Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in...

13
2 zomer 2012 Jaargang 59 DE HOGE VELUWE Vrienden van VERENIGING VAN Gehakkelde aurelia 2

Transcript of Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in...

Page 1: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

2 zomer 2012Jaargang 59

De Hoge VeluweVrienden van

Vereniging Van

Gehakkelde aurelia 2

Page 2: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

zomer 2012 3

voorwoord

Geluk hebben of GelukkiG zijn...

Maar wat is werkelijk begrijpen. Is dat het vermogen om het juiste ook te doen als ouders je dat hebben aangeraden? Is dat - volgens Roustang: “Het opgeven van het wachten op een ander verleden door zich op het heden en op de toekomst te oriënteren”, of zijn dat de woorden van Kahlil Gibran: “Het breken van de schaal rond het begrijpen”, een rechtstreekse uitnodiging om groter, breder te gaan denken? Voor velen heeft dichter Rutger Kopland een handreiking in zijn bundel verzamelde gedichten (Wat is geluk): “ Omdat het geluk een herinnering is, bestaat het geluk omdat tevens,

het omgekeerde het geval is, ik bedoel dit: omdat het geluk ons, herinnert aan het geluk achtervolgt het, ons en daarom ontvluchten wij het, en omgekeerd, ik bedoel dit: dat wij, het geluk zoeken omdat het zich, verbergt in onze herinnering en, omgekeerd, ik bedoel dit: het geluk, moet ergens en ooit zijn omdat wij dit, ons herinneren en dit ons herinnert.

Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle herinneringen en ontmoetingen.

eReVooRziTTeRS

Job Drijber, Martin Hijink

beSTuuR

Voorzitter: Jan Trapman , [email protected]: Cees Krijger, [email protected]: Wim Wilhelm, [email protected]: Harmen Harmsma, [email protected] Breukink (bestuurslid). Parkwerkgroepen: Cees Krijger, Natuurgidsen, Hoge Veluwe Themadagen en Crossmedia Eindredactie: Maarten van Basten, [email protected]: Leida van den Brink, dennenscheerders (incl. tuingroep Hubertus, de bouwgroep en het zomerkamp), fauna en flora, publieksmedewerkers, rondleiders Hubertus, winkelmedewerkers. [email protected]

CoÖRDinAToRen (in alfabetische volgorde):Dennenscheerders: Krijno Horlings, [email protected]: Jan Snoijink (a.i.), [email protected]: Niko Visser, [email protected] werkgroep: Wim Wilhelm (a.i.). [email protected]: Jaap Norg (a.i.), [email protected]

Publiekmedewerkers: Henny Rave (a.i.), [email protected] Hubertus: Marry Woudenberg, [email protected]: Riet Schmidt, [email protected]

Beheer Kemperberg: Leida van den Brink, [email protected]: Henny Rave, [email protected] Zomerkamp administratie: Bert Welle, [email protected]

CoMMuniCATie:

Hoge Veluwe Themadagen: Anne-Marie van der Schoot, [email protected] Ledenadministratie: Willem van Wassenberg, [email protected]

Correspondentieadres:Willem van Wassenberg, Parklaan 29, 1601 EL ENKHUIZEN, Tfn. 0228-316392Contributie: ING 951993, t.n.v. Vrienden van De Hoge Veluwe Minimumcontributie = € 25,-- / jaar. Lidmaatschap voor het leven = € 400,--.Leden ontvangen elk kwartaal het Magazine. Adreswijzigingen drie weken van tevoren doorgeven. Opzeggingen vóór 15 november.

Kwartaalblad van de Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe / juni 2012, Jaargang 59, nummer 2colofon

inhoud

De MenS in heT jAChThuiS 4

RuSTGebieDen zijn AlTijD in beweGinG 8

heT uilTje VAn PAblo PiCASSo 10

DooR heT ooG VAn De zoMeR 12

oVeR lAnTAARnTjeS & GlAzenMAkeRS 14

GRoenCuRSuS 17

kAnGoeRoe in wilDPARk 18

bouwPloeG ooGST bewonDeRinG en wAARDeRinG 20

Agenda & verenigingsnieuws 22

Geluk begint in ons hoofd, in ons denken, in ons bewustzijn, in onze verbeelding,

in onze taal. Na de Franse revolutie luidde artikel 1 van de Franse grondwet:

,,Het doel van de samenleving is het geluk van allen’’. Maar welk geluk bedoelen

ze eigenlijk? Welzijn? Welvaart? Wij zijn gelukkig als wij ons bewustzijn vullen

met gelukkige gedachten. Wij zijn ongelukkig als wij ons bewustzijn vullen met

ongelukkige gedachten. In zijn boek “The Consolations of Philosophy” geeft

filosoof Alain de Botton een remedie om de band tussen ongeluk hebben en

ongelukkig zijn te verbreken. Hij stelt: “Wanneer je iets werkelijk begrijpt, kun je

er geen verdriet meer over hebben en ben je dus getroost.”

Maarten van Basten

einDReDACTie

Maarten van Basten [email protected]

Vraag/aanbod jaargangen verenigingsblad:Ron Reitsma, [email protected]

AAn Deze uiTGAVe weRkTen Mee:

(foto’s, teksten en illustraties, in alfabetische volgorde)Maarten van Basten, Hein van Beek, Gerrit Breman, Leida van den Brink, Sylvia Gentenaar, Leo van Klaveren, Ineke Koopmans, Cees Krijger, Cary Markerink, Henny Rave, Ron Reitsma, Ed Quax, Anne-Marie van der Schoot, Evert van Straaten, Tim Termaat, Kars Veling, Yve de vries

DRukweRk en VoRMGeVinG:

GVO drukkers & vormgevers, Ede

Geheel vervaardigd van duurzame materialen.

Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen uit dit tijdschrift is alleen toegestaan met schriftelijke toestemming van de redactie en met bronvermelding. Voor het gebruik van foto’s of andere illustraties is toestemming van de maker nodig. Aan de samen-stelling van dit tijdschrift is de grootste zorg besteed. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken, voor plaatsing aan te passen of in te korten.

Charnière 1, (1952), Martha Pan

Page 3: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

zomer 2012 5 4 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe

Hoe vaak zal zij door de hal zijn gelopen, gasten hebben verwelkomd, afscheid hebben genomen. Hoe vaak zal zij hebben staan wachten op chauffeur Krelis om met ‘de tuf ’ bezoekjes af te leggen, de reis naar Wassenaar te ondernemen, samen met Anton en Henk Bremmer een veiling te bezoeken..

