Emotionele Intelligentie - users. tdn16829/downloads/eindwerkemo Emotionele
Document
1
28 deVerdieping Trouw vrijdag 27 augustus 2010 Trouw vrijdag 27 augustus 2010 deVerdieping 29 cultuur & media cultuur & media Joël Friso H et is een bont gezelschap top- musici en componisten uit Oost-Europa en het Midden- Oosten tot aan Oost-Azië dat bijeen is in het conservatorium van Amster- dam voor de Atlas Academy. Onder leiding van componist Joël Bons wordt twee weken lang naar elkaars traditionele instrumenten geluis- terd en samen gemusiceerd. „Je kunt al die verschillende instrumenten goed mengen in één muziekstuk”, zegt Bons. „Maar de verschillende cultureel bepaalde muziekpraktij- ken maken de uitvoering niet altijd gemakkelijk.” Tijdens een van de speelsessies wacht Bons even met het uitdelen van bladmuziek aan zijn twintig mu- zikanten, die samen het Atlas En- semble vormen. Hij wil het publiek Elke cultuur heeft zijn traditionele instrumenten met ieder hun eigen speelwijze. Zet de musici van deze instrumenten bijeen en je krijgt het Atlas Ensemble. Dat repeteert en speelt dit weekeinde in Amsterdam. „Iemand van het ensemble kwam naar me toe en vroeg of ze mijn in- strument mocht aanraken. Natuur- lijk, zei ik”, vertelt de Turkse Neva Özgen. „Ze was verrast dat uit zo’n klein instrument zo’n groots geluid kan komen.” Özgen heeft een ’kemençe’ naar de Atlas Academy meegenomen. Met dit mediterrane instrument met drie snaren dat bijzonder veel lijkt op de menselijke stem, speelt ze over de hele wereld, van klassiek tot folk en jazz. Toen Özgen in 2002 betrokken raakte bij het Atlas Ensemble, kon ze nog amper noten lezen volgens het westerse systeem. Ze is erg en- thousiast over de Academy. „Het biedt me de mogelijkheid om muzi- kanten als de Indiase ’sarangi’-spe- ler Drubah Ghosh te ontmoeten, met wie ik al heel lang samen heb willen spelen.” Neva Özgen: de kemençe Bloedstollende film over laatste dagen Thatcher De ’Future express’ van Nipkow- schijfwinnaar Rob Hof rijdt weer, maar de NCRV had die trein toch niet zonder voorafgaand omroepbe- richt mogen laten vertrekken. Tv- kijkers lezen ook kranten. Ze weten dat Hof van fraude wordt verdacht en naar China is gevlucht, waar hij zijn onschuld volhoudt. De NCRV deed of haar neus bloedde en dat is raar voor een journalistieke organi- satie. Goed, Hof treint nu op tv door Ar- gentinië, dat nog altijd worstelt met de naweeën van de militaire dicta- tuur (1976-1984). Juist nu Argenti- nië een democratie is, lijken oude wonden steeds schrijnender. De ’dwaze moeders’ laten geen donder- dag voorbijgaan om te demonstre- ren. „Elke keer als ik het plein op- kom, voel ik me sterker. Ik word door de jaren heen alleen maar kwader”, vertelt één van hen. Maar ook jongeren voelen nog de pijn van de onderdrukking. „Ik her- inner me hoe bang ik was als de mi- litairen voorbij reden. Ze konden met je doen wat ze wilden”, zegt een jonge vrouw. „Wandaden begin- nen klein, je moet meteen in actie komen”, is de les die ze uit het ver- leden trekt. Hof weet ook met zijn tweede reeks ’Future express’ te boeien, al had deze eerste afleve- ring nog niet de diepgang die we van hem gewend zijn. Argentinië, en dan met name de Falklandoorlog, kwam ook voorbij in ’Who killed Maggie?’ op Canvas. Het vertrek van premier Thatcher in 1990 blijft intrigeren omdat het niets te maken had met een demo- cratisch proces (geen Lagerhuis of kiezer kwam eraan te pas), maar al- les met een Shakespeariaans ko- ningsdrama. De Franse filmregis- seur Willam Karel – bekend van portretten van John F. Kennedy, Ge- orge W. Bush en François Mitter- rand – sprak de samenzweerders. Los van de vraag hoe volledig je kunt zijn als beide hoofdrolspelers, Thatcher en Heseltine, wegens ziek- te niet meedoen, maakte Karel een bloedstollende film. De Britse openhartigheid moet de Franse cineast, gewend aan de zwijgcultuur van politiek Parijs, hebben doen duizelen van geluk. „Ik heb haar mensen zien vernieti- gen”, zegt John Cummer (land- bouw). „Thatcher heeft zichzelf de das omgedaan door die foute ge- meentebelasting, de poll tax”, meent Kenneth Clarke (gezondheid). Lang- zaam voert de documentaire de sus- pense op, als wordt toegewerkt naar het vertrek van vice-premier Geof- frey Howe, de voorbode van That- chers ondergang. Peter Lilley (han- del en industrie): „Ze was vaak vre- selijk grof tegen hem.” Howe neemt wraak door na zijn