardigheid.zes.keer.zo.hoog.als.bij.anderen .

Laaggecijferde.en.laaggeletterde.volwassenen.lopen.dus.een.hoger.risico.op.werkloosheid ..In.de.Verenigde.Staten.blijkt.dat.79%.van.de.19.tot.23-jarigen.die.leven.van.een.sociale.uitkering.een.geletterdheidniveau.heeft.beneden.het.Ameri-kaanse.gemiddelde ..Van.de.Britse.volwassenen.die.uitsluitend.leven.van.een.sociale.uitkering.scoort.twee.derden.op.de.twee.laagste.geletterdheidniveaus .

Geletterdheid en sociale cohesie

Geletterdheid.is.niet.alleen.cruciaal.om.een.job.te.vinden ..Het.is.ook.essentieel.bij.het.maken.van.verantwoorde.maatschap-pelijke.keuzes,.de.uitoefening.van.burgerschap.en.deelname.aan.het.maatschappelijke.leven ..Het.IALS-onderzoek.maakt.duidelijk.dat.taal-.en.rekenvaardigheden.een.voorwaarde.zijn.voor.culturele,.sociale.en.politieke.participatie ..

3 Assembling the fragments: a review of research on adult basic skills..DfEE,.London,.2001 .

10

Ge

le

tte

rd

he

id

Brits.onderzoek4.toont.aan.dat.laaggeletterde.vrouwen.en.mannen.nauwelijks.deelnemen.aan.gemeenschapsactiviteiten.in.buurten,.scholen,.bewonersgroepen.of.politieke.partijen ..3%.van.deze.mannen.en.14%.van.deze.vrouwen.is.ooit.publiek.actief.geweest,.tegenover.30%.van.de.mannen.en.47%.van.de.vrouwen.bij.de.populatie.met.goede.taal-.en.rekenvaardig-heden ..Het.hier.al.vermelde.Britse.onderzoek.toont.bovendien.het.volgende.aan .

- Slechts.14%.van.de.laaggeletterde.mannen.is.politiek.geïnteresseerd,.tegenover.53%.van.de.mannen.met.een.goed.geletterdheidniveau .

- 50%.van.de.laaggeletterde.mannen.is.van.mening.dat.geen.enkele.politieke.partij.iets.goeds.kan.doen,.tegenover.10%.van.de.mannen.met.een.goed.geletterdheidniveau .

- Vrouwen.met.lage.rekenvaardigheden.gaan.drie.keer.minder.stemmen.dan.vrouwen.met.goede.rekenvaardig-heden .

- 20%.van.de.laaggeletterde.volwassenen.is.niet.op.de.hoogte.van.actualiteit.of.belangrijke.gebeurtenissen,.tegenover.1%.van.de.volwassenen.met.een.goed.gelet-terdheidniveau .

Een gericht beleid in Vlaanderen

Stilaan.is.ook.in.Vlaanderen.het.besef.gegroeid.dat.het.verwerven.of.verhogen.van.geletterdheid.moet.gebeuren.in.het.bredere.kader.van.alle.vaardigheden.die.van.belang.zijn.in.de.maatschappij.van.vandaag:.algemene.sleutelvaardig-heden.voor.werk.en.voor.sociale,.culturele.en.politieke.parti-cipatie, specifi eke vaardigheden voor een job en voor onder-

4 Assembling the fragments: a review of research on adult basic skills..DfEE,.London,.2001 .

11

nemerschap,.basisvaardigheden.om.te.zorgen.voor.de.eigen.gezondheid.en.voor.het.levensonderhoud.enz .

In.zijn.beleidsnota.2004-2009.stelt.de.minister.van.Werk,.Onderwijs.en.Vorming.deze.visie.scherp ..Een.te.groot.deel.van.de.Vlaamse.bevolking.beschikt.niet.over.voldoende.basis-vaardigheden.voor.taal,.rekenen.en.computergebruik.om.vlot.in.de.huidige.samenleving.te.kunnen.functioneren,.wat.leidt.tot.een.ongewenst.maatschappelijk.dualiseringproces,.een.kloof.tussen.laaggeletterden.en.hooggeletterden ..Om.die.kloof.te.overbruggen.heeft.de.Vlaamse.Regering.op.24.juni.2005.een.strategisch.plan.Geletterdheid verhogen.goedgekeurd ..Tegelijk.kreeg.een.ambtelijke.stuurgroep.de.opdracht.om.dit.plan.verder.uit.te.werken,.zoveel.mogelijk.gekoppeld.aan.al.bestaande.opties.en.acties.in.de.verschillende.beleidsdo-meinen ..

In.uitvoering.van.dit.plan.worden.heel.wat.initiatieven.genomen.om.het.probleem.van.laaggeletterdheid.vast.te.stellen.en.aan.te.pakken ..Er.wordt.werk.gemaakt.van.sensibilisering,.screening.en.sterke.partnerschappen,.ook.met.de.OCMW’s,..CAW’.s.en.andere.lokale.actoren ..Aandacht.voor.geletterdheid.zal.het.lokaal.sociaal.beleid.ongetwijfeld..ten.goede.komen ..

12

Ge

le

tte

rd

he

id 2. Inspirerendepraktijkvoorbeelden

2.1. Generatie-armen activeren voor geletterdheid

– Genk

Context en ontstaansgeschiedenis

. Met.middelen.van.het.Stedenfonds.zet.het.centrum.voor.basiseducatie.in.Genk.activiteiten.op.om.generatiearmen.te.activeren.en.toe.te.leiden.naar.de.reguliere.opleidingen.basiseducatie ..Deze.actie.past.in.een.ruimere.aanpak ..Het.centrum.stelt.immers.vast.dat.het.voor.de.generatiearmen.bijzonder.moeilijk.is.om.gebruik.te.maken.van.het.onder-wijsaanbod.in.de.centra.voor.basiseducatie ..Hun.moeilijke.levensomstandigheden.bieden.onvoldoende.ruimte.om.in.te.gaan.op.een.systematisch.onderwijs-.of.vormings-aanbod .

. Het.doel.van.de.actie.is.om.kansarme.groepen.op.een.meer.gerichte.manier.te.betrekken.bij.het.onderwijs-.en.vormingsaanbod.van.het.centrum.voor.basiseducatie ..Daartoe.werkt.het.centrum.samen.met.organisaties.die.dicht.bij.de.kansarme.doelgroepen.staan.in.Genk:.het.OCMW,.het.dagcentrum.Actief,.het.Ontmoetingshuis.en’t.Huis ..

. Het.project.is.bescheiden.gestart.tien.jaar.geleden ..Intussen.is.het.een.vast.onderdeel.geworden.in.de.samen-werking.werking.tussen.het.OCMW.en.het.centrum.voor.basiseducatie .

13

Doelgroep

. De.doelgroep.van.de.actie.zijn.generatiearmen,.cliënten.van.het.OCMW ..Alle.cursisten.hebben.voldoende.kennis.van.het.Nederlands .

Initiatiefnemer en actiestrategie

. Het.OCMW.Genk.speelde.in.op.de.mogelijkheden.die.geboden.werden.naar.aanleiding.van.de.federale.omzend-brief.van.23.juni.2006.over.sociale.en.culturele.participatie.van.kansarmen ..Die.omzendbrief.formuleert.een.aantal.doelstellingen,.waaronder.het.nemen.van.initiatieven met het oog op de toegankelijkheid tot en de kennismaking met de nieuwe informatie- en communicatietechnologieën (ICT) ..

. Het.centrum.voor.basiseducatie.heeft.een.activeringspro-gramma.ICT.uitgewerkt ..Later.werd.de.actie.uitgebreid.met.activeringsprogramma’s.voor.maatschappelijke.oriëntatie:.gebruik.van.het.openbaar.vervoer,.de.gemeenteraadsver-kiezingen,.techniek. . . . ..

Communicatie en promotie

. Het.centrum.voor.basiseducatie.overlegt.met.het.OCMW.en.met.de.andere.partners.in.het.project.en.geeft.infor-matie.over.de.geplande.activiteiten.aan.de.verschillende.partners ..Het.OCMW.verspreidt.die.informatie.in.de.wijkbu-reaus .

. De.sociale.dienst.van.het.OCMW.spoort.de.leerbe-hoeften.op.bij.zijn.cliënten ..Hij.neemt.met.hen.contact.op.en.informeert.en.motiveert.diegenen.die.voor.de.actie.in.aanmerking.komen ..De.informatie.over.de.potentiële.kandi-daten.wordt.aan.het.centrum.voor.basiseducatie.doorge-

14

Vo

orb

ee

ld

en

geven,.zodat.het.centrum.zelf.bijkomend.contact.met.de.kandidaten.kan.opnemen.als.dat.nodig.blijkt .

Organisatiemodel

. De.activeringsactiviteit.wordt.ingericht.in.sessies.van.drie.uur.gedurende.vier.weken ..De.lessen.vinden.plaats.in.de.lokalen.van.het.centrum.voor.basiseducatie ..Alle.initiatieven.worden.genomen.in.onderling.overleg.met.de.andere.partners.in.een.stuurgroep .

Inhoud en werkwijze

. De.activiteiten.worden.opgebouwd.op.basis.van.de.ervaringen.en.behoeften.van.de.cursisten ..Hun.vaardig-heden.zijn.vaak.verschillend,.maar.die.heterogeniteit.wordt.door.de.medewerker.van.het.centrum.voor.basiseducatie.in.positieve.zin.aangewend .

. Tijdens.de.sessies.staan.de.vragen.van.de.cursisten.centraal,.maar.toch.wordt.in.grote.lijnen.een.vaste.opbouw.gevolgd.waarbij.de.ICT-basisvaardigheden.systematisch.aan.bod.komen.(klikken,.dubbelklikken,.betekenis.van.icoontjes,.informatie.opzoeken.op.het.internet.…) .