Helene had een haat-liefdeverhouding met het huis. Enerzijds ervoer zij het huis als kunst, pure kunst, waarbinnen het ideële gelijke tred hield met het materiële, anderzijds vlogen de muren haar soms aan en was ze veel liever binnen de eenvoud van ‘Het Klaverblad’, de woonboerderij in Harskamp. Later zal ze van de schepper van het Jachthuis zeggen: ‘Berlage dwingt je muren op’. Muren van eerlijke, Hollandse baksteen weliswaar, harmonisch en evenwichtig de ruimte bepalend, met oog voor de gulden snede, maar toch: muren! Het valt niet te ontkennen dat de muren hier voor een groot deel

overdrachtelijk zijn bedoeld: Berlage ging nogal eens gewoon zijn gang, ‘deed zijn ding’ zouden wij zeggen en had lang niet altijd een open oor voor zijn niet makkelijke opdrachtgeefster.

De rondleiders van het Jachthuis krijgen van de gasten vaak te horen dat ze het huis ongezellig vinden. Het is allemaal net iets té! Zij zijn niet de eersten. Ooit, in de jaren twintig, bezocht de Engelse minister (en zakenman) Sir Eric Geddes het echtpaar Kröller en maakte het nóg bonter. Hij vond het Jachthuis hard en wreed! In een brief aan Geddes schreef Helene: ‘…want ook jij noemde Sint Hubertus een hard en wreed gebouw, wat natuurlijk niet als compliment bedoeld was, maar in mijn oren klonk het als muziek…..omdat ik iedere onvolkomenheid haat en mij erger als dingen niet van alle kanten gezien mogen worden…’ Helenes geloof in het volmaakte….haar levenslied.

Vele, vele gasten hebben gedurende het leven van Helene en anton het huis bezocht. Prins Hendrik van Mecklenburg bijvoorbeeld. Jachtvriend van anton en na

rondleidingen

De MenSin heT jAChThuiS Leo van Klaveren

In de hele vroege uren van donderdag 14 december 1939 overleed Helene Kröller, geboren Müller, in het Jachthuis Sint Hubertus. Haar echtgenoot Anton was bij haar. Die avond krijgt Helenes kist een plek in de hal, overdekt met een zwart kleed en omgeven door dennentakken, seringen en cyclamen. Temidden van enkele exponenten van de kunst waarvoor ze geleefd had, onvervreemdbaar bij het Jachthuis horend: de ramen met de legende, het werk van Mendes da Costa en Altorf, de chinoiserie….

een dag buitenlucht een sigaar in de rookkamer en een pot biljart boven, twee trappen op, in de biljartkamer, precies boven de hal. en passant werden Hendriks financiële problemen opgelost en kwamen er afspraken voor de uitruil van grofwild tussen Kroondomein en Hoge Veluwe. Zo los je dat op!

Minister Marchant kwam op uitnodiging van Anton en Helene naar het Jachthuis toen de financiële situatie van de Kröllers van dien aard was dat er een oplossing moest komen voor de bouw van het huidige museum. Ongetwijfeld zullen Anton en Helene hem het huis hebben laten zien, dat toen nota bene al niet meer hun eigendom was en hem hebben gewezen op de unieke situatie van eenheid in natuur, architectuur en cultuur.

Voor het personeel van de familie moet het huis een wonder zijn geweest van moderniteiten en comfort. De arbeidsverhouding was echter zuiver hiërarchisch. Een soort ‘Upstairs-downstairs’-situatie, waarbij Frau Schultze, hoofd van de huishouding, de orders kreeg en deze dan verder naar ‘beneden’ delegeerde.Inwonend personeel had op zolder een voor die tijd ruime slaapkamer én een badkamer, de bovenverdieping van de westvleugel, boven de keuken, was beschikbaar en Jacob de Jong, de trouwe ziel, die steeds meependelde van Wassenaar naar de Veluwe: van hem weten we niet waar hij zijn hoofd ’s avonds ter ruste legde. Wellicht in de huidige kleine logeerkamer. In ieder geval was ervoor gezorgd

dat familie en gasten het personeel niet op de trap hoefde tegen te komen. Er is overigens in de vroege jaren zeventig een korte documentaire gemaakt met Jacob de Jong in de hoofdrol. Op aandoenlijke wijze vertelt hij over zijn loyaliteit aan de familie Kröller en nee, hij vond het niet erg dat hij vierendertig meter naar de torenkamer moest klimmen om de dame haar thee te brengen….zij liet immers boven de liftdeur openstaan… In de film tikt Jacob in de hal op de bronzen harpij van Mendes. ‘Hoort u wel? Hij is hol! Hij geeft een mep op de gong…..hij haalt Wedgwood kopjes en kristallen glazen uit de buffetkast in de eetkamer en zet deze terug. Kleine dingen die dienstbaarheid uitdrukken. Nog steeds. Dertig jaar na het overlijden van meneer en de dame is Jacob niet los van het Jachthuis.

Jacob de Jong, de butler

Personeel bij dienstgebouw

Frau Schulze en Annie

Helene met kleinzoon Kurt Brückmann op het terras.

'De Prof ', Henry van de Velde, op de binnenplaats in de jaren '20

Page 4: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

6 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe zomer 2012 7

rondleidingen

22 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe

P U U R G E N I E T E NRestaurant de Koperen Kop doet aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

Gelegen in een van de mooiste natuurparken van Nederland maken wij gebruik

van o.a. biologisch afbreekbare bekers, servetten en houten lepels. Verder is min-

stens 40% van onze inkoop biologisch en/of Maatschappelijk verantwoord.

Samen met collega-bedrijf Monsieur Jacques serveren

wij, al enkele jaren, met veel plezier de smaakvolle va-

riant van Darbovens espressobonen onder de naam:

Café Intencion. (www.cafeintencion.nl)

Naast de eerlijke koffie verkopen wij sinds 2003 Well Water,

hierbij gaat 25% van de opbrengst per flesje naar de nodige

waterprojecten in Azië en Afrika ( www.wellwater.nl)

De koperen Kop biedt alle moge-

lijkheden voor een huwelijksfeest,

personeelsfeest, zakelijke brain-

stormsessie, verjaardag en grote

groepen (20 tot 300 personen in

totaal 4 zalen met afgeschermd

terras) voor reserveringen en

overleg zie www.dekoperenkop.nl

Café-Restaurant De Koperen Kop

Houtkampweg 9b, 6731 AV OTTERLO

Gastheer: Bram Simon Thomas

T 0318 - 591289 E [email protected]

F 0318 - 591547 W www.dekoperenkop.nl

Vrienden op vertoon van

jaarkaart 10% korting

op alle spijzen en dranken.

ADVERTENTIE

Op tal van historische foto’s die in en rond het Jachthuis genomen zijn, is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te zien. Op het terras, tijdens wandelingen in het bos, op de staat-siefoto in de theekamer bij het vijft igjarig huwelijksjubi-leum van anton en Helene. Sam speelt in het leven van Helene een grote rol. als werknemer van anton is hij veel op reis maar eenmaal in nederland is hij altijd in de buurt van Helene. nog altijd is er binnen de kleine kring van familieleden die nog leeft , een irritatie als zijn naam valt. ‘Ze’ mochten hem niet en ‘hij’ was er altijd. inderdaad, ook in het Jachthuis had Sam van Deventer zijn eigen kamer. Zelfs zo zeer, dat deze in de offi ciële ruimtebeschrijving van het huis ook aangeduid wordt als zodanig. Zijn kamer lag ook niet in de vleugel van de dienstbaren, maar in de familievleugel, met een speciale trap verbonden.