aftreden in het Lagerhuis de histori- sche woorden te spreken: „Ik ben vermoedelijk de eerste minister die opstapt omdat hij het eens is met het beleid.” Iedereen lacht, behalve Thatcher die zichzelf nog steeds on- aantastbaar waant en niet door- heeft dat de partij haar na elf jaar premierschap meer dan beu is. Ze gaat vol vertrouwen naar Parijs voor een politieke top, terwijl ach- ter haar rug politiek opponent Mi- chael Heseltine zijn messen slijpt. Verbijsterend zijn de archiefbeel- den aan het slot. Een verdwaasde Thatcher zegt tot negen maal toe – onderbroken door ondraaglijke stil- tes – dat het niet waar is dat minis- ters met aftreden hebben gedreigd als zij zou blijven. Dan zoeken haar vingers een wit zijden zakdoekje. Er valt een bevrijdende traan. tv Willem Pekelder November 1990: Margaret Thatcher maakt haar aftreden als premier bekend. advertentie FOTO ’S WERRY CRONE, TROUW Bassem Alkhouri studeerde de ’qanun’ aan het conservatorium in zijn geboorteplaats Damascus in Syrië. Later studeerde hij ook af als operazanger in Den Haag. Maar hij wordt vooral gevraagd om zijn bijzondere instrument, zo ook in het Atlas Ensemble. „Als je hier speelt gaan er deuren open voor je instrument, en voor jezelf als spe- ler. ” De ’qanun’ is een plankciter. Met zijn 87 snaren en 26 tonen geeft het instrument een krachtig geluid. „In de Arabische wereld kunnen ze zich amper voorstellen dat je meer dan alleen traditionele muziek kunt maken met de ’qanun’.” Vol- gens Alkhouri is de Academy best vermoeiend, je wilt immers zoveel leren. Het heeft ook een groot voor- deel. „Ik hoef nu niet naar India of China te reizen, om muzikanten van daar te ontmoeten.” Bassem Alkhouri: de qanun „Ik wil hier op de Atlas Academy zo graag begrijpen hoe andermans in- strument in elkaar steekt, dat ik soms vergeet me op mezelf te con- centreren”, zegt de Chinese Lan Weiwei. Ze speelt al vanaf haar vierde pipa, een viersnarig instrument uit Chi- na dat verwant is aan de Perzische luit. Vroeger waren de snaren van de pipa van zijde, maar tegenwoor- dig van nylon. De pipa wordt in een hoog tempo en met speciale nepna- gels bespeeld. Weiwei geeft les aan het Central Conservatory of Music in Peking. Hier in Amsterdam tussen musici uit allerlei culturen ziet ze hoe in- drukwekkend de traditie van Chi- nese muziek eigenlijk is. „Ik breng mijn traditionele muziek in het en- semble in en ontdek hoezeer mijn muziek verbonden is met mijn Chi- nese identiteit.” Lan Weiwei: de pipa Jansons’ keurtroepen maken de blits recensie in de zaal, dat voornamelijk uit com- ponisten bestaat, laten zien wat vol- gens hem in essentie de gehele tijd gebeurt. Bons geeft de muzikanten alleen een indicatie van de tonen die ze moeten spelen, en laat het verder over aan hun improvisatiekunsten. Zo laat hij de Chinese Lan Weiwei met haar ’pipa’ als tegenspeler rea- geren op ’tar’-speler Elchin Nagijev uit Azerbeidzjan. Het resulteert in een prachtig samenspel. Zichtbaar onder de indruk van het talent, kijkt Bons lachend om naar het publiek: „Daar heb je helemaal geen compo- nist voor nodig.” Maar wanneer Bons vervolgens de bladmuziek uitdeelt van de composi- tie die hij net nog in woorden over- bracht, treden er meteen problemen op. Sommige muzikanten begrijpen niet wat ze moeten spelen. Enkele muzikanten, met name die uit de Kaukasus, kunnen amper noten le- zen. En een Chinese muzikant die er eerst bovenuit sprong, speelt nu haar partij verkeerd, hoewel ze pre- cies doet wat er geschreven staat. Bons legt uit: „Wij in het westen luis- teren harmonisch, naar het geheel der klanken. Zij is gewend lineair te luisteren, alleen naar haar eigen par- tij.” Uit deze problematiek is volgens Bons de Atlas Academy, die dit jaar haar tweede editie beleeft, ontstaan. „Beide groepen moeten uit hun com- fortzone komen; zij die gewend zijn al hun muziek uit te schrijven en zij die een orale overdracht kennen.” Juist daarom is er een componist nodig, om de musici uit te dagen iets cul- tuuroverstijgends te doen. „Die zal zijn vindingrijkheid aan moeten spreken.” Dat dit verschillend aangepakt kan worden, blijkt uit de volgende sessie van de middag. Daarin wordt een werk gespeeld van een van de gast- componisten, de Canadees Mark Ar- manini, die afkomstig is van het Van- couver Inter-Cultural Orchestra. Het complete Atlas Ensemble wordt er- voor aangevuld met enkele West-Eu- ropese instrumenten. Nu