HorecaStarterskrant 2011
-
Upload
0to9-cross-creative-agency -
Category
Documents
-
view
213 -
download
0
description
Transcript of HorecaStarterskrant 2011
HorecaStarters-krant
0606040404“ Een goed
begin, is het begin, is het halve werk!”
“ Als je een idee “ Als je een idee hebt, ga er hebt, ga er dan voor!”dan voor!”
“ Een goed “ Een goed begin, is het begin, is het halve werk!”
“ Als je een idee hebt, ga er dan voor!”
een uitgave van
09090909“ Geld verdienen “ Geld verdienen doe je al voor de start!”de start!”
1313“ Zó maakt u een goede kans bij de bank.”de bank.”
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 1 16-12-10 17:27
Ook voor starters!
Koninklijke Horeca Nederland
Verenigingvoor horeca-ondernemers,door horeca-ondernemers Koninklijke Horeca Nederland (KHN) is dé organisatie die de individuele en collectieve belangen vertegenwoordigt van 20.000 horecaondernemers. Naast beïnvloeding van de lokale en landelijke politiek en overheid, biedt zij haar leden kennis, informatie en advies op het vlak van o.a. personeel, vergunningen en fi nanciën. Daarnaast profi teren leden van de vele collec-tieve kortingen waarmee het lidmaatschapsgeld ruimschoots wordt terug-verdiend. KHN streeft naar de ontwikkeling van een toekomstbestendige branche waar kennis, beroepstrots en vakmanschap centraal staan.
BinnendienstAls startend ondernemer en aspirantlid kunt
u met al uw vragen telefonisch terecht bij Info
& Advies, telefoon 0348 - 489 411. U krijgt dan
direct antwoord. Denk hierbij aan vragen over
diploma’s, over vergunningen en over huur-
en arbeidscontracten. E-mailen kan natuurlijk
24 uur per dag: [email protected].
Via Info & Advies kunt u ook ledenartikelen
bestellen. Voor startende ondernemers zijn
bijvoorbeeld interessant: arbeidscontracten,
het CAO-boekje en allerlei rekenmodellen.
Onze binnendienstconsulenten kunnen u dus
direct helpen, maar natuurlijk ook desgevraagd
informatie toesturen. U kunt dit dan op uw
gemak bekijken.
Voor vragen die een specialist moet beant-
woorden, kunt u gebruik maken van onze
afdeling Juridische Zaken. Hiervoor geldt een
gereduceerd ledentarief.
Juridisch adviesKoninklijke Horeca Nederland heeft juristen in
dienst die gespecialiseerd zijn in de horeca. Als
beginnend ondernemer is het verstandig hier
huur-, leverings- en onderhoudscontracten te
laten doorlichten. Dan komt u later niet voor
onaangename verrassingen te staan.
Regioadviseurs, aanspreekpunt in uw regioAspirant-leden kunnen direct gebruik maken
van de diensten van onze 26 regioadviseurs.
Zij kunnen u ter plekke alle informatie geven
over het starten van een horecabedrijf. Het
advies van deze regioadviseurs is gratis. Voor
uitgebreid advies kunt u terecht bij de Horeca
Ondernemers Adviseurs.
Aspirant – lidmaatschapAls u van plan bent een eigen bedrijf te starten
of over te nemen biedt Koninklijke Horeca
Nederland u het aspirant-lidmaatschap. U
pro� teert van soortgelijke, � nanciële, voordelen
als bij een volledig lidmaatschap die u kunt
gebruiken in het voortraject bij het starten van
uw eigen bedrijf. Het aspirant-lidmaatschap
kost u € 140,- (excl. BTW) per jaar.
Het advies van de regioadviseurs is gratis.
Voor vragen die een specialist moet beant-
woorden, kunt u gebruik maken van onze
afdeling Juridische Zaken. Hiervoor geldt een
kost u € 140,- (excl. BTW) per jaar.
02Lid worden biedt veel fi nancieel voordeel!Als u lid wordt van Koninklijke Horeca Nederland kunt u profi teren van veel fi nanciële ledenvoordelen waardoor u er verzekerd van kunt zijn dat u uw contributie minimaal 2x terugverdient.
De belangrijkste (maar lang niet alle)
voordelen voor u zijn:
• 30 % korting op de jaarlijkse heffi ng
van bedrijfschap Horeca en Catering;
• 18% korting op muziekrechten Buma;
• gemiddeld de helft korting bij Sena;
• zeer lage creditcardcommissie voor
transacties met MasterCard, Visa-Card, Maestro, V-PAY, JCB, CUP
en handmatige acceptatie;
• gunstige voorwaarden en lage premies
voor diverse schade- en zorgverzeke-
ringen;
• voordelig mobiel bellen op het netwerk
van KPN, Vodafone of Hi;
• tot 40% korting op brandblusmiddelen
en 10% korting op (BHV) trainingen
van Ajax-Chubb;
• tot € 0,08 korting per liter brandstof bij
BP, Total, Esso, Texaco en/of Q8/Tango;
• 25% abonnementskorting op het
horecavakblad Misset Horeca,
Horeca entree en Proost;
• een korting van minimaal 8,5% op uw
elektriciteit en gas bij Energie: Direct via Energy Cirlce;
• tot 45% korting op sanitaire voor-
zieningen via Initial Hokatex.
Het volledig overzicht van ruim 60
ledenvoordelen vindt u op onze site:
www.khn.nl/ledenvoordeel
Als lid ontvangt u het vakblad Horeca
Nederland boordevol praktische vak-
informatie.
De basiscontributie voor een klein
bedrijf zonder personeel is € 232,50,
met personeel betaalt u vrijwel altijd
€ 465,- (excl. BTW). Naast de basis-
contributie betaalt u ook een bijdrage
voor de lokale afdeling van Koninklijke Horeca Nederland (maximaal € 40,-).
Voor meer informatie:
Koninklijke Horeca Nederland,
Postbus 566, 3440 AN Woerden.
U kunt ook bellen, telefoon
0348 – 489 455, of kijken op
www.khn.nl/ledenvoordeel
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 2 16-12-10 17:27
Speciaal voor startende ondernemers kent
Koninklijke Horeca Nederland het aspirant-
lidmaatschap. De contributie voor het aspirant-
lidmaatschap is € 140,- (excl. BTW). U kunt
maximaal 12 maanden aspirant-lid zijn.
Daarna kunt u, als u inderdaad een horeca-
bedrijf begonnen bent, gewoon lid worden van
Koninklijke Horeca Nederland. Hiervoor meldt
u zich opnieuw bij ons aan, maar dan met uw
horecabedrijf.
Als aspirant-lid kunt u al gebruik maken van
onze telefonische adviesdienst Info & Advies.
U krijgt hier snel en professioneel antwoord
op bijvoorbeeld juridische of bedrijfsecono-
mische ondernemersvragen.
Tevens kunt u een beroep doen op uw regio-
adviseur. Zij zijn het aanspreekpunt en eerste-
lijns adviseur voor vragen die de bedrijfsvoering
betre� en, zoals arbeidsvoorwaardentoepas-
sing, vergunningen,exploitatieresultaten,
huur/verhuur-, bouw en verbouwonderwerpen.
De juristen en advocaten van Koninklijke
Horeca Nederland zijn specialist in de juri-
dische vraagstukken die betrekking hebben
op arbeidsrecht, contractrecht, huurrecht
en problemen met de overheid. Tegen een
gereduceerd tarief kunnen zij u voorzien van
advies op maat en begeleiden u bij procedures
voor kantongerecht of rechtbank.
Voor informatie kijkt u op: www.khn.nl
Meer weten over het aspirant lidmaatschap?
Dan kunt u ons van maandag t/m vrijdag
van 8.30 uur tot 18.00 uur bellen, telefoon
0348 - 489 428 of mailen: [email protected].
Direct lid worden?
www.khn.nl/lidmaatschap
Voordelig lid worden voor startende ondernemers
www.horecastartersloket.nl
03
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 3 16-12-10 17:28
Voordat de zaak opengaat komt er heel wat
om de hoek kijken. Op welke gasten mik ik en
wat wil ik ze bieden? Hoe komen ze bij mij en
niet bij mijn buurman? Hoe kan ik mijn omzet
inschatten? Hoe vind ik een goede balans
in mijn bedrijfsvoering? Hoeveel personeel
heb ik nodig? Welke openingstijden moet ik
hanteren? Hoe moet ik mijn interne controle
en administratie regelen? Hoe bepaal ik mijn
verkoopprijzen ?
Als startend horecaondernemer krijgt u dus te
maken met vragen op alle mogelijke gebieden.
Maar ook kwesties zoals een vestigings- of
haalbaarheidsonderzoek of het opstellen van
een omzet- en kostenprognose komen aan de
orde en u bent dus op zoek naar adviezen waar
u verder mee aan de slag kunt.
Horeca Ondernemers AdviseursDe Horeca Ondernemers Adviseurs zijn
gespecialiseerde bedrijfsadviseurs en kennen
de horecabranche van binnen en van buiten:
met een jarenlange ervaring in de praktijk en
theorie en Koninklijke Horeca Nederland als
basis. U kunt ook op hen rekenen voor uitge-
breid en professioneel advies bij het opstellen
van een bedrijfsplan, inrichten van een goede
administratie, ondersteuning bij � nanciering,
vergunningen, Horeca-CAO en actuele wet-
geving. Tevens kunnen ze vaak op basis van
de bestaande cijfers een heldere en duidelijke
inschatting maken over de mogelijkheden van
een exploitatie.
Kortom, u kunt bij de bedrijfsadviseurs terecht
voor:
Personeel• CAO, functiewaardering;
• werving & selectie;
• beoordeling, motivatie;
• veranderingsprocessen;
• roosterplanning.
Product• assortimentsbepaling, calculatietechnieken;
• trends & gezondheid;
• productie & opslag, Hygiënecode;
• routing & planning.
Prijs• budgetten, kostprijscalculatie;
• menu-engineering;
• markt- en inkoopanalyse.
Promotie• verkoopstimulering, marketing;
• visuele verkoop, bijverkopen;
• sponsoring & reclame.
Planning• opstellen exploitatieplan;
• budgettering;
• fi nancieringsgesprekken;
• ‘make or buy’ beslissingen.
Projecten• starten van een bedrijf;
• samenwerkingsvormen;
• bedrijfsoverdracht;
• inkoopanalyse;
• bewaking, veiligheidsanalyse
en calamiteitenplan;
• bedrijfswaardering;
• aan- en verkoop van bedrijf.
TarievenDe Horeca Ondernemers Adviseurs vormen
een aanvulling op de gratis eerstelijns advies-
diensten van Info & Advies en de consulenten
van Koninklijke Horeca Nederland.
Voor (aspirant-)leden van Koninklijke Horeca
Nederland wordt een tarief gehanteerd van
€ 120,- per uur. Niet-leden betalen € 175,- per
uur. Tarieven zijn exclusief BTW en reiskosten.
Meer informatieVoor meer informatie over de mogelijkheden
en tarieven voor bedrijfsadvies kunt u contact
opnemen met Horeca Ondernemers Adviseurs;
bel telefoon 0348 - 489 481 of kijk op
www.horecaondernemersadviseurs.nl of mail
naar [email protected].
Neem een kijkje in de keuken tijdens de SVH Horeca Starterstour Er komt veel kijken bij het starten van een horecabedrijf. Hoe komt u beter achter de kansen en valkuilen van het zelfstandig ondernemerschap, dan te praten met de mensen uit het vak? De SVH Horeca Starterstour brengt starters in contact met succesvolle horecaondernemers. Een interactieve, leerzame dag vol vragen én antwoorden.
Wie een horecabedrijf wil starten, kan zich bijvoorbeeld oriënteren bij
www.horecastartersloket.nl, de Kamer van Koophandel, banken en brouwerijen. Uit onder-
zoek blijkt echter dat starters in hun voorbereiding naar een eigen zaak vooral het contact
met andere horecaondernemers missen. En de drempel om zomaar op een toekomstige
collega af te stappen is hoog.
De SVH Horeca Starterstour reist op één dag langs verschillende horecabedrijven. Tal van
onderwerpen komen aan bod zoals personeelsbeleid, � nanciën, assortiment, omgang met
gasten, kansen en bedreigingen en trends. De deelnemers krijgen een kijkje in de complexe
wereld van de horeca en zo goed inzicht in de uiteenlopende mogelijkheden, valkuilen en
kansen van het ondernemerschap.
Belangstellenden kunnen zich hiervoor aanmelden via www.svh.nl/ondernemen.
Afhankelijk van het aantal aanmeldingen vindt in diverse regio’s de Horeca Starterstour
plaats. Deelname aan de SVH Horeca Starterstour is uitsluitend bestemd voor potentiële
ondernemers die al serieus bezig zijn om een bedrijf te starten.
“ Een goed begin is het halve werk!”
Horeca Ondernemers Adviseurs
Voor meer informatie over de mogelijkheden
www.horecaondernemersadviseurs.nl
De Horeca Ondernemers Adviseurs kennen de horecabranche van binnen en van buiten.
04
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 4 16-12-10 17:28
Stappenplan horecabedrijf startenAls startende horecaondernemer hebt u te
maken met regels van de overheid. Met behulp
van dit stappenplan komt u snel te weten aan
welke verplichtingen u moet voldoen.
1. Inschrijven in het Handelsregister Als u een horecabedrijf start of overneemt,
moet u deze inschrijven in het Handelsregister
van de Kamer van Koophandel (KvK). Dit doet
u vanaf een week voor de start, tot een week na
de start van uw bedrijf.
2. Aanmelden bij de Belastingdienst Als u een onderneming start of overneemt,
moet u deze aanmelden bij de Belastingdienst.
Ook als u al bekend bent als ondernemer bij de
Belastingdienst, meldt u uw nieuwe bedrijf aan.
3. Inschrijven bij het bedrijfschap Horeca en Catering en de nVWA
Uw horecabedrijf wordt automatisch inge-
schreven bij het bedrijfschap Horeca en
Catering (BHenC). U krijgt een verzoek om
aanvullende bedrijfsgegevens. De nVWA maakt
gebruik van de gegevens van het BHenC voor
de registratie van levensmiddelenbedrijven.
4. Bestemmingsplan inzien De vestiging van uw horecabedrijf moet pas-
sen in het bestemmingsplan van uw gemeente.
Zo niet, dan kunt u vragen om een wijziging
van het bestemmingsplan of om een omge-
vingsvergunning voor het handelen in strijd
met regels ruimtelijke ordening.
5. Omgevingsvergunning voor bouwen aanvragen
Als u wilt (ver)bouwen of renoveren, hebt u
meestal van uw gemeente een omgevingsver-
gunning voor bouwen nodig. Mogelijk moet
u ook de omgevingsvergunning aanvragen
voor de activiteiten slopen en handelingen met
gevolgen voor beschermde monumenten.
6. Gebruiksmelding doen of omgevings-vergunning aanvragen
Voor uw horecapand hebt u in veel gevallen
een omgevingsvergunning voor brandveilig
gebruiken van uw gemeente nodig of moet u
een gebruiksmelding bij uw gemeente doen.
7. Melding milieubeheer doen of omgevingsvergunning aanvragen
Als horecaondernemer hebt u te maken met
milieuvoorschriften. Meestal is het niet nodig
om een omgevingsvergunning voor het oprich-
ten of veranderen van een milieu-inrichting
aan te vragen, maar kunt u volstaan met een
melding van uw bedrijf bij de gemeente.
8. Exploitatievergunning horecabedrijf aanvragen
Als u een horecabedrijf start, kan het zijn dat
u een exploitatievergunning horecabedrijf
van uw gemeente nodig hebt. De voorwaarden
hebben te maken met openbare orde, veilig-
heid en zedelijkheid.