Na het overlijden van Helene zal Anton nog twee jaar leven. Samen met Sam van Deventer (en in veel mindere mate met zijn nog levende kinderen) regelt hij nog vele zaken. Maar één van de belangrijkste dingen die hij doet is het verbran-den van vele dossiers en papieren. Bouwtekeningen ook. Onder het huis, in de uitgestrekte, onder het gehele huis doorlopende kelder, is onder de theekamer de gietijzeren deur van de tegelkachel daar bóven. Daar is hoogstwaar-schijnlijk de vele correspondentie aan Helene verbrand. De vele brieven die Sam van Deventer aan ‘mevrouwtje’ schreef bijvoorbeeld. Als er net zoveel brieven zouden zijn

bewaard als het aantal dat Helene aan Sam schreef, vieren-dertighonderd, zou er wellicht nóg meer duidelijkheid zijn over de ingewikkelde relatie tussen Helene en Sam.

Anton Kröller overlijdt op 5 december 1941. Gewoon in zijn eigen zitkamer, in zijn stoel. Hij maakt niet meer mee dat Anton Mussert met zijn staf het Jachthuis komt opeisen als hoofdkwartier van zijn NSB. Representatief, jazeker, en bovendien een Gesamtkunstwerk. En Mevrouw was, bij leven, toch Duitse? Deutschfreundlich zelfs? Mussert wordt de deur gewezen. Hij komt er niet in.

Bezoekers van het Jachthuis uit Hoenderloo en Otterlo, van gevorderde leeft ijd, vertellen soms dat het gedurende de bezettingsjaren een komen en gaan was van hoge Duitse militairen en ambtenaren. Ook zij hebben het evenwicht, de balans van het Jachthuis ervaren. Ook zij hebben tegen elkaar gezegd wat zoveel gasten tegenwoordig opmerken: ‘Alles klopt’.

Sam van Deventer was de gastheer destijds. Na de bezetting heeft hij verantwoording afgelegd van zijn gedrag. Ook hij kende het Jachthuis dóór en dóór, net als Jacob de butler. Maar voor hem geen nostalgische documentaire.

Helene wordt de volgende dag met een rouwauto naar het museum gebracht. Anton, de kinderen en kleinkinderen en een handjevol personeel volgen te voet. In het museum wordt zij opgebaard onder de uitgebloeide zonnebloemen van Van Gogh, tussen kleine sparretjes en witte seringen. ‘Weisse Flieder’ zoals zij gezegd zou hebben. Haar hei-mat stond er vol mee. De dag daarop wordt de kist op een zwartgeschilderde Veluwse boerenwagen, getrokken door twee paarden, door de bossen en heide van haar geliefde Hoge Veluwe naar de voet van de Franse Berg gebracht. Daar, op een open plek, tussen de bomen met uitzicht op de wijdsheid van het landschap, wordt zij begraven.Zij geloofde ‘aan het volmaakte van al het gebeuren’.Het Jachthuis behoort daar toe.

De berouwvolle dief

Premier Schermerhorn met de Indonesische delegatie leggen in de tuin van het Jachthuis een persverklaring af rondom de onafh ankelijkheid (1946)

50-jarig huwelijksfeest in 1938

Page 5: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

zomer 2012 9 zomer 2012 98 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe

historie

Ron Reitsma

RuSTGebieDen zijn AlTijD in beweGinGBinnenkort zullen er weer rustgebieden in het Park worden aangepast. Zo is het altijd gegaan en zo zal het blijven gaan want in principe volgen de rustgebieden het wild. Een uitgegroeid bos dat weinig beschutting meer biedt, zal door het wild niet graag gezocht worden, ook al staan er bordjes met 'verboden toegang, rustgebied voor het grofwild' omheen. Wél is het zo dat door het creëren van nieuwe rustgebieden het wild 'gestuurd' kan worden om een bepaald gebied op te zoeken.

Strikt reservaatDeze veranderingen vinden al plaats sinds de eerste rustgebieden werden ingericht in de jaren ’60 al hadden deze gebieden toen een andere naam: “Enkele gedeelten, kenbaar aan groene bordjes met geel opschrift Verboden Toegang werden bestemd tot strikt reservaat en mogen, ook door houders van toegangskaarten, niet worden betreden.”, aldus een beschrijving achterop een plattegrond uit de jaren ’60. Er waren toen 8 ‘strikte reservaten’, bijvoorbeeld ten zuiden van het Jeneverbessenbos (afb . 1), in het Bosje van Staf (afb . 1), ten zuiden van de vijver bij Sint Hubertus (afb . 2), rond het Zwarte Veld (afb . 3) en rond de Valkeniershut bij Hoog Baarlo (afb . 4). Dit laatste rustgebied is in 1968 opgeheven

maar u ziet dat de geschiedenis zich herhaalt want enkele maanden geleden is dit laatste gebied wéér rustgebied geworden (na 44 jaar!).

Bosje van Staf.Het strikt reservaat ten zuiden van het Jeneverbessenbos bleek niet geschikt als rustgebied omdat het tegen het buitenraster lag en het dus voor stropers vrij eenvoudig was om na het stropen via de Harderwijkerweg (N310) te verdwijnen met hun buit........... Om het wild in het gebied van het Oud-Reemsterzand toch beschutting te bieden, werd in 1969 het kleine rustgebiedje in het Bosje van Staf uitgebreid. Het fi etspad dat eerst langs de rand van het Bosje liep, moest daardoor worden omgelegd (afb . 5).

'Reservaten': 1 In het bosje van Staf. 2 Ten zuiden van de vijver

3 Rond het Zwarte Veld. 4 Rond de Valkeniershut bij Hoog Baarlo.

5 Omleggen fi etspad bij het bosje van Staf. 6 Omvang 1981.

7 Uitbreiding 1991. 8 Omvang 1995. 9 Omvang 2010.

Het is erg interessant om op oude plattegronden van de Hoge Veluwe het ‘wandelen’ van de rustgebieden te bekijken. Het Bosje van Staf is als enige gebied al sinds de jaren ’60 rustgebied hoewel de grootte ervan wel steeds veranderde. In de omgeving ervan kwamen en gingen in de loop der jaren de rustgebieden, soms nog net zichtbaar op de afb eeldingen bij dit artikel.

In 1981 was het gebied al een stuk vergroot (afb . 6) en 10 jaar later werd het ruiterpad omgelegd en breidde het rustgebied zich ver naar het westen uit (afb . 7). In 1995 had

het rustgebied zijn grootste omvang, het liep toen bijna door tot aan het Jeneverbessenbos (afb . 8). Daarna heeft het weer behoorlijk wat terrein prijs moeten geven zoals blijkt uit de plattegrond van 2010 (afb . 9).

