id_2444_rapport AHK hbo-ba Docent Beeldende Kunst en ...

Amsterdamse HS voor de Kunsten

© Certiked VBI

Pagina 1 van 51Docent BKV – definitief

ONDERZOEKSVERSLAGRapportage van de toetsing van

Amsterdamse Hogeschool voor de KunstenAcademie voor Beeldende Vorming

Bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving(Docent BKV)

Voltijd en Deeltijd

Croho-registratienummer: 39100

aan het NVAO Accreditatiekader

De visitatie vond plaats op 6 en 23 maart 2007

Inhoud van het verslag

Identificatie ......................................................................................................................................... 2Managementsamenvatting.................................................................................................................... 4Bevindingen ........................................................................................................................................ 7Bijlage 1: Programma.........................................................................................................................40Bijlage 2: Documenten........................................................................................................................41Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader ..........................................................................................42Bijlage 4: Visitatieteam.......................................................................................................................44Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen...........................................................................................52

De verantwoordelijke teamleider: Dr. M.S. Lelouxnamens deze,

M.I. van de VeldeCertikedSeptember 2007


© Certiked VBI


Identificatie

Amsterdamse Hogeschool voor de KunstenAcademie voor Beeldende VormingBacheloropleiding Docent Beeldende Kunst & Vormgeving (Docent BKV)Hortusplantsoen 21018 TZ Amsterdam

Telefoon: 020 527 7220Website: www.academievoorbeeldendevorming.nl

Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: R. Smit, directeur, ([email protected])Kwaliteitsfunctionaris: Mw. A. ten Bruggencate, ([email protected])

Scope en doel

De visitatie heeft betrekking op:• Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Academie voor Beeldende Vorming, Amsterdam• HBO opleiding docent Beeldende Kunst & Vormgeving• Voltijd & deeltijd• Locatie Amsterdam, Hortusplantsoen

Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003)adequaat worden afgedekt.

Teamsamenstelling

Teamleider: Dr. M.S. LelouxExtern deskundige: Drs. D. VermeulenExtern deskundige: Dr. H.I.M. CoppensExtern deskundige: Ing. M. van HoornSecretaris: Drs. P.M. EsveldStudentlid: A. Kolle

http://www.academievoorbeeldendevorming.nl


© Certiked VBI


Werkwijze

De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding, en deze doentoekomen aan het visitatieteam op 21 februari 2007. Het visitatieteam heeft een voorbereidende bijeenkomstgehad op 6 maart 2007. De eerste visitatiedag is uitgevoerd op 6 maart 2007;en op 23 maart 2007 is de tweede visitatiedag uitgevoerd.

Het conceptrapport is op 27 april 2007 toegezonden aan het management van de opleiding.Op 5 juli 2007 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot onderhavigdefinitief rapport.

In de aanloop naar de visitatie is er driemaal een bijeenkomst geweest tussen leden van het visitatieteam envertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden alle een voorlichtend enplanningstechnisch karakter.


© Certiked VBI


Managementsamenvatting

Op 6 en 23 maart 2007 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij deBacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving Voltijd en Deeltijd van de AmsterdamseHogeschool voor de Kunsten (AHK). Doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van deopleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader.

Algemeen beeld

De docentopleiding Beeldende Kunst en Vormgeving, binnen de AHK ‘BVO’ genoemd, van de AHK heeftin 2002 een nieuw competentiegericht curriculum ingevoerd, waarvan in 2006 de eerste lichtingafstudeerde. De redenen om het curriculum te vernieuwen waren belangrijk en meervoudig. In de eersteplaats waren deze inhoudelijk. Het streven was de uitgangspunten te formuleren van een nieuwcompetentiegericht programma: een heldere didactische visie en een dito opleidingsconcept. Dit om beteraan te sluiten bij de actieve kunstbeoefening en een duidelijkere balans te vinden tussen de artistieke endidactische verworvenheden van de aankomende docent. De nieuwe profielen waren niet langer gebaseerdop de afzonderlijke vakken tekenen, handvaardigheid en textiele werkvormen, maar op een algehele visieop het beeldende vakgebied en het docentschap. BVO volgde deze ontwikkeling door het omzetten van devakgroepenstructuur op basis van de domeinen Beeldende Kunst en Vormgeving, Overdracht en Kunst &Cultuur. De vernieuwde opleiding was ook het resultaat van een fusie tussen de eerste en tweedegraadsdocentenopleidingen BKV in Amsterdam – wat deels ingegeven was door de van overheidswege“ongedeeld-ongegradeerde”gelijkschakeling van de onderwijsbevoegdheden in het kunstonderwijs.Daarnaast was het kunstonderwijs onderhevig aan de invoering van de bachelor-masterstructuur. Er is dussprake van een grootschalig vernieuwingsproces dat door de BVO planmatig ter hand is genomen.Bij de ontwikkeling van de nieuwe competentiegerichte onderwijsvisie heeft de opleiding op de landelijkeontwikkelingen vooruitgelopen. Er werden zeven beroepscompetenties en verschillende deelcompetentiesgeformuleerd die gerelateerd konden worden aan de eindkwalificaties en leerdoelen van de opleiding en diebetrekking hebben op de voor het beroepenveld relevante domeinen, namelijk het domein van de BeeldendeKunst en Vormgeving, het domein van de Overdracht en het Domein van Kunst en Cultuur. Dedocentenopleiding BVO is primair een docentenopleiding, waarbij tevens veel aandacht uitgaat naar hetactieve zelfstandig kunstenaarsschap. De opleiding ziet dit als een gezond spanningsveld.

Het didactische concept van de opleiding kenmerkt zich door competentiegerichtheid, is opdracht gestuurd,en faciliteert met name in de differentiatiefase een toenemende zelfsturing door de student die gericht is opde integratie van het kunstenaarschap met het docentschap. Binnen het domein Beeldende Kunst enVormgeving (BKV) ontwikkelt de student onder meer zijn creërend vermogen, kritische reflectie eninnovatief vermogen door praktische kunstbeoefening. De student doet ervaring op met bijvoorbeeld 2D,3D technieken alsmede Nieuwe Media. Binnen het domein Overdracht ontwikkelt de student met name devermogens die betrekking hebben op het leraarschap door theoretisch onderwijs (onderwijskunde,vakdidactiek en pedagogiek) en stages bij verschillende representanten van het afnemend beroepenveld.Binnen het domein Kunst en Cultuur doet de student veel kennis op over cultuurhistorische ontwikkelingenen actuele kunst aan de hand van colleges, excursies etc. en ontwikkelt ook competenties als hij of zijpresenteert, formuleert, schrijft, onderzoekt, debatteert, etc.


© Certiked VBI


De onderwijsontwikkelingen die in gang zijn gezet hebben reeds geleid tot een voldoende samenhangendcurriculum. De integratie van de drie domeinen vindt vooral in de laatste twee jaar van de opleiding plaat.De visitatiecommissie is van mening dat deze integratie ook in de eerste jaren van de opleiding verderuitgewerkt kan worden. De verdere integratie van docentschap en kunstenaarschap is binnen de opleidingeen belangrijk punt van aandacht, zowel op beleidsniveau als op het niveau van het onderwijsprogramma.Hoewel het opleidingsmanagement dit als een gezond spanningsveld ziet dat ook tegemoetkomt aan deindividuele interesse van studenten, hebben verschillende stakeholders tijdens de visitatiegesprekkenaangegeven dat zij ervaren dat de opleiding met dit spanningsveld worstelt.De opleiding bevindt zich nog steeds in een proces van (ingrijpende) onderwijsvernieuwing, waarin destructurering en standaardisering van onderwijsprocessen nog immer aandacht behoeven. Tijdens devisitatie ontving de visitatiecommissie hierover wisselende geluiden vanuit het werkveld, studenten enmedezeggenschapsorganen over enkele belangrijke aspecten van de opleiding, namelijk stagebegeleiding, dekennelijk docentafhankelijke beoordelingen van eindscripties binnen de domeinen Overdracht en Kunst &Cultuur, en over de onduidelijkheid bij de beoordelingscriteria en het beoordelingsproces van doorstudenten gemaakte kunstwerken. De visitatiecommissie is van mening dat het opleidingsmanagementhierop alert en kritisch moet blijven.

De opleiding kenmerkt zich tevens door een hoog ambitieniveau, dat zich onder andere uit in initiatievenrond internationalisering en “de Ambassade”: een plaats waarin men alle externe relaties wilstandaardiseren. De visitatiecommissie is van mening, verschillende beleidsstukken hierover gezienhebbende, dat de onderliggende onderbouwingen, de legitimering en focus van deze activiteiten nogaandacht behoeven.

Studenten zijn over het algemeen enthousiast over het niveau, de kennis en de toegankelijkheid van dedocenten, en vooral ook de vrijheid om “je eigen ding te doen”. De opleiding stelt zich tevens flexibel op tenaanzien van (deeltijd)studenten die een individuele leerroute volgen, bijvoorbeeld op basis van eerderverworven competenties. Voor deze groep is een duidelijk vrijstellingsbeleid ontwikkeld dat in de praktijkgoed functioneert. Ook wordt door studenten en alumni opgemerkt dat de opleiding ook echt iets probeert tedoen met onderwijsevaluaties. Vanuit de medezeggenschapsorganen ontvangt de visitatiecommissiehierover een gemengd signaal.

Het visitatieteam van Certiked spreekt waardering uit voor de vele onderwijsontwikkelingen die deopleiding in enkele jaren heeft weten te realiseren. Ook heeft het visitatieteam vastgesteld dat ten aanzienvan de onderwerpen Doelstellingen Opleiding, Inzet van Personeel, Voorzieningen, Interne kwaliteitszorgen Resultaten een en ander voldoende goed geregeld is. Op enkele deelfacetten binnen deze onderwerpen isvolgens de visitatiecommissie verbetering mogelijk. Zo blijft aandacht voor de verhouding kunstenaar endocent binnen de opleiding belangrijk, en kan hiermee samenhangend ook nog een verdere integratie van dedomeinen binnen de eerste twee leerjaren worden bewerkstelligd.De relatie met het beroepenveld kan meer structureel worden geïmplementeerd. De visie opinternationalisering kent reeds een educatieve component, en dit kan verder worden uitgebreid.Het management dient naar de mening van het visitatieteam de komende tijd vooral in te zetten op deinterne onderwijskundige ontwikkeling om deze bij alle docenten goed te verankeren. Dit geldt ook voor deverdere systematische en gestandaardiseerde implementatie van het toetsbeleid, over alle domeinen heen enbinnen de verschillende werkvormen: stages, beeldende kunst, schriftelijke eindwerkstukken.


© Certiked VBI


Dit alles overwegend, geeft het visitatieteam van Certiked een positief advies aan de NVAO ten aanzienvan accreditatie van de Bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving Voltijd en Deeltijd vande Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Academie voor Beeldende Vorming te Amsterdam.


© Certiked VBI


Bevindingen

Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven.Steeds zijn in de ‘blokken’ de NVAO-criteria aangegeven die bij betreffend onderwerp en facetten horen, iseen beschrijving gegeven van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien vanbetreffend facet gegeven.

Overzicht van Certiked beoordelingen voltijd en deeltijd opleidingen Bachelor docentBeeldende Kunst & Vormgeving

Onderwerp en facet VoltijdDeeltijd

§ Doelstellingen opleiding

§ Domeinspecifieke eisen§ Niveau: Bachelor§ Oriëntatie HBO

Positief

GoedVoldoendevoldoende

§ Programma

§ Eisen HBO§ Relatie doelstellingen / inhoud§ Samenhang programma§ Studielast§ Instroom§ Duur§ Afstemming vormgeving / inhoud§ Beoordeling en toetsing

Positief

VoldoendeVoldoendeVoldoendeVoldoende

GoedGoed

VoldoendeVoldoende

Inzet van personeel

§ Eisen HBO§ Kwantiteit personeel§ Kwaliteit personeel

Positief

VoldoendeGoed

voldoende

Voorzieningen

§ Materiële voorzieningen§ Studiebegeleiding

Positief

Voldoendevoldoende


© Certiked VBI


Interne kwaliteitszorg

o Evaluatie resultateno Maatregelen tot verbeteringo Betrekken van medewerkers, studenten,

alumni en beroepenveld

Positief

VoldoendeVoldoendeVoldoende

Resultaten

§ Gerealiseerd niveau§ Onderwijsrendement

Positief

Voldoendevoldoende


© Certiked VBI


1. Onderwerp: doelstellingen opleiding

1.1 Domeinspecifieke eisenDe eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en deberoepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein.

Bevindingen:Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatiehet navolgende kunnen vaststellen:

• De Academie voor Beeldende Vorming is de oudste zelfstandige opleiding Docent Beeldende Kunst enVormgeving in Nederland. De opleiding biedt onderwijs aan zo'n 350 studenten en heeft30 praktijken theoriedocenten in dienst. De student ontvangt -na het afsluitend examen met goedgevolg te hebben afgelegd- een bachelordiploma en is bevoegd om les te geven aan alle scholen vanafhet basisonderwijs tot en met het hoger beroepsonderwijs. Ook staan allerlei functies open gericht opoverdracht van beeldende kunst en vormgeving in het buitenschoolse werkveld, bij cultureleinstellingen en in de kunstbeoefening door amateurs.

• In 1999 liet het Ministerie beroepsprofielen van de kunstberoepen en beroepskwalificaties voor lerarenformuleren. Bij het opstellen van het beroepsbeeld voor de docent BKV en de daarmee verbondenhoofd- en deelcompetenties, heeft de opleiding aansluiting gezocht met diverse bronnen, o.a. hetRapport van de Projectorganisatie Kunstvakonderwijs (1999), de Startbekwaamheden leraarsecundair onderwijs, de Uitwerking startkwalificaties docenten kunstvakken en de Handreiking voorinstellingscurricula tweedegraads opleidingen: beeldende vorming. De opleiding heeft vervolgens envooruitlopend op het werk van de HBO-raad, die in 2001 het initiatief nam tot het opstellen van eencompetentiebenadering voor het kunstvakonderwijs, zelf alvast de competenties geformuleerd. Het ideewas dat zo een bijdrage kon worden geleverd aan de discussie over een passendecompetentiebenadering en er sneller aan het opstellen van een onderwijsprogramma kon wordenbegonnen.

• Een belangrijke motor voor de ontwikkeling van het nieuwe competentiegerichte curriculum, dat metingang van het studiejaar 2002-2003 van start is gegaan, is ook de fusie tussen de eerste en tweedegraads docentenopleidingen BKV te Amsterdam geweest. Dit was ondermeer ingegeven door de“ongedeeld-ongegradeerd” gelijkschakeling van de onderwijsbevoegdheden in het beroepenveld.Daarnaast was het hele kunstonderwijs onderhevig aan de invoering van de bachelor-master structuuren de oriëntatie op competentiegerichte onderwijsprofielen in het kader van het nieuwekwalificatiestelsel voor het hoger onderwijs.

• De Bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving (BVO) beschikt momenteel over eenuitgewerkt beroepsbeeld, namelijk het verzorgen van onderwijs in de beeldende kunst en vormgeving inéén of meer sectoren of fasen van het reguliere onderwijs of het verzorgen van lessen, cursussen enprojecten in de buitenschoolse kunsteducatie of de amateuristische kunstbeoefening.De uitwerking van dit beroepsbeeld in een competentiegericht curriculum staat beschreven in hetdocument: De Kunst Onderwijzen, een nieuw onderwijsprogramma voor de Academie voor BeeldendeVorming (E. Viskil, 2001). De kerntaken waar een docent BKV voor staat zijn eveneens beschreven, enomvatten o.a. het inspireren en ontwikkelen van kennis en inzicht in beeldende kunst en vormgeving enhet stimuleren en verbeteren van creatieve en beeldende vaardigheden van leerlingen/cursisten.Vervolgens zijn zeven hoofdcompetenties met een vijftigtal deelcompetenties geformuleerd.

