Het RSGB, randvoorwaarde voormeervoudig gegevensgebruik

Standaarden zijn nodig voor een beter presterende en maximaal dienstverlenende (elektronische)

overheid. In juni 2009 bracht EGEM i-teams zo'n standaard uit: versie 2.0 van het Referentiemodel

Stelsel van Gemeentelijk Basisgegevens (RSGB)uit. Het RSGBbiedt gemeenten, hun keten partners en

softwareleveranciers de standaard om gegevens meervoudig te kunnen gebruiken. Het maakt deel uit van

GEMMA, de GEMeentelijke Model Architectuur, eveneens van EGEM i-teams maar vooral voor gemeenten.

Ir. Arjan Kloosterboer, adviseur bij Telengy Management en Adviesen eindredacteur van het RSGBvoor EGEM i-teams

De standaarden effenende weg om basisregistraties

te benutten

HEenoverheid die niet iedere keer naarde bekende weg vraagt, weet waar zehet over heeft, niet meer uitgeeft dannodig is en heeft haar zaken op ordeheeft:'Wie kent deze zinsnede inmiddelsniet? Al jaren prijkt deze op artikelen enwebpagina's waarin de basisregistratiesaangeprezen worden. En niet voor niets.Als de overheid een gegeven op meerdereplekken gebruikt, dan moet duidelijk zijnhoe het gegeven toegepast moet worden.Die eenduidigheid bieden de catalogi vande basisregistraties, voor landelijke basis-gegevens. Gemeenten hebben hier endaar net iets meer nodig: eigen basisge-gevens. Soms ook wat minder, landelijkebasisgegevens die slechts van belang zijnvoor een enkel gemeentelijk taakvelden niet verderbinnengemeen-telijk uitgewis-seld worden.Daarom is erhet RSGB,hetgegevensmodel van de gemeentelijkebasisgegevens. Dat qeeft eenduidigheidover de toepassing van basisgegevensdoor gemeenten en hun ketenpartners.Nu zijn we er niet met alleen eenduidig-heid over gegevens. Meervoudig gebruikvereist het kunnen uitwisselen van dezegegevens. Daartoe is, tegelijkertijd met

14 Geo-Info 2009-11

het RSGB,de uitwisselingsstandaardStUF-BasisGegevens (StUF-BG versie 3.10)

uitgebracht. Daar waar het RSGBeendui-digheid verschaft over de semantiek vande uit te wisselen gegevens, specificeertStUF-BG de berichten waarmee dezegegevens uitgewisseld kunnen worden.RSGBen StUF-BG kunnen gerust als eentwee-eenheid worden gezien.

MeerwaardeHet RSGB,in combinatie met StUF-BG,biedt gemeenten en hun ketenpartnerskansen en voordelen.Het vormt hét afsprakenkader ommeervoudig gebruik van basisgegevensefficiënt en zonder spraakverwarringmogelijk te maken.

Gegevens-management,het toezichtop de kwaliteiten het juistegebruik van -

vooral- basisgegevens, is belangrijk ineen omgeving waar gegevens meervou-dig gebruikt en vooralsnog meermalenvastgelegd worden. Het RSGBverschafthiervoor de kaders en maakt duidelijk water'te managen valt:In het RSGBzijn alle relevante landelijkebasisregistraties verwerkt, aangevuld met

Fig. 1. Het RSGBverbeeld.

gemeente-eigen basisgegevens. Door bijgebruik en beheer van basisgegevens uitte gaan van het RSGBen niet (alleen) vanlandelijke basisregistraties, wordt aange-sloten bij het landelijk stelsel en wordtde eigen informatievoorziening optimaalbediend. Zo vormt het RSGBbijvoorbeeldhet programma van eisen voor wat betrefthet functionele gegevensmodel van eengegevensmagazijn.

Samenwerken met gegevensDankzij de StUF-berichten kunnen(gemeentelijke) basisgegevens gedeeldworden in een service-gerichte informa-tie-architectuur (een zogenoemde SOA).Al langer toegepast zijn de mutatiebe-richten of -services waarmee mutatiesop basisgegevens tussen softwarecom-ponenten worden uitgewisseld. Meerrecent zijn vraag/antwoordberichten(of -services) waarmee softwarecom-ponenten elkaar kunnen bevragen. Ditwordt bijvoorbeeld toegepast bij decommunicatie tussen het Omgevingsloketen gemeentelijke zaak- en vergunning-systemen en in (gemeentelijke) websitesdie informatie uit een gegevensmagazijntonen. Nieuwe toepassingsmogelijkheden

betreffen de ondersteuning van proces-sen. Bijvoorbeeld voor het 'aanschoppen;door de BAG-beheerder (vanuit zijn BAG-applicatie) van de CAD/GIS-professional(in zijn CAD/GIS-applicatie) voor hettekenen van nauwkeurige voorlopigegeometrie en het terugleveren daarvan.Bij gebrek aan standaarden hebbenleveranciers hiervoor vaak eigen 'standaar-den' ontworpen wat de combinatie vansoftware van verschillende leveranciersbemoeilijkt zo niet onmogelijk maakt. DeRSGB-en StUF-BG-standaarden effenen deweg om basisgegevens overal te benuttenwaar dat gewenst is.