. Deze.cursus.vormt.een.eerste.stap ..De.medewerker.van.het.centrum.voor.basiseducatie.stimuleert.de.cursisten.een.verdere.stap.te.zetten.naar.het.reguliere.ICT-aanbod.in.het.centrum.voor.basiseducatie.of.in.een.centrum.voor.volwas-senenonderwijs ..Anderen.hebben.nog.extra.stimulansen.nodig.en.nemen.in.sommige.gevallen.deel.aan.een.active-ringsactiviteit.rond.maatschappelijke.oriëntatie,.die.het.centrum.voor.basiseducatie.na.het.succes.van.de.active-ringsprogramma’s.ICT.uitwerkte ..

1�

Randvoorwaarden

. Het.centrum.voor.basiseducatie.maakt.voor.deze.activi-teiten.gebruik.van.middelen.uit.het.stedenfonds .

. Alle.activiteiten.worden.in.de.stuurgroep.geëvalueerd .

Resultaten en meerwaarde

. Sinds.2005.hebben.ruim.80.personen.deelgenomen.aan.de.verschillende.ICT-activiteiten ..Een.vierde.van.hen.schrijft.zich.nadien.in.voor.een.uitgebreidere.cursus.in.het.centrum.voor.basiseducatie ..Het.succes.van.de.activiteiten.rond.maatschappelijke.oriëntatie.is.kleiner;.het.blijkt.moeilijk.om.voldoende.geïnte-resseerden.voor.deze.activiteiten.te.mobiliseren .

. Voor.het.OCMW.is.de.structurele.band.die.nu.werd.uitge-bouwd.onmisbaar ..Naast.de.individuele.hulpverlening.van.het.OCMW.is.de.samenwerking.met.het.centrum.voor.basiseducatie.onmisbaar.om.de.kansen.op.participatie.van.generatiearmen.in.de.samenleving.te.verhogen ..Naast.de.verworven.kennis.en.vaardigheden.is.vooral.meer.welzijn.van.de.doelgroep.van.belang.voor.het.OCMW ..Mensen.die.deelgenomen.hebben.aan.de.activiteiten.zetten.hun.eerste.stappen.naar.opleiding.en.vorming,.hun.isolement.wordt.doorbroken.en.ze.nemen.opnieuw.deel.aan.de.samen-leving .

Contact

. Centrum.voor.basiseducatie.Hoogstraat.5.-.3600.Genk.089.35.59.90

16

Vo

orb

ee

ld

en

. OCMW.GenkWeg.naar.As.58.-.3600.Genk.089.57.34.00

Andere initiatiefnemers

. Acties.om.armen.te.activeren.en.toe.te.leiden.naar.onderwijs-.en.vormingsaanbod.treft.men.onder.meer.ook.aan.in.het.centrum.voor.basiseducatie.van.Diksmuide .

1�

2.2. Wegwijs in papieren en formulieren – Brugge


. Het.centrum.voor.basiseducatie.in.Brugge.werkt.al.verschillende.jaren.samen.met.gemeentebesturen.en.OCMW’s.in.de.regio ..Het.organiseert.opleidingen.op.de.werkvloer.voor.kortgeschoold.gemeentepersoneel ..

. Sinds.het.jaar.2000.geeft.het.centrum.voor.basiseducatie.korte.cursussen.voor.cliënten.van.het.OCMW ..Aanvankelijk.lag.het.accent.van.deze.cursussen.op.het.verwerven.van.communicatieve.vaardigheden ..Gaandeweg.is.er.meer.belangstelling.gekomen.voor.functionele.vaardigheden:.het.inzicht.krijgen.in.de.verschillende.elementen.van.het.systeem.van.sociale.zekerheid.en.het.aan.de.slag.kunnen.gaan.met.de.gebruikelijke.documenten.en.formulieren .

. De.eerste.cursus.Wegwijs in papieren en formulieren.vond.plaats.op.vraag.van.het.OCMW.in.Knokke-Heist ..Intussen.wordt.de.cursus.ook.ingericht.in.samenwerking.met.het.OCMW.van.Sijsele-Damme.en.Zedelgem .

Doelgroep

De doelgroep voor de cursussen zijn leefloontrekkers bij.het.OCMW.en.OCMW-cliënten.die.geen.aanspraak.kunnen.maken.op.een.werkloosheidsvergoeding.of.een.ziekte-uitkering ..Deze.laatste.groep.mensen.wordt.door.het.OCMW.tewerkgesteld.tot.zij.in.aanmerking.komen.voor.een.werkloosheidsvergoeding.of.andere.sociale.uitkeringen.(artikel.60) ..De.duur.van.de.tewerkstelling.bij.het.OCMW.hangt.af.van.de.leeftijd.van.de.betrokkene.en.kan.oplopen.tot.twee.jaar .

. Volwassenen.van.alle.leeftijden.met.een.verschillende.sociale.achtergrond.en.van.verschillende.herkomst.zijn.

18

Vo

orb

ee

ld

en

bij.de.cursus.betrokken ..Alle.cursisten.hebben.voldoende.kennis.van.het.Nederlands .


. Het.OCMW.treedt.op.als.initiatiefnemer.voor.het.vormings-programma ..Voor.de.uitvoering.doet.het.een.beroep.op.het.centrum.voor.basiseducatie,.dat.voldoende.expertise.heeft.in.onderwijs.en.vorming.voor.deze.doelgroepen ..Het.vormingsprogramma.is.een.integraal.onderdeel.van.de.aanpak.van.het.OCMW.voor.deze.doelgroep,.maar.het.zijn.de.OCMW-cliënten.zelf.die.de.beslissing.nemen.om.al.dan.niet.in.te.schrijven.voor.de.cursus .


. De.sociale.dienst.van.het.OCMW.neemt.contact.op.met.de.cliënten.en.informeert.diegenen.die.voor.de.opleiding.of.vorming.in.aanmerking.komen ..Het.OCMW.geeft.er.de.voorkeur.aan.de.cliënten.niet.te.dwingen.tot.deelname.aan.de.cursus ..Meestal.wordt.slechts.een.relatief.kleine.groep.bereid.gevonden.om.deel.te.nemen .

Organisatiemodel

. Het.vormingsprogramma.wordt.ingericht.in.sessies.van.drie.uur,.gedurende.vijf.weken ..De.lessen.worden.gegeven.in.infrastructuur.in.de.gemeente.waar.het.OCMW.gevestigd.is .

. De.medewerker.van.het.centrum.voor.basiseducatie.rapporteert.na.elke.les.aan.het.OCMW.over.de.lesin-houden,.de.voortgang.van.de.cursisten.in.het.leerproces.en.de.problemen.die.zich.eventueel.hebben.voorgedaan .

1�

Inhoud en werkwijze

. Vertrekkend.van.de.informatie.op.een.loonstrookje.worden.verschillende.elementen.uit.het.stelsel.van.de.sociale.zekerheid.belicht:.bruto-.en.nettosalaris,.de.afhouding.voor.pensioen.en.ziekteverzekering,.de.zorgverzekering,.de.functie.van.het.ziekenfonds.…

. Naast.de.verschillende.aspecten.van.de.sociale.zekerheid.wordt.aandacht.besteed.aan.het.thema.van.rechten.en.plichten.als.werknemer.of.werkzoekende,.wonen.en.huren,.problemen.met.deurwaarders,.de.werking.van.het..gerecht.…

Wegwijs in papieren en formulieren.is.een.informatief.vormingsprogramma ..Het.is.opgevat.als.een.eerste.inleiding.in.het.stelsel.van.de.sociale.zekerheid ..De.cursisten.leren.het.belang.van.bepaalde.documenten.en.formulieren.beter.inzien,.hoe.bepaalde.formulieren.in.te.vullen.en.hoe.er.verder.mee.om.te.gaan ..De.lesgevers.maken.hiervoor.gebruik.van.de.documenten.en.formulieren.die.de.cursisten.zelf.meebrengen .

. Aanvankelijk.werd.een.beroep.gedaan.op.externe.experten.die.bij.bepaalde.onderdelen.meer.uitgebreide.toelichting.kwamen.geven ..Nu.beschikt.het.centrum.per.onderdeel.over.een.beperkte.syllabus.met.oefeningen,.waarbij.de.gespecialiseerde.informatie.van.verschillende.diensten.wordt.benut .

Randvoorwaarden

. Het.centrum.voor.basiseducatie.sluit.voor.de.uitwerking.van.het.vormingsprogramma.een.formele.overeenkomt.af.met.het.OCMW ..Er.zijn.hiervoor.vaste.prijsafspraken.gemaakt.tussen.de.verschillende.centra.in.de.provincie.West-Vlaanderen .

20

Vo

orb

ee

ld

en

. Voor.de.start.van.de.cursus.wordt.uitgebreid.overlegd.met.het.OCMW,.zodat.het.vormingspakket.goed.kan.aansluiten.bij.de.behoeften.die.door.het.OCWM.vastgesteld.zijn .

. Na.elke.cursus.houdt.het.centrum.voor.basiseducatie.een.uitgebreide.evaluatie.met.het.OCMW ..Wanneer.dat.gewenst.is,.wordt.de.cursus.bijgestuurd .


. In.de.voorbije.periode.werden.50.personen.bereikt ..De.cursus.is.succesvol ..Dit.blijkt.uit.de.evaluatie.zowel.van.de.cursisten.als.van.de.betrokken.OCMW’s ..De.introductie.in.het.stelsel.van.de.sociale.zekerheid.en.leren.omgaan.met.formulieren.en.documenten.bieden.de.cursisten.een.ruimer.inzicht.en.leiden.tot.zelfstandiger.functioneren .

. Het.OCMW.oefent.weinig.druk.uit.op.de.kandidaat-cursisten.om.aan.de.cursus.deel.te.nemen ..Het.centrum.voor.basiseducatie.vraagt.zich.af.of.het.effect.niet.kan.verhoogd.worden.door.deelname.aan.het.vormings-.of.opleidingsprogramma.sterker.te.stimuleren.of.te.verplichten .

Contact

. Centrum.voor.basiseducatie

Collaert.Mansionstraat.24.-.8500.Brugge

050.34.15.15

. OCMW.Knokke-Heist

Noordhinder.31.-.8301.Knokke-Heist

050.53.00.61

21


. Soortgelijke.acties.treft.men.onder.meer.ook.aan.in.het.centrum.voor.basiseducatie.van.Roeselare .