De zeven hoofdcompetenties zijn:


© Certiked VBI


1. Creërend vermogen;2. Stimulerend vermogen;3. Vermogen tot overdracht;4. Vermogen tot samenwerken;5. Organiserend vermogen;6. Vermogen tot kritische reflectie;7. Vermogen tot innovatie en doorgroei.

• De opleiding Docent BKV heeft bij de verdere uitwerking van een competentiegericht curriculum dezeven hoofdcompetenties op een zodanige manier gegroepeerd, dat er drie logischecompetentiedomeinen te onderkennen zijn, namelijk het competentiedomein van de kunstbeoefening(waarin de hoofdcompetenties nrs.1, 6 en 7 centraal staan), het competentiedomein van het leraarschap(hoofdcompetenties nrs.2, 3, 5, 6 en 7) alsmede het competentiedomein van de reflectie of kunst encultuur (hoofdcompetenties nrs.6 en 7). Bij het opstellen van deze competenties heeft de opleiding eigenuitgangspunten gehanteerd. Zo heeft men ervoor gekozen dat de competenties recht zouden doen aanzowel de praktische kunstbeoefening als kennis van kunst en cultuur als basis van het leraarschap. Ookmoesten de competenties gerelateerd kunnen worden aan de startkwalificaties van de ProjectorganisatieKunstvakonderwijs, en tevens qua inhoud en formulering een relatie hebben met het profiel van deacademie.

• Naast de formulering van competenties (m.n. gericht op vaardigheden) heeft de opleiding tevens eenreeks kwalificaties gerelateerd aan voorwaardelijke kennis geïdentificeerd. Er is tevens een verbindinggelegd tussen deze kenniskwalificaties en de verschillende competenties.

• Ten opzichte van andere docentenopleidingen BKV onderscheidt de opleiding zich door de extraaandacht op de ontwikkeling van het kunstenaarsschap door de studenten.

• Het visitatieteam heeft op basis van verschillende gesprekken met diverse stakeholders vastgesteld datde visie van de opleiding op het kunstenaarschap en docentschap nog in ontwikkeling is.Volgens het opleidingsmanagement is hierbij sprake van een gezond spanningsveld dat recht kan doenaan keuzemogelijkheden bij studenten. Leden van de werkveldadviescommissie, studenten en alumniervaren hier echter meer een frictie tussen het docentschap en kunstenaarschap, en hebben ook deindruk dat de opleiding hier nog niet helemaal uit is.

• De AHK kiest voor verbinding met de opleiding Docent BKV binnen het kunstdomein. Met onderandere de Rietveld academie wordt projectmatig samengewerkt (bijv. binnen het nieuw op te zettenAmbassade project, te beschouwen als een soort “incubator” voor kunst, waardoor externe relatiesgestructureerd kunnen worden).Er zijn verder samenwerkingen met andere docentenopleidingen binnende AHK (drama, dans, muziek) en relevante netwerken (KVDO). Het visitatieteam constateert dat ergeen structurele samenwerking bestaat met andere docentenopleidingen BKV.

• Bij de ontwikkeling van het competentiegerichte curriculum is het werkveld via docenten die tevens inde beroepspraktijk werkzaam zijn, betrokken geweest. Deze hebben in ontwikkelteams geparticipeerd.Er bestaat sinds kort ook een vernieuwde werkveldadviescommissie en deze zal zich onder meer gaanbezighouden met de onderwijsontwikkeling.


© Certiked VBI


• Nu de complete curriculumverandering van de laatste 5 á 6 jaar zich in de praktijk begint af te tekenenis ook de herziening van het internationaliseringprogramma van de Academie, zoals dat sinds 1990bestaat, aan de orde. De opleiding heeft hiervoor een (ambitieuze) visie opgesteld waarinsamenwerkingen en internationale stages voor studenten met enkele Amerikaanse en Engelsekunstinstellingen op het gebied van (educatie van) de beeldende kunsten worden gestimuleerd.Sinds 2000 bestaat er tevens contact met de Manchester Metropolitan University. Jaarlijks komt eenkleine groep studenten van de afdeling Art Education, een 1-jarige kopopleiding, in het kader van eenLeonardo-project naar de opleiding Docent BKV voor verdieping van hun opleiding.Vaste onderdelen zijn een project binnen het voortgezet onderwijs in samenwerking met het Van GoghMuseum, en het verzorgen van workshops voor studenten van de opleiding Docent BKV.Ook worden met de Britse en Amerikaanse partners, 1 op 1 studenten uitgewisseld met de Faculty ofFine Arts. Het gaat wat de opleiding Docent BKV betreft vooral om studenten uit het 3e studiejaar.

Beoordeling door het Certiked visitatieteam:

Het visitatieteam spreekt haar waardering uit over de opzet van het competentiegerichte onderwijs, waarbijduidelijke beroepscompetenties zijn uitgewerkt die vervolgens in het vernieuwde onderwijscurriculum zijngeïntegreerd. De opleiding heeft met deze ontwikkeling ook landelijk voorop gelopen. Het visitatieteam zietvervolgens dat de opleiding bezig is om een visie op het kunstenaarschap en docentschap binnen deopleiding verder te ontwikkelen. De opleiding is ambitieus over internationalisering, en deze is vooralgericht op de beeldende kunstpraktijk en (nog) in mindere mate op educatie en docentschap.Het visitatieteam wil hierbij graag meegeven dat samenwerkingen met instituten in een hele andere cultuur,bijv. Marokko, wellicht additionele meerwaarde hebben.

Dit alles overwegende beoordeelt het visitatieteam de domeinspecifieke eisen als goed.


© Certiked VBI


1.2 NiveauDe eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerdebeschrijvingen van de kwalificaties.


• De opleiding heeft aan het visitatieteam een overzicht verschaft waarin de vijf dublin descriptorengekoppeld worden aan de competenties en de voorwaardelijke kenniskwalificaties. Zo wordt de dublindescriptor “kennis en inzicht” vooral gerelateerd aan voorwaardelijke kenniskwalificaties op het gebiedvan kernconcepten, structuren, werkwijzen, actuele ontwikkelingen, samenhang, informatiebronnen enhistorisch-maatschappelijke achtergronden van de beeldende kunst en vormgeving, kennis vanuiteenlopende media, technieken en instrumenten op het gebied van de beeldende kunst en vormgeving,inzicht en kennis in didactiek en onderwijskunde, in leerlingen, in relaties tussen onderwijs, vorming enopvoeding binnen een sociaal culturele context, in kerndoelen en eindtermen van de vakken op hetgebied van beeldende kunst en vormgeving in het onderwijs evenals van algemene en vakoverstijgendeonderwijsdoelen voor de verschillende onderwijssectoren, en tevens kennis van de Nederlandseeducatieve binnenschoolse en buitenschoolse structuur, culturele instellingen en het actuele cultureleaanbod, cultureel ondernemerschap en potentiële werkvelden. De dublin descriptor “toepassen vaninzicht”wordt vooral gerelateerd aan de competenties vermogen tot overdracht, creërend vermogen enorganiserend vermogen. De dublin descriptor “oordeelsvorming” wordt vooral gerelateerd aan decompetenties rond vermogen tot overdracht, kritische reflectie en vermogen tot samenwerking. Tenslotte wordt de dublin descriptor “leervaardigheden” vooral gerelateerd aan de competenties rondinnovatie en doorgroei en kritische reflectie.N.B. de competentie “stimulerend vermogen” is niet gekoppeld aan dublin descriptoren; deze wordtwel gekoppeld aan leerinhouden van onderwijsonderdelen teruggevonden.

• De opleiding geeft vervolgens aan dat de dublin descriptoren uiteindelijk op niveau 3 (meervoudige beheersing van competenties op complex uitvoerend niveau) beheerst worden. Tevens beschrijft deopleiding een viertal beoordelingsniveau-indicaties van de competentiegroepen (m.u.v. creërend

vermogen). Hierbij is ook een relatie gelegd met onderliggende HBO-gedragskenmerken. Tijdens deopleiding ontwikkelt de student zich zo van minder tot meer complexe vraagstukken kunnen oplossen,van minder tot meer zelfstandig kunnen werken, van minder tot meer creatief oplossingen kunnenaangeven, van minder tot meer methodisch kunnen werken, van minder tot meer verantwoordelijkhedenkunnen nemen en van minder tot meer relevante theorievorming kunnen toepassen. Voor decompetentie creërend vermogen wordt een alternatieve niveau-indeling gehanteerd


Het visitatieteam is van mening dat de opleiding door de eindkwalificaties op een overzichtelijke manierverbindt aan de internationaal vigerende dublin descriptoren. Hiermee beoordeelt het visitatieteam ditaspect als voldoende.


© Certiked VBI


1.3 Oriëntatie HBODe eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveldopgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties.Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in eenspecifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist ofdienstig is.


• De opleiding Docent BKV heeft vooruitlopend op de landelijke ontwikkeling eindkwalificaties endomeinspecifieke eisen opgesteld. Hierbij heeft de opleiding voornamelijk via docenten die tevens in deberoepspraktijk werkzaam waren overleg met het relevante beroepenveld gehad. Deze hebben vrijwelallemaal zitting gehad in de diverse projectteams die bij de ontwikkeling van het competentiegerichtcurriculum betrokken waren. Onlangs is de werkveldadviescommissie vernieuwd; deze zal zich ook inde toekomst verder met de onderwijsontwikkeling gaan bezighouden.

• De eindkwalificaties van de bachelor opleiding Docent BKV weerspiegelen het niveau van eenbeginnend beroepsbeoefenaar. Dit heeft het visitatieteam kunnen vaststellen aan de hand van het niveauvan verschillende eindexamenwerkstukken, de vakdidactische scripties en gesprekken met alumni, diemomenteel als docent BKV werkzaam zijn.

• Bij het formuleren van het nieuwe competentieprofiel vanaf 2002 zijn de eindkwalificaties getoetst aande Dublin Descriptoren.

• Het visitatieteam ontvangt van zowel afgestudeerden als vertegenwoordigers van het werkveldwisselende signalen over het aansluiten van de eindkwalificaties bij de eisen vanuit werkveld.Hierbij kan worden opgemerkt dat deze werkveld vertegenwoordigers tot dusver slechts ervaringhadden met afstudeerders oude stijl. De communicatie tussen opleiding en werkveld zijn hier mededebet aan.


Het visitatieteam is van mening dat de opleiding in voldoende mate tegemoetkomt aan de “OriëntatieHBO”. Het visitatieteam geeft de opleiding in overweging om de contacten met het werkveld verder teinstitutionaliseren; de vorming van de recente ingestelde vernieuwde werkveldadviescommissie zal hiertoebijdragen.


© Certiked VBI


Beoordeling van het onderwerp ‘Doelstellingen opleiding’

Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding naar aanleiding van de vorige visitatie, waarbijduidelijke verbeterpunten ten aanzien van beroepsbeeld en de relevantie van de eindtermen van de opleidingmet het oog op de beroepsvoorbereiding werden aangegeven, een grote slag heeft weten te maken. Ook deintegratie van de eerste- en tweedegraads opleiding tot een vierjarige ongegradeerde opleiding alsmede deinvoering van het BaMa stelsel, zijn door de opleiding met kracht ter hand genomen. De opleiding heeft eenduidelijk competentiegericht beroepsbeeld ontwikkeld en de relatie gelegd tussen beroepscompetenties eneindkwalificaties. Het visitatieteam spreekt haar waardering hiervoor uit.Het visitatieteam ziet enkele verbeterpunten met name op het gebied van structurele verankering met hetberoepenveld en ziet de onlangs vernieuwde werkveldadviescommissie, die zich overigens voldoendekritisch opstelt, ook als een juiste ontwikkeling. Ook zouden internationale contacten die zich vooral richtenop het docentschap beeldende vorming extra aandacht kunnen krijgen.Alles overwegende beoordeelt het visitatieteam het onderwerp “Doelstellingen opleiding”als positief.


© Certiked VBI


2. Onderwerp: programma

2.1 Eisen HBOKennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleendstudiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek.Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / dediscipline.Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbandenmet de actuele beroepspraktijk.


• De literatuur die in de opleiding wordt gebruikt is over het algemeen relevant en traditioneel. Tijdenslessen worden ook actuele beroepscasussen behandeld. Het visitatieteam merkt hierbij op dat met namede literatuur binnen het domein van de Overdracht (d.i. didactische literatuur) een vrij willekeurigeindruk gaf en dat met name internationale bronnen weleens ontbraken.

• Aanvullende relevante literatuur die niet verplicht is, wordt aangeschaft door de mediatheek en is vrijtoegankelijk voor alle studenten. De opleiding beschikt over een goed-geoutilleerde mediatheek .

• De meeste docenten zijn als parttimer verbonden aan de opleiding en daarnaast zijn zij werkzaam in hetvakgebied, meestal als uitvoerend kunstenaar, maar sommige ook als docent BKV. De opleiding heeftrecentelijk per domein ook studieleiders aangesteld die binnen het betreffende domein beroepservaringhebben. Deze studieleiders zijn verantwoordelijk voor de onderwijsinhoud en –kwaliteit binnen hundomein. Dit betekent dat de docenten voldoende uit hun ervaring kunnen putten om binnen de opleidingde relatie met de praktijk te leggen. Mede daardoor sluit de inhoud van de modules en lessen aan bijontwikkelingen in de praktijk.

• De student komt regelmatig in contact met de beroepspraktijk van het docentschap. In devoltijdopleiding loopt de student in het eerste studiejaar twee korte stages met het doel zich te oriënterenop het toekomstige werkveld. De stages vinden in tweetallen plaats in resp. een kunsteducatieveinstelling (omvang 1 ECTS) en een school voor voortgezet of basis onderwijs (omvang 2 ECTS). Detweedejaarsstage (4 ECTS, in tweetallen) is gericht op het verkrijgen van praktijkervaring, m.n. in hetzelf ontwikkelen van een zelf opgezette les of lessenreeks of een medium voor een duidelijk aangegevendoelgroep. De totale studiebelasting van 112 uur is als volgt verdeeld: 12 uur stagevoorbereiding, 80uur stage-uitvoeren en 20 uur voor het afronden en beoordelen van de stage. De stage wordt begeleiddoor een docent van de Academie en door een begeleider op de stageplaats. In het derde studiejaar is ereen stage van 9 ECTS die gericht is op het opdoen van een (brede) ervaring in het binnen- enbuitenschoolse werkveld. De student bepaalt in overleg met de opleiding in welk jaar de stages voor deverschillende werkgebieden worden gevolgd. Omdat het derde studiejaar voor het grootste deel in hetteken van CKV staat volgen studenten in het derde jaar hun stage in de bovenbouw van het VoortgezetOnderwijs. De studiebelasting van 252 uur is als volgt verdeeld: 20 uur stagevoorbereiding (o.a. planvan aanpak), 180 uur voor uitvoering, 24 uur voor afronding en beoordeling en 28 uurvoor de verplichte intervisiebeoordeling binnen de Academie. In het vierde jaar ten slotte volgt destudent een individuele stage van 12 ECTS waarbij het zelfstandig kunnen verzorgen van docenttakenop uitvoerend niveau in diverse contexten centraal staat. Zowel de begeleidende docent als deinstellingsbegeleider zijn bij de beoordeling betrokken. Zowel de leerdoelen als de beoordelingseisenvan de stages staan vermeld in de studiegids.