mengt de variëteit aan geluiden zozeer, dat het ensemble opgaat in een groot strijk- orkest, waardoor een overbekende klank geproduceerd wordt. Bekend in het westen althans. Cynthie van Eijden luistert mee in de zaal. De Nederlandse is een van de componisten, die een schets meege- nomen hebben om hier met het en- semble uit te proberen. Ze weet heel goed dat ze rekening moet houden met de verschillende aangeleerde ge- woontes van de musici. „Ik schrijf daarom niet met het instrument maar met de persoon in gedachten”, zegt Van Eijden. Volgens Bons is het Atlas Ensemble meer een concept dan een ensemble. Het strakke programma dat de top- musici voorgeschoteld krijgen, is in eerste instantie om van te leren en met elkaars culturele gewoontes in contact te komen. „Muziek is wat volkeren met elkaar verbindt.” Iets wat hij heel concreet meemaakt in het ensemble. „Tussen het islamiti- sche Azerbeidzjan en het christelij- ke Armenië zijn veel politieke vetes. Maar ondertussen spelen musici uit beide landen hier samen. Je kunt niet zomaar mensen bij elkaar zet- ten. Dit zijn mensen die werkelijk geïnteresseerd zijn en zich open stel- len voor anderen.” En zo wordt er de hele dag gemusi- ceerd. Zelfs vrije tijd wordt inge- deeld met een experimentele jam- sessie. Alsof de musici er niet genoeg van kunnen krijgen, is er ’s avonds nog een klein concert in de openbare bibliotheek naast het conservatori- um. Het is wel een heel bescheiden zaaltje voor de ’sarangi’ meester Dhruba Ghosh uit India, die normaal voor een groter publiek zijn oosterse klanken ten gehore brengt. Bons reist de hele wereld over op zoek naar musici voor zijn ensem- ble. „Als je hier aan begint, dan ben je nog lang niet klaar. Dus ja, mijn ver- langlijstje is lang.” Vrijdag 27 en zaterdag 28 augustus houdt de Atlas Academy open huis van- af 14:00 in het Conservatorium van Amsterdam. Zondag 29 augustus om 14:00 speelt het Atlas Ensemble op de Uitmarkt, in de Grote Zaal van het Con- certgebouw in Amsterdam. Meer infor- matie: www.atlasensemble.nl. Klassiek Koninklijk Concertgebouworkest, Fer- ruccio Furlanetto (bas) olv Mariss Jansons op 25/8 in Robeco Zomercon- certen, Concertgebouw Amsterdam. Het Koninklijk Concertgebouw- orkest (KCO) was woensdag officieel terug van vakantie en speelde een exemplarisch en euforisch ontvan- gen concert in de volgepakte thuis- haven. Die werd meteen weer verla- ten, want vanavond treedt ’het beste orkest ter wereld’ met hetzelfde pro- gramma aan op de Salzburger Fest- spiele om in de dagen erna Edin- burgh, Luzern en Berlijn aan te doen met een mooie variatie aan program- ma’s, waaronder Mahlers Derde symfonie. Bijna al die concerten worden gedi- rigeerd door Mariss Jansons. De chef- dirigent was woensdag voor het eerst weer in Amsterdam, nadat hij aan het eind van vorig seizoen con- certen had moeten afzeggen wegens hartproblemen. Na dit eenmalige optreden hier en de erop volgende tournee moet Jansons wederom op de operatieta- fel plaatsnemen. Zijn geplande Am- sterdamse concerten met Anton Bruckners Zevende symfonie wor- den daarom volgende maand overge- nomen door Bernard Haitink – ver- vanging op hoog niveau dus. Alsof Jansons wilde bewijzen dat het met hem, ondanks al die medi- sche ingrepen, prima gaat, dirigeer- de hij woensdag met ongebreidelde energie en geconcentreerde precisie een concert om in te lijsten. De disci- pline die hij aan de uitgebreide groep strijkers in Bartóks ’Muziek voor snaarinstrumenten, slagwerk en celesta’ wist op te leggen was adembenemend. Hier zaten de keurtroepen van het KCO en ze zullen er elders in Europa beslist de blits mee maken. Dirigent en musici wisten hoor- en voelbaar te maken wat voor gewel- dige muziek Bartók in 1936 neer- pende. Dat begin alleen al! Een klankveld als een rimpelloze duis- tere zee, stil en mysterieus. Maar onder dat gladde oppervlak loerde direct de dreiging van iets onbe- stemds. Weergaloos hoe Jansons die lagen in de compositie wist bloot te leggen. Perfect ook de uitvoering van Stra- vinsky’s suite uit ’L’ oiseau de feu’. De huiveringwekkend mooie manier waarop Gustavo Nuñez zijn fagotsolo speelde mag model staan voor de superbe klankkwaliteit die het hele orkest deze avond liet horen. Maar het absolute hoogtepunt van de avond was de uitvoering van Moesorgski’s ’Liederen en dansen van de dood’ door Ferruccio Furla- netto. De Italiaanse belcantobas is een