Het plan NextTech Brussels · Doelstelling nr. 1: een globaal overzicht van ICT-opleidingen...

Het plan NextTech Brussels

10 DOELSTELLINGEN OM ONDERNEMERSCHAP IN ICT TE

BOOSTEN IN BRUSSEL

IMPULSE.BRUSSELS

[2017-2020]

NextTech Plan Brussels 2017-2020

1

Inhoudstafel

Inleiding

Omgevingscontext voor ICT in Brussel

Brussel als digitale hoofdstad

De behoefte aan een gemeenschappelijke digitale strategie in Brussel

Methodologie: een plan voor en door de ICT-sector

As 1 "Faciliteren"

Inleiding

Doelstelling nr. 1: de lokale ICT-sector inlichten over de digitale initiatieven van het Gewest

Maatregel nr. 1: een one-stop infoloket ontwikkelen

Maatregel nr. 2: een gemeenschappelijke tool ontwikkelen voor opvolging en begeleiding

Doelstelling nr. 2: financieringsmogelijkheden bieden voor ICT-starters

Maatregel nr. 3: pre-seed financiering aanbieden en overleggen over financiering met de gewestelijke operatoren

Maatregel nr. 4: jaarlijks evenement voor VC-fonds

Maatregel nr. 5: EXPA-hulp/Brussel Economie en Werkgelegenheid

Doelstelling nr. 3: begeleiding voorzien voor de ICT-sector

Maatregel nr. 6: clusters voorzien in werkruimten

Maatregel nr. 7: een accelerator creëren die gekoppeld is aan de prioritaire technologieën in Brussel

Maatregel nr. 8: integratie van FabLab gekoppeld aan de prioritaire technologieën

Maatregel nr. 9: ondersteuning van gespecialiseerde begeleidingsstructuren

Doelstelling nr. 4: een performante infrastructuur garanderen en aangepaste hulpmiddelen ter beschikking stellen

Maatregel nr. 10: een app-store met oplossingen voor e-commerce creëren

As 2 "Opleiden"


2

Inleiding

Doelstelling nr. 1: een globaal overzicht van ICT-opleidingen

Maatregel nr. 11: globaal overzicht van ICT-opleidingen

Doelstelling nr. 2: sensibilisering van de prioritaire doelgroepen

Maatregel nr. 12: jongeren sensibiliseren voor het digitaal ondernemerschap

Maatregel nr. 13: het vrouwelijke publiek sensibiliseren voor IT-beroepen ("Women in Tech")

Doelstelling nr. 3: een volwaardig aanbod van opleidingen bieden

Maatregel nr. 14: opleidingen van korte duur aanbieden

Maatregel nr. 15: verkoopopleiding voor ondernemers

Maatregel nr. 16: pool voor opleidingen en tewerkstelling in ICT

Maatregel nr. 17: meer programma's voor deeltijdse opleidingen

As 3 "Uitstralen"

Inleiding

Doelstelling nr. 1: de aandacht vestigen op Brussel

Maatregel nr. 18: Brussel als Europese hub en proeflocatie

Doelstelling nr. 2: langetermijndefiniëring van de ICT-omgeving in Brussel

Maatregel nr. 19: rekrutering van internationale arbeidskrachten

Maatregel nr. 20: programma voor voorbereiding van en aanwezigheid op internationale tech-beurzen

Bijlagen

A.1 Definities

A.2 Kaart van de actoren

2.1 Advies, begeleiding en networking

2.2 Financiering

2.3 Opleiding en tewerkstelling

2.4 Onthaalstructuren

2.5 Internationalisatie


3

A.3 Rechtvaardiging van keuzes op vlak van technologische prioriteiten

A.4 Brusselse organisaties voor informatietechnologieën

4.1 Advies, begeleiding en networking

4.2 Financiering

4.3 Opleiding en tewerkstelling

4.4 Onthaalstructuren

4.5 Internationalisatie

A.4 Operationele planning van 2017 tot 2020 (Gantt Chart)


4

Inleiding

De Minister van Economie en Werkgelegenheid heeft aan de cluster software.brussels de opdracht

gegeven om suggesties te formuleren en aanbevelingen op te stellen voor de uitvoering van een plan voor

ICT-ondernemerschap (het NextTech-plan) in samenhang met andere initiatieven die bijdragen aan een

digitale strategie voor Brussel (Smartcities-plan/Innovative.brussels/GPI/SBA/…).

Het NextTech-plan heeft als doel om aan de hand van concrete doelstellingen en maatregelen een

omgeving te creëren ter ondersteuning en bevordering van de oprichting en groei van ondernemingen

die actief zijn op vlak van informatie- en communicatietechnologieën in het Brussels Gewest.

Omgevingscontext voor ICT in Brussel

De regering heeft er zich in haar gewestelijke beleidsverklaring (GBV) voor 2014-2019 toe verbonden om

van Brussel een digitale hoofdstad te maken, en heeft zich ertoe verbonden om van de digitale overgang een

hoofdpunt te maken in haar ontwikkelingsprogramma.

In het kader van de Strategie 2025 heeft de Brusselse Gewestregering zich ertoe verbonden de Brusselse

economie te ondersteunen voor de beroepen met jobpotentieel voor het Gewest, en meer in het bijzonder

via het opstellen van een strategie ter ondersteuning van het digitaal ondernemerschap (as 1, maatregel 10).

Brussel als digitale hoofdstad

Brussel vormt effectief het middelpunt van de Belgische IT-sector, met meer dan 2.000 ondernemingen die

actief zijn op vlak van ICT of informatie- en communicatietechnologieën. 76% daarvan worden beschouwd

als zeer kleine ondernemingen (zko) met minder dan 10 werknemers. Dit neemt niet weg dat er ook tal van

grote internationale ondernemingen zijn, zoals IBM, SAP, Google, …

De digitale sector in Brussel vertegenwoordigt 7,6% van het bbp, goed voor een totaal van 5,1 miljard euro

vergeleken met amper 1,23 miljard in Wallonië (1,4% van het bbp). De technologiesector is goed voor

31.578 banen: 60% in de ICT-sector zelf, 28% in verwante diensten en 12% in installaties en onderhoud.

25% van de Belgische starters zijn overigens gevestigd in groot-Brussel.

Een andere troef betreft de gunstige ligging van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest midden in de Europese

Unie. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is immers strategisch gelegen, beschikt over goede

infrastructuren en een uitstekend zakelijk klimaat. Brussel is dus een ideale uitvalsbasis om een

consumentenmarkt van 500 miljoen Europeanen te bereiken, aangezien 75% van de Europese koopkracht

binnen een straal van 500 km rond Brussel ligt. De Stad/het Gewest is ook per definitie internationaal en

veeltalig door de vele internationale ondernemingen en Europese instellingen die er gevestigd zijn.


5

Bij de uitbreiding van de activiteiten van de ICT-sector (digitale economie) moeten alle economische

sectoren in aanmerking genomen worden die zelf digitale technologieën gebruiken om nieuwe activiteiten

te creëren. Het betreft "digitale technologieën in de economie" (of de "economie op basis van digitale

technologieën"). Deze nieuwe activiteiten zijn vooral van toepassing voor de volgende sectoren: distributie

(bijv. e-commerce), mobiliteit, toerisme, gezondheid, veiligheid, financiën, enz. Het zijn stuk voor stuk

groeisectoren die een groot aantal mogelijkheden bieden voor de oprichting van een onderneming, met name

in een stedelijke omgeving zoals die van ons.

Naast het NextTech-plan schenkt het kabinet van de Minister van Economie ook bijzondere aandacht aan

de nieuwe vormen van collaboratieve economie in het Brussels Gewest, en zal het ecosysteem ondersteund

worden door zijn Gewestelijk plan voor circulaire economie (GPCE).

Het Gewest heeft overigens al beslist om ook een uitgebreide e-gezondheidsstrategie te voorzien. Deze

berust op een platform voor e-gezondheid dat de betrokken publieke en private Brusselse actoren bijeen

brengt en moet leiden tot een gemeenschap van ideeën en krachten die bijdragen aan de ontwikkeling

van een systeem voor het elektronisch delen van gezondheidsdata om betere zorgen te verstrekken aan

patiënten. De digitale mogelijkheden in deze context bieden tal van opportuniteiten voor bedrijven, en het

Gewest ondersteunt ondernemingen en starters die deze nieuwe technologische oplossingen ontwikkelen.

Dankzij de strategie e-gezondheid.brussels biedt het Gewest een antwoord op de nieuwe behoeften van het

publieke gezondheidsbeleid met oog voor de groei van een veelbelovende economische sector.

Brussel staat op de 9e plaats voor ondernemingsinitiatieven voor starters, en op de 7e plaats voor scale-ups.

Dat is de Europese top 10, maar niet de voorhoede met hoofdsteden zoals Londen, Amsterdam of

Stockholm. Brussel telt meer dan 14.000 starters die meer dan 78.000 personen tewerkstellen. De sector kan

rekenen op meer dan 85 initiatieven voor starters, met inbegrip van incubators, accelerators, begeleiding en

investeringsactiviteiten.

Er gaat een groot potentieel aan innovatie schuil in technologieën met een ruim toepassingsveld en

verschillende sectoren, zoals Big Data (verzameling, verwerking en analyse van data), het Internet of Things

(geconnecteerde objecten) en VR (virtuele werkelijkheid). Deze verschillende technologische gebieden

moeten centraal staan en ontwikkeld worden in de projecten van het NextTech-plan, bijvoorbeeld voor

opleidingsinitiatieven (maatregelen 13 tot 15) of voor de oprichting van een accelerator specifiek gericht op

ondernemingsinitiatieven voor dergelijke technologische projecten. Deze technologische keuzes zullen

bijgevolg heel vaak voorkomen in de maatregelen die voorgesteld worden voor het NextTech-plan.

In België wordt 78% van de starters zelfstandig opgericht (Europees gemiddelde: 73%), slechts 5,7% zijn

universitaire spin-offs (Europees gemiddelde: 9,7). Hieruit blijkt duidelijk het creatieve potentieel van

Belgische starters en het belang om creatieve en innoverende ecosystemen aan te moedigen.

Het plan NextTech Brussels moet deze ondernemingscontext ondersteunen en werkt rond 3 assen

(Faciliteren, Opleiden, Uitstralen) met in totaal 10 grote doelstellingen en 22 concrete maatregelen.


6

De behoefte aan een gemeenschappelijke digitale strategie in Brussel

Het is een feit dat de regering - rekening houdend met het belang van deze sector en zijn betrokkenheid bij

talrijke competenties in het Gewest - een coherent standpunt moet kunnen innemen dat de ministeriële

bevoegdheden overstijgt om een globale digitale aanpak te definiëren voor Brussel.

Het is bijgevolg essentieel dat alle actoren van deze sector in Brussel - ondernemingen en private of publieke

organisaties, ministeriële bevoegdheden - zich inzetten en toekomstgericht denken opdat Brussel wereldwijd

bekend zou zijn voor digitale excellentie door de oprichting, transformatie en snelle, gestage groei van

digitale ondernemingen op haar grondgebied.

Er is behoefte aan een gemeenschappelijke visie om dankzij een dynamische, gecoördineerde context het

digitale imago van Brussel te versterken en de Stad te laten uitgroeien tot een van de belangrijkste

referentiecentra in Europa.

Digital.Brussels, een globale visie voor een digitale strategie in Brussel.

Deze gemeenschappelijke visie zal vertegenwoordigd worden door het overkoepelende merk

"Digital.Brussels" en de concrete uitvoering zal verlopen via een coördinatiecomité voor digitale strategie

in Brussel binnen de Brusselse regering. Elk van de bestaande plannen (Gewestelijk plan voor innovatie,

Smart City-plan, NextTech-plan, ...) sluit aan bij deze gemeenschappelijke visie.

Het volgende schema geeft een overzicht van de integratie van de verschillende bestaande actieplannen en

initiatieven, en van de wijze waarop ze uitgevoerd zullen worden:


7

Deze gemeenschappelijke aanpak onder het overkoepelende merk "Digital.brussels" wordt ondersteund

door aangepaste communicatie om de dynamiek en de samenhang te bevorderen, en om de private/publieke

acties voor de ICT-sector en inwoners van Brussel duidelijker naar voor te brengen. Via een webportal met

het geheel van beleidsvormen en zowel publieke als private initiatieven zullen het publiek toegang bieden

tot alle informatie met betrekking tot de digitale sector in het Brussels Gewest. Op deze portal komen alle

aspecten aan bod (opleiding, financiering, begeleiding, vestiging, internationalisatie, diensten voor burgers,

…).


8

Methodologie: een plan voor en door de ICT-sector

Met het oog op een digitale strategie voor Brussel kreeg de cluster software.brussels eerst de opdracht om

een stand van zaken op te maken van alle publieke en private initiatieven ter ondersteuning van de

ontwikkeling en groei van innoverende bedrijven in de ICT-sector van het Bussels Gewest, en om op basis

daarvan overleg te organiseren met geselecteerde private en publieke actoren.

Na dit overleg heeft de cluster suggesties geformuleerd en aanbevelingen opgesteld voor de uitvoering van

een NextTech-plan 2017-2020 in samenhang met andere initiatieven die bijdragen aan een digitale strategie

voor Brussel.

In april 2016 werd de laatste hand gelegd aan deze stand van zaken van alle initiatieven voor ondersteuning

van ICT-ondernemingen in het Gewest (zie bijlage). Het vervolg van de opdracht werd onderverdeeld in

drie afzonderlijke fasen: een fase voor overleg en definiëring van de maatregelen, het voorstellen van een

plan, en het afwerken van het plan en het uitwerken van een digitale strategie.

Fase 1 – Overleg en definiëring van de maatregelen

Fase 1 vond plaats in Brussel van april 2016 tot juni 2016. In die periode heeft de cluster een overzicht

opgesteld van de publieke en private initiatieven ter ondersteuning van ICT-ondernemingen in het Gewest.

Op basis daarvan worden werkgroepen en overleg georganiseerd met publieke en private actoren om samen

te brainstormen over ICT-ondernemerschap en het NextTech-plan, en om ideeën, suggesties en

aanbevelingen te verzamelen. De cluster heeft ook een stand van zaken opgemaakt van de publieke en

private initiatieven voor ondersteuning van ICT-ondernemingen in het Gewest. De conclusies van dit

document werden gedeeld met de leden van het comité en de deelnemers van de werkgroepen. Ze worden

in grote lijnen vermeld in het huidige document.

Er werd een comité van experts samengesteld uit vertegenwoordigers van publieke instellingen en Brusselse

ondernemers en hun vertegenwoordigers. Het comité moest een plan uitwerken en de resultaten evalueren

die via de verschillende werkgroepen verkregen werden (formulering van suggesties en aanbevelingen). Er

werden effectief vijf verschillende werkgroepen gevormd voor thema's die als prioritair beschouwd werden

voor de Brusselse ICT-ondernemingscontext: financiering, lokalisatie, begeleiding, internationalisatie en

opleiding. Elke werkgroep is tweemaal samengekomen. Deze tien bijeenkomsten vonden plaats in de vorm

van denktanks waarbij de deelnemers nadachten over mogelijkheden voor steun, ondersteuning en

verbetering van de Brusselse ICT-ondernemingscontext binnen welbepaalde thema's. Dit heeft tal van

concrete suggesties opgeleverd die in vier sessies voorgesteld werden aan het comité om de meest relevante

aanbevelingen voor het Gewest te selecteren.

Fase 2 – Het uitwerken van een voorstel voor een plan


9

Op basis van de maatregelen die door het comité geselecteerd werden als prioritair, heeft de cluster een

eerste versie van het plan opgesteld met een twintigtal maatregelen voor verbetering van de Brusselse ICT-

ondernemingscontext. Deze fase werd afgerond eind 2016.

Fase 3 – Het afwerken van het plan en het uitwerken van een digitale strategie

De cluster heeft beroep gedaan op een consultant om de laatste hand te leggen aan het NextTech-plan voor

een digitaal Brussel, om het plan voor te stellen aan de leden van het comité voor ICT-ondernemerschap in

Brussel (dat vooraf samengesteld was door de cluster) en om het plan te valideren bij de voogdijautoriteiten.

De conclusies die hieruit voortkwamen, worden voorgesteld in dit document.

