hzwr rupey id`qy gey[ hux q`k kYNsr pIVqW nUM 12 kroV ...sgpc.net/kashmir/1-2.pdf · (8) hzwr rupey...

9
(8) hzwr rupey id`qy gey[ hux q`k kYNsr pIVqW nUM 12 kroV rupey qoN v`D, DrmIN POjIAW nUM 7 kroV rupey qoN izAwdw, 1984 dy dMgw pIVqW dy b`icAW nUM aucyrI pVHweI leI l`gBg 85 l`K rupey, hirAwxw dy ipMf kupIAw plwt ivKy zmInW qoN vWJy kIqy gey pMjwbI ikswnW nUM 21 l`K rupey Aqy rwSn-pwxI Awid ic`TI isMGpurw, (jMmU-kSmIr) dy 36 pIVqW nUM 28 l`K rupey dI shwieqw id`qI geI hY[ Bwv ik is`KW nwl ikqy vI hoey D`ky Aqy byienswPI ivru`D SRomxI kmytI A`gy ho ky KVHdI qy syvw krdI rhI hY[ sqMbr 2014 nUM jMmU-kSmIr ivc Awey iBAwnk hVHW smyN ies SRomxI sMsQw ny hVH pRBwivq lokW dI bWh PVI hY[ SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dy pRDwn jQydwr Avqwr isMG dy inrdySW Anuswr hVH dI mwr qoN qurMq bwAd kmytI dy numwieMidAW v`loN hVH pRBwivq ielwikAW iv`c phuMc ky rwhq syvwvW AwrMB kr id`qIAW geIAW, jo ibnW iksy Byd-Bwv qoN hr vrg/iPrky dy lokW leI smwnWqr c`ldIAW rhIAW[ jQydwr Avqwr isMG v`loN PYslw kIqw igAw sI ik ijMnI dyr q`k hVH pIVq lok Awpo-Awpxy GrW iv`c rYx-bsyrw nhIN kr lYNdy, EnI dyr q`k SRomxI kmytI rwhq syvwvW jwrI r`KygI[ ieh ie`k imswlI PYslw sI Aqy iesy qihq hI SRomxI kmytI jMmU-kSmIr iv`c inrMqr 9 sqMbr qoN 15 dsMbr 2014 qIk iqMn mhIny kwrjSIl rhI[ SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI v`loN AwpxI pihlI tIm 9 sqMbr nMU ByjI geI sI, ijhVI qurMq hVHW 'c Psy SRomxI kmytI v`loN lgwey gey mYfIkl kYNp dw idRS[

Transcript of hzwr rupey id`qy gey[ hux q`k kYNsr pIVqW nUM 12 kroV ...sgpc.net/kashmir/1-2.pdf · (8) hzwr rupey...

  • (8)

    hzwr rupey id`qy gey[ hux q`k kYNsr pIVqW nUM 12 kroV rupey qoN v`D, DrmIN POjIAW nUM 7 kroV rupey qoN izAwdw, 1984 dy dMgw pIVqW dy b`icAW nUM aucyrI pVHweI leI l`gBg 85 l`K rupey, hirAwxw dy ipMf kupIAw plwt ivKy zmInW qoN vWJy kIqy gey pMjwbI ikswnW nUM 21 l`K rupey Aqy rwSn-pwxI Awid ic`TI isMGpurw, (jMmU-kSmIr) dy 36 pIVqW nUM 28 l`K rupey dI shwieqw id`qI geI hY[ Bwv ik is`KW nwl ikqy vI hoey D`ky Aqy byienswPI ivru`D SRomxI kmytI A`gy ho ky KVHdI qy syvw krdI rhI hY[