22

Vo

orb

ee

ld

en

2.3. Vergadertechnieken, leren en werken in

groep – Geel


Het.centrum.voor.basiseducatie.in.Geel.werkt.al.verschil-lende.jaren.samen.met.gemeentebesturen.en.OCMW’s.in.de.Zuiderkempen.(Herentals,.Mol,.Geel,.Dessel,.Herselt,.Westerlo,.Hulshout) ..Er.zijn.korte.succesvolle.opleidingen.op.de.werkvloer.voor.kortgeschoold.gemeentepersoneel.(communicatie.op.het.werk.voor.onderhoudspersoneel,.functioneren.op.het.werk,.communicatieve.vaardigheden.voor.stadswachten) ..Het.centrum.richt.ook.cursussen.assertiviteit.in.voor.cliënten.in.budgetbegeleiding .

. In.het.kader.van.regionaal.armoedeoverleg.groeide.het.voorstel.voor.een.korte.cursus.Vergadertechnieken, asser-tiviteit, leren werken in groep ..De.cursus.vond.plaats.in.Mol .

Doelgroep

De.doelgroep.van.de.actie.zijn.armen.die.zich.georga-niseerd.hebben.in.een.stuurgroep.permanent.armoede-overleg .


. Het.initiatief.ontstond.in.de.schoot.van.het.permanent.armoedeoverleg.dat.de.behoefte.vaststelde.om.op.een.meer.gestructureerde.manier.te.gaan.werken ..Het.centrum.voor.basiseducatie.participeerde.al.enkele.jaren.aan.dit.overleg .

23


. Het.centrum.voor.basiseducatie.heeft.met.het.OCMW.en.met.de.andere.partners.zitting.in.het.armoedeoverleg ..Geïnteresseerde.kandidaten.kunnen.zich.melden;.zodra.een.kleine.groep.gevormd.is.gaat.de.cursus.van.start .

Organisatiemodel

. De.cursus.is.gespreid.over.acht.sessies.van.telkens.drie.uur ..Een.maatschappelijk.werkster.neemt.de.laatste.tien.minuten.van.elke.sessie.deel,.zodat.ze.op.de.hoogte.is.van.de.aangeboden.lesinhoud.en.de.evaluatie.door.de.cursisten.aan.het.einde.van.elke.les.beter.kan.inschatten .

Inhoud en werkwijze

. Elke.sessie.in.de.cursus.wordt.opgevat.als.een.echte.vergadering ..Verschillende.thema’s.die.in.de.stuurgroep.permanent.armoedeoverleg.aan.bod.zullen.komen,.kunnen.worden.voorgesteld.en.besproken,.bv ..jongeren.en.armoede,.huisjesmelkerij,.vreemdelingen,.energiegebruik ..

. Tijdens.de.sessies.is.er.aandacht.voor.de.ervaringen.en.meningen.van.de.cursisten,.maar.er.is.een.vaste.opbouw ..Bij.de.start.van.elke.sessie.wordt.een.korte.input.gegeven,.bv ..leren.structureren,.non-verbaal.contact,.niet.in.herhaling.vallen ..Cursisten.geven.elkaar.nadien.feedback.over.de.manier.waarop.ze.aan.de.vergadering.deelnemen.en.de.evolutie.in.hun.wijze.van.vergaderen ..Omdat.de.cursisten.elkaar.goed.kennen.is.er.een.grote.onderlinge.betrokkenheid .

Randvoorwaarden

. Het.centrum.voor.basiseducatie.sluit.voor.de.uitwerking.van.het.programma.een.formele.overeenkomt.af.met.

24

Vo

orb

ee

ld

en

het.OCMW ..De.prijs.is.gebaseerd.op.afspraken.tussen.de.centra.voor.basiseducatie.in.de.regio ..

. Alle.activiteiten.worden.in.de.stuurgroep.geëvalueerd .


. De.cursus.Vergadertechnieken, leren en werken in groep.is.een.bescheiden.startend.initiatief,.dat.in.2006.voor.het.eerst.heeft.plaatsgevonden ..Het.deelnemen.aan.de.cursus.vergadertechnieken.heeft.bij.enkele.cursisten.nieuwe.leervragen.doen.ontstaan ..Het.centrum.voor.basiseducatie.onderzoekt.hoe.men.hierop.kan.ingaan ..

. Voor.het.OCMW.is.het.initiatief.nuttig ..De.structurele.werking.van.het.armoedeoverleg.is.nodig.om.het.functio-neren.van.armen.in.de.samenleving.te.versterken ..Hun.isolement.wordt.doorbroken.en.ze.staan.zelfstandiger.en.actiever.in.het.leven .

Contact

Centrum.voor.basiseducatie

Kollegestraat.21.-.2440.Geel

014.58.41.91

. OCMW.Mol

Jacob.Smitslaan.22.-.2400.Mol.

014.30.00.11


Cursussen.voor.armen.treft.men.onder.meer.ook.aan.in.

het..centrum.voor.basiseducatie.van.Peer,.Mechelen.en.

Brugge .

2�

2.4. Budgetbeheer – Sint-Truiden


. Tien.jaar.geleden.werd.in.het.kader.van.de.hulpver-lening.aan.personen.met.budgetproblemen.een.cursus.ontwikkeld ..De.cursus.Nu kom ik rond.was.beschikbaar.voor.OCMW’s,.maar.die.centra.beschikten.vaak.niet.over.voldoende gekwalificeerd eigen personeel om deze cursus in.te.richten .

. Een.oplossing.kwam.in.zicht.toen.het.centrum.voor.basis-educatie.in.Sint-Truiden.ging.samenwerken.met.verschil-lende.OCMW’s.in.Zuid-Limburg ..Die.samenwerking.was.aanvankelijk.vooral.gericht.op.de.doorverwijzing.van.indivi-duele.kandidaat-cursisten.naar.cursussen.Nederlands,.maar.gaandeweg.werd.ze.ruimer ..Het.OCMW.van.Sint-Truiden.deed.een.beroep.op.de.deskundigheid.van.het.centrum.voor.basiseducatie.om.de.cursus.Nu kom ik rond.te.geven .

. Het.centrum.voor.basiseducatie.ontwikkelde.daaruit.een.eigen.cursus.Nu doe ik het zelf,.op.maat.van.de.doelgroep.om.de.zelfredzaamheid.van.de.cursisten.te.vergroten.voor.het.geheel.of.gedeeltelijk.zelfstandig.beheren.van.hun.budget ..De.OCMW’s.van.Alken.Tongeren.en.Riemst.nemen.intussen.deel.aan.het.project ..De.samenwerking.tussen.het.centrum.voor.basiseducatie.en.de.OCMW’s.is.in.Zuid-Limburg.is.vandaag.sterk.uitgebouwd .

Doelgroep

. De.doelgroep.voor.de.cursus.zijn.cliënten.van.het.OCMW.die.in.budgetbegeleiding.zijn .

26

Vo

orb

ee

ld

en


. Het.centrum.stelt.jaarlijks.zijn.onderwijsaanbod.voor.aan.de.verschillende.OCMW’s.en.op.basis.van.hun.behoeften.worden.afspraken.gemaakt.voor.de.uitvoering .


. De.sociale.dienst.van.het.OCMW.stelt.de.leerbehoeften.vast.bij.zijn.cliënten ..Hij.neemt.met.hen.contact.op.en.motiveert.hen.om.aan.de.cursus.deel.te.nemen ..De.informatie.over.de.potentiële.kandidaten.wordt.aan.het.centrum.voor.basiseducatie.doorgegeven,.dat.verder.met.hen.contact.kan.opnemen.om.zich.voor.de.cursus.in.te.schrijven ..Sommige.OCMW’s.stellen.de.deelname.aan.de.cursus.verplicht ..

Organisatiemodel

. Voor.de.organisatie.van.een.cursus.worden.onderlinge.afspraken.gemaakt ..OCMW’s.van.kleinere.gemeenten.worden.gestimuleerd.om.samen.te.werken.zodat.bijvoor-beeld.met.cliënten.van.twee.OCMW’s.samen.één.lesgroep.kan.worden.gevormd ..Soms.wordt.de.organisatie.bemoei-lijkt.omwille.van.de.beperkte.mobiliteit.van.cursisten.en.de.beperkte.verbindingsmogelijkheden.met.het.openbaar.vervoer.in.de.regio ..De.lesgroepen.worden.zo.homogeen.mogelijk.samengesteld ..Men.houdt.onder.meer.rekening.met.de.aard.van.de.problemen.waarmee.de.OCMW-cliënten.geconfronteerd.worden.en.de.duur.van.de.begeleiding.door.het.OCMW.zelf .

. Het.centrum.streeft.er.ook.naar.om.over.verschillende.aspecten.van.de.uitvoering.afspraken.te.maken.met.de.OCMW’s ..Indien.cursisten.verplicht.worden.tot.deelname.wordt.op.vraag.van.het.centrum.voor.basiseducatie.nagegaan.of.er.tegenover.de.verplichting.ook.een.beloning.

2�

kan.staan.in.de.vorm.van.een.uitstap.of.een.uitgebreid.voedselpakket ..

. Iedere.cursus.wordt.mee.gevolgd.door.een.maatschap-pelijk.werker.van.het.OCMW ..Die.leert.de.cliënten.daar.op.een.andere.manier.kennen,.zodat.hij.meer.gerichte.onder-steuning.kan.bieden .

Inhoud en werkwijze

. De.cursus.vertrekt.vanuit.een.positieve.invalshoek ..Budget.en.budgetproblemen.worden.benaderd.vanuit.het.gezichtspunt.van.prijsbewust.wonen.en.consumeren ..De.lesactiviteiten.worden.opgebouwd.op.basis.van.de.ervaringen.en.behoeften.van.de.cursisten ..Alle.inhouden.worden.op.een.concrete.en.functionele.manier.aangeboden .