9. HACCP-plan opstellen of hygiënecode volgen
Als u eet- en drinkwaren bereidt, moet u over
een HACCP-plan beschikken of een goed-
gekeurde hygiënecode volgen, bijvoorbeeld
die van het bedrijfschap Horeca en Catering
(BHenC).
10. Drank- en horecavergunning aanvragen
Als in uw horecabedrijf alcoholische dranken
verstrekt en genuttigd worden, moet u een
drank- en horecavergunning van de gemeente
hebben. Uw horecapand en uw personeel moe-
ten aan eisen voldoen.
11. Terrasvergunning aanvragen Als u een terras wilt plaatsen op uw eigen ter-
rein of in de openbare ruimte, hebt u vaak een
terrasvergunning van de gemeente nodig. Een
terras is alleen toegestaan bij een gevestigde
horecazaak.
12. Aanwezigheidsvergunning kansspelautomaten aanvragen
Voor het plaatsen van een kansspelautomaat
in een horecabedrijf is een aanwezigheidsver-
gunning kansspelautomaat van uw gemeente
verplicht. De aanwezigheidsvergunning geldt
voor één locatie of vestiging.
13. Risico-inventarisatie en -evaluatie opstellen
Als u personeel in dienst neemt, moet u bij de
start van uw horecabedrijf een risico-inventa-
risatie en -evaluatie (RI&E) hebben. U kunt het
model Horeca RI&E gebruiken.
Het stappenplan is een richtlijn. Het is mo-
gelijk dat u nog andere verplichtingen hebt.
Overleg met uw gemeente over de volgorde van
de stappen. Een aantal stappen kunt u gelijk-
tijdig uitvoeren.
Voor meer informatie kijkt u op:
www.antwoordvoorbedrijven.nl/horeca
Horeca-ondernemers-testWilt u een eigen bedrijf in de horeca starten? Doe dan de gratis SVH Horecaondernemerstest.
Ondernemen, hoe pakt u het aan? De SVH Horecaondernemerstest laat u
nadenken over zaken als huisvestiging,
� nanciering en positionering. Boven-
dien vindt u in de test praktische tips
voor het besparen van kosten.
De SVH Horecaondernemerstest geeft
u een goed inzicht in uw kwaliteiten als
ondernemer. De test bestaat uit twintig
meerkeuzevragen. Per vraag krijgt u
direct uitgebreide feedback op het ant-
woord van uw keuze. Bovendien dwingt
de test u na te denken over belangrijke
zaken die komen kijken bij het opstarten
van een eigen bedrijf. Nadat u de test
volledig heeft ingevuld ziet u uw score.
U heeft dan een indicatie of u over
voldoende ondernemerskwaliteiten
beschikt om met succes een horeca-
bedrijf te starten.
De test is gratis toegankelijk via:
www.svh.nl/ondernemen
Als u een terras wilt plaatsen op uw eigen ter-
rein of in de openbare ruimte, hebt u vaak een
terrasvergunning van de gemeente nodig. Een
terras is alleen toegestaan bij een gevestigde
kansspelautomaten aanvragen Voor het plaatsen van een kansspelautomaat
in een horecabedrijf is een aanwezigheidsver-
gunning kansspelautomaat van uw gemeente
verplicht. De aanwezigheidsvergunning geldt
13. Risico-inventarisatie en -evaluatie
Als u personeel in dienst neemt, moet u bij de
start van uw horecabedrijf een risico-inventa-
Bij het starten van een bedrijf, geldt een aantal regels waaraan u moet voldoen. Regels over bijvoorbeeld inschrijving in het Handelsregister, aanmelding of afrekening bij de Belastingdienst en inschrijving bij een productschap of bedrijfschap.
Antwoord voor bedrijven:
Wegwijs in regels, vergunningen en subsidies
05
www.horecastartersloket.nl
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 5 16-12-10 17:28
Geen van tweeën heeft een echte horeca-
opleiding gevolgd, maar beiden hadden in
Polly wel een brede horeca(management)
ervaring. Erwin heeft zijn fotogra� eopleiding
aan de Kunstacademie afgebroken, Daniel
deed hetzelfde met Werktuigbouw op de HTS.
“Het voordeel van onze achtergrond was dat
we, net als tijdens onze samenwerking bij Polly
Maggoo, elkaar goed aanvulden tijdens de
verbouwing van het café: ik ben min of meer
het creatieve brein en Daniel het praktische”,
vertelt Erwin. “We hebben dan ook bijna alles
zelf ontworpen en gemaakt.” Eind 2003 zag
Erwin bij een makelaar het oude volkscafé
Havenzicht aan de Piushaven te koop staan.
Het café was wat verlopen. Het pand is van
InBev. InBev kende hen natuurlijk van Polly.
Liever had de brouwerij gezien dat ze bij Polly
gebleven waren, maar ja als ze dan toch een
eigen zaak wilden, dan wilde de brouwerij, als
verhuurder van ook dat pand, best meedenken.
Dat betekende nog niet dat de onderhande-
lingen gesmeerd liepen. Eerst bleek er ook
nog een andere gegadigde te zijn waar Inbev
niets van afwist en met de verkoopster was het
lastig praten en onderhandelen. En zoals zo
vaak was vooral de overnamesom een blok-
kade. Uiteindelijk duurde het overnameproces
maar liefst een jaar: 3 december 2004 kregen
ze de sleutels. Voor de � nanciering hebben ze
gebruik gemaakt van diverse bronnen. Beiden
staken er al hun spaargeld in, Erwin verkocht
zijn huis. Verder kregen ze geld los van de bank
(een regulier starterskrediet), de brouwer en
in tweede instantie ook van de automaten-
exploitant.
De verbouwing“We hebben ons eigenlijk op twee dingen
verkeken”, zegt Erwin, “Ten eerste hadden we
wel garanties dat het pand in orde zou zijn,
maar toen het erop aan kwam lieten zowel
verkoopster als de verhuurder het enigszins
afweten. Zo bleek het plafond niet brandveilig
genoeg omdat er een woning (de mijne!) boven
zat en moest er helemaal een nieuw plafond in,
in plaats van dat we wat gaten bijwerkten.
Ook de elektriciteit bleek ronduit gevaarlijk te
zijn; alle contacten waren gewoon met stekker-
dozen doorgelust. Verder hadden we veel meer
kosten aan de geluidsisolerende ramen.
Uiteindelijk hebben we het hele café behalve
de toiletten gestript. Ten tweede bleek dat als
je je meldt bij de gemeente men dat meteen aan-
grijpt om alles nog eens te komen controleren.
En dan blijkt dat de gemeente na jaren van
stilte (onder de oude eigenaresse) ineens
alles af komt keuren. En ja, daar sta je dan als
starter met een niet al te groot budget.” Omdat
de verbouwing hierdoor ook nog eens langer
duurde dan gepland, geen 2, maar 5 maanden,
hadden ze ook extra geld nodig voor hun
eigen levensonderhoud; ze hadden immers in
december 2004 hun banen bij Polly opgezegd
om fulltime aan de verbouwing te werken.
Gevolg: alle reserves die gepland waren voor
de eerste exploitatiemaanden moesten ze nog
voor opening aanspreken. “Wat ons ook enorm
tegengevallen is, is de gang van zaken bij de
gemeente”, vertelt Daniel. “Twee dagen nadat
we het koopcontract getekend hadden stonden
we op de stoep van het gemeentehuis maar
toen zeiden ze kom over een paar maanden
maar terug, jullie zijn veel te vroeg. Toen we
rond de genoemde tijd terugkwamen waren
we ineens veel te laat: waarom we niet eerder
langs waren geweest. Bovendien bleek achteraf
dat de gemeente een Startersloket had maar
daar heeft niemand bij de gemeente ons
iets over verteld. Op de dag van de opening
hadden we nog een afspraak met iemand van
de gemeente die het pand nog kwam keuren
voordat we open mochten, maar toen die
kwam zei hij alleen iets over de mooie vloer
en zette daarna zijn handtekening.
De openingErwin: “In mei 2005 zijn we opengegaan.
Omdat we door de hogere verbouwingskosten
geen enkele reserve meer hadden konden we
ons ook geen aanloopverliezen meer permit-
teren en hebben we de eerste anderhalf jaar
helemaal zonder personeel gewerkt. Ook
hebben we niet zo veel aan promotie kunnen
doen, we hebben gewoon de deur opengezet.
De Piushaven ligt wat buiten het centrum dus
van spontane voorbijgangers moet je het niet
echt hebben. Toch is het gaan lopen. Ten eerste
kwamen veel vrienden en (ex-)collega’s van
Polly kijken en die beviel het dusdanig goed
dat er mond-tot-mondreclame op gang kwam.
Verder is de Piushaven één van de hotspots van
Tilburg, dus als daar iets gebeurt komt altijd
de krant wel even kijken. We hebben twee
artikelen in het Brabants Dagblad (het lokale
dagblad) gekregen. Het e� ect daarvan was
enorm: tot een jaar naderhand kregen we nog
mensen binnen die ons ‘pas’ in de krant had-
den zien staan.”
Het concept“Oorspronkelijk wilden we een café-slijterij
beginnen maar dat bleek niet te kunnen in
verband met de Drank- en Horecawet”, aldus
Erwin. “Het is steeds de bedoeling geweest om
een kwalitatief hoogwaardig assortiment van
vooral biertjes neer te zetten (we zijn begon-
nen met 60 verschillende bieren en zitten nu
op 100) maar we willen ook weer geen echt
biercafé zijn. Zo hebben we ook 20 jenevers
en 30 whisky’s in ons assortiment. Wij willen
vooral een rustpunt zijn voor iedereen die de
hectiek van de binnenstad niet nodig hebben.
Het zijn vooral 30-plussers (in heel ruime zin)
die zich tot dit concept aangetrokken voelen.
De omzet is de afgelopen 2 jaar geleidelijk (met
dik 20%) gegroeid.”
“Het concept blijkt dus te werken en daarom
doen we ook geen concessies. Mensen die het
café af willen huren voor een feestje stellen we
teleur, hoe jammer ook van de omzet. Maar
onze eigen gasten buiten laten staan is iets
waar je op de langere termijn niet ongestraft
mee weg komt. Met kerst en oudjaar zijn we
dicht, en ook aan carnaval doen we niet mee.
En als er al eens iets te doen is op de Piushaven
dan doen we mee, maar wel op onze manier.”
Je privé-levenAls je aan zoiets begint trekt dat een zware
wissel op je privé-leven. Daniel: ”Ik had een
relatie toen we begonnen maar die is er aan be-
zweken”. “Ik had in die tijd geen relatie”, vertelt
Erwin, “En dat was achteraf gezien maar goed
ook. Nu we eindelijk personeel hebben aan
kunnen nemen (wat overigens ook niet mee
viel) krijgen we weer wat ruimte voor een eigen
sociaal leven. Van de andere kant, we wisten
allebei een ding heel zeker: als we het niet
geprobeerd zouden hebben, dan hadden we
allebei de rest van ons leven het gevoel blijven
hebben, van ‘wat als…’ Dus als je je eens iets
in het hoofd haalt waar je om wat voor reden
dan ook in gelooft, ga ervoor! Wij kunnen het
iedereen aanbevelen.”
Respectievelijk 6 en 10 jaar lang werkten ze allebei in Polly Maggoo, een bekend café op de Korte Heuvel in Tilburg. Erwin was eigenlijk bestemd als opvolger van de eigenaar, maar dat liep onverwacht anders. Samen begonnen ze in 2005 Tapperij Burgemeester Jansen aan de Piushaven in dezelfde stad.
“Als je een idee hebt, ga er dan voor!”
Daniel Meijer en Erwin van de Velde
Daniel Meijer en Erwin van de Velde, Burgemeester Jansen, Tilburg
Hoe gastvrij bent u?Gastvrijheid staat centraal in de horeca-
branche. Het succes van uw bedrijf valt
of staat dus voor een groot deel met de
gastvrijheid die u en uw medewerkers
aan uw gasten bieden. Welke invloed
heeft uw gedrag op het gedrag van de
gasten? En hoe gastvrij bent u zelf? Test
met ‘Samen Gastvrij’ uw aanpak aan de
hand van vijf praktijkcases.
Bent u al langer bezig met uw nieuwe hore-
cabedrijf? Op samengastvrij.horeca.nl
vindt u handige checklisten waarmee
u op een simpele manier meer inzicht
krijgt in de gastvrijheid van uw bedrijf.
Maak optimaal gebruik van de lijsten
door deze op verschillende tijdstip-
pen en door diverse medewerkers in te
laten vullen. Uit deze lijst ontvangt u
de aandachtspunten voor uw bedrijf,
waarmee u vervolgens direct aan de slag
kunt gaan!
06
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 6 16-12-10 17:28
Heeft u plannen voor een eigen bedrijf? Een
bedrijf starten kan op allerlei manieren: full-
time, parttime of als zzp’er. Wat u ook kiest, u
wilt goed voorbereid aan de slag. Een duidelijk
beeld van de producten of diensten die u wilt
gaan aanbieden is hierbij belangrijk. Maar
heeft u ook bedacht hoe je deze producten nu
daadwerkelijk gaat verkopen? En wat er verder
moet worden uitgezocht voordat het bedrijf
van start kan gaan? Het stappenplan van de
KvK neemt u mee van idee tot uitvoering.
Stap 1: Zoek uit welke kwaliteiten u bezit.
Breng uw eigen kwaliteiten in beeld. Welke
eigenschappen heeft u nodig om uw bedrijf tot
een succes te maken? Denk aan doorzettings-
vermogen, commercieel en � nancieel inzicht,
zelfdiscipline en resultaatgerichtheid. Mist u
bepaalde eigenschappen om goed te kunnen
starten? Zoek op internet naar een seminar of
cursus. Of ga praten met een ondernemer of
specialist uit uw kennissenkring.
Stap 2: Verken de markt en bepaal uw marketingstrategie
Kennis van de markt en de juiste benadering
daarvan zijn van groot belang om succesvol
te kunnen ondernemen. Hoe ontwikkelt de
markt zich? Welke doelgroepen gaat u benade-
ren? Is er behoefte aan uw product of dienst?
Wie zijn uw concurrenten?
Stap 3: Breng uw fi nanciën in kaartWie een bedrijf wil starten, ontkomt er niet aan
de opzet van een stevig onderbouwd � nancieel
plan. Geen bank die mooie ideeën accepteert
zonder een goed overzicht van beschikbare
middelen, winstverwachtingen en lasten op
de korte en lange termijn. Geen idee hoe u een
� nancieel plan moet opzetten? De KvK biedt
een seminar ‘Financiën voor starters’ aan.
Stap 4: Bedenk een bedrijfsnaamEen goede bedrijfsnaam kiezen is een van de
belangrijkste marketingbeslissingen en be-
paalt voor een deel het succes van uw bedrijf.
Is het duidelijk wat u doet met uw bedrijfs-
naam en past deze bij uw activiteiten? Er zijn
tal van zaken waar u aan moet denken bij de
keuze voor een bedrijfsnaam.
Stap 5: Kies een rechtsvormAls starter moet u een keuze maken uit ver-
schillende rechtsvormen. Veel ondernemers
beginnen met een eenmanszaak of een vof als
ze starten. Iedere rechtsvorm heeft zijn eigen
kenmerken. Bedenk goed welke rechtsvorm bij
u en uw bedrijf past.
Stap 6: Bereid u voor op belastingen en administratie
Elke ondernemer krijgt met de belasting-
dienst te maken. Zorg daarom dat u goed op
de hoogte bent van de rechten en plichten op
� scaal gebied. U bent bijvoorbeeld wettelijk
verplicht een � nanciële administratie van uw
werkzaamheden bij te houden. Uw boekhou-
ding is de basis van uw belastingaangifte.