© Certiked VBI


• Bij de deeltijdopleiding vinden er ook stages plaats gedurende de gehele opleiding en door het heledomein. Het gaat om stages bij scholen en instellingen waar kunsteducatie een rol speelt. Tijdens depropedeuse en het tweede studiejaar zijn de stages onderdeel van het vak vakdidactiek. Het doel isoriëntatie en verkenning. De meest intensieve stages vinden plaats in het derde (twee stages van resp.14 ECTS + 2 EC’s voor intervisie; en 7 ECTS + 1 EC’s voor intervisie) en vierde studiejaar(7 EC + 1 EC voor intervisie). Als werkgebieden zijn voorgezet onderwijs en beroepsonderwijsverplicht, met als aanvullende eis dat in één van de stages een lessenserie in CKV context wordtontwikkeld en uitgevoerd. Daarnaast heeft de student de keuze uit een kunsteducatieve instelling, of hetprimaire onderwijs of projecten (breed). Alle stages worden vanuit de Academie begeleid.

• De opleiding organiseert geregeld excursies voor studenten (musea, theater- en dansvoorstellingen) omstudenten met actuele culturele ontwikkelingen in contact te brengen.

• De opleiding besteedt ook veel aandacht aan praktijklessen, waarbij de studenten competentiesverwerven op het terrein van de kunstbeoefening, zoals vlak werk, ruimtelijk werk en nieuwe media. Destudent maakt kennis met diverse materialen (hout, keramiek, steen, metaal) en technieken (grafiek,litho, tekenen, schilderen, metaalbewerking etc.). Ongeveer 45-50% van de beschikbare opleidingstijdwordt hieraan besteed.

• De opleiding participeert in twee lectoraten. Het lectoraat Kunsttheorie en onderzoek richt zich oponderwerpen op het snijvlak van artistieke praktijken, theoretische reflecties en onderwijskundigetoepassingen. Het lectoraat Kunsteducatie (september 2002) richt zich op kennisontwikkeling(studie & onderzoek) op het gebied van de Kunst- en cultuureducatie en heeft een kenniskring en eenonderwijskring opgericht. De opleiding organiseert tevens geregeld gastcolleges.


De opleiding vlecht de actuele beroepspraktijk op verschillende manieren in de dagelijkse onderwijspraktijk:door studieleiders en (gast)docenten in te zetten die zelf in de beroepspraktijk werkzaam zijn (geweest),door lectoraten te ontwikkelen, door gebruik van beroepscasuïstiek, door excursies en doortijdens de opleiding veel tijd in te ruimen voor docentenstages en de praktijk van de beeldende vorming.Hierdoor waarborgt de opleiding de ontwikkeling van beroepsvaardigheden.Het visitatieteam adviseert om een verdere verankering in de actuele beroepspraktijk te waarborgen, doorverdere banden met andere docentenopleidingen te ontwikkelen, door docenten te stimuleren lid te wordenvan beroepsorganisaties (zoals de VELON) en door de nieuwe werkveldadviescommissie structureel enactief te gaan inzetten voor onderwijsvernieuwing en –actualisatie. Ook verdient de actualisatie enrelevantie van vakliteratuur tijdens de opleiding verdere aandacht.Alles overwegende beoordeelt het visitatieteam het facet “Eisen HBO” als voldoende.


© Certiked VBI


2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programmaHet programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie endomeinspecifieke eisen.De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma.De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificatieste bereiken.


• Bij de competentiegerichte ontwikkeling van het curriculum is uitgegaan van een drietalcompetentiedomeinen waaraan de zeven hoofdcompetenties werden gekoppeld.Deze competentiedomeinen zijn: kunstbeoefening, leraarschap en reflectie op kunst en cultuur(20-25% van de studietijd). Deze drie competentiedomeinen zijn leidend geworden voor de verdereinrichting van het curriculum. In het competentiedomein van de kunstbeoefening (45-50% van destudietijd) werkt de student vooral aan de competenties creërend vermogen (o.a. ontwikkeling van visieop en vaardigheden in eigen praktisch werk), kritisch reflectief vermogen (o.a. praktische ervaring inhet bespreken en beoordelen van eigen en andermans werk), het vermogen tot doorgroei en innovatie(o.a. kennis en inzicht in het eigen en andermans kunstenaarsontwikkelproces). In hetcompetentiedomein van het leraarschap (25-30% van de studietijd) werkt de student vooral aan devolgende competenties: stimulerend vermogen (o.a. praktijkervaring in begeleiden en aanmoedigen vanleerlingen), vermogen tot overdracht (o.a. inzichten en vaardigheden in communicatie en overdracht),organiserend vermogen (o.a. het opzetten van lesprogramma’s), samenwerking (o.a. strategischopereren), kritisch-reflectief vermogen en doorgroei en innovatie. In het competentiedomeinvan de reflectie op kunst en cultuur zijn de competenties voornamelijk instrumenteel van aard, enworden studenten opgeleid tot leraren van kennis van de beeldcultuur met het vermogen die kennis uitte breiden. In dit domein houdt het kritisch en reflectief vermogen in dat de student elementen van debeeldcultuur (processen zowel als producten) kan analyseren, beschouwen en beoordelen. Hetvermogen tot doorgroei en innovatie berust hier voor een deel op gedegen kennis van de beeldcultuur envaardigheden in het verdiepen en verder ontwikkelen van die kennis.

• Vervolgens zijn drie studiefasen onderscheiden, namelijk de propedeuse, die voornamelijk eenoriënterend en selecterend karakter heeft, de tweejarige differentiatiefase, waarin de student werkt aande verwerving van competenties op stageniveau en de eenjarige eindexamenfase, waarin de studentzelfstandig aan de voorbereiding van het afstuderen werkt.


© Certiked VBI


• Het basisraster van het curriculum wordt gevormd door de drie studiefasen en de drie inhoudelijkecompetentiedomeinen. Per domein is vervolgens de inhoud van het onderwijsprogramma ontwikkeld.Stages in de beroepspraktijk spelen een belangrijke rol door de hele opleiding heen. De propedeusestaat in het teken van de beeldende kunst en beeldcultuur en de communicatie daarover.Het onderwijsprogramma is over de volle breedte gericht op ontdekking, waarderen en oordelen en destudent dient zijn eigen onafhankelijkheid, oorspronkelijkheid en kritisch vermogen in een dialooghiermee te versterken. In de differentiatiefase (tweede en derde studiejaar) wordt het perspectief in dekunst- en cultuurhistorische vakken verbreed van de beeldende kunst naar andere kunstdisciplines,terwijl specifieke onderdelen in het kunstonderwijs zoals CKV2 en CKV3 meer nadruk krijgen.In het domein beeldende kunst & vormgeving maakt de student keuzes uit media, instrumenten enmaterialen. Ook kan de student in de vrije ruimte keuzeonderdelen aan het programma toevoegen.Gaandeweg wordt de zelfstandigheid van de student dus groter. In het afsluitende eindexamenjaarverricht de student zelfstandig onderzoek, zowel in de beeldende kunst & vormgeving als in hetoverdrachtsdomein. Uiteindelijk wordt afgestudeerd op beeldend werk, didactisch-educatief werk(onderwijsmateriaal) en cultuurhistorisch werk (een scriptie).

• Het programma voor voltijd- en deeltijdopleiding komen in grote lijnen overeen. Op detailniveau zijn erverschillen.

• Het visitatieteam is van mening dat de leerdoelen van voldoende diepgang en breedte zijn. Ook heeft hetvisitatieteam kennis genomen van de inhoud en opbouw van het curriculum en is van mening dat hetgeheel aan leerdoelen dekkend is voor de eindkwalificaties.

• Aan internationalisering wordt vormgegeven door (soms) het gebruik van Engelstalige literatuur endoor rekening te houden met internationale culturele ontwikkelingen. Internationalisering op het gebiedvan het docentschap is minder ontwikkeld. Concreet zijn er de volgende ontwikkelingen:- in vaktheoretische modules zijn relevante internationale ontwikkelingen en vakkennis verwerkt;- studenten die dat willen kunnen studieonderdelen in het buitenland, bij enkele daartoe

aangewezen instituten in de VS of UK doen. Het visitatieteam heeft hierbij voorbeelden gezien vanstudenten die textiele werkvormen in Manchester zijn gaan bestuderen.

- in het derde jaar is er een excursie naar Istanbul, waarbij tevens aandacht geschonken wordt aaninternationale en/of interculturele overeenkomsten en verschillen.


Het visitatieteam is van mening dat het programma een adequate concretisering is van de beroepsspecifiekecompetenties die bij afronding van de opleiding op het niveau van startbekwaamheid dienen te wordenbereikt. Het visitatieteam heeft tevens kunnen vaststellen dat de eindkwalificaties adequaat zijn vertaald inleerdoelen van de programmaonderdelen: dit is in de studiegidsen ook steeds duidelijk vermeld. Op hetgebied van internationalisering zou meer aandacht aan de opzet internationale docentstages moeten wordenbesteed, waardoor de docentgerichte eindkwalificaties ook in internationaal opzicht kunnen worden geijkt.Hierbij kan overigens worden opgemerkt dat de opleiding zich vooral richt op het Nederlandsekunstonderwijs. Dit overwegende beoordeelt het visitatieteam de “relatie tussen doelstellingen en inhoudprogramma” als voldoende.


© Certiked VBI


2.3 Samenhang programmaStudenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma.


• Zowel in de voltijds- als deeltijdopleiding is de opleiding ingericht in drie studieonderdelen en driefasen. De studieonderdelen zijn Beeldende Kunst & Vormgeving, Kunst & Cultuur en Overdracht. Dedrie fasen zijn de propedeuse, de differentiefase en de eindexamenfase. Er wordt zowel aan depraktische aspecten van het kunstenaarsschap (m.n. praktijklessen) als aan de vorming tot docent (viatheoretische lessen vakdidactiek en stages) in ruime mate aandacht besteed.

• Binnen het studieonderdeel Beeldende Kunst & Vormgeving staat het verwerven van het beeldendcreërende vermogen centraal. Deze competentie bevat zowel een conceptuele als uitvoerendecomponent die altijd in samenhang met elkaar worden bezien. In het disciplineoverschrijdende vakBeeld- en Conceptontwikkeling komen verschillende vakgebieden geïntegreerd aan de orde. Daarnaastzijn er drie mediumgebonden vakken waarin een bepaalde dimensie centraal staat, namelijk 2-D, 3-D enNieuwe Media. Bij het mediumspecifieke deel ligt de nadruk op materiaal, techniek, instrumenten en inhet conceptuele deel vormt het ontwikkelen van het idee (het concept, de betekenis) het uitgangspunt. Inhet derde jaar komen deze perspectieven bij elkaar en is het uitgangspunt het ontwikkelen van hetindividuele artistieke onderzoeksproces en het productieproces als geheel, binnen de door de studentzelf gekozen of te kiezen. Binnen het studieonderdeel Overdracht staat het toekomstige werkveld, debeeldende kunst en beeldcultuur centraal. Kenmerkend voor dit studieonderdeel is de integrale aanpakwaarin theorie, praktijk en stage elkaar versterken, waar gastdocenten meewerken en waar tijd is voorexcursies. Overdracht gaat uit van een dynamische visie op leren, d.i. het stimuleren van deleeractiviteit van leerlingen door het geven van activerende voordrachten. Tijdens de propedeuseworden alle aspecten van het lesgeven beoefend, door middel van aan de beroepspraktijk ontleendecasuïstiek, opdrachten en stages. Het vak didactiek leert een visie op kunstbeschouwing te ontwikkelenwaarmee richting gegeven wordt bij het lesgeven en het reflecteren op eigen beeldend werk en dat vananderen. In het tweede jaar komen zaken als lesvoorbereiding, beoordelen, didactiek van dekunstbeschouwing en orde handhaven uitgebreid aan bod. Ook achtergronden als de geschiedenis vande beeldende vorming, authentiek leren en interculturele kunstpedagogiek worden behandeld. In hetderde studiejaar worden alle genoemde opleidingsdomeinen onder de noemer overdracht geïntegreerd.

• Binnen het studieonderdeel Kunst & Cultuur wordt kennis over beeldcultuur verworven en ontwikkeltde student het vermogen om culturele informatie te onderzoeken. Er wordt kennis aangeboden overactuele kunst, de geschiedenis van de beeldende kunst, cultuurgeschiedenis, degeschiedenis van de kunsten en het verrichten van onderzoek naar Kunst & Cultuur. De theoretischebasis is in principe bereikt aan het einde van het tweede studiejaar. In het derde studiejaar wordt dekennis nodig voor het geven van CKV in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs verder uitgediept.Meer specialistische onderwerpen kunnen in de differentiatiefase in keuzevakken worden bestudeerd.Hierdoor ontwikkelt de student een breed perspectief aan invalshoeken, met name vanuit het perspectiefdat de Hogeschool in zijn geheel te bieden heeft. In het derde en vierde jaar ontwikkelt de student verderinzicht, gebaseerd op eigen onderzoeksvaardigheden.


© Certiked VBI


• Er is in het onderwijsprogramma sprake van een toename aan complexiteit en integraliteit en ook inleerzelfstandigheid en zelfsturend en zelflerend vermogen van de student. In de beide eerste leerjarenvolgt de student een sterk voorgestructureerd opdrachtgestuurde programma, waarbij de opdrachten hetkarakter dragen van instructie en leren methodisch te handelen. In het derde studiejaar wordt de studentsteeds meer geconfronteerd met situatiebeschrijvingen waaruit hij zelf het probleem destilleert enwaarvoor hij zelf een handelwijze kiest.

• Een substantieel van het derde jaar is ingericht met het Eigen Project (26 EC’s), een eerste confrontatiemet het opstellen en uitvoeren van een op zelfgeformuleerde leerdoelen gebaseerd individueelprogramma. Het gaat hierbij om het maken van authentiek eigen werk waarbij de nadruk ligt op hetindividuele artistieke onderzoeksproces en productieproces als geheel. De student kiest het medium ofde combinatie van media. De student dient binnen het Eigen Project zelfstandig een aan de kunst- encultuureducatie gerelateerd probleem te stellen en een werkwijze te kiezen. Deze fase wordt begeleiddoor een projectcommissie (die het projectplan ook vooraf moet fiatteren) en een procesbegeleider. HetEigen Project wordt geflankeerd door twee Ondersteunende vakken, gericht op het vergroten van deonderzoeksvaardigheden, en het bijwerken van (technische) hiaten bij de student.

• In alle studiejaren is ruimte ingericht voor stages (zie ook facet 2.1).• Het vierde studiejaar heeft een integratief karakter, en zijn er geen domeinspecifieke inleidingen meer.

In de tijd van het domein Overdracht vindt afhankelijk van de visie van de student integratie tussen dewereld van de kunst en de wereld van het onderwijs plaats. Ook is er veel ruimte voor AHK-Keuzevakken en BKV-Ondersteunende vakken. De opleiding wordt afgerond met eeneindexamenexpositie waarin de student de resultaten van het beeldend examenwerk exposeert. Verderschrijft de student in het kader van resp. het theorieonderzoek voor Kunst & Cultuur (individueleopdracht) en het didactisch onderzoek, met een echte opdracht vanuit het werkveld, voor Overdrachtartikelen (in tweetallen) of een schriftelijk verslag. Een leuk onderdeel is het Kunstdebat (1 ECTS).