. Het.gaat.om.de.volgende.lesinhouden:.prijsbewust.kopen,.slim.omgaan.met.reclame.en.verleiders,.inkomsten.en.uitgaven.beheren,.documenten.en.papieren,.gebruik.maken van diensten van financiële instellingen, verze-keringen,.wonen,.woonomgeving.en.huren,.nutsvoorzie-ningen,.energie.en.energiegebruik.….De.doelstellingen.van.de.cursus.komen.globaal.overeen.met.die.van.de.module.Milieubewust wonen en consumeren.uit.het.leertraject.Maatschappelijk functioneren.in.de.basiseducatie:.kennis-maken.met.rechten.en.plichten.van.de.huurder,.een.beroep.doen.op.de.maatschappelijke.diensten,.gezinsinkomsten.en.-uitgavenuitgaven.afwegen,.gebruik.maken.van.de.diensten van financiële instellingen …

Randvoorwaarden

. Het.centrum.voor.basiseducatie.richt.deze.cursus.in.met.de.lesuren die door het departement Onderwijs gefinancierd zijn ..De.lessen.vinden.plaats.in.leslokalen.van.het.centrum.

28

Vo

orb

ee

ld

en

voor.basiseducatie.of.in.infrastructuur.van.de.betrokken.OCMW’s .


. Sinds.de.start.hebben.ruim.200.personen.deelge-nomen.aan.de.cursus ..Vaak.is.er.bij.de.start.enige.weerstand.bij.een.aantal.cursisten,.maar.die.verdwijnt.geleidelijk ..Cursisten.motiveren.elkaar.ook.om.verder.te.gaan.en.hun.problemen.aan.te.pakken .

. De.resultaten.zijn.overwegend.positief ..De.OCMW’s.stellen.vast.dat.hun.cliënten.achteraf.een.beter.inzicht.in.hun.problematiek.hebben ..Ze.gaan.bewuster.om.met.geld.en.geven.niet.meer.zo.snel.toe.aan.allerlei.trends.en.verlei-dingen ..Een.meerderheid.van.de.cursisten.is.na.de.cursus.ook.gemotiveerder.om.de.eigen.zaken.terug.in.handen.te.nemen ..Ze.hebben.vaardigheden.verworven.die.op.weg.kunnen.helpen.naar.een.leven.zonder.het.OCMW ..

. Het.centrum.voor.basiseducatie.stelt.vast.dat.het.deelnemen.aan.de.cursus.niet.altijd.volstaat ..Men.overweegt.een.vervolgtraject.voor.cursisten.die.met.meer.complexe.problemen.en.leerbehoeften.geconfronteerd.worden .

Samenwerking met basiseducatie werpt vruchten af

. Het OCMW kiest voor samenwerking met het centrum voor basiseducatie omdat dit ruime expertise heeft in het werken met kansarme groepen, terwijl het OCMW zich verder vooral wil blijven toespitsen op individuele begelei-dingen rond budgetbeheer.

Het OCMW selecteert uit zijn cliënten de personen die in aanmerking komen voor de cursus. Het gaat om mensen die zware fi nanciële moeilijkheden hebben en meer

2�

zelfredzaam kunnen worden door hun budget geheel of gedeeltelijk zelfstandig te beheren.

Een maatschappelijk werker van de dienst Schuldhulpver-lening begeleidde de groep mee tijdens de veertien lessen. In de individuele hulpverleningsgesprekken kon ze dan toetsen of de vaardigheden ook daadwerkelijk verworven waren en geïntegreerd konden worden in het dagelijkse leven. Tegelijk konden alle maatschappelijk werkers deze vaardigheden overbrengen in individuele vormingsplannen bij de andere cliënten.

De cursus in 2006 startte met twaalf cursisten, van wie er acht de cursus beëindigd hebben. De overige vier haakten af omwille van medische redenen of wegens verhuizing. Van de acht cursisten hebben er zes mooie resultaten behaald:

- Drie cursisten kunnen hun budget volledig zelfstandig beheren, voor een cursist stopt de budgetbegeleiding wellicht binnenkort.

- Een cursist beheert volledig haar budget maar wordt verder begeleid binnen het systeem van budgetbeheer.

- Drie cursisten blijven in budgetbeheer (o.m. wegens psychiatrische problematiek).

Van de twaalf cursisten van de vorige cursus, 2004-2005, zijn er vijf mensen die hun budget volledig zelfstandig beheren en drie die duidelijk meer inzicht en betrokkenheid gekregen hebben.

Mede door het organiseren en het mee opvolgen van deze cursussen, werkt de dienst schuldhulpverlening actiever rond afbouw van budgetbegeleiding. De resultaten daarvan zijn pas over enkele jaren meetbaar, gezien het gaat over leerprocessen op langere termijn.

30

Vo

orb

ee

ld

en

Ook bij personen die al lange tijd in budgetbegeleiding zijn, heeft de cursus resultaten opgeleverd. Zo is er de ervaring met een koppel dat al twaalf jaar in budgetbegeleiding was. Beide personen zijn zwakbegaafd en werken in een beschutte werkplaats. Wekelijks werd in overleg met de maatschappelijk werkster het leefgeld voor die bepaalde week beheerd. Sinds ze de cursus hebben gevolgd, kunnen deze mensen zelf alle uitgaven voor een bepaalde maand zelfstandig beheren. Zij beslissen zelf over het betalen van rekeningen en vaste kosten; het OCMW houdt nog enkel toezicht.

Kortom, de samenwerking levert zelfstandige(re) cliënten op en is een vaste poot geworden in de werking van het OCMW in Sint-Truiden.

Arlette Leenen

OCMW Sint-Truiden

Contact


Ursulinenstraat.7.-.3800.Sint-Truiden

011.69.10.69

. OCMW.Sint-Truiden

Clement.Cartuyvelsstraat.12.–.3800.Sint-Truiden

011.69.70.49


. Cursussen.met.dezelfde.doelstellingen.voor.cliënten.van.het.OCMW.treft.men.onder.meer.ook.aan.in.de.centra.voor.basiseducatie.in.Genk,.Geel,.Mechelen,.Ronse.en.Brugge .

31

2.5. Basisvaardigheden ICT voor PWA-ers – Diest


Het.centrum.voor.basiseducatie.in.Diest.heeft.sinds.de.oprichting.een.structurele.samenwerking.met.de.belang-rijkste.gemeentebesturen.en.de.OCMW’s.in.het.Hageland ..Gemandateerden.van.de.lokale.besturen.nemen.een.actieve.rol.op.in.de.bestuursorganen.van.het.centrum .

. Jaarlijks.wordt.het.onderwijs-.en.opleidingsaanbod.van.het.centrum.bij.de.lokale.besturen.bekend.gemaakt ..Ook.de.mogelijkheden voor opleidingen op maat van specifieke doelgroepen.worden.gepromoot ..Er.zijn.korte.succesvolle.opleidingen.op.de.werkvloer.voor.kortgeschoold.gemeen-tepersoneel:.basisvaardigheden.voor.de.poetsdienst,.veiligheid.en.basisvaardigheden.voor.personeel.van.de.technische.dienst.en.algemene.vorming .

. Voor.verschillende.PWA-agentschappen.in.het.Hageland,.o .m ..Diest,.Aarschot,.Tienen,.Scherpenheuvel-Zichem,.werd.de.voorbije.jaren.een.opleiding.Basisvaardigheden ICT.ingericht .

Doelgroep

. De.doelgroep.voor.de.cursussen.zijn.werknemers.bij.de.plaatselijke.werkgelegenheidsagentschappen:.volwas-senen.van.alle.leeftijden,.met.een.verschillende.sociale.achtergrond ..De.meerderheid.van.de.cursisten.zijn.vrouwen.die.als.poetshulp.werken.bij.particulieren .


. Het.centrum.voor.basiseducatie.treedt.op.als.initiatief-nemer.voor.het.vormingsprogramma,.dat.ze.elk.jaar.

32

Vo

orb

ee

ld

en

promoten.met.een.campagne.bij.de.lokale.instanties ..Op.basis.van.behoeften.en.mogelijkheden.in.de.verschillende.gemeenten.worden.opleidingen.op.stapel.gezet .


. De.PWA-agentschappen.organiseren.een.infosessie.voor.hun.medewerkers ..Zij.nemen.contact.op.met.diegenen.die.voor.de.opleiding.of.vorming.in.aanmerking.komen.en.geven.hen.de.nodige.informatie ..De.infosessie.wordt.verzorgd.door.het.centrum.voor.basiseducatie ..Er.wordt.geen.druk.uitgeoefend.om.de.cliënten.te.stimuleren.voor.deelname ..Meestal.neemt.een.groep.van.tien.tot.vijftien.personen.deel .

Organisatiemodel

. Het.opleidingsprogramma.wordt.in.sessies.van.drie.uur,.gedurende.zestien.weken ..De.lessen.worden.gegeven.in.infrastructuur.van.het.centrum.voor.basiseducatie.in.de.gemeente.zelf.waar.het.PWA-kantoor.gevestigd.is,.of.in.de.meest.nabijgelegen.gemeente.waar.het.centrum.voor.basiseducatie.over.leslokalen.beschikt .

. De.medewerker.van.het.centrum.voor.basiseducatie.rapporteert.aan.het.PWA.over.de.resultaten.van.de.evaluatie.door.de.cursisten.aan.het.einde.van.de.opleiding .

Inhoud en werkwijze

. Het.centrum.voor.basiseducatie.biedt.met.de.cursus.Kennismaken met de computer.een.basisopleiding.aan ..Die.vertrekt.vanuit.een.breed.perspectief,.met.de.volgende.doelstellingen:.algemene.kennis.over.de.werking.van.een.PC,.basisvaardigheden.in.het.gebruik.van.Windows,.basis.tekstverwerking.en.bestandsbeheer.en.elementair.gebruik.

33

van.het.internet ..Leervaardigheden.zijn.een.belangrijk.onderdeel.van.de.cursus .

. Voor.elke.cursist.is.een.computer.beschikbaar,.zodat.de.verworven.vaardigheden.ook.intensief.kunnen.worden.geoefend ..Wie.thuis.niet.over.een.computer.beschikt.kan.extra.oefenen.in.het.openleercentrum.van.het.centrum.voor.basiseducatie .