Zoals het er nu naar uitziet, gaat dit najaar het ecoduct bij Oud-Reemst open en zal het Bosje van Staf wellicht weer van vorm veranderen. Rustgebieden krimpen, groeien, verdwijnen en verschijnen. Zo is het altijd gegaan en zo zal het blijven gaan.

Page 6: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

zomer 2012 11

Johan Frans Choufoer (59): Uit de beeldentuin binnen gevlogen.

aglaia grommers (9): Dit uiltje vind ik super schattig. Het kijkt een beetje bedroefd, maar dat is het denk ik niet.

erna Bijl de Vroe (54): Vogels hebben altijd een grote aantrekkingskracht en Picasso geeft hem iets onbeholpens (vooral de pootjes) waardoor hij lijkt op een uil zoals kinderen hem zouden tekenen.

Jose Leeters (54): Ik zie in deze kleine uil de steenuil die jaarlijks terugkeert in onze appelboom.

ellen Van nieuwkerk (56): Niet voor niks de grote meester! Het kleintje is fragiel en krachtig tegelijkertijd en ook wel een beetje een sprookjesvogeltje.

Leontine Cremers (64): Picasso heeft zo’n grote fantasie en welk materiaal hij ook gebruikt, alles is in evenwicht en klopt. Door een tentoonstelling van de beelden van Picasso ben ik gaan boetseren.

Samuel grommers (12): Deze uil kijkt mooi opzij, net als een echte uil. Ik denk dat het een steenuil is. Hij is ook geheimzinnig. Wat zal hij doen...

Het werk van Pablo Picasso heeft altijd al veel losgemaakt. Het was zijn durf om een statement te maken en om de geest van de beschouwer te bedriegen (‘tromper l’espirit’), maar nooit met de bedoeling om diens oog te misleiden (‘tromper l’oeil’). Wij zien dat hij de materie zo ontstegen was dat hij met afval kunst kon maken en uit een paar eenvoudige elementen een gelaat of een voorwerp kon bouwen. Dit was volstrekt anders dan de vereenvoudiging van de visuele indruk, die de oudere kunstenaars uit zijn tijd realiseerden. Picasso en zijn vrienden weken af van de gebruikelijke expressievorm om de dingen weer te geven zoals ze zich aan het oog voordeden. Zij bouwden een beeld op uit eigen gegevens, zo plastisch en solide als maar mogelijk was en waren duidelijk in hun bedoeling: liever iets te construeren dan te kopiëren.

10 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe

museum

PAblo R. PiCASSo (1881 - 1973)

ik zoek nieT, ik VinDPablo Picasso heeft de kunst driekwart eeuw gedomineerd. Zijn kunst is nog steeds een rijke bron van inspiratie en nieuwe interpretaties. Keer op keer wist hij zich los te ma-ken van de gebaande paden om op overtuigende wijze een nieuwe weg in te slaan. Zijn werk en ontwikkelingsweg zijn de symbolen geworden voor vrijheid en onafh ankelijkheid van denken en doen, niet alleen voor de kunst. Hij bouwde een vormentaal op en boorde thema’s aan die mensen in alle lagen van de samenleving raakten en nog steeds raken. re-cent is dat ook weer gebleken. Het uiltje van Picasso is in het interactieve tentoonstellingsconcept de favoriet gebleken van de 100 beelden waaruit men via het internet kon kiezen.

‘Petite chouette’, uit 1951-1953, is gemaakt van een aardenwerken bakje (dat pottenbakkers in de oven gebruiken om voorwerpen op hun plaats te houden), en metalen voorwerpen als spijkers, schroeven, bouten en moeren en het deksel van een blikje. Een assemblage van gevonden voorwerpen die met behulp van gips tot een beeld zijn gemodelleerd. Het is gemaakt in Vallauris, het zuid-Franse

pottenbakkerscentrum, waar Picasso zich in 1948 met Francoise Gilot vestigde. Het zijn ook de jaren waarin Picasso Baviaan met haar jong maakte, waarin de speelgoedmodellen van een Panhard en een Renault zijn verwerkt als kop. Petite chouette is op dezelfde manier tot stand gekomen: een assemblage van gevonden voorwerpen die met behulp van gips tot een beeld zijn gemodelleerd. Het uiltje is raak uitgedrukt, de stand van zijn lichaam en zijn licht gedraaide kop geven de beeldende vertaling van waakzaamheid waarmee het dier de wereld tegemoet treedt. Meesterlijk opgebouwd is de spanning tussen de ‘echtheid’ van de afgebeelde uil en het gebruik van de alledaagse materialen.

Het digitale tentoonstellingsconcept Expose III is een onderdeel van de tentoonstelling ‘Verlangen naar Volmaaktheid’. Tussen 1 februari en 1 maart 2012 kozen 767 museumbezoekers hun favoriete Top 3 van klein-sculpturen. De 50 werken met de meeste stemmen zijn opgenomen in de tentoonstelling, met een selectie uit alle persoonlijke verhalen en reacties.

1. Het uiltje / Petite chouette Gips, keramiek, metaal, schellak, 1951 - 1953

8. Die Leiter, Armando

10. Das Rad, Armando & Hermann Noack

6. Geen titel, Sjoerd Buisman

4. Nijlpaard, Sjoerd Tom Claassen 9. London Knees, Claes Oldenburg

2. Cylindre obique, Marta Pan 7. Remembrance, Kimio Tsuchiya3. Cylindre D, Marta Pan 5. Charnière 1, Marta Pan

Top 10 (nummers 2 t/m 10)

Johan Frans Choufoer (59):

Hieronder enkele

reacties op

‘Petite chouette’

Page 7: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

12 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe zomer 2012 13

Door het ooG van de foToGRAAf

fotografie

Ontspannen mensen zijn prettig om naar te kijken. Het is prachtig om een kind te zien spelen dat geen erg meer heeft in de mensen om hem heen. Maar ook als hij ziet dat je kijkt, interesseert het een onbevangen kind niet dat je ziet wat hij doet. Onze jeugd is onze toekomst, zij verdienen alle kansen om hun talenten goed te kunnen ontwikkelen. Daar kunnen we niet vroeg genoeg mee beginnen. Onze vereniging doet wat in haar vermogen ligt om kinderen een veilig en kansrijk ontwikkelingspotentieel te bieden. Buiten spelen, frisse lucht, lekkere vuile modderhanden, nestkasten en van alles ontdekken. Gewoon lekker scharrelen in de natuur. Dat is goed voor kinderen en voor volwassenen en het geeft mij de momenten van verstilling om vast te leggen.

Leida v.d. Brink

Page 8: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

14 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe zomer 2012 15

werkelijk overal op de Hoge Veluwe aantreffen. Libellen zijn erg mobiel en verschijnen dan ook snel wanneer de omstandigheden geschikt zijn. Een lantaarntje bijvoorbeeld, zal de weg naar een nieuw gegraven plasje snel weten te vinden! Op de Hoge Veluwe zijn de afgelopen 10 jaar meer dan 40 soorten libellen aangetroffen en dat is een erg hoog aantal. Het Nationaal Park is een belangrijk libellengebied. Ook een aantal bedreigde en zeldzame soorten komt hier nog voor. We bespreken hieronder een aantal talrijke of karakteristieke soorten.