Stap 7: Stel algemene voorwaarden opAlgemene voorwaarden gebruikt u voor over-
eenkomsten met klanten. Voor alle partijen
waar u zaken mee doet, is het direct duidelijk
onder welke condities u levert, betaalt, inkoopt
of verkoopt.
Stap 8: Zorg dat u goed verzekerd bentOndernemen kunt u niet zonder risico’s te
nemen. U loopt bedrijfsrisico’s maar het brengt
ook veranderingen met zich mee voor uw per-
soonlijke sociale zekerheid. Veel risico’s zijn te
verzekeren.
Stap 9: Informeer naar vergunningen en registreer uzelf
Bij het starten van een onderneming komen
heel wat regels, wetten en verplichtingen
kijken. U bent verplicht u in te schrijven bij de
Kamer van Koophandel en de Belastingdienst
maar ook bij het bedrijfschap Horeca en Cate-
ring: www.kenniscentrumhoreca.nl. Boven-
dien dient u te beschikken over vakdiploma’s
zoals ‘Sociale Hygiëne’ (http://www.svh.nl/
Ondernemen).
Stap 10: Aan de slag en klanten vindenU bent zover: het ondernemersplan is geschre-
ven, de � nanciering is geregeld en u kunt van
start. Nu is het zaak om klanten te vinden.
Bijvoorbeeld via uw netwerk. Als starter is
uw slagingskans in het eerste jaar groter als u
samenwerkt met andere ondernemers.
Kijk voor een uitgebreide beschrijving van
iedere stap op www.kvk.nl/stappenplan
Kom langs voor een persoonlijk gesprekDe KvK heeft heel wat informatiemateriaal voor
u ontwikkeld. Maar wilt u meer informatie
over uw speci� eke situatie, kom dan eens
langs voor een gesprek met een van onze vele
specialisten. Zij beantwoorden graag al uw
vragen. Bij de start, maar ook daarna. Zolang
u ondernemer bent. Voor meer informatie kijkt
u op www.kvk.nl/bedrijf_starten
Let op valkuilen!Uit de ervaringen van de geïnter-viewde starters in deze krant en heel veel andere verhalen van starters een paar valkuilen:
Ben een krent!Zeker in het begin moet u bij iedere uit-
gave goed bedenken of die wel nodig is.
Vaak bent u tot aan uw nek toe ge� nan-
cierd. Draai ieder dubbeltje om voordat
u het uitgeeft. Kijk of u zaken die niet
cruciaal zijn later kunt bestellen of even-
tueel tweedehands kunt aanscha� en.
Neem bij de verbouwingsbegroting een
marge onvoorzien, maar geef die alleen
uit als het echt nodig is. Probeer elders te
bezuinigen.
Goed is beter dan best!Als u iets koopt, koop dan een goed
apparaat dat doet wat u wilt dat het doet.
Geef niet meer geld uit aan een nog beter
of het beste apparaat. Goed is goed!
Stap direct naar de gemeente!Het verkrijgen van alle vergunningen
wil nog wel eens tegenvallen en kan veel
langer duren dan u dacht. Begin zo snel
mogelijk met aanvragen.
De omzet is niet de kassa-inhoud!Eerste instinker na opening: de BTW.
Van het geld dat in uw kassa zit moet
eerst nog de BTW af. Reserveer vanaf het
begin geld voor de betaling van BTW.
Wees in het begin uiterst voorzichtig met
het onttrekken van geld aan het bedrijf
voor privé-uitgaven.
Onderschat extra kosten nietU betaalt allerlei heffi ngen en premies.
Dit geldt vooral bij personeel, maar ook
aan de gemeente en instanties betaalt
u allerlei bedragen die bij elkaar fors op
kunnen lopen.
Hoe krijgt u gemotiveerde medewerkers,
zorgt u voor een hoog kennisniveau binnen
uw bedrijf en zorgt u dat uw medewerkers
loyaal zijn? Opleiden is hier een sleutel-
woord. Leermeesters zijn cruciaal bij de
ontwikkeling van leerlingen in de horeca.
Ze begeleiden, delen hun kennis en leiden
de vakmensen van morgen op. Leerlingen
worden zo gemotiveerde medewerkers in
uw bedrijf én houden u op de hoogte van
de ontwikkelingen in het onderwijs.
De horeca kent een rijke traditie van kennis-
overdracht van generatie op generatie.
De spil daarin vervult de SVH Leermeester
die vakmanschap bekwaam doorgeeft aan
de collega’s van de toekomst. Om erkend
leerbedrijf te worden en leerlingen te
kunnen begeleiden, dient u een leermeester
in dienst te hebben. SVH neemt al 25 jaar
het examen SVH Leermeester af. Het
diploma SVH Leermeester is ontwikkeld
door de horecabranche. Daarmee is het
herkenbare kwaliteit voor iedereen die in de
horeca werkt. Het examen SVH Leermeester
is offi cieel geaccrediteerd door de examen-
kamer.
Voor meer informatie over SVH Leermeester
kijk op www.svh.nl/werken
De weg naar een succesvolle start in tien gemakkelijke stappen
Leren van leerlingen
07
www.horecastartersloket.nl
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 7 16-12-10 17:28
Ondersteunende SVH-leermiddelen
Studeren in uw eigen tijd en tempoWilt u ook studeren, maar dan helemaal zelfstandig? Via SVH kunt u verschillende studies helemaal zelf doen.
Handig, want met ondersteunende SVH-
leermiddelen bepaalt u zelf de hoeveel-
heid lesstof die u per keer bestudeert en
hoe lang u erover wilt doen. Als u een
SVH-pakket bestelt, krijgt u het studie-
materiaal in één keer thuis gestuurd.
Het pakket bestaat uit een lesboek en
bijbehorende lesbrieven en/of een DVD
waarmee u zich optimaal kunt voor-
bereiden. Voorbeelden van onder-
steunende SVH-leermiddelen:
• cafébedrijf;
• vakbekwaamheid Restaurantbedrijf;
• horecaportier;
• sociale hygiëne;
• ondernemersvaardigheden.
Meer weten over ondersteunende
SVH-leermiddelen? Kijk op www.svh.nl/
leermiddelenwinkel/lespakketten
Uit veldonderzoek van het bedrijfschap Horeca
en Catering blijkt dat de grootste ergernis voor
horecaondernemers de, met name gemeente-
lijke, wet- en regelgeving is. Er zijn maar liefst
zes verschillende ministeries die de horeca-
branche regels oplegt en deze zijn in sommige
gevallen zelfs tegenstrijdig. Gemiddeld krijgt
een startende horecaondernemer te maken
met 18 instanties en wel 40 te verkrijgen ver-
gunningen en ontheffi ngen. En dat is slechts
een gemiddelde…
Maurice van Erven ontdekte in 2005 de erger-
nis van horecaondernemers en nam de taak op
zich om dit probleem aan te pakken. Horeca1
is een digitaal loket voor het aanvragen van
de gemeentelijke horecavergunningen en
–ontheffi ngen van de gemeente Amsterdam.
Met het project Horeca1, heeft hij wet- en
regelgeving onder de loep gelegd en aanvragen
zoveel mogelijk geprobeerd te versimpelen en
te bundelen. Maurice werkt bij de gemeente
Amsterdam als projectmanager Informatie-
voorziening/projectleider Kwartiermakers-
organisatie Vergunningverlening. We spreken
met hem om te zien hoe het er nu mee staat.
Horeca1 oud nieuws?Enigszins verbaasd was Maurice wel, dat we
hem wilden spreken over het project Horeca1
dat er toch al wel weer even is. Maar blijkbaar
is het toch wel goed om wat extra aandacht te
besteden aan deze service, want van de aan-
vragen die binnenkomen voor vergunningen,
komt slechts 10% binnen via Horeca1, vertelt
Maurice. Dit betekent dat 90% van de horeca
ondernemers toch nog ‘vrijwillig’ aan de balie
gaat staan.
Bedrijven DigiD; er wordt aan gewerktMet Horeca1 worden ‘slechts’ zeven van de
ongeveer 40 vergunningen, ontheffi ngen en
regelingen online aangevraagd. Maar waarom
dan niet allemaal, zul je je afvragen. “Door het
vooronderzoek zijn we erachter gekomen dat
de gemeente goed is voor zeven van de
40 aanvragen”, legt Maurice uit. “Voor de 33
overige vergunningen moet je als ondernemer
bij een van de 17 andere overheidsinstanties
zijn en nog niet alle andere vergunningen kun-
nen digitaal afgehandeld worden. Je belasting-
zaken regel je bijvoorbeeld als particulier
met je DigiD gemakkelijk online, maar een
DigiD voor rechtspersonen, zover zijn we in
Nederland nog niet. Er wordt hard aan gewerkt
om dergelijke authenticatievoorziening voor
rechtspersonen te creëren”, aldus Maurice.
Zodra dat er is, lijkt een volledige digitale
start dus een mogelijkheid te worden. Maar
een aantal vraagstukken lijkt eerst te moeten
worden opgelost, zoals: wie beheert de DigiD,
kunnen dit meerdere personen zijn? Wat als er
dan ruzie ontstaat? Dan kan namelijk één van
de houders van de DigiD het bedrijf in één klap
om zeep helpen.
Horeca1, doe het zelf!“Met Horeca1 vul je online een beslisboom in,
waarbij je aan het eind te zien krijgt, welke ver-
gunningen en ontheffi ngen voor jouw situatie
nodig zijn. Het is een slimme vragenlijst, zoals
we dat noemen en je hebt niet te maken met
‘als dit van toepassing is, ga dan naar vraag …’.
Nee, de antwoorden worden direct toepasbaar
en je krijgt alleen de vragen te zien, die jij dient
te beantwoorden. Naast de vragen staan kleine
vraagtekenicoontjes om je uit te leggen wat met
de vraag wordt bedoeld. Aan het eind rolt er
een volledige aanvraag voor maximaal zeven
gemeentelijke vergunningen uit en kan de
aanvraag in behandeling genomen worden”,
legt Maurice uit. Dus vanaf je computer, thuis
of op de zaak, één digitaal formulier invullen.
Het kan dus bijna niet makkelijker!
Het kan altijd beter…“Nou makkelijker kan het nog wel. We hebben
nu te maken met een gebundelde lijst voor
vergunningen en ontheffi ngen per sector.
Wil je een bedrijf vanaf de grond opzetten,
dan is er een aparte aanvraagprocedure
voor de bouw. Zo hebben we dus nog wel een
‘beslis-bomenbos’”, zegt Maurice. Er wordt
wel continue gekeken hoe en wat er verbeterd
kan worden en dit is dus zo’n puntje. Maar er
wordt hard aan gewerkt, om het proces voor
alle partijen – voor jou als ondernemer, voor
de ambtenaar in kwestie en de inspecteurs –
te vergemakkelijken.
Gelijk aan de slag met Horeca1? Kijk op de
website van Horeca1: www.horeca1.nl
De feiten en de cijfers
“ Met Horeca1 vul je online een beslisboom in”
xxxxxxx
Hayk Simons
Maurice van Erven
08
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 8 16-12-10 17:28
Te hoge kapitaalslasten, medewerkers die
royaal boven CAO-niveau uitbetaald worden,
een te lage productiviteit van de medewerkers
en een ongunstige balans tussen inkoop- en
verkoopprijzen zijn de belangrijkste oorzaken
voor het faillissement van nieuwe horecaon-
dernemingen. Let wel: één op de drie horeca-
bedrijven sluit binnen twee jaar na de opening
reeds gedwongen de deuren. Wil je niet tot
deze groep behoren, dan zul je bij elke uitgave,
iedere investering moeten bedenken of deze
echt nodig is. Hierdoor kun je echt ontzettend
veel geld besparen. De e� ecten van goed
doordachte investeringen bij de start dreunen
tot wel tien jaar door in de rente- en a� ossings-
termijnen die je aan de bank moet betalen!
Niet wat wil je maar wat kun je betalen!Laat je niet te veel leiden door verliefdheid
voor een pand of bedrijf. Nog voordat je aan
het onderhandelen slaat is het verstandig om
vast te stellen wat je kunt betalen. Nadat je
eerst bepaald hebt wat een realistische omzet
is, bereken je wat je maandelijks aan huur of
hypotheek, afschrijvingen en rente kunt
betalen. Vuistregel is dat dit bedrag niet boven
de 20% van de omzet in het eerste jaar mag
uitkomen. Bepaal van tevoren wat je limiet is.
Doe dit niet gevoelsmatig, maar laat bedrijfs-
economische kengetallen het uitgangspunt
zijn. Wordt er een bedrag voor goodwill
gevraagd? Bedenk dat alleen als je een bedrijf
vrijwel ongewijzigd voortzet én de gasten niet
alleen maar voor de huidige eigenaar komen
én er in de afgelopen jaren een overwinst ge-
realiseerd is, je een bedrag voor goodwill kunt
beredeneren en berekenen. Let op, dit laatste
is specialistenwerk! Ons ‘record’ staat op het
terugbrengen van de goodwill van € 300.000
naar € 50.000, gebakken lucht dus.
Bespaar met gemakHet merendeel van de startende ondernemers
dat wij spreken gaat uit van de aanschaf van
nieuw meubilair en apparatuur. Gek eigenlijk
als je bedenkt dat de eerste auto die we kopen
vaak een vierdehandsje is die het prima doet.
De magazijnen van keuken- en meubel-
leveranciers puilen uit met tweedehands, demo-
en lichtbeschadigde goederen. De bedrijfs-
zekerheid is dezelfde als bij nieuwkoop en de
gast merkt het verschil niet. Niet zelden zijn
besparingen tot 30% mogelijk. Een startende
ondernemer met een ijssalon in Drenthe wist
maar liefst € 40.000 te besparen. Dit resultaat
werd bereikt met ijsmachines van anderhalf
jaar oud, een demo vitrinekast en door de of-
ferte van de interieurbouwer uit te onderhan-
delen. In totaal kostte hem dit drie dagen!
De eerste calculatie is een daalder waardNiet alleen op uitgaven, ook op inkomsten
kan ‘bespaard’ worden! Hoe goed doordacht
ondernemersplannen ook zijn, in veel plannen
die wij voorbij zien komen is er niet genoeg
nagedacht over de prijsstelling. Vaak wordt de
gemiddelde bier- of menuprijs van de nabije
concurrentie aangehouden. Het eigen aanbod
kan echter aanleiding zijn om de verkoop-
prijzen naar beneden of juist naar boven bij te
stellen. Een nieuw danscafé in Tilburg hebben
wij enkele jaren geleden een hogere prijsstel-
ling op de dranken geadviseerd van € 0,10 tot
€ 0,30, vanwege het onderscheidende concept.
De ondernemer had in eerste instantie nog de
angst dat hij zich hierdoor buiten de markt zou
prijzen. Het tegendeel bleek waar: de zaak zit
meerdere dagen in de week stampvol en het eer-
ste jaar was het bedrijfsresultaat € 20.000 hoger.
De laatste horde levert ook geld opDoor het nog steeds slechte imago dat de
horeca heeft bij banken is het belangrijk dat je
in het ondernemersplan laat zien dat je over
alle mogelijkheden om geld te verdienen én te
besparen hebt nagedacht. Je krijgt vaak maar
één kans om een bank te overtuigen. Wat
je ook links en rechts in de branche mag
opvangen: met een gedegen, realistisch
ondernemersplan krijgt je altijd een � nan-
ciering los! Veel banken zijn na het lezen
van een ondernemersplan nog niet 100%
overtuigd. Zij vragen je of een onafhankelijk
adviesbureau een haalbaarheidsonderzoek
de plannen kan toetsen. De kosten hiervan
liggen tussen de € 2.000 en € 4.000. Een fors
bedrag, dat zijn we met je eens. Geldklop-
perij horen wij je denken, je hebt toch alles
al doordacht? Naast een kritische toetsing
van het ondernemersplan krijg je echter
ook concrete adviezen die kostenbesparend
en/of omzetverhogend zijn zonder afbreuk te
doen aan het concept. Als wij in de plannen
ook maar één mogelijkheid tot rendements-
verbetering signaleren, dan is de investering
van het haalbaarheidsonderzoek reeds dubbel
en dwars terugverdiend! Wij wensen u een
goede start en een lang, renderend onder-
nemerschap toe!