. Aan.het.einde.van.de.opleiding.worden.de.cursisten.gesti-muleerd.om.een.vervolgopleiding.te.volgen.in.het.centrum.zelf.of.bij.een.centrum.voor.volwassenenonderwijs .

Randvoorwaarden

. Het.centrum.voor.basiseducatie.sluit.voor.de.uitwerking.van.het.vormings-.of.opleidingsprogramma.een.formele.overeenkomt.af.met.het.PWA-agentschap ..De.prijs.wordt.vastgesteld.na.onderling.overleg.tussen.het.centrum.en.de.PWA-agentschappen ..Alle.cursusmateriaal.is.in.de.prijs.inbegrepen .


. Over.de.voorbije.vier.jaar.werden.ruim.250.cursisten.bereikt ..Een.kwart.van.de.cursisten.schrijft.nadien.in.voor.het.reguliere.cursusaanbod.van.het.centrum.voor.basis-educatie .

. Het.PWA-agentschap.waardeert.de.opleidingsmogelijk-heden.die.door.het.centrum.voor.basiseducatie.aange-boden.worden ..Het.centrum.voor.basiseducatie.beschikt.over.de.juiste.expertise.om.opleidingen.in.te.richten.voor.de.medewerkers.van.het.PWA-agentschap .

34

Vo

orb

ee

ld

en

Contact


Veemarkt.14.–.3290.Diest

013.32.23.56

. PWA.Tienen

Veldbornstraat.1.-.3300.Tienen

016.80.45.78


. Acties.in.samenwerking.met.PWA.treft.men.onder.meer.ook.aan.in.het.centrum.voor.basiseducatie.van.Dender-monde.en.Mechelen .

3�

2.6. Sociale vorming voor OCMW-cliënten –

Mechelen


. Het.centrum.voor.basiseducatie.in.Mechelen.werkt.al.sinds.1998.samen.met.gemeentebesturen.en.OCMW’s.in.de.regio ..Die.samenwerking.is.ontstaan.in.een.stuurgroep.in.het.kader.van.een.economisch.ontwikkelingsprogramma.voor.de.regio .

. De.OCMW’s.van.Heist.o/d.Berg,.Nijlen,.Berlaar.en.Putte.stellen verschillende personen die een leefloon trekken tijdelijk.tewerk.in.het.kader.van.artikel.60 ..De.OCMW’s.willen.via.werkervaring.de.kansen.op.een.reguliere.job.verhogen.en.de.maatschappelijke.integratie.van.de.betrok-kenen.bevorderen ..Aan.het.centrum.voor.basiseducatie.werd.gevraagd.om.voor.deze.doelgroep.een.voorstel.van.een.cursus.Sociale vorming.uit.te.werken ..

Doelgroep

. De.doelgroep.voor.de.cursussen.zijn.OCMW-cliënten.die.geen.aanspraak.kunnen.maken.op.een.werkloosheidsver-goeding.of.een.ziekte-uitkering ..Zij.worden.door.het.OCMW.tewerkgesteld.tot.zij.in.aanmerking.komen.voor.een.werkloosheidsvergoeding.of.andere.sociale.uitkeringen ..De.duur.van.de.tewerkstelling.bij.het.OCMW.hangt.af.van.de.leeftijd.van.de.betrokkene.en.kan.oplopen.tot.twee.jaar .

. Volwassenen.van.alle.leeftijden.met.een.verschillende.sociale.achtergrond.en.van.verschillende.herkomst.zijn.bij.de.actie.betrokken ..Alle.cursisten.hebben.voldoende.kennis.van.het.Nederlands .

36

Vo

orb

ee

ld

en


. Het.OCMW.treedt.op.als.initiatiefnemer.voor.het.vormings-.of.opleidingsprogramma ..Voor.de.uitvoering.doet.men.een.beroep.op.het.centrum.voor.basiseducatie ..Het.vormings-programma.is.een.integraal.onderdeel.van.de.aanpak.van.het.OCMW.voor.deze.doelgroep .


. De.sociale.dienst.van.het.OCMW.neemt.contact.op.met.en.informeert.de.OCMW-cliënten.die.in.het.kader.van.het.artikel.60.tewerkgesteld.zijn ..Ze..nemen.tijdens.de.werktijd.aan.de.opleiding.deel ..Het.gaat.meestal.om.een.groep.van.een.tiental.personen .

Organisatiemodel

. Het.vormingsprogramma.wordt.voor.Heist.o/d.Berg,.Putte.en.Berlaar.ingericht.in.sessies.van.drie.uur.gedurende.tien.weken ..De.lessen.worden.gegeven.in.infrastructuur.in.de.gemeente.zelf.waar.het.OCMW.gevestigd.is ..Voor.Nijlen.wordt.een.aangepaste.formule.in.twee.afzonderlijke.blokken.uitgewerkt.van.in.totaal.negen.sessies.van.drie.uur .

. De.medewerker.van.het.centrum.voor.basiseducatie.rapporteert.aan.het.OCMW.over.de.lesinhouden,.de.voortgang.van.de.cursisten.in.het.leerproces.en.de.problemen.die.zich.eventueel.voordoen .

Inhoud en werkwijze

. Het.centrum.voor.basiseducatie.vertrekt.vanuit.een.breed.perspectief ..Het.streeft.de.volgende.doelstellingen.na:.een.adequate.werkhouding.verwerven,.oriëntering.en.keuze-begeleiding.voor.werk.of.opleiding,.leren.solliciteren,.een.

3�

minimale.sociale.kennis.verwerven.over.arbeidsorgani-satie,.inzicht.krijgen.in.rechten.en.plichten.en.het.verhogen.van.algemene.en.beroepsgerichte.communicatieve.vaardigheden .

. Het.programma.zoemt.vooral.in.op.facetten.van.de.sociale.zekerheid ..De.structuur.van.de.sociale.zekerheid.wordt.belicht,.de.rol.van.vakbonden,.RVA,.ziekenfonds,.rechten.en.plichten,.contracten.en.lonen.….Het.programma.sluit.aan.bij.de.ervaringen.en.behoeften.van.de.cursisten ..Voor.elk.onderdeel.is.een.beknopte.en.praktijkgerichte.syllabus.uitgewerkt .

. Voor.Nijlen.wordt.na.een.eerste.reeks.van.zes.sessies.een.extra.gedeelte.toegevoegd.over.gezondheidsaspecten,.zoals.rugsparende.tips.bij.huishoudelijk.werk .

Randvoorwaarden

. Het.centrum.voor.basiseducatie.sluit.voor.de.uitwerking.van.het.vormings-.of.opleidingsprogramma.een.formele.overeenkomt.af.met.het.OCMW ..De.prijs.is.gebaseerd.op.afspraken.tussen.de.centra.voor.basiseducatie.in.Vlaan-deren ..De.cursuskosten.worden.door.het.OCMW.gedragen.en.worden.afgetrokken.van.de.subsidie.die.de.betrokken.gemeenten.aan.het.centrum.voor.basiseducatie.uitkeren .

. De.organisatie.van.het.vormingsaanbod.vergt.een.weder-zijds.engagement.van.de.OCMW’s.en.het.centrum.voor.basiseducatie ..Voor.de.start.wordt.uitgebreid.overlegd.met.het.OCMW,.zodat.het.vormingspakket.goed.kan.aansluiten.bij.de.behoefte.die.door.het.OCWM.vastgesteld.is ..Ook.wordt.tussentijds.gerapporteerd,.zodat.tijdig.kan.worden.bijgestuurd .

38

Vo

orb

ee

ld

en


. De.cursus.is.succesvol ..Jaarlijks.worden.tussen.de.tien.en.de.twintig..personen.bereikt ..Hoewel.de.cursisten.bij.de.aanvang.niet.altijd.gemotiveerd.zijn,.slaagt.men.erin.hun.motivatie.op.te.bouwen.door.de.inhouden.en.doelstellingen.sterk.te.koppelen.aan.hun.leefsituatie .

Iedereen leert bij

. Zodra het OCMW meer dan tien personen tewerkstelt in het kader van artikel 60, moet het geen RSZ-bijdragen betalen op het loon van deze mensen. Het kan dat geld dan gebruiken voor de aanstelling van een trajectbege-leider en voor bijkomende opleiding. Zelf de bijkomende opleiding aanbieden was voor het OCMW geen optie. Het OCMW van Heist op den Berg kiest al bijna tien jaar voor samenwerking met het centrum voor basiseducatie, dat de juiste expertise heeft voor opleiding en vorming van laaggeschoolden.

De cursisten moeten verplicht aan de opleiding deelnemen, want die wordt aanzien als werktijd en onregelmatige aanwezigheid wordt gesanctioneerd door afhouding van loon.

Bij de start is de drempel voor cursisten doorgaans hoog, maar door de lesgevers wordt sterk ingespeeld op de concrete leefomstandigheden en vragen van de cursisten. Zo gaan ze beseffen dat ze er allemaal iets kunnen leren. Mensen die later niet meteen aan het werk willen gaan omdat ze nog kleine kinderen hebben, kunnen bijvoorbeeld informatie krijgen over hun recht op kinderbijslag.

Het OCMW volgt de resultaten bij cursisten niet intensief op. De tevredenheid bij cursisten is na afl oop van de opleiding meestal hoog, maar doorstroming naar de

3�

reguliere arbeidsmarkt is voor de meeste cursisten wel te hoog gegrepen.

Eva Huegaerts OCMW Heist op den Berg

Contact

. Centrum.voor.basiseducatie.

Leopoldstraat.27.-.2800.Mechelen.

015.43.11.31

. OCMW.Heist.o/d.Berg.

Stationstraat.2.-.2220.–.Heist.o/d.Berg.

015.24.93.50

40

Vo

orb

ee

ld

en

2.7. Algemene vorming en sociale vaardigheden –

Dendermonde


. In.2001.sloot.het.OCMW.van.Dendermonde.met.het.centrum.voor.basiseducatie.in.dezelfde.stad.een.contract.af.voor.een.periode.van.zes.jaar ..Er.werd.afgesproken.om.voor.alleenstaande.kansarmen.een.educatief.project.op.te.zetten.met.een.brede.sociaal-culturele.dimensie.binnen.het.sociaal.restaurant.van.het.OCMW .

