een

ontwikkel

programma

De toekomst

is niet zomaar

een plek

waar we heen gaan,

maar een plek die wijzelf creëren.

De wegen erheen

kunnen niet worden gevonden,

maar moeten worden gemaakt

en de activiteit van dat maken verandert

zowel de maker als de bestemming. J.Schaar

Kennismaking

Ik ben Mark Claus en wie zijn jullie?

– Waar werk je?

– Wat doe je?

– Hoe lang werk je al?

– Hoe oud ben je?

– Hoe lang werk je nog? Moeten –mogen?

– Wat zijn je passies?

– Wat verwacht je vandaag, wat wil je bereiken?

1. Relaties en communicatie

2. Werken en presteren

7. De geest

3. Het materiële

4. De maatschappij

5. Zingeving – waarden

6. Het lichaam

Vorm geven aan je zevenboom

Waar sta je en wat kies je?

Je zevenboom planten

Zet keuzes om in actie:

groei-, snoei- en bloeiplan maken

Voer je plannen uit

het teeltplan realiseren

Evalueer en stuur bij

Proef de vruchten

Vorm geven in bedrijf

Eigen analyse door ervaren werknemer(s)

Analyse door leidinggevende(n)

Loopbaangesprek individueel

Loopbaangesprek als groep: levert knelpunten en uitdagingen

Actieplan voor werknemer+ leidinggevende+ beleid

Uitvoering

Evaluatie en bijsturing

1. Relaties en communicatie

Geef erkenning

Breid relationele vaardigheden uit

Feedback: geven, krijgen, vragen

Zelfexpressie: zorg dat je erkenning krijgt

Verstevig de positieve relatie met jezelf

Geef erkenning

Is basis van contact

Is de olie van de communicatie

Naar klanten, patiënten, collega’s,

leidinggevende en …

aan wie men leiding geeft…

en naar jezelf

Erkenning

Schakel je zender uit:

– zwijg, zet gedachten stil, concentreer je

Leef je in, in de situatie van de ander

Respecteer de ander zijn ziens- en zijnswijze

Herhaal de kern in je eigen woorden

Wacht dan op ja en glimmende oogjes

Breid relationele vaardigheden uit

Leer nee zeggen

Wacht minder af, neem initiatief

Laat je persoon zien

Lever minder kritiek

Leer zorg ontvangen en vragen

HOUDEN GEVEN

ONDERGAAN

NEMEN

WEERSTAAN

CONFRONTEREN

4. 5.

6. 7.

8.

9. 10. 1.

2.

3.

De Axenroos

Feedback: geven, krijgen, vragen

Stap 1: de feiten

Stap 2: de interpretatie: jouw denken

Stap 3: de gevoelens: jouw gevoelens

Stap 4: de vraag naar verandering

Zelfexpressie:

zorg dat je erkenning krijgt

Minder zagen, klagen , kritiek geven

Meer wensen uiten, appél doen

Als leidinggevende

– Wat het ik nodig om werk goed gedaan te krijgen?

– Wat kan ik als LG voor jou betekenen?

Als werknemer

Wat heb ik nodig om goed te werken?

Wat kan ik als WN voor jou betekenen?

Verstevig de positieve relatie

met jezelf

Ga vriendelijk om met jezelf

Tem je innerlijke saboteur

Ontdek de stressoren in relatie tot jezelf

Verzorg je extra

1. Relaties en communicatie:

synthese

Verzorg dagelijks contact

Regel formele gesprekken: loopbaangesprek, ontwikkelgesprek, eindeloopbaangesprek

Investeer in leidinggevenden

Investeer in medewerkers: ontwikkelprogramma

•Spanning persoon, functie, vak

•Jobcrafting

•+ en - van werken en vrije tijd

•Factoren die werken/stoppen bepalen

•Ouder worden en veroudering

Persoon en functie en vak

Wat van functie komt overeen

met uw persoon?

Wat zou je graag toevoegen

aan uw functie?

Wat graag kwijt uit functie?

Wat van je vak wil je meer in je

functie?

Wat toevoegen aan persoon om

je functie optimaler te doen?

persoon

functie

vak

Jobcrafting is:

Breng zelf of met collega’s concrete aanpassingen aan in taken, relaties, cognities of context.

Versterk de aansluiting van het werk op je persoonlijke behoeftes, sterke kanten, interesses en fysieke en cognitieve capaciteiten.

Vanuit je eigen motivatie en inzicht in de ruimte die het werk biedt voor aanpassingen.

Ter bevordering of behoud van uitdagend, betekenisvol en gezond werk,

Met oog voor organisatiedoeleinden en zonder collega’s of klanten te benadelen.