    sqMbr 2014 nUM jMmU-kSmIr ivc Awey iBAwnk hVHW smyN ies SRomxI sMsQw ny hVH pRBwivq lokW dI bWh PVI hY[ SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dy pRDwn jQydwr Avqwr isMG dy inrdySW Anuswr hVH dI mwr qoN qurMq bwAd kmytI dy numwieMidAW v`loN hVH pRBwivq ielwikAW iv`c phuMc ky rwhq syvwvW AwrMB kr id`qIAW geIAW, jo ibnW iksy Byd-Bwv qoN hr vrg/iPrky dy lokW leI smwnWqr c`ldIAW rhIAW[ jQydwr Avqwr isMG v`loN PYslw kIqw igAw sI ik ijMnI dyr q`k hVH pIVq lok Awpo-Awpxy GrW iv`c rYx-bsyrw nhIN kr lYNdy, EnI dyr q`k SRomxI kmytI rwhq syvwvW jwrI r`KygI[ ieh ie`k imswlI PYslw sI Aqy iesy qihq hI SRomxI kmytI jMmU-kSmIr iv`c inrMqr 9 sqMbr qoN 15 dsMbr 2014 qIk iqMn mhIny kwrjSIl rhI[

    SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI v`loN AwpxI pihlI tIm 9 sqMbr nMU ByjI geI sI, ijhVI qurMq hVHW 'c Psy

    SRomxI kmytI v`loN lgwey gey mYfIkl kYNp dw idRS[

  • (9)

    lokW dI mdd leI syvw iv`c jut geI[ ies tIm iv`c myry (idljIq isMG bydI) nwl s. blivMdr isMG jOVwisMGw qy s. BuipMdrpwl isMG gey[ SRomxI kmytI v`loN pihly hI idn dwl, cwvl, KMf, cwh p`qI, su`kw du`D, qyl, iGau, lUx, hldI, mswly, rs, ibsikt, b`icAW leI bybI PUf Awid smwn hvweI jhwz rwhIN pRBwivqW leI ByijAw igAw[ ieh smW hr qrHW nwl byh`d cuxOqI BirAw sI[ ikauNik lokW dy GrW AMdr v`fI mwqrw iv`c Bwv 15 qoN 20 Pu`t q`k pwxI BirAw hoieAw sI[ hVH dI mwr ny v`fw mwlI nukswn qW kIqw hI sI, nwl dI nwl ies ny AnykW mnu`KI izMdgIAW nMU vI AwpxI lpyt iv`c lY ilAw sI[ SRomxI kmytI v`loN Awpxy swDnW duAwrw jMmU-kSmIr ivKy phuMc ky ijQy gurduAwrw ShId buMgw, bgwq, brjulw, (bfgwm) ivKy rwhq kYNp sQwpq kIqw igAw, auQy kmytI v`loN ByjI rwhq tIm dI ieh vI koiSS rhI ik ikvyN nw ikvyN Awpxy GrW AMdr Ps cu`ky lokW nMU bwhr k`iFAw jwvy[ ies iv`c SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI bhuq h`d q`k sPl rhI, ikauNik srkwrW dy rwhq kwrjW dI gYr-hwzrI nwl lok roh iv`c sn[ pr SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dI pihl pIVqW leI v`fy shwry vjoN swhmxy hox krky lokW ny is`KW dI rjvIN qwrI& kIqI[

    Agly idnW iv`c SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI v`loN lgwqwr rwhq sm`grI ByjI jWdI rhI, jo kmytI dI sRIngr phuMcI tIm v`loN pRBwivqW q`k pu`jdI kIqI jWdI rhI[ sRIngr dy gurduAwrw ShId

    SRomxI kmytI v`loN lokW nUM Gro-GrI phuMcwaux dw Xqn

  • (10)