Deelensche Wasch, een goede libellenplek

Watersnuffel

De watersnuffel is de meest talrijke soort van de Hoge Veluwe. Op topdagen kun je soms boven een ven vele honderden tot duizenden watersnuffels zien vliegen. Echt positief is dit niet, want de watersnuffel is een indicator van zure omstandigheden. Juist in sterk verzuurde vennen lopen de aantallen zeer hoog op. De mannetjes vliegen in een rechte lijn heel laag over het water (‘snuffelen’) en gaan regelmatig zitten op uit het water stekende planten.

grote keizerlibelDe opvallende grote keizerlibel, met een felgroen borststuk en een prachtig blauw achterlijf vliegt van half mei tot en met eind oktober. De mannetjes patrouilleren langdurig boven water en oever, waarbij ze hun achterlijf kenmerkend licht gebogen houden. Andere grote libellen worden verjaagd.

Een vliegende grote keizerlibel

ViervlekVanaf begin mei sluipen de larven uit en in de weken daarna is hij volop aanwezig. De Viervlek is onmiskenbaar met zijn bruingrijze kleur en vooral de vier donkere vlekken in beide vleugelparen (waardoor er acht duidelijke vlekken te zien zijn). Dat de Viervlek een voorjaarslibel is kun je ook zien aan zijn uiterlijk. Over het hele achterlijf heeft hij donzige haartjes, die hem een grijs uiterlijk geven. Die haartjes zorgen er voor dat hij de weinige warmte in het voorjaar beter kan vasthouden.

fauna

Libellen zijn met name in de zomer actief en overwinteren bijna allemaal als ei of larve in het water. Ze hebben een bijzondere manier van voortplanten. Het mannetje verplaatst voorafgaand aan de paring, zaadcellen vanuit zijn achterlijf naar een holte net achter zijn borststuk. Tijdens de paring buigt het vrouwtje, dat door het mannetje achter de kop wordt vastgehouden, haar achterlijf naar het borststuk van het mannetje. De vorm die dan ontstaat, noemen we het paringswiel.

Paringswiel steenrode heidelibel

Na de paring gaat het vrouwtje over tot het afzetten van de eitjes. Bij sommige soorten blijven de mannetjes in

tandem aan het vrouwtje vastzitten totdat de vrouwtjes de eitjes hebben afgezet, andere soorten bewaken het vrouwtje tijdens de eiafzet. De vrouwtjes zetten de eitjes af in een vochtige omgeving, meestal in het water of tussen waterplanten. Sommige juffers verdwijnen tijdens de eiafzet zelfs helemaal onder water om hun eitjes in onderwaterplanten af te zetten.

Larven die uit de eitjes komen leven onder water en zijn echte jagers. Onder andere wormpjes, muggenlarven en kikkervisjes staan op het menu. De larve groeit, vervelt een aantal keren en ondergaat veranderingen die hem voorbereiden op een leven als volwassen libel. Hoe lang die ontwikkeling duurt, is afhankelijk van de soort. Bij de meeste soorten duurt dat ongeveer 1 of 2 jaar, met uitersten tot vijf jaar! Veel langer dus dan hun leven als volwassen libel. Als de larve voldoende is ontwikkeld, begint het zogenaamde uitsluipen. De larve kruipt uit het water en gaat aan een rechtopstaande waterplant hangen. Riet, zeggen of biezen zijn goede voorbeelden hiervan. Dan barst de huid achter de kop open. De libel kruipt uit het larvehuidje en vervolgens worden de vleugels en het achterlijf opgepompt. De lege larvehuidje blijft achter op de stengel. Je kunt die huidjes vinden door te zoeken in de oeverzone, tot ongeveer een halve meter boven het water, tussen de stengels van de planten. Libellen zelf leven van allerlei vliegende insecten.

Het uitsluipen van een grote keizerlibel

Libellen op de Hoge VeluweLibellen planten zich voort bij water, maar als de dieren nog jong en nog niet geslachtsrijp zijn zitten ze soms kilometers van het dichtstbijzijnde water vandaan. Je kunt ze dus

Over lAnTAARnTjeS& GlAzenMAkeRS

Ineke Koopmans & Kars Veling, De Vlinderstichting Vrijwel iedereen ziet op warme zomerdagen op de Veluwe wel kleine blauwe juffers en grote libellen

vliegen. Wat veel mensen niet weten, is dat in Nederland ongeveer 65 soorten libellen voorkomen.

Vergeleken met de ons omringende landen is dat veel, zeker wanneer je bedenkt dat Nederland erg

klein is. Dit komt omdat Nederland bijzonder rijk is aan water en waterrijke natuurgebieden.

Vennen, rivieren en beken: we hebben het allemaal. Op de Hoge Veluwe zijn de afgelopen 10 jaar

meer dan 40 soorten aangetroffen.

Ei-afzet azuurwaterjuffer Watersnuffel, typisch voor zure vennen

Page 9: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

16 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe zomer 2012 17 zomer 2012 17

Een van de talrijkste libellen: viervlek

Zwarte heidelibelDe zwarte heidelibel komen we juist meer tegen in de tweede helft van de zomer. Het is een ‘echte libel’ , maar wel een van de kleinere. De vrouwtjes zijn geel met zwart,

de geslachtsrijpe mannetjes worden bijna helemaal zwart. Ze zitten op stengels langs de waterkant, maar hebben geen vaste zitplaats. Ze vliegen regelmatig kleine stukjes en zoeken daarbij naar vrouwtjes om mee te paren.

VenglazenmakerDe venglazenmaker staat op kwetbaar op de Rode Lijst. Venglazenmakers zijn vooral in de middag actief. Jagende dieren worden vaak langs bosranden en boven beschutte heidevelden gezien, op meestal meer dan drie meter hoogte. Mannetjes verdedigen een territorium bij het water door op ca. een meter boven water en oevervegetatie heen en weer te vliegen en regelmatig stil te hangen in de lucht. Ze houden hierbij het achterlijf recht en schuin omhoog, in tegenstelling tot mannetjes grote keizerlibel, die hun achterlijf horizontaal en licht naar beneden gekromd houden.

Een Rode Lijstsoort: venglazenmaker

Vervolg-Groencursus start in oktober.In oktober 2012 starten we met een Vervolg-Groencursus. In 7 bijeenkomsten komt een breed scala van onderwerpen aan de orde. Vrienden met een basiskennis van de cultuur en na-tuur worden uitgenodigd zich in te schrijven. Er zijn nog enige plaatsen beschikbaar. Het is niet persé nodig dat u de basis-groencursus heeft gevolgd. Het programma bestaat uit een theoretisch gedeelte in de ochtend, gevolgd door een excursie na de lunch. Onderwerpen zijn o.a.: bodemleven, water op en onder de Veluwe, kleine zoogdieren en diersporen, landschap als geheugen met het onderdeel Fliegerhorst Deelen, mossen, varens en korstmossen, vogels en Darwin en een nieuwe kijk op de natuur. Het zijn op zichzelf staande onderwerpen. De cursus wordt 1x per maand gegeven en altijd op vrijdag. Wie interesse heeft, kan zich aanmelden bij Henny Rave: [email protected] of telefonisch 06-49938488.