Jobcraftingstechnieken

Taakcraften: toevoegen van taken, delen, herverdelen, samenvoegen

Relationeel craften: actief aanpassen van relaties met anderen

Cognitief craften: vergroten van de bewustwording van samenhang van taken, het veranderen van het beeld van het doel van het werk, het veranderen van het beeld van wat het werk betekent voor anderen

Contextueel craften: herinrichten van fysieke werkomgeving, veranderen van werkplek, aanpassen van hulpmiddelen, veranderen van tijdstip van werken

2. Werken en presteren: positief

Inkomen, bonus

Sociale contacten

Structuur, ritme, status

Persoonlijke ontwikkeling

Weggaan en thuiskomen, gespreksstof

Bijdrage maatschappij

Uitdaging, ei kwijt

Autonomie

Verhoogt eigenwaarde

Je blijft scherp en bij de les

2. Werken en presteren: negatief

Stress

Het moeten

Steeds hogere eisen en verwachtingen

Gebrek erkenning, waardering

Kost veel energie

Belasting privé-leven

2. Werken en presteren:

positieve punten van vrije tijd

Tijd voor ...jezelf, elkaar, gezondheid,

hobby’s, (oude) contacten

Andere kanten van jezelf ontwikkelen

Wat uitgesteld is nu doen

Vakantie – werk volgens eigen ritme

Je moet niet meer zo nodig

Nieuwe uitdagingen aangaan

2. Factoren die werken/ stoppen

bepalen

Persoonsgebonden: gezondheid, familiaal, (ouders, kleinkinderen), financieel, zelfbeeld, netwerk, leerbereidheid behoefte erkenning, vrije tijd, waardensysteem, netwerk…

Werkgebonden: afwisseling, druk, sfeer, inhoud, autonomie, uitdaging, bevoegdheden, intern doorstromen…

Organisatiegebonden: beeldvorming ew, leeftijdsbewust beleid, cultuur, gebruik beleidsmiddelen, stijl van leidinggeven, respect…

Cultuurgebonden: maatschappelijk denken, politiek…

2.Werken en presteren: verouderen

Onderzoek je eigen verouderingsklachten…

Verouderingsklachten bij werkgever:

belasting, leeraanbod, begeleiding van

verandering, ondersteuning…

Positieve kenmerken: ervaring, loyaliteit,

relativering, beter omgaan conflicten…

Je bent bescheidener;

Je wordt zorgzamer in de omgang met mensen en materiaal;

Je krijgt meer levenservaring en mensenkennis;

Je bent tactvoller;

Je bent meer meevoelend en behulpzamer;

Je bent gewetensvoller;

Je wordt crisisbestendiger;

Je bent betrouwbaarder en geloofwaardiger;

Je bent loyaler en meer betrokken;

Je wordt meer toegewijd;

Je bent minder nodeloos competitief;

Je krijgt meer inzicht in het functioneren van organisaties;

Je wordt emotioneel stabieler;

Je ziet sneller waar de knoop ligt, wat de essentie is;

Je hebt meer ervaring;

Je kunt gemakkelijker ‘je plan trekken’ bij onvoorziene situaties;

Je brengt meer rust en stabiliteit;

Je neemt minder risico’s;

Je werkt veiliger en bent nauwkeuriger;

Je kunt beter omgaan met complexe thema’s;

Je bent scherpzinniger en kunt beter redeneren;

Je kunt gemakkelijker zelfstandiger werken;

Je hebt een groter netwerk;

Je hebt een sterkere sociale oriëntatie;

Je maakt deel uit van het collectieve geheugen van je familie, buurt, organisatie, vereniging.

Visie op ouder worden

Is er nu echt alleen maar deficit?

– Ziekenvervoer - poetsvrouwen

Je bent pas halfweg:

– Kan toch niet: 20-35-50

– Vroeger: 15-50-10

– Moeten we niet naar: 20-40-40 of 20-50-30

Creativiteit aanboren zoals bij kunstenaars

Onderzoek je overtuigingen betreffende O.W

2. Werken en presteren

synthese

Help de positieve kanten van werken bewust te

maken en te realiseren

Analyseer en ontwikkel huidige cultuur en visie op

ouder worden en realiseer leeftijdsbewust

personeelsbeleid

Realiseer ondersteunende maatregelen: feedback,

leeraanbod, gesprek met betrokkenen

Moeten we ons als samenleving niet schamen dat

we niet investeren in 55+ om een langere inzet

mogelijk te maken.

Als je wilt dat iets goed gebeurt,

zorg dan dat een paar

oude knarren het doen.