BasisregistratiesDiegenen die al wat langer meelopen inde gemeentelijke informatievoorzieningzullen zich afvragen of het RSGBniet erglijkt op het GFO Basisgegevens uit 1998.In zekere zin is dat zo. Het RSGBis deopvolger van dit GFO-BG.Vernieuwingwas dringend gewenst, vooral door dekomst van de landelijke basisregistraties.Die zetten immers nieuwe standaardenvoor gegevensspecificaties. De Basisre-gistraties van Adressen en Gebouwen(BAG), de BasisRegistratie Kadaster (BRK),de BasisRegistratie WOl (BRWOl), deBasisRegistratie Personen (BRP:GBA enRNI- Register Niet-Ingezetenen) en hetNHR (Nieuw HandelsRegister), zij zijn allein het RSGBverwerkt. Daar waar er lande-lijk nog onduidelijkheid was (of is) over dekoppelingen tussen deze basisregistraties,zijn zij in het RSGBwel geïntegreerd.Voor gemeenten is immers het stelselvan belang, niet (alleen) de individuelebasisreg istraties.

GeometrieEen belangrijk deel van de objecten inhet RSGBbetreft geo-objecten. Het RSGBbevat dan ook veel geografische gege-vens. Een groot verschil met het GFO-BGis dat geometrie nu op verantwoordewijze is opgenomen, in GML-formaat.En veel completer! De BasisRegistratiekleinschalige Topografie (BRT) is omeerder genoemde redenen niet opge-nomen, maar wel de GrootschaligeBasisKaart (GBK).Vooruitlopend op deBasisregistratie Grootschalige Topografie(BGT) is het Informatiemodel Geo (IMGeo)verwerkt. Administratieve en giome-trische gegevens zijn geïntegrèerd per

geo-object: de in de 'geo-wereld' bekendeobject-gerichte benadering. Zo komt eenpand maar een keer in het model voor,met gegevens uit de BAG en uit IMGeo.Dankzij de vertaling naar StUF-BG kunnennu dus ook geometrische gegevens opverantwoorde wijze uitgewisseld worden'in StUF: Met alle mogelijkheden van demutatie- en vraag/antwoord berichtenop objectniveau. Dat lijkt op een overlapmet de in 'de geo-wereld' gebruikelijkegegevensuitwisseling in NEN3610 en metWMS- en WFS-services. Hiernaar looptmomenteel een onderzoek van Geo-novum en EGEM i-teams om RSGB,StUF,NEN3610 en IM-modellen op elkaar aftestemmen. Met als streven dat er een setaan samenhangende standaarden gaatontstaan voor de uitwisseling van geo- enniet-geo-gegevens binnen gemeenten enmet hun ketenpartners.

ook nog eens StUF-BG 3.10 ondersteunen,dan heeft dat tot gevolg dat software vanverschillende leveranciers probleemloosmet elkaar kan communiceren over'basisgegevens. Een niet mis te verstaanvoordeel hiervan is meer vrijheid in dekeuze van software per toepassingsge-bied. En het is randvoorwaardelijk omnaar een service-georiënteerde informa-tie-architectuur toe te groeien.Ik roep alle leveranciers van gemeentelijkesoftware dan ook op zo snel mogelijkRSGB2.0 en StUF-BG 3.10 in hun softwarete verwerken zodat gemeenten en hunketenpartners werk kunnen maken vanhet verbeteren van hun dienstverleningen bedrijfsvoering waarbij zij 'niet meeruitgeven dan nodig is en hun zaken oporde hebben' .•

Fig. 2. het RSGB op hoofdlijnen

UitdagingenDaar waar gebruikgemaakt wordt vanhetzelfde gegeven worden idealiter ookdezelfde specificaties van dat gegeventoegepast. Dit betekent dat er over diegegevens gecommuniceerd kan worden,er wordt 'dezelfde taal gesproken'. Dat gaatalleen dan goed als die gegevens met dejuiste specificaties in software verwerktzijn. Het RSGBverschaft de eisen die aande leveranciers van die software gesteldkunnen worden. Als die leveranciers dan

LiteratuurEGEM i-teams, Referentiemodel Stelsel

van Gemeentelijke Basisgegevens, deel I:

Beschrijving. 2009.EGEM i-teams, Referentiemodel Stelsel

van Gemeentelijke Basisgegevens, deel/!:

Specificaties. 2009.

Geo-Info 2009-11 15