wereldster en niet zonder reden. Het is maar zelden dat er in Neder- land zo’n warme, overweldigende en egale stem te horen is. Furlanetto, die de onlangs over- leden Cesare Siepi als zijn grote voorbeeld ziet, is een Italiaanse zanger tot in de perfectie. Dat be- tekent bovenal: legato, legato, lega- to! En dramatische inleving natuur- lijk. Een onvergetelijke ervaring deze uitvoering, geschraagd door lucide begeleidingen van de wonderbaarlij- ke Jansons. Furlanetto was de parel in de kroon van zijn terugkeercon- cert. Peter van der Lint Ere-Oscars voor Godard en Coppola Regisseurs Jean-Luc Godard en Fran- cis Ford Coppola krijgen een ere-Os- car voor hun volledige oeuvre. God- ard (79) krijgt de prijs tijdens een speciale ceremonie in Hollywood op 13 november. Coppola (71) krijgt zijn beeldje voorafgaand aan de re- guliere uitreiking van de Oscars in februari 2011. Godard (’A Bout de Souffle’, 1960) is één van de pioniers van de nouvelle vague, de Franse filmstroming die probeerde begin jaren zestig los te komen van de beperkingen van de klassieke cinema om zo een meer geïmproviseerde stijl te creëren. Coppola (’The Godfather’, 1972) was één van de meest vernieuwende Amerikaanse filmmakers uit de tweede helft van de twintigste eeuw. Biografie in de maak over Boudewijn Büch Een groep naaste familieleden en vrienden van Boudewijn Büch wil- len een biografie laten schrijven over de overleden schrijver en pre- sentator. Een speciaal gevormde werkgroep, onder leiding van tele- visiemaker Frits Barend, is op zoek naar een biograaf. De biografie moet in 2016 in de winkels liggen. Ook komt er in 2012, tien jaar na zijn dood, een tentoonstelling over zijn leven en werk in zijn zo gelief- de Artisbibliotheek, onderdeel van de Bijzondere Collecties van de Uni- versiteit van Amsterdam. enz. enz. amsterdam – Actrice Anne-Wil Blan- kers geeft de Theo Mann-Bouwmees- terring door aan Ariane Schluter. Blankers had de ring zestien jaar in bezit. Theo Mann-Bouwmeester kreeg de ring in 1911 van het publiek, ter ere van haar veertigjarige jubileum. Zij gaf hem in 1934 door aan Else Mauhs en zo werd het traditie dat de eigena- res de ring doorgaf aan een volgende actrice, die in haar ogen een belang- rijke bijdrage had geleverd aan het Nederlandse toneel. Na Else Mauhs werd de ring gedragen door Caro van Eyck (1959), Annet Nieuwenhuijzen (1980) en Anne-Wil Blankers (1994). Schluter, verbonden aan het Natio- nale Toneel, is de zesde drager van de ring. Toneelprijs voor Ariane Schluter Ferdinand Hodler Oskar Kokoschka Jan Toorop Carel Willink Pablo Picasso Jan Schoonhoven Piet Mondriaan Wassily Kandinsky Fernand Leger Francis Bacon Egon Schiele Max Beckmann Marlene Dumas Vincent van Gogh Claude Monet Giorgio Morandi Ernst Ludwig Kirchner Donald Judd Louise Bourgeois schitterend overzicht - Den Haag Centraal Ensemble dat de cultuur overstijgt amsterdam – Op het Nederlands Film Festival zal een documentaire over Ayaan Hirsi Ali te zien zijn. De documentaire ’De Leugen’ is ge- maakt door Robert Oey en gaat 25 september in de Stadsschouwburg van Utrecht in première. In de documentaire komt Hirsi Ali zelf ook aan het woord. Oey wil door middel van liedjes de motieven en emoties blootleggen achter het dra- ma van de van leugens beschuldigde Hirsi Ali. In mei 2006 ontstond een rel rondom het toenmalige VVD-Ka- merlid, omdat zij niet in het bezit zou zijn van de Nederlandse nationa- liteit. Dat leidde uiteindelijk tot de val van het kabinet. Vanaf 30 septem- ber is ’De Leugen’ te zien in de Neder- landse bioscopen. Documentaire over Ayaan Hirsi Ali •
-
Upload
nieuw-ensemble -
Category
Documents
-
view
212 -
download
0
description
http://www.nieuw-ensemble.nl/downloads/Ensembledatdecultuuroverstijgt.pdf
Transcript of Document
28 d e Verdieping Trouw vrijdag 27 augustus 2010 Trouw vrijdag 27 augustus 2010 d e Verdieping 29
cultuur &media cultuur &media
Joël Friso
Het is een bont gezelschap top-musici en componisten uitOost-Europa en het Midden-
Oosten tot aan Oost-Azië dat bijeen isin het conservatorium van Amster-dam voor de Atlas Academy. Onderleiding van componist Joël Bonswordt twee weken lang naar elkaarstraditionele instrumenten geluis-terd en samen gemusiceerd. „Je kuntal die verschillende instrumentengoed mengen in één muziekstuk”,zegt Bons. „Maar de verschillendecultureel bepaalde muziekpraktij-ken maken de uitvoering niet altijdgemakkelijk.”