Bette Davis

3. Het materiële

Pensioen de 5 pijlers

– Wettelijk pensioen

– Bedrijfspensioen

– Pensioensparen

– Eigen spaargelden

– Het eigen huis

Bekijk het geheel zowel in- als uitgavekant

– Inkomen

– Vermogen

– Nalatenschappen

3. Het materiële: synthese

Werknemer:

– En als ik 100 word?

– Laat je pensioen berekenen.

– Ga op zoek naar informatie: financieel planner

Werkgever:

– Geef medewerkers het exacte bedrag van hun

pensioen.

– Vertel hun over de stijgende levensverwachting

en het krimpend budget voor pensioenen.

4. De maatschappij

Steeds digitaler

Kennis veroudert snel, belang van bijleren

Verandering is regel

Ontgroening en vergrijzing

Emotionele intelligentie wint aan belang

Nieuwe verwachtingspatronen

Nieuwe verwachtingen

Klantgericht

Flexibel, open voor verandering

Goed communiceren

Creatieve oplossingen bedenken

Kwaliteit, 8 is niet genoeg

Neem zelf verantwoordelijkheid

Bedrijfsmatig en kostenbewust

Meebouwen nieuwe cultuur

4. De maatschappij synthese

Maak nieuwe verwachtingen duidelijk

Geef kans ze te ontwikkelen

5. Zingeving - waarden

Welke basishouding kies ik?

Welke waarden realiseer ik?

Kweek een positieve instelling

Welke basishouding kies ik?

Als ik stop: hoe lang geef ik mezelf?

Oude visie: leren, werken, rusten

Nieuwe visie: permanente groei

Hoe stel ik me op? Rij ik mee of zit ik aan het stuur?

Waarden

Het belang van waarden

Hoe ontdek ik mijn waarden?

Stel de vraag: – Wat doet mij deugd? – Wat mis ik?

Wat doe je ermee? – Bewustworden – Probeer te realiseren wat je mist – Transformeer naar nieuwe vormen

Waarden voorbeelden

De erkenning en waardering als specialist

De uitdaging

Ik gebruik mijn vakkennis

De reizen en internationale contacten

Doelen realiseren, problemen oplossen

Eigen inbreng, ik neem initiatieven

Ik kan mij in mijn werk ontwikkelen

Je haalt

het beste uit

anderen, niet

door hen het vuur

aan de schenen te leggen

maar door het

het vuur in hun binnenste

aan te wakkeren.

Bob Nelson

Een positieve instelling

Ga uit van wat goed is en wel werkt

Oefen in tevredenheid en dankbaarheid

Met vriendelijkheid,medeleven leef je langer

Glimlach, ontwikkel je gevoel voor humor

– Leer met jezelf lachen

– Verzamel materiaal:

citaten, haiku’s, foto’s

mopjes, cartoons,

5. Zingeving – waarden: synthese

Als leidinggevende: help waarden te

ontdekken en realiseren wat men mist

Stimuleer het kweken van een positieve

instelling, en het op zoek gaan naar eigen

bijdrage en doe het zelf ook

6. Het lichaam

Breid je kennis uit

Voed je verantwoord

Slaap voldoende

Ontspan voldoende

Ga regelmatig op doktersbezoek

Stop met roken

Ga constructief met stress om

Zoek vorm van beweging

Balans

Vermogen tot reageren op...

Omgang met zichzelf

Geschiedenis

Locus of control

Type Aof B

Onduidelijke verwachtingen

Klantrelatie

Collgea’s

Team

Relatie leidinggevende

Snelheid veranderingen

Gebrek strategie

Informatie

Onzekerheid

Grote veranderingen

Prioriteten

Ontspanning

Bewegen

Uiten emoties

Opkomen jezelf

Autonomie

Sociale Steun

Coaching

Ontplooiing

Afwisseling

6. Het lichaam: synthese

Medisch onderzoek koppelen aan

werkplan

Werk samen gezondheidsinitiatieven uit:

– Kennis verhogen

– Bewegingsactie: stappenteller

– Stressreductieprogramma

– Mindfulnessprogramma

7. De geest

Ontwikkel creatief denken

Train concentratie, geheugen, zintuigen,

leervermogen

Boor inspiratiebronnen aan

Ontwikkel creatief denken

– Geloof erin

– Oefen

– Stel oordeel uit

– Brainstorm

– Linker en rechter

hersenhelft

A tous ceux qui ont un petit velo dans

la tête: ne freinez pas dans la descente

7. De geest: trainen

– Zintuigen

– Geheugen

– Leervermogen: leer nieuwe dingen

– Concentratie

Hoe vaker je een bezigheid oefent hoe meer het

bijbehorende hersengebied zich uitbreidt. Dit proces

gaat langzamer als je ouder wordt maar het stopt niet.