    buMgw, bfgwm ivKy sQwpq kIqy gey rwhq kYNp iv`c v`fI igxqI iv`c pRBwivq lokW nMU lMgr-pRSwdy dy nwl-nwl rozmrw dIAW loVINdIAW vsqUAW id`qIAW jWdIAW rhIAW[ SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dI rwhq tIm v`loN rwhq kYNp iv`c lokW dw shwrw bxn dy nwl-nwl mkwnW dy mlby hyT d`bIAW lwSW k`Fx Aqy aunHW dw sskwr krn dI syvw vI kIqI geI[ sRIngr ivKy jvwhr ngr, ijQy is`KW dI kwPI AwbwdI hY, ivKy AnykW mkwn if`gx kwrn keI izMdgIAW mlby hyT d&n ho geIAW[ iesy hI AwbwdI iv`c ie`k mkwn dy mlby hyToN 14 lwSW k`FIAW geIAW[ ienHW lwSW nMU k`Fx Aqy sskwr krn dw kwrj SRomxI kmytI dI tIm ny gurduAwrw kmytI ShId buMgw Aqy is`K vlMtIArW dw sihXog lY ky krdI rhI[ SRomxI kmytI dI rwhq tIm nUM hVH ivc Psy lokW q`k rwhq sm`grI phuMcwaux iv`c kwPI muSiklW dw swhmxw krnw ipAw[ ikauNik GrW AMdr Psy lokW leI jo smwn hYlIkwptr rwhIN suitAw jw irhw sI, auh pwxI ivc if`g ky ivArQ hI clw jWdw sI[ ieh sm`isAw GrW dIAW C`qW FwlvIAW hox kwrn Aw rhI sI[ SRomxI kmytI v`loN ienHW muSikl hwlwq ivc vlMtIArW dI m`dd nwl GrW ivc Ps cu`ky lokW nUM rwSn Aqy hor loVINdw smwn phuMcwieAw jWdw irhw[ d`sxXog hY ik jdoN SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dI rwhq tIm ieh syvwvW dy rhI

    jQy. suKdyv isMG BOr jnrl sk`qr SRomxI kmytI hVH pIVq lokW nwl hmdrdI pRgt krdy hoey[

    s. dlmyG isMG sk`qr, SRomxI kmytI kSmIr ivKy hVH pIVq lokW ƒ SRomxI kmytI dI syvw imSn bwry jwxkwrI idMdy hoey[

  • (11)

    sI qW aus vyly nw koeI hor sMsQw Aqy nw hI srkwrI Xqn ikDry nzr Aw rhy sn, sB kuJ iblkul T`p sI[

    SRomxI gurduArw pRbMDk kmytI dy pRDwn jQydwr Avqwr isMG dI dUr-AMdySI, fUMGI idlcspI qy aunHW dy AwdySW Anuswr smyN-smyN 'qy ivSyS tImW sRIngr ivKy ByjIAW geIAW, jo hVH pRBwivq ielwikAW iv`c kwrjSIl rhIAW[ ienHW tImW iv`c s. kyvl isMG bwdl jUnIAr mIq pRDwn, s. suKdyv isMG BOr jrnl sk`qr, s. rijMdr isMG mihqw, s. krnYl isMG pMjolI, s. inrml isMG jOlW qy s. mohn isMG bMgI AMiqRMg mYNbr, sk`qr swihbwn ivc s. dlmyG isMG K`tVw, s. sqbIr isMG, s. rUp isMG, s. mnjIq isMG Aqy s. Avqwr isMG, AYfI. sk`qr s. idljIq isMG 'bydI', s. blivMdr isMG jOVwisMGw qy s. mihMdr isMG AwhlI, mIq sk`qr s. BuipMdrpwl isMG qy s. jgjIq isMG j`gI, fw: gurmohn isMG vwlIAw vwies cWslr sRI gurU gRMQ swihb ivSv XUnIvristI, s. mnpRIq isMG AYksIAn, s. primMdr isMG fMfI ieMcwrj Xwqrw ivBwg s. lKivMdr isMG, s. blijMdr isMG b`dovwl smyq drjw-b-drjw AiDkwrI Aqy krmcwrI SmUlIAq krdy rhy[