Het NextTech-plan streeft ernaar om de prioriteiten aan te pakken die naar voor komen uit het uitgebreide

overleg met de technologische sectoren in Brussel. Het plan sluit ook aan bij andere luiken van de digitale

strategie in Brussel, zoals bijvoorbeeld via het Smartcities-plan of het Gewestelijk Innovatieplan (GIP). In

deze plannen wordt eveneens het belang van het digitale domein bepaald, alsook het groot potentieel aan

innovatie dat schuilgaat in technologieën met een ruim toepassingsveld, zoals data (verzameling,

verwerking en analyse van gegevens), SaaS (Software as a Service), het Internet der dingen (geconnecteerde

objecten), informatieveiligheid en beeldverwerking. Er werden keuzes gemaakt en deze dekken slechts

gedeeltelijk de digitale ambitie van Brussel. Deze prioriteiten komen ook voort uit noodzakelijke budgettaire

bemiddeling.

Het Nextech-plan voorziet verschillende financieringsbronnen. Dat kunnen acties of maatregelen zijn die

voortkomen uit nieuwe beleidsvormen, of financiering uit andere bronnen via directe hulp aan publieke of

private partners. Zo zal de volgende gewestelijke ordonnantie voor economische expansie specifieke

budgetten omvatten voor de hulpmaatregelen die aangeboden worden aan digitale ondernemingen.

Verschillende maatregelen van het plan zullen overigens gefinancierd worden via een "NextTech"-

projectoproep die gelanceerd wordt in de loop van 2017. Deze oproep zal verschillende aspecten en

maatregelen van het plan betreffen:

● Maatregel 12: jongeren sensibiliseren voor het digitaal ondernemerschap

● Maatregel 14: opleidingen van korte duur aanbieden

● Maatregel 15: verkoopopleidingen voor ondernemers

● Maatregel 17: meer programma's voor deeltijdse opleidingen

Het NextTech-plan is heel transversaal en groepeert talrijke gewestelijke initiatieven. Verschillende

publieke en private partijen die steun krijgen van het Gewest, vereisen een bijzondere opvolging.

Het hoofddoel van het plan en zijn maatregelen is om de werkgelegenheid in de ICT-sector te verbeteren

voor Brusselaars. Het zal ook omscholing moeten voorzien voor de talrijke Brusselaars die te maken krijgen

met de digitale overgang van hun ondernemingen.

De opvolging van relevante indicatoren zal toelaten om deze doelstellingen te verwezenlijken.


10

De ambitie voor een dergelijke strategie vereist methoden en stuurmiddelen voor regelmatige rapportage op

basis van vooraf bepaalde doelstellingen en indicatoren.

De persoon die bij Impulse verantwoordelijk is voor het NextTech-plan zal deze indicatoren bepalen en de

opvolging ervan organiseren.

Het NextTech-plan ligt in de lijn van de stappen die zullen worden gezet met de sector met het oog op het

afsluiten van een sectorale kaderovereenkomst.

De Brusselse context en de vaststellingen:

Voor wat betreft het genereren van bbp staat Brussel op een verdienstelijke tweede plaats in de lijst de meest

bloeiende Europese grootsteden1. Brussel is een kweekvijver van competenties, met universiteiten (ULB,

VUB, UCL, KUL) en hogescholen, onderzoekscentra, opleidingscentra, enz. Bovendien beschikt Brussel

over een hoog productiviteitsniveau in Europa, lager dan Londen, Dublin en Parijs, maar hoger dan

Frankfurt, Madrid, Berlijn, Wenen, Stockholm of Milaan2. We kunnen daaruit besluiten dat Brussel een

omgeving biedt met talrijke voordelen voor digitale ondernemingen op een centrale locatie in Europa, maar

er komen ook enkele zwakke punten naar voor die een oplossing moeten krijgen.

● Ten eerste is er in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een gebrek aan leesbaarheid en

samenhang tussen de verschillende beleidsvormen voor ondersteuning aan ondernemingen van

de digitale sector. Deze situatie wordt onder meer veroorzaakt door een scheiding van de

bevoegdheden die eigen zijn aan ondernemerschap, innovatie, infrastructuren en

internationalisatie. Het is bijgevolg noodzakelijk om een gezamenlijke visie te bepalen om het

imago van de digitale sector in Brussel te versterken door een geheel van dynamische en

gecoördineerde acties vanwege organisaties voor publieke ondersteuning.

● Het gebrek aan samenhang tussen de organisaties voor ondersteuning van de digitale sector in

Brussel. Bijgevolg staat Brussel op internationaal niveau niet meteen bekend voor haar

technologische ondernemingen en ondervindt een gebrek aan zichtbaarheid. De aangeboden

begeleiding voor ondernemingen lijkt te weinig gericht op technologie, en dit stuurt geen

duidelijk signaal uit en schaadt een echt merkimago.

● Het financieringsaanbod is over het algemeen redelijk uitgebreid, maar er zijn nog te weinig

financieringsmogelijkheden voor ondernemingen in een beginfase in het Brussels Gewest.

● In vergelijking met andere Europese hoofdsteden is de talentreserve in Brussel eerder aan de

lage kant. Er zijn te weinig gekwalificeerde arbeidskrachten in het Gewest en dat zorgt voor

rekruteringsproblemen bij bepaalde Brusselse ondernemingen. Tegelijk is er zelfs sprake van

een brain drain waardoor jonge gediplomeerden Brussel (of ruimer gezien, België) verlaten

1 https://www.febelfin.be/fr/une-etude-souligne-limportance-du-secteur-financier-a-bruxelles 2 Digital Transformation of European Industry and Enterprises 2014

https://www.febelfin.be/fr/une-etude-souligne-limportance-du-secteur-financier-a-bruxelles


11

om elders te gaan werken. Bovendien zijn er te weinig vrouwen actief in web- en ICT-

ondernemingen. Het opleidingsniveau voor ICT is eerder zwak bij jongeren.

● De banken verzekeringsector beleeft een nooit eerder geziene situatie met betrekking tot

herstructurering in Brussel. Daarnaast creëren digitale technologieën en innovatie talrijke

nieuwe mogelijkheden voor omschakeling in deze sector. De economische modellen evolueren.

Ze hebben een grote invloed op de werkgelegenheid, wat de behoefte aan reactie van deze sector

benadrukt. De overheid moet ook een kader en voorwaarden voorzien voor deze

omschakelingen (opleidingen/begeleiding/ ...).

● Er bestaan veel ruimten voor coworking en incubators in Brussel, maar er is niet altijd een

begeleidingsaanbod voorzien. Bovendien moet informatie beetje bij beetje verzameld worden

en kan het lang duren voordat ondernemers vinden wat ze zoeken.

● Voor wat betreft de infrastructuur zorgt de reglementering voor radiogolven en straling van

antennes ervoor dat het internetnetwerk niet heel performant is. Blijkbaar is er een achterstand

voor wat betreft de telecommunicatie-infrastructuur3. De toegang tot een snel netwerk is uiterst

belangrijk voor de meeste bedrijven die actief zijn op vlak van ICT. Veel van de toekomstige

internetdiensten zijn gebaseerd op de beschikbaarheid van snellere netwerken (mobiele apps,

opslag op afstand, geconnecteerde objecten, …). Veel ondernemingen zullen steeds

afhankelijker worden van informatietechnologie "in de cloud" met een heel hoog debiet om hun

voornaamste diensten te leveren. Een bedrijf die actief is in meerdere landen kan geen

verschillende service of termijnen hanteren gewoon door het feit dat bepaalde landen niet over

een modern netwerk beschikken. De beschikbaarheid van een snel en performant netwerk moet

een prioriteit zijn voor de Brusselse regering.

We kunnen echter ook verschillende technologische opportuniteiten naar voor brengen voor het

Brussels Gewest. De keuze van de focuspunten is doorgaans gebaseerd op de sterke punten van

een regio en op initiatieven die het meest veelbelovend zijn voor de komende jaren. In het kader van de

digitale overgang in het Brussels Hoofdstedelijk gewest zijn drie technologische sectoren bepalend:

1) Het internet der dingen ("Internet of Things" of IoT);

2) Virtuele realiteit ("Virtual Reality" of VR) en toegevoegde realiteit ("Augmented Reality" of AR);

3) Beheer van "Big Data" en artificiële intelligentie (AI).

In de bijlage wordt elk van deze drie sectoren geanalyseerd, en wordt het relatieve belang op vlak van

marktpotentieel ervan naar voor gebracht.

3 http://www.lalibre.be/economie/actualite/numerisation-la-feb-conseille-alexander-de-croo-

55280b293570fde9b29f6073

http://www.lalibre.be/economie/actualite/numerisation-la-feb-conseille-alexander-de-croo-55280b293570fde9b29f6073

http://www.lalibre.be/economie/actualite/numerisation-la-feb-conseille-alexander-de-croo-55280b293570fde9b29f6073


12

Om oplossingen aan te reiken voor de hiervoor vermelde zwakke punten, wordt voorgesteld om het

NextTech-plan te baseren op de drie volgende ontwikkelingsassen:

As 1: FACILITEREN

Alle actoren informeren over de initiatieven van de sector. Meer samenwerking tussen de

verschillende publieke en private actoren aanbieden voor ondernemers. Kwaliteitsvolle begeleiding

voorzien.

Hiertoe moet men technologische keuzes maken en prioritaire sectoren bepalen, want brussel

beschikt niet over de nodige middelen om alle digitale domeinen en sectoren te dekken.

As 2: OPLEIDEN

Strategische doelgroepen met toekomstpotentieel (bijvoorbeeld jongeren) sensibiliseren en

opleiden. Begeleide omschakeling van werklozen naar nieuwe beroepen of knelpuntberoepen in de

ICT-sector. Voornamelijk in sectoren die sterk getroffen worden door ingrijpende herstructurering

(zoals banken en verzekeringsmaatschappijen …).

Een samenhangend aanbod van ICT-opleidingen voorstellen aan deze doelgroepen.

As 3: UITSTRALEN

De nabijheid van de Europese instellingen in Brussel benutten (buitenlandse bedrijven aantrekken,

buitenlandse investeerders aantrekken, Europese hub, ...) om Brussel te positioneren op nationaal

en internationaal niveau.


13

As 1 "Faciliteren"

Inleiding

Opdracht: Een gunstige omgeving creëren voor de oprichting en groei van ICT-ondernemingen, en hen

ondersteuning bieden voor marktopportuniteiten (technologisch focuspunt).

De laatste jaren waren er bijzonder veel succesvolle starters op internationaal niveau. Technologische

starters met een hoog potentieel zijn tot in bijna elk deel van onze maatschappij doorgedrongen. Voor heel

wat sectoren op de terugweg is het immers mogelijk om een vervangend product te vinden dat aangeboden

wordt door een starter.

Verschillende studies en analyses bevestigen dat de organisaties die de economie van de toekomst vorm

zullen geven, momenteel nog onbekende of zelfs onbestaande bedrijven zijn4. Deze ondernemingen zullen

niet alleen opgericht worden in de Verenigde Staten, maar ook in Europa, Azië, enz. Rekening houdend met

de economische en financiële uitdagingen, is het in deze context essentieel dat de overheid aandacht heeft

voor het ecosysteem van innoverende technologische ondernemingen en de nodige ondersteuning voorziet.

Starters zorgen naast rijkdom ook voor jobs. Uit de Kauffman-studie van de ondernemingsactiviteit in de

Verenigde Staten blijkt dat de voorbije 28 jaar de nettogroei van de werkgelegenheid uitsluitend te danken

was aan starters. De traditionele sectoren hebben eerder gezorgd voor een daling van de werkgelegenheid,

die echter gecompenseerd werd door de jobcreatie van technologische starters. Het fenomeen zou globaal

zijn en de meeste rijpe economieën betreffen. Uit deze omstandigheden kunnen we heel eenvoudig besluiten

dat de volgende decennia een groeiend ecosysteem met technologische starters zal leiden tot een

bloeiende economie.

Het is dus noodzakelijk dat de overheid de opkomst en groei van innoverende starters ondersteunt, en de

mogelijkheden om dit te bereiken, verschillen van de methoden die tot nog toe gebruikt werden voor

traditionele ondernemingen. Technologische starters met een hoog potentieel brengen doorgaans een nieuw

product en evolueren naar een nieuwe markt. Zelfs als starters over het juiste team, product en plan

beschikken om een investering van een Venture Capital-fonds (risicokapitaal) aan te trekken, bedraagt de

kans op mislukking naar schatting 75%5. Een traditionele kmo daarentegen heeft een slaagkans van 75% na

2 jaar bestaan. Starters slagen zelden, maar als het gebeurt kunnen ze het echt maken.

Om deze ondernemingen met een hoog potentieel te helpen opstarten, groeien en internationaliseren, moet

hun ecosysteem ondersteund worden. Er bestaat geen officiële definitie van een ecosysteem voor starters,

4 The Global Startup Ecosystem Ranking 2015 5 Blank, S. (2013). Why the Lean Startup Changes Everything. Harvard Business Review. Geraadpleegd in augustus

2016


14

maar doorgaans omvat het een combinatie van ideeën, talent, formele en informele gemeenschappen,

ondernemingen in verschillende ontwikkelingsfasen, beleidsvoering en financiering vanwege de overheid

om deze ondernemingen te ondersteunen en de markt toegankelijk te maken.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft een redelijk rijp ecosysteem met tal van initiatieven voor starters

(incubators, accelerators, investeringen). Zoals hiervoor aangehaald werd, stuurt het Gewest echter geen

voldoende duidelijke boodschap uit op economisch vlak over de technologische expertise van Brussel en

moet het imago verbeterd worden. In welke activiteitensectoren blinken Brusselse starters uit? Waar is de

Brusselse expertise te vinden? Momenteel ondersteunt het Brussels Gewest op economisch vlak alle

initiatieven op gelijke voet en worden geen specifieke technologische sectoren ondersteund. Met een

bevolking van ongeveer 1.100.000 inwoners kan het Gewest echter niet hopen om expertise te ontwikkelen

voor al deze technologieën en een kampioen te zijn in alle activiteitensectoren. Het is bijgevolg belangrijk

dat het Gewest keuzes maakt en technologische focuspunten bepaalt voor de beleidsvoering en publieke

steunmaatregelen. Een afzonderlijke aanpak van het ecosysteem voor starters en het benutten van zijn sterke

punten zijn belangrijke acties die de overheid kan nemen om een zekere dynamiek te creëren en wereldwijde

erkenning te krijgen6. De aandacht kan uitgaan naar de fase in de levenscyclus van de onderneming, zoals

in Chili met het Start-Up Chile Grant-programma. Men kan zich ook toespitsen op specifieke technologieën

of activiteitensectoren zoals in Los Angeles voor de media of in Tel Aviv met cyberveiligheid. Voor een

kleine regio als het Brussels Gewest is het belangrijk om keuzes te maken.

Projecten op maat van de prioritaire technologische sectoren

Het belang van elk van de drie prioritaire sectoren (zie bijlage A.3) werd aangetoond op twee vlakken. Ten

eerste vertegenwoordigt elk van deze domeinen een vector voor sterke economische groei. Ten tweede

vertonen deze technische domeinen een sterke synergie. Door hun aard zijn deze technologieën (die zowel

op softwarematige als materiële aspecten berusten) namelijk perfect onderling compatibel. Geconnecteerde

objecten (IoT) genereren een enorme hoeveelheid data. Deze data moeten vervolgens verzameld, verwerkt

en behandeld worden om er informatie uit te halen die kan helpen bij het nemen van beslissingen (Big Data-

beheer). Virtuele realiteit (VR) en toegevoegde realiteit (AR) bieden de mogelijkheid om op innoverende

wijze het geheel van deze samengevoegde informatie te visualiseren, want helmen en brillen kunnen

gemakkelijk aangesloten worden op een netwerkomgeving.

Rekening houdend met hiervoor vermelde elementen is het ongetwijfeld zinvol om in Brussel een

ondernemingsaccelerator te voorzien met het IoT, VR/AR en Big Data-beheer. Dit geldt zowel voor de

potentiële ontwikkeling die eigen is aan elke sector, als voor de onderlinge synergie die tot stand zal komen

tussen deze drie sectoren. Het Brusselse ecosysteem is rijp want het beschikt over een uitgebreide mix van

starters, scale-ups, investeringen en fundamenteel onderzoek op een centrale locatie in Europa.