“ Geld verdienen doe je alvoor de start!”
Hayk Simons van Horeca en Catering Adviescentrum HTC
Eén van de grootste misvattingen binnen de horeca is dat je pas na enkele jaren hard werken geld begint te verdienen. Laatst nog spraken wij een starter, die er van overtuigd was dat de eerste vijf jaar verlies lijden normaal is… Anderen denken dat de horeca een goudmijn is die op hen wacht om ontgonnen te worden. Of en in welke mate je iets overhoudt aan je inspanningen, bepaal je gelukkig grotendeels zelf. Belangrijk is het besef dat je dit al doet ver voor de daadwerkelijke start van je bedrijf. Jouw overlevingskansen in de ‘horeca jungle’ nemen behoorlijk toe als je je enthousiasme, verfrissende ideeën en kennis en kunde koppelt aan de spreekwoordelijke zuinigheid van de Hollander!
Magazine Welkom!Welkom! Is het relatiemagazine van
SVH. Laat u informeren over trends en
ontwikkelingen op het gebied van leren,
werken en ondernemen in de horeca.
Blijf tevens op de hoogte van het laatste
nieuws over SVH-producten en –
diensten. De Welkom! staat vol met
interessante artikelen, handige tips en
het laatste nieuws uit de horecawereld.
Het magazine komt drie keer per jaar
uit en wordt gratis toegezonden naar
horecabedrijven en overige relaties.
Wilt u het blad graag ontvangen? Stuur
dan een e-mailbericht met uw naam en
postadres naar [email protected].
Jaargang 7 | Nummer 1 | Voorjaar 2010
Investeren
Welkom!
Vooruitkijken en durven doen
Magazine voor relaties van SVH
Jaargang 7 | Nummer 1 | Voorjaar 2010Jaargang 7 | Nummer 1 | Voorjaar 2010
Investeren
WelkomWelkomWelkom!Jaargang 6 | Nummer 3 | Winter 2009
Ontwikkelen
Welkom!
Vinden, binden en boeien
Magazine voor relaties van SVH
Vooruitkijken en durven doenVooruitkijken en durven doen
Vinden, binden en boeien
Jaargang 7 | Nummer 3 | Winter 2010
Vakbekwaamheid op nummer één
Welkom!
Kennis, Informatie, Inspiratie & Vakmanschap
Magazine voor relaties van SVH
09
www.horecastartersloket.nl
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 9 16-12-10 17:28
Eén van de belangrijkste fases bij de start van
een eigen bedrijf is het huren of kopen van
een pand. Dit is een specialistisch terrein,
waarop veel mis kan gaan. Belangrijkste fout
die beginnende ondernemers maken is dat
ze ‘verliefd’ worden op een pand en blind zijn
voor de gebreken er van. En dat kan achteraf
een kostbare geschiedenis worden. Vraag op
onderstaande punten schriftelijke garanties.
Ervan uitgaande, dat u niet iedere dag een
horecabedrijf overneemt, is het absoluut aan
te raden om een deskundige makelaar in de
arm te nemen. Koninklijke Horeca Nederland
heeft een aantal adressen van gespecialiseerde
horecamakelaars.
1. Milieu-eisenDe overheid stelt aan horecapanden tal van
bouwkundige eisen. De belangrijkste zijn die
voor de milieu-eisen. Vooral geluidsisolatie
kan grote problemen geven en hoge kosten
vergen als achteraf blijkt, dat het pand niet
voldoet of kan voldoen aan de gestelde of
gewenste eisen. Houd er rekening mee dat als
u zich als nieuwe ondernemer meldt bij de ge-
meente, men u meteen maar eens vereert met
enkele bezoekjes. En dan kan er altijd wel eens
iets niet kloppen.
2. Inrichtingseisen horecabedrijvenOnverminderd het Bouwbesluit moeten horeca-
bedrijven aan een aantal speciale inrichtings-
eisen voldoen. Denk daarbij aan zaken als de
vloeroppervlakte en hoogte van de horeca-
ruimtes, de toiletten en de luchtverversing.
Informeer voor de exacte eisen bij de gemeente
of bij de afdeling Info & Advies van Koninklijke
Horeca Nederland als u aspirant lid bent.
3. BrandveiligheidseisenGemeentes stellen, zeker na de ramp in
Volendam, eisen aan de brandveiligheid
van (horeca)panden. Deze eisen hebben
betrekking op de brandpreventie, het
maximaal aantal toegestane bezoekers en
op de vluchtwegen. Meestal controleert de
brandweer dit. Er gelden algemene landelijk
eisen met uitzondering voor gebouwen met
daarin verschaffi ng van nachtverblijf aan
meer dan 10 personen. Voor die categorie
geldt een gebruiksvergunningplicht.
4. WaarborgsommenWees zeer voorzichtig met het betalen van
waarborgsommen voordat u de beschikking
krijgt over het pand. Schakel eventueel een
notaris in als houder van de waarborgsom.
5. Overdracht van roerende goederenLeg op papier vast welke roerende zaken met
de overdracht meegaan. Als u niets vastlegt,
bijvoorbeeld op een inventarislijst, heeft u
geen enkel recht en zou u tenslotte met een
leeg pand genoegen moeten nemen. Kijk of
de apparatuur goed werkt.
6. Eigendomssituatie van apparatuurNiet alle apparatuur die u ziet staan, hoeft
eigendom te zijn van diegene van wie u het
bedrijf overneemt. Denk aan leasen, bruikleen
of huren. Houd dan rekening met periodieke
betalingen of afnameverplichtingen. Let ook
op onderhoudscontracten.
7. Wijzigingen in de omgevingLet ook op mogelijke veranderingen in de be-
stemmingsplannen, op oprukkende bebouwing
en op wijzigingen in de verkeers- en parkeer-
situatie. Ga na wat de plannen van de gemeente
zijn met betrekking tot openingstijden.
Huurcontracten, waar moet je op letten?
Huurcontracten voor horecabedrijven zijn vrijwel altijd zogenaamde ‘5 plus 5 contracten’ (bedrijfsruimte). Dit betekent dat er meestal een huurcontract wordt afgesloten voor 5 jaar met een optie voor nog eens 5 jaar. De rechtszekerheid voor de huurder is gedurende deze 10 jaar zeer groot. Ook daarna staat u als huurder sterk. Deze huurbescherming geldt niet voor contracten van 2 jaar of korter.
In de meeste gevallen zult u een bestaand huurcontract overnemen. Dit heet ‘indeplaats-
stelling’. Dit betekent, dat u alle rechten en plichten van de vorige huurder overneemt.
De verhuurder is in principe verplicht u op voorstel van de vorige huurder te accepteren
als nieuwe huurder.
Resterende looptijd van het huurcontractKijk eerst hoeveel jaar het contract nog loopt. Na a� oop hiervan kan de verhuurder de huur
verhogen. U moet het daar samen over eens worden. Lukt dat niet dan zal de rechter een
uitspraak doen nadat de huurder en verhuurder gezamenlijk advies gevraagd hebben over
de huurprijs aan een onroerend goed deskundige.
KettingbedingenVaak liggen deze op het vlak van afnameverplichtingen (de bekende brouwerijcontracten),
maar als u een pand huurt van de gemeente zult u juist vaak gebruiksbeperkingen of juist
verplichtingen tegenkomen. Afnameverplichtingen maken uw inkoop 2 tot 3 % duurder.
Afnameverplichtingen aan anderen dan uw verhuurder mogen overigens niet onbeperkt
lang duren.
Onderhoud en garantiesKijk bij een onderhuursituatie goed naar afspraken over onderhoud en aanpassingen. Een
veel voorkomende constructie is die waarbij de brouwerij een pand huurt van een eigenaar
en dit onderverhuurt aan een horecaondernemer. Voor het plegen van (groot) onderhoud
zijn er dan drie partijen in het spel, hetgeen afspraken kan bemoeilijken. Let vooral op de
staat van het onderhoud en laat die goed omschrijven. Let daarnaast op welke garanties de
verhuurder geeft over de wettelijke regels (bv. milieu) waaraan het pand voldoet.
Einde van de huurDe algemene (nieuwe) regel is dat als de hoofdhuur wordt beëindigd door de kantonrechter,
ook de onderhuur eindigt. De hoofdhuurder (dus uw verhuurder) heeft wel een zorgplicht.
Na afl oop van de periode van 5 (+5) jaar kan de verhuurder de huur opzeggen op grond van
wettelijke opzeggingsgronden zoals dringend eigen gebruik of dat hij een nieuwe bestem-
ming op het perceel wil realiseren, die overeenstemt met het dan geldende bestemmings-
plan. Kijk dan of ook andere bestemmingen mogelijk zijn.
Valkuilen bij de keus van een locatie
“Leuk pandje toch?”
10
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 10 16-12-10 17:28
Kamer van KoophandelUw horecaonderneming moet zijn ingeschre-
ven bij de Kamer van Koophandel (KvK).
De KvK vraagt naar de rechtsvorm en de
handelsnaam van uw bedrijf. De kosten die
zijn verbonden aan de inschrijving kunnen
per KvK verschillen.
Bedrijfschap Horeca en CateringNa de inschrijving bij de Kamer van Koophan-
del volgt automatisch de inschrijving bij het
bedrijfschap Horeca en Catering. Het Bedrijf-
schap baseert zich op de gegevens van de
Kamer ter voorkoming van onnodige admi-
nistratieve lasten. Elke ondernemer ontvangt
automatisch een brief met het besluit tot
inschrijving, plus een verzoek om aanvullende
bedrijfsgegevens.
Door registratie van al deze gegevens die we
van u, uw collega’s en uit onafhankelijke on-
derzoeken ontvangen houdt het Bedrijfschap
het beeld van de ontwikkelingen in de branche
actueel, zodat u er pro� jt van kunt hebben.
Op www.kenniscentrumhoreca.nl vindt u
naast praktische informatie namelijk een
verzameling instrumenten waarmee u direct
aan de slag kunt. En waar u meteen resultaat
van heeft.
Gemeente en brandweerAls u een vestigingsplaats heeft uitgekozen,
dan heeft u toestemming van de gemeente
nodig om op de gekozen plaats een horecage-
legenheid te vestigen. Daarnaast moet er in
veel gemeenten een gebruiksmelding worden
gedaan. Openingstijden en terrasvergunnin-
gen zijn zaken die door gemeenten in de
Algemene Plaatselijke Verordening (APV)
worden vastgelegd.
Verder dient uw horecapand aan bepaalde
eisen met betrekking tot de brandveiligheid te
voldoen. Hiervoor raden wij u aan contact op
te nemen met de plaatselijke brandweer.
Drank- en horecavergunningVoor horecabedrijven waar alcoholhoudende
dranken worden geschonken, gelden er extra
eisen. Voor het verstrekken van alcoholhou-
dende dranken moet u bij de gemeente een
Drank- en Horecavergunning aanvragen.
Hierin staan eisen ten aanzien van het be-
drijf, de ondernemer en de bedrijfsleider(s)/
beheerder(s). Zo moet de inrichting van het
bedrijf aan bepaalde voorwaarden voldoen,
dient de ondernemer minimaal 21 jaar te zijn,
dient hij een verklaring van goed gedrag te
hebben en dient hij in bezit te zijn van de SVH
Verklaring Sociale hygiëne.
SVH Verklaring Sociale hygiëne In een horecabedrijf moet er tijdens openings-
tijden altijd een beheerder of bedrijfsleider
aanwezig zijn die voldoet aan de wettelijke eis
van Sociale hygiëne. Als u in het bezit bent van
de SVH Verklaring Sociale hygiëne voldoet u
aan deze wettelijke eis.
Sociale hygiëne leert u verantwoord omgaan
met situaties waarin de veiligheid, de gezond-
heid en het welzijn van uw gasten of/en uw
medewerkers in het geding kan komen. Denk
bijvoorbeeld aan onverantwoord drank- en
drugsgebruik en gokverslaving. U leert hoe u
dergelijke situaties in en rondom uw bedrijf
kunt helpen te voorkomen en hoe u ermee
omgaat als deze zich toch voordoen.
Meer informatieVoor de informatie over de SVH Verklaring
Sociale hygiëne, bel met de Klantenservice van
SVH, telefoon 0900 - 1402 (€ 0,15 per minuut).
Voor meer informatie over horecaopleidingen
en door de branche erkende opleidingsinstitu-
ten. Zie www.svh.nl/leren en kies voor de SVH
Opleidingswijzer.
Meer informatie over vestigingseisen, vergun-
ningen en regelingen kunt u opvragen
bij Koninklijke Horeca Nederland, telefoon
0348 - 489 411, of via www.khn.nl. Ook uw ge-
meente en uw Kamer van Koophandel kunnen
u hierbij verder helpen, kijk op www.kvk.nl
Vestigingseisenvoor de horeca
Om een horecabedrijf te runnen, moet u voldoen aan verschillende wettelijke eisen, een aantal vergunningen aanvragen en inge-schreven staan bij diverse instanties.
Toets uw pand op milieuregels
In het Activiteitenbesluit zijn de algemene milieuregels opgenomen. De algemene milieuregels hebben betrekking op verschillende milieu-aspecten. In het Activiteitenbesluit staan voorschriften op het gebied van o.a.:
• geluid;
• lawaai op straat;
• geurhinder;
• afvalwater;
• afval, water- en energieverbruik;
• veiligheid.
Het is van groot belang, dat u zich er
van overtuigt dat het pand dat u op het
oog heeft, voldoet aan de eisen uit het
Activiteitenbesluit. Met name een voor
geluid slecht geïsoleerd pand kan u op
zeer hoge kosten jagen.
Vraag waarborgen met betrekking tot
het toegestane geluidsniveau (evt. een
akoestisch rapport), de eisen van geur-
hinder van de keuken en de kwaliteit van
de rioleringen (in de keuken zal vaak een
vetafscheider aanwezig moeten zijn).
Schakel bij twijfel altijd een deskundige
in of, als u aspirant-lid van Koninklijke
Horeca Nederland bent, onze regio-
adviseurs.
11
www.horecastartersloket.nl
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 11 16-12-10 17:28
Welke belangrijkste problemen/behoef-ten worden ingevuld? Er is een groeiend tekort aan vakbekwaam
personeel in de horeca! De SVH Toolkit onder-
steunt u bij het tegengaan van de uitstroom
(binden en boeien) van medewerkers en het
vergroten van de instroom van vakbekwaam
personeel (vinden). Door de SVH Toolkit te
gebruiken, kunt ook u een HorecaHeld worden.
Een HorecaHeld is iemand die zijn collega’s
inspireert en verder brengt.
Wat levert het op? De SVH Toolkit is een praktisch hulpmiddel
met tips en instrumenten op het gebied van
personeelsbeleid en helpt u om e� ectief om te
gaan met uw personeel, met als doel hogere
arbeidsproductiviteit en omzetgroei. Met de
toolkit ontvangt u concrete oplossingen, prak-
tische tips en nuttige horecatools die direct zijn
toe te passen binnen uw onderneming. U vindt
in de toolkit hulpmiddelen, uitleg en tips op
het gebied van werving en selectie, het perso-
neelshandboek, de horeca-cao, het voeren van
gesprekken en werkoverleg, informatie om de
werk(plek) gezond te houden, een persoonlijk
ontwikkelplan, het inroosteren van personeel,
tot alles over e� ectief leiding geven, coachen
en motiveren.