Basis Groencursus oktober 2011 – april 2012succesvol afgesloten“Hoe raken we ze kwijt in de Kemperberg”, was de vraag die Jaap Norg en ik elkaar stelden, toen we 48 aanmeldingen had-den gekregen voor de Basis-Groencursus. Eigenlijk wilden we geen mensen teleurstellen, en gelukkig wist het Bestuur raad. “Gewoon de leuningen van de stoelen slopen, dan passen er 50 in”. Het was passen en meten en strak organiseren. Wanneer men in de pauze koffie ging halen in de keuken dan draaide iedereen rechtsom om de keukentafel zodat men elkaar niet in de weg liep. Of deze discipline bijdroeg aan het saamhorig-heidsgevoel vanaf de eerste cursusdag; het kan maar zo. Ieder-een nam een taak op zich bij inrichten en opruimen, maar dat had ook een andere reden. Na de theoretische cursusochtend

wilde men naar buiten. In het veld zoeken wat we die ochtend hadden gezien en gehoord tijdens de presentatie. Het afwisselende programma werd door een aantal docenten gebracht, ieder gespecialiseerd in zijn of haar onderdeel. De onderwerpen herfstverschijnselen, geschiedenis, monumenten en beelden, flora en fauna, het ontstaan van het landschap en als laatste insecten, passeerden de revue. Van elk cursusonder-deel werd een syllabus uitgegeven, zodat men aan het eind van de cursus een naslagwerk had opgebouwd. Voortaan zullen de cursisten niet zomaar meer een wandeling in het Park kunnen maken. Met de opgedane kennis zal veel meer worden ontdekt, anders naar de natuur worden gekeken. De laatste cursusdag werd afgesloten met een toets. Best een beetje spannend, maar iedereen had ruim voldoende gescoord, zodat de voorzitter van de Vrienden, Jan Trapman, aan iedereen een certificaat kon uitreiken en door hem de docenten, Atze Oskamp, Bart Boers, Marry van Woudenberg, Jaap Norg, Henny Rave, werden be-dankt. De cursusdag werd feestelijk afgesloten met zelfgemaakt gebak door een aantal cursisten.

verenigingsnieuws

GRoenCuRSuS

Waterjuffers en echte libellen.Libellen worden in twee groepen onderverdeeld: de waterjuffers en de ‘echte libellen’. Juffers zijn slanke en meestal kleine libellen die rustig vliegen. In rust liggen de vleugels meestal langs het achterlijf. Het lantaarntje, de azuurwaterjuffer en de vuurjuffer zijn waterjuffers die veel voorkomen. ‘Echte libellen’ zijn veel robuuster. Het zijn vaak goede en snelle vliegers en de achtervleugel is breder dan de voorvleugel. In rust houden ze hun vleugels uitgespreid. De blauwe glazenmaker en de platbuik zijn voorbeelden van echte libellen.

Meer weten? Ga naar: www.libellennet.nl of naar www.vlinderstichting.nl.

Een mannetje zwarte heidelibel

Een juffer: hout-pantserjuffer

Een ‘echte libel’: paardenbijter

Henny Rave

Page 10: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

18 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe zomer 2012 19

bron: Barneveldse Krant 21 juni 1921.

Uiteraard heb ik geprobeerd te achterhalen wat er van de opgezette kangoeroe is geworden, maar het is me tot nu toe niet gelukt om de opgestopte en waarschijnlijk mottige kangoeroeresten te vinden bij de familie Westerneng of in een lokaal museum. Voor zover ik heb kunnen achterhalen is Hendrik Jan Westerneng kinderloos in Kootwijk gestorven en ik ga er maar vanuit dat iemand de overblijfselen van de grensoverschrijding bij het grofvuil heeft gezet toen Hendrik Jan en zijn vrouw waren overleden.

Op de import van dit soort dieren werd door sommigen met gefronste wenkbrauwen en zelfs met ergernis gereageerd. Niet zozeer vanwege die fauna vervalsing of zelfs niet vanwege de jacht. Men vond het maar niks dat Kröller breeduit midden op Veluwe ging zitten en zoveel grond opkocht, die in de beleving van velen, eigenlijk van iedereen was. En vooral dat hij die grond helemaal afsloot en voor zijn eigen genoegen reserveerde.

bron: de Tribune, sociaal democratisch weekblad 8 juni 1921.

De tekst is op zijn zachtst gezegd buitengewoon kritisch. De schrijver ergert zich aan de eigenaar van de luxe-wildernis. Het zou te eenvoudig zijn om te denken dat het wel weer de jaloezie van de “linkse kerk” is op de rechtse hobby’s. Veel interessanter is het om dit artikel eens te plaatsen in het licht van de Russische revolutie van 1918. Die richtte zich immers ook tegen de “bezittende klasse”, die zich ongegeneerd en grenzeloos breed maakte. De wildernis en zijn luxe wekte ook de begeerte van stropers, die in het wildpark van Kröller en ook in het daarnaast gelegen Deelerwoud, het wild dat zo lang schaars was geweest op de Veluwe, begonnen te stropen. Zij zullen weinig ideologische motieven hebben gehad. In elk geval schreven ze daar niet over. Zij wilden, als alle jagers, een spannende tijd en als beloning gewoon een lekker stukje vlees op tafel. Of zat er bij hen meer achter en verkochten ze de buit?

Wigman schreef in 1957 een boek over de Hoge Veluwe in opdracht van de directie van het Nationale Park. Daarin schrijft hij uitgebreid over vogels, natuur, geschiedenis en het wild. Hij noemt de kangoeroes niet eens. Hij zal ze toch niet vergeten zijn terwijl hij ze zelf nog wel op de foto wist te zetten? Wigman keek wel uit. De dieren waren natuurlijk in tussentijd al lang controversieel verklaard en wat controversieel is kun je maar het beste snel vergeten. Wigman hield niet van grensgevallen. Hij hield van het midden.

Jazeker, dit is beslist een grensgeval.A.B. Wigman, natuurliefhebber en trouw vriend van de Veluwe wist hem in 1924 te fotograferen en dat nog wel op een glasplaat. Daar zit hij of zij argwanend te kijken naar de fotograaf. Achter hem is een kapot hek te zien, waarlangs er een paar uit zijn gezelschap misschien wisten te ontsnappen.

