Zelfzorg als middel tegen burn-out

4 juni 2015

Wat doe jij?

Wat doe jij?

Wat doe jij?

• Negeren? … doe je niet ongestraft

• ‘ Iemand betaalt de prijs ‘

– Jij

– De andere

– Beiden

• => Belang van zelf-zorg !

Een ‘definitie’ van Stress / Burn-out

“….. onevenwicht tussen de draaglast, opgelegd door de

arbeidssituatie /-context en de draagkracht van het individu.”

Draaglast:

-Eisen / verplichtingen

(werk, gezin, vrije tijd)

Draagkracht:

-Mentale veerkracht

-Fysische veerkracht

-Psychologische

veerkracht

Gedeelde verantwoordelijkheid…

Stress & Burn-

out

Maatschappij

(Professione-le) Omgeving

Ik

Wat gebeurt er ?

MIND , BODY & SOUL

Symptomen

Fysisch

Cognitief

/ Mentaal

Psychologisch

/ Emotioneel

Uit balans stress tot burn-out

• Fase 1 Ongezonde stress - fysieke symptomen

• Fase 2 Overspannen - fysieke & emotionele symptomen

• Fase 3 Burn-out - fysiek, emotioneel & psychisch

ZELFZORG is

Zorgen voor je ‘BODY’

Enkele fysieke TIPS

Voeding Beweging

Sport

Rust & slaap

Hoe zorg jij voor je lichaam?

• Neem je de tijd om ‘s morgens rustig te ontbijten aan de

ontbijttafel?

• Vertrek je op tijd naar je werk?

• Neem je ‘s middags de tijd om te lunchen (met collega’s)?

• Wandel je elke dag minstens 30 minuten?

• Is je gebruik van alcohol, roken toegenomen?

• Wanneer ben je nog gaan wandelen, joggen?

• (Wat) Eet je ‘s avonds in de zetel voor de tv?

• Wat doe je als je moe bent?

• Wat doe je als je je niet goed voelt?

• Hoe laat ga je naar bed?

Lichaamstips Voeding

• Eet, drink gezonde dingen, varieer

• Hou je aan een gezonde eetgewoonte • regelmaat, enkel ‘eten’ geen combinatie met iets anders, eet

‘mindful’/geniet, respecteer je lunchpauzes, samen met anderen, …

Beweging

• Ga elke dag buiten

• Beweeg elke dag minstens 30 minuten • wandel, neem de trap, neem de fiets voor kleine boodschappen

• Sport geeft je lichamelijk vitaliteit en zorgt voor je mentale conditie

• Let op je (buik-)ademhaling

Rust

• Slaap voldoende

• Zelfde slaappatroon

• Geen computer, gsm tot in je slaapkamer

• …

Take care … your body = buddy

Lichamelijke verschijnselen van burn-out – wat herken je?

• Chronische vermoeidheid en uitgeblust gevoel - slapeloosheid

• Vaker lichamelijke pijn: maag/ en- of darmen, spieren, rug-, nek- en schouderpijn, ontstekingen, huidaandoeningen, allergieën, hartkloppingen, verhoogde bloeddruk

• Veranderde eetlust of slaapgewoonten

• Lagere weerstand, je niet lekker/fit voelen, misselijkheid/duizeligheid, vaker grieperig/verkouden

• Warmteregeling - koude handen, voeten

Zorgen voor je ‘MIND’

It ‘s all in the mind

Hoe denk je ? En wat kan je daarmee ?

Situatie

Mijn collega vraagt om haar dienst over te nemen

Mijn zoon heeft de afwas niet gedaan, ook al had ik het hem

gevraagd

Ik ben gisteren naar de begrafenis van mijn tante geweest en

mijn baas vraagt niet hoe het is gegaan

Die patiënt heeft al 7 maal gebeld voor hetzelfde

Ik heb gisteren de medicijnkast opgeruimd en het is al terug

een rommeltje

Mijn collega vraagt mij haar dossier verder af te werken

Situatie Scenario A

Mijn collega vraagt om haar

dienst over te nemen

Waarom ik weer?

Precies of ik heb geen plannen…

Mijn zoon heeft de afwas niet

gedaan

Het is altijd hetzelfde. Plezier maken met de

vrienden kan wel, maar iets doen voor zijn

moeder…

Ik ben gisteren naar de

begrafenis van mijn tante

geweest en mijn baas vraagt

niet hoe het is gegaan

Hij heeft geen interesse voor mij.