• Het visitatieteam heeft verschillende studenten gesproken, waarbij sommigen meer affiniteit voor hetdocentschap en andere meer affiniteit voor het kunstenaarschap aan de dag legden. De opleiding maaktdoor de aandacht voor zowel docentschap als kunstenaarschap deze accentverschillen mogelijk.


Het visitatieteam heeft vastgesteld dat ieder domein door de jaren heen een logische volgorde kent.De integratie tussen de domeinen en tevens tussen het docentschap en kunstenaarsschap worden vooral inhet derde en vierde jaar gelegd. Het visitatieteam is van mening dat de opleiding de eigen visie ten aanzienvan het kunstenaardocentschap nog verder in het programma zou kunnen implementeren en kan vooral inde eerste jaren van de opleiding nog meer integratie tussen de domeinen plaatsvinden.Dit overwegende beoordeelt het visitatieteam het facet “samenhang programma”als voldoende.


© Certiked VBI


2.4 StudielastHet programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die destudievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen.


• De studiepunten zijn als volgt verdeeld: domein Beeldende Kunst en Vormgeving: 89-124 EC –domein Kunst en Cultuur: 67 EC - domein Overdracht: 50-84. een EC staat voor28 uur studiebelasting. De propedeuse is 60 EC - de differentiatiefase 120 EC - de eindexamenfase60 EC. Om te mogen starten met de differentiatiefase moet in de verschillende domeinen minstens(respectievelijk) 24 - 11 - 13 EC gehaald zijn. Binnen twee jaar moet de student de propedeusevoltooid hebben (al de specifieke propedeuse 60 EC zijn gehaald, waarbij ook eendiagnostisch assessment heeft plaatsgevonden), anders volgt een bindend negatief studieadvies.Hieraan gaat altijd een waarschuwing vooraf in februari van het betreffende studiejaar (door hetmentoraat). BVO geeft een Negatief Bindend Studieadvies als per domein minder dan 80% van destudiepunten gedurende het eerste jaar van de studie behaald is.

• Studenten kunnen binnen kaders een eigen accentuering in de leerroute aan te leggen. Of ditwerkzaam is wordt in de gaten gehouden door o.a. de mentor. Zij koppelen eventuele problementerug met betrokken docenten, ofwel met het management team. BVO hecht aan een intensiefcontact met de studenten en (aansluitend op de structuur met domeinen) faciliteert ze zoveel alsmogelijk begeleiding in de vorm van het persoonlijk coachschap, ook om studie- en ofmotivatieproblemen in een vroeg stadium te kunnen signaleren. Te hoge studielast is(blijkens exitgesprekken) niet vaak de reden voor uitval, meestal zijn privé-omstandigheden(zwangerschap, verhuizing en dergelijke), of een verkeerde beroepskeuze aan de start de redenen.In het vierde jaar wordt door studenten wel geklaagd over een (te) hoge studielast.

• De eis om over te gaan van jaar één naar jaar twee is een achterstand van maximaal12 studiepunten. Een student mag van jaar twee naar drie als hij niet meer dan 6 studiepunten heeftlaten liggen. Deelname aan het examen is toegestaan als de student geen achterstanden meer heeft.De eis voor de propedeuse is voor de Academie goed te handhaven.

• De studiegids en de les- en tentamenroosters tonen dat tot op detailniveau van eenprogrammaonderdeel. Het AHK-intranet speelt een belangrijke rol in de communicatie daarvannaar de student. Ook als zich tussentijds wijzigingen voordoen bij incidentele lesuitval(bijvoorbeeld bij ziekte van de docent).

• Studenten (zowel voltijd als deeltijd) zijn van mening dat de opleiding zich zeer flexibel opstelt tenaanzien van afwijkende leerroutes en de studenten ervaren een grote mate van individuele vrijheidbij het inrichten van de eigen studie. “Als je met een goed idee komt, proberen ze echt te helpen omdit waar te maken” zijn tijdens de visitatie veelgehoorde uitspraken. Ook de informatievoorzieningvia intranet etc. wordt door de studenten positief gewaardeerd.


© Certiked VBI



Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de studeerbaarheid van het programma goed is en dat de opleidingerg haar best doet om studenten te ondersteunen bij het uitvoeren van de eigen leerroute.Daarom beoordeelt zij dit facet “studielast” als goed.

2.5 InstroomHet programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO,HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties,blijkend uit toelatingsonderzoek.


• Om toegelaten te worden tot de opleiding docent BKV moet de kandidaat behalve (beeldend) talentook in het bezit te zijn van een diploma VWO, HAVO of MBO op niveau vier. Indien deze nietbeschikt over één van deze diploma's, maar 21 jaar of ouder is, kan de kandidaat zich welaanmelden voor de reguliere toelating. Een aanvullende toets maakt dan onderdeel uit van detoelating. Een theoretische toets heeft betrekking op een eventuele vrijstelling voor het kunst- encultuurhistorisch overzicht (jaar 1). Ook voeren de studieleiders met elke deeltijd-instromer eengesprek waarin vrijstellingen worden vastgesteld op basis van bewijsmateriaal. Indien studenten inaanmerking willen komen voor andere vrijstellingen, kunnen ze in een later stadium eenvrijstellingenformulier inleveren dat door de betreffende studieleider beoordeeld wordt.Vroeger kreeg de 1e graadsopleiding voornamelijk Havisten en VWO-ers, de 2e graadsopleidingMBO-ers en Havisten. Het niveau en de kenmerken van de instroom zijn met de ongegradeerdeopleiding meer divers geworden, en varieert van gymnasiasten tot MBO-ers.

• In het HBO-kunstonderwijs is een toelatende selectie (bijvoorbeeld een toelatingsexamen)verplicht. Daarin wordt beoordeeld of de kandidaat over voldoende aanleg beschikt om de opleidingte kunnen volbrengen. Met name wordt gekeken naar beeldend vermogen, oorspronkelijkheid eneigenzinnigheid. De toelating duurt een hele dag en wordt vier keer per jaar georganiseerd. Op diedag moet de kandidaat eerder gemaakt werk laten zien. Het gaat om recente werkstukken die eendwarsdoorsnede geven van de beeldende kwaliteiten.Bijvoorbeeld twee- en driedimensionale werkstukken, maar ook foto's, video's, notities en schetsen.Tijdens het toelatingsexamen wordt een gesprek gevoerd met de toelatingscommissie die bestaat uiteen aantal docenten en één student. De kandidaat krijgt een opdracht uit te voeren. Het gesprek, heteerder gemaakte werk en de opdrachten bepalen samen of de kandidaat wordt aangenomen voor depropedeuse.

• Ook om toegelaten te worden tot de deeltijdopleiding moet een vergelijkbaar toelatingsexamengedaan worden. Aankomend studenten met reeds een kunstacademiediploma hoeven deze toelatingniet volledig te doen. Zij krijgen een toets kunstgeschiedenis om het niveau van deze kennis tekunnen bepalen. Verder volgt een gesprek met de studieleiders teneinde te kunnen vaststellen of envoor welk jaar / blok vrijstellingen gegeven kunnen worden voor de beeldende vakken en eventueleandere modules. Ook deeltijdkandidaten met een opleiding c.q. werkervaring gericht op overdrachtof kunstgeschiedenis worden uitgenodigd voor een gesprek om eventuele vrijstellingen te bespreken.


© Certiked VBI


• BVO kan tijdens de toelatingsprocedure goed selecteren omdat het aantal aanmeldingen dehoeveelheid plaatsen ruim overtreft:

o Voltijd 2006-2007: Aanmeldingen 145 / Afgewezen: 50 / Aangenomen: 61 (gestart 54) /Teruggetrokken: 41

o Deeltijd 2006-2007: Aanmeldingen 47 / Afgewezen: 11 / Aangenomen: 31 (gestart 27) /Teruggetrokken: 14

• De AHK heeft een actief wervingsbeleid gericht op de Amsterdamse regio: ten eerste om te zorgendat de meest geschikte kandidaten zich aanmelden, ten tweede om de kandidaten een goed beeld teschetsen van de opleiding, ten derde om 'meer culturele diversiteit' in de opleiding te brengen. BKVstreeft naar een representatieve afspiegeling van de Amsterdamse context van de opleiding, dieovereenkomt met die van het toekomstig werkveld. Bijvoorbeeld met de vooropleiding, projectenmet VMBO scholen en het Istanbulproject (en in de toekomst de Ambassade). Net als in het helekunstonderwijs het geval is, is het echter tamelijk moeilijk om de 'allochtone' jongere voor hetkunstvak te interesseren.

• Tijdens de visitatie gaven studenten aan dat zij het toelatingsexamen als positief beoordelenofschoon de reden van acceptatie of afmelding door hen niet altijd als duidelijk worden ervaren.


Het visitatieteam is van mening dat de opleiding een goed instroombeleid heeft, een serieusvrijstellingenbeleid heeft opgezet en dit ook op adequate wijze uitvoert. Daarom beoordeelt het visitatieteamhet facet “instroom”als goed.

2.6 DuurDe opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240studiepunten.


• Het totale programma beslaat 240 EC’s, waarvan 60 in de propedeuse, 120 in de differentiatiefaseen 60 in de eindexamenfase. In de studiegidsen voor voltijd en deeltijd wordt de verdeling van EC’sover de verschillende studiejaren en domeinen gedetailleerd aangegeven. Deze planning ziet erevenwichtig uit.

• Bij de opleiding Docent BKV zijn de studiepunten tevens evenwichtig verdeeld over decompetentiedomeinen.

• In de deeltijdopleiding is het aantal contacturen lager dan bij de voltijd opleiding. De studentenbesteden 25 uur per week aan de studie, inclusief colleges.

• De studeerbaarheid, studielast en studieduur van het programma komen structureel aan bod tijdensschriftelijke curriculum- en module-evaluaties. Tevens worden deze onderwerpen besproken in deperiodieke evaluatiebijeenkomsten met studenten. De studieleiders bespreken de resultaten hiervanmet de betreffende docenten en voeren verbetermaatregelen door als dat wenselijk of noodzakelijkis.



© Certiked VBI


Het visitatieteam beoordeelt het facet “duur” als voldoende.

2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoudHet didactisch concept is in lijn met de doelstellingen.De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept.


• In het visiedocument De kunst Onderwijzen, dat aan de basis van deze opleiding staat, is een beeldgeschetst van een competentiegerichte en opdrachtgestuurde leeromgeving, waarbij voor deberoepspraktijk relevante studieonderdelen op het gebied van Beeldende Kunst & Vormgeving,Overdracht en Kunst & Cultuur worden aangeboden met veel aandacht voor praktijklessen en stages,en waarbij tevens sprake is van een toenemende complexiteit, integraliteit en zelfstandigheid van destudent. Tijdens de hele opleiding wordt de student uitgedaagd de eigen competenties in eenopdrachtgestuurde setting te ontwikkelen. Desgevraagd herkennen docenten en studenten ditonderwijsconcept.

• Desgevraagd herkennen docenten en studenten dit onderwijsconcept.• De opleiding onderscheidt een variatie aan werkvormen: practicum, projecten, trainingen, spreekuren

en collegecombinaties die bestaan uit hoor-, discussie- en werkcolleges. Deze variatie draagt bij aan deactieve participatie van studenten, en borgt dat individueel werk met groepswerk wordt afgewisseld.Vooral in de Kunstdebatten (vierde leerjaar) en de verplichte intervisiebijeenkomsten tijdens de stagesin het derde en vierde leerjaar is er veel aandacht voor communicatie. Zo leert de student de studiestofvia verschillende manieren en raakt niet alleen vertrouwd met de eigen leerstijl maar ook met die vananderen. In de studiegidsen staan per studieonderdeel de leerdoelen en werkvormen beschreven.

• De studenten komen op diverse manieren met de beroepspraktijk in aanraking, bijvoorbeeld viacasuïstiek (vooral vanaf het derde jaar) en via de diverse stages in alle vier de leerjaren(zie ook facet 2.1).


Het visitatieteam heeft vastgesteld dat het didactisch concept aansluit bij de doelstellingen van de opleidingen dat de gekozen werkvormen in grote lijnen aansluiten bij dit didactisch concept.Studenten zijn steeds meer zelf verantwoordelijk voor hun eigen groei en ontwikkeling, en de werkvormenzijn gerelateerd aan het onderwerp. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet “afstemming tussenvormgeving en inhoud”als voldoende.


© Certiked VBI


2.8 Beoordeling en toetsingDoor de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelenvan (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd.


• De opleiding heeft in 2002 in samenhang met de nieuwe competentiegerichte onderwijsontwikkeling eentoetsbeleid ontwikkeld. Men onderscheidt toetsen: onderzoek naar de gerealiseerde competenties van dekandidaat, en beoordelen: het waarderen van de toetsresultaten in termen van 1 tot 10 (ofslecht, matig, voldoende, goed of zeer goed), zonodig aangevuld met een geschreven of mondelingetoelichting en aanwijzingen voor verbetering. Het beoordelen moet objectief, valide en betrouwbaarzijn. Het geheel van toetsen en beoordelen bij een tentamen kan bij een voldoende beoordeling leiden totde toekenning van studiepunten. De procedure, rechten en plichten en de taken van deexamencommissie zijn beschreven in een Onderwijs en Examen Reglement, welke jaarlijks wordtbijgesteld. Er worden verschillende werkvormen en toetsmodellen onderscheiden, zoalswerkbeoordelingen, projecttoetsen, kennistoetsen, stagebeoordelingen.

• Blijkens de informatie in de studiegids is voor alle onderwijsonderdelen bij zowel voltijd alsdeeltijdopleiding (vooraf) duidelijk wat de leerdoelen zijn en de criteria bij het toetsen waarmee wordtteruggekoppeld naar de doelstellingen en de eindkwalificaties. Eveneens is in de studiegids hetbeoordelingsformulier voor de praktijkvakken opgenomen (bijlage III). Bij de stagebeoordeling wordtook de stagegever (als adviseur) betrokken. Stagebegeleiders geven hierbij desgevraagd aan dat hetvoorkomt dat zij een stage onvoldoende zouden beoordelen maar dat dit oordeel niet als zodanig doorde opleiding wordt gevolgd.

• De examencommissie bestaat uit de studieleiders en de beoordelingscommissies worden gevormd doorde betrokken docenten. Bij het eindexamen worden door de beoordelingscommissies externenbetrokken. De scripties en onderzoeksverslagen binnen het domein kunst en cultuur en overdrachtworden door de begeleidende docenten beoordeeld. Bij het eindexamen is daarbij de AHK-lector kunsten cultuureducatie betrokken.

• Voor de praktijkvakken binnen het domein Beeldende Kunst en Vormgeving is een apartbeoordelingsformulier ontwikkeld dat in de studiegids is opgenomen. Het gemaakte werk wordtbeoordeeld op inhoudelijke aspecten (intensiteit, visie en oorspronkelijkheid), formele aspecten(technische vaardigheden, materiaaltoepassing en onderzoek), beeldende ontwikkeling (omgang metbeeldende problematiek, experiment en reflectie), attitude (zelfstandigheid, inzet en presentatie),productiviteit en presentatie. Blijkens studenten gebruiken sommige docenten dit formulier wel,en andere niet. Studenten geven eensgezind aan dat het hen over het algemeen niet duidelijk is hoe debeoordeling van een door hen gemaakt beeldend werk tot stand komt.

• Studenten geven aan dat sommige docenten niet opbouwend maar cynisch beoordelen, en dergelijkebeoordelingen worden niet altijd als fair ervaren. Bij het onderdeel vakdidactiek binnen het domeinOverdracht wordt overigens de beoordeling van het beeldend werk in het domein Beeldende Kunst enVormgeving wel nabesproken.