Inspanning en aanpakU kunt direct aan de slag met de SVH Toolkit!
Geen idee waar u moet beginnen? Doe dan
eerst de Quickscan. Door een aantal vragen
te beantwoorden krijgt u meteen inzicht in de
aandachtspunten binnen uw personeelsbeleid.
Van daaruit kunt u de toolkit het meest e� ectief
inzetten. Daarnaast kunt u het Verdienmodel
invullen: dat maakt duidelijk hoeveel geld er
te besparen is met de inzet van de toolkit. De
middelen, uitleg en tips in de toolkit zijn kort
en krachtig, simpel en direct toepasbaar en de
SVH Toolkit is gratis te gebruiken.
U vindt de SVH Toolkit op www.horecahelden.nl.
Voor vragen neemt u contact op met de Klanten-
service van SVH via: [email protected], of telefoon
0900 - 1402 (€ 0,15 p/m).
Passie voor Horeca, ook voor ondernemers!Op Passie voor Horeca vindt u handige video’s evenals heel veel informatie uit de SVH-
boeken. Maar Passie voor Horeca biedt méér! U kunt er gratis uw eigen maatwerkinstructies
mee samenstellen in zogenaamde ‘arrangementen’. In een arrangement kunt u bijvoorbeeld
teksten, video’s en bronnen over één bepaald onderwerp overzichtelijk bij elkaar plaatsen.
De informatie uit Passie voor Horeca vult u aan met uw eigen materiaal zoals documenten,
presentaties of instructies. U behoudt de uitstraling van uw eigen zaak door het toevoegen
van uw eigen logo en huisstijl.
Bestaande arrangementen kunt u kopiëren en aanpassen aan uw speci� eke wensen, zoals
uw eigen huisstijl. Daarna bepaalt u zelf wie toegang heeft tot uw materiaal. Uw mede-
werkers en/of leerlingen hebben vervolgens via internet op elk gewenst moment en plaats
toegang tot die beroepsvaardigheden die u als ondernemer belangrijk vindt. Gebruik
Passie voor Horeca bijvoorbeeld voor uw werkinstructies, inwerkprogramma en (bij)-
scholing voor uw medewerkers.
Voor meer informatie over het zelf maken van instructiemateriaal, bel onze Klantenservice
telefoon 0900 – 1402 (€ 0,15 p.m.) of stuur ons een mail via [email protected].
Passie voor Horeca vindt u via www.passievoorhoreca.com
Wordt een HorecaHeld met de SVH Toolkit
Op Passie voor Horeca vindt u handige video’s evenals heel veel informatie uit de SVH-
boeken. Maar Passie voor Horeca biedt méér! U kunt er gratis uw eigen maatwerkinstructies
mee samenstellen in zogenaamde ‘arrangementen’. In een arrangement kunt u bijvoorbeeld
teksten, video’s en bronnen over één bepaald onderwerp overzichtelijk bij elkaar plaatsen.
De informatie uit Passie voor Horeca vult u aan met uw eigen materiaal zoals documenten,
presentaties of instructies. U behoudt de uitstraling van uw eigen zaak door het toevoegen
Bestaande arrangementen kunt u kopiëren en aanpassen aan uw speci� eke wensen, zoals
uw eigen huisstijl. Daarna bepaalt u zelf wie toegang heeft tot uw materiaal. Uw mede-
werkers en/of leerlingen hebben vervolgens via internet op elk gewenst moment en plaats
toegang tot die beroepsvaardigheden die u als ondernemer belangrijk vindt. Gebruik
Passie voor Horeca bijvoorbeeld voor uw werkinstructies, inwerkprogramma en (bij)-
Voor meer informatie over het zelf maken van instructiemateriaal, bel onze Klantenservice
telefoon 0900 – 1402 (€ 0,15 p.m.) of stuur ons een mail via [email protected].
Gespreks-technieken
Personeels-handboek
Inwerk-programma
Leidinggeven
Selectie
Omzetgerichteontwikkeling
€
Werk-gesprekken
WervingHorecaCAO
€
Ontwikkeling
Roosteren
Taakroulatie
Werk/Privébalans Arbo-wet
Passie voorHoreca
Sollicitatie-gesprek
Trainingen &opleidingen
12Het bedrijfschap Horeca en Catering
heeft als belangrijke taak om actuele
informatie over de Nederlandse horeca
te verzamelen en te delen. Ons streven
is om ondernemingen te ondersteunen
met actuele kennis en hulpmiddelen.
Eén van onze instrumenten is de
Bedrijfsvergelijking Horeca: het online
benchmark-systeem voor de horeca.
De voordelen op een rijtje:• direct meer inzicht in uw cijfers;
• een beter bedrijfsresultaat;
• uw cijfers blijven vertrouwelijk,
deelname is anoniem;
• mogelijkheid voor automatische
uitwisseling met uw accountant;
• gratis en alleen voor alle ingeschreven
bedrijven bij het Bedrijfschap;
• resultaten ook op sector- en groepsniveau.
De Bedrijfsvergelijking Horeca.Sinds 2008 heeft het bedrijfschap Horeca
en Catering een digitaal en online � nan-
cieel benchmarkinstrument beschikbaar:
de Bedrijfsvergelijking Horeca. Het gratis
instrument biedt horecaondernemingen
de mogelijkheid om hun � nanciële
prestatie per maand, per kwartaal of per
jaar te vergelijken met soortgelijke be-
drijven in de branche. Als extra biedt de
bedrijfsvergelijking de mogelijkheid om
binnen een ketenorganisatie de gegevens
onderling te vergelijken. Momenteel
doen ruim 1200 unieke bedrijven actief
mee aan het benchmarksysteem!
Hoe werkt de Bedrijfsvergelijking?De Bedrijfsvergelijking gaat in de basis
uit van de informatie van de winst- en
verliesrekening. Omzet in relatie tot de
kosten vormen immers uiteindelijk het
resultaat van het ondernemerschap.
Daarnaast presenteert het systeem een
aantal ratio’s en kengetallen. We streven
er naar de gegevensuitwisseling zoveel
mogelijk automatisch te laten verlopen,
met verschillende ketenorganisaties en
administratiekantoren vindt de gegevens
uitwisseling al automatisch plaats. Na
aanmelding ontvangt de deelnemer een
persoonlijke inlogcode, wachtwoord en
pincode.
Aanmelden voor de BedrijfsvergelijkingOp www.kenniscentrumhoreca.nl kunt
u zich aanmelden voor deelname aan de
Bedrijfsvergelijking. U ontvangt per post
binnen vijf werkdagen uw persoonlijke
inloggegevens, waarmee u direct aan de
slag kunt met de Bedrijfsvergelijking. U
kunt alleen deelnemen wanneer u als
horecaondernemer bij het Bedrijfschap
staat ingeschreven.
“ Administreren is geen doel op zich, het doel van administreren is het krijgen van inzicht”
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 12 16-12-10 17:28
Om te kunnen beoordelen of u van uw zaak
een succes gaat maken, zijn drie dingen heel
belangrijk: uw persoon, uw idee en uw plan.
Uw persoonAls u bij ons komt voor startkapitaal vragen
wij ons af of u zich kunt ontwikkelen tot een
succesvol ondernemer. Beschikt u over genoeg
inzet en doorzettingsvermogen? Heeft u com-
mercieel inzicht? Kunt u uzelf goed verkopen
en straalt u zelfvertrouwen uit? Op onze web-
site hebben wij de E-scan staan. U ziet dan in
één oogopslag wat uw sterke en minder sterke
punten als ondernemer zijn. Niemand is op
alle punten even sterk maar als u weet wat uw
aandachtspunten zijn dan kunt u daarvoor
advies of ondersteuning inschakelen. Natuurlijk
kijken we ook naar uw opleiding en ervaring.
Als die is opgedaan in dezelfde branche, geeft
ons dat houvast. Kortom, we proberen in te
schatten wie u bent en wat u kunt.
Uw ideeHet tweede waar we naar kijken zijn uw idee-
en. Onze ervaring is dat het beter is dat u eerst
een goed idee heeft en daarbij een pand zoekt
dan andersom. Als u uw idee goed weet te
vertellen, duidelijk weet te maken waarom u er
geld mee verdient, wie er bij u gaan komen en
waarom u daar geld overhoudt, dan bent u in
deze fase al een heel eind. Vervolgens bereidt
u uw plannen voor. Naast het ondernemings-
plan zorgt u dat u weet welke vergunningen
nodig zijn, welke eisen u aan het pand stelt
en legt u contact met potentiële leveranciers,
bouwers en adviseurs. Op onze website kunt
u met StartProof snel een ondernemings-
plan in elkaar zetten, maar voeg daar ook uw
eigen verhaal aan toe. Wij hebben liever een
paar kantjes met uw eigen verhaal waarin
goed naar voren komt wat u wilt en hoe u dat
denkt te gaan doen dan een dik rapport van
een adviesbureau die met allerlei kerncijfers
een standaardverhaal zonder geur of smaak
geschreven heeft.
Uw plan: naar de bankAls u uw ideeën goed voor u zelf op papier heeft
staan en goed uit kunt leggen, ga dan eens
een oriënterend gesprek met de bank aan. Of
liever nog, met een paar banken want een goede
ondernemer vergelijkt meerdere partners. Kijk
naar het totale dienstenaanbod van de bank
en staar u niet blind op een rentepercentage.
U gaat immers een relatie aan voor jaren? De
bank zal niet alleen optreden als � nancier,
maar ook als sparring partner. Wij geven u
tips hoe u verder kunt gaan, wij kennen veel
bedrijven en adviseurs die u kunnen helpen,
kortom u krijg een netwerk. Wist u overigens
dat accountants vaak speciale starterstarieven
hebben om u op weg te helpen, bijvoorbeeld
voor het doorrekenen en beoordelen van uw
ondernemingsplan? Zodra u een goed plan
heeft, waar wij ook in geloven, gaat u op zoek
naar een pand. Als u uw huiswerk goed gedaan
heeft, dan kunt u snel bepalen of een pand
voldoet aan uw wensen en wat er nog nodig is.
Dit is namelijk een tijd van snel schakelen: als
u een pand op het oog heeft, zult u in relatief
korte tijd van uw idee een bedrijf moeten
maken. En daarvoor heeft u de gemeente, de
leveranciers en de adviseurs nodig waar u
eerder contact mee gelegd heeft. Zeker als u
ons vraagt een risico met uw bedrijf te nemen
willen wij graag zekerheden hebben. Als u veel
wilt lenen of het risico groot is, vragen wij om
een haalbaarheidsonderzoek. Daarnaast zijn
er andere belangrijke zekerheden, niet eens
in de vorm van onderpand, maar zekerheden
dat in uw pand kan wat u wilt en met het geld
dat u van ons wilt lenen. Dat betekent dat u
bij de gemeente nagaat of er nog problemen te
verwachten zijn met de vergunningen en dat
u eventuele verbouwingen of investeringen
onderbouwt met o� ertes. Dit is ook voor u
van het grootste belang: heel vaak hebben be-
drijven in het begin al de grootste problemen
omdat de vergunningen niet loskomen of er bij
verbouwingen enorme tegenvallers optreden.
Bij het beoordelen van uw ondernemingsplan
kijken we naast de exploitatiebegroting als
geheel vooral naar de vraag hoe u de geplande
omzet denkt te gaan realiseren. U kunt met
kengetallen heel snel schrijven dat uw omzet
€ 300.000,- wordt maar die komt niet vanzelf
binnenlopen. Wij horen graag van u waarom
mensen bij u komen eten, drinken of slapen
en niet bij uw collega’s. De begrote omzet is
natuurlijk vooral heel belangrijk om te achter-
halen wat u per jaar overhoudt. Wij toetsen die
aan bij ons bekende referentiecijfers. Voor de
bank is de liquiditeitsprognose heel belangrijk.
We kijken of uw nettowinst met afschrijvingen
toereikend zijn om de vervangingsinvesterin-
gen en a� ossingsverplichtingen op te kunnen
brengen. Tenslotte kijken we naar uw privé-
uitgaven, want ook ondernemers moeten
leven. Als u uw levenskosten na de start fors
lager begroot dan nu, zullen wij u vragen hoe
u dat gaat realiseren. Het zou zonde zijn als u
uw bedrijf al na korte tijd op zou moeten geven
omdat u geen geld uit het bedrijf kunt halen
om van te leven.
En privé?Soms vinden mensen het vervelend als wij
informeren naar hun privé-leven. Toch hoort
dat ook bij de kennismaking. Bij een goede
inschatting van de succeskansen van een
onderneming spelen ook privé-zaken een rol.
Daar kun je niet omheen. Het exploiteren van
een horecabedrijf heeft verregaande gevolgen
voor het privé-leven. U werkt als veel andere
mensen vrij zijn. Wat vindt uw partner hier-
van? Als u beiden in de zaak gaat werken heeft
u dan nog tijd voor uw kinderen? Als mensen
met z’n tweeën aangeven dat ze ieder 80 uur
per week in de zaak gaan stoppen, dan zullen
wij vaak bij het narekenen meer kosten voor
personeel opnemen. Met z’n tweeën 160 uur
draaien is een goed voornemen maar dat gaat
u niet volhouden.
Zó maakt u een goede kans bij de bank
Jacques Peeters van Rabobank Bedrijvenloket in Utrecht
Om een goede kans te maken bij uw aanvraag voor de fi nanciering van uw nieuwe bedrijf is het belangrijk dat u de bank weet te overtuigen van de kansen van uw plan. Een goede voorbereiding is daarvoor het halve werk.
“ We proberen in te schatten wie u bent en wat u kunt.”
Jacques Peeters
13
www.horecastartersloket.nl
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 13 16-12-10 17:28
10 Tips voor een gezonde fi nanciering1. Een goede (� nanciële) start vergt een
degelijk Ondernemingsplan. Konink-
lijke Horeca Nederland kan u daarbij
helpen. Bel Info & Advies, telefoon
0348 - 489 411 voor een afspraak.
2. Als u geen � nanciële binding heeft
met uw leveranciers kan u dit geld
schelen bij de inkoop bij bijvoorbeeld
brouwerijen (brouwerijcontracten!)
en koffi e handelaren. Accepteer geen
exclusieve afnameverplichtingen.
Dan houdt u uw handen maximaal vrij.
3. Houd in uw begroting rekening met
tegenvallers; neem een post onvoor-
zien op. Ben wel heel kritisch over
meerkosten bij verbouwingen.
4. Verplichte afnameverplichtingen
door leveranciers zijn niet altijd en
voor onbeperkte tijd toegestaan.
Kijk op www.khn.nl wat wel en niet
mag en doe hier uw voordeel mee.
5. U kunt een hoger rendement behalen
als u de � nanciering door een bank
laat verzorgen.
6. Laat u bij het ondertekenen van con-
tracten vooraf deskundig adviseren.
7. Kijk uit voor kortlopende leningen.
Dat maakt uw bedrijf gevoelig voor
rentewisselingen.
8. Bij � nanciering via banken is het
vaak mogelijk te pro� teren van de
Borgstellingsregeling Midden- en
Kleinbedrijf.
9. Om een goed beeld van de markt
te krijgen is het verstandig altijd
meerdere o� ertes bij verschillende
bedrijven aan te vragen.
10. Leden van Koninklijke Horeca
Nederland pro� teren van een groot
aantal � nanciële kortingen bij
leveranciers.
Wat zijn de eigenschappen van een goede startende ondernemer?“De belangrijkste eigenschap van een goede
ondernemer is zijn of haar karakter. Om een
succesvol bedrijf te kunnen voeren moet je
ondernemerschap goed passen bij je onder-
nemingsplan en doelgroep. Als ondernemer
krijgt je slechts één keer de kans om een goede
eerste indruk te maken bij je leveranciers,
� nanciers én bij je gasten. De uitstraling en de
‘ziel’ van je zaak (en die van jezelf) zijn zeer
belangrijk.