    SRomxI kmytI v`loN bfgwm dy gurduAwrw ShId buMgw ivKy lgwey gey rwhq kYNp iv`c mYfIkl kYNp dI vI sQwpnw kIqI geI, ijs iv`c sRI gurU rwmdws mYfIkl kwlj, v`lw (AMimRqsr) dy mwihr fwktrW dI pUrI tIm loVvMdW nMU mYfIkl syvwvW idMdI rhI[ SRomxI kmytI v`loN l`KW rupey dIAW dvweIAW loVvMdW leI ByjIAW geIAW[ ies kYNp iv`c hr vrg dy lokW nUM ibnW iksy Byd-Bwv qoN mu&q idvweIAW id`qIAW jWdIAW rhIAW[ mYfIkl tIm v`loN muslmwn muh`ilAW AMdr jw ky vI ishq syvwvW id`qIAW jWdIAW rhIAW[ SRomxI kmytI dy pRDwn jQydwr Avqwr isMG v`loN ieh vI PYslw kIqw igAw ik jo vI hVH pIVq ielwj krvwaux leI SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dy hspqwl ivKy dwKl hoeygw, aus dw muPq ielwj kIqw jwvygw[ ies PYsly dI rOSnI iv`c sRI gurU rwmdws

    kSmIrI hVH pIVqW dy du`K-qklIP smyN SRomxI kmytI AiDkwrI[

  • (12)

    hspqwl, AMimRqsr ivKy hVH pIVq mrIjW dy ielwj leI ivSyS ivvsQw kIqI[ SRomxI kmytI ny jMmU-kSmIr vwsIAW dy jo b`cy SRomxI kmytI dy kwljW iv`c pVH rhy hn, aunHW dIAW PIsW qy hostl ̂ rc muAw& krn dy nwl-nwl jybH Krc vjoN pRqI ividAwrQI pMj-pMj hzwr rupey mhInw dyx dw v`fw PYslw vI kIqw[ SRomxI kmytI dy pRDwn ny ieh shwieqw EnI dyr q`k dyx dI vcnb`Dqw dw pRgtwvw kIqw, ijMnW icr ienHW ividAwrQIAW dy mwpy pYsy Byjx dy Xog nhI ho jWdy[ ienHW b`icAW nUM jyb Krc pMj-pMj hzwr mwisk Adw kIqw igAw[

    hVH dOrwn Psy lokW iv`coN bhuq swry lok Aijhy vI sn, ijhVy kMmkwjI sn Aqy sRIngr ivKy rozI-rotI dI ^wqr rih rhy sn[ ienHW Psy lokW nMU vwps GrW q`k phuMcx leI vI SRomxI kmytI v`loN swriQk BUimkw inBweI

  • (13)

    geI[ ijhVIAW ivSyS tImW sRIngr ivKy hlwqW dw jwiezw lYx leI jWdIAW rhIAW, aunHW dy mYNbrW dI srpRsqI hyT Psy lokW nMU hvweI mwrg rwhIN vwps ByijAw jWdw irhw[ ieh lok sRIngr qoN AMimRqsr, jMmU, cMfIgVH Aqy id`lI Awid QwvW 'qy Byjy gey[ hvweI jhwz qoN ielwvw jdoN sVkI AwvwjweI AwrMB hoeI qW b`sW rwhIN vI bhuq swry lokW nMU Byjx dw pRbMD kIqw igAw[ ienHW lokW nMU Byjx leI itktW dw swrw pRbMD SRomxI kmytI v`loN kIqw jWdw irhw[ SRomxI kmytI dI tIm v`loN sYNkVy ivAkqI irsikaU kIqy gey[

    SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI v`loN POj Aqy sQwnk AwgUAW dI mMg 'qy sRI gurU rwmdws lMgr iv`coN iqAwr kr ky lMgr vI ByijAw jWdw irhw[ pihlW 50 hzwr qy iPr ie`k l`K lokW leI iqAwr lMgr ByijAw igAw[ ies iv`c