• Studenten geven aan dat de terugkoppeling van hun studieresultaten per onderwijsperiode gebeurt ineen korte mondelinge sessie waarbij verschillende docenten aanwezig zijn. Studenten ervaren dit alsonduidelijk. Blijkens een enquête onder studenten in het voorjaar van 2007 scoren aspecten rond“communicatie over beoordelingscriteria”en “tevredenheid over beoordelen” gemiddeld 2.8 op een


© Certiked VBI


schaal van 1-5. Bij de nieuwe aangescherpte beoordelingsprocedure krijgt de mentor de taak om hetbeoordelingsproces en de communicatie hierover aan de student te verbeteren.

• Docenten en management geven aan dat er is binnen de opleiding Docent BKV een grote ervaringgegroeid is hoe met de complexiteit rond de artistieke beeldend vormende ontwikkeling van destudenten moet worden omgegaan, bijvoorbeeld in het hanteren van intersubjectieve criteria bij hettoetsen en beoordelen. Professionele praktijkdocenten weten waarnemingen, gevoel, impliciete kennis engeïnternaliseerde criteria snel te koppelen en tot een oordeel te komen. Sommige docenten voeren metstudenten "onderwijsleergesprekken" met het doel om ervaringskennis van de docent over te brengen envakspecifieke vaardigheden aan te leren. Niet alleen het eindwerkstuk, maar ook het ontwikkelprocesvan de student wordt in de beoordeling meegenomen.

• Het visitatieteam stelt hierbij vast dat er enig verschil is in perceptie tussen studenten enerzijds endocenten/management anderzijds over de inzichtelijkheid van het beoordelingsproces van beeldendwerk. Het visitatieteam stelt tevens vast dat de beoordeling van vakdidactisch onderzoekswerkstukkenen werkstukken binnen het domein Kunst & Cultuur in het vierde jaar wisselend verloopt endocentafhankelijk lijkt te geschieden. In sommige stageverslagen heeft de visitatiecommissie uitgebreideingevulde stagebeoordelingsformulieren aangetroffen, en in andere niet. De rol van de externedeskundige is niet vastgelegd. De beoordelingscriteria voor deze werkstukken (hoewel soms ergsummier) zijn overigens wel via o.a. de studiegids aan de studenten bekend gemaakt.

• Op basis van deze bevindingen stelt de visitatiecommissie dat de implementatie van het toetsbeleidbinnen de verschillende domeinen beter in de opleiding kan worden verankerd. De opleiding heeftvervolgens aanvullende documentatie overlegd over het beoordelen van kunstwerkstukken, hetbeoordelen van stages en het beoordelen van schriftelijke werkstukken in het vierde jaar.De beoordelingsprocedures zijn in alle gevallen aangescherpt. Dit is tijdens een aparte studiedag metalle docenten besproken. Bij de eindexamens van 2006-2007 zijn de nieuwe beoordelingsproceduresook gevolgd.


Het visitatieteam stelt vast dat de opleiding beschikt over een formeel toetsbeleid, en dat de implementatiedaarvan momenteel structureel wordt geïmplementeerd en gestandaardiseerd. Op basis hiervan beoordeelthet visitatieteam het facet “beoordeling en toetsing” als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp ‘Programma’

Het visitatieteam heeft vastgesteld dat de opleiding naar aanleiding van de vorige visitatie veel werk heeftverricht in de opbouw van een competentiegericht curriculum, en daarmee ook duidelijk istegemoetgekomen aan de destijds genoemde verbeterpunten. Het visitatieteam spreekt hierover dan ook haarwaardering uit.Verbeterpunten betreffen vooral de kwaliteit van de vakdidactische vakliteratuur (2.1), aandacht voorinternationale docentenstages voor studenten (2.2), verdergaande aandacht voor transdomein integraties enintegraties tussen docentschap en kunstenaarschap (2.3). Een goede beoordeling wordt gegeven voor defacetten 2.4 en 2.5, vanwege de flexibele opstelling van de opleiding t.a.v. studentgerichte leerroutes en degoede instroomprocedures. Deze overwegingen leiden tot een positieve beoordeling van het onderwerp 2:Programma.


© Certiked VBI


3. Onderwerp: inzet van personeel

3.1 Eisen HBOHet onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen deopleiding en de beroepspraktijk.


• De betrokkenheid van het onderwijzend personeel bij het werkveld is te herleiden uit de CV's.Het beleid van BVO is (jonge) docenten aan te nemen die werkzaam zijn in het werkveld naast hunaanstelling bij BVO of zeer recent in het onderwijswerkveld hebben gewerkt (voornamelijk in het VOen HBO). Dat is de afgelopen jaren vooral in het domein Kunst en Cultuur, en Overdracht verbeterd. Inhet bijzonder de praktijkdocenten, hebben een beroepspraktijk als kunstenaar naast de aanstelling. Demeeste docenten zijn ook stagebegeleider en hebben zodoende actuele ervaring met hetonderwijswerkveld. Theoriedocenten met alleen een kunsthistorische achtergrond worden als dat nodigis tijdelijk begeleid door collega's om meer feeling te krijgen met het onderwijswerkveld. Enkeledocenten/studieleiders hebben tevens ervaring als docent beeldende vorming in VMBO of VWO.Interessant is verder dat docenten afkomstig uit alle domeinen stagebegeleiders zijn binnen het domeinoverdracht.

• Enkele docenten doen onderzoek naar werkveldrelevante kunsteducatie- en onderwijsontwikkelingenonder auspiciën van het AHK lectoraat kunsten cultuureducatie.De resultaten worden BVO-breed teruggekoppeld naar collega's (en studenten). Het visitatieteam is vaneen dergelijke terugkoppeling getuige geweest. Er worden praktijklessen en workshops georganiseerdmet inbreng van gastdocenten (ongeveer 20 gastdocenten per jaar), en symposia en lezingen metprofessionals van buiten de academie. Docenten nemen studenten in het kader vanprogrammaonderdelen mee naar tentoonstellingen en manifestaties. In de docent-student relatie, vooralbij de praktijkvakken, is in veel gevallen sprake van een gedurige discussie over actuele ontwikkelingenin het kunstenveld - als referentie voor reflectie op het werk, op de visie of op (artistieke) beslissingenen de ontwikkeling van de student.

• Studenten geven aan dat de stagebegeleiding door docenten wisselend verloopt omdat docenten nietaltijd contact hebben met de opleiding die de stage verzorgt, tijdens de stage. Docenten geven aan dathier een urenprobleem soms debet aan is. Het opleidingsmanagement denkt dat het hierbij om ongeveer10% van de stages gaat. Desgevraagd beamen studenten wel dat docenten zich als ze er expliciet omvragen wel bij hun stage betrokken tonen. Er zijn door studenten enkele voorbeelden genoemd vansituaties waarbij docenten ook een positieve bijdrage aan de stagiare hebben geleverd.

• Met ingang van het studiejaar 2007-2008 wordt een verbeterbeleid op het stagebeleid gezet, waarbijdocenten alle studenten tijdens de stages verplicht 1x moeten bezoeken. Ook de beoordeling van stageswordt aangescherpt.


Het visitatieteam stelt vast de huidige docenten in voldoende mate de verbinding tussen de opleiding en deberoepspraktijk kunnen leggen. De stagebegeleiding door docenten kan worden verbeterd.Alles overwegende beoordeelt het visitatieteam het facet 3.1 “eisen HBO”als voldoende.


© Certiked VBI


3.2 Kwantiteit personeelEr wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen.


• BVO is een tamelijk kleine organisatie met zo’n 30 vnl. parttime docenten. Het onderwijs wordtverzorgd door een team van 3 studieleiders, docenten, gastdocenten en 9 instructeurs technischevaardigheden.

• De verhouding onderwijsgevend personeel (inclusief instruerend personeel) en studenten is reeds langetijd ca 21 fte / ca 350 studenten (voltijd + deeltijd) (1:16). Er is tevens een overzicht vanondersteunend, niet-onderwijzend personeel (bijv. bij het AHK service bureau) beschikbaar.Er is geen boventalligheid en geen sprake van grote problemen om het curriculum uit te voeren alsgevolg van afwezigheid of ziekte. Verhoudingsgewijs is de beschikbare ruimte in fte voor gastdocentende afgelopen jaren gestegen, en dat zal het ook langzaamaan blijven doen. Uitevaluatieresultaten blijkt dat in het algemeen de werkdruk niet als te hoog wordt ervaren.

• De samenstelling van het personeelsbestand met de diverse taken is gedetailleerd te vinden in demeerjarenprognose, Hierin worden tot 2010 geen veranderingen in studentenaantallen ofpersoneelsbestand verwacht.


Op basis van de gevoerde discussies en de bestudeerde informatie beoordeelt het visitatieteam het facet“kwantiteit personeel”als goed.

3.3 Kwaliteit personeelHet personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatievan het programma.


• Bij de wijziging in structuur door de invoering van het competentiegerichte curriculum zijn nieuwetaken en verantwoordelijkheden aan het onderwijzend personeel toegekend. Zo heeft elk domein zijneigen studieleider. Verder zijn er functies als coördinatoren en seniordocenten geïdentificeerd. Hoewelde nadruk en inhoud van het werk van het onderwijzend personeel op het lesgeven bleef liggen, is ermeer geïnvesteerd in kennis op het gebied van onderwijskundige visie, didactische uitgangspunten enpraktische toepassing op de werkvloer. Daarnaast is sprake van een toegenomen cohesie, dit isbelangrijk gezien de fusie van voormalige de eerste- en tweedegraads docentenopleidingen in eenongegradeerde opleiding. Ook is het aantal fte’s voor kwalitatieve onderwijsondersteunende functies, inkwaliteitszorg, mentoraat, decanaat, studiebegeleiding relatief toegenomen.


© Certiked VBI


• Alle docenten zijn bevoegd om op het HBO les te geven en er is een functieomschrijvingsboek.Recentelijk zijn nieuwe docenten aangetrokken voor vakdidactiek en nieuwe media, vanwege nieuweontwikkelingen in het beroepenveld.

• De overlegstructuur is fijnmazig, de facultaire medezeggenschapsraad en onderwijscommissie hebbeneen belangrijke adviserende en autoriserende rol. Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat defacultaire medezeggenschapsraad in sommige gevallen uitgenodigd wordt om advies uit te brengen,maar ook in sommige gevallen hiertoe niet wordt uitgenodigd (bijv. bij het aanstellen van de nieuwedirecteur).

• Het beleid is er tevens op gericht dat de docenten hun contacten met de beroepspraktijk nog verder gaanverstevigen, bijvoorbeeld door deelname aan projecten binnen de Ambassade, een nieuw Academie-gebonden Centrum voor actuele kunsteducatie, dat moet gaan functioneren als experimentele werk- enstudeeromgeving voor de eigen studenten en die der Rietveld Academie.

• Het visitatieteam heeft kennis genomen van het nieuwste ondernemingsplan van de Ambassade en steltvast dat hieruit een hoog ambitieniveau spreekt dat tevens een groot tijdsbeslag van het managementvan de opleiding zal gaan vergen.

• Vanuit docenten en stagebegeleiders ontvangt het visitatieteam signalen dat het management overbelastis. Het opleidingsmanagement ervaart dit niet zo.

• Het visitatieteam is van mening dat de verdere sturing, samenhang en implementatie van hetcompetentiegerichte onderwijs de grootste prioriteit van de directie/het management zou moeten zijn.

• BVO voert een actief beleid t.a.v. deskundigheidsbevordering n.a.v. tweejaarlijksefunctioneringsgesprekken of evaluatieresultaten. Er worden regelmatig studiedagen georganiseerd(bijvoorbeeld over het beroepsbeeld, of CKV) en men kan externe cursussen (bijv. nieuwe media,computergebruik, auteursrecht) of studiereizen volgen. Daarbij sluit men aan bij het nieuwepersoneelsbeleid van de AHK, dat o.a. bezig is met een nieuw functiewaarderingstraject.Binnenkort wordt tevens een systeem van competentieprofielen en individuele ontwikkelingsplanninggeïntroduceerd, dat ook geschikt is bij het assessment van kandidaten voor vacatures of nieuwefuncties.

• De recent gehouden medewerkerenquête geeft aan dat het management meer aandacht zou moetenhebben voor organisatie en interne communicatie. Docenten geven hiervan desgevraagd een wisselendbeeld. Het opleidingsmanagement geeft aan dat hier inmiddels een verbeterbeleid opgezet is.

• Het systeem van functioneringsgesprekken met docenten is recentelijk aangescherpt.


Het visitatieteam is van mening dat het onderwijzend personeel voldoende gekwalificeerd is voor deinhoudelijke en onderwijskundige realisatie van het programma. Het recent aanstellen van studieleiders diezich ook gaan buigen over de onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma wordtdoor het visitatieteam gezien als een positieve ontwikkeling. Het management moet zich ook blijven richtenop de verdere ontwikkeling van het onderwijs, en dan vooral op de implementatie van onderwijsvisies zodatdeze door het hele onderwijzend personeel ook echt zullen worden gehanteerd. Ook de interne communicatieverdient aandacht. Dit alles overwegende beoordeelt het visitatieteam het facet “kwaliteit personeel”alsvoldoende.

Beoordeling van het onderwerp ‘Inzet van personeel’

Het visitatieteam heeft de facetten binnen het onderwerp “Inzet van personeel”respectievelijk voldoende(facet 3.1 en 3.3) en goed (3.2) beoordeeld. Daarmee beoordeelt zij dit onderwerp positief.


© Certiked VBI


4. Onderwerp: voorzieningen

4.1 Materiële voorzieningenDe huisvesting en materiële voorzieningen zijn toereikend om het programma te realiseren.


• Het moderne kunstonderwijs vergt voorzieningen als intranet, websites, tentoonstellingsruimte,computerlokalen, computer hard- en software, een digitale beeldbank, grote werkplaatsen(met machines), praktijken theorielokalen, overlegruimtes, een kantine, winkel, kantoren,een bibliotheek, een mediatheek, etc. Het huidige vrij oude gebouw heeft voldoende capaciteit -ca 2500m2 functioneel vloeroppervlak (3850m2 bruto) - om alternerend (dag-avond) voor de voltijd ende deeltijdopleiding goed onderwijs te kunnen verzorgen en de noodzakelijke voorzieningen te herbergen.De hoeveelheid studenten wordt na een periode van toename (vooral in de deeltijd) op het maximum vanca 350 gehouden, ook in de prognoses voor de komende jaren. De huidige ruimte wordt wel doorstudenten als krap ervaren, waarbij ze tevens aangeven dat er in de avonduren nog voldoende ruimte is.

• Tentoonstellingen, symposia en dergelijke worden buiten de deur georganiseerd.Veel programmaonderdelen van het opdrachtgestuurde onderwijs impliceren overigens dat studenten opscholen (bij stages), thuis of in het eigen atelier aan het werk zijn. Daarnaast worden er bijprogrammaonderdelen vaak tentoonstellingen en manifestaties buiten de school bezocht,bijvoorbeeld binnen het domein Kunst en Cultuur.

• Bovenstaande ontwikkelingen maken dat de grenzen van het gebouw zijn bereikt. Deze situatie wordtonder andere door interne verhuizingen, verbouwingen en veranderingen opgelost. Ook wordentoekomstige samenwerkingen met andere instituten verkend.