Naast de technologische keuzes moet ook aandacht geschonken worden aan de strategische markten met

een veelbelovende toekomst voor Brussel. In deze context zal met name de sector van de Tech4Fin,

afkomstig van de banken verzekeringssector, naar voor gebracht worden. De huidige situatie heeft immers

een zware impact op deze sector, die zich een nieuw economisch model moet aanmeten en zich moet

6 The Global Startup Ecosystem Ranking 2015


15

omschakelen (innovatie/digitaal). Deze sector draagt in belangrijke mate bij aan de werkgelegenheid in

Brussel en heeft al een heel actief ecosysteem met een sterk ontwikkelingspotentieel.


16

Doelstelling nr. 1: De lokale ICT-sector inlichten over de digitale initiatieven van het

Gewest

Maatregel nr. 1: een one-stop infoloket ontwikkelen

Visie: in 2017 zal Impulse het one-stop info- en oriëntatieloket voor ondernemingen (de 1819) versterken

om alle nuttige informatie voor de behoeften en de ontwikkeling van ICT-ondernemerschap in Brussel

op één centrale plaats te verzamelen.

Vaststelling: de gefragmenteerde informatie over initiatieven - zoals de beschikbare publieke

steunmaatregelen, de mogelijke begeleiding, … - schaadt ondernemers omdat ze niet altijd begrijpen

welke weg ze op kunnen om hun onderneming te laten groeien. Dit is vooral zo in de Brusselse ICT-

sector.

Actieplan: het one-stoploket (de 1819) zal elke ondernemer - naargelang van het profiel - snel de

nodige informatie verstrekken over het aanbod van diensten en hulpmiddelen voor ICT-begeleiding in

het Brussels Gewest. Hierbij zal bijzondere aandacht besteed worden aan ICT-luik. De dienst 1819

speelt al een rol als toegangspoort voor iedereen die informatie wenst over ondernemen in Brussel, en

werd geleidelijk uitgebouwd in het kader van de hervorming van de economische instrumenten waartoe

eind 2015 beslist werd. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zal de dienst 1819 versterken en aanpassen

om een antwoord te bieden op de specifieke vragen van ondernemers in de ICT-sector. Deze maatregel

sluit direct aan bij Maatregel 1 van de Small Business Act (SBA) voor Brussel: versterking van de

dienst 1819 als enige toegangspoort voor ondernemers.

In de praktijk zullen online hulpmiddelen ter beschikking gesteld worden op de website van de 1819 met

verwijzingen op het platform Digital.Brussels. Er zal ook een bijzondere sectie gewijd zijn aan het

NextTech-actieplan. De inhoud zal ook vertaald worden in meerdere talen om deze hulpmiddelen

toegankelijk te maken voor alle ondernemers. Dit streven om informatie ter beschikking te stellen past in

het kader van Maatregel 44 van de Small Business Act: Aanpassing van de eerstelijnscommunicatie

(dienst 1819).

Dit initiatief dient ook om het complete Brusselse dienstenaanbod voor te stellen aan buitenlandse ICT-

ondernemers die overwegen om zich in Brussel te vestigen. Hiertoe zal op het platform Digital.Brussels

het aanbod van diensten voor begeleiding en werkruimten ontwikkeld worden, met alle bijzonderheden

en aanvullende mogelijkheden.


17

Budget: er is een budget voorzien in het plan voor rationalisatie van de economische hulpmiddelen en

om vanaf 2017 de diensten van de 1819 te versterken.

Opvolging van het succes van het project: er zal gemeten worden hoeveel ondernemers informatie

kregen over de beschikbare begeleidingsmogelijkheden. Aan de hand van de gegevens

van elke ondernemer en de voortgang van hun project kan hun ondernemerstraject ook

persoonlijk opgevolgd worden.

Een inspirerend voorbeeld: het platform Startup Amsterdam groepeert alle informatie

die nuttig kan zijn voor Amsterdamse ondernemers, van begeleiding tot de

beschikbaarheid van verschillende coworkingruimten. Op de website staat ook

vermeld wat de stad te bieden heeft voor buitenlandse ondernemers en welke voordelen een vestiging

in Amsterdam kan opleveren. Dit platform geeft dus een antwoord op vragen van zowel lokale als

buitenlandse ondernemers.


18

Maatregel nr. 2: een gemeenschappelijke tool ontwikkelen voor opvolging en begeleiding

Visie: begin 2017 wordt een gemeenschappelijke tool voor opvolging van de dossiers van alle

ondernemers en de voortgang van hun projecten voorzien bij BIE, Impulse, Innoviris en Atrium.

Vaststelling: het is voor een centrum voor begeleiding of ondersteuning complex om snel het

voorafgaande parcours van een ondernemer na te gaan en gericht advies te verstrekken. Een

onderneming kan immers in verschillende fasen van haar levenscyclus opgevolgd worden door impulse,

een financiering aanvragen bij Innoviris of finance.brussels, een beroep doen op CityDev of zich

vestigen in een incubator. Deze structuren hebben er belang bij om de verzamelde informatie te delen

om tijdverlies te voorkomen en hun opvolging af te stemmen. Aangezien er momenteel geen

gemeenschappelijke tools gebruikt worden, is delen moeilijk. Bovendien zijn de gegevens van

ondernemingen die begeleid worden door de publieke sector verspreid over de verschillende structuren.

Dat maakt het voor de overheid niet gemakkelijk om de evolutie van ICT-ondernemingen te volgen en

de impact van toegekende steunmaatregelen concreet te evalueren.

Tijdens hun parcours voorafgaand aan de oprichting, tijdens en na de oprichting moeten ondernemers

steeds opnieuw uitleg geven over hun project, vaak ettelijke malen dezelfde informatie invullen op

formulieren, businessplannen of financiële plannen voor verschillende doeleinden, en zich aanpassen

aan de specifieke werkwijze van elke structuur of zelfs van de coaches binnen eenzelfde structuur. Deze

administratieve rompslomp die opgelegd wordt door de organisaties is vaak ontmoedigend, waardoor

ondernemers afhaken en door tijdsgebrek minder of geen beroep doen op steun of diensten waar ze recht

op hebben.

Actieplan: er zal een gemeenschappelijke computertool voor opvolging geïmplementeerd en gebruikt

worden door alle publieke begeleidingsstructuren in Brussel. Deze maatregel sluit volledig aan bij de

aanbevelingen in het actieplan van de SBA en werd in oktober 2015 aangenomen door de regering in

het kader van de rationalisatie van de economische hulpmiddelen (maatregel 15). Deze tool zal het

unieke elektronische dossier van elke ondernemer groeperen en continu input van verschillende

gesprekspartners toevoegen om zo op één centrale locatie een beeld te vormen van het volledige

parcours van elke ondernemer, en om zowel individuele als collectieve analyses te kunnen maken.

Dit zal het voor groepen van actoren eenvoudiger maken om gedeelde doelstellingen te bepalen en

operationeel samen te werken. De publieke acties en het nut ervan zullen zichtbaarder zijn. Door

informatie te groeperen, kan de evolutie van ICT-ondernemingen in het Gewest gevolgd worden en kan


19

de regio de technologische vernieuwingen opvolgen. De overheid zal een duidelijker beeld krijgen van

de ICT-sector in Brussel, en van de voortgang en bijzonderheden van de ondernemingen in de sector.

Deze gemeenschappelijke tool sluit aan bij het streven naar transversaliteit tussen de verschillende

plannen van de strategie Digital.Brussels.

Dit soort maatregel kan mogelijkerwijze aansluiten bij de bevoegdheden van Easy-brussels en de

betrokken partners. Voorafgaand aan de uitvoering van initiatieven voor rationalisering van

administratieve dossiers zal er dus overlegd worden met Easy.brussels.

Budget: er werd een budget toegewezen aan BEW voor de ontwikkeling van de tool.

Opvolging van het succes van het project: een pilootproject moet de tool integreren in het geheel van

publieke structuren voor begeleiding. Aan de hand van testen zal de best practice voor

gemeenschappelijk gebruik van de tool bepaald worden. De voornaamste overweging hierbij is een

efficiënte overdracht van informatie tussen de diensten.


20

Doelstelling nr. 2: financieringsmogelijkheden bieden voor ICT-starters

Maatregel nr. 3: Pre-seed financiering aanbieden en overleggen over financiering met de

gewestelijke operatoren

Visie: de investeringsdynamiek van het Gewest analyseren en aanvullingen voorstellen om de opstart van

ICT-starters te ondersteunen, vooral in ondernemingen die gebruikmaken van prioritaire technologieën (het

IoT, VR, Big Data).

Vaststelling: om een onderneming op te starten heeft men niet alleen een goed project nodig, maar ook

middelen voor financiering. In Brussel blijft toegang tot financiering voor ondernemers in de beginfase

van hun project een belangrijke rem vormen. Bepaalde fasen van de ontwikkeling zijn bijzonder gevoelig

en er zijn slechts weinig publieke of private structuren die financiering aanbieden voor startende

ondernemingen. De meeste financieringsbronnen in Brussel - zowel privaat als publiek - zijn niet

toegankelijk in de fasen die voorafgaan aan de commercialisatie van een project. Een starter heeft ook

andere financieringsbehoeften dan een traditionele onderneming. Het businessmodel van ondernemingen

uit de sector is vaak volledig nieuw en heeft een risicogehalte dat vaak niet aanvaardbaar is voor

investeerders. Voor VC-fondsen hebben jonge starters nog niet het stadium bereikt dat in aanmerking zou

komen voor investering.

Het onderzoek van de Global Entrepreneurship Monitor 2014 toont aan dat België een van de Europese

landen is waar men het minst bereid is om risico te nemen, en dat is een belangrijke rem voor

ondernemerschap. Door de onzekerheid rond beginnende ondernemingen en het probleem van een gebrek

aan inkomsten de eerste maanden (of zelfs jaren) wagen velen de sprong niet.

Het is deze context dat het Gewest beslist heeft zijn financieringspool te versterken met het oog op de

rationalisatie van economische hulpmiddelen die in oktober 2015 beslist werd. In 2016 werd een

gedetailleerde analyse gemaakt van de financiële producten die aangeboden werden door de publieke sector.

Er zullen verschillende maatregelen voor verbetering naar voor gebracht worden in deze context, om

innovatie en groei te stimuleren voor dit startersprofiel.

In het kader van het Gewestelijk Innovatieplan heeft het Gewest eind 2016 beslist om via Finance.brussels

en Innoviris het BRUSTART-filiaal voor jonge ondernemingen te herkapitaliseren voor een bedrag van

4.000.000 euro, teneinde ondersteuning te bieden aan ondernemingen in een vroege ontwikkelingsfase. Het

Brustart-filiaal is in principe gericht op alle jonge ondernemingen. Dankzij de gedeelde expertise van de

GIMB en Innoviris zal het mogelijk zijn na te gaan welke van de ondernemingen die hulp kregen voor hun

R&D-project behoefte hebben aan financiering in een gevorderde fase van de commercialisering van hun


21

product. Het Seeder Fund, opgericht door EEBIC en ondersteund door Finance.Brussels, moet de Belgische

(en niet uitsluitend de Brusselse) start-ups ondersteunen die gespecialiseerd zijn in digitale ontwikkeling.

De deelneming in dit fonds komt tegemoet aan actie 43 van het GIP: oprichting van een openbaar-privé

digitaal fonds in de fase vóór de commercialisering.

Ondernemers moeten overigens vaak afzonderlijke financieringsdossiers indienen bij de betreffende

organisaties (publiek of privaat, waaronder ook banken), terwijl voorafgaand overleg ongetwijfeld zou

toelaten om de financiële deelname te vergroten en zodoende het risico beter te verdelen.

Actieplan: De gewestelijke diensten binnen de pijler financiering (voornamelijk Finance.brussels en

Innoviris) zullen erop toezien dat, zoals voor alle belangrijke sectoren, er een kadaster van alle publieke

financiering ontwikkeld wordt, alsook een analyse en een strategische en prospectieve positionering waarbij

rekening gehouden wordt met de bestaande private instrumenten, ten behoeve van de Regering inzake

financiering en hulp aan de ondernemingen in de ICT-sector.

Financiering van het type pre-seed biedt een oplossing voor het gebrek aan inkomsten de eerste maanden

en voorziet de ondernemer van financiële middelen die hem toelaten om zich volledig toe te leggen op de

start van zijn project. Pre-seedfinanciering wordt steeds vaker gebruikt en betreft doorgaans veel lagere

bedragen dan seedfinanciering. Het Gewest en de pool financiering zullen pre-seed

financieringsmogelijkheden analyseren voor de meest veelbelovende starters, bij hun oprichting of na

hun verblijf in een incubator.

Hiervoor zullen het Gewest en de pool financiering nagaan of de bestaande investeringsdynamiek aangevuld

kan worden met een ruimere toegang tot bepaalde huidige hulpmiddelen, of door de oprichting van nieuwe

pre-seed investeringsfondsen (bijv. een luik in het Seeder Fund creëren dat enkel voorbehouden is voor

Brusselse ondernemingen). Publieke en private financiële organisaties zullen de mogelijkheid krijgen om

deel te nemen aan deze investeringsdynamiek. De ondersteunde projecten zullen aansluiten bij de

technologische keuzes die weerhouden zijn in dit plan, en moeten werkgelegenheid creëren in het Gewest.

Dit fonds kan de vorm aannemen van bestaande "Seeder Funds" met dien verstande dat ze alleen gericht

zijn op Brusselse ondernemingen of ondernemingen die zich in Brussel willen vestigen.

Deze financiering kan verstrekt worden in de vorm van een converteerbare lening voor een bedrag tussen

30K en 50K€. Dit zal dienen om de ondernemer met een project in ontwikkelingsfase te ontlasten en de

gelegenheid bieden om een eventuele kapitaalsverhoging te bespreken. Om te kunnen rekenen op een

dergelijke financiering, moet de ondernemer gevestigd zijn in Brussel en een bepaald aantal jaar blijven. Via de clusters die gevestigd zijn bij Impulse zal een vereenvoudigde overlegprocedure met de actoren van

de financiering georganiseerd worden (BEW/Finances.brussels/Innoviris/ …) voor starters die daarvoor in

aanmerking komen en beschikken over een eigen financiële basisinbreng (bank/eigen middelen/Business

Angel/ …). Dit moet leiden tot een principeakkoord over de "globale" financiering van een

kwaliteitsvol project.

Budget: De pool financiering krijgt de opdracht om er de grote lijnen en voorwaarden van te analyseren,

zoals het type begunstigden, de regels voor toekenning van financiering en de bijbehorende procedures. De


22

pool financiering zal instaan voor de samenwerking en technische expertise van operatoren (zoals de

softwarecluster, Sirris, ...) die veelbelovende markten en ondernemingen van de sector kunnen identificeren.

Naast het pre-seedfonds van het Gewest zal een geraamd budget van 50K€ voorzien worden opdat de cluster

van Impulse samen met Finance.brussels het overleg met de financieringsactoren zou kunnen organiseren.

Opvolging van het succes van het project:

Samenstelling van een overlegcomité voor de financieringsactoren, voorstelling van de resultaten van de

analyse tussen het Gewest, Innoviris en de GIMB over de hulpmiddelen die aangevuld of voorzien moeten

worden om een antwoord te bieden op de vraag naar pre-seedfinanciering vanwege starters.

Inspirerend voorbeeld:

Het Waalse W.I.N.G-fonds is een investeringsfonds dat gespecialiseerd is in

de financiering van Waalse digitale starters, en dat voornamelijk beginkapitaal

verstrekt. Het fonds biedt onder meer financiering van het type pre-seed in de

vorm van converteerbare leningen van 50K€ voor ondernemers in de beginfase

van hun ondernemingsproject.


23

Maatregel nr. 4: jaarlijks evenement voor VC-fonds

Visie: VC-fondsen aantrekken tijdens een evenement in Brussel.

Vaststelling: de fondsenwerving is een sleutelmoment in het leven van een jonge onderneming, maar neemt

altijd meer tijd in beslag dan voorzien en vergt een voltijdse inspanning van de ondernemer. Wanneer een

onderneming haar potentieel waarmaakt en moet accelereren, heeft ze daarvoor meer middelen nodig. VC-

fondsen zijn waarschijnlijk de enige mogelijkheid om aan een dergelijke finaniceringsbehoefte te voldoen.

Brussel heeft zo goed als niets te bieden op dit vlak. Dergelijke fondsen bestaan niet in Brussel en komen

er niet vaak. Brussel zou hiervoor op de kaart geplaatst kunnen worden naast Londen, Parijs en Berlijn.