Het is een van de kangoeroes, die Kröller in de twintiger jaren had uitgezet op de Hoge Veluwe. De kangoeroes waren bedoeld voor de jacht en laten we eerlijk zijn zo’n dier dat zich snel en met hoge sprongen kan verplaatsen zal een uitdaging geweest zijn voor sportieve jagers. Hij hoort natuurlijk gewoon in het rijtje van geïmporteerde moeflons, zwijnen en herten. Nu denken we dat zoiets faunavervalsing is en dat je dat niet doet in een natuurgebied. Maar Kröller, en met hem vele anderen, had hele andere gedachten over natuur dan wij, honderd jaar later. Voor hem was natuur een dag buiten zijn in goed gezelschap, een jachtgeweer en aan het eind een goede sigaar.

Nu waren die kangoeroes uiteindelijk toch geen succes. Misschien zijn er wel enkele geschoten, maar ze ontsnapten

ook. In elk geval sprongen er volgens een krantenartikel twee over het hek in oktober 1920. De berichten over die ontsnappingen zijn interessant omdat ze laten zien hoe de wereld buiten de hekken reageerde op de wereld binnen de hekken.

Het eerste artikel komt uit de Barneveldse krant van 8 juni 1921. Het is duidelijk dat de kangoeroe wereldnieuws was in Kootwijk. Zonder commentaar wordt geconstateerd

dat Kröller een wildpark heeft waar zich nog meer exotische dieren bevinden. De krant vindt het de moeite waard om op 21 juni ook over het eind van de ontsnapping te berichten.

bron: Barneveldse Krant 8 juni 1921.

grensgevallen

kAnGoeRoe in wilDPARk

Kangoeroe bij het hek, door A.B. Wigman bron fotocollectie Gemeente Ede GA 32538

Grazende kangoeroe door A.B. Wigman. bron: fotocollectie gemeente Ede GA 32570

Gerrit Breman

Page 11: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

20 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe zomer 2012 21

22 maart/ Een kraan met machinist en trilblok brengt de delen van 1,80 mlengte met grote omzichtigheid in de grond. Ed past met toestemming de omgeving van de stuw aan. Aan het eind van de dag zijn alle delen geplaatst. Daarna nog wat afwerking zoals gaten boren, koppen zagen, bouten monteren enz.

23 maart / Flink gegraven. De toch harde uitstekende delen van de stuw worden weggezaagd en de deksloof (afwerking aan de bovenzijde) wordt geplaatst. De allerlaatste bout wordt

gemonteerd! Dan tijd voor een meting van de waterniveaus. Met laserapparatuur wordt vastgesteld dat de “overloopsleuf” in het middendeel van de stuw slechts enkele centimeters afwijkt van de bestaande waterhoogte.

29 maart/ De sloot wordt defi nitief verbonden met de waterpartij. Een bijzonder moment voor de bouwploeg! De stuw wordt gedoopt, de glazen gevuld en een toost uitgebracht! Ed spreekt vriendelijke woorden en bedankt zijn ploeg voor de volhardendheid en de kameraadschap.

Daarna wordt de verenigingsvlag gestreken en de materialen naar de werkplaats gebracht.

24 mei / Na de oplevering op 29 maart j.l. worden er regelmatig metingen gedaan van de waterhoogte. Dan blijkt dat het overlooppunt moet worden aangepast. De ‘oude’ doorstroom-opening wordt verwijderd en na enig zaagwerk in de werkplaats wordt een nieuwe overstroomdorpel ter plekke geïnstalleerd. De stuw is nu echt af.

bouwPloeG oogst bewonDeRinG en wAARDeRinG

De bouwploeg is een relatief onbekende groep aan het grote snoer van onze vrijwilligersgroepen. U denkt wellicht

aan het stereotiepe beeld van knoestige en fl uitende mannen. Niets is minder waar. Het zijn mannen die elkaar in

kameraadschap gevonden hebben en alle inventiviteit en spierkracht inzetten voor bijzondere projecten in Het Park.

Vol trots presenteert de bouwgroep de resultaten van de herinrichting van het gebied bij het Jachthuis Sint Hubertus.

15 februari / Het materiaal is bij de werkplaats aangeleverd! Het is Azobé, West Afrikaans Hardhout Gewicht per plank ca. 25 kg. Zeer hard materiaal dat met omzichtigheid bewerkt moet worden om te voorkomen dat zaagbladen en boren verbranden.

16 februari / Start met het middendeel van de stuw.

23 februari/ In een stoffi ge omgeving gewerkt aan de onderdelen van de stuw.

29 februari / De laatste onderdelen worden gemaakt, o.a. de deksloof die later op de bovenzijde van de stuw zal worden gemonteerd om te voorkomen dat de jeugd er overheen gaat lopen.

1 maart / De voorbereide onderdelen worden naar de werkplek getranspor-teerd. Ook wordt de tijdelijke water-kering verwijderd en met handkracht de bouwput geschikt gemaakt voor de plaatsing van de stuw. Het middendeel van de stuw wordt op balken gelegd. Dan begint het Oer-Hollandse gevecht tegen het steeds opkomende water.

14 maart / Besloten wordt een werkvloer te creëren en nieuwe delen te zagen om een totale bekisting te maken. Met veel hoos- en graafwerk zijn die dag, tussen de lachbuien door, grote vorderingen gemaakt!

15 maart / De bekisting blijkt toch weer volgelopen en wordt leeggepompt en -gehoosd. Daarna kan het middendeel van de stuw (ca 350 kg) in de bouwput worden geplaatst. Naast handkracht maken we gebruik van machinekracht.

bouwploeg

Bij dit project is de waterpartij A bij het Pompgebouw weer in verbinding gebracht met de Zuidelijke Vijver. Daarvoor is een sloot (ca 2 m. breed en 0,6 m. diep) in ere hersteld en verbindt een zogenaamde duiker de sloot met de vijver. Met de nieuw vervaardigde houten stuw wordt het niveauverschil gecontroleerd. Ed Quax, voorman van de bouwploeg,heeft de stuw ontworpen en coördineert alle bouwactiviteiten. Hierna een korte impressie van de bijzondere werkzaamheden en de resultaten.

16 feb. 23 feb. 29 feb. 1 maart 14 maart

12 mei22 maart 23 maart 29 maart 24 mei29 maart

Ed Quax

Page 12: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

werkgroep JacHtHuis sint Hubertus.

Regelmatig organiseert de activiteitencommissie van de werkgroep Jachthuis Sint Hubertus educatieve tripjes, ter ‘leringhe ende vermaeck’. Zo togen de rondleiders in april naar Amsterdam voor een bezoek aan het Scheepvaarthuis aan o.a. de Prins Hendrikkade en De Burcht. Leerzaam, omdat het Scheepvaarthuis een exponent is van de Amsterdamse school (Van der Mey, De Klerk en Kramer) en De Burcht van H.P. Berlage, vanwege de vele herkenningspunten met het Jachthuis. Vermaak? Jazeker! Zo’n tripje bevordert de groepbinding en de saamhorigheid. Deze ‘leringhe’ en dit ‘vermaeck’ blijven, de komende jaren in het bijzonder, belangrijk.