• De studenten zijn over het algemeen tevreden over het gebouw en de faciliteiten blijkensstudententevredenheidonderzoek, net als de medewerkers blijkens hetmedewerkerstevredenheidonderzoek. Studenten geven wel aan dat er soms weinig ruimte is om even meteen klein groepje ergens te overleggen.

• Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat de opleiding over diverse ruim uitgevoerde werkateliersbeschikt, die allen een goede lichtinval hebben. Er zijn voorzieningen getroffen om stofoverlast tebeperken. Ook is er een kleine tentoonstellingsruimte en een goedgeoutilleerde mediatheek.In de zomer maken studenten graag gebruik van een binnentuin. Het visitatieteam is van mening dat detheorielokalen erg saai zijn uitgevoerd.


Het visitatieteam is te spreken over de ateliers, maar ziet ook dat de grenzen aan het gebouw zijn bereikt endat nieuwbouw of samenwerking binnen afzienbare tijd aan de orde is. Het visitatieteam oordeelt het facet“materiele voorzieningen”als voldoende.


© Certiked VBI


4.2 Studiebegeleiding en informatievoorzieningDe studiebegeleiding en de informatievoorziening aan studenten zijn adequaat met het oog opstudievoortgang.De studiebegeleiding en de informatievoorziening sluiten aan bij de behoefte van studenten.


• AHK-breed wordt een studievoortgangsysteem B&E geïmplementeerd. De belangrijksteinformatievoorziening voor studenten is het intranet, infoland en de studiegids, daarnaast is er veel

(informeel) contact tussen docenten en studenten.• BVO organiseert studiebegeleiding vanuit de opvatting dat de ontwikkeling van een student volgens

een studiepad met eigen accentuering binnen een curriculum met ruime keuzemogelijkheden,alleen succesvol kan zijn als dat intensief en van dichtbij begeleid wordt. Op individueel niveau kan destudent daarom aanspraak maken op studiebegeleiding van de decaan, eventueel van studieleiders en vaneen mentor (domeinoverstijgend, in een met de student meeontwikkelende relatie). Zij zijn aanspreekbaarvoor informatie en advies bij eventuele studeerbaarheid- of studieproblemen. De mentorkan daar ook zelf initiatief voor nemen.

• De opleiding Docent BKV heeft een visie op het mentorschap in het competentiegerichte onderwijsmodelnader uitgewerkt. De mentor wordt gezien als de ruggengraat van het onderwijs. In de propedeuse en inde hoofdfase wordt de mentorrol verschillend ingevuld. In de propedeuse bewaakt de mentor destudievoortgang van de student en helpt deze bij het bereiken van competenties, in de hoofdfaseondersteunt de mentor de student bij het maken van keuzes en de realisatie daarvan.

• De mentor voert gesprekken met studenten die voortgangsproblemen hebben en exitgesprekken metstudenten die tussentijds (moeten) stoppen met de studie. Het is meestal zo dat externe factoren debetzijn aan de studievertraging en er zijn soms ook positieve redenen voor de beslissing van de student testoppen. Voor de Voltijd- en de Deeltijdstudenten zijn aparte mentoren aangesteld. In geval dat nodig iszijn er binnen de AHK (bij het servicebureau en andere faculteiten) externe vertrouwenspersonen voorstudenten van de opleiding Docent BKV aangesteld.

• Docenten zijn zich desgevraagd bewust van de balans tussen enerzijds hun rol als toetser/beoordelaaren anderzijds als begeleider van het (persoonlijke, psychologische) ontwikkelingsproces bij een studentin het kunstonderwijs.

• De rechten en plichten van de student, de consequenties bij studievertraging worden nadrukkelijkmeegedeeld aan al de studenten en zijn opgenomen in de studiegidsen en de OER. Van deberoepsmogelijkheden naar aanleiding van bindende studieadviezen is alleen zeer incidenteel gebruikgemaakt. De Facultaire medezeggenschapsraad en de onderwijscommissie is ontvankelijk voorstudenten als deze structurele problemen aan de orde wil stellen.

• De opleiding ontvangt klachten over de stages, zowel uit het werkveld, de studenten als de facultairemedezeggenschapsraad. De opleiding heeft daarom in november 2006 over dit onderwerp een specialestudiedag ontwikkeld. Hierbij zijn afspraken gemaakt over het verbeteren van de ondersteunende rolvan de stagebegeleider naar de student toe, bijv. een verbeterde discipline op het inleveren van destageovereenkomst, het verplicht maken van een verslag n.a.v. het bezoek van de stagebegeleider aan destagiaire op diens stageadres, het verbeteren van de stagehandleiding en het ontwikkelen van eenchecklist voor lesobservatie. Daarnaast zijn de eisen t.b.v. stages (begeleiding, beoordelingen) vanaf2007-2008 verder aangescherpt.


© Certiked VBI


• Studenten ervaren de informatievoorziening via intranet als positief. Ze zijn minder te spreken overde vorm waarin de terugkoppeling van hun resultaten aan het einde van iedere periode plaatsvindt.

• Studenten zijn positief over studiebegeleiding in het algemeen en wisselend over stagebegeleidingdoor de begeleidende docenten. Studenten zijn wel positief over de intervisiebijeenkomsten tijdens destages. Deze zijn verplicht en worden door een docent begeleid. Hierin komen ook problemen diestudenten bij stages ondervinden aan de orde.


Het visitatieteam beoordeelt het facet “Studiebegeleiding en informatievoorziening” als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp ‘Voorzieningen’

Het visitatieteam heeft voor de beide facetten binnen dit onderwerp een “voldoende”gegeven.Daarom beoordeelt het visitatieteam het onderwerp “Voorzieningen”positief.


© Certiked VBI


5. Onderwerp: interne kwaliteitszorg

5.1 Evaluatie resultatenDe opleiding wordt periodiek geëvalueerd, mede aan de hand van toetsbare streefdoelen.


• In mei 2004 is het eerste AHK kwaliteitsplan vastgesteld. Het plan bevat een algemeen deel met uitlegover kwaliteitszorg en een aantal uitgangspunten met daarnaast een reeks ‘afspraken’ die faculteiten inhun eigen kwaliteitsplan of kwaliteitsbeleid moeten opnemen en nakomen. Het is een kaderstellend planmet ruimte voor eigen invulling per faculteit. BVO gaat meedoen met AHK-brede (onderwijs- entevredenheids)evaluaties. Deze worden aangevuld met gegevens van eigen of externe onderzoeken(bijvoorbeeld werkvelden alumnionderzoeken). Er zal vaker kwalitatief verdiepend onderzoek volgenop de resultaten van deze grotendeels kwantitatieve onderzoeken.

• Sinds de vorige visitatie heeft de opleiding Docent BKV werk gemaakt van een gestructureerde opzetvan de

kwaliteitszorg, wat begon met de aanstelling voor kwaliteitszorgtaken van tweekwaliteitszorgfunctionarissen in 2003. Het doel van deze nieuwe functionarissen was drievoudig: 1) Hetlaten groeien van een vanzelfsprekende rol van formelere kwaliteitszorgprocessen - met instandhoudingvan informele processen. 2) Het organiseren van een aantal kleine kwaliteitszorgcycli om snel enadequaat verbeteringen en aanvullingen te kunnen doen ter ondersteuning van de onderwijsontwikkelingen de praktische uitvoering van de programma's binnen elk (vernieuwd) studiejaar. 3) Het 'signaleren'van de effecten en resultaten van (het implementatieproces van) het nieuwe curriculum. Dezedrie doelen zijn gehaald.

• Sinds 2002 was het Kohnstamm instituut betrokken bij de evaluatie van het onderwijscurriculum. De opleiding wil dit nu zelf gaan oppakken.• Het accreditatietraject heeft verder input gegeven aan een proces van permanente actualisering van

kwaliteitszorg binnen de opleiding te realiseren waarbij iedereen vanuit zijn positie betrokken moetworden (stakeholder-benadering). Deze aanpak zal ook na de accreditatie worden voortgezet.

• BVO gebruikt verschillende evaluatie-instrumenten: de vak-, programma-, curriculumevaluatie, dealumni- en mentoraatsenquête, de kuo-monitor en het personeels-tevredenheidsonderzoek (AHK).Doelstelling van deze evaluaties is onder meer het verzamelen van gegevens over de beoordeling vanonderwijskwaliteit door studenten. Elk vak, jaar en het totale curriculum wordt om de twee jaargeëvalueerd. Elk volgend cohort heeft daardoor kunnen profiteren van kleine of soms middelgroteverbeteringen.

• De bespreking van de evaluatiegegevens vindt steeds op verschillende plekken binnen de organisatieplaats. De studiedagen vormen het grootste podium voor docenten en de staf om van gedachten tewisselen over inhoudelijke kwesties m.b.t. het totale curriculum. In de domeinen worden de programma-evaluaties doorgenomen. De resultaten van de vakevaluaties worden besproken met de betrokkendocent(en) en zijn/haar studieleider. Tijdens functioneringsgesprekken maken de vakevaluaties deel uitvan de gespreksstof. Daarvoor gebeurde dat doelbewust niet om de docenten de waarde van deevaluaties als verbeterinstrument te laten ervaren zonder de dreiging of schijn van rechtspositionelegevolgen.


© Certiked VBI


• Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat de instrumenten voor interne kwaliteitszorg wordengehanteerd volgens een procedure die aansluit bij de PDCA-cyclus. De studieleiders bewaken het procesen schakelen indien gewenst andere stafleden in.

• De BVO hanteert bij de cyclische evaluatie-instrumenten normen voor een tevredenheidscore.Een voorbeeld hiervan is de normering van de medewerkers-enquête van 3,5 op een schaal van 1-5 vooralle items in 2008.


Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat de opleiding in voldoende mate periodiek wordt geëvalueerdmede aan de hand van toetsbare streefdoelen. Daarom beoordeelt zij dit facet met een voldoende.

5.2 Maatregelen tot verbeteringDe uitkomsten van deze evaluatie vormen de basis voor aantoonbare verbetermaatregelen die bijdragenaan de realisatie van de streefdoelen.


• Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat de opleiding op diverse punten blijk heeft gegeven vanverbeteringen waar dit nodig was. Enkele voorbeelden:o Bij de laatste visitatie van de eerstegraads docentenopleidingen werden door de toenmalige

visitatiecommissie diverse tekortkomingen geconstateerd, o.a. op het gebied van beroepsbeeld,curriculum (bijv. plek van de didactiek), voeling met wetenschappelijke ontwikkelingen etc.De opleiding heeft bij het ontwerp van de ongegradeerde docentenopleiding blijk gegeven in staat tezijn dergelijke verbeterpunten ook daadwerkelijk te verbeteren (bijv. invoering competentiegerichtcurriculum, meer didactiek in het domein overdracht, invoering lectoraten).

o De vraag naar meer duidelijkheid over de inhoud en organisatie van de opleiding is gesignaleerdin de programma-evaluatie van de propedeuse 03-04, jaar twee 04-05, jaar drie van 04-05 en hetpersoneelstevredenheidsonderzoek. De studiegids speelt hierin een belangrijke rol. Daarom zijn deteksten eenvormiger gesteld, is er gebruik gemaakt van overzichtelijke schema’s waarin de periode,studiepunten, vakken en inhoudsopgave verwerkt zijn. Andere maatregelen ter bevordering van decommunicatie een monitor in de gang en het Intranet. Medewerkers is de mogelijkheid gebodencursussen via het Intranet te volgen. Daarnaast zijn de faculteitssecretaris en de medewerkerkwaliteitszorg structureel aanwezig tijdens de stafvergaderingen om de koppeling tussen deorganisatie en de stafbesprekingen te verstevigen.

o Er is recht gedaan aan de klacht van docenten en vraag van studenten om het referentiekader voorde Actuele Kunst te vergroten door het vak Actuele Kunst na jaar 1 ook in jaar 3 te programmeren.

o Naar aanleiding van de evaluatie van jaar 4 en het gehele curriculum is het vakdidactischonderzoek gestructureerder aangeboden. Er is een aantal groenlicht momenten ingebouwd zodatgedurende het jaar een gelijkmatiger inspanning van de student wordt vereist. Ook voor hetonderzoek van het domein Kunst & Cultuur een ruim bemeten begeleidingstijd uitgetrokken.Gestreefd wordt naar een gelijktijdige begeleiding door de docent kunsten cultuurgeschiedenis.


© Certiked VBI


o De aanbevelingen die door de Alumni (ex-eerstegraads) gedaan werden sluiten achteraf heelgoed aan bij de koers van de curriculumvernieuwing. Een voorbode van verbetering blijkt uit deberichten over de laatste uitstroom (zij die de eerste keer het nieuwe curriculum hebben voltooid).Zij hebben na het afstuderen gemakkelijk passend werk gevonden. Zij voelen zich in staat dit werkgoed uit te voeren.

o De opleiding heeft in november 2006 een studiedag belegd over stages en stagebegeleiding, naaraanleiding van problemen hiermee die door het werkveld zijn gesignaleerd. Vervolgens is o.a. destagehandleiding vernieuwd en de begeleiding wordt verbeterd.

o Ook vanuit de medezeggenschapsorganen wordt aangegeven dat het management van deopleiding bij verschillende situaties bijstuurt. Recentelijk zijn ook verschillende verbeteractiesopgestart met als doel de implementatie van het toetsbeleid en de stagebegeleiding en –beoordelingte verbeteren.


Het visitatieteam is van mening dat de opleiding in voldoende mate beschikt over een zelfreinigendvermogen. Daarom wordt het facet “Maatregelen ter verbetering” als voldoende beoordeeld.

5.3 Betrekken van medewerkers, studenten alumni en beroepenveldBij de interne kwaliteitszorg zijn medewerkers, studenten alumni en beroepenveld van de opleiding actiefbetrokken.


• Diverse medewerkers in verschillende functies zijn medeverantwoordelijk voor de output van dekwaliteitszorg, zoals tot uiting komt in de overlegstructuur. Personeel wordt bevraagd over de kwaliteitvan de opleiding en de werkomstandigheden middels het AHK-brede werknemersonderzoek, tijdensfunctioneringsgesprekken, docentenoverleg, brainstormsessies, studiedagen, (zitting in) de facultairemedezeggenschapsraad en (zitting in) de opleidingscommissie. Hun functioneren komt ook aan de ordebij evaluaties door studenten. Het personeel wordt op de hoogte gehouden (kan zich op de hoogtehouden) van het resultaat van de bespreking in de overlegorganen, alsmede van eventueleverbeteracties, via persoonlijk contact, notulen, mededelingen op het intranet, en dergelijke.

• Studenten zijn betrokken bij de kwaliteitszorg via programma- en vakevaluaties, het vierde jaar wordtafgesloten met een opleidingsevaluatie, alsmede via studiedagen, (zitting in) de facultairemedezeggenschapsraad en (zitting in) de opleidingscommissie. Via het decanaat en de mentor komenervaringen van studenten ook terecht in de overlegstructuur. Ook de studenten worden op de hoogtegehouden (kunnen zich op de hoogte houden) van het resultaat van de bespreking in de overlegorganen,alsmede van eventuele verbeteracties, via persoonlijk contact (vooral vakevaluaties in contact metbetrokken docenten), notulen, mededelingen op het intranet, en dergelijke.


© Certiked VBI


• De alumni van de opleiding zijn kortgeleden telefonisch met een aantal open vragen benaderd over hunervaringen op de arbeidsmarkt, over het imago van BVO in de buitenwereld, en dergelijke.BVO heeft een vernieuwd alumnibeleid dat mikt op steviger binding van vooral de uitstroom van hetnieuwe curriculum. Ook de respondenten van de telefonische enquête zijn gevraagd of zij in detoekomst bij het (alumni)beleid van de academie betrokken willen zijn. Het Ambassadeproject zaldaarvoor een belangrijke context zijn.