Deze maatregel sluit aan bij de SBA en maatregel 72 ervan, namelijk om elk jaar te prospecteren naar

nieuwe investeerders met het oog op nieuwe vestigingen in het Brussels Gewest. In oktober 2017 organiseert FinTech.be de tweede editie van zijn “FinTech-forum”. De eerste editie heeft

ongeveer 400 personen uit deze sector bijeengebracht. Het doel is om tijdens de tweede editie 1.200

personen naar Brussel te brengen en het evenement te positioneren als een "must-do" voor deze sector in

België. Het forum zou aangevuld kunnen worden door een beurs om de verschillende initiatieven van de

sector voor te stellen. Actieplan: ontmoetingen organiseren tussen VC-fondsen en Brusselse starters (met betrekking tot de

prioritaire technologieën van het plan) via of gekoppeld aan een jaarlijks evenement zoals het FinTech

Forum 2017 of de Brussels Digital Week. Deze jaarlijkse evenementen zouden uitgebreid kunnen worden

om onze Brusselse starters voor te stellen. De VC-fondsen zouden uitgenodigd worden om hen te laten

kennismaken met succesvolle Brusselse ondernemingen en om de Brusselse expertise op verschillende ICT-

domeinen naar voor te brengen. De ervaring van andere steden op dit vlak - zoals Gent - kan nuttig zijn

(onder meer voor wat betreft de organisatie van dit soort evenement). Voor deze actie wordt overwogen om

samen te werken met Fintech.be of andere organisatoren van dit formaat, om ook geselecteerde VC-fondsen

uit te nodigen. Finance.Brussels, banken en BIE zullen partners zijn bij deze operaties. Budget: er wordt een geraamd budget van 40K€ voorzien om de organisatie van dit evenement in 2017 te

ondersteunen. Dit budget wordt toegekend aan BIE voor de organisatie hiervan in samenwerking met de

cluster Software.

Opvolging van het succes van het project: deelnemers, aantal uitgenodigde fondsen en berichtgeving in de

media over het evenement.


24

Maatregel nr. 5: EXPA-hulp/Brussel Economie en Werkgelegenheid

Visie: vanaf 2018 zal de Brusselse regering door middel van een herziening van de ordonnantie voor

economische expansie via de administratieve diensten van Brussel Economie en Werkgelegenheid

ondersteuning bieden aan ondernemingen bij hun digitale overgang en ontwikkeling in Brussel.

Vaststelling: de steunmaatregelen in het kader van de ordonnantie voor economische expansie gaan

uit van twee vaststellingen:

Vaststelling 1:

Momenteel zijn de steunmaatregelen voor economische expansie en ondernemerschap in het Brussels

Gewest niet goed genoeg georganiseerd voor wat betreft de ontwikkelingsfase van ondernemingen

(oprichting – scale-up - overdracht). Er moeten ondernemingspakketten samengesteld worden voor

de specifieke ontwikkelingsfase waarin een onderneming zich bevindt (van de oprichting tot de scale-

up en overdracht).

De evolutie van de Brusselse en wereldeconomie eist dat bepaalde types handelszaken overwegen om

zich te positioneren op internet. Het aantal Brusselse ondernemingen met een website of dat gebruik

maakt van e-commerce voor de verkoop van hun producten ligt heel wat lager dan het Europese

gemiddelde en dat van de omringende landen. De positionering van Brusselse ondernemingen op

internet en sociale netwerken is noodzakelijk om concurrentieel te blijven.

Vaststelling 2:

Momenteel bestaan er niet echt specifieke steunmaatregelen voor starters die een nieuw digitaal

product willen ontwikkelen voor economische ontwikkeling in het BHG. Deze ondernemingen

konden ook geen beroep doen op de steunmaatregelen voor economische expansie aangezien deze

niet specifiek dergelijke steun voorzien.

Actieplan:

Naast de meer algemene gewestelijke steun voor economische uitbreiding voor alle Brusselse

ondernemingen, zullen bepaalde specifieke steunmaatregelen ontwikkeld worden voor bijzondere

behoeften van de digitale sector.


25

Hiervoor wordt specifieke steun voor de behoeften met betrekking tot digitale uitbreiding voorzien.

Deze steun zal twee luiken omvatten:

Een eerste luik dat gekoppeld is aan steun voor de creatie van een website OF consultancy voor e-

commerce: Advies voor de lancering/(her)positionering van een online verkoopactiviteit die een

effectieve economische ontplooiing van de onderneming mogelijk moet maken; audit en

optimalisatie (content, webconversie).

Het tweede luik betreft consultancy op vlak van digitale overgang: de consultancy zal oplossingen en

tools aanreiken die nodig zijn voor de ontwikkeling van de ondernemingen. Alleen ondernemingen

die voldoen aan de selectiecriteria van de ondernemerspakketten krijgen toegang tot deze

steunmaatregelen (ontwikkeling van software op maat van de ontwikkeling van de onderneming, …).

Budget:

Er wordt een bedrag voorzien in het budget van Economie voor deze specifieke steunmaatregelen

zodra de nieuwe ordonnantie voor economische expansie wordt aangenomen.


26

Doelstelling nr. 3: begeleiding voorzien voor de ICT-sector

Maatregel nr. 6: aanwezigheid van instellingen ter ondersteuning van ondernemingen in de

Brusselse instellingen voor publieke/private huisvesting

Visie: voor het einde van 2017 zullen de publieke organisaties voor steun aan ondernemingen (Impulse,

Innoviris, BIE, Atrium) een oplossing bieden voor de behoefte aan steun van ICT-starters in

publieke/private Brusselse organisaties voor vestiging door samen wekelijkse permanenties te

organiseren op deze locaties.

Vaststelling: er bestaan veel coworkingruimten en incubators in het Brussels Gewest, maar slechts

weinig daarvan bieden effectieve begeleiding. Nochtans hebben veel van de jonge ondernemingen op

deze locaties een sterke behoefte aan opvolging en begeleiding. Het publiek zou toch minstens moeten

weten welke diensten er aangeboden worden door de publieke partners. Vaak beschikken de locaties in

kwestie niet over de nodige middelen om aan deze behoefte te voldoen. Deze situatie werd geanalyseerd

in het kader van de rationalisering van de economische instrumenten.

Actieplan: de medewerkers van de verschillende publieke diensten voor begeleiding (Impulse,

Innoviris, BIE, Atrium) zullen volgens een bepaalde uurregeling aanwezig zijn bij de publieke/private

Brusselse organisaties voor vestiging om te beantwoorden aan de behoeften van ondernemers op hun

werkplek. Deze fysieke aanwezigheid van begeleiders zal de mogelijkheid bieden om het aanbod van

de incubators uit te breiden door gebruik te maken van de reeds beschikbare middelen, om zo de

expertise direct tot bij de ondernemers te brengen. Deze maatregel zal toelaten om bij te dragen aan de

groei van bestaande projecten. Concreet komt het erop neer dat er regelmatige aanwezigheid

georganiseerd wordt op deze locaties, dat ze geactiveerd worden en meer systematisch informatie

aangeboden krijgen.

Om dit initiatief op te starten en uit te voeren, zal er hiervoor een tijdelijke medewerker aangesteld

worden. De functies van deze persoon zullen de organisatie van deze maatregel omvatten: 1) Coördinatie

van de uurregeling van elke organisatie voor steun aan ondernemingen in de publieke/private Brusselse

organisaties voor vestiging naargelang van hun specifieke kenmerken; 2) Het opstellen van een

overzicht en het in kaart brengen van de informatie van de leden in de incubators/coworkingruimten; 3)

De behoeften van elk lid bepalen op basis van de verzamelde gegevens; 4) Ervoor zorgen dat de

behoeften doorgegeven worden aan de betreffende publieke organisaties overeenkomstig de

actiestrategie die geïmplementeerd wordt binnen het platform van de incubators.


27

Deze maatregel sluit direct aan bij Maatregel 4: een "groeipakket" voor high-potentialondernemingen

en bij Maatregel 66 van de Small Business Act voor Brussel: Begeleiding van ondernemingen binnen

de starterscentra.

Budget: een geraamd budget van 50K€ zal de mogelijkheid bieden om vanaf 2017 een voltijds

equivalent aan te werven voor de opvolging van dit project. De cluster kan de operator zijn van deze

missie.

Opvolging van het succes van het project: teneinde de operationele opvolging van dit project te

garanderen, zal regelmatig een tevredenheidsenquête uitgedeeld worden in de Brusselse instellingen

voor publieke/private huisvesting. Het doel is tweevoudig: Enerzijds om de tevredenheidsgraad van

ondernemers over hun steunorganisatie te bepalen; Anderzijds om een hoge tevredenheidsgraad te

garanderen en relevante informatie over te brengen. De enquête zal hiertoe een luik "Suggesties"

bevatten.


28

Maatregel nr. 7: een accelerator ondersteunen die gekoppeld is aan de prioritaire

technologieën in Brussel

Visie: ondersteuning voor opening van een acceleratorcenter in 2017 op basis van de prioritaire

technologieën (IoT, Data, VR) en de bijbehorende gemeenschappen, om zodoende ondersteuning te

bieden voor de oprichting, begeleiding, opleiding, groei en acceleratie van starters in deze specifieke

domeinen. Hierbij zal bijzondere aandacht uitgaan naar de sector van de Tech For Fin.

Vaststelling: voor een regio zoals Brussel is het belangrijk om keuzes te maken en haar technologische

expertise duidelijk te positioneren. Momenteel ondersteunt het Brussels Gewest op economisch vlak alle

initiatieven op gelijke voet en worden geen specifieke technologische sectoren ondersteund. Er is

overigens geen "flagship"-locatie voor de digitale sector, prioritaire technologieën en de bijbehorende

gemeenschappen in Brussel.

Actieplan: het plan beveelt een technologische focus aan (VR, IoT, Data) om het ecosysteem van deze

veelbelovende technologische sectoren en tegelijk ook hun Brusselse faam te versterken en te

ondersteunen. Om dynamisch te zijn, moeten deze ecosystemen samengesteld zijn uit meerdere actoren

en structuren: de aanwezigheid van formele/informele gemeenschappen, een duidelijke fysieke locatie,

een aanbod van opleidingen, creatie van ondernemingsprojecten (starter, scale-up), FabLabs, opvolging

van technologische vernieuwingen. Hierbij zal begeleiding centraal staan.

Om een dynamisch ecosysteem te garanderen en erkenning te krijgen als hub op vlak van VR/AR, het

IoT en Data voor het Gewest, zal het onderzoeken of er ondersteuning geboden kan worden aan een

accelerator die alleen aan deze technologieën gewijd is, met oog voor de samenhang van de bestaande

voorzieningen. Het Gewest zal zich vergewissen van de coördinatie tussen de accelerator en het platform

van de incubators, alsook van hun goede complementariteit. De accelerator zal een publiek-private

partnerschap zijn om de verwezenlijking van dit project te faciliteren. In deze ruimte zullen dus

ondernemingsprojecten voor prioritaire technologieën ontwikkeld worden, en zullen ondernemingen

consequente begeleiding krijgen en een beroep kunnen doen op uiteenlopende diensten. De jongste

starters zullen begeleid worden tot aan hun eerste verkopen, binnen een voorziene termijn van een jaar

per project. Er zullen verschillende referentiepartners die actief zijn in deze domeinen gekoppeld worden

aan het project.

Dit project past in een publiek-private context, met name voor wat betreft de financiering. Het is de

bedoeling dat deze accelerator op termijn financieel autonoom wordt, maar tijdelijk kan rekenen op

gewestelijke hulp voor de verwezenlijking.

Rekening houdend met de zeer delicate situatie voor werkgelegenheid die de banken verzekeringsector

momenteel doormaakt, zal bijzondere nadruk gelegd worden op Tech for Fin in deze accelerator. Deze

maatregel sluit direct aan bij Maatregel 4: Een "groeipakket" voor high-potentialondernemingen en bij


29

Maatregel 66 van de Small Business Act voor Brussel: Begeleiding van ondernemingen binnen de

starterscentra.

Budget: een geraamd budget van 250K€ moet er voor zorgen dat het Gewest in 2017 via een subsidie

van het budget van de Minister van Economie van het Gewest. Deze bedragen zullen geleidelijk aan

verminderen met 100K€ in 2018 en met 50K€ in 2019.

Opvolging van het succes van het project: het succes van dit project zal gemeten worden aan de hand

van indicatoren zoals het aantal "geaccelereerde" projecten, het aantal voorgestelde en gevolgde

opleidingen en het aantal ondernemingen in de accelerator.

Een inspirerend voorbeeld: in Amsterdam werd begin oktober 2016 de accelerator VRBase geopend,

specifiek voor projecten rond virtuele realiteit. Door middel van VRbase wil de stad een Europese hub

worden voor virtuele en toegevoegde realiteit. Deze accelerator is een plaats voor starters, ondernemers,

ontwikkelaars, studenten en universiteiten (er zijn ook veel andere VR-initiatieven in Amsterdam, zoals

de eerste VR-bioscoop, een VR-opleiding …).


30

Maatregel nr. 8: integratie van FabLab gekoppeld aan de prioritaire technologieën

Visie: prioritaire technologieën ondersteunen om de oprichting en groei van starters in deze specifieke

domeinen te steunen, via de terbeschikkingstelling van deze technologieën (VR, IoT, BigData) in de

Brusselse instellingen voor publieke/private huisvesting (bvb. Netwerk van de Brusselse FabLabs,

incubators-ICAB, …).

Context: FabLabs stellen tools ter beschikking van hun gebruikers (klanten of starters), maar bieden ook

de knowhow om hen te begeleiden bij het uitwerken van hun projecten. Brussel telt verschillende FabLabs

en het Gewest heeft beslist om dit netwerk van workshops te steunen en van animatie te voorzien.

FabLabs worden beschouwd als plaatsen voor experimenten en innovatie voor kmo's (zie maatregel 13

van het GPI). Momenteel bieden de meeste FabLabs voornamelijk toegang tot drie soorten machines:

3D-printers, een lasersnijmachine en een freesmachine met digitale bediening. De behoeften evolueren

echter. De prioritaire technologieën van het plan hebben specifieke behoeften waaraan de huidige Fablabs

niet voldoen. Deze maatregel zal een oplossing bieden.

Maatregel: binnen de context van de doelstelling voor een technologische focus zal een Brusselse

instelling voor publieke/private huisvesting uitgerust worden met het nodige materieel voor de

ontwikkeling van projecten in technologieën die als prioritair beschouwd worden. Zo zullen er

bijvoorbeeld VR-helmen of IoT-uitrusting ter beschikking gesteld worden opdat iedereen deze nieuwe

technologieën kan ontdekken en ermee kan experimenteren. De terbeschikkingstelling van deze nieuwe

materialen zal ondersteund worden door gespecialiseerde begeleiding, en er zal verwezen worden naar

de incubators en accelerators (vooral naar deze die gericht zijn op een voor het Gewest prioritaire

technologie). Dit project zal aansluiten bij de activiteiten van de publieke/private Brusselse organisaties

voor vestiging die het meest geschikt zijn voor deze technologieën, of bij de toekomstige Fablabs van het

Brusselse netwerk van Fablabs. City Dev en het Coördinatiecomité van de FabLabs zullen instaan voor

de integratie van deze nieuwe technologieën in het Brussels Gewest, in coördinatie met hun programma

voor Fablabs in het Brussels Gewest.

Budget: in 2017 is een geraamd budget van 100K€ voorzien voor de ontwikkeling van het FabLab. Dit

bedrag wordt toegekend aan Citydev.

Opvolging van het succes van het project: het aantal partners dat gebruik maakt van het FabLab.

Voorbeeld: de laatste jaren is het FabLab-concept razendsnel geëvolueerd, en wordt het nu wereldwijd

in de meeste grote steden toegepast. Deze workshops kunnen aangepast worden aan verschillende

specifieke regionale situaties, zoals het Open City Design in Berlijn dat gespecialiseerd is in innovatie,

of het FabLab van de Bronx in New York waar men poogt om iedereen de mogelijkheid te bieden om de

technologieën te ontdekken.


31

Maatregel nr. 9: Ondersteuning van gespecialiseerde begeleidingsstructuren

Visie: Het Gewest zal zijn netwerk van partners inzake begeleiding zich via actoren gespecialiseerd in

de begeleiding van digitale ondernemingen laten bekwamen.

Vaststelling:

Aangezien de oprichting van ondernemingen van levensbelang blijkt voor ons Gewest, worden deze

gedurende hun hele evolutie ondersteund en begeleid. Onder impuls van de minister van Economie en

met het oog op een kwaliteitsvolle aanpak werd beslist het netwerk van partners inzake begeleiding te

evalueren, alsook na te denken over het coördineren en het harmoniseren van hun activiteiten teneinde

hun zichtbaarheid en de leesbaarheid van de aan de oprichters aangeboden ondersteuning te vergroten.

