Hoorwoorden – regelwoorden – inprentwoorden

Inhoudsopgave1Inleiding22Verschillen tussen hoorwoorden, regelwoorden en onthoudwoorden32.1Hoorwoorden32.1.1Wat zijn hoorwoorden?32.1.2Hoe herkennen we de hoorwoorden en hoe schrijven we ze foutloos?32.1.3Toepassingen52.2Regelwoorden72.2.1Wat zijn regelwoorden?72.2.2Hoe herkennen we de regelwoorden?72.2.3Toepassingen112.3Onthoudwoorden122.3.1Wat zijn onthoudwoorden122.3.2Hoe herkennen we de onthoudwoorden122.3.3Toepassingen122.4Herhalingsoefening123Soorten regels123.1De verlengingsregel123.1.1Omschrijving123.1.2Uitzonderingen123.1.3Toepassingen124Literatuur13

Inleiding

Jullie zitten nu in het eerste middelbaar en worden verondersteld de verschillende spellingsregels goed onder de knie te hebben.

In het eerste leerjaar kwamen jullie vooral in contact met hoorwoorden en vorig schooljaar leerden jullie nog heel veel onthoudwoorden. Er tussenin leerden jullie de regels aan.

Het digitale tijdperk zorgt ervoor dat we steeds minder schrijven. We ‘appen’, sms’en, chatten of mailen, waardoor we steeds meer afkortingen gebruiken en hierdoor vervaagt de kennis van de spellingsregels.

Graag zou ik jullie toch even meenemen op mijn tocht doorheen het spellingslandschap. Regels die onvoldoende duidelijk waren, zou ik nu graag met jullie bespreken en verder inoefenen.

Zo hoop ik dit schooljaar fouten als zwaartvis, ik vindt of klokenluider voor eeuwig en voor altijd te verbannen

Veel succes!

Verschillen tussen hoorwoorden, regelwoorden en onthoudwoorden

Hoorwoorden

Wat zijn hoorwoorden?

Het woord spreekt voor zich. Het zijn woorden die je precies schrijft zoals je ze hoort. Het zijn in ieder geval de makkelijkste woorden om op te schrijven. Indien er fouten worden gemaakt dan ligt dit vooral aan moeilijke medeklinkercombinaties zoals /str/, /sch/ of fouten aan tweeklanken vb.: /ui/ /eu/-/ ieuw/,....

(Ceyssens, 2001)

Hoe herkennen we de hoorwoorden en hoe schrijven we ze foutloos?

We herkennen de woorden doordat ze klankzuiver zijn. Dit wil zeggen dat er geen twijfel mogelijk is bij de uitspraak van het woord en de schrijfwijze vb.: bom, leuk.

Hieronder zien jullie 2 tekeningen waarbij alle klinkers – tweeklanken en medeklinkers terug te vinden zijn.

Indien de schrijfwijze van deze letters afzonderlijk gekend is, dan zullen jullie geen problemen ondervinden om hoorwoorden correct op te schrijven. (Ceyssens, 2001)

Figuur 1: de klinkerauto en het medeklinkervliegtuig (Merksplas, 2015)

Zoals ik eerder al zei is het belangrijkste wat je bij deze woorden moet doen goed luisteren.

Onderstaand schema licht toe hoe je precies aan het werk kan gaan.

Figuur 2: schema hoorwoorden(Line, group, Vyver, & technopolis, 2012)

Hoorwoorden –regelwoorden-inprentwoordenPagina 7

Hoorwoorden-regelwoorden-inprentwoordenPagina 10

Toepassingen

Oefening 1: zien en horen

· Schrijf een passend woord bij elke prent

· Denk aan de schrijfstappen

……………………………………………………………….

………………………………………………………………

……………………………………………….

…………………………………………………………………….

………………………………………………………………..

…………………………………………………………………….

Oefening 2: invuloefening

· Zoek het goede rijmwoord

· Denk aan je schema

Oefening 3: borddictee

Regelwoorden

Wat zijn regelwoorden?

Regelwoorden zijn woorden waarbij je geen beroep kan doen op de auditieve kennis van een woord. Hiermee wordt bedoeld dat je niet zomaar mag schrijven wat je hoort. Onze Nederlandse taal beschikt over heel wat woorden waarbij de schrijfwijze te verklaren is door een bepaalde regel. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan de verlengingsregel, de regel van open-en gesloten lettergrepen, de regel van /g/,/ch/ (Ceyssens, 2001)

Hoe herkennen we de regelwoorden?