Op dit moment is het rooster van de rondleiders vol. Vooral in de weekends met mooi weer. Dat zal in de vakantieperiode ook zo blijven maar dat zal veranderen met ingang van 12 au-gustus a.s. Jachthuis Hubertus gaat op 27 augustus dicht we-gens renovatie. Die gaat 2 jaar duren. in 2013 is het Jachthuis de maanden juli en augustus weer even open en sluit weer per september. april 2014 is de restauratie afgerond.

Periodes waarin de rondleiders even iets minder of niets te doen hebben.

Uiteraard heeft de werkgroep daar over gepraat. Hoe vullen deze periodes in? In goede samenspraak met het Park heeft een kleine commissie vanuit de rondleiders allerhande suggesties gebundeld tot een wandeling in de buitenruimte van het Jachthuis. Aan het begin van de Hertjesweg, dichtbij de lange oprijlaan van het Jachthuis, waar nu enkele picknicktafels staan, komen twee geschakelde units. Eén wordt gebruikt door de mensen van de theekoepel (deze gaat ook dicht) en één gaat gebruikt worden als presentatieruimte rondom de restauratie van het Jachthuis. Hier start de buitenwandeling, die ongeveer 45 minuten gaat duren. Via de ‘Flora’ van Verhulst naar de Meditatietuin met de ‘Raadsman’ van Mendes da Costa en de nog bestaande, bijzondere bomen uit de tijd van de Kröllers. De Slingervijver, de verbinding tussen de Spiegelvijver en de Scheerspiegel, is het volgende doel van de wandeling. Vervolgens weer terug via het vernieuwde wandelpad. Ook het Dienstgebouw wordt in de wandeling betrokken. De wandeling wordt afgesloten met een kop koffie in de alternatieve ‘theekoepel’. Het aantal wandelingen per dag zal op de site van de Hoge Veluwe worden bekend gemaakt.

Tijdens de ALV van 14 april 2012 zijn door voorzitter Jan Trapman 2 gouden spelden uitgereikt. Een korte impressie van zijn toespraak:

Henny raveIn het 4e kwartaal van 2007 heeft Henny samen met Jaap Norg de eerste basis Groencursus georganiseerd in de Kem-perberg. Deze cursus is sindsdien, in steeds verbeterde vorm, elk jaar door haar georganiseerd, met een accent op het contact met de leden. Alle cursussen zijn steeds volgeboekt en ook voor dit jaar staat er weer een Groencursus op het programma.Ook heeft Henny de organisatie van de Hoge Veluwe en Thema Dagen in september 2007 overgenomen. Elk jaar organiseerde zij tenminste 8 lezingen en presentaties in de Hoedzaal (en een

lezing in het KMM ) waaraan gemid-deld 80 Vrienden deelnemen. Medio 2011 heeft zij deze taak overgedragen. Henny is verder lid van de werkgroepen Publieksmedewerkers en Natuurgidsen. Daarnaast heeft ze veel diverse werk-zaamheden voor onze Vereniging of het Park gedaan. Reden genoeg om haar te danken voor haar bijzondere inzet en te onderscheiden met de gouden speld.

Wim WilhelmWim heeft circa 12 jaar geleden de werkgroep ICT opgericht. Nu is hij van deze werkgroep ICT coördinator a.i. en heeft sinds de oprichting veel voor onze werkgroepen en het Park gedaan. Tevens

heeft Wim gedurende een reeks van jaren onze ledenadministratie steeds verder verbeterd. Deze LEAD is uiteraard voor onze Vereniging van groot belang. Toen er eind 2009 een vacature voor een se-cretaris in het bestuur ontstond, aarzelde Wim geen moment toen ik hem als voorzitter vroeg om dit voor ons te wil-len doen (NB: ik kende Wim vanuit ICT, waarvan ikzelf sinds de oprichting even-eens lid was). Formele benoeming heeft inde ALV van 2009 plaatsgevonden. Als secretaris wordt hij alom gewaardeerd. In het bestuur weet hij altijd de zaken op de juiste manier te verwoorden. Wij danken Wim voor zijn inspirerende en niet afla-tende bijdragen aan onze vereniging.

22 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe

verenigingsnieuwsagenda

gouDen spelDen Voor 2

biJzonDere VrienDen.

zomer 2012 23

Verslag uit De alV.

Op de recente Algemene leden Vergadering is de huidige Voorzitter Jan Trapman met algemene stemmen herkozen.

contributie:

Via deze rubriek verzoeken secretaris en penningmeester vriendelijk om de leden die hun contributie nog niet hebben voldaan, dit voor 1 juli alsnog te willen doen.

Hoge Veluwe themadagen voor de vereniging Vrienden van de Hoge Veluwe.

19 mei jl. was de laatste Hoge Veluwe themalezing van dit seizoen. Tim Termaat van de Vlinderstichting gaf een boeiende presentatie over vlinders en libellen. Ook de bijzondere soorten die op De Hoge Veluwe voorkomen, kwamen aan bod.

in juni, juli en augustus zijn er geen themadagen.

Zaterdag 1 september starten we met een bijzondere presentatie met als thema: “De Hoge Veluwe? Dat is mijn achtertuin!”

Marry Foelkel heeft haar opleiding genoten in Wageningen en is de eigenaar van een bloemen- en kruidenhuis in Beekbergen. Zij geeft ons een verrassende workshop over eetbare planten die we op de Veluwe kunnen vinden. Zij gaat in op de betekenis die planten door de eeuwen heen voor de mens hebben gehad. En natuurlijk zal het gaan over de beroemde blauwe, Beekbergse bosbessen.

De voordracht wordt gehouden in de Hoedzaal van restaurant De Koperen Kop, in het centrum van het park. We starten om 10.15 uur. Afsluiting 12.00 uur. Koffie staat klaar vanaf 9.30 uur

Graag tot zaterdag 1 september.

Zaterdag 6 oktober zal de Hoge Veluwe themadag in het teken staan van de paddenstoel.

De Hoge Veluwe is binnenkort weer twee kunstwerken rijker. De bekende tekenaar Joost Veerkamp tekende twee aangezichten van Jachthuis St. Hubertus. Vanaf de vijver gezien. Een nacht- en een dagversie in een gelimiteerde oplage van 250 stuks.

Prachtig op kleur. Gesigneerd en ingelijst, met passe-partout, in een formaat van 70 bij 90 centimeter. Ook zullen er ansichtkaarten van Joost zijn Jachthuis gedrukt worden. Wilt u een voorproefje? Kijk op www.veerkamp.nl

Het JacHtHuis sint Hubertus weer op tekening

tHemaDagen

Page 13: Hoge Veluwe Vrienden van De · Met dit gedicht in het achterhoofd wens ik u een gelukkige zomer in en rond Het Park met betekenisvolle ... is ‘zielsverwant’ Sam van Deventer te

24 Vereniging van Vrienden van De Hoge Veluwe zomer 2012 24

Men kan in

ware vrijheid leven

en toch niet

zonder banden zijn

(Goethe)