De technologische evolutie legt de netwerken van partners inzake begeleiding op open te staan voor

nieuwe partners gespecialiseerd in deze nieuwe technologieën.

Actieplan:

Het Microsoft Innovation Center ("MIC") Brussels werd in 2011 opgericht als vzw door de Regering

van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Impulse, Evoliris, het CIBG en Microsoft. De vereniging wil

de sociaaleconomische ontwikkeling stimuleren van de sector voor informatie- en

communicatietechnologieën (ICT) in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest door:

- Sensibilisering, informatie en begeleiding voor ICT-beroepen, met name door afgifte van IT-

certificering.

- Advies en begeleiding voor bedrijven voor softwareontwikkeling in sterk groeiende

domeinen.

- Begeleiding van ICT-starters met een initiële maar niet exclusieve focus op technologieën

voor "Cloud computing" en het "SaaS"-model.

Het MIC zal in het bijzonder de maatregelen uit het NextTech-plan ondersteunen die rechtstreeks in

de lijn liggen van zijn vier belangrijkste opdrachten. Meer specifiek zal aan het MIC gevraagd worden

een actieplan op te stellen in verband met de als prioritair vastgestelde technologieën (maatregel nr. 7

en nr. 8 van het NextTech-plan).

In 2016 werd Startups.be geselecteerd in de projectoproep Begeleiding. Deze vzw is actief op het vlak

van internationalisering, relaties met investeerders, innovatie en digitaal ondernemerschap. Daartoe


32

zal zij, met het oog op de ondersteuning van het NextTech-plan, haar interventie in het Brussels

Hoofdstedelijk Gewest richten op:

1. de begeleiding bij de financiering van start-ups;

2. de begeleiding bij de internationalisering van start-ups;

3. de identificering van start-ups en hun relaties met de actoren die de ondernemers, investeerders en

corporate bedrijven ondersteunen, evenals de animatie van een onlineplatform met statistische

gegevens en informatie over het ecosysteem van Brusselse start-ups.

Op basis van de resultaten van deze gespecialiseerde begeleiders behoudt de minister van Economie

zich de mogelijkheid om nieuwe begeleiders gespecialiseerd in ICT te ondersteunen via zijn

projectoproep Begeleiding.


Het aantal begeleide start-ups en scale-ups; het aantal georganiseerde evenementen en de kwaliteit

ervan (Brusselse deelnemers).

Budget:

Het Gewest kent het MIC een jaarlijks budget toe van 250K euro, alsook een budget van 70K euro aan

de vzw Start-up.be.


Het aantal begeleide ondernemingen per jaar.


33

Doelstelling 5: aangepaste hulpmiddelen ter beschikking stellen van de

handelssector

Maatregel 10: een app-store creëren met oplossingen voor e-commerce

Visie: het gebruik van digitale technologie aanmoedigen bij Brusselse handelszaken in 2017, met een app-

store die voornamelijk gericht is op initiatieven van Brusselse starters.

Vaststelling: naast hun operationele behoeften moeten kmo's en handelszaken nu ook hun weg vinden in

de nieuwe en complexe wereld van digitale marketing en e-commerce. Er zijn tal van ondernemingen

(digitale starters of grotere bedrijven) die gelijkaardige digitale diensten aanbieden in Brussel, en het is

niet altijd eenvoudig om de subtiele verschillen tussen de oplossingen te begrijpen. Grote merken

verfijnen hun onlineaanbod om te concurreren met Amazon, eBay en andere grote spelers, maar Brusselse

handelszaken hinken doorgaans achterop. Actieplan: om kmo's te helpen bij hun digitale overgang en hun weg te vinden in de complexe wereld van

digitale oplossingen, zal Atrium een technologisch platform ter beschikking stellen waarop Brusselse

handelaars het bestaande aanbod op de Brusselse markt kunnen overlopen en filteren, of erop intekenen.

De aangeboden oplossingen zijn afkomstig van Brusselse en Belgische technologische starters die

producten op maat aanbieden (websites, apps, klantenkaarten, aanwezigheid op sociale netwerken, ...). Dit

project moet een economie van lokale applicaties stimuleren door de zichtbaarheid en distributie van

Belgisch-Brusselse oplossingen te bevorderen.

Atrium zal er overigens op toezien dat, via de App-store, oplossingen voorgesteld worden om de

handelszaken in Brussel te valoriseren en om deze onder meer beter zichtbaar te maken voor hun klanten.

Er zijn verschillende oplossingen denkbaar, waaronder apps voor winkelbuurten of apps waarmee de

burgers de overheid kunnen inlichten over een tekort aan een bepaald soort winkel (“Fix my street” maar

dan voor winkels).

Budget: voor de volgende jaren is een bedrag van 500K€ voorzien. Dit budget wordt vanaf 2017 opgenomen

in het budget van Atrium. Dit bedrag is bestemd voor de technologische ontwikkelingen die noodzakelijk

zijn voor dit project. Het budget is mogelijkerwijze niet eenmalig.

Opvolging van het succes van het project: de indicatoren voor succes van het project zijn het aantal partners

op het platform en het aantal handelszaken die gebruik maken van de voorgestelde technologieën.


34

As 2 "Opleiden"

Inleiding

Opdrachten: sensibilisering van specifieke doelgroepen voor de mogelijkheden die de IT-sector biedt

(jongeren en vrouwen). Een reserve van gekwalificeerde IT-arbeidskrachten voorzien in Brussel, zorgen

voor de nodige omschakeling van profielen op de arbeidsmarkt.

In 2016 heeft de wereldeconomie haar herstel voortgezet met een stijging van 3% voor het bruto binnenlands

product (bbp), net zoals de voorbije twee jaar. De werkloosheidsgraad in de Europese Unie bedraagt 10,1%.

De werkloosheid verschilt sterk onder de lidstaten van de Europese Unie, gaande van 5% in Oostenrijk en

Duitsland, tot 24.1% in Griekenland en 19.8% in Spanje. De werkloosheid bij jongeren is nog steeds hoog,

maar is gedaald van 22,4% in mei 2015 naar 20,7% in 20167 . In België is de economische groei nog te zwak

voor een echte heropleving van de arbeidsmarkt (door een daling in 2012). Op nationaal niveau is de

werkgelegenheid heel licht gestegen (0,2% ten opzichte van 2013). De beroepsbevolking is tussen 2013 en

2014 gestegen met ongeveer 8.500 personen op Belgisch niveau. De werkloosheid op nationaal niveau is

licht gestegen, van 8,52% naar 8,6%8.

De werkloosheidsgraad in het Brussels Gewest blijft een van de hoogste in Europa (vergeleken met andere

hoofdsteden). De werkgelegenheid in Brussel groeit niet snel genoeg om de belangrijke demografische groei

bij te benen. Tussen 2008 en 2013 is de loontrekkende tewerkstelling stabiel gebleven (0,1%) met een

toenemende neiging tot flexibiliteit, een stijging van deeltijdse en tijdelijke contracten. In tegenstelling tot

de loontrekkende tewerkstelling kende de zelfstandige tewerkstelling een sterke groei in diezelfde periode

(+15,1% of +12.000 jobs). De relatieve stabiliteit van loontrekkende tewerkstelling is te wijten aan

omgekeerde trends binnen de sectoren. Terwijl de tewerkstelling voor administratieve en ondersteunende

diensten een sterke groei kende (16.700 jobs dankzij de ontwikkeling van dienstencheques), beleefden

andere activiteitensectoren een terugval over dezelfde periode, met name financiën, handel, gezondheid en

sociale actie. Er zijn steeds meer Brusselaars die in Brussel werken: 51% van de jobs in Brussel wordt

uitgevoerd door inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Er gaan de laatste jaren ook steeds meer

Brusselaars werken aan de stadsrand. De uitgaande stroom van woon-werkverkeer is op 5 jaar tijd met 14%

gestegen in Brussel. De demografische trends laten vermoeden dat er zowel in het centrum als in de

stadsrand opportuniteiten zijn voor Brusselse arbeidskrachten. Enerzijds zal de lichte daling van het

inkomende woon-werkverkeer voor Brusselse arbeidskrachten die al een tijdje geobserveerd wordt zich

waarschijnlijk doorzetten door de relatieve veroudering van de pendelaars. Anderzijds kan de veroudering

van de bevolking in de stadsrand ook werkgelegenheid creëren voor Brusselaars, aangezien het aantal

personen dat in Vlaams- en Waals-Brabant de arbeidsmarkt betreedt hoger zal zijn dan het aantal personen

7 Eurostat-gegevens 8 http://www.actiris.be/Portals/36/Documents/FR/Etat%20des%20lieux%20RBC%202014.pdf


35

dat de arbeidsmarkt verlaat. Het aantal werkloze werkzoekenden is met 0,8% gestegen tussen 2013 en 2014

(van 109.429 tot 110.336 werkzoekenden). Deze stijging is merkbaarder in de hogere leeftijdscategorieën

(55 jaar en ouder).

De administratieve werkloosheidsgraad van jongeren tot 25 jaar is ook sterk gedaald: van 33,5% in 2010

naar 26,1% in 2016. De daling van het aantal jonge werklozen kan verklaard worden door de specifieke

maatregelen voor integratie op de arbeidsmarkt van jonge werklozen tot 25 jaar, genaamd Youth Guarantee.

Dit initiatief werd opgestart in 2014 en was operationeel in 2014.

Met de opkomst van de nieuwe digitale technologieën wordt e-commerce steeds belangrijker en ontstaan er

nieuwe competenties waarvoor heel weinig opleidingen bestaan maar die de moeite waard zijn om te

ontwikkelen. Anderzijds heeft België een heel laag percentage afgestudeerden in wetenschappen, technologie,

ingenieurswetenschappen en wiskunde (STEM).9 Het tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten kan een

belangrijke hindernis worden voor groei en innovatie in België. Bovendien is er sowieso al een tekort aan

gespecialiseerde arbeidskrachten voor ICT.

Elk jaar behalen er zo'n 65.000 jonge Belgen een diploma van het hoger onderwijs. Volgens een

analyse van Agoria, de federatie van de technologische sector, studeren er jaarlijks 15.000 jongeren

af aan ICT- of STEM-richtingen. Op tien jaar tijd is het aantal afgestudeerde voor deze richtingen

gestegen van 12.000 tot 15.000: 10.000 in de Vlaamse Gemeenschap en 5.000 in de Franse

Gemeenschap. Momenteel zijn er een zestigtal zogenaamde STEM- en ICT-richtingen. Slechts een

op vier van deze afgestudeerden is een vrouw, een cijfer dat laag blijft aangezien meisjes doorgaans

in de meerderheid zijn voor andere richtingen.

Volgens de barometer van de informatiemaatschappij (2015) verklaart 46% van de Belgische

ondernemingen dat er in 2015 moeilijk in te vullen vacatures waren voor ICT-specialisten. Dit is een stijging

van 8% vergeleken met 2014, wat erop wijst dat het probleem toeneemt. Het tekort aan gespecialiseerde

arbeidskrachten voor ICT zal waarschijnlijk stijgen tot 30.000 niet ingevulde vacatures in 2020.10

Aanwerving zal dus een cruciale uitdaging vormen de komende jaren.

Voor starters en scale-ups zal het nog moeilijker zijn om gekwalificeerde arbeidskrachten aan te trekken,

aangezien deze kleine ondernemingen doorgaans niet dezelfde hoge lonen en voordelen kunnen bieden als

grote organisaties. 80% van de bevraagde scale-ups voor een enquête van het UK Scale-up Report11

verklaren dat ze sneller zouden kunnen groeien als het eenvoudiger zou zijn om buitenlands talent aan te

werven. Het is essentieel om het aantal en de kwaliteit van de afgestudeerden in wetenschappen en

technologie te verhogen en jongeren aan te moedigen om voor een dergelijke loopbaan te kiezen.

Met de opkomst van de nieuwe digitale technologieën wordt e-commerce steeds belangrijker en ontstaan er nieuwe competenties waarvoor heel weinig opleidingen bestaan maar die de moeite waard zijn om te ontwikkelen. In Brussel is er overigens ook een duidelijk tekort aan verkoopopleidingen (online

en offline). Verkooptechnieken en -methoden komen weinig aan bod in de opleidingen die momenteel

aangeboden worden in Brussel, ook al staan ze centraal bij de ontwikkeling van ondernemingen en

starters.

9 DESI 2015 10 DESI 2015 11 UK Scale-up Report


36

Er zijn ook weinig initiatieven met programma's voor deeltijdse opleidingen voor jonge Brusselaars,

vooral in sectoren die verband houden met ICT. Het is noodzakelijk om extra ondersteuning te bieden

voor deze programma's.

Doelstelling nr. 1: een globaal overzicht van ICT-opleidingen

Maatregel nr. 11: globaal overzicht van ICT-opleidingen

Visie: begin 2017 zullen de cluster en Evoliris een overzicht opmaken en een officiële lijst verspreiden

met alle opleidingen die aangeboden worden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Vaststelling: de bestaande initiatieven leiden nu al veel jongeren op voor beroepen in de digitale sector

(ontwikkelaar, programmeur, community manager, netwerkbeheerder, data-analist, projectmanager,

communicatieverantwoordelijke). Het is echter niet mogelijk om alle informatie over de beschikbare

private en publieke ICT-opleidingen in het Brussels Gewest te vinden op één plaats.

Actieplan: in 2017 zal een overzicht van alle private opleidingen in het Brussels Gewest toegevoegd

worden aan de gids op DORIFOR, de website van Bruxelles Formation. Deze nieuwe analyse zal

uitgevoerd worden door de cluster en Evoliris om alle informatie over het aanbod van ICT-opleidingen

op de markt ter beschikking te hebben. Deze lijst zal alle initiatieven omvatten van de ICT-pool,

Bruxelles formation, Evoliris en alle publieke en private opleidingsactoren in Brussel. Deze informatie

zal vervolgens ter beschikking gesteld worden aan het publiek. Dit globale beeld zal in de eerste plaats

nuttig zijn voor de overheid, om een coherent aanbod te brengen van op elkaar afgestemde opleidingen.

Bovendien zullen personen die zich willen inschrijven voor een ICT-opleiding beter op de hoogte zijn

van de mogelijke opties, de soorten opleidingen en de kenmerken ervan. De opleidingen zullen

zichtbaarder en gemakkelijker te promoten zijn. Dit globale beeld wordt voorgesteld op het platform

Digital.brussels.

Budget: in 2017 wordt een geraamd budget van 60K€ uitgetrokken voor financiering van dit project via

de begeleidingsopdracht van het NextTech-plan bij Impulse .

Opvolging van het succes van het project: de voornaamste factor voor opvolging is meting van de

verwachte stijging van het aantal ingeschrevenen voor de opgenomen opleidingen.


37

Doelstelling nr. 2: sensibilisering van de prioritaire doelgroepen

Maatregel nr. 12: jongeren sensibiliseren voor het digitaal ondernemerschap

Visie: vanaf 2017 zal het Brussels Gewest financiële steun bieden voor initiatieven om jongeren te

sensibiliseren voor het digitaal ondernemerschap en meer bepaald voor de beroepen die te maken

hebben met internet of programmering.

Vaststelling: ondanks het feit dat er een jong publiek is dat heel erg openstaat voor nieuwe

technologieën, zijn er slechts weinig initiatieven voor sensibilisering voor het digitaal ondernemerschap

in Brussel.

Actieplan: om het verwerven van kennis en competenties voor ondernemers aan te moedigen en te

steunen, en om de wil tot ondernemen concreet vorm te geven, zal de ondernemerscultuur op korte

termijn verspreid en binnen het bereik van jonge Brusselaars gebracht worden. Deze maatregel sluit

direct aan bij Maatregel 2 van de Small Business Act voor Brussel: Uitvoering van de gewestelijke

strategie voor sensibilisering van jongeren voor ondernemerschap. In 2017 wordt een projectoproep

gelanceerd voor sensibilisering van jongeren voor ICT-projecten om te bepalen welke projecten steun

krijgen.