Tijdens een van de speelsessieswacht Bons even met het uitdelenvan bladmuziek aan zijn twintig mu-zikanten, die samen het Atlas En-semble vormen. Hij wil het publiek
Elke cultuur heeft zijn traditionele instrumenten met ieder hun eigenspeelwijze. Zet de musici van deze instrumenten bijeen en je krijgt hetAtlas Ensemble. Dat repeteert en speelt dit weekeinde in Amsterdam.
„Iemand van het ensemble kwamnaar me toe en vroeg of ze mijn in-strument mocht aanraken. Natuur-lijk, zei ik”, vertelt de Turkse NevaÖzgen. „Ze was verrast dat uit zo’nklein instrument zo’n groots geluidkan komen.”Özgen heeft een ’kemençe’ naar deAtlas Academy meegenomen. Metdit mediterrane instrument metdrie snaren dat bijzonder veel lijktop de menselijke stem, speelt ze
over de hele wereld, van klassiektot folk en jazz.Toen Özgen in 2002 betrokkenraakte bij het Atlas Ensemble, konze nog amper noten lezen volgenshet westerse systeem. Ze is erg en-thousiast over de Academy. „Hetbiedt me de mogelijkheid om muzi-kanten als de Indiase ’sarangi’-spe-ler Drubah Ghosh te ontmoeten,met wie ik al heel lang samen hebwillen spelen.”
Neva Özgen: de kemençe
Bloedstollende film overlaatste dagen ThatcherDe ’Future express’ van Nipkow-schijfwinnaar Rob Hof rijdt weer,maar de NCRV had die trein tochniet zonder voorafgaand omroepbe-richt mogen laten vertrekken. Tv-kijkers lezen ook kranten. Ze wetendat Hof van fraude wordt verdachten naar China is gevlucht, waar hijzijn onschuld volhoudt. De NCRVdeed of haar neus bloedde en dat israar voor een journalistieke organi-satie.
Goed, Hof treint nu op tv door Ar-gentinië, dat nog altijd worstelt metde naweeën van de militaire dicta-tuur (1976-1984). Juist nu Argenti-nië een democratie is, lijken oudewonden steeds schrijnender. De’dwaze moeders’ laten geen donder-dag voorbijgaan om te demonstre-ren. „Elke keer als ik het plein op-kom, voel ik me sterker. Ik worddoor de jaren heen alleen maarkwader”, vertelt één van hen.
Maar ook jongeren voelen nog depijn van de onderdrukking. „Ik her-inner me hoe bang ik was als de mi-litairen voorbij reden. Ze kondenmet je doen wat ze wilden”, zegteen jonge vrouw. „Wandaden begin-nen klein, je moet meteen in actiekomen”, is de les die ze uit het ver-leden trekt. Hof weet ook met zijntweede reeks ’Future express’ teboeien, al had deze eerste afleve-ring nog niet de diepgang die wevan hem gewend zijn.
Argentinië, en dan met name deFalklandoorlog, kwam ook voorbijin ’Who killed Maggie?’ op Canvas.Het vertrek van premier Thatcherin 1990 blijft intrigeren omdat hetniets te maken had met een demo-cratisch proces (geen Lagerhuis ofkiezer kwam eraan te pas), maar al-les met een Shakespeariaans ko-ningsdrama. De Franse filmregis-seur Willam Karel – bekend van
portretten van John F. Kennedy, Ge-orge W. Bush en François Mitter-rand – sprak de samenzweerders.Los van de vraag hoe volledig jekunt zijn als beide hoofdrolspelers,Thatcher en Heseltine, wegens ziek-te niet meedoen, maakte Karel eenbloedstollende film.
De Britse openhartigheid moet deFranse cineast, gewend aan dezwijgcultuur van politiek Parijs,hebben doen duizelen van geluk.„Ik heb haar mensen zien vernieti-gen”, zegt John Cummer (land-bouw). „Thatcher heeft zichzelf dedas omgedaan door die foute ge-meentebelasting, de poll tax”, meentKenneth Clarke (gezondheid). Lang-zaam voert de documentaire de sus-pense op, als wordt toegewerkt naarhet vertrek van vice-premier Geof-frey Howe, de voorbode van That-chers ondergang. Peter Lilley (han-del en industrie): „Ze was vaak vre-selijk grof tegen hem.”