. In.overleg.tussen.het.centrum.voor.basiseducatie.en.het.OCMW.van.Wetteren.en.Berlare.werd.een.soortgelijk.project.op.poten.gezet ..Het.werd.vroegtijdig.stopgezet.omdat.de.geïntegreerde.benadering.die.kenmerkend.is.voor.het.project.in.Dendermonde.niet.voldoende.kon.worden.uitgewerkt .

Doelgroep

. Het.project.was.gericht.naar.twee.doelgroepen,.telkens.cliënten.van.het.OCMW:.alleenstaande.kansarmen.en.personen.in.een.arbeidszorgtraject .


. Het.sociaal.restaurant.van.het.OCMW.trad.op.als.initia-tiefnemer ..Voor.de.uitvoering.deed.men.een.beroep.op.een.medewerker.van.het.centrum.voor.basiseducatie.omdat.het.centrum.expertise.had.die.nuttig.was.voor.deze.doelgroepen .

41


. De.groep.kansarme.alleenstaanden.werd.gerekruteerd.uit.een.werking.in.allerlei.projecten.voor.kansarmen.en.vanuit.de.reguliere.werking.van.het.centrum.voor.basis-educatie ..De.werving.gebeurde.via.contacten.in.het.sociaal.restaurant.en.via.promotie.in.de.andere.cursussen.van.het.centrum .

. Een.tweede.groep.cursisten.werd.samengesteld.door.de.coördinator.van.het.sociaal.restaurant ..Deze.mensen.zaten.vrijwel.allemaal.in.een.arbeidszorgtraject ..Bij.de.aanvang.van.de.cursus.werd.door.de.verantwoordelijken.van.arbeidzorg.en.de.medewerker.van.het.centrum.voor.basis-educatie.de.situatie.van.de.kandidaat-cursisten.besproken ..

Organisatiemodel

. Het.vormingsprogramma.werd.ingericht.op.schooljaarbasis.met.wekelijkse.sessies ..Een.vaste.kern.van.cursisten.nam.deel.aan.het.merendeel.van.de.activiteiten ..Naargelang.het.thema.werd.de.groep.uitgebreid.met.andere.belangstel-lenden .

. Het.project.was.volledig.maatwerk ..Een.stuurgroep.volgde.de.ontwikkeling.ervan.op ..Over.de.voortgang.van.de.cursisten.en.de.tussentijdse.resultaten.werd.regelmatig.overleg.gepleegd .

Inhoud en werkwijze

. Er.werd.thematisch.gewerkt ..Na.uitgebreid.overleg.met.de.cursisten.werden.de.thema’s.voor.een.bepaalde.termijn.vastgelegd ..Elk.nieuw.thema.werd.door.de.lesgever.kort.ingeleid,.nadien.volgde.verdere.bespreking.en.oefeningen.of.simulaties ..Het.laatste.gedeelte.van.elke.sessie.bleef.voorbehouden.voor.evaluatie .

42

Vo

orb

ee

ld

en

Communicatie, omgaan met confl icten, goed beheer van inkomsten.en.uitgaven,.inzicht.krijgen.in.de.mogelijkheden.van.de.hulpverlening.waren.de.belangrijkste.topics.in.het.project .

. Vanuit.algemene.inhouden.werd.gaandeweg.meer.gewerkt.aan.de.persoonlijke.situatie.van.de.cursisten

. Tijdens.en.na.de.cursus.konden.de.cursisten.kennismaken.met.het.reguliere.onderwijsaanbod.van.het.centrum.voor.basiseducatie ..30%.van.de.deelnemers.aan.het.project.schreven.zich.in.voor.een.of.andere.cursus.in.het.centrum .

Randvoorwaarden

. Door.het.OCMW.van.Dendermonde.wordt.voor.de.periode.van.zes.jaar.een.vergoeding.ter.beschikking.gesteld.voor.een.halftijds.personeelslid.in.het.centrum.voor.basisedu-catie ..Voor.het.vervolg.zal.het.centrum.de.lesuren.inzetten.waarover.het.beschikt.vanuit.het.departement.Onderwijs .


. Ruim.120.personen.hebben.de.voorbije.zes.jaar.aan.het.project.deelgenomen ..De.structurele.samenwerking.tussen.de.beide.organisaties.en.de.professionele.aanpak.van.het.centrum.voor.basiseducatie.in.een.langdurig.engagement.stonden.garant.voor.een.goede.ontwikkeling.van.het.project ..De.samenwerking.met.het.centrum.voor.basisedu-catie.was.nodig.om.de.actieve.deelname.van.kansarmen.in.de.samenleving.te.verhogen ..Mensen.die.deelgenomen.hebben.aan.de.activiteiten.zetten.hun.eerste.stappen.naar.opleiding.en.vorming.en.het.isolement.wordt.doorbroken .

. Het.centrum.voor.basiseducatie.plant.een.vervolgactie ..Het.centrum.zal.voor.de.doelgroepen.die.aan.het.project.deelgenomen.hebben.de.module.Democratisch handelen.organiseren.uit.het.traject.Maatschappelijk participeren.

43

in.de.basiseducatie ..Daarin.staan.leerdoelen.voorop.die.betrekking.hebben.op.het.functioneren.in.groepen.en.verenigingen,.kunnen.omgaan.met.besluitvormingspro-cessen, probleemoplossing en conflicthantering.

Contact


Emiel.Van.Winckellaan.23.-.9000.Dendermonde.

052.25.82.73

. OCMW.Dendermonde.–.Sociaal.Restaurant.

Onze.Lieve.Vrouwekerkplein.8.-.9000.Dendermonde.

052.20.32.40


. Cursussen.met.dezelfde.doelstellingen.treft.men.onder.meer.ook.aan.in.de.centra.voor.basiseducatie.in.Geel,.Peer,.Diksmuide.en.Oostende .

44

Vo

orb

ee

ld

en

2.8. Netwerken voor geletterdheid – Leuven


. Sinds.het.midden.van.de.jaren.90.participeert.het.centrum.voor.basiseducatie.Leuven.in.allerlei.netwerken ..Het.zoekt.actief.naar.mogelijkheden.om.sociaal-economisch.zwakkere.groepen.op.een.meer.gerichte.manier.te.kunnen.bereiken.met.het.onderwijsaanbod ..In.februari.1998.ging.de werkgroep Ankerfi guren van start. De OCMW’s van Leuven,.Bierbeek.en.Bertem.namen.deel,.samen.met.Cadens.(nu.onderdeel.van.het.CAW.Leuven),.VDAB.Leuven,.buurtwerk.Casablanca,.buurtwerk.De.Straatmus.en.buurtwerk.’t.Lampeke ..Het.overleg.had.tot.doel.om.projecten.ontwikkelen.die.meer.kansarme.doelgroepen.kunnen bereiken. De ankerfi guren zijn de verbindingsper-sonen.tussen.het.centrum.voor.basiseducatie.en.de.andere.organisaties ..Zij.vormen.als.het.ware.een.netwerk.voor.geletterdheid ..

. Na.enkele.jaren.haakten.het.OCMW.van.Bierbeek.en.Bertem.en.de.VDAB.af.omdat.de.acties.van.de.werkgroep.zich.meer.ging.richten.naar.de.Leuvense.aandachtswijken.van.het.kansarmoedebeleid ..Intussen.werd.door.de.stad.Leuven.een.systeem.van.wijkmanagers.en.wijkbureaus.uitgebouwd.voor.die.wijken ..De.wijkmanagers.gingen.deel.uitmaken.van.de.werkgroep.en.de.cursussen.vonden.plaats.in.de.wijkbureaus ..De.werkzaamheden.van.de.werkgroep.zijn.nu.volledig.toegespitst.op.het.uitwerken.van.onderwijs-.en.vormingsaanbod.in.deze.buurten .

Doelgroep

. De.doelgroep.voor.de.cursussen.zijn.bewoners.in.kansarme.buurten.in.Leuven ..Het.zijn.volwassenen.van.alle.leeftijden.met.een.verschillende.sociale.achtergrond .

4�


. Het.centrum.voor.basiseducatie.treedt.op.als.initiatief-nemer.voor.het.vormings-.of.opleidingsaanbod ..Vooraleer.cursussen.ingericht.worden,.vindt.ruim.overleg.plaats.met.alle.partners.in.het.netwerk ..Prioriteiten.en.verwachtingen.worden.besproken.en.voor.de.uitvoering.staat.het.centrum.voor.basiseducatie.in ..Zij.hebben.voldoende.expertise.in.aangepast.onderwijs-.en.vormingsaanbod.voor.deze.doelgroepen ..


. De.sociale.dienst.van.het.OCMW.en.de.buurtwerkers.nemen.contact.op.met.de.potentiële.geïnteresseerden.in.eigen.kring.en.informeren.hen.over.het.vormingsaanbod ..

Organisatiemodel

. Het.vormingsprogramma.wordt.ingericht.in.sessies.van.drie.uur,.gedurende.vier.weken ..De.lessen.worden.gegeven.in.de.verschillende.buurten.(buurthuizen,.wijkbureaus).en.bij.het.OCMW ..De.buurtwerker.neemt.altijd.deel.aan.de.eerste.les.en.dikwijls.ook.aan.verdere.lessen.om.de.transfermo-gelijkheden.buiten.de.les.te.verhogen ..De.medewerker.van.het.centrum.voor.basiseducatie.houdt.nauw.contact.met.de.wijkmanagers.en.de.buurtwerkers.en.rapporteert.over.het.verloop.en.de.problemen.die.zich.eventueel.hebben.voorgedaan .

. Een.enkele.keer.wordt.het.programma.omwille.van.te.beperkte.belangstelling.afgevoerd,.maar.doorgaans.neemt.naast.een.vaste.kern.van.deelnemers.in.de.verschillende.buurten.een.beperkte.groep.andere.geïnteresseerden.deel ..In.een.aantal.gevallen.is.er.een.groot.verloop.van.cursisten .