De projectoproep in verband met de sensibilisering van jongeren die in 2017 uitgeschreven zal worden,

zal een onderdeel specifiek over de ICT-sensibilisering van jongeren bevatten om projecten te

identificeren die ondersteund zullen moeten worden. Dit sensibiliseringsluik zal een aanvulling zijn op

actie 25 van het GIP met de doelstelling sensibiliserings- en opleidingsinitiatieven op te starten voor de

Brusselaars in wetenschappelijke richtingen, alsook via de maatregel van het SmartCity-plan voor de

verlaging van de digitale factuur door de soft- en hardware van de scholen regelmatig te updaten.

Er zal bijzondere nadruk gelegd worden op de technologieën voor VR, Iot en Big Data van het plan

opdat de sensibilisering van een jonger publiek rekening zou houden met deze prioriteiten.

Budget: Voor de boekjaren 2017, 2018 en 2019 wordt een geraamd jaarlijks budget van 100K€

uitgetrokken voor financiering van de projecten die geselecteerd zijn in het kader van de globale

projectoproep van NextTech naast en in nauwe samenwerking met de strategie voor sensibilisering van

jongeren. De administratie zal samen met de cluster Software werken aan de organisatie en opvolging

van de projectoproep. Dit project sluit aan bij het luik voor sensibilisering van de projectoproep voor

NextTech.

Opvolging van het succes van het project: het aantal ingeschreven jongeren voor de

sensibiliseringsprogramma's zal opgevolgd worden.


38

Een inspirerend voorbeeld: in Frankrijk biedt de "Grande École du numérique" een globaal bedrag aan

van 5Mio€ binnen het kader van het investeringsprogramma voor "innoverende projecten ten voordele

van de jeugd". Hierdoor hebben dit jaar 72 van de 84 betrokken structuren de ontwikkeling van hun

opleidingsaanbod in Frankrijk kunnen financieren. De Franse overheid hoopt om tegen eind 2017 in

totaal 10.000 personen op te leiden voor digitale beroepen via een van de 200 opleidingen.


39

Maatregel nr. 13: het vrouwelijke publiek sensibiliseren voor IT-beroepen ("Women in

Tech")

Visie: de verschillende betrokken actoren verbinden zich ertoe om op twee jaar (2017 en 2018) een budget

samen te stellen om vrouwen warm te maken voor de ICT-sector via een portal voor sensibilisering,

begeleiding en opleidingen.

Vaststelling:

De 4de industriële revolutie (van de digitale technologieën en de digitale omschakeling) kan niet

plaatsvinden zonder betrokkenheid van de helft van de bevolking, namelijk vrouwen. De digitale

omschakeling betreft alle sectoren en maakt het noodzakelijk om een nieuw opleidingenaanbod te

brengen en burgers voor te bereiden op nieuwe beroepen. Het is een zaak van positionering binnen het

beleid voor gelijke kansen, om vrouwen de mogelijkheid te bieden om op gelijke voet deel uit te maken

van deze nieuwe industrie en hun inzet op de arbeidsmarkt niet te mislopen (700.000 nieuwe jobs in ICT

tegen 2025, OESO).

Volgens een studie van de EU zou een stijging van het aantal vrouwen in de digitale sector in Europa het

jaarlijkse bbp met 9 miljard euro doen stijgen. De studie brengt ook aan het licht welke factoren

verhinderen dat vrouwen ten volle deelnemen aan de economie van deze sector: culturele tradities,

stereotypes over de rol van vrouwen en interne hindernissen. Er wordt ook bijzondere aandacht besteed

aan de sociaal-psychologische factoren, zoals het gebrek aan zelfzekerheid, het gebrek aan

onderhandelingsvaardigheden, afkeer van risico en een negatieve houding ten opzichte van concurrentie

... daarnaast zijn er echter ook externe hindernissen, zoals een overwegend mannelijke omgeving,

problemen om werk en privé te combineren, en het gebrek aan emulatie in deze sector.

In België wordt amper 11% van de starters opgericht door vrouwen. Ongeletterdheid op digitaal en

elektronisch vlak is een feit bij de vrouwelijke bevolking. In Europa zijn slechts 29 op 1.000

afgestudeerde vrouwen houdster van een diploma in informatie- en communicatiewetenschappen (ICT)

(tegenover 95 mannen), en werken maar 4 vrouwen in deze sector. We moeten dus dringend

webgerelateerde beroepen toegankelijker maken voor vrouwen en hen sensibiliseren voor

ondernemerschap in ICT.

Actieplan:

Het plan voor ondernemerschap in ICT biedt de unieke kans om Brusselse vrouwen te sensibiliseren voor

deze nieuwe beroepen en om hun creativiteit de vrije loop te laten.

"In het kader van het NextTech-plan zal het platform Women in Tech" een specifiek netwerk organiseren

om een ecosysteem van partners en onderneemsters (rolmodellen) versterken om evenementen,


40

ontmoetingen, conferenties en workshops te organiseren; er moet een webportal komen waarop alle

specifieke informatie en opleidingen verzameld worden, en waarop de agenda van evenementen en

workshops voor vrouwen geraadpleegd kan worden. Het initiatief moet ook meisjes en vrouwen

sensibiliseren en oriënteren met betrekking tot webgerelateerde beroepen. Dit sensibiliseringsluik zal een

aanvulling zijn op actie 25 van het GIP met de doelstelling sensibiliserings- en opleidingsinitiatieven op

te starten voor de Brusselaars in wetenschappelijke richtingen, alsook het aspect sensibilisering van het

plan Smart City.

De maatregel "Women in Tech" is belangrijk voor het Brussels Gewest omdat dit initiatief direct aansluit

bij de Small Business Act (SBA) aan de hand van Maatregel 41: Ontwikkeling van ondernemerschap

voor vrouwen. De SBA voorziet immers ondersteuning van sensibiliseringsacties om meer inzicht te

verschaffen in het beschikbare dienstenaanbod voor onderneemsters, om een barometer voor vrouwelijk

ondernemerschap bij te houden, en om de actoren die mogelijke onderneemsters begeleiden in kaart te

brengen. "Women in Tech" sluit dus perfect aan bij de SBA.

Budget: In 2017 en 2018 zal een geraamd budget van 50K€ uitgetrokken worden om partners te

verenigen, activiteiten te organiseren en begeleiding van projectdraagsters in de ICT-sector te voorzien.

Dit budget zal toegekend worden aan Impulse, om deze acties op te nemen in het actieplan voor

vrouwelijk ondernemerschap van de organisatie.

Opvolging van het succes van het project: de voornaamste indicator voor opvolging is meting van het

aantal vrouwen dat bereikt wordt door de verschillende initiatieven, de aanwezigheid in de media, de

deelnamegraad en de tevredenheidsgraad voor de georganiseerde evenementen.

Een inspirerend voorbeeld: de opdracht van Women in Tech Stockholm bestaat erin om talentvolle

vrouwen de mogelijkheden van een toekomst in de technologische sector te tonen, en om vrouwen die

reeds actief zijn in deze sector extra informatie te verstrekken aan de hand van een

netwerk en ervaringen van personen die succesvol zijn in de technologische en

mediasector.


41

Doelstelling nr. 3: een volwaardig aanbod van specifieke opleidingen bieden

Maatregel nr. 14: opleidingen van korte duur aanbieden

Visie: in 2017 zullen de verschillende publieke actoren (Bruxelles Formation, clusters, Evoliris, Actiris,

...) - of actoren die ondersteund worden door de overheid (Interface3, ...) - zich inzetten om een antwoord

te bieden op de toenemende vraag van werknemers in de ICT-sector (starters, scale-ups, ondernemingen)

door een panel van opleidingen van korte duur voor digitale beroepen ter beschikking te stellen.

Vaststelling: de digitale sector evolueert snel en creëert jobs. Het is absoluut noodzakelijk om opleidingen

van korte duur te verstrekken aan jongeren die niet over de vereiste voorkennis beschikken voor beroepen

van de digitale sector. Het aanbod moet volledig en gevarieerd zijn.

Actieplan: om een antwoord te bieden op de behoeften van ondernemingen en de overheidsdoelstellingen

voor integratie van werklozen op de arbeidsmarkt, moet een geheel aan opleidingen toegankelijk zijn

voor een ruim publiek, zonder onderscheid te op academisch, economisch of sociaal vlak. De opleidingen

moeten openstaan voor een publiek dat traditioneel verwijderd is van digitale technologieën, en direct

aansluiten op de eerder geïdentificeerde drie prioritaire technologieën (IoT, VR/AI, Big Data). De

financiering zal via de projectoproep voor NextTech verlopen en zowel private als publieke partners

aanspreken.

Budget: een geraamd jaarlijks budget van 100K€ moet vanaf 2017 dit luik van de projectoproep voor

NextTech financieren. Voor iedere geselecteerde opleiding zal het selectiecomité de mogelijkheid

analyseren om een cofinanciering van het ESF-programma te vragen. Het ESF-programma, Wallonie-

Bruxelles2020.eu, stelt in zijn maatregelen een cofinanciering van het opleidingsproject voor.

Bijvoorbeeld: Maatregel 2.2: Het promoten, valoriseren en verbeteren van de onderwijs- en

opleidingsstelsels.

Opvolging van het succes van het project: het succes van het project zal gemeten worden aan de hand

van twee indicatoren. Enerzijds het aantal opgeleide personen, en anderzijds het aantal afgestudeerden

dat (weer) werk gevonden heeft.

Een inspirerend voorbeeld: in Frankrijk biedt de "Grande École du numérique" nu al 171 opleidingen

aan, na een eerste projectoproep. Deze korte opleidingen worden gegeven in 130 fabrieken voor digitale

technologie over heel Frankrijk. Ze kwalificeren de deelnemers voor beroepen van de digitale sector en

bieden een ruim publiek (jongeren en personen zonder kwalificatie of diploma die werk zoeken of een

http://www.fse.be/index.php?eID=tx_nawsecuredl&u=0&file=fileadmin/sites/fse/upload/fse_super_editor/fse_editor/documents/2014-2020/Documents_de_programmation/PO_FSE_2014-2020_150205.pdf&t=1485353060&hash=3519786597d7d23a627200ab9d71f1e146df4612



42

omscholingstraject volgen, begunstigden van het stadsbeleid) doeltreffende opleidingen die hen snel aan

werk help in deze veelbelovende sector.


43

Maatregel nr. 15: verkoopopleiding voor ondernemers

Visie: Vanaf 2017 wordt een specifiek opleidingsprogramma "Sales Academy" en een toolbox

aangeboden aan ondernemers die hun commerciële en verkoopvaardigheden willen verbeteren.

Vaststelling: starters moeten vaak een lange en complexe weg afleggen om op te starten, waardoor de

ondernemer lange tijd moet wachten op zijn eerste inkomsten. Het is dan ook essentieel dat ondernemers

geholpen worden om snel te kunnen beginnen met de verkoop van hun product/dienst en om snel de

market fit te kunnen nagaan. Er zijn weinig of geen opleidingen hiervoor (methode, hulpmiddelen,

technieken, rapportage, ...).

Actieplan: in 2017 zal de creatie en regelmatige organisatie van een "Sales Academy" (toolbox en

programma voor opleiding/opvolging) ondernemers de mogelijkheid bieden om snel hun product/dienst

op de markt te brengen en verkopen. De "Sales Academy" zal ook opleidingen aanbieden voor

verkoopteams over technieken om producten/diensten op de markt te brengen. De opleidingen zullen

heel praktisch van aard zijn, en zullen de nieuwste verkoopmodellen behandelen.

Budget: met een geraamd jaarlijks budget van 100K€ moet dit programma vanaf 2017 opgestart kunnen

worden. Een luik van de projectoproep NextTech/opleiding zal specifiek hieraan gewijd zijn. Voor iedere

geselecteerde opleiding zal het selectiecomité de mogelijkheid analyseren om een cofinanciering van het

ESF-programma te vragen. Het ESF-programma, Wallonie-Bruxelles2020.eu, stelt in zijn maatregelen

een cofinanciering van het opleidingsproject voor. Bijvoorbeeld: Maatregel 2.2: Het promoten,

valoriseren en verbeteren van de onderwijs- en opleidingsstelsels.

Opvolging van het succes van het project: een eerste indicator voor opvolging betreft het aantal

inschrijvingen voor de opleidingen. De tweede indicator is de termijn tot de eerste verkoop.

Een inspirerend voorbeeld: in een context van steeds grotere concurrentie, prijzendruk en optimalisatie

van middelen is commercieel succes afhankelijk van de capaciteit om een oplossing te onderscheiden van

de concurrentie en om de waarde van hun oplossing te verkopen aan beslissers. De Amerikaanse

methodologie "Value Selling Framework" biedt de

mogelijkheid om opportuniteiten beter in te schatten en de

betrouwbaarheid van verkoopvoorspellingen te verbeteren

dankzij unieke hulpmiddelen. Deelnemers leren er de waarde van hun oplossingen te verkopen in plaats

van producten.



44

Maatregel nr. 16: pool voor opleidingen en tewerkstelling in ICT

Visie: de pool voor ICT zal vanaf 2017 een compleet aanbod van publieke ICT-opleidingen

aanbieden, afgestemd op de effectieve behoeften van de ondernemingen van de sector en met

specifieke aandacht voor de prioritaire technologische keuzes.

Vaststelling:

Digitale technologieën evolueren heel snel, en dat geldt ook voor de vereiste kennis. De

opleidingsprogramma's moeten regelmatig bijgewerkt worden.

De organisaties bieden opleidingen aan in samenwerking met actoren van het onderwijs

(universiteiten, hogescholen, ...) en moeten snel kunnen inspelen op deze evolutie om

bijscholingscursussen en/of opleidingen voor nieuwe IT-technologieën te voorzien.

Technologische/IT-beroepen zijn soms heel abstract, en het kan noodzakelijk zijn om deze nieuwe

beroepen/competenties toegankelijker te maken en proefsessies te voorzien (proeven met betrekking

tot de competenties die nodig zijn voor een beroep) en/of om werkzoekenden te sensibiliseren.

Actieplan:

In 2017 zal het Gewest de creatie van de POOL OPLEIDING-TEWERKSTELLING

ICT.BRUSSELS ondersteunen, die moet op één plaats alle publieke Franstalige en Nederlandstalige

middelen voor werkgelegenheid en opleidingen in de sector voor informatie- en

communicatietechnologie samenbrengen. De pool voor opleiding wordt gecreëerd op basis van het

referentiecenter Evoliris.

De Pool moet de organisatie, de ontwikkeling en de promotie van de opleiding en werkgelegenheid

in de beoogde sector versterken, alsook mensen sensibiliseren voor ICT-beroepen, ter ondersteuning

van de economische en sociale ontwikkeling op het Brusselse grondgebied.

Het moet een ICT-etalage worden voor de verschillende doelgroepen (werkgevers, werkzoekenden

(met bijzondere aandacht voor laaggeschoolden), leerlingen, werknemers in doorlopende opleiding

of die een omscholingstraject volgen, studenten, opleiders en lesgevers, het grote publiek, de media,

…). Daarvoor moeten publieke en private partners hun middelen bundelen (infrastructuur, personeel,

financiering).


45

De pool voor ICT zal partnerschappen tot stand brengen met alle publieke en private actoren van de

opleidingssector (universiteiten, hogescholen, ...) en van de private sector (Agoria, internationale

technologische ondernemingen). Maatregel 18 van het opleidingsplan 2020 stelt dat

partnerschappen tussen actoren voor opleiding, werkgelegenheid en onderwijs op sectoraal

niveau gecoördineerd zullen worden via de polen voor opleiding en werkgelegenheid. Vanaf 2018

zal de pool beschikken over een fysieke locatie midden in de toekomstige concurrentiepool voor

ICT(campus van de ULB-VUB in Elsene).

De prioriteiten van de Pool zullen de volgende activiteiten omvatten:

- Verdubbeling van het aantal opleidingen, onder meer door terbeschikkingstelling van infrastructuur

en geavanceerde uitrusting;

- Proefsessies voor werkzoekenden en sterkere integratie van werkzoekenden in de ICT-sector op de

arbeidsmarkt van Brussel en elders;

- Aanmoediging van interne synergie tussen instellingen van algemeen belang;

- Promotie van ICT-beroepen en kwalificaties die daartoe leiden;

- Opvolging van vernieuwing en expertise op technisch-pedagogisch vlak om de

opleidingsprogramma's en -methoden aan te passen aan de evoluties;

- Verdrievoudiging van het aanbod van korte ICT-opleidingen (bijscholing en perfectionering) voor

werknemers en werkzoekenden in de sector (bijv. : van 100 naar 300 opleidingen);

- Het aanbod van korte, modulaire opleidingen openstellen voor afgestudeerden (middelbaar

onderwijs en hogescholen) om de verworven competenties te versterken en beter/sneller te voldoen

aan de vraag op de arbeidsmarkt;

- Sociale promotie: meer kwaliteitsvolle stages bij ondernemingen;

- Samenwerking met private opleidingsorganisaties voor ondersteuning van doorlopende opleidingen

in het kader van het NextTech-plan.