Howe neemt wraak door na zijnaftreden in het Lagerhuis de histori-sche woorden te spreken: „Ik benvermoedelijk de eerste minister dieopstapt omdat hij het eens is methet beleid.” Iedereen lacht, behalveThatcher die zichzelf nog steeds on-aantastbaar waant en niet door-heeft dat de partij haar na elf jaarpremierschap meer dan beu is. Zegaat vol vertrouwen naar Parijsvoor een politieke top, terwijl ach-ter haar rug politiek opponent Mi-chael Heseltine zijn messen slijpt.
Verbijsterend zijn de archiefbeel-den aan het slot. Een verdwaasdeThatcher zegt tot negen maal toe –onderbroken door ondraaglijke stil-tes – dat het niet waar is dat minis-ters met aftreden hebben gedreigdals zij zou blijven. Dan zoeken haarvingers een wit zijden zakdoekje. Ervalt een bevrijdende traan.
tv Willem Pekelder
November 1990: Margaret Thatcher maakt haar aftreden alspremier bekend.
advertentie
F OT O ’S WERRY CRONE, TROUW
Bassem Alkhouri studeerde de’qanun’ aan het conservatorium inzijn geboorteplaats Damascus inSyrië. Later studeerde hij ook af alsoperazanger in Den Haag.Maar hij wordt vooral gevraagd omzijn bijzondere instrument, zo ookin het Atlas Ensemble. „Als je hierspeelt gaan er deuren open voor jeinstrument, en voor jezelf als spe-l e r. ”De ’qanun’ is een plankciter. Met
zijn 87 snaren en 26 tonen geeft hetinstrument een krachtig geluid. „Inde Arabische wereld kunnen zezich amper voorstellen dat je meerdan alleen traditionele muziekkunt maken met de ’qanun’.” Vo l -gens Alkhouri is de Academy bestvermoeiend, je wilt immers zoveelleren. Het heeft ook een groot voor-deel. „Ik hoef nu niet naar India ofChina te reizen, om muzikantenvan daar te ontmoeten.”
Bassem Alkhouri: de qanun
„Ik wil hier op de Atlas Academy zograag begrijpen hoe andermans in-strument in elkaar steekt, dat iksoms vergeet me op mezelf te con-centreren”, zegt de Chinese LanWe i w e i .Ze speelt al vanaf haar vierde pipa,een viersnarig instrument uit Chi-na dat verwant is aan de Perzischeluit. Vroeger waren de snaren vande pipa van zijde, maar tegenwoor-dig van nylon. De pipa wordt in een
hoog tempo en met speciale nepna-gels bespeeld.Weiwei geeft les aan het CentralConservatory of Music in Peking.Hier in Amsterdam tussen musiciuit allerlei culturen ziet ze hoe in-drukwekkend de traditie van Chi-nese muziek eigenlijk is. „Ik brengmijn traditionele muziek in het en-semble in en ontdek hoezeer mijnmuziek verbonden is met mijn Chi-nese identiteit.”
Lan Weiwei: de pipa
Jansons’keurtroepenmaken de blits
recensie
in de zaal, dat voornamelijk uit com-ponisten bestaat, laten zien wat vol-gens hem in essentie de gehele tijdgebeurt. Bons geeft de muzikantenalleen een indicatie van de tonen dieze moeten spelen, en laat het verderover aan hun improvisatiekunsten.Zo laat hij de Chinese Lan Weiweimet haar ’pipa’ als tegenspeler rea-geren op ’tar’-speler Elchin Nagijevuit Azerbeidzjan. Het resulteert ineen prachtig samenspel. Zichtbaaronder de indruk van het talent, kijktBons lachend om naar het publiek:„Daar heb je helemaal geen compo-nist voor nodig.”
Maar wanneer Bons vervolgens debladmuziek uitdeelt van de composi-tie die hij net nog in woorden over-bracht, treden er meteen problemenop. Sommige muzikanten begrijpenniet wat ze moeten spelen. Enkelemuzikanten, met name die uit de
Kaukasus, kunnen amper noten le-zen. En een Chinese muzikant die ereerst bovenuit sprong, speelt nuhaar partij verkeerd, hoewel ze pre-cies doet wat er geschreven staat.Bons legt uit: „Wij in het westen luis-teren harmonisch, naar het geheelder klanken. Zij is gewend lineair teluisteren, alleen naar haar eigen par-tij.”
Uit deze problematiek is volgensBons de Atlas Academy, die dit jaarhaar tweede editie beleeft, ontstaan.„Beide groepen moeten uit hun com-fortzone komen; zij die gewend zijn alhun muziek uit te schrijven en zij dieeen orale overdracht kennen.” Juistdaarom is er een componist nodig,om de musici uit te dagen iets cul-tuuroverstijgends te doen. „Die zalzijn vindingrijkheid aan moetenspreken.”