M. Sitskoorn

Inspiratiebronnen

Natuur

Kunst

Literatuur

Filosofie

Flow

Flow

opwinding flow

controle

ontspanning

verveling

apathie

bezorgdheid

angst

V A A R D I G H E D E N

U

I

T

D

A

G

I

N

G

De ware ontdekkingsreis bestaat niet uit het

zoeken van nieuwe vergezichten maar uit het

krijgen van nieuwe ogen. Marcel Proust

Aanbevolen literatuur

VUUR WERKT Met talent toekomst maken. Griet Bouwen en Myrielle Meeus. Lannoo Campus 2011

ZELFCOMPASSIE Stop jezelf te veroordelen. Kristin Neff. De bezige bij Amsterdam 2011

HET SENIORENBREIN De ontwikkeling van onze hersenen na ons vijftigste. André Aleman. Atlas Contact Amsterdam Antwerpen 2013

SUCCELVOL OUDER WORDEN Ad Bergsma, Christina Bode, Maaike Pouwels, Denise De Ridder. Boom Hulpboek 2008.Uitgeverij Boom Ada

DE WET VAN DE VUILNISWAGEN.Laat je niet langer opzadelen met de woede, de frustratie en negativiteit van anderen. David Pollay. Spectrum 2010

NIEUWE ROUTE KIEZEN. Luister naar je innerlijke GPS, Veranderen kan ik elke levensfase. Susan Krauss Whitbourne. De Arbeiderspers 2010

BEGIN MET HET WAAROM. De gouden cirkel van ondernemen.Simon Sinek.2012 Uitgeverij Busniness Contact Amsterdam

MOOI WERK. Naar een betere baan zonder weg te gaan. Handboek Job crafting. Mark van Vuuren-Luc Dorenbosch Boom/ Amsterdam 2011

IK WAS EEN SCHAAP.Jef Staes.Lannoo Campus 2011

ZELFMOTIVATIE VOOR DE ONDERNEMER. De passie levend houden. Martin Edic. Elmar

EN OOK MORGEN GEZOND WEER AAN HET WERK. Jonathan kitching.Lifeskills

HOE OVERLEEF IK MIJN BAAS. Ann D. Clark en Patt Perkins. Contact

FLUITEND NAAR JE WERK. Richard Leider en Devid Shapiro. Swets en Zeitlinger

BEZIELING EN KWALITEIT IN ORGANISATIES. Ir. Daniel D.Ofman. Servire 1994

DE VELDHEER EN DE DANSERES. Omgaan met je levensverhaal. Over loopbaanadvies en coaching. Eva de Waard – van Maanen. Garanr 2002 Antwerpen – Apeldoorn

HET ELEMENT, Als passie en talent samenkomen, Sir Ken Robinson, Spectrum 2009

EGOSHOCK. Durf jezelf ontdekken.Maak keuzes

Dirk De Boe. Lannoo Campus Leuven 2014

IK KIES VOOR MIJN TALENT, Luk Dewulf, Lannoo Campus Scriptum 2009

HELP! MIJN BATTERIJEN LOPEN LEEG. Een burn-out krijg je niet alleen. Kies voor je talent

Luk Dewulf Guide Vangronsveld.Lannoo Campus 2013

UIT DE COMFORTZONE. Gids voor succesvol veranderen

Judith Sills. Archipel Amsterdam 2008

NIEUWE ROUTE KIEZEN. Luister naar je innerlijke GPS. Veranderen kan ik elke levensfase

Susan Krauss Whitbourne.De Arbeiderspers 2010

DE KRACHT VAN BEZIELING. Drijfveren van individuen en organisaties

Lenette Schuijt. Asoka Rotterdam 2008

POSITIVITY, Barbara L. Fredrickson, Het Spectrum Houten

MIJN BAAS KIEST VOOR MIJN TALENT, Hoe verbind je talenten van mensen met excellente resultaten? Luk Dewulf en Peter Beschuyt, LannooCampus Leuven 2013

HET WAARDEREND OOG, Een introductie in Appreciative Inquiry, Ronald Van Domburg, Creatie Atelier 2008

LIEFDE 2.0,De kracht van positieve verbondenheid, Barbara L. Fredrickson, Lannoo Tielt 2913

AARDIG ZIJN HET BESTE MEDICIJN, Hoe aardigheid ons leven en dat van anderen beïnvloedt, Spectrum 2010

Tot slot

Ik wens u veel succes in uw verdere

carrière

www.markclaus.be

Mailen

info@markclaus.be