46

Vo

orb

ee

ld

en

Inhoud en werkwijze

. Het.computerproject.was.een.van.de.eerste.acties.die.opgezet.werden ..De.stad.Leuven.werd.bereid.gevonden.een.mobiele.laptopklas.aan.te.kopen.en.stelde.een.beperkte fi nanciering ter beschikking. Het centrum voor basiseducatie.heeft.intussen.eigen.middelen.in.de.mobiele.laptopklas.geïnvesteerd ..De.klas.wordt.intensief.gebruikt,.tot.zeven.keer.per.week.telkens.op.een.andere.locatie ..Per.jaar.worden.vijf.initiatiecursussen.PC.en.internet.aange-boden.in.de.buurthuizen.en.wijkbureaus .

. Met.middelen.van.het.Stedenfonds.wordt.het.project.Leren in je.buurt.ingericht ..Het.aanbod.is.zeer.divers;.er.wordt.ingespeeld.op.thema’s.die.leven.in.de.buurt.of.bij.de.buurtbewoners;.de.thema’s.worden.voorgedragen.door.de.leden.van.de.werkgroep ..Het.gaat.vaak.over.voeding.en.gezondheid,.omgaan.met.andere.culturen,.communi-catievaardigheden,.vergadertechnieken,.cultuurbeleving,.computergebruik.en.internet,.verkiezingen .

. Het.centrum.kiest.actieve.werkvormen.en.betrekt.de.cursisten.zelf.in.de.vormgeving.van.het.leerproces .

Randvoorwaarden

Via het Stedenfonds stelt de stad Leuven fi nanciële middelen.ter.beschikking ..De.medewerkster.van.het.centrum.voor.basiseducatie.wordt.voor.het.project.gedurende.9,5.uur.per.week.ingezet.(lesgeven,.contacten.en.voorbereiding) ..Van.het.centrum.voor.basiseducatie.wordt een hoge mate van fl exibiliteit verwacht voor planning,.organisatie.en.de.inhoudelijke.invulling.van.het.onderwijsaanbod .

. Ieder.jaar.wordt.uitgebreid.met.de.werkgroep.geëva-lueerd ..Wanneer.dat.gewenst.is,.wordt.er.bijgestuurd ..De.

4�

verwachting.is.dat.het.stadsbestuur.in.de.toekomst.meer.uitgesproken.zal.tussenbeide.komen.bij.het.vaststellen.van.prioriteiten.voor.het.onderwijsaanbod,.om.zijn.regiefunctie.in.het.onderwijs.waar.te.maken ..


. In.het.totaal.werden.tot.nu.toe.een.30-tal.initiatiecursussen.PC.en.Internet.aangeboden ..Ruim.300.personen.volgden.een.buurtgebonden.initiatiecursus ..In.de.andere.cursussen.in.het.buurtproject.worden.op.jaarbasis.ongeveer.80.personen.bereikt ..De.formule.is.succesvol,.maar.tijdige.communicatie-.en.wervingsactiviteiten.in.de.buurten.zelf.zijn.nodig .

. Het.buurtaanbod.heeft.een.lage.drempel ..Occasioneel.stappen.deelnemers.uit.het.buurtaanbod.over.naar.meer.systematisch.opgezette.leertrajecten.in.het.centrum.voor.basiseducatie ..Cursisten.en.partners.zijn.over.het.algemeen.tevreden ..Voor.het.OCMW.en.de.andere.organi-saties.die.bij.het.initiatief.betrokken.zijn.is.het.aanbod.van.het.centrum.voor.basiseducatie.een.praktische.service.om.ook.voor.hun.doelgroepen.aangename.en.leerrijke.initi-atieven.te.kunnen.aanbieden ..Deze.visie.sluit.aan.bij.de.brede.taakinvulling.van.de.verschillende.partners .

Contact


Ruelensvest.127.-.3001.Leuven.

016.22.10.68

. OCMW.Leuven.

Ridderstraat.145.-.3000.Leuven.

016.24.83.59

48


. Soortgelijke.acties.treft.men.onder.meer.ook.aan.in.het.centrum.voor.basiseducatie.van.Roeselare .

4�

3. BasiseducatieinVlaanderen,ookeenpartnervooru?

De scholingsgraad.in.Vlaanderen.is.eerder.laag.vergeleken.met.die.in.andere.geïndustrialiseerde.landen ..Slechts.de.helft.van.de.Vlaamse.bevolking.heeft.een.diploma.van.het.hoger.secundair.onderwijs.of.hoger ..Voor.een.op.de.zes.Vlamingen.is.omgaan.met.teksten,.documenten.en.cijfers.een.ernstig.probleem ..Dat.bleek.bij.de.publicatie.van.de.International Adult Literacy Survey.(IALS).in.1997 .

Op.dit.ogenblik.organiseren.29.centra.voor.basiseducatie.in.Vlaanderen.en.Brussel.opleidingen.voor.ruim.26.000.laagge-schoolde.cursisten.die.niet.over.de.nodige.basisvaardigheden.beschikken ..De.basiseducatie.is.onderdeel.van.het.volwasse-nenonderwijs ..De.29.centra.voor.basiseducatie.zijn.onafhan-kelijke,.pluralistische.instellingen ..Ze.zijn.gestructureerd.als.privaatrechtelijke.organisaties ..Door.een.decreet.dat.van.kracht.wordt.op.1.september.2007.wordt.de.basiseducatie.sterker.geïntegreerd.in.het.volwassenenonderwijs ..De.29.centra.voor.basiseducatie.worden.gefuseerd.in.13.privaatrech-terlijke.regionale.centra ..Zij.zullen.deel.uitmaken.van.de.op.te.richten.regionale.consortia.voor.volwassenenonderwijs .

De.centra.voor.basiseducatie.hebben.drie.soorten.onderwijs-aanbod:.

1 .. een.regulier aanbod vanuit hun reguliere financiering door.het.departement.Onderwijs,.waarin.cursisten.een.certificaat of een deelcertificaat kunnen verwerven;

2 .. een.niet-erkend aanbod van maatwerk.op.vraag.van.externe.organisaties.dat.onder.bepaalde.voorwaarden.door het departement Onderwijs gefinancierd kan worden;.

3. contractonderwijs.dat.volledig.met.de.middelen.van.de.betrokken.opdrachtgever.wordt.betaald ..

�0

Afhankelijk.van.hun.vraag.kunnen.lokale.besturen.op.een.of.meerdere.soorten.aanbod.een.beroep.doen .

3.1. Het reguliere aanbod

De.opleidingen.in.de.centra.voor.basiseducatie.hebben.tot.doel.laaggeschoolde,.volwassen.cursisten.de.basisvaardig-heden.te.laten.verwerven.die.nodig.zijn.voor.het.maatschap-pelijk.functioneren.en.voor.het.volgen.van.verdere.opleiding.of.vorming ..Elke.opleiding.bevat.een.duidelijk.leertraject.met specifi eke leerdoelen. De opleidingen van de basisedu-catie.hebben.vooral.tot.doel.het.algemene.geletterdheid-niveau.te.verhogen ..Onder.geletterdheid.wordt.hier.verstaan:.de vaardigheid om gedrukte en geschreven informatie te gebruiken om te functioneren in de maatschappij, om persoon-lijke doelstellingen te bereiken en de persoonlijke kennis en kunde te ontwikkelen ..Geletterdheid.omvat.dus.een.scala.van.bekwaamheden.die.veel.verder.gaan.dan.technisch.kunnen.lezen.of.schrijven ..

De.opleidingen.situeren.zich.op.het.niveau.van.het.basison-derwijs.en.van.de.eerste.graad.van.het.secundair.onderwijs.en.geven.aansluiting.op.de.bestaande.opleidingen.in.het.volwas-senenonderwijs ..

Sinds.1.september.2006.bieden.de.centra.voor.basiseducatie.alle.opleidingen.in.modulaire.vorm.aan ..Opleidingen.leiden.tot een certifi caat, modules tot een deelcertifi caat. Voor elke opleiding bestaat er een opleidingsprofi el. Cursisten starten in een.module.die.aansluit.bij.hun.niveau ..

Volgende.opleidingen.behoren.tot.het.standaardpakket.van.alle.centra.voor.basiseducatie.en.worden.daar.georgani-seerd,.maar.kunnen.op.vraag.van.externe.partners.ook.elders.plaatsvinden:.Nederlands.als.moedertaal,.wiskunde,.ICT,.maatschappijoriëntatie,.opstapcursussen.Frans.en.Engels,.Nederlands.voor.anderstaligen,.alfabetisering.in.het.Neder-lands.als.tweede.taal ..Een.toelichting.hierbij ..

�1

Nederlands moedertaal

Een.krant.lezen,.ideeën.op.papier.zetten,.brieven.en.verslagen.schrijven,.formulieren.invullen,.handleidingen.en.instructies.lezen,.werken.met.elektronische.post.(e-mail,.SMS,.chatten),.informatie.opzoeken.en.verwerken.….Cursisten.leren.beter.lezen,.schrijven.en.mondeling.communiceren.in.functie.van.hun.dagelijkse.situatie.thuis,.op.het.werk.of.als.voorbereiding.op.verder.leren ..

Wiskunde

Procenten.berekenen,.werken.met.kommagetallen,.inhoud.of.oppervlakte.berekenen,.maten.en.gewichten.hanteren,.grafieken en tabellen lezen, driehoeksmetingen … Cursisten verwerven.inzicht.en.vaardigheden.die.ze.dagelijks.nodig.hebben ..Ook.veel.jobs.(onder.meer.in.de.bouw,.de.horeca.of.de.gemeentelijke.diensten).vereisen.deze.vaardigheden ..

Informatie- en communicatietechnologie

Kennismaken.met.de.computer,.het.internet.en.e-mail ..Cursisten.verwerven.de.basisvaardigheden.om.met.de.computer.te.werken ..Veel.aandacht.gaat.naar.de.leervaardig-heden ..Op.het.einde.van.deze.opleiding.is.de.cursist.klaar.om.verder te gaan met specifieke toepassingspakketten bij andere opleidingsverstrekkers,.op.het.werk.of.door.zelfstudie ..