  • (14)

    prWTy, inaUtrI Aqy AwlUAW dI sbzI qoN ielwvw Awcwr Awid vI Swml kIqw igAw sI[ byS`k AwrmI v`loN mnHW krn 'qy iqAwr lMgr Byjxw bMd kr id`qw igAw pr lMgr leI su`kIAW rsdW Aqy hor loVINdw smwn Byjx dw islislw inrMqr c`ldw irhw[ sRIngr dy gurduAwrw ShId buMgw ivKy SRomxI kmytI v`loN lgwey gey rwhq kYNp dw hurIAq AwgU seIAd fw. AlI Swh iglwnI Aqy Bwjpw AwgU iniqn gfkrI ny vI dOrw kIqw[ jMmU-kSmIr ilbrySn PrMt dy AwgU XwsIn milk, mIrvwiez fw. aumr PwrUk cyArmYn srb pwrtI hurIAq kwnPrMs, bygm SmIm Prdos cyArprsn jMmU-kSmIr styt kimSn Pwr vomYn vDwiek hbwkdl hlkw, muPqI seIAd SrIP h`k buKwrI pRDwn nYSnl vYlPr rlIP tRst jMmU AYNf kSmIr, pIr sYP Elwh cyArmYn sYNtrl rlIP kmytI rihmqwbwd hweIfrpYrw sRIngr Awid ny SRomxI kmytI dy kwrjW dI SlwGw kridAW muslmwn v`soN vwly ielwikAW leI rwhq sm`grI dI mMg kIqI[ ienHW AwgUAW dI mMg 'qy v`K-v`K ielwikAW ivc loVINdw smwn tr`kW dy tr`k rwhq ByjI geI[ ieMj SRomxI kmytI v`loN 18 sO tn qoN v`D smwn hVH pIVqW dI shwieqw leI sRIngr ivKy ByijAw igAw[

    mOsm iv`c AweI qbdIlI kwrn grm k`piVAW Aqy ibsqirAW dI mMg dy m`dynzr SRomxI kmytI ny grm k`pVy Aqy ibsqry Byjx dw ivSyS pRbMD kIqw[ AMdwjn ds hzwr qoN v`D ibsqrw SRomxI kmytI v`loN ByijAw igAw, ijs ivc rjweIAW, qlweIAW, isrwxy Aqy cwdrW Swml sn[ SRomxI kmytI dy pRDwn jQydwr Avqwr isMG v`loN smUh SRomxI kmytI mYNbrW nUM Awpo-Awpxy hlky iv`coN ibsqry iek`Ty krn dIAW ifaUtIAW lgweIAW geIAW qW ik v`fI igxqI iv`c lokW nMU TMf qoN bcx leI m`dd iml sky[ ieh rwhq syvwvW ijQy SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI dy PMfW iv`coN

  • (15)

    geIAW, auQy hI SRomxI kmytI dy smUh mulwzmW v`loN do-do idn dI qnKwh rwhq PMf iv`c dy ky vfmu`lw Xogdwn pwieAw igAw[ iesy qrHW is`K sMgqW Aqy jQybMdIAW ny vI rwhq PMf leI Awpo-Awpxw Xogdwn id`qw[

    SRomxI kmytI dy pRDwn jQydwr Avqwr isMG v`loN hVH pRBwivq ielwikAW dw ivSyS dOrw kIqw igAw[ aunHW ny ies dOry dOrwn ijQy lokW dIAW muSiklW Aqy loVW nMU jwixAw, auQy hVH dy pRBwv hyT Awey gurduAwirAW dI siQqI sbMDI vI jwxkwrI pRwpq kIqI[ ies PyrI dOrwn jQydwr Avqwr isMG ny jMmU-kSmIr dy gvrnr sRI AYn.AYn. vohrw Aqy mu`K mMqrI jnwb aumr PwrUk Abdu`lw nwl vI mulwkwq kIqI[ aunHW ny dohW AwgUAW nMU jMmU-kSmIr AMdr v`sdy is`KW dIAW muSiklW Aqy muV vsyby sbMDI ivsQwrq g`lbwq kIqI Aqy mMg-p`qr id`qy[ ies 'qy gvrnr Aqy mu`K mMqrI ny hr sMBv shwieqw dw Brosw id`qw[

