Hoe organiseer je een regionale arbeidsmarkt?Ronald Dekker, ReflecT/Universiteit van Tilburg. 24 juni 2013

Intro

• Ronald Dekker

• Arbeidseconoom

• Econometrie, EUR

• Arbeidsmarktvraagstukken, UvT

• Innovatie en arbeidsmarkt, TU Delft

• Nu weer UvT (ReflecT), onderzoek:

• Arbeidsmarktdynamiek

• Zzp, dynamiek, schijnzelfstandigheid

• ‘Onderkant’ van de arbeidsmarkt (Participatiewet)

Contact

• R.Dekker@uvt.nl

• @dekkerronald

Programma

• Hoe werkt een arbeidsmarkt (niet)?

• De arbeidsmarkt in drieën: aanbod, vraag en matching

• Wat is de rol van verschillende actoren op de arbeidsmarkt?

• Bedrijven (incl. not-for-profit organisaties)

• Werkenden

• Werkzoekenden

• Overheid

• Onderwijs

• Wat moeten we doen in de regio?

Waarom arbeidsmarkt in de regio?

• Regio is voor het merendeel van de inwoners het relevante gebied voor werk

• Probleem: regio-arbeidsmarkt wordt niet bestuurd

• Arbeidsmarkt bestuurt zichzelf?

• Geen ‘echte bestuurslaag’ op regioniveau

• Uitdaging

• Voorkomen van slecht arbeidsmarktperspectief krimpregio

De arbeidsmarkt

L

W

Arbeidsvraag

Arbeidsaanbod

W*

L*

Werkt de arbeidsmarkt?

• In de zin dat wanneer de de arbeidsmarkt ‘ongemoeid’ laat, deze de beste uitkomsten genereerd?

• Antwoord: Nee

• Arbeidsmarkt is imperfect

Waarom werkt de arbeidsmarkt niet?

• Informatieproblemen

• Transactiekosten

• Heterogeniteit van arbeid

Informatieproblemen

• Werkenden/werkzoekenden weten niet welke banen/opdrachten beschikbaar zijn en tegen welke beloning

• Opdrachtgevers/werkgevers weten niet waar de productieve mensen zijn.

• Resultaat:

• Kans op mismatches

• Tegelijkertijd werkloosheid en vacatures

• Diamond, Mortensen, Pissarides (Nobelprijs, 2010)

Transactiekosten

• ”Zoek en informatiekosten” die samenhangen met de informatieproblemen, maar ook:

• ”Contractkosten”: de kosten om tot een overeenkomst te komen met een andere partij in de transactie, het opstellen van een contract etc.

• ”Controle en nalevingkosten” zijn de kosten die moeten worden gemaakt om er zeker van te zijn dat alle partijen zich aan de voorwaarden in het contract houden.

• Williamson (Nobelprijs, 2009)

Heterogeniteit van arbeid

• Verschillen in:

• Opleidingsniveau (laag middel hoog)

• Ervaring (junior medior senior)

• Contracttype (vast flex zzp)

• Geografische spreiding (NH noord, Zuid-Limburg)

• Dit is zo evident, dat niemand hier een Nobelprijs voor heeft gewonnen

Arbeidsvraag

2Arbeidsaanbod

1

Matching 3

De arbeidsmarkt in drieënH

erin

trede

rsU

itker

ing

Sch

ool

Wer

k te

doe

nScholen

UZBGSD

UWV

‘Stakeholders’ in de regio

• Werkzoekenden, al dan niet met baan/opdracht

• Werkgevers, al dan niet met werk te vergeven

• Overheid op alle niveaus

• Onderwijs

• Wat is de rol van de stakeholders op de arbeidsmarkt?

Werkzoekenden

• Actief informatie zoeken

• Actief informatie delen

Werkgevers

• Actief informatie zoeken

• Actief informatie delen

Overheid

• Actief informatie zoeken (verzamelen)

• Rangschikken

• Up-to-date houden

• Actief informatie delen (gericht, ongericht)

Scholen

• Actief informatie zoeken

• Wat willen bedrijven?

• Waar zijn de stages?

• Actief informatie delen

• Wat kunnen onze leerlingen!

• Wat is het arbeidsmarktperspectief van onze opleidingen?

Dit lijkt allemaal heel eenvoudig

• Maar dat is het niet…

• Informatie zoeken kost tijd en moeite

• Het is voor iedereen beter om informatie actief te delen, maar dat gebeurt te weinig

• Bovendien: ‘ruis op de lijn’..

• communicatieproblemen

Wat nu?

• Transities op de arbeidsmarkt in drieën

• School naar werk

• Werk naar werk

• “Niet werk” naar werk

School naar werk

• Betrokken stakeholders: scholen, werkgevers, werkzoekende, overheid

• Informatieproblemen overwinnen door:

• Allen: Voortdurend in gesprek te blijven

• Scholen: Voortduren monitoren van toestand en richting “arbeidsvraag”

• Overheid: ‘Een taal’ voor competenties E-portfolio’s

• Wat doen we met de ‘varkenscyclus’?

• Scholen: Breed, maar goed opleiden

• Werkgevers: bereid zijn/blijven om intern bij/om te scholen

Werk naar werk

• Betrokken stakeholders: werkgevers, werkzoekenden, overheid, scholen

• Informatieproblemen overwinnen door:

• Bedrijven: actief informatie delen in goede én slechte tijden

• Vooral: bedrijven die geografisch of sectoraal nabij zijn

• Overheid: actief makelen ism met bv. uitzendbureaus.

• Scholen: passend flexibel (om)scholingsaanbod

• Ook hier rol voor E-portfolio’s?

• Blijft: risico voor ‘overstappende werknemer’

• Risico terugbrengen?

‘Niet werk’ naar werk

• Betrokken stakeholders: werkzoekende, werkgever, overheid, scholen

• Informatieproblemen overwinnen door:

• Werkzoekende: actief delen van informatie over beschikbaarheid

• Netwerken, zoeken naar werk ipv zoeken naar baan

• Werkgevers: meer inclusieve benadering

• Overheid: ontzorg werkgevers en biedt (samen met werkgevers) werkzoekende duurzaam perspectief

• Gezamenlijk werkgeverschap?

Tot slot

• Informatieproblemen zullen er altijd blijven

• Communicatiestoornissen dus ook

• Voorkom frustraties

• Probeer ervan te leren

• ‘Keep your eyes on the prize, hold on’:

• Een regio met weinig en kortdurende werkloosheid, waar bedrijven altijd voldoende gekwalificeerd personeel hebben.

• En: ‘Geen woorden maar daden’