Auteursrecht in het hbo

Wat speelt er bij hbo-instellingen qua auteursrecht?

25 september 2017Presentatie voor FOBID JC Raymond Snijders

Even een beeld krijgen van het

hbo

Momenteel studeren aan de 37 door de overheid

bekostigde hogescholen in Nederland ruim

446.000 studenten.

Meer dan 40.000 werknemers vallen onder de

door de Vereniging Hogescholen afgesloten cao-

hbo.

Elke hogeschool(bibliotheek) is aangesloten bij het

Netwerk Auteursrechten Informatiepunten-hbo.

Over beelden gesproken

Tot ca. 2010 deed het hbo weinig met

auteursrechten:

“Onbewust” gebruik van de vertoningsbeperking in

de klas met vertonen van video en tv beelden

Samenstellen van readers via repro-afdelingen die

de afspraken in readerovereenkomst naleefden.

Docenten en dus instellingen hoefden nauwelijks

of niet over auteursrecht na te denken

Digitaal veranderde veel

Toenemend gebruik van ELO’s betekende dat

docenten zelf (digitaal) onderwijsmateriaal plaatste

in modules. Geen rol meer voor repro-afdelingen.

Tienduizenden docenten, hbo-breed, gingen

onbewust onbekwaam aan de slag met andermans

werken: veel misstanden, veel boetes en veel

vragen

Het belang van auteursrecht

De PRO-blematiek bij hogescholen leidde rechtstreeks tot de oprichting van het NAI-hbo in 2011. Praktische insteek: het delen van kennis en ervaringen, en gezamenlijk oplossingen zoeken. Handen aan het bed.

Vanaf 2014 zat NAI-hbo samen aan tafel met Stichting PRO en de Vereniging Hogescholen voor een betere readerovereenkomst die aansloot op de praktijk. Maar ook, wat betekent de onderwijsexceptie nou echt?

Readerovereenkomst 2015-2017

Contactpersonen, jaarlijkse evaluatie en betere

afstemming tussen praktisch gebruik van materiaal

& waar toestemming voor nodig is

Tegelijkertijd ook focus op betere licenties

afsluiten: regelen van gebruiksrecht zodat er niet

dubbel betaald wordt voor content van NL

uitgevers

Afbeeldingen en foto’s in de

readerovereenkomst

Gebruik van foto’s en afbeeldingen is ook geregeld

in de onderwijsexceptie maar was niet concreet

vertaald in de readerovereenkomst. NAI-hbo heeft

dit samen met PRO en Pictoright verduidelijkt.

De laatste twee jaar wordt er, in kader van o.a.

blended learning, enorm veel video- en

beeldmateriaal gebruikt door docenten. Maar ook

geproduceerd. AIP’s doen veel aan voorlichting

over correct gebruik.

NAI-hbo

Behalve netwerk voor de AIP’s ook centrale regie op afspraken met PRO, Pictoright, Videma, Reprorecht en Buma/Stemra.

Partner voor de Vereniging Hogescholen maar ook voor SURF

Vertegenwoordigt standpunt van hbo instellingen bij Europese consultaties

Maar zo veel mogelijk praktisch: vuistregels, kennis delen (netwerk), APA handboek

Open access en publiceren

HBO werkt sinds 2006 samen in HBO Kennisbank.

Eerst afstudeerwerken en later verbreding naar

vak- en onderzoekspublicaties

Publicatiebeleid bij hogescholen: veel discussies

over auteursrecht van studenten op

afstudeerwerken en werkgeversauteursrecht voor

vak- en onderzoekspublicaties

Open access en publiceren (2)

Zorgen dat hbo medewerkers niet auteursrecht

klakkeloos overdragen aan educatieve uitgever

Zorgen dat afstudeerwerken, vak- en

onderzoekspublicaties (groen OA) in eigen

repository gepubliceerd kunnen worden. Levert

studenten en docenten zichtbaarheid op

Zorgen voor afspraken met *alle* NL uitgevers

over Open access/selfarchiving vanuit OA-

bepaling auteurswet

Auteursrechten en

hogeschoolbibliotheken: de blik vooruit

Onverminderd de focus op correct gebruik van

auteursrechtelijk beschermde materialen in het

onderwijs

Het onderwijs verandert, het toegepast onderzoek

verandert, de wetgeving verandert. Bibliotheken

moeten mee veranderen maar pakken nog niet

hun rol

Binnen en buiten: (nieuwe) privacywetgeving,

meer open access en open leermiddelen

Bedankt voor de aandacht. Nog vragen?

Raymond Snijders

Windesheim

www.auteursrechten.nl