    jMmU-kSmIr ivc is`KW dy muV-vsyby leI SRomxI kmytI ny pUrI vcnb`Dqw dw pRgtwvw kridAW do korV rupey dI shwieqw rwSI dyx dw PYslw vI kIqw[ sRI PqihgVH swihb ivKy hoeI AMiqRMg kmytI dI iek`qrqw ivc jMmU-kSmIr ivKy is`KW dy hoey nukswn dw jwiezw lY ky AweI sb-kmytI ijs ivc AMiqMRg mYNbr s. rijMdr isMG mihqw qy s. krnYl isMG pMjolI, s. inrmYl isMG jOlw, s. Avqwr isMG sk`qr sb-AwiPs cMfIgVH Aqy dws (idljIq isMG 'bydI') Swml sn, dIAW isPwrSW dy AwDwr 'qy ieh shwieqw rwSI nukswn Anuswr iqMn vrgW ivc vMf ky id`qI geI[ bhuq izAwdw nukswny gey GrW leI 50-50 hzwr, G`t nukswny gey GrW leI 30-30 hzwr rupey Aqy mwmUlI

  • (16)

    nukswn phuMcx vwly GrW leI 25-25 hzwr rupey eysy qrHW krweydwrW nUM vI 15, 10, 5 hzwr rupey id`qy gey[ hVH dOrwn Akwl clwxw kr gey is`KW leI vI aunHW dy pirvwrW nUM pMjwh-pMjwh hzwr rupey id`qy gey[ ieh shwieqw dyx leI SRomxI kmytI dI tIm v`loN Gr-Gr jw ky srvy kIqw igAw[ rwjOrI puxC ivKy hVH dOrwn ruVH geI b`s dy imRqk muswPrW dy pirvwrW nUM pMjwh-pMjwh hzwr rupey Aqy hVH qoN pRBwivq hoey gurduAwrw swihbwn leI vI ie`k-ie`k l`K rupey dyx dw PYslw kIqw igAw[ ieh rwhq s. krnYl isMG pMjolI, s. inrmYl isMG jOlW qy s. Avqwr isMG sk`qr dI ingrwnI hyT qksIm kIqI geI[ ieh rwhq dyx leI myrI tIm ivc s. jgjIq isMG j`gI mIq sk`qr, s. primMdr isMG fMfI, s. suKijMdr isMG jy.eI., s. gurijMdr isMG jy.eI., s. ieMdrpwl isMG AkwaUNtYNt, s. hrjIq isMG qy ikrpwl isMG AkwaUNt klrk qoN ielwvw sRIngr dy s. suirMdr isMG soFI, sI.AYc.AYs. lvlI dovyN ieMjInIArW ny swfI tIm nUM sihXog dy ky ieh kwrj mukMml krvwieAw[

    SRomxI kmytI v`loN lgwqwr iqMn mhIny sRIngr ivKy rwhq kYNp clwieAw igAw[ ivSyS izkr krnw bxdw hY ik SRomxI kmytI v`loN inBweIAW rwhq syvwvW kwrn kSmIrI lok bwr-bwr is`KW dI qwrI& krdy rhy[ aunHW dw kihxw sI ik pMjwb swfy pyky hn Aqy SRomxI kmytI ny ies Aiq muSikl smyN Fwrs bxidAW eynI v`fI p`Dr 'qy swfI mdd kr ky imswl pYdw kr id`qI hY[

    AMq ivc ieh kihxw vwjb hY ik jMmU-kSmIr ivc SRomxI kmytI v`loN hVH-pIVqW dI m`dd leI inBweI BUimkw ny is`KW dy syvw-Bwvnw vwly Aks nUM pUrI dunIAw ivc auBwirAw hY Aqy SRomxI gurduAwrw pRbMDk kmytI v`loN pUrI suihrdqw nwl inBweIAW rwhq syvwvW imswlI ho inbVIAW hn[