Als startende ondernemer moet je een goed
inzicht hebben in de horeca. Inzicht bereik je
door veel ervaring op te doen op de werkvloer
en ervaring als leidinggevende is natuurlijk
ook gewenst. Immers, je team van medewerkers
wordt het uithangbord van je onderneming.
Voor veel ondernemers is het de eerste leiding-
gevende functie die ze hebben, en dat gaat lang
niet altijd meteen goed.
Ondernemers van tegenwoordig moeten, meer
dan vroeger, overal verstand van hebben.
Ze moeten � nancieel onderlegd zijn, goed
met mensen om kunnen gaan, goed kunnen
samenwerken en ze moeten creatief zijn. Naast
deze eigenschappen moet een ondernemer
het juiste karakter hebben en goed begrijpen
wat zijn belangrijkste taak is: “gastvrijheid
verlenen.”
Welke problemen van horecaonderne-mers komen jullie het meest tegen?“Veel startende ondernemers zien de horeca
door een roze bril en krijgen te maken met be-
drijfsblindheid. Hierdoor worden fouten niet of
te laat opgemerkt. Het is belangrijk om continu
en nauwkeurig op je bedrijfsvoering te letten
en foutjes aan te pakken. Een extern bedrijf
dat mystery visits uitvoert kan hierbij helpen.
Denk eraan dat niet jij, maar je gasten je bedrijf
fantastisch moeten vinden!
Veel startende ondernemers lopen ook aan
tegen het feit dat een eigen bedrijf geen 9 tot
5 baan is. Zeker in de opstartperiode van het
bedrijf ben je 24 uur per dag en 7 dagen in de
week bezig met je bedrijf.
Als startende ondernemer moet je je tenslotte
goed realiseren dat het starten van een eigen
bedrijf een � inke impact heeft op je privéleven.
Het is daarom belangrijk dat je eventuele part-
ner je steunt en achter je ideeën staat.’
Welke uitdagingen liggen in het ver-schiet voor startende ondernemers?“De horeca wordt steeds zakelijker, regels en
vergunningen zijn onderdeel van het onder-
nemerschap. De uitdaging is om een profes-
sioneel gerund bedrijf aantrekkelijk te maken
voor je gasten en voor je medewerkers.
Als ondernemer moet je onderscheidend zijn
van de concurrentie, maatschappelijk verant-
woord kunnen ondernemen en je moet, naast
alle voorschriften, alles ook nog leuk vinden!
Vind je het zelf niet meer leuk, dan slaat dit
over op je gasten en dat is niet de bedoeling.
Je verkoopt plezier!
De uitdaging is om je doelgroep, locatie en be-
drijfsformule precies op elkaar af te stemmen.
Dit komt uiteindelijk tot uiting in een onder-
nemingsplan. De combinatie van het juiste
karakter met een goed ondernemingsplan is
de manier om een kansrijk bedrijf te starten
en het leukste beroep ter wereld te hebben!”
Wat kan een brouwer voor mij als star-tende ondernemer betekenen?“Allereerst leveren brouwers een kwaliteitspro-
duct aan de ondernemers. Voor de ondernemer
en de brouwer is het belangrijk dat ook de
uiteindelijke consument die kwaliteit ervaart.
De brouwerij levert daarom niet alleen bier (en
andere dranken) maar zorgt ook voor onder-
steunende materialen, service en activiteiten
die je helpen om de verkoop en (bier-)beleving
te optimaliseren.
Als ondernemer vertegenwoordig je dus de
brouwer. Belangrijk daarbij is ook dat het bier-
merk dat je schenkt goed past bij de identiteit
van je bedrijf. Brouwers zien jou graag als am-
bassadeur van hun biermerken. Het is daarom
belangrijk dat ondernemer en brouwer elkaar
goed aanvullen. Om ondernemers te helpen
heeft AB InBev accountmanagers in dienst die
je op vele fronten kunnen adviseren.
Hoe ziet de horeca er in 2015 uit?“Op de A-horecalocaties zie je nu al steeds
meer ketenvorming. Voor startende onder-
nemers is het steeds moeilijker dit soort
De juiste combinatie van ondernemings-plan en ondernemer!Voor deze Horeca Starterskrant spraken wij met Ronald Panis (Communicatie) en Arjan Knoppert (Conceptontwikkeling) van AB InBev, vooral bekend van Jupiler, Hertog Jan, Dommelsch en speciaalbieren, zoals Hoegaarden en Leffe. Brouwerijgroep AB InBev heeft veel ervaring op het gebied van horeca-ontwikkeling.
“ Succes en mislukking liggen in de horeca vaak dicht naast elkaar. Daarom helpen we graag bij een goede start.”
Ronald Panis en Arjan Knoppert
14
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 14 16-12-10 17:28
Uw eigen horecaonderneming?
U denkt erover om uw eigen horecaonderneming te beginnen? Daar komt heel wat bij kij-
ken. Voor u van start gaat, informeert u zich natuurlijk uitgebreid. Wat zijn de marktkansen?
Wie zijn mijn concurrenten? Voor veel startende ondernemers geldt dat ze uitstekend op de
hoogte zijn van zaken die op hun vakgebied spelen, maar een onderneming voeren is meer.
U moet keuzes maken. Welke rechtsvorm krijgt uw onderneming bijvoorbeeld? Hoe gaat u
uw onderneming � nancieren? Hoe zet u uw administratie op een goede manier op? En hoe
zit het met huisvesting? De keuzes die u maakt, hebben ook gevolgen voor uw belastingen,
verzekeringen en voor de premies sociale verzekeringen die u moet betalen. Wilt u zich
op maat laten informeren, kijk dan ook op onze internetsite onder ‘zakelijk’ én op
www.belastingdienst.nl/starters
Hebt u uw administratie op orde?Voor uzelf is een goede administratie natuurlijk heel belangrijk. Maar ook de Belasting-
dienst stelt eisen aan uw administratie: u moet uw administratie inrichten naar de eisen
van uw bedrijf en zeven jaar bewaren. Ook moet de Belastingdienst uw administratie goed
kunnen controleren. Wat betekent dit voor u? Hieronder ziet u welke onderdelen van de
administratie belangrijk zijn. Natuurlijk is deze informatie niet uitputtend. Meer informatie
leest u op www.belastingsdienst.nl. Daar kunt u ook de brochure ‘Uw bedrijf en het afreken-
systeem’ downloaden.
12345
Hebt u uw administratie op orde?
Voor uzelf is een goede administratie natuurlijk heel belangrijk. Maar ook de Belastingdienst stelt eisen aan uw administratie: u moet uw administratie inrichten naar de eisen van uw bedrijf en zeven jaar bewaren. Ook moet de Belastingdienst uw administratie goed kunnen controleren. Wat betekent dit voor u? Hieronder ziet u welke onderdelen van de administratie belangrijk zijn.
Uwomzetencontantgeld Uwpersoneel
Natuurlijk is deze informatie niet uitputtend. Meer informatie leest u op www.belastingdienst.nl. Daar kunt u ook de brochure Uw bedrijf en het afrekensysteem downloaden.
Dit is een uitgave van:
Belastingdienst
November 2010
U legt alle verkopen in detail vast,bij voorkeur op een moderne kassa.
U neemt personeel in dienst en u legt vast:– kopie identiteitsbewijs– gegevens voor de loonheffing– arbeidsovereenkomst
U telt het geld in de kassa en vergelijkt dit met de X- of Z-afslag en noteert de eventuele kasverschillen (eerste controle).
U plant de werktijden van uw personeel en u maakt hiervoor werkroosters. Deze bewaart u op het bedrijfsadres.
U noteert dagelijks in een (klad)kasboek: – het beginsaldo van de kas– de contante verkopen– de contante uitgaven– de bankopnamen en -stortingen– de privé-opnamen en -stortingen– het boeksaldo van de kas– het aanwezige kasgeld– de eventuele kasverschillen
U noteert de werkelijk gewerkte tijden in de roosters. Deze ingevulde roosters zijn een belangrijke basis voor de betalingen aan uw personeel.
U bewaart zeven jaar:– Z- en X-afslagen van de kassa– kassarollen– digitale kassabestanden– (klad)kasboek
U bewaart zeven jaar:– kopie identiteitsbewijzen– gegevens voor de loonheffing– werkroosters met geplande en werkelijk gewerkte uren
Uwvoordelen:-eenbeterzichtencontroleopuwbedrijf-minderkansopproblemenachteraf
t
t
t
t
t
t
t
tt
locaties te krijgen. Starters zullen daarom slim
moeten zijn in hun bedrijfsvoering, en trachten
om speci� ek, maar toch realistisch te zijn. De
horeca op bijzondere locaties zal in 2015 weer
zijn toegenomen, zoals herbestemde industrie-
panden, voormalige gemeentehuizen, e.d.
Van de traditionele cafés zullen alleen de
beste levensvatbaar zijn. Er blijft marktruimte
voor eetcafés die echt lekkere (bar-)snacks en
gerechten serveren, met enorm goede prijs-
kwaliteitverhouding. Ook het bieden van twee
pilseners op tap en het genieten van speciaal-
bieren maken deel uit van de kwaliteits-
verbeteringen waar de consument om vraagt.
In lijn met de verzakelijking van de horeca
zullen startende ondernemers goed moeten
waken over hun rendement. Om rendabel te
zijn moet je de vaste lasten goed verspreiden
over de openingsuren, maar aan de andere
kant moet je goed opletten om onrendabele
uren te voorkomen.
Het publiek dat zich in de horecamarkt begeeft
kent steeds meer variatie in behoeften en
wordt relatief meer volwassen en ouder. Dit
is een trend die nu al is ingezet en waar je
rekening mee kunt houden bij het maken van
je plannen. Ook zal in de toekomst de bereik-
baarheid van je bedrijf (fysiek én communica-
tief) een nog grotere rol spelen bij het bereiken
van succes. Actief en slim ondernemerschap
is cruciaal voor een gezond en duurzaam
horecabedrijf.”
www.horecastartersloket.nl
15
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 15 16-12-10 17:28
Als u een werknemer in dienst neemt, moet u
dat volgens de Horeca-CAO in een schriftelijke
arbeidsovereenkomst vastleggen.
Het is altijd verstandig om de overeenkomst
schriftelijk vast te leggen voordat uw werkne-
mer bij u gaat beginnen. Dan voorkomt u dat
er achteraf een meningsverschil ontstaat over
wat er nu precies was afgesproken. Het zal
niet de eerste keer zijn dat er een contract voor
bijvoorbeeld een half jaar wordt afgesproken
met de afspraak dat dat allemaal later nog wel
wordt vastgelegd en dat de werknemer zich die
afspraak niet kan herinneren en beweert dat er
een contract voor onbepaalde tijd is afgesproken.
Dan heeft u als werkgever een bewijsprobleem.
Het ligt voor de hand om in een arbeidsovereen-
komst in ieder geval de functie vast te leggen,
het loon en de duur van de arbeidsovereen-
komst (bij een contract voor bepaalde tijd).
Volgens de Horeca-CAO moet u in de arbeids-
overeenkomst de functiegroep die op uw werk-
nemer van toepassing is, vastleggen. Met de
functiegroep is in feite meteen het minimum-
salaris bepaald. De juiste functiegroep voor
een werknemer bepaalt u door zijn werkzaam-
heden te vergelijken met referentiefuncties uit
het Handboek Referentiefuncties Bedrijfstak
Horeca.
Volgens de wet moet u aan uw werknemer een
schriftelijke opgave verstrekken met daarin
gegevens over de aard en inhoud van het
dienstverband, vakantieaanspraken, eventu-
ele deelneming aan een pensioenregeling etc.
Om in één keer aan alle verplichtingen te
voldoen, raden wij u dan ook aan om de
modelarbeidsovereenkomst te gebruiken die
Koninklijke Horeca Nederland voor haar leden
heeft ontwikkeld. Leden kunnen die bestel-
len of downloaden bij Koninklijke Horeca
Nederland.
Heeft u met uw werknemer nog andere af-
spraken gemaakt, bijvoorbeeld over het van
toepassing zijn van een concurrentiebeding,
dan moet u deze afspraken apart en duidelijk
in de arbeidsovereenkomst opnemen. Natuur-
lijk mogen deze aanvullende afspraken niet in
strijd zijn met de Horeca-CAO of met de wet.
Als beginnend ondernemer is het verstandig in
ieder geval de volgende zaken goed in de gaten
te houden:
Overname van personeelAls u een bestaand bedrijf overneemt, moet u
het zittende personeel overnemen met alle be-
staande rechten en plichten. Laat de verkoper
duidelijk omschrijven welke mensen hij onder
welke voorwaarden in dienst heeft; vraag om
de arbeidsovereenkomsten. Wees in het bijzon-
der gespitst op mogelijke ziektegevallen en op
nog uitstaande verplichtingen op het gebied
van vakantiegeld en pensioen en of er wellicht
aanvullende claims van werknemers zijn. Laat
een bepaling in de overnameovereenkomst
opnemen (een zogenaamd vrijwaringsbeding)
dat de verkoper opdraait voor schade en kosten
wanneer u na de overdracht geconfronteerd
zou worden met (arbeidsrechtelijke) lijken uit
de kast.
Inschrijven van (nieuw) personeelAls nieuwe werkgever moet u zich aanmelden
bij de Belastingdienst. De Belastingdienst
zorgt er voor dat relevante gegevens voor uit-
voering van de werknemersverzekeringen bij
het UWV terecht komen. Nieuwe werknemers
meldt u ook hier aan en wel minimaal één dag
vóór indiensttreding!
ArbeidsovereenkomstenAls u personeel in dienst neemt, moet u met
hen een schriftelijke arbeidsovereenkomst
sluiten. Dit is ook in úw belang. Model-
contracten kunt u bestellen of downloaden
bij Koninklijke Horeca Nederland.
ArbeidsvoorwaardenAls u lid wordt van Koninklijke Horeca
Nederland dan moet u uw personeel volgens
de bepalingen in de CAO betalen en behan-
delen. De CAO regelt zaken als vakantiedagen
en werkroosters, functiegroepen voor uw
personeel etc. De CAO biedt echter ook veel
voordelen waarvan juist alleen leden gebruik
kunnen maken!
Het niet volgen van de CAO of bepalingen uit
algemeen arbeidsrecht kan forse claims van
uw personeel tot gevolg hebben. U kunt de
Horeca-CAO bestellen bij Koninklijke Horeca
Nederland telefoon 0348 - 489 489. Het Hand-
boek Referentiefuncties is digitaal beschikbaar
via www.svh.nl
De Horeca-CAO is een overeenkomst met een
minimumkarakter. U mag met uw personeel
daarom betere arbeidsvoorwaarden afspreken
dan de CAO voorschrijft. Minder mag niet,
meer dus wel. Wordt u geen lid van Koninklijke
Horeca Nederland, dan geldt hetzelfde ten op-
zichte van het algemene arbeidsrecht: minder
mag niet, meer wel.
Wat moet u als starter over personeel weten?
Wat staat er in een arbeidsovereenkomst?
Leermiddelen SVH Sociale hygiëneEerst leren dan examen doenU kunt zich bij SVH rechtstreeks aan-
melden voor het examen SVH Sociale
hygiëne. Om uw kans van slagen te
vergroten is het aan te raden eerst een
cursus te volgen. De cursus Sociale
hygiëne wordt door diverse opleidings-
instituten aangeboden. Vaak vindt
het examen aansluitend op de laatste
cursusdag plaats.