Budget:

De werking zal moeten verlopen via publieke en private bijdragen. Een aanzienlijke financiële

deelname van de privésector is een conditio sine qua non voor de goede verwezenlijking van het

project van de pool opleiding-tewerkstelling-ICT, conform de logica van de polen tewerkstelling-

opleiding. Er is een investering van € 4.450.000 voorzien voor het nieuwe gebouw van de toekomstige

pool voor opleiding en werkgelegenheid in ICT.


Toename van het aantal personen die opgeleid zijn in de ICT-sector, het aantal opleidingen in verband

met prioritaire technologieën van het NextTech-plan, en het aantal jobs in de ICT-sector van het BHG.


46


47

Maatregel nr. 17: meer programma's voor deeltijdse opleidingen

Visie: op drie jaar tijd (2018 tot 2020) wordt een jaarlijks budget van 250K€ uitgetrokken voor

programma's voor deeltijdse opleidingen en stages in ondernemingen, om jongeren snel aan werk te

helpen in de ICT-sector.

Vaststelling:

Zoals eerder reeds aangehaald werd, verklaart 46% van de Belgische ondernemingen dat er in 2015

moeilijk in te vullen vacatures waren voor ICT-specialisten. Dit is een stijging van 8% vergeleken

met 2014, wat erop wijst dat het probleem toeneemt. Het tekort aan gespecialiseerde arbeidskrachten

voor ICT zal waarschijnlijk stijgen tot 30.000 niet ingevulde vacatures in 2020.12 Aanwerving van

gekwalificeerd ICT-personeel zal dus een cruciale uitdaging vormen de komende jaren.

Het onthaal van stagiairs is niet altijd evident in ICT-ondernemingen. Het promoten van stages bij

ondernemingen verloopt dus nog niet optimaal, ondanks de compensatiemechanismen die het Brussels

Gewest voorziet voor ondernemingen. Een voorbeeld hiervan is steun voor mentoraat of

kostenvermindering voor de eerste twee jaar bij aanwerving van leerlingen of stagiairs.

Programma's voor deeltijdse opleidingen bieden studenten de mogelijkheid om tegelijk praktische en

theoretische kennis en vaardigheden te verwerven. Naast de programma's voor deeltijdse opleidingen

die nu al aangeboden worden door EFP en/of ondersteund worden door Agoria, zal de ontwikkeling

van dergelijke programma's toelaten om een opleiding aan te bieden die overeenstemt met de huidige

en toekomstige behoeften van ondernemingen die aanwerven in de ICT-sector. Deze programma's

moeten een positief effect opleveren voor de plaatsingsgraad van de betreffende studenten.

Het actieplan van het opleidingsplan 2020 voorziet dat het toekomstige aanbod van kwalificerende

opleidingen verloopt via mobilisering van ondernemingen, maar ook via een gemeenschappelijk kader

van prioritaire programma's en concrete partnerschappen voor opleiding door vereenvoudigde

toepassing van deeltijds onderwijs, stages en opleidingen in ondernemingen.

Actieplan:

12 DESI 2015


48

Om de praktische uitvoering van stages en deeltijdse opleidingen te vereenvoudigen tegen eind 2020,

zal het Gewest steunmaatregelen voorzien voor ondernemingen die zich inzetten voor leren in een

werkomgeving, met name voor werkzoekenden en jongeren.

Het Gewest zal ook het gebruik van stages en kwalificerende opleidingen vereenvoudigen voor kmo's,

om zoveel mogelijk Brusselaars de mogelijkheid te bieden om een opleiding te volgen om zo sterker

te staan op de arbeidsmarkt. (Maatregel 21 van de Small Business Act: mentoring voorzien:

vereenvoudiging van de financiële maatregelen en voordelen.)

Voor de ontwikkeling van deeltijdse opleidingen zullen de acties over twee assen lopen:

- Evaluatie van het bestaande aanbod voor deeltijdse ICT-opleidingen (EFP/SFPME, syntra, leren en

werken, universiteiten en hogescholen, …) en onderzoek naar de deeltijdse opleidingen die

ontwikkeld moeten worden in de toekomst.

- Ontwikkeling van een nieuw programma voor deeltijdse opleidingen dat aansluit bij de

technologische sectoren van het plan: bijv. een nieuwe deeltijdse opleiding bij EFP of ontwikkeling

van een nieuw programma voor deeltijdse master- en/of bacheloropleidingen.

In 2017 zal een budget uitgetrokken worden voor evaluatie van de bestaande deeltijdse opleidingen.

Deze evaluatie zal ondersteund worden door de betrokken actoren (EFP/SFPME, Syntra, hogescholen,

universiteiten, ICT-pool, ...) en private actoren (Agoria, ...).

Op basis van deze evaluatie zal in 2018 een programma voor ontwikkeling van nieuwe deeltijdse

opleidingen gelanceerd worden via een aanbesteding voor partnerschap tussen (publieke en/of private)

opleidingsactoren en private ondernemingen.

In deze nieuwe programma's zal bijzondere aandacht uitgaan naar de hiervoor vermelde prioritaire

technologieën.

Budget: een jaarlijks budget van 250K€ voor BEW zal een evaluatie van de bestaande programma’s

mogelijk maken en de projectoproep ondersteunen voor partnerschap voor de ontwikkeling van

nieuwe programma’s voor deeltijdse opleidingen.

Opvolging van het succes van het project: een eerste indicator voor opvolging is het aantal

programma's voor deeltijdse opleidingen in de ICT-sector. Hiervoor zal een overzicht opgesteld

worden van de programma's, en zal opvolging voorzien worden. Het aantal afgestudeerden van deze

programma's zal eveneens bijgehouden worden. Een tweede indicator voor opvolging is de verwachte

toename van de plaatsingsgraad in de programma's voor deeltijdse opleidingen.

Een inspirerend voorbeeld: de Holberton School in San Francisco is een vernieuwende

ingenieurschool in Silicon Valley. Er worden geen lessen gegeven, maar er is mentoraat en gratis

onderwijs op voorwaarde dat de studenten enkele jaren een bepaald percentage van hun toekomstige


49

loon afstaan. Voor toegang tot Holberton is geen IT-kennis vereist. De selectie gebeurt op basis van

onlinetests, proeven en presentatievideo's. De sleutel = motivatie.

Holberton wil zich niet meten met universiteiten die ingenieurs opleiden over een periode van vier tot

vijf jaar en waar onderzoek deel uitmaakt van het curriculum. De cyclus bij Holberton duurt slechts

twee jaar, met zes maanden stage tussen het eerste en tweede jaar. De opleiding is alleen gericht op

de praktijk en voorbereiding van functies in een onderneming. Er zijn geen lessen, alleen opdrachten

onder leiding van coaches. De oprichters hechten ook veel belang aan "peer education" waarbij

studenten elkaar helpen en concepten aanleren in specifieke situaties. Het doel is om "full-stack

ingenieurs" voor te bereiden, met vaardigheden op vlak van programmering, systemen, netwerken,

veiligheid, database, marketing, de set-up van projecten ...


50

As 3 "Uitstralen"

Inleiding

Opdracht: de positie van Brussel consolideren tussen de belangrijkste ICT-actoren op de internationale

markten, en ook als vestigingsplaats voor innoverende ondernemingen en buitenlandse investeerders.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is immers strategisch gelegen in Europa, beschikt over goede

infrastructuren en een uitstekend zakelijk klimaat. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is een strategische

locatie binnen Europa. Brussel is een ideale uitvalsbasis om een consumentenmarkt van 500 miljoen

Europeanen te bereiken, aangezien 75 % van de Europese koopkracht binnen een straal van 500 km rond

Brussel ligt. Brussel is ook het beslissingscentrum van België en Europa.

Brussel is een internationale en veeltalige stad met wel 31% inwoners van buitenlandse origine. Er zijn tal

van ondernemingen en Europese of internationale instellingen gevestigd in het Brussels Hoofdstedelijk

Gewest13.

De European Cities Monitor van Cushman and Wakefield geeft Brussel een mooie 4de plaats in de lijst van

meest aantrekkelijke Europese business-steden14.

Door haar geografische ligging en de aanwezigheid van de Europese instellingen heeft Brussel een

concurrentieel voordeel ten opzichte van andere Europese regio's. De aantrekkelijkheid en experimenten

met projecten van Brussel, evenals de instellingen worden niet vaak genoeg gebruikt als troeven om

buitenlandse ondernemingen aan te trekken. Er wordt overwogen om in overleg met de Europese (en Brusselse) autoriteiten Brussel naar voor te

schuiven als platform voor experimenten met projecten gedragen door starters (bijv. Smart Cities). De wijze naar voor brengen waarop Brussel zich zou moeten positioneren en onderscheiden om

internationale bedrijven (en starters) aan te trekken. Het doel is om het Brussels Gewest aantrekkelijker te

maken voor buitenlandse ondernemingen door sterke argumenten aan te halen (onder meer met betrekking

tot financiering).

13 http://be.brussels/travailler-et-entreprendre/entreprendre-a-bruxelles/investir-a-bruxelles 14 http://www.cushmanwakefield.com/


51

Doelstelling nr. 1: De aandacht vestigen op Brussel

Maatregel nr. 18: Brussel als Europese hub en proeflocatie

Visie: een Europese hub creëren in Brussel voor onthaal van internationale starters en overwegen om samen

met de Europese autoriteiten Brussel naar voor te schuiven als ruimte om te experimenteren met

technologische oplossingen.

Vaststelling: door haar geografische ligging en de aanwezigheid van de Europese en internationale

instellingen heeft Brussel een concurrentieel voordeel ten opzichte van andere Europese regio's. De

aantrekkelijkheid en experimenten met projecten worden niet vaak genoeg gebruikt als troeven om

buitenlandse ondernemingen aan te trekken. Te weinig Brusselse ondernemingen maken gebruik van de

geografische ligging van Brussel en zijn positie als Europese hoofdstad. De nabijheid van deze

internationale instellingen zou beschouwd moeten worden als een troef voor de Brusselse ondernemers en

aan de basis moeten liggen voor initiatieven waarbij geëxperimenteerd wordt voor de ontwikkeling van

businessmodellen in verband met deze instellingen. Actieplan: Om de Brusselse instellingen te laten profiteren van het voordeel dat de Europese hoofdstad hen

zou moeten opleveren, zouden verschillende voorbeelden van projecten in de lijn van deze aanpak kunnen

liggen. Bijvoorbeeld: de organisatie van een hackathon ter promotie van de internationale instellingen in Brussel

via nieuwe opensource-apps. Deze maatregel sluit deels aan bij het Smart City-plan van het Brussels Gewest. Er zijn twee dimensies. Ten

eerste de inschrijving van de projecten van het NextTech-plan in een Europese dimensie door deelname van

het Brussels Gewest aan Europese netwerken van Smart City (inclusief deelname aan Europese "calls").

Ten tweede kan Brussel door haar geprivilegieerde ligging bij de Europese instellingen dienst doen als

terrein voor experimenten met initiatieven en Smart City-projecten.

De activering van de officiële tussenpersonen van het Brussels Gewest (permanente vertegenwoordiging

van het Brussels Gewest bij de Europese Commissie, een commissariaat bij de Europese instellingen, een

economische attaché voor BIE bij de Europese Unie en andere vertegenwoordigingen bij internationale

instellingen in Brussel) zal de verwezenlijking van deze initiatieven vergemakkelijken.

Budget: in 2017 wordt 30K€ uitgetrokken om projecten te analyseren en voor te stellen in het kader van

deze opdracht. Impulse en de Smart City-manager, zullen hiertoe met ondersteuning van verschillende

vertegenwoordigers van het Brussels Gewest het nodige overleg organiseren met de Europese en

internationale autoriteiten.


52


53

Doelstelling nr. 2: langetermijndefiniëring van de ICT-omgeving in Brussel

Maatregel nr. 19: rekrutering van internationale arbeidskrachten

Visie: de juridische pistes analyseren om te verhelpen aan het tekort aan gekwalificeerde arbeidskrachten

en het aanwerven van arbeidskrachten voor ICT-ondernemingen vergemakkelijken.

Vaststelling: het gebrek aan gespecialiseerde arbeidskrachten voor de ICT-sector is wereldwijd een

probleem, en doet zich ook voor in Brussel. Om vacatures in te vullen, moeten ondernemingen vaak een

beroep doen op internationaal talent omdat ze lokaal geen geschikte kandidaten vinden. De ondernemingen

beschouwen deze inspanning als langdurig en moeizaam, omdat ze potentiële kandidaten moeten overtuigen

om zich in België te vestigen. Uit de "Global immigration study" van Deloitte blijkt dat het systeem voor

werkvergunningen België op een mooie 8e plaat positioneert. Ondanks deze positie ondervindt de ICT-sector

moeite om heel gekwalificeerd personeel aan te werven. Bepaalde aspecten van de procedure benadelen

België, bijvoorbeeld door de uitreiking van een (weliswaar hernieuwbare) werkvergunning van maximaal

een jaar. Frankrijk en Nederland bieden respectievelijk een vergunning voor 3 en 5 jaar. Maatregel: Het Gewest (BIE, BEW, Impulse) zal zijn systeem voor onthaal van internationale ondernemers,

en voor aanwerving van internationale arbeidskrachten in Brusselse ondernemingen van de sector

onderzoeken en analyseren. Bijvoorbeeld door verlenging van de maximale geldigheidsduur van een

werkvergunning voor heel gekwalificeerde arbeidskrachten. Het Gewest zal samen met de federale diensten nagaan of het Europese systeem kan toegepast worden,

bijvoorbeeld door introductie van een scale-up VISUM. Met dit visum zal het gemakkelijker zijn om een

arbeidsvergunning te verkrijgen voor buitenlandse arbeidskrachten, evenals een verblijfsvergunning voor

meerdere jaren. Groeiende ondernemingen zouden zo gemakkelijker hooggekwalificeerde arbeidskrachten

kunnen aantrekken. Deze maatregel zal de talentreserve van de ICT-sector in Brussel versterken. Om de strategie voor het aantrekken van ondernemingen te stimuleren en te versterken, zal het Gewest

nagaan of er programma's aangeboden kunnen worden om internationale ondernemers met een ambitieus

project voor oprichting of ontwikkeling van een starter te selecteren en vervolgens te verwelkomen in

Brussel (maatregel 72 van de SBA: buitenlandse investeringen aantrekken). Budget: er is voor 2017 een budget van 30K€ voorzien om de mogelijke oplossingen voor de uitvoering

van deze maatregel te analyseren.

Opvolging van het succes van het project: een juridisch verslag en voorstellen afleveren. Een inspirerend voorbeeld: het Scale-Up Report UK stelt voor om visa te voorzien waarmee groeiende

ondernemingen een buitenlandse werknemer kunnen aanwerven binnen een termijn van twee weken in

totaal. Deze maatregel moet de aanwerving van talent versnellen en bijdragen aan de groei op lokaal en

internationaal niveau. In Britse ondernemingen zouden de aangeworven werknemers immers de

internationalisatie kunnen bevorderen door de weg naar de markten van hun thuisland te openen.


54

Een ander voorbeeld: de operatie French Tech Ticket dient om jonge buitenlandse ondernemingen aan te

trekken in het Franse ecosysteem voor starters die werken met nieuwe technologieën. Deze operatie heeft

al 50 buitenlandse ondernemers die 23 starters opgericht hebben, de mogelijkheid geboden om in Parijs te

werken bij een van de tien geselecteerde incubators in de hoofdstad. Door het succes van dit initiatief heeft

de regering via French Tech en de stad Parijs beslist om het programma uit te breiden naar heel Frankrijk.

Hierbij worden 22 incubators geselecteerd in Parijs en Ile-de-France, en 19 in grote steden met het French

Tech-label. In 2017 zullen er zich 70 buitenlandse starters ofwel zo'n 180 ondernemers kunnen vestigen.