• De onlangs vernieuwde werkveldadviescommissie gaf tijdens de visitatie blijk van een groot kritischvermogen. De visitatiecommissie ervaart het als een positief punt dat de opleiding dergelijke kritischegeluiden in deze werkveldadviescommissie een kans geeft.


Op basis van het bovenstaande beoordeelt het visitatieteam het facet “Betrekken van medewerkers,studenten, alumni en beroepenveld”als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp ‘Interne kwaliteitszorg’

Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat de opleiding haar kwaliteitszorg voldoende op orde heeft. Allefacetten binnen dit onderwerp zijn als voldoende beoordeeld. Daarom beoordeelt het visitatieteam hetonderwerp “Kwaliteitszorg”als positief.


© Certiked VBI


6. Onderwerp: resultaten

6.1 Gerealiseerd niveauDe gerealiseerde eindkwalificaties zijn in overeenstemming met de nagestreefde eindkwalificaties quaniveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen.


• De belangrijkste meetlat voor het gerealiseerde niveau is het onderwijswerkveld. Bij de eindbeoordelingvan onderzoeksresultaten en stages en scripties is het werkveld betrokken (bij scriptiesen onderzoeksresultaten tevens de AHK lector kunst en cultuureducatie). Hierbij moet wordenopgemerkt dat de vertegenwoordigers van het werkveld hierbij slechts een adviserende rol hebben. Deevaluaties en beoordelingen van de stages in samenspraak met de betrokken school zijn indicatief voorhet werkveld. Uit gesprekken met stagebegeleiders blijkt dat de ervaringen van hen met stagiaireswisselend zijn.

• Er zijn de laatste tijd relatief veel studenten die aan hun stages een baan overhouden.• Jaarlijks vindt een eindexamenexpositie plaats waarvoor het hele circuit van de (Amsterdamse) kunst

en kunsteducatie wordt uitgenodigd. Sommige bijzonder talentvolle studenten in het praktijkdomeinstromen door naar een voortgezette kunstopleiding (en werden dan op zo'n tentoonstelling gescout).Enkelen studenten uit de afgelopen tijd ontwikkelden een succesvolle beroepspraktijk als kunstenaar ofconservator.

• Ter afronding van de opleiding maakt de student binnen het domein Beeldende Kunst en Vormgevingeen eindexamenexpositie. Hierbij werpt de student een beeldende probleemstelling op, die eens in de 4-6weken met studenten en een team van docenten wordt besproken met als doel de student te confronterenmet de opvattingen van anderen. De begeleider(s) adviseert en reageert.De beoordeling daarvan vindt plaats aan de hand van het beoordelingsformulier voor praktijkvakken.Hierbij dient te worden opgemerkt dat studenten aangeven dat dit beoordelingsformulier nietconsequent wordt gebruikt. Volgens het opleidingsmanagement is dit beperkt gebleven tot één incident.Ter afronding van het domein Overdracht doet de student een onderzoeksproject vakdidactiek enonderwijskunde. Beoordeeld worden de kwaliteit en relevantie van het onderzoeksresultaat dat wordtgerapporteerd aan de opdrachtgever en gepresenteerd tijdens de afstudeerexposities aan overigebelangstellenden; de kwaliteit en voortgang van het onderzoeksproces waarbij de methodische reflectieen analyse zichtbaar zijn; het vermogen om klantgericht te kunnen adviseren en de kwaliteit van desamenwerking in de projectgroep. De stages worden beoordeeld aan de hand van het stageverslag en/ofeen eindpresentatie. Beoordelingsbevoegd is de begeleidend docent maar de begeleider op deschool/instelling spreekt een beargumenteerd oordeel uit aan de hand van een beoordelingsformulier.

• Het domein Kunst & Cultuur wordt afgerond aan de hand van een Kunst- en cultuur onderzoek,waarbij eisen worden gesteld aan het onderzoeksgebied, de vraagstelling, de omvang en vereistelay-out van de scriptie. Bij het onderdeel didactische kunstbeschouwing schrijft de student een artikelwaarbij hij zijn visie op het vak ontvouwt en geeft een les van 30 minuten op locatie. Hierbij komenkunstbeschouwelijke, kunsthistorische en cultuurhistorische aspecten aan de orde. Beide onderdelentellen mee in het eindexamencijfer (les 66%, artikel 33%).


© Certiked VBI


• De eindexamens van de voltijd-opleiding en deeltijdopleiding verschillen enigszins. Naast de hierbovengenoemde domeinafrondingen, kent de voltijdopleiding binnen het domein Overdracht nogKunstdebatten in het derde studiejaar, waarbij de student zich middels websites of literatuurvoorbereidt op het debat en stellingen maakt. Vervolgens maakt hij verslagen van het debat en voegtdeze samen tot een portfolio. Dit wordt beoordeeld. De student moet aantonen dat hij de competentiestot overdracht, kritische reflectie en doorgroei en innovatie op niveau 4 beheerst. Binnen het domeinKunst en Cultuur schrijft de student twee artikelen i.p.v. één. Ook worden in het vierde jaar enkelekeuzevakken (8 ECTS) afgesloten.

• Het visitatieteam heeft kennis genomen van de diverse werkstukken en kunstwerken die door studententijdens de opleiding en in het afsluitende eindexamen zijn gemaakt. Het visitatieteam heeft kunnenvaststellen dat het niveau van de eindexamenexpositie, de stageverslagen en de verschillendeeindscripties/artikelen van een wisselende kwaliteit is, maar wel een voldoende bachelorniveau bezit.

• Het visitatieteam heeft tevens kunnen vaststellen dat de geïnterviewde afstudeerders wisselendeverwachtingen en interesses in het docentschap-kunstenaarschap hebben en dat dit ook gerelateerd kanworden aan de door deze studenten geproduceerde eindwerken.

• Het visitatieteam heeft met plezier enkele enthousiaste alumni gesproken die aangaven door hunopleiding voldoende toegerust te zijn om als docent beeldende vormgeving in het onderwijs op diverseniveaus werkzaam te zijn. Dit betrof zowel alumni die de deeltijdopleiding als alumni die devoltijdopleiding recentelijk hadden doorlopen.

• Verschillende studenten stromen na de opleiding door naar de Koninklijke Academie in Den Haag, denieuwe masteropleiding of academische opleidingen kunstgeschiedenis etc.


Het visitatieteam stelt vast dat de opleiding tamelijk ambitieuze doelstellingen ten aanzien van heteindniveau heeft. De behaalde resultaten van de opleidingen tonen verschillen in eindniveau ten aanzien vande geproduceerde eindscripties, stageverslagen en kunstvoorwerpen. Het visitatieteam is van mening datdeze verschillen in eindniveau wel erg wisselend zijn maar wel het niveau van startbekwaamheid als docentBeeldende Kunst en Vormgeving behalen. Daarom beoordeelt het visitatieteam dit facet als voldoende.


© Certiked VBI


6.2 OnderwijsrendementVoor het onderwijsrendement zijn streefcijfers geformuleerd in vergelijking met relevante andereopleidingen.Het onderwijsrendement voldoet aan deze streefcijfers.

Bevindingen:

Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatiehet navolgende kunnen vaststellen:

• BVO hanteert streefcijfers die het landelijk gemiddelde als minimum stellen. Dat houdt in: handhavinguitstroom met diploma na vier jaar op ca 60%, studieduur gemiddeld tussen 4,25 en 4,5 jaar. Uitval napropedeuse circa 20%.

In onderstaande tabel is informatie over uitval opgenomen. De opleiding voldoet blijkens deze tabel steedsbeter aan de eigen streefcijfers.

voltijd deeltijd totaalstudenten aantallen instroom diploma's uitvallers instroom diploma's uitvallers instroom

diploma's uitvallers2002-2003 70 66 43 14 11 2 84 772003-2004 65 68 21 50 5 20 115 732004-2005 67 75 26 59 9 23 126 842005-2006 71 47 21 63 9 22 134 562006-2007 55 53 108

studenten studieduur voltijd diploma's uitvallers deeltijd diploma's uitvallers2002-2003 4,35 2,02 1,09 1,502003-2004 4,41 2,14 1,20 1,002004-2005 4,11 1,92 2,11 1,302005-2006 4,19 2,00 2,11 1,59


Het visitatieteam beoordeelt dit facet als voldoende.

Beoordeling van het onderwerp ‘Resultaten’

Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat het eindniveau van de afgestudeerden hoewel van wisselendekwaliteit toch een voldoende bachelor niveau heeft. Ook het onderwijsrendement is voldoende. Op grondhiervan beoordeelt het visitatieteam het onderwerp “Resultaten” positief.


© Certiked VBI


Bijlage 1: Programma

6 maart Dag 1 13.00-13.30 1: staf (directie & cvb)

R. Smit en O. Brouwer13.30-15.30 2: studieleiders ('didactische staf')

A. de Heus, M. Crone en L. VroegindeweijDoelstellingen, het curriculum, didactische visie, domeinspecifieke eisen, niveau

15.30-16.30 3: alumni (DT en VT!)M. Kluit, T. Gijsbertsen, M. van Wijk, E. Dijkman, I. Vrasdonk, R. Boer enK. Driessen

16.30-18.30 4: documentenstudie, korte rondleiding door het gebouw18.30-19.30 5: studenten/docenten uit de opleidingscommissie: over studeerbaarheid, het programma,

de kwaliteitszorgF. van Panhuis, A. Neervoort en J. vd Burg

19.30-20.30 6: aanvullend onderzoek20.30-21.00 7: staf terugkoppeling

R. Smit, L. Vroegindeweij, A. de Heus, M. Crone

23 maart Dag 28.30-9.30 1: docenten: verdeeld over de domeinen, de vakinhoud, beroepsoriëntatie, didactiek:

P. Meijer, R. Klatser, L. Moorrees, J. Werkhoven, M. Clumpkens, C. Goedman,H. Kortland, C. Ellemers

9.30-10.30 2: stagecoördinatoren, docenten die het afstuderen begeleiden, over afstudeeropdrachten,betrekken beroepspraktijk bij het afstuderenJ. Korenaar, K. Streefkerk, E. Heijnen, B. Raeven, R. van Nuland, A. de Heus,A. ten Bruggencate, P. Dam en D. Kubbe

10.30-11.15 3a: eerste en tweede jaarsstudenten DT, over de studiebegeleiding, studielast,informatievoorziening faciliteitenM. Rijnders, P. van Hoften, P. Jansen en L. Averes

11.15-12.00 3b: eerste en tweede jaarsstudenten VT, over de studiebegeleiding, studielast informatievoorziening, faciliteiten

L. van Wijck, M. Zuidema, C. Henning, M. Koster12.00-13.45 4: documentenonderzoek + werkstukken bekijken13.45-15.00 5: werkveldadviescie, plus begeleiders bij stagescholen

A. Corman, R. Hulshoff Pol, E. van Strien, H. Verweij, J. Jonker, M. Bouman enS. Baumann

15.00-15.15 Presentatie lectoraat15.15-16.15 6a: 'afstudeerders' - derde en vierde jaarsstudenten DT, waarvan enkelen met werk(stukken)

N. Faas, W. van Leeuwen, H. Mulder, J. Waltman16.15-17.15 6b: 'afstudeerders' - derde en vierde jaarsstudenten VT, waarvan enkelen met

werk(stukken):D. Hoolwerf, S. van Leeuwen, H. den Breejen, C. Pols

17.15-18.15 7: intern beraad panel


© Certiked VBI


Bijlage 2: Documenten

Documenten die zijn bestudeerd:

• Infoland: een interactief intranet systeem waarop alle relevante documenten tbv deze visitatie waren vermeld,inclusief zelfevaluatierapport en alle hiermee samenhangende bijlagen

• Vorige visitatierapport eerste graads opleiding• Lesmaterialen van alle jaren• Studiegids Bachelor opleidingen voltijd en deeltijd• Stageverslagen• Afstudeerscripties didactisch onderzoek inclusief beoordeling• Een breed overzicht van door studenten geproduceerde kunstwerken (2D, 3D, nieuwe media)• Notulen werkveldcommissie• Notulen opleidingscommissie en facultaire medezeggenschapsraad• Resultaten module evaluaties, resultaten werknemersenquête• Toetsen sinds 2003• Toetsbeleid KW/BGL

Enkele specifiek bestudeerde werkstukken van studenten:

• Educatieve CKV2 cd-rom: Tara Steemers, Floor den Uyl, Tanja Visser; Onderwerp: reclame• Scheepvaart in de 17e eeuw. Oefenvragen voor het eindexamenprogramma CKV2:• Nancy Faas, Judith de Haas, Dea Bijlsma• Het atelier van de schilder in de 17e eeuw: CKV2 proefexamen voor HAVO:• Jeannette Hamers, Lied Nolet, Wilma van Leeuwen• In public, impressie van een CKV-week voor het vmbo: Iris te Slaa, Kim Driessen• De leerling als kunstenaar én galeriehouder: Isis Vrasdonk en Iris Frederiks• Ontwikkeling van het leergebied Delta binnen natuurlijk leren: Sophie Terluin,• Angelique Beijk• Vakdidactisch onderzoek voor de Basisschool St. Bavo in Haarlem: Chantal Maarleveld,• Willy Rechter• DVD diagnostisch assessment juni 2004• Stageverslag van Gogh museum (3e leerjaar)• Stageverslag Stage Rijnlands Lyceum (4e leerjaar)


© Certiked VBI


Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader

Als domeinspecifiek kader heeft het visitatieteam gebruik gemaakt van het competentieprofiel zoals het in hetvisiestuk “De kunst Onderwijzen” van E. Viskill, november 2001 is uiteengezet.

De opleiding staat met één been in de kunstwereld en met één been in de wereld van het onderwijs.Haar taak is om studenten bekend te maken met de historische rijkdom van cultuur, ze te confronteren met actuelekunst en het is tevens haar taak studenten op te leiden tot leraren die anderen wegwijs maken in dekunstbeoefening en de beeldcultuur. De opleiding docent BKV wordt door deze hybride gekenmerkt.

Het beroep van docent BKV komt neer op het verzorgen van onderwijs in één of meer sectoren of fasen van hetreguliere onderwijs of in buitenschoolse kunsteducatie of amateuristische kunstbeoefening. De kerntaken waar eendocent BKV voor staat omvatten het inspireren en ontwikkelen van kennis en inzicht in beeldende kunst envormgeving en het stimuleren en verbeteren van creatieve en beeldende vaardigheden van leerlingen/cursisten.Vervolgens zijn zeven hoofdcompetenties met een vijftigtal deelcompetenties geformuleerd. De zevenhoofdcompetenties zijn:1. Creërend vermogenDe student kan eigen oorspronkelijk werk scheppen2. Stimulerend vermogenDe student kan bij leerlingen de belangstelling voor de beeldcultuur aanwakkeren3. Vermogen tot overdrachtDe student kan met een eigen stijl kennis, inzichten en vaardigheden op anderen overbrengen4. Vermogen tot samenwerkenDe student is tot opbouwend overleg in staat en functioneert in een team5. Organiserend vermogenDe student kan de fysieke, sociale en onderwijskundige leeromgeving zo inrichten dat leerlingen zich kunnenontwikkelen6. Vermogen tot kritische reflectieDe student kan beelden, gebeurtenissen en geschriften systematisch analyseren en een afgewogen oordeel gevenover zichzelf en anderen7. Vermogen tot innovatie en doorgroei.De student kan het eigen leraarschap en kunstenaarsbeoefening ontwikkelen

De opleiding Docent BKV heeft bij de verdere uitwerking van een competentiegericht curriculum de zevenhoofdcompetenties op een zodanige manier gegroepeerd, dat er drie logische competentiedomeinen te onderkennenzijn, namelijk het competentiedomein van de kunstbeoefening (waarin de hoofdcompetenties nrs. 1, 6 en 7 centraalstaan), het competentiedomein van het leraarschap (hoofdcompetenties nrs. 2, 3, 5, 6 en 7) alsmede hetcompetentiedomein van de reflectie op kunst en cultuur (hoofdcompetenties nrs. 6 en 7). Bij het opstellen van dezecompetenties heeft de opleiding eigen uitgangspunten gehanteerd. Zo heeft men ervoor gekozen dat decompetenties recht zouden doen aan het hybride karakter van de opleiding waarbij zowel de praktischekunstbeoefening als kennis van kunst en cultuur de basis vormen van het leraarschap. Ook moesten decompetenties gerelateerd kunnen worden aan de startkwalificaties van de Projectorganisatie Kunstvakonderwijs, entevens qua inhoud en formulering een relatie hebben met het profiel van de academie. Het primaat van deopleiding is het docentschap.