Dat dit verschillend aangepakt kan
worden, blijkt uit de volgende sessievan de middag. Daarin wordt eenwerk gespeeld van een van de gast-componisten, de Canadees Mark Ar-manini, die afkomstig is van het Van-couver Inter-Cultural Orchestra. Hetcomplete Atlas Ensemble wordt er-voor aangevuld met enkele West-Eu-ropese instrumenten. Nu mengt devariëteit aan geluiden zozeer, dat hetensemble opgaat in een groot strijk-orkest, waardoor een overbekendeklank geproduceerd wordt. Bekendin het westen althans.
Cynthie van Eijden luistert mee inde zaal. De Nederlandse is een van decomponisten, die een schets meege-nomen hebben om hier met het en-semble uit te proberen. Ze weet heelgoed dat ze rekening moet houdenmet de verschillende aangeleerde ge-woontes van de musici. „Ik schrijfdaarom niet met het instrument
maar met de persoon in gedachten”,zegt Van Eijden.
Volgens Bons is het Atlas Ensemblemeer een concept dan een ensemble.Het strakke programma dat de top-musici voorgeschoteld krijgen, is ineerste instantie om van te leren enmet elkaars culturele gewoontes incontact te komen. „Muziek is watvolkeren met elkaar verbindt.” Ietswat hij heel concreet meemaakt inhet ensemble. „Tussen het islamiti-sche Azerbeidzjan en het christelij-ke Armenië zijn veel politieke vetes.Maar ondertussen spelen musici uitbeide landen hier samen. Je kuntniet zomaar mensen bij elkaar zet-ten. Dit zijn mensen die werkelijkgeïnteresseerd zijn en zich open stel-len voor anderen.”
En zo wordt er de hele dag gemusi-ceerd. Zelfs vrije tijd wordt inge-deeld met een experimentele jam-
sessie. Alsof de musici er niet genoegvan kunnen krijgen, is er ’s avondsnog een klein concert in de openbarebibliotheek naast het conservatori-um. Het is wel een heel bescheidenzaaltje voor de ’sarangi’ meesterDhruba Ghosh uit India, die normaalvoor een groter publiek zijn oosterseklanken ten gehore brengt.
Bons reist de hele wereld over opzoek naar musici voor zijn ensem-ble. „Als je hier aan begint, dan ben jenog lang niet klaar. Dus ja, mijn ver-langlijstje is lang.”
Vrijdag 27 en zaterdag 28 augustushoudt de Atlas Academy open huis van-af 14:00 in het Conservatorium vanAmsterdam. Zondag 29 augustus om14:00 speelt het Atlas Ensemble op deUitmarkt, in de Grote Zaal van het Con-certgebouw in Amsterdam. Meer infor-matie: www.atlasensemble.nl.
Klassiek
Koninklijk Concertgebouworkest, Fer-ruccio Furlanetto (bas) olv MarissJansons op 25/8 in Robeco Zomercon-certen, Concertgebouw Amsterdam.
Het Koninklijk Concertgebouw-orkest (KCO) was woensdag officieelterug van vakantie en speelde eenexemplarisch en euforisch ontvan-gen concert in de volgepakte thuis-haven. Die werd meteen weer verla-ten, want vanavond treedt ’het besteorkest ter wereld’ met hetzelfde pro-gramma aan op de Salzburger Fest-spiele om in de dagen erna Edin-burgh, Luzern en Berlijn aan te doenmet een mooie variatie aan program-ma’s, waaronder Mahlers Derdesymfonie.
Bijna al die concerten worden gedi-rigeerd door Mariss Jansons. De chef-dirigent was woensdag voor heteerst weer in Amsterdam, nadat hijaan het eind van vorig seizoen con-certen had moeten afzeggen wegenshartproblemen.
Na dit eenmalige optreden hier ende erop volgende tournee moetJansons wederom op de operatieta-fel plaatsnemen. Zijn geplande Am-sterdamse concerten met AntonBruckners Zevende symfonie wor-den daarom volgende maand overge-nomen door Bernard Haitink – ver-vanging op hoog niveau dus.
Alsof Jansons wilde bewijzen dathet met hem, ondanks al die medi-sche ingrepen, prima gaat, dirigeer-de hij woensdag met ongebreideldeenergie en geconcentreerde precisieeen concert om in te lijsten. De disci-pline die hij aan de uitgebreidegroep strijkers in Bartóks ’Muziekvoor snaarinstrumenten, slagwerken celesta’ wist op te leggen wasadembenemend.
Hier zaten de keurtroepen van hetKCO en ze zullen er elders in Europabeslist de blits mee maken.
Dirigent en musici wisten hoor- envoelbaar te maken wat voor gewel-dige muziek Bartók in 1936 neer-pende. Dat begin alleen al! Eenklankveld als een rimpelloze duis-tere zee, stil en mysterieus. Maaronder dat gladde oppervlak loerdedirect de dreiging van iets onbe-stemds.