Bij de voorbereiding op uw examen kunt
u gebruikmaken van de volgende SVH-
hulpmiddelen:
Totaalpakket SVH Sociale hygiëne Het totaalpakket is het meest complete
pakket dat u kunt bestellen. Het pakket
bevat:
• het cursusboek Sociale hygiëne
• de dvd Gastvrijheid binnen Grenzen
• de examentrainingen SVH Sociale
hygiëne
• vier lesbrieven
Belangrijke onderwerpen uit het boek
zijn aan de hand van praktijkvoorbeel-
den ver� lmd. In het cursusboek wordt
dan ook verwezen naar verschillende
scènes van de dvd Gastvrijheid binnen
grenzen.
De vijf examentrainingen zijn bedoeld
om te oefenen met meerkeuzevragen en
te kijken in hoeverre u de lesstof be-
heerst.
De vier lesbrieven bevatten open vragen
die u beantwoordt en daarna checkt met
de bijgevoegde goede antwoorden.
De onderdelen uit het totaalpakket zijn
ook los te bestellen in de leermiddelwin-
kel op www.svh.nl
16
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 16 16-12-10 17:28
Horeca-CAO2010-2012De huidige Horeca-CAO (2010-2012) is algemeen verbindend verklaard. Dat betekent dat de Horeca-CAO niet alleen geldt voor leden van Koninklijke Horeca Nederland, maar ook voor niet-leden. Op alle arbeidsovereenkomsten die u als horecaondernemer afsluit is dus de Horeca-CAO van toepassing.
De Horeca-CAO komt tegemoet aan de
wensen van zowel werknemers als
werkgevers. De huidige Horeca-CAO
biedt u bijvoorbeeld de volgende zeker-
heden:
• u kunt met een werknemer 6 opeen-
volgende arbeidscontracten voor
bepaalde tijd afsluiten voor in totaal
maximaal 5 jaar in plaats van maxi-
maal slechts 3 voor een totale periode
van maximaal 3 jaar. U bent dus veel
� exibeler;
• u kunt altijd een proeftijd afspreken
van 2 maanden. U kunt arbeid laten
verrichten op alle dagen en tijden op
basis van een jaarurennorm.
De belangrijkste overige bepalingen uit de Horeca-CAO:
• voor wie geldt de CAO?
• het begin en het einde van een dienst-
verband;
• mogelijke proeftijd;
• hoeveel opeenvolgende contracten
voor bepaalde tijd u kunt sluiten
voordat een contract voor onbepaalde
tijd ontstaat;
• de rechten en plichten van de werk-
gever en de werknemer;
• de arbeids- en rusttijden;
• de verlof- en vakantieregeling;
• de functie-indeling, functievervulling
en functiebeoordeling;
• loon, collectieve loonrondes, overwerk-
regeling en toeslagen;
• dienstverband met leerlingen;
• regels met betrekking tot arbeids-
ongeschiktheid.
Voor meer informatie kijkt u op
www.khn.nl/cao
Lekker eten is een kernproduct van de horeca, of het nu om een ijsje gaat of een vijf gangendiner. Hygiënisch werken, meestal voedselveilig
werken genoemd, is daarbij noodzakelijk én
vanzelfsprekend. Ook de horeca moet voldoen
aan internationale eisen, vastgelegd in een uit-
gebreid voedselveiligheidssysteem (HACCP).
Om het de horeca gemakkelijker te maken om
voedselveilig te werken, heeft het bedrijfschap
Horeca en Catering samen met Koninklijke
Horeca Nederland de HACCP-beginselen voor
u uitgewerkt in een Hygiënecode voor de
Horeca. Hierin zijn alleen de processen
beschreven die kenmerkend zijn voor de
horecabranche.
De digitale Hygiënecode voor de horeca is
modulair opgebouwd, waardoor iedere onder-
neming een code op maat kan samenstellen.
Minder pagina’s, meer maatwerk! Onder-
nemers hebben nu niet meer te maken met de
hele Hygiënecode, maar slechts met de onder-
delen die van toepassing zijn op hun bedrijf.
De volledige hygiënecode is ook in gedrukte
vorm beschikbaar. U kunt deze versie be-
stellen via www.kenniscentrumhoreca.nl.
Horecaondernemingen betalen € 24,- en niet-
horecabedrijven € 32,- (bedragen excl. € 4,-
verzendkosten). De code is ook in het Chinees
beschikbaar: op de site kunt u de pdf downloa-
den, of een gedrukte Chinese versie bestellen.
Voor wie is de Hygiënecode bedoeld?De Hygiënecode is bedoeld voor horecabedrijven.
Hiermee wordt bedoeld een hotel-, pension-,
restaurant-, café-, cafetaria-, lunchroom-, of
cateringbedrijf dat bedrijfsmatig dranken,
spijzen of maaltijden verstrekt voor verbruik
ter plaatse of deze bezorgt aan derden. Ook
niet-horecabedrijven, zoals bakkers en slagers,
die vergelijkbare processen hebben, mogen
gebruik maken van deze Hygiënecode.
De Hygiënecode beschrijft de processen die
kenmerkend zijn voor de horecabranche. Wan-
neer er bedrijfsactiviteiten worden verricht die
niet in deze Hygiënecode beschreven zijn, dan
moet u zelf een aanvulling maken op de code
door het toepassen van de HACCP-beginselen.
Wanneer u een andere goedgekeurde hygiëne-
code beter bij uw bedrijf vindt passen, dan mag
u daarvan gebruikmaken indien die activiteiten
binnen de reikwijdte van die code vallen.
Hoe kunt u de code gebruiken? De Hygiënecode is opgebouwd uit losse
onderdelen, de modules. Bij het samenstellen
van uw Hygiënecode via de website van het
Bedrijfschap www.kenniscentrumhoreca.nl,
krijgt u na het beantwoorden van de vragen
alleen de modules met instructies die voor
uw bedrijf van toepassing zijn. Dit betekent
dat u precies die informatie krijgt die voor
uw bedrijfsvoering van belang is. Als er later
zaken veranderen in uw bedrijf, dan moet u de
vragen opnieuw doorlopen om te controleren
of u nog extra documenten nodig heeft.
Extra informatie op www.kenniscentrumhoreca.nlIn de code vindt u op diverse plaatsen verwij-
zingen naar de internetsite van het Bedrijf-
schap. U vindt hier onder andere aanvullende
informatie over speciale bereidingstechnie-
ken, achtergrondinformatie, voorbeelden van
registraties die u kunt gebruiken en informatie
over de wetgeving en de werkwijze van de VWA.
Ambachtelijke IJsbereidingNaast de hygiënecode voor de horeca is er ook
de hygiënecode voor de ijsbereiding. Deze
code is bedoeld voor de ambachtelijke ijsberei-
ders en ijssalons die zelf hun ijs bereiden.
Ook deze code is gratis te downloaden via
www.kenniscentrumhoreca.nl. Begin 2011
zal er een nieuwe hygiënecode voor de ijs-
bereiding van kracht worden en via de website
beschikbaar worden gesteld. Let erop dat u
over de meest actuele code beschikt!
Hygiënecode op maat
Minder lastendruk voor horecaondernemers met digitale Hygiënecode
U kunt het examen SVH Sociale hygiëne
voor horeca of slijters op verschillende ma-
nieren a� eggen:
TeletoetsWilt u snel examen in het Nederlands doen
op een tijd, locatie en datum die u schikt? U
kunt het examen SVH Sociale hygiëne voor
horeca of slijters ook per computer doen.
Op meerdere plaatsen in Nederland kunt u
van maandag tot en met vrijdag gedurende
kantoortijden en soms zelfs ’s avonds het
examen per computer a� eggen. Direct na
a� oop ontvangt u dan het voorlopig resul-
taat. Enkele dagen na het examen ontvangt
u de offi ciële uitslagbrief. Bent u geslaagd,
dan ontvangt u ook de SVH Verklaring
Sociale hygiëne.
Schriftelijk examen in ZoetermeerWilt u drie werkdagen na het examen uw
SVH Verklaring Sociale hygiëne ontvangen?
Dan kiest u voor het schriftelijk examen
in Zoetermeer dat vijf maal per jaar wordt
georganiseerd. Het examen in Zoetermeer
wordt afgenomen in het Nederlands, Grieks,
Italiaans, Turks, Arabisch, Mandarijnenchi-
nees en in het Engels.
Binnen drie werkdagen na het examen
ontvangt u de offi ciële uitslagbrief. Bent u
geslaagd, dan ontvangt u ook de SVH Ver-
klaring Sociale hygiëne.
Schriftelijk examen in Utrecht Vier keer per jaar wordt er in Utrecht het
schriftelijk examen voor horeca en slijters
georganiseerd. In Utrecht wordt SVH Soci-
ale hygiëne voor horeca ook in het Arabisch,
Turks, Engels en Mandarijnenchinees afge-
nomen. Vier weken na het examen ontvangt
u de offi ciële uitslagbrief. Bent u geslaagd,
dan ontvangt u ook de SVH Verklaring
Sociale hygiëne.
De Hygiënecode voor de Horeca zorgt voor een vermindering van de lastendruk bij ondernemers, terwijl de voedselveiligheid gewaarborgd blijft. U kunt de digitale Hygiënecode op maat gratis samenstellen en downloaden via de website van het bedrijfschap Horeca en Catering: www.kenniscentrumhoreca.nl. De Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) gebruikt de Hygiënecode voor de horeca bij de controles van horecaondernemingen. De VWA gaat er bij haar controles vanuit dat u de code in bezit heeft en volgens de code werkt.
Examen SVH Sociale hygiëne
17
www.horecastartersloket.nl
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 17 16-12-10 17:28
In de eerste plaats is Alco Rijksen vooral heel
erg trots dat een langgekoesterde droom is
uitgekomen. “Ik wilde een mooi restaurant in
Amsterdam, maar zag dat als een onbereik-
baar doel. Erik en ik hebben twee restaurants
in Amsterdam waar niemand omheen kan.
We zijn pas 35 en staan al op de kaart.”
PapierwinkelDe jongensdroom begint in 2007. Na een
bezoek aan de Horecastartersdag gaan ze van
start. Een pand zoeken, vergunningen aanvra-
gen, de hele papierwinkel komt op gang. “Dat
viel ons zwaar tegen”, vertelt Rijksen. “Je denkt
dat je alles hebt, komt er weer een nieuwe
vergunning om de hoek kijken.” De twee geven
echter niet op en in november van dat jaar
gaan de deuren open. Recter, afkomstig uit
de televisiewereld, is de commerciële man.
Rijksen zorgt met zijn horeca-achtergrond voor
de vakkennis.
LoveseatLooks is een eigentijds restaurant met een
Frans-Nederlandse keuken, gevestigd in twee
oude grachtenpanden. De clientèle bestaat
voornamelijk uit tweeverdieners afkomstig uit
de hogere klasse, tussen de 25 en 65 jaar oud.
“Wat Looks anders maakt, is de verrassing: de
indeling van het restaurant met een open keu-
ken in het midden, maar ook de menukaart.
We wisselen om de twee weken ons menu.”
Recter vult aan: “Wij durven uitgesproken
te zijn. Als je met een helder concept werkt,
kiezen klanten bewust voor jouw restaurant.”
Het restaurant kan heel wat aan. Groepen
weten het te vinden, maar ook de loveseat voor
verliefde stelletjes is zeer populair.
Blok betonLooks is bijna iedere avond vol. De zaken lopen
zo goed dat de bank van Rijksen en Recter de
heren voorstelt een tweede bedrijf te beginnen.
Rijksen: “We lieten ons oog vallen op een oud
pand van ABN in de Pijp. Zo’n blok beton. Daar
hebben we heel wat aan moeten verbouwen,
voordat Roots de deuren kon openen.” In Roots
vinden gasten een bar met maar liefst veertig
zitplaatsen. Het restaurant heeft een gelijk-
soortige uitstraling als Looks. “Daarin hebben
we ons eerst een beetje vergist”, vertelt Rijksen.
We serveerden gerechten die je in een bras-
serie zou verwachten, maar Roots heeft de
uitstraling van het hogere segment. Het menu
is nu van hetzelfde niveau als Looks.”
MelkkoetjeTerugkijkend zou Rijksen wat langer hebben
gewacht met de start van Roots. “We kregen
heel wat voor onze kiezen in het begin. Niet
alleen de investeringen waren zwaar, we zijn
ook overvallen. Ik kan je verzekeren: dat hakt
er stevig in!” Deze tegenslagen en daarnaast
de crisis zijn voor Rijksen en Recter echter
geen reden om bij de pakken neer te gaan
zitten. Sterker: de twee halen alles uit de kast
om tussen de oren van gasten te komen en te
blijven. Bijvoorbeeld door publiciteit in bladen
als NL20 of Holland Herald, magazine van
KLM. “Dat kost klauwen met geld, maar het
is de investering zeker waard”, aldus Rijksen.
Daarnaast legde de opening van een derde
bedrijf het ondernemersduo geen windeieren.
Rijksen: “Onze keukens zijn in de restaurants
zelf geplaatst. In de kelders hadden we dus nog
ruimte over. Daar worden nu dagelijks spare-
ribs bereid die twee bezorgers rondbrengen.
Een aardig melkkoetje.” Volgens Recter moet
je je in tijden van crisis niet laten verleiden
tot lagere prijzen: “De prijs is een communi-
catiemiddel en zegt iets over het product. In
de zomer bieden wij bijvoorbeeld twee maten
mosselen voor 15 euro en 18,50 euro. De duur-
dere soort verkoopt het beste.”
Eerlijk en openVolgens Rijksen en Recter gaat het niet alleen
om een goede kaart en een mooie aankle-
ding. Het team moet goed met elkaar overweg
kunnen en plezier uitstralen. “Humor neemt
een belangrijke plaats in”, zegt Rijksen. “We
werken keihard met z’n allen en na a� oop
drinken we nog wat. Erik en ik willen niet de
baas spelen, maar midden in ons team staan.”
Daarnaast is het volgens de twee mannen es-
sentieel om altijd eerlijk en open te zijn, ook bij
slechte boodschappen. “Kun je een leverancier
niet betalen, zeg dat meteen en vertel wanneer
je denkt wel te kunnen betalen.”
Het beste advies dat Rijksen kreeg toen hij ging
starten? “Begin er niet aan, haha!” Dan serieus:
“We hebben advies ingewonnen voordat we
begonnen, onder andere bij de Kamer van
Koophandel en hebben daarnaar gehandeld.
We hebben ons goed geïnformeerd en zijn niet
over één nacht ijs gegaan.”
Zeven tips van Rijksen en Recter:1. Begin op tijd met de aanvraag van vergun-
ningen, onderschat de administratieve
rompslomp niet.
2. Zorg dat je huurcontract goed en helder in
elkaar zit.
3. Stel je budgetten ruim op. Het is altijd duur-
der dan je denkt.
4. Maak gebruik van subsidiemogelijkheden
voor starters, er zijn er behoorlijk wat.
5. Laat een marktonderzoek doen.
6. Schrijf een keukenconcept, zo weet je welke
kookstijl je hanteert, welke apparatuur je
nodig hebt en kun je interieur en menukaart
op elkaar afstemmen.
7. Begin niet koste wat het kost een zaak. Wacht
liever een paar jaar als je daarmee een ste-
viger basis kunt opbouwen. Dat scheelt een
hoop slapeloze nachten.
Hip en trendy, dat is Looks in Amsterdam, het restaurant dat Alco Rijksen en Erik Recter in november 2007 startten. Twee jaar later openden ze, ondanks de crisis, een tweede restaurant: Roots. Het geheim van deze twee heren: een uitstekende keuken, een vrolijk team en veel openheid.
Hoe zorgt u voor een optimale omzet in uw nieuwe bedrijf?Start u een bar, café of discotheek? Met
de quiz SVH Raising the Bar ontdekt u
verkoop-methoden die makkelijk en
direct toepasbaar zijn binnen uw dage-
lijkse werkzaamheden.