© Certiked VBI


Tevens heeft de opleiding uit de hoofdcompetenties verdere deelcompetenties geformuleerd die alsstartkwalificaties voor de beroepsuitoefening te beschouwen zijn. Naast de formulering van competenties (m.n.gericht op vaardigheden) heeft de opleiding tevens een reeks kwalificaties gerelateerd aan voorwaardelijke kennisgeïdentificeerd. Er is eveneens een verbinding gelegd tussen deze kenniskwalificaties en de verschillendecompetenties.


© Certiked VBI


Bijlage 4: Visitatieteam

Dr. M.S. Leloux (1961), teamleiderMevrouw Leloux is na haar studie en promotie farmacie aan de RUU bij diverse organisaties (AKZO Nobel,RIKILT, NIZO food research) in verschillende research-functies (onderzoeker, projectleider, programmaleider,onderzoeksdirecteur en business development manager) werkzaam geweest. Vanuit haar functie als adjunct-directeur van RIKILT was ze onder andere programmaleider van een interdepartementaal project op het gebiedvan ketenkwaliteit van voedingsmiddelen. Bij NIZO food research heeft ze gedurende enkele jarencontractonderzoek verworven voor het voedingsmiddelenonderzoek van NIZO binnen de internationalefarmaceutische en functional food industrie. Daarnaast voert zij voor Certiked regelmatig visitaties uit, o.a. alsteamleider, secretaris en extern deskundige. Momenteel is zij zelfstandig adviseur op het gebied vankennisexploitatie, bijvoorbeeld bij de Vrije Universiteit van Amsterdam en daarnaast tevens werkzaam aan deUniversiteit Twente als senior onderzoeker op dit gebied. Daarnaast is ze sinds kort toegetreden als lid van eenschoolbestuur van een school voor voortgezet onderwijs.

Drs. P. Esveld, secretarisNa zijn studie Nederlandse Taal- & Letterkunde aan de Vrije Universiteit te Amsterdam, begon drs. Paul M.Esveld (1960) zijn loopbaan als docent/trainer van bedrijfsopleidingen op het terrein van mondelinge enschriftelijke communicatie, didactiek en opleidingskunde. Na korte tijd kreeg hij een commerciële functie bij eengrote opleidingsorganisatie te Den Haag. Daarbij lag het accent voornamelijk op de acquisitie van nieuweopleidingsopdrachten, het zorgdragen voor een goede uitvoering van het traject, en op het onderhouden vanklantcontacten.Paul Esveld is in 1994 in dienst getreden bij Cedeo te Rotterdam, en is sinds 1998 directeur van deze organisatie.Cedeo is bekend van de Cedeo-erkenning. Deze erkenning kan worden verleend aan onder andereopleidingsorganisaties die postinitiële beroeps- en functiegerichte opleidingen en trainingen verzorgen. Basis voorde Cedeo-erkenning vormt een performance meting in de vorm van klanttevredenheidsonderzoek.Daarnaast is Esveld directeur van het Centrum voor Post Initieel Onderwijs Nederland (CPION). Binnen dezeorganisatie vinden inhoudelijke toetsingen van opleidingen om onder meer inhoud, aansluiting op het werkveld,toegevoegde waarde voor de beroepsgroep en niveau vast te stellen. CPION werkt onder auspiciën van onder meerde Stichting PHBO Nederland. Met positief resultaat getoetste opleidingen worden aangemerkt als officiële PostHBO-Registeropleiding.Sinds 1 februari 2007 is Esveld directeur van Certiked VBI. De activiteiten van Certiked VBI zijn niet nieuw voorhem, aangezien hij als algemeen directeur betrokken was bij de oprichting en vervolgens verdere uitbouw vanCertiked VBI.


© Certiked VBI


Mevrouw Dr. H. Coppens, deskundige

Huidige activiteitenOnderzoek naar de manier waarop docenten CKV1 geven.Onderzoek naar het beeld dat kunstenaars geven van docenten.Voorzitter Stichting Jeugdtheaterschool LeidenLid raad van advies van de Beroepsvereniging Docenten theater en Drama (BDD)Voorzitter werkgroep internationaal van de BDDLid International editorial board van het tijdschrift Research in Drama Education (Routledge)Docent RussischStemacteur

Vroegere activiteiten19 jaar docent drama en decaan in het voortgezet onderwijs21 jaar lerarenopleider aan de Hogeschool Rotterdam en de Universiteit Leiden.8 jaar opleider docent CKV18 jaar nascholing CKV210 jaar medewerker SLO voor leerplanontwikkeling in de kunstvakken.3 jaar coördinator experiment universitaire master kunsteducatie met lesbevoegdheid.Promotieonderzoek naar de invoering van kunstvakken in het voortgezet onderwijs

PublicatiesBakelen, Maria van en Coppens, Henriette (1994) Bouwstenen voor de Basisvorming, een Leerplan Drama. SLOWolters-NoordhoffCoppens, Henriette (1996) Over toetsen, drama toetsen in de basisvorming. Amsterdam: Uitgeverij Internationaltheatre and filmbooks.Coppens, Henriette (2000) Drama op school, de invoering van een nieuw vak in het Nederlandse voortgezetonderwijs. Leuven: ACCOCoppens, Henriette (2001) Bronnenboek CKV1. Alphen a/d Rijn: Kluweren vele artikelen.


© Certiked VBI


Mevrouw M. van Hoorn, deskundige

PersonaliaNaam: Marjo van HoornGeboren: 28 december 1954Diploma’s/Certificaten: Havo, Rijksscholengemeenschap Lochem (1971);

Staatsdiploma’s Handvaardigheid A en B, Akademie voor Beeldende Vorming Amersfoort (1976 en1978);Cursus NIMA-A (1993);Informatief Schrijven en Journalistiek Schrijven, Hogeschool van Utrecht, FORUM (1996,1997 en1998).

WerkzaamhedenSinds januari 2001 werkzaam bij Cultuurnetwerk Nederland (rechtsopvolger van het LOKV, Nederlands Instituut voor Kunsteducatie),landelijk expertisecentrum voor de cultuureducatie. Cultuurnetwerk Nederland verzamelt en verspreidt informatie en kennis over theorie,beleid en praktijk van cultuureducatie in Nederland en het buitenland. Het heeft een studiecentrum met een gespecialiseerde bibliotheek,organiseert studiedagen, debatten, trainingen en congressen, geeft publicaties uit en onderhoudt een uitgebreide internetsite.1999 – heden Senior Beleid en Onderzoek bij LOKV, vanaf 2001 bij Cultuurnetwerk Nederland1991 – 1999 Stafmedewerker Onderzoek en Ontwikkeling (beleidsadvisering en onderzoek naar producten en

diensten voor het LOKV en onderzoek naar trends en behoeften in de kunst - en cultuureducatie);1984 - 1990 Algemeen stafmedewerker voortgezet onderwijs LOKV (beleidsadvisering op het gebied van de

buitenschoolse kunstzinnige vorming in relatie tot het voortgezet onderwijs);1993 - 1998 Lid kernredactie tijdschrift Kunst & Educatie (deeltijd);1990 – 1991 Waarnemend hoofd van de afdeling onderwijs LOKV

Van 1978 tot en met 1984 werkzaam als docent Handenarbeid en Kunstgeschiedenis op verschillende scholen voor voortgezet onderwijs:het Zandevelt College te ’s Gravenzande (havo en vwo); de Gemeentelijke Dag- en Avondschool voor Volwassenen (mavo, havo en meao)en de Katholieke Technische School te Voorhout.

NEVENWERKZAAMHEDENTussen 1980 –1992 regelmatig werkzaam in de Verenigde Staten:1984–1989 Gastdocent vakdidaktiek aan Penn State University, University of New York, State University of

New York at New Paltz en Skidmore College;1983-1984 Research assistant voor de J.P. Getty Trust; waarbij onder andere onderzoek werd verricht naar de

inhoud van leerplannen kunsteducatie in schooldistricten in de Verenigde Staten;1986–1992 Adviseur voor Pace (Performance Assessment Collaboratives for Education, Harvard Graduate

School of Education, Cambridge) op het gebied van methodiek- en leerplanontwikkeling.


© Certiked VBI


BESTUURS- EN ADVIESFUNCTIES2005-2006 Lid adviescommissie Opleiding Artiest voor de afdeling design, Art & Technology van het Koning

Willem I College te Den Bosch2004- 2006 Lid Adviescommissie kenniskring Lector Kunst en Cultuureducatie aan de Amsterdamse Hogeschool

voor de Kunsten2004-2005 Lid adviescommissie Kunstenplan Gemeente Den Haag2000–2004 Lid adviescommissie Culturele Diversiteit gemeente Den Haag, Dienst Onderwijs, Cultuur en

Welzijn;2000–2004 Lid adviescommissie Culturele Projecten gemeente Den Haag, Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn;1998–heden Lid adviescommissie Goede Praktijk van Bureau Erfgoed Actueel;1998–2006 Lid adviescommissie van de provincie Noord Holland voor het Actieplan Cultuurbereik;1995–1998 Adviseur voor nascholingsaanbod voor docenten in het voortgezet onderwijs voor de Hogeschool voor

de Kunsten (HKU) in Utrecht.1990–1992 Organisatie van de examens beeldende vakken voor het Voortgezet Speciaal Onderwijs(VSO);1985–1992 Lid Algemeen Voortgezet Onderwijs (AVO) Commissie Kunstzinnige vakken;1989–1996 Vice-voorzitter van de European Council van de International Society for Education through Art

(InSea);1987-1996 Secretaris International Society for Education through Art (InSea) Nederland;1985-1990 Rijksgecommitteerde examens vakdidactiek aan opleidingen voor leraren in de beeldende vakken;1982–1984 Bestuurslid van de Vereniging voor Leraren Handenarbeid (VLH).


© Certiked VBI


Dhr D.C. Vermeulen, deskundige

Naam : Vermeulen

Voornamen : D.C.

Geboortedatum : 30-01-1949

Geboorteplaats : Geldermalsen

Nationaliteit : Nederlands

Burgerlijke staat : ongehuwd

Adres : Levantkade 83

Postcode en woonplaats : 1019MJ Amsterdam

Telefoon : 020 4194185

E-mail adres : [email protected]

Opleiding : 1960 -1965 Rijks HBS-B, Tiel 1965-1973 studie tandheelkunde R.U. Utrecht

Werkervaring : 1973-1978 schooltandarts Amsterdam 1978-1992 tandartspraktijk Amsterdam

1993-1997 docent opleiding tandartsassistent1993-heden galeriehouder De Praktijk Amsterdam1995-heden gastdocent Sandberg Instituut Amsterdam gastdocent HKU Utrecht1995-2007 extern deskundige eindexamen HKU Utrecht1995-2007 rijksgecommitteerde eindexamens

Gerrit Rietveld Academie AmsterdamAKI Enschede Gerrit Rietveld Academie Arnhem

mailto:[email protected]


© Certiked VBI


Aart Kolle, Student

Werkervaring 2003-Heden Vereniging Kunsten ’92 AmsterdamBureaumedewerker

Kunsten ’92 is een bovensectorale belangenbehartiger voor kunst, cultuur encultuurbehoud in Nederland.0,3 FTEManusje van allesLobbyen politiekOrganiseren debattenAnalyses o.g.v. Rijksbegrotingprognoses, cultuurnota etc.Schrijven teksten, zowel beschouwend als wervend

2001-2002 Rijkswaterstaat D.G. Utrecht NieuwegeinSecretaris van de Controller

Via detacheringcontract Randstad N.V.Secretariële werkzaamhedenZelfstandig voeren van secretariaatAd-Hoc werkzaamhedenFulltime

2000 Spaarbeleg N.V. NieuwegeinBack Office / deblokkeerder

Beheren spaarloonrekeningenBeoordelen aanvragen tot deblokkeren m.b.t. wet Vermeend-VreugdenhilKlanten te woord staanFulltime


© Certiked VBI


Stage Ervaring 2003 Vereniging Kunsten ’92Amsterdam

Initiële opdracht: onderzoek naar de state of the arts. In delen uitgevoerd maarachterhaald door beleidsdocumenten. Tegelijkertijd allerhandewerkzaamheden. Zie werkervaring.

2002 - 2003 Congres Kunst en Economie ’03 – 1e editie UtrechtOrganisator

Samen met medestudent organiseren congresInhoudelijke begeleiding dr. Giep HagoortBereikte doelgroep 137 cultureel managers / bedrijfsleven / overheidZelfbedruipend en reserve voor volgende editie

2001 - 2002 Rosa Ensemble UtrechtAll Round medewerker

Produceren concerten / contact met zalenPublicitaire werkzaamhedenOndersteunen subsidieaanvragenOnderzoeken mogelijkheden internationale projecten2 dagen per week voor een periode van 4 maanden

2001 Oerol theaterfestival TerschellingVrijwilligerscoördinator

Coördineren vrijwilligers (op de dag zelf)Verantwoordelijk voor centraal kassaterrein WesterkeynCentraal aanspreekpunt

2001 - 2002 Studievereniging Zappa! UtrechtSecretaris

Oprichten studievereniging ten dienste van opleiding Kunst en Economie enbestuurswerkzaamheden


© Certiked VBI


Opleiding 2001-heden Hogeschool voor de Kunsten Utrecht UtrechtOpleiding Art and EconomicsVerwachte afstudeerdatum: januari 2005P.s. een duidelijkere benaming voor de studie is Artmanagement, aangezienhet een managementstudie is i.p.v. een economische studie.

1999-2000 Hogeschool van Utrecht UtrechtSociaal-Juridische dienstverleningOpleiding voortijdig gestaakt i.v.m. ontevredenheid behandelde lesstof

1998 – 2000 ROC UtrechtUtrecht

Voorbereidend Hoger BeroepsonderwijsVergelijkbaar met volwassenenonderwijs: 5 vakken HAVO, één vak MBO.

Interesses Liefhebber en vervent verzamelaar van muziek, wijnproeven, joggen,klimmen (zij het dat de ambitie groter is dan de kunde in het klimmen).

Eigenschappen Analytisch sterk, in staat zelfstandig te werken, vriendelijk. De neiging tedetaillistisch te zijn.

id_2444_rapport AHK hbo-ba Docent Beeldende Kunst en ...

Documents

Transcript of id_2444_rapport AHK hbo-ba Docent Beeldende Kunst en ...