Ziet die nu niet dat ik verdriet heb?

Hij is geen goede baas.

Die patiënt heeft al 7 maal

gebeld voor hetzelfde

Heb ik niet anders te doen misschien? Ik

ben zijn privé -assistente niet. Er zijn hier

nog patiënten.

Resultaat ?

Wat levert dat jou op ? Is het dat wat je nodig hebt ?

Situatie Scenario B

Collega Ik had net gepland om dat boek te lezen; ben eigenlijk moe en heb

wat nood aan rust. Als ik haar dit vertel en ook zeg dat ik anders

graag voor haar klaarsta, dan begrijpt ze het wel.

Zoon Ik vind het belangrijk dat hij mee leert zorg dragen voor ons huisje.

Ik zal hem straks vertellen wat dat voor me betekent. Misschien

kan ik het af en toe samen met hem doen; geeft de gelegenheid

om bij te babbelen.

Baas Dat vind ik wel jammer, maar het is wel een zeer drukke periode

voor ons allemaal. Hij doet anders wel zijn best om er voor me te

zijn.

Patiënt Het is me opgevallen dat hij niet veel bezoek krijgt. Ik heb nu geen

tijd maar zeg hem alvast dat ik straks even een babbeltje kom

maken.

Resultaat ?

Wat levert dat jou op ? Is het dat wat je nodig hebt ?

• Hoe denk jij?

• A of B ?

• Met welk resultaat?

Enkele TIPS rond denken en

emoties

Cognitieve tips – denk positief • Buig je denken om van ik moet naar ik mag en ik wil – ik

kies

• Focus op wat wel ok is

• Schenk je aandacht aan datgene waarop je wel invloed hebt

• Van DIP naar DIM

• Zoek wat je van de andere kan leren i.p.v. je eraan te ergeren

• Wees mild voor jezelf - wees mild voor de andere

• Benader de andere met nieuwsgierigheid; niet met een

oordeel

• Aanvaard wat je niet kan veranderen

• Denk positief

• Gun jezelf elke dag een vast ‘piekerkwartiertje’ en parkeer het

piekeren de rest van de tijd

• …

Take care .. gevolgen/gedrag in burn-out

• Verminderd concentratievermogen

• Dingen vergeten

• Moeilijk informatie kunnen opnemen

• Plannen en organiseren lukt minder

• Minder productief en efficiënt zijn

• Meer fouten maken op het werk

• Verminderde betrokkenheid – afzonderen

• Onverschilligheid - cynisme

• Onnodige risico’s nemen

• Opgejaagdheid en rusteloosheid

• Angst of paniekaanvallen

• Somberheid

• …

Zorgen voor je ‘SOUL’

Wat wil ik ?

Wat heb ik nodig ?

Wat geeft me energie ?

SOUL

• Wanneer heb je iets voor een ander

gedaan ?

• Wanneer heeft een ander iets voor jou

gedaan?

• Wanneer heb je iets voor jezelf gedaan?

• Wat geeft je energie ?

• Wat heb je nodig ?

Schoonheid

Gezelligheid -

Verbinding

Ontwikkeling

Enkele TIPS voor meer balans

Tips voor meer balans

• Lijst jouw energiegevers op en doe er elke dag min. 1 item

van

• Ga de energienemers bewust uit de weg

• Maak elke avond tijd voor jezelf; overdenk de dag en noteer

je ‘zegeningen’

• Lees je ‘zegeningen’ door op momenten dat je je niet goed

voelt

• Leef mindful - bewust

• Geniet ! Verwen jezelf en anderen !

Tips voor meer balans

• Zeg vaker neen – geef je grens aan

• Neem kleine rustpauzes

• Geef toe aan vermoeidheid – korte dutjes

• Geef actief ontspannen evenveel gewicht als inspannen

• Stel prioriteiten ook in ontspannende activiteiten

• Plan je agenda met lege ruimte – ook in weekends –

plan tijd om te lummelen

• Het moet niet perfect! .. Goed is oké.. Wees mild voor

jezelf en de anderen

Wij wensen je…

Els.Jennen@ascento.be

Kristien.Jenaer@ascento.be

0499/80 54 75 0499/80 54 76