U krijgt vijf praktijksituaties voorgelegd.
De centrale vraag is: “Wat levert het
meeste rendement op?” Aan het einde
van de quiz ontvangt u een samenvat-
ting in de vorm van TopTips. Daarmee
kunt u direct aan de slag!
Stimuleer ook uw medewerkers om hun
verkooptechnieken te verbeteren. Met
het spelen van de quiz ontdekken uw
medewerkers hoe sterk hun verkoop-
methoden zijn en ontvangen ze boven-
dien handige en nuttige tips om hun
vaardigheden te verbeteren en daarmee
dus uw omzet!
U vindt de quiz op
www.horeca.nl/svhraisingthebar
Hard werken en veel humor
18
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 18 16-12-10 17:29
Is roosteren bij u ook een tijdrovende puzzel? Stelt u zich eens voor: u voert wat basisgege-
vens in een programma en het werkrooster
rolt zo uit uw computer. En met één muisklik
bekijkt u de volledige urenregistratie van
uw personeel. Het is mogelijk met de
SVH Horecaplanner!
De SVH HorecaPlanner is een digitaal hulp-
middel waarmee horecaondernemers en hun
medewerkers zelf hun diensten overzichtelijk
inroosteren.
Met de SVH HorecaPlanner heeft u inzicht in
hoeveel personeel er beschikbaar is, bijvoorbeeld
tijdens drukke dagen en op spitsmomenten.
Daarnaast bent u minder tijd kwijt aan het
inroosteren van medewerkers. De planner
levert bovendien een besparing op de persoons-
kosten op. Deze kan oplopen tot 3% van de
loonsom.
De SVH HorecaPlanner voorkomt dat uw
bedrijf onverwacht onderbezet is. In tien
minuten rolt het complete weekrooster uit de
computer. Collega’s kunnen (na goedkeuring)
hun diensten onderling ruilen binnen het roos-
ter. Ook kunt u gebruik maken van de functie
automatisch een sms versturen als een collega
vanwege ziekte niet kan werken. U heeft met
één muisklik een volledige urenregistratie van
uw personeel en kunt met de budgetfunctie de
totale loonkosten per dag berekenen.
Eenmalig is een tijdsinvestering nodig voor
het nauwkeurig invoeren van alle personeels-
gegevens. Deze inspanning verdient zich later
ruimschoots terug. Een kennismaking met
het systeem kan vrijblijvend. Via SVH maakt
u drie maanden gratis gebruik van de SVH
HorecaPlanner. Daarna betaalt u een beperkte
bijdrage, die veel minder is dan de besparing
die het systeem oplevert.
Contact en informatie Interesse in de SVH HorecaPlanner? Neem dan
contact op met de afdeling Klantenservice van
SVH via: e-mail [email protected], of telefoon 0900 -
1402 (€ 0,15 p/m).
U kunt ook vrijblijvend kennismaken met de
SVH HorecaPlanner via www.svh.nl, kijk hier
onder Ondernemen/Personeelsbeleid. De
SVH HorecaPlanner is ook opgenomen in de
SVH Toolkit www.horecahelden.nl.
Snel en effi ciënt inroosteren met de SVH HorecaPlanner
SVH InwerkProgrammaUw medewerkers snel en doelgericht inwerken? Met het SVH InwerkProgramma stelt u in
een handomdraai een compleet en op maat uitgewerkt inwerkprogramma samen. Resul-
taat: medewerkers die in korte tijd weten waar ze aan toe zijn en e� ectief aan de slag gaan!
Door gebruik te maken van het SVH InwerkProgramma voorziet u al uw medewerkers van
dezelfde bedrijfs- en functie-informatie. Informatie die u als ondernemer belangrijk vindt
en essentieel is voor het uitvoeren van de functie. Zo wordt er geen belangrijke informatie
over het hoofd gezien, waardoor een nieuwe medewerker in korte tijd e� ectief kan worden
ingezet.
Het programma levert dus een forse tijdsbesparing op: medewerkers kunnen zichzelf
inwerken, soms al voorafgaand aan hun eerste werkdag. Als gebruiker kunt u het inwerk-
programma bovendien zo uitgebreid maken als u zelf wilt. Het is bijvoorbeeld mogelijk om
� lmpjes, foto’s of pdf’s van menukaarten toe te voegen. Het doorvoeren van wijzigingen is
snel en eenvoudig.
Na een eenvoudige registratie via internet
krijgt u toegang tot het SVH InwerkPro-
gramma. Eenmalig voert u alle relevante
informatie over uw bedrijf en de functies in.
Hoe uitgebreid of gedetailleerd dit gebeurt,
bepaalt u zelf. Alleen bij veranderingen bin-
nen uw onderneming vergt het programma
nog onderhoud. Tot 1 september 2011 maakt
u geheel kosteloos gebruik van het SVH
InwerkProgramma. Daarna betaalt u een
beperkte bijdrage.
Heeft u interesse in het SVH Inwerk-
Programma? Neem dan contact op met
de afdeling Klantenservice van SVH via:
e-mail [email protected], of telefoon 0900 - 1402
(€ 0,15 p/m). Het is ook mogelijk om
vrijblijvend kennis te maken met het
SVH InwerkProgramma via www.svh.nl,
kijk hier onder Ondernemen/Personeels-
beleid. Het SVH InwerkProgramma is
tevens onderdeel van de SVH Toolkit.
www.horecahelden.nl
De SVH HorecaPlannervoorkomtdat uw bedrijf onverwacht onderbezet is.
Alco Rijksen en Erik Recter
19
www.horecastartersloket.nl
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 19 16-12-10 17:29
ColofonProductie en uitgeverSVH
Postbus 303
2700 AH Zoetermeer
tel. 0900 - 1402 (€ 0,15 p/m)
www.horeca.nl
Grafische vormgevingBouwmeester van Leeuwen, Rotterdam
De Horeca Starterskrant is een samen-
werkingsproject van SVH, Koninklijke
Horeca Nederland en het bedrijfsschap
Horeca en Catering.
www.horecastartersloket.nlDeze Starterskrant is onderdeel van het project Horecastartersloket. Het Horecastartersloket is een initiatief van de werkgeversorganisatie Koninklijke Horeca
Nederland, het bedrijfschap Horeca en Catering en SVH. Het project heeft als doel om u
te helpen bij het realiseren van uw plannen. Een gevleugelde uitdrukking in de horeca
luidt: “Een goede mise en place is de helft van het werk”. Op internet vindt u bij
www.horecastartersloket.nl, via doorlinks naar de drie organisaties, meer waardevolle
informatie voor startende ondernemers.
5000 horecastartersBij een goede voorbereiding van de start van uw horecabedrijf hoort een gedegen
(ondernemings)plan. Met dit plan geeft u een idee handen en voeten. Bedenk dat van de 5000
horecastarters per jaar na drie jaar minder dan 50 % over is. Een realistisch en goed uitgewerkt
ondernemingsplan is de leidraad voor uw toekomstige bedrijfsvoering en is na de start een
toetssteen voor de financiële resultaten. Het plan bevat veel analyse en strategie. U moet het
plan zelf op-stellen. Natuurlijk is het verstandig om daarbij deskundigen te raadplegen.
www.kenniscentrumhoreca.nlHet Bedrijfschap is een digitaal kenniscentrum, waar ondernemingen terecht kunnen voor
actuele marktinformatie en digitale tools voor vergelijking en verbetering van hun bedrijf. Een
kenniscentrum die voor uw onderneming de meest praktisch en innovatieve tools ontwikkelt
en marktinformatie verzamelt. Het hart van ons kenniscentrum is de databank ‘Feiten en
Cijfers’ over de horeca. Daar vindt u cijfers over arbeid en rendement, maar ook informatie
over aanbod en consument. Allemaal bedoeld om uw bedrijfsvoering te verbeteren.
Het Bedrijfschap is onderdeel van de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie (PBO), waarin
werkgevers en werknemers uit de horeca vertegenwoordigd zijn. Samen maken zij beleid voor
de branche. Meer informatie vindt u op www.kenniscentrumhoreca.nl
www.svh.nl/ondernemenOp www.svh.nl/ondernemen vindt u
als starter alles over personeelsbeleid,
bedrijfsvoering, opleiding en veiligheid
en gezondheid op één adres. SVH biedt
u bovendien innoverende producten en
diensten. Speciaal voor ondernemers en
starters zijn ontwikkeld: de SVH Toolkit,
Horecaplanner, Inwerkprogramma
en Passie voor Horeca. Daarnaast
verzorgt SVH branche-examens zoals
Leermeester en Sociale hygiëne.
www.khn.nl
Koninklijke Horeca Nederland heeft
een uitgebreide website. Op de speciale
ledensite vindt u veel informatie over
het starten van een eigen bedrijf. Vanaf
de voorbereiding tot het gesprek bij de
bank, krijgt u in een stappenplan te zien
waar u allemaal mee te maken krijgt.
Ook vindt u een voorbeeld van een
ondernemingsplan, speciaal voor de
horeca. www.khn.nl
Het Horeca ABC, een begrippenlijst op
alfabetische volgorde, is te vinden op
www.kenniscentrumhoreca.nl van het bedrijf-
schap Horeca en Catering. De lijst bevat 352
begrippen, waarvan allen gerelateerd zijn aan
wet- en regelgeving. Want wat zijn AHOJG-
criteria? Waar staat Bibob voor? Wat is de
twaalfdagenregeling? Maar ook; wat is nou
eigenlijk de precieze de�nitie van een horeca-
bedrijf? En wat heeft dit allemaal voor invloed
op uw bedrijf?
‘Aap, noot Mies’ maar dan voor horecaHet Horeca ABC voor horecaondernemers is
geen simpele ‘aap, noot, Mies’, maar wel een
handige begrippenlijst. Naar aanleiding van
de vele vragen die onder andere bij het Bedrijf-
schap binnenkomen over wet- en regelgeving,
is deze tool ontwikkeld. Aangezien wet- en
regelgeving nog steeds ergernis nummer 1 is
bij een ruime meerderheid van de horecaon-
dernemers, is dit waarschijnlijk een geschenk
uit de hemel. Of op zijn minst een erg handige
tool om je een weg te banen door het web van
de wet, met al haar moeilijke woorden en on-
duidelijke begrippen.
Meegaan met de tijdNatuurlijk is het, helemaal in een tijd waar wet-
en regelgeving behoorlijk onder de loep wordt
gelegd, belangrijk om bij de tijd te blijven. De re-
gels van vandaag zijn misschien wel anders dan
die van morgen. De auteur van het Horeca ABC
draagt er zorg voor dit werk de komende jaren
zowel op papier als digitaal te blijven updaten.
Voor ambtenaar, ondernemer en studentDe begrippenlijst van horeca wet- en regelgeving
onder de naam Horeca ABC is ondergebracht bij
het bedrijfschap Horeca. Ondernemer, ambte-
naar of student; iedereen kan hiermee gemakke-
lijk checken hoe het zit met de horeca wet- en
regelgeving. Of u wel twee toiletten moet hebben,
of uw plafond hoog genoeg is om alcohol te
schenken, een druk op de knop en u krijgt het
antwoord. Niet alleen voor (startende) onder-
nemers kan dit digitale horecawoordenboek
handig zijn, ook studenten kunnen hier van alles
vinden voor hun studieprojecten. Zo worden
zij al bekend gemaakt met waar ze allemaal op
moet letten bij het openen en runnen van een
eigen zaak. Alles wat u wilt weten over wet- en
regelgeving op één plek; ideaal toch?
Geen Google search en uren surfenHet Horeca ABC bundelt begrippen binnen
de horeca wet- en regelgeving op alfabetische
volgorde op een locatie. Bijvoorbeeld een ex-
horecaondernemer die weer wilde beginnen,
kon maar geen antwoord vinden op de vraag of
zijn café- en barexamen nog geldig was. Voor
iemand met kennis van wet- en regelgeving
en met een zekere mate van Google search
ervaring, is het antwoord na goed zoeken te
vinden. Maar gemak dient de mens. Eén druk
op de knop in het Horeca ABC en uw antwoord
staat daar. Voor de startende nitwit, maar ook
voor de doorgewinterde ondernemer. Want
zoals u weet verandert er veel door de jaren heen.
Gelijk aan de slag?Wilt u direct aan de slag met het horeca ABC?
Ga dan naar www.kenniscentrumhoreca.nl en
kies voor Horeca ABC. Wilt u nog meer weten
over wet- en regelgeving of heeft u andere
vragen over Horeca en ondernemen? Kijk dan
eens op de site van ‘antwoord voor bedrijven’.
Veel van uw vragen worden hier beantwoord.
www.antwoordvoorbedrijven.nl
Horeca ABC
TIP: Laat u informeren op een beurs
Op één dag alle partijen spreken die voor u als starter van belang zijn? Dat kan! Een beurs
is voor een startende ondernemer een belangrijk medium om aan de juiste informatie te
komen. Gebrek aan kennis en een goede voorbereiding zijn twee van de grootste valkuilen
voor de startende ondernemer.
Op beurzen kunt u zich laten informeren over het horecavak, in gesprek gaan met leveran-
ciers en ideeën opdoen. Informatie die van belang is voor een startende ondernemer is daar
aanwezig. Een beurs biedt de mogelijkheid om alle, voor u van belang zijnde, partijen op
één dag te spreken. Vaak loont het als u zich goed voorbereid op een beursbezoek. Bedenk
welke informatie u nodig heeft en welke bedrijven deze informatie aanbieden.
Tijdens de beurzen worden regelmatig gratis seminars en/of workshops aangeboden.
Kijk dus altijd naar het programma of er voor u interessante onderwerpen tussen zitten.
Op veel van onderstaande beurzen zijn Koninklijke Horeca Nederland (KHN), SVH en het
bedrijfschap Horeca en Catering ook van de partij om uw vragen te beantwoorden. Tot ziens
op deze beurzen!
Horecabeurzen 2011Beurs Locatie MaandHorecava Amsterdam, Rai 10 t/m 13 januari 2011
Wine Professional Amsterdam, Rai 10 t/m 12 januari 2011
Duurzaam Food Congres Hilton Soestduinen 15 januari 2011
BBB/ EFFF Maastricht, Mecc 31 januari t/m 3 februari 2011
European Fine Food Fair Maastricht, Mecc 31 januari t/m 2 februari 2011
HorecaEvenTT Assen, TT Hall 7 t/m 9 februari 2011
Vers vakdagen Hardenberg 14 t/m 16 februari 2011
Zeeuwse Horeca Beurs Goes, Zeelandhallen 28 februari t/m 2 maart 2011
Horeca Fair Emmeloord 7 t/m 9 maart 2011
Venuez Rotterdam, Cruise Terminal 5 en 6 april 2011
Beleef Koffie & Thee Utrecht 15 t/m 16 mei 2011
Horeca Relatiedagen Hardenberg 26 t/m 28 september 2011
Horeca Relatiedagen Gorinchem 4 t/m 6 oktober
Easyfairs Horeca Rosmalen 25 t/m 26 oktober 2011
Food Innovatiedagen Gilze 11 t/m 14 oktober 2011
Culinaire Inspiratiemarkt Veghel 1 november 2011
Nationale Cafetariadag Gilze 8 november 2011
Kruidenier Foodbeurs Houten 10 en 11 november 2011
De Strandbeurs Zoetermeer, Dutch Water Dreams 16 november 2011
Horeca Relatiedagen Venray Nog niet bekend
GildenEvent Cinemec, Ede Nog niet bekend
Food Valley Nog niet bekend Nog niet bekend
een uitgave van
259_HorecaStartersKrant_corr.indd 20 16-12-10 17:29