Weergaloos hoe Jansons die lagenin de compositie wist bloot te leggen.Perfect ook de uitvoering van Stra-vinsky’s suite uit ’L’ oiseau de feu’.De huiveringwekkend mooiemanier waarop Gustavo Nuñez zijnfagotsolo speelde mag model staanvoor de superbe klankkwaliteit diehet hele orkest deze avond liethoren.
Maar het absolute hoogtepunt vande avond was de uitvoering vanMoesorgski’s ’Liederen en dansenvan de dood’ door Ferruccio Furla-netto. De Italiaanse belcantobas iseen wereldster en niet zonder reden.Het is maar zelden dat er in Neder-land zo’n warme, overweldigende enegale stem te horen is.
Furlanetto, die de onlangs over-leden Cesare Siepi als zijn grotevoorbeeld ziet, is een Italiaansezanger tot in de perfectie. Dat be-tekent bovenal: legato, legato, lega-to! En dramatische inleving natuur-lijk.
Een onvergetelijke ervaring dezeuitvoering, geschraagd door lucidebegeleidingen van de wonderbaarlij-ke Jansons. Furlanetto was de parelin de kroon van zijn terugkeercon-cert.
Peter van der Lint
Ere-Oscars voor Godard enCoppolaRegisseurs Jean-Luc Godard en Fran-cis Ford Coppola krijgen een ere-Os-car voor hun volledige oeuvre. God-ard (79) krijgt de prijs tijdens eenspeciale ceremonie in Hollywoodop 13 november. Coppola (71) krijgtzijn beeldje voorafgaand aan de re-guliere uitreiking van de Oscars infebruari 2011.Godard (’A Bout de Souffle’, 1960) iséén van de pioniers van de nouvellevague, de Franse filmstroming dieprobeerde begin jaren zestig los tekomen van de beperkingen van deklassieke cinema om zo een meergeïmproviseerde stijl te creëren.Coppola (’The Godfather’, 1972) waséén van de meest vernieuwendeAmerikaanse filmmakers uit detweede helft van de twintigstee e u w.
Biografie in de maak overBoudewijn BüchEen groep naaste familieleden envrienden van Boudewijn Büch wil-len een biografie laten schrijvenover de overleden schrijver en pre-sentator. Een speciaal gevormdewerkgroep, onder leiding van tele-visiemaker Frits Barend, is op zoeknaar een biograaf. De biografiemoet in 2016 in de winkels liggen.Ook komt er in 2012, tien jaar nazijn dood, een tentoonstelling overzijn leven en werk in zijn zo gelief-de Artisbibliotheek, onderdeel vande Bijzondere Collecties van de Uni-versiteit van Amsterdam.
enz. enz.
a m s t e r da m – Actrice Anne-Wil Blan-kers geeft de Theo Mann-Bouwmees-terring door aan Ariane Schluter.Blankers had de ring zestien jaar inbezit.
Theo Mann-Bouwmeester kreeg dering in 1911 van het publiek, ter erevan haar veertigjarige jubileum. Zijgaf hem in 1934 door aan Else Mauhsen zo werd het traditie dat de eigena-res de ring doorgaf aan een volgendeactrice, die in haar ogen een belang-rijke bijdrage had geleverd aan hetNederlandse toneel. Na Else Mauhswerd de ring gedragen door Caro vanEyck (1959), Annet Nieuwenhuijzen(1980) en Anne-Wil Blankers (1994).Schluter, verbonden aan het Natio-nale Toneel, is de zesde drager van dering.
Toneelprijs voorAriane Schluter
Ferdinand Hodler Oskar Kokoschka Jan Toorop Carel Willink Pablo Picasso Jan Schoonhoven Piet Mondriaan Wassily Kandinsky Fernand Leger Francis Bacon Egon Schiele Max Beckmann Marlene Dumas Vincent van Gogh Claude Monet Giorgio MorandiErnst Ludwig Kirchner Donald Judd Louise Bourgeois
schitterend overzicht - Den Haag Centraal
Ensemble dat de cultuur overstijgt
amsterdam – Op het NederlandsFilm Festival zal een documentaireover Ayaan Hirsi Ali te zien zijn. Dedocumentaire ’De Leugen’ is ge-maakt door Robert Oey en gaat 25september in de Stadsschouwburgvan Utrecht in première.
In de documentaire komt Hirsi Alizelf ook aan het woord. Oey wil doormiddel van liedjes de motieven enemoties blootleggen achter het dra-ma van de van leugens beschuldigdeHirsi Ali. In mei 2006 ontstond eenrel rondom het toenmalige VVD-Ka-merlid, omdat zij niet in het bezitzou zijn van de Nederlandse nationa-liteit. Dat leidde uiteindelijk tot deval van het kabinet. Vanaf 30 septem-ber is ’De Leugen’ te zien in de Neder-landse bioscopen.
Documentaire overAyaan Hirsi Ali
•
![RAPPORT-S.I.O.F [ http://www.banquedesetudes.com ]](https://static.fdocuments.nl/doc/165x107/577cdb3c1a28ab9e78a7b180/rapport-siof-httpwwwbanquedesetudescom-.jpg)
