Wetboek van Strafrecht in

het algemeenHoofdstuk 15 Lesboek Basisbekwaamheid Buitengewoon

Opsporingsambtenaar

Casus

Een Belgische passagier aan boord van een Nederlands

vrachtschip, haalt uit de koffer van een Soedanese passagier die

bij hem in de hut slaapt, diens portemonnee weg. Het schip is

zojuist aangekomen in de haven van Abu Dabi.

Leg uit of de Nederlandse strafwet van toepassing is en motiveer

je antwoord.

• Wat is materieel strafrecht?

• Waaruit bestaat het Wetboek van Strafrecht?

• Wat zijn algemene bepalingen?

• Wat zijn misdrijven?

• Wat zijn overtredingen?

• Legaliteitsbeginsel.

• Territorialiteitsbeginsel.

• Vlagbeginsel.

Indeling recht Recht

Privaatrecht

Materieel

Burgerlijk wetboek

Formeel

Burgerlijk procesrecht

Wetboek van Burgerlijke

Rechtsvordering

Publiekrecht

Staatsrecht

Grondwet

Gemeentewet

Provinciewet

Bestuursrecht

Algemen wet bestuursrecht

Een aantal losse wetten

Strafrecht

Formeel strafrecht

Wetboek van strafvordering

Materieel strafrecht

Wetboek van strafrecht

Wetboek van Strafrecht

Het Wetboek van Strafrecht bestaat uit 3 boeken:

1.Eerste boek: algemene bepalingen (algemene regels die voor

alle strafbare feiten gelden)

2.Tweede boek: misdrijven (rechtsdelicten, druist in tegen

rechtsgevoel)

3.Derde boek: overtredingen (wetsdelicten, lichtere strafbare

feiten)

Wat is er in het materiële strafrecht

geregeld?

• Het materiële strafrecht is het geheel aan rechtsvoorschriften,

dat aangeeft welke gedragingen strafbaar zijn en welke straf op

welke strafbare gedraging van toepassing is. Het materiële

strafrecht wordt in Nederland voor een belangrijk deel geregeld

in het Wetboek van Strafrecht (Sr).

• Geeft dus antwoord op de volgende Vier vragen die beginnen

met de W. Welke straf, Welke omstandigheid, Wat is strafbaar

en Wie is strafbaar

Welke straf, Welke omstandigheid, Wat is strafbaar en Wie is strafbaar

In welke wettelijke regelingen vinden

we het materieel strafrecht?

1. Wetboek van strafrecht

2. Bijzondere wetten (bijv. WWM, Wegenverkeerswet, Wet

personenvervoer)

3. Lagere regelingen zoals:

• AMvB

• Ministeriële regeling

• Provinciale verordening

• Gemeentelijke verordening

• Verordening van een waterschap (keur)

Stelling.

In Nederland kun je strafbaar worden geacht aan een feit wat op

dat moment nog niet in de wet strafbaar is gesteld.

Is dit waar of niet waar en waarom dan wel?

GEEN STRAF ZONDER WET!

Dit is om burgers tegen de overheid te beschermen tegen de

willekeur van de overheid!

Stelling.Een man pleegt een diefstal op 1 maart van 2016. Op 1 april 2016

wordt de wet gewijzigd waardoor de maximale straf verhoogt

wordt. Op 15 april 2016 komt de verdachte voor de rechtbank.

De rechter zal in dit geval de maximale straf hanteren die op 1

maart 2016 van kracht was en niet die volgens de wijziging van 1

april 2016.

Is dit waar of niet waar en waarom dan wel?

GEEN TERUGWERKENDE KRACHT!

Bij wijziging van de wet zal voor de verdachte meest gunstige

bepaling gelden.

Algemene bepalingen

Art. 1 Legaliteitsbeginsel

Lid1. Geen feit is strafbaar dan

uit kracht van een daaraan

voorafgaande wettelijke

bepaling.

“Straffen met terugwerkende

kracht is niet mogelijk”

Lid2. Bij verandering in de

wetgeving na het tijdstip waarop

het feit begaan is, worden de

voor de verdachte gunstigste

bepalingen toegepast.

Art. 2 Territorialiteitsbeginsel

De Nederlandse strafwet is

toepasselijk op ieder die zich in

Nederland aan enig strafbaar feit

schuldig maakt.

Art. 3 Vlagbeginsel

De Nederlandse strafwet is

toepasselijk op ieder die zich

buiten Nederland aan boord van

een Nederlands vaartuig of

luchtvaartuig aan enig strafbaar

feit schuldig maakt.

Algemene bepalingenVerder bevatten de algemene bepalingen begrippen die betrekking

hebben op:

• De omschrijving wie strafbaar

is als dader en als

medeplichtige

• De strafbaarheid bij een

poging

• De strafbaarheid van

rechtspersonen

• De uitsluiting van straf bij de

strafuitsluitingsgronden

Slotbepaling van artikel 91 Wb Sr

De bepalingen van de Titels I-VIII A van dit Boek zijn ook

toepasselijk op feiten waarop bij andere wetten of verordeningen

straf is gesteld, tenzij de wet anders bepaalt.

Alleen de wet in formele zin (gemaakt door de hoogste wetgever,

regering en Staten-Generaal samen) mag afwijken van de

algemene bepalingen uit het 1e boek Sr.

Een wet in materiële zin (lagere wettelijke bepaling zoals APV,

AMvB, provinciale verordening) kan NOOIT afwijken van de

algemene bepalingen uit het 1e boek Sr)

Misdrijven en overtredingen

Misdrijven

(Rechtsdelict)

• Ernstig strafbaar feit

• Poging is strafbaar

• Medeplichtigheid is strafbaar

• Gevangenisstraf is mogelijk

• Berechting door rechtbank

Overtredingen

(Wetsdelict)

• Licht strafbaar feit

• Poging is niet strafbaar

• Medeplichtigheid is niet

strafbaar

• Geen gevangenisstraf

• Berechting door

kantonrechter

Opdrachten en vragen (inleveren bij de

volgende theorieles HTV)1. Geef bij ieder van de volgende begrippen een eigen voorbeeld, waaruit blijkt wat dit begrip

betekent.

• Legaliteitsbeginsel

• Territorialiteitsbeginsel

• Vlagbeginsel

• Misdrijf

• Overtreding

2. Leg uit of het bij de volgende strafbepalingen om een misdrijf of overtreding gaat.

• Artikel 326 Sr

• Artikel 300 Sr

• Artikel 431 Sr

• Artikel 11 lid 1 en 2 Opiumwet

• Artikel 424 Sr

3. Waarover gaat het materieel strafrecht?

4. Wat is het verschil tussen materieel en formeel strafrecht?

5. Beschrijf de indeling van het wetboek van strafrecht.

6. Wat is het verschil tussen misdrijven en overtredingen?

7. Waarvoor is het onderscheid tussen misdrijven en overtredingen van belang?

8. Wat houdt het territorialiteitsbeginsel in en waar is het vastgelegd?

Vervolg vragen

9. Waar kom je materieel Strafrecht tegen?

10. Wat is er in het materiële strafrecht geregeld?

11. Wat is er voor de verdachte geregeld bij verandering in de

wetgeving?