Maatschappijoriëntatie

Leren.hoe.diensten.en.instellingen.functioneren,.omgaan.met.vrije.tijd,.zich.voorbereiden.op.het.theoretische.rijexamen.….Cursisten.leren.zich.oriënteren.op.de.belangrijke.maatschap-pelijke.terreinen ..De.kern.ligt.in.het.verwerven.van.vaardig-heden:.communicatie,.leervaardigheden,.problemen.oplossen,.plannen.en.organiseren,.informatie.verwerken ..

�2

Opstapcursussen Frans en Engels

Cursisten.leren.de.basis.van.de.Franse.of.Engelse.taal.zodat.ze.kunnen.doorstromen.naar.een.taalopleiding.in.een.centrum.voor.volwassenenonderwijs .

Nederlands voor anderstaligen

Gesprekken.voeren,.radio-.en.tv-berichten.begrijpen,.infor-matie.vragen.en.geven,.formulieren.invullen,.een.brief.lezen,.een.instructie.begrijpen.….Anderstalige.cursisten.verwerven.de.taalvaardigheden.Nederlands.noodzakelijk.voor.hun.sociale.contacten,.hun.werk.of.beroepsopleiding.en.voor.de.omgang.met.allerlei.diensten.en.instellingen .

Alfabetisering in het Nederlands als tweede taal

Analfabete.anderstalige.cursisten.leren.lezen.en.schrijven.als.een.opstap.naar.de.cursussen.Nederlands.voor.anderstaligen .

Praktisch

De.centra.voor.basiseducatie.bieden.intensieve.en.minder.intensieve.cursussen.aan,.zowel.overdag.als.‘s.avonds ..Deelname.is.gratis ..Cursisten.die.werken.en.toch.les.willen.volgen,.kunnen.een.beroep.doen.op.betaald.educatief.verlof .

In.openleercentra.van.de.centra.voor.basiseducatie.kunnen.cursisten.op.zelfstandige.basis.en.met.een.beperkte.indivi-duele.begeleiding.vaardigheden.verwerven.die.deel.uitmaken.van.de.opleidingen.in.de.basiseducatie ..Ze.werken.er.in.een.multimediale.omgeving.op.hun.eigen.tempo ..

�3

3.2. Maatwerk en contractonderwijs

Naast.de.hierboven.beschreven.opleidingen.organiseren.centra.voor.basiseducatie.ook.cursussen.op.vraag.van.of.in.samenwerking.met.bedrijven.en.organisaties.(gemeente,.OCMW,.VDAB. . . .) ..Centra.voor.basiseducatie.verzorgen.onder.meer.opleidingen.basisveiligheid.voor.laaggeschoolde.werknemers,.communicatieve.vaardigheden.voor.kortge-schoold.personeel,.opleidingen.op.maat.voor.cliënten.van.het.OCMW,.administratieve.vaardigheden.op.het.werk,.Neder-lands.op.de.werkvloer,.sociale.vaardigheden.op.het.werk,.communicatie.met.klanten.en.gebruikers,.rekenen.voor.beroepsgebruik .

Voor.het.inrichten.van.zo.een.opleiding.in.maatwerk.kan.een.centrum.voor.basiseducatie.in.principe.een.deel.van.zijn.lesuren.inzetten.die.door.het.departement.Onderwijs.gefinancierd worden. Die opleiding op verzoek van een derde instantie.moet.voldoen.aan.een.aantal.onderwijskundige.eisen ..Zo.kan.een.OCMW.voor.haar.cliënten.in.budgetbeheer.een.opleiding.vragen.waarin.zowel.leerdoelen.maatschap-pijoriëntatie.als.leerdoelen.wiskunde.aan.bod.komen ..Deze.vorm.van.onderwijs.behoort.tot.de.maatschappelijke.opdracht.van.de.basiseducatie,.want.hij.omvat.een.combinatie.van.doelen.uit.het.erkende.aanbod.basiseducatie.en.streeft.een.verhoging.na.van.het.competentieniveau.en.de.maatschap-pelijke.redzaamheid.van.de.cursisten ..Bovendien.geldt.deze.vorm.van.onderwijs.als.een.soort.activering.voor.het.reguliere.opleidingsaanbod.in.de.centra.voor.basiseducatie ..

Voor.een.cursus.op.maat.die.niet.voldoet.aan.deze.voorwaarden voor financiering, kan een centrum voor basis-educatie.contractonderwijs.aanbieden.dat.volledig.door.de.opdrachtgever.wordt.betaald ..

Het.staat.een.centrum.vrij.zelf.een.prijs.te.bepalen.voor.maatwerk.en.voor.contractonderwijs,.rekening.houdend.met.het volume gefinancierde lesuren (‘de enveloppe’) waarover het.beschikt.en.de.cursussen.die.het.aanbiedt ..Elk.centrum.

�4

Ad

re

ss

en

kan.een.lokaal.bestuur.of.een.andere.externe.organisatie.die.wil.samenwerken.een.correcte.prijs.voorstellen,.rekening.houdend met de eigen fi nanciële mogelijkheden van het centrum ..

Meer.informatie.over.de.centra.voor.basiseducatie.en.de.oplei-dingen.die.ingericht.worden.kunt.u.vinden.op.www .basisedu-catie .be.of.www .vocb .be

��

Bijlage:Adressenlijstcentravoorbasiseducatie

Provincie Antwerpen

CBE.Antwerpen.Vredestraat.93....2600.Antwerpen.03-230 .22 .23.info@cbe-antw .be

.CBE.Geel.Kollegestraat.21....2440.Geel.014-58 .41 .91.info@basiseducatiezuiderkempen .be

.CBE.Kapellen.Antwerpsesteenweg.51....2950.Kapellen.03-605 .00 .09.team@cbenoordantwerpen .be

.CBE.Mechelen.Leopoldstraat.27....2800.Mechelen.015-43 .11 .31.cbe .mechelen@skynet .be

.CBE.Turnhout.Otterstraat.109....2300.Turnhout.014-42 .27 .87.info@basiseducatieturnhout .be

�6

Ad

re

ss

en

CBE.WillebroekOverwinningstraat.702830.Willebroek03-886 .08 .98info@cbewillebroek .be

Provincie Vlaams-Brabant

CBE.BrusselKoningsstraat.270...1210.Brussel02-223 .20 .45cbebrusselleer@skynet .be

CBE.DiestVeemarkt.14...3290.Diest013-32 .23 .56diest@cbhageland .be

CBE.HalleGemeenteplein.1...1501.Halle02-356 .52 .02cbe .halle .springplank@skynet .be

CBE.LeuvenRuelensvest.127...3001.Leuven016-22 .10 .68open .school@cbeleuven .be

��

.CBE.Machelen.Nieuwstraat.5....1830.Machelen..02-252 .51 .50.cbe .machelen@pandora .be

Provincie Limburg

CBE.Beringen.Everselstraat.60....3580.Beringen.011-42 .02 .02.info@basiseducatiewl .be

.CBE.Genk.Hoogstraat.5....3600.Genk.089-35 .59 .90.openschool@cbegenk .skynet .be

.CBE.Hasselt.Rodenbachstraat.29/5.3500.Hasselt.011-22 .61 .60.openschool .cbehasselt@pandora .be

.CBE.Maasmechelen.Paul.Nicoulaan.29/4..3630.Maasmechelen.089-77 .32 .62.info@cbemaasland .be

�8

Ad

re

ss

en

CBE.PeerSteenweg.op.Wijchmaal.66...3990.Peer011-63 .46 .31info@pluspunt-cbe .be

CBE.Sint-TruidenUrsulinenstraat.7...3800.Sint-Truiden011-69 .10 .69info@cbe-zuidlimburg .be

Provincie-Oost Vlaanderen

CBE.AalstBert.Van.Hoorickstraat.19...9300.Aalst053-78 .15 .05info@cbeaalst .be

CBE.DendermondeEmiel.Van.Winckellaan.239200.Dendermonde052-25 .82 .78leerpunt@cbe-regiodender .be

CBE.EekloBlakstraat.27...9900.Eeklo09-378 .31 .83leerpunt .meetjesland@scarlet .be

��

.CBE.Gent.Hippoliet.Lammensstraat.10....9000.Gent.09-224 .24 .12.info@cbegent .be

.CBE.Ninove.Burchtstraat.44....9400.Ninove.054-32 .61 .29.cbeninove@skynet .be

.CBE.Ronse.O ..Delghusstraat.64/0102.9600.Ronse.055-20 .70 .01.info@cberonse .be

.CBE.Sint-Niklaas.Regentiestraat.11....9100.Sint-Niklaas.03-766 .29 .29.info@cbewaasland .be

Provincie West-Vlaanderen

CBE.Brugge.Collaert.Mansionstraat.24....8000.Brugge.050-34 .15 .15.info@wijzer .be

60

Ad

re

ss

en

CBE.DiksmuideKoning.Albertstraat.18...8600.Diksmuide051-50 .09 .96cbewesthoek@skynet .be

CBE.KortrijkSint-Elooisdreef.56A.8500.Kortrijk056-22 .62 .84info@basiseducatie-kortrijk .be

CBE.OostendeChristinastraat.113...8400.Oostende059-80 .18 .83info@cbe-oostende .be

CBE.RoeselareKoning.Leopold.I.laan.20A.8800.Roeselare051-20 .60 .60info@basiseducatie-roeselare .be

Redactie Hugo.Verdurmen,.inspecteur.volwassenenonderwijs,..

projectleider.plan.geletterdheid.

Eindredactie.Bea.Bossaerts,.freelanceredacteur

Foto’s.Filip.Erkens

Grafische vormgeving.Diensten.voor.het.Algemeen.Regeringsbeleid.

Communicatie.Suzie.Favere

Druk.Departement.Bestuurszaken.

Agentschap.voor.Facilitair.Management.Digitale.drukkerij

Uitgave April.2007

Wettelijk depot.D/2007/3241/106

Colofon

Iedereen geletterd! · 8 Geletterdheid Na.de.overgang.van.analfabetisme.naar.geletterdheid.en....

Documents

Transcript of Iedereen geletterd! · 8 Geletterdheid Na.de.overgang.van.analfabetisme.naar.geletterdheid.en....