Regelwoorden zijn eenvoudig te herkennen, doordat er twijfel bestaat over de mogelijke schrijfwijze. Eind /d/ of /t/ op het einde van een woord, enkele of dubbele medeklinker,…

(Ceyssens, 2001)

Verschillende regels op woordniveau:

· Verlengingsregel

Vb.: brood broden

Figuur 3: de verlengingsregel (Ceyssens, 2001)

· Verdubbelings- en weglatingsregel

Vb.: katten, straten,…

Figuur 4:weglatings-en verdubbelingsregel (Ceyssens, 2001)

· Regel /g///ch/

Vb.: recht, vraagt,…

Figuur 5: regel van /g/ – /ch/ (Ceyssens, 2001)

· De werkwoorden

· Tegenwoordige tijd

Vb.: hij loopt

Figuur 6: de tegenwoordige tijd (Ceyssens, 2001)

· Verleden tijd

Vb.: zij fietste (geen klankverandering)

De jongen zwom (met klankverandering)

Figuur 7: verleden tijd (Ceyssens, 2001)

· Voltooid deelwoord

Vb.: mama heeft gewerkt

Figuur 8: voltooid deelwoord (Ceyssens, 2001)

· De meervouden

Figuur 9: meervouden (Ceyssens, 2001)

Toepassingen

Oefening 1: rangschikken

· Rangschik de volgende woorden in de juiste kolom

rooster, bakken, broodtrommel, wordt, gevraagd, knieën, haviken, politici, pony’s, speeltoren, gracht

OnthoudwoordenWat zijn onthoudwoordenHoe herkennen we de onthoudwoordenToepassingenHerhalingsoefening

Soorten regelsDe verlengingsregelOmschrijvingUitzonderingenToepassingen

Literatuur

Ceyssens, M. (2001). Ik scheif faut - omgaan met dyslexie. Tielt: Uitgeverij Lannoo.

https://www.google.be/search?q=bakfiets&rlz=1C1AFAB_enBE456BE494&espv=2&biw=1600&bih=794&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjJxprQgr_PAhVMOMAKHa9JAbcQ_AUIBigB#tbm=isch&q=casper+en+hobbes+go+exploring&imgrc=y_1qkUizfh-WwM%3A, geraadpleegd op 29 september 2016

https://www.google.be/search?q=schooltas&rlz=1C1AFAB_enBE456BE494&espv=2&biw=1600&bih=794&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiW18uNgr_PAhXRFsAKHesXDhkQ_AUIBigB#imgrc=eLtxAbIz905NxM%3A ,geraadpleegd op 22 september 2016

https://www.google.be/search?q=bakfiets&rlz=1C1AFAB_enBE456BE494&espv=2&biw=1600&bih=794&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjJxprQgr_PAhVMOMAKHa9JAbcQ_AUIBigB#imgrc=tB7lPNPOaPDrHM%3A ,geraadpleegd op 22 september 2016

https://www.google.be/search?q=bakfiets&rlz=1C1AFAB_enBE456BE494&espv=2&biw=1600&bih=794&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjJxprQgr_PAhVMOMAKHa9JAbcQ_AUIBigB#tbm=isch&q=lantaarnpaal&imgrc=YUrWgxGmfQraZM%3A, geraadpleegd op 22 september 2016

https://www.google.be/search?q=bakfiets&rlz=1C1AFAB_enBE456BE494&espv=2&biw=1600&bih=794&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjJxprQgr_PAhVMOMAKHa9JAbcQ_AUIBigB#tbm=isch&q=fietspomp&imgrc=VAVSRc9TxuQO9M%3A, geraadpleegd op 22 september 2016

https://www.google.be/search?q=bakfiets&rlz=1C1AFAB_enBE456BE494&espv=2&biw=1600&bih=794&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjJxprQgr_PAhVMOMAKHa9JAbcQ_AUIBigB#tbm=isch&q=botsauto&imgrc=zeJnW-QuziSBsM%3A, geraadpleegd op 22 september 2016

https://www.google.be/search?q=bakfiets&rlz=1C1AFAB_enBE456BE494&espv=2&biw=1600&bih=794&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjJxprQgr_PAhVMOMAKHa9JAbcQ_AUIBigB#tbm=isch&q=broekriem&imgrc=7LM9Senw4cjYwM%3A

Line, t., group, C., Vyver, J. V., & technopolis. (2012). methodes plantyn. Opgehaald van plantyn: http://methodes.plantyn.com/content/assets/taalbende/docs/Handleiding_spelling_4de_leerjaar.pdf

Merksplas, V. (2015). yurls. Opgehaald van yurls les kompas: http://vbs3.yurls.net/nl/page/744261

Reitsma, P., Geelhoed, J., & Leene, A. (sd). zelfstandig spellen. zelfstandig spellen 1. Duivendrecht, Nederland: Bekadidact en paedologisch instituut Amsterdam / Duivendrecht.