Het platform voor onlinekandidaturen brengt de troeven van het ecosysteem naar voor.

http://www.lafrenchtech.com/actualites-du-numerique/la-deuxieme-edition-du-concours-french-tech-ticket-est-lancee

http://www.frenchtechticket.com/


55

Maatregel nr. 20: programma voor voorbereiding van en aanwezigheid op internationale

tech-beurzen

Visie: Zorgen voor een sterke aanwezigheid van het merk Digital.brussels op de bekendste

internationale jaarlijkse tentoonstellingen/beurzen en zorgen voor begeleiding en voorbereiding om

de resultaten van de bedrijven die deelnemen aan die tentoonstellingen en beurzen in het buitenland

te optimaliseren.

Vaststelling: In de ICT-sector zijn bepaalde internationale beurzen (of tentoonstellingen)

onvermijdelijk. Die professionele tentoonstellingen en beurzen zijn geweldige hulpmiddelen om het Gewest en zijn

bedrijven op internationaal niveau te positioneren. Er aanwezig zijn, is cruciaal om zijn sterke punten

en de geïdentificeerde kansen te belichten, om veel contacten te ontmoeten evenals nieuwe klanten

om de producten/diensten bekendheid te geven. Bovendien is het essentieel dat bedrijven zich vooraf

goed voorbereiden op die beurzen. Actieplan: ervoor zorgen dat het Gewest aanwezig is via Digital.Brussels op de bekendste

tentoonstellingen en beurzen (CEBIT, Mobile World Congress, CES ...). BIE voorziet een

jaarprogramma waaraan nieuwe beurzen toegevoegd moeten worden volgens de technologische

bijzonderheden van het NextTech-plan, voor zover ze nog geen deel uitmaken van het programma

van BIE (bijv. ABSAT, ...). Er wordt een jaarlijks programma voorzien in partnerschap tussen

Impulse en BIE. Daarnaast zal een programma ter voorbereiding op internationale beurzen voor

bedrijven worden aangeboden door de partners.

Er zou een programma ter voorbereiding van internationale beurzen (onder de vorm van opleiding)

gecreëerd kunnen worden om in detail te beschrijven wat het bedrijf moet doen om zijn deelname aan

die beurzen te optimaliseren; hoe de hulpmiddelen waarover ze beschikken, moeten worden gebruikt,

de juiste houding, pitch, hulpmiddelen, enz. te hebben. Dat programma kan een wezenlijk onderdeel

vormen van de projectoproep NextTech/opleiding. Budget: Er zal een budget van 100K€ voorbehouden worden voor deelname aan technologische

beurzen die niet opgenomen en begroot zouden zijn in het programma voor de aanwezigheid van

Brussel op beurzen in 2017 en 2018 door BIE: een budget van 50K€ voor marketing/communicatie

rond de aanwezigheid van het overkoepelende merk Digital.Brussels op internationale beurzen, en

een budget van 50K€ voor het programma voor voorbereiding op deze beurzen (via een projectoproep

van Digital.brussels/opleidingen voor dit luik, in samenwerkingsverband tussen BIE en Impulse).


56

Bijlagen

A.1 Definities

De definitie van kmo omvat alle ondernemingen met minder dan 250 werknemers en met een jaaromzet tot

50 miljoen euro, of een balanstotaal tot 43 miljoen euro.

Meer bepaald:

— Zeer kleine onderneming: minder dan 10 werknemers en een jaaromzet (het zakencijfer over een

bepaalde periode) of balanstotaal (situatie van de activa en passiva van het bedrijf) tot 2 miljoen

euro.

— Kleine onderneming: minder dan 50 werknemers en een jaaromzet of balanstotaal tot 10 miljoen

euro.

— Middelgrote onderneming: minder dan 250 werknemers en een jaaromzet tot 50 miljoen euro of een

balanstotaal tot 43 miljoen euro.

A.2 Mapping van de actoren

Er werd een plaatsbeschrijving opgemaakt door de informatie te analyseren met betrekking tot het digitale

ondernemerschap die beschikbaar is in de BDO-studie en online, in het bijzonder via het informatieportaal

1819. Verder werden ondernemers geïnterviewd om de verzamelde informatie te valideren. De volgende

kartering werd uitgevoerd op basis van 5 gebieden: advies en ondersteuning; financiering; opleiding en

werkgelegenheid, opvangstructuren en internationalisering; en bevat alleen organisaties die verbonden zijn

met de sector in kwestie (zie lijst in bijlage A.3).


57

Afbeelding 1. Mapping van de spelers op de digitale markt.

Om de positionering van de belangrijkste spelers die het ondernemerschap in de ICT-sector in Brussel

ondersteunen te belichten, is de kartering op twee assen gepositioneerd:

▪ As 1: de 5 ontwikkelingsfases van een bedrijf o Fase 1: Het idee (bewustmaking, informatie, getuigenis, enz.) o Fase 2: De start (businessplan, MVP, 3F, vennoten, administratie, R&D, enz.) o Fase 3: De groei (expertise, werving, fondsenwerving, subsidies, enz.) o Fase 4: De volkomen ontwikkeling (internationalisering, fusies en overnames, lobby, enz.) o Fase 5: De daling (herstructurering, advies, psychologie, enz.)

▪ As 2: De mate van deskundigheid/betrokkenheid in de ICT-sector (1-4) o Zeer groot (4): Thematiek uitsluitend ondersteund o Groot (3): Thematiek sterk ondersteund o Klein (2): Thematiek zwak ondersteund o Zeer klein (1): Thematiek bijna onbestaand

Merk op dat een organisme in functie van zijn missie over verschillende soorten activiteiten kan beschikken.

Bovendien herneemt de kartering de belangrijkste spelers die werden gedetecteerd. De lijst van spelers is

dus niet volledig.


58

2.1 Advies, ondersteuning en networking

In het Brussels Gewest zijn er veel organisaties op het vlak van informatietechnologie. Wat betreft advies

en ondersteuning vergemakkelijkt het MIC (Microsoft Innovation Center) de oprichting van ondernemingen

in de technologiesector. Daarnaast helpt Sirris bedrijven de overgang te maken van technologische

knowhow naar verkoopbare innovaties. De diensten van de "software.brussels"-cluster binnen Impuls zijn

op hun beurt uitsluitend gewijd aan de groei van de ICT-start-ups. Het "myshop.brussels"-project van

Atrium steunt op het gebruik van ICT-oplossingen om de online aanwezigheid van handelaren te verhogen.

Agoria verenigt volwassenere bedrijven in de technologische industrie.

Afbeelding 2. Mapping van de spelers voor advies, ondersteuning en networking.

Wat betreft networking zijn verschillende platforms gewijd aan ICT-ondernemerschap. De BetaGroup is

een gemeenschap van liefhebbers van informatica, internet, nieuwe technologieën, e-marketing en online

media. Startups.be biedt toegang tot alle instrumenten ter ondersteuning evenals tot de activiteiten en

programma's die verband houden met technologische ondernemerschap in heel België. Het Café Numérique

is een organisatie van conferentieavonden over onderwerpen met betrekking tot innovatie en nieuwe

technologieën. Het doel is om digitale technologieën tijdens samenkomsten te belichten en innovaties op

het vlak van multimedia aan zoveel mogelijk mensen voor te stellen. Tot slot is Meet-up.com een platform

voor social networking, waarmee de leden groepen met een gemeenschappelijk belang ontmoeten. Er is een

gemeenschap van meer dan 700 mensen in België, "BE.VR", die ontwikkelaars, ontwerpers, ondernemers,


59

gamers, enz. verenigt. Daarnaast worden maandelijkse vergaderingen rond virtuele werkelijkheid

georganiseerd door Impulse.

Die verspreiding van spelers maakt het moeilijk om een overzicht te krijgen van organisaties die ICT-

bedrijven hulp bieden en creëert potentiële duplicaten. Dat kan ondernemers schaden die niet altijd weten

welke weg ze nu moeten nemen om hun onderneming te laten groeien.

2.2 Financiering

Toegang tot financiering in Brussel voor ICT-ondernemers in de vroege stadia van een project lijkt beperkt

en, voor zover wij weten, financiert geen enkele openbare of particuliere structuur bedrijven die een idee

hebben of in de startfase zitten.

Innoviris stimuleert onderzoek, ontwikkeling en innovatie in Brussel door innovatieve projecten geleid door

bedrijven of onderzoeksinstellingen te financieren. De ICT-sector is een van de prioritaire sectoren van het

Gewestelijk Innovatieplan. Het Horizon 2020-programma ondersteunt innovatieve projecten en stroomlijnt

Europese financiering ter ondersteuning van groei. De ICT-sector is als een van de drie prioriteiten van

Horizon 2020 opgenomen in het programma "industrieel leiderschap". In Brussel brengt impulse.brussels

de diensten van Nationale Contactpunten (PCN) onder. Finance.brussels (voordien G.I.M.B. - Gewestelijke

Investeringsmaatschappij voor Brussel) komt tussen om de reorganisatie of uitbreiding van particuliere

bedrijven gevestigd in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest financieel te ondersteunen. Finance.brussels

helpt volwassen en groeiende bedrijven die zich verder willen ontwikkelen of willen herorganiseren. De

ICT-sector is goed voor 11% van de ondersteunde sectoren in 201415(voorbeelden: Vadis, BePark, Social

Karma, Smarflats).

15 http://www.finance.brussels/sites/default/files/publication/document/srib2014_rapport_dactivites_cahier2_web.pdf

http://www.finance.brussels/sites/default/files/publication/document/srib2014_rapport_dactivites_cahier2_web.pdf


60

Afbeelding 3. Mapping van de spelers voor financiering.

Een andere mogelijkheid voor de financiering van ICT-bedrijven is het ST'ART-fonds dat kmo's actief in

de culturele en creatieve industrieën financiert met leningen en participatie in het kapitaal van bedrijven.

Met het platform voor crowdfunding MyMicroInvest kan met de hulp van professionals in innovatieve

bedrijven worden geïnvesteerd. De soort investering is in kapitaal of in schulden, afgelost op basis van een

interessante rente en met een van tevoren geplande looptijd.16. Veel ICT-projecten werden via hun platform

gefinancierd, zoals: 2houses, Intuitim, Elysia, Youscribe, Smartflats, enz. Daarnaast kunnen groeiende

kmo's die op zoek zijn naar fondsen snel fondsenwerving organiseren dankzij het platform Look&Fin. Een

aantal ICT-projecten werden via hun platform gefinancierd, zoals IPfix, Quable en Arco Information. De

ICT-projecten werden ook gefinancierd via het platform Bolero Crowdfunding van KBC, zoals NeoScores

dat van een dergelijke financiering gebruik kon maken. Ten slotte brengt BeAngels de ondernemers van

Business Angels bijeen. Veel ICT-projecten werden gefinancierd met dat netwerk (Edebex, Apptweak,

Cleverphone, Tevizz, Betterstreet, Sharebox, Proxi IT, BeAngels, enz). Bovendien opende BeAngels

een speciale sectie gewijd aan investeringen in de ICT- en digitale sector.

Zoals blijkt uit de grafiek zijn de meeste financieringsbronnen in Brussel, zowel private als publieke, niet

toegankelijk in de fases die voorafgaan aan het op de markt brengen van een project. Die problematiek is

des te belangrijker wanneer het project innovatief is. Een start-up heeft inderdaad andere financiële

behoeften dan een traditionele onderneming.

16 https://www.french-connect.com/1949-entreprendre-le-crowdfunding-en-belgique.html

https://www.french-connect.com/1949-entreprendre-le-crowdfunding-en-belgique.html


61

2.3 Opleiding en werkgelegenheid

Op het vlak van onderwijs bestaan er weinig opleidingen die volledig gewijd zijn aan ICT, behalve

enkele uitzonderingen. Evoliris biedt een scala aan opleidingen in functie van de ontwikkelingen van ICT-

beroepen. Ze zijn evenveel betrokken bij de opleiding in strikte zin als bij sensibiliseringscampagnes of

acties om sociaal-professionele integratietrajecten te verbeteren. Le Wagon Brussels is een codeerschool

die ondernemers vertrouwd wil maken met programmering. Het opleidingscentrum Interface 3 richt zich

uitsluitend op vrouwen en biedt een praktische informaticaopleiding. JL Gestion is gespecialiseerd in

opleiding op maat direct in het bedrijfsleven op het vlak van digitale en audiovisuele jobs. Ten slotte

organiseert Coderjojo gratis initiaties tot informatica voor kinderen van 7 tot 17 jaar. Die kinderen krijgen

de kans om vanaf jonge leeftijd te leren coderen en de nieuwe technologieën te verkennen. Het gaat er dus

om de wetenschap van het programmeren te populariseren en het onder jongeren een toegankelijk en leuk

imago te geven.

Afbeelding 4. Mapping van de spelers voor opleiding en werkgelegenheid.

Die opleidingen zijn niet voldoende om het gebrek aan ontwikkelaars in de technologiesector op te vullen.

Het is van essentieel belang om meer opleidingen van korte duur te bieden om vertrouwd te raken met het

programmeren.


62

2.4 Opvangstructuren

De huidige opvangstructuren ondersteunen alle ondernemingsinitiatieven op dezelfde manier en

leggen de nadruk niet op een specifieke technologiesector, behalve de Data Innovation Hub die ervoor heeft

gekozen het ondernemerschap gebaseerd op de DATA-technologieën te stimuleren. Het ICAB is een

incubator gewijd aan de informatietechnologiesector en communicatie (ICT) in het algemeen. Het

Ondernemingscentrum M-Brussels Village is bijna volledig gewijd aan de verschillende digitale sectoren.

Co.Station is een accelerator die over een enorme infrastructuur beschikt voor start-ups en scale-ups met

een focus op het digitale. Factory Forty richt zijn activiteiten specifiek op de digitale wereld door steeds

meer leden werkzaam in de informatietechnologie te verwelkomen. Tot slot bieden andere incubators zoals

Seed Factory, The Egg, BetaCowork of Silversquare geen diensten specifiek voor de ICT-sector, maar hun

structuur omvat een aantal bedrijven in de sector.

Afbeelding 5. Mapping van de opvangstructuren.

Het is belangrijk voor een kleine regio, zoals het Brusselse Gewest, om keuzes te maken en zijn focus op

technologie duidelijk te positioneren (vb.: VR, IOT, Data) om in het bijzonder het ecosysteem van die

veelbelovende technologiesectoren en hun internationale reputatie te versterken en ondersteunen.


63

2.5 Internationalisering

De intensivering van de globalisering heeft de economische markten drastisch veranderd door kmo's te

verplichten zich internationaal te engageren. Daarnaast beperkt de kleine omvang van ons land die

bedrijven, met name de technologiebedrijven met een nichemarkt die zo al van in het begin moeten

nadenken over internationalisering. Toch lijken weinig organisaties zich nu op die problematiek te

concentreren, zoals blijkt uit onderstaande grafiek.

Afbeelding 6. Mapping van de spelers voor internationalisering.

Brussel Invest & Export (BIE) ontwikkelt en ondersteunt de internationalisering van bedrijven in alle

sectoren. BIE organiseert echter enkele acties of economische missies specifiek voor de ICT-sector over de

hele wereld, zoals in 2015 in de VS (economische missie in San Francisco), China (economische missie

gericht op ICT, de medische sector en groene technologie), Brussel (uitnodiging van inkopers "TechMatch

in Brussels"), Duitsland (collectieve stand op de beurs "CeBIT"), Spanje (collectieve stand op de beurs

"Mobile World Congress"), Frankrijk (collectieve stand op de beurs "Vad Conext") en het VK (contactdag

in het kader van de beurs "Apps World"). Enterprise Europe Network (EEN) biedt ook ondersteuning en

begeleiding om de Brusselse kmo's te helpen de mogelijkheden van de Europese interne markt te grijpen en

te internationaliseren. Eén persoon van EEN Brussels houdt zich uitsluitend bezig met de ICT-sector.


64

Door de opkomst van een groot aantal technologische en innovatieve bedrijven met een sterke

internationale groei in de afgelopen jaren is er grote belangstelling voor programma's die die bedrijven

willen helpen vanaf hun oprichting.

A.3 Verantwoording van gemaakte keuzes op het vlak van technologische prioriteiten

Het Internet der Dingen

Volgens het McKinsey Global Institute kan het Internet der Dingen worden gedefinieerd als mechanische

sensoren en werkingssignalen die in een netwerk met IT-systemen zijn verbonden. Wat die systemen zo

bijzonder maakt, is dat ze vanop afstand kunnen worden gevolgd en beheerd Alle machines, evenals

onderdelen van de natuurlijke, menselijke of dierenwereld kunnen zo op een of andere manier verbonden

zijn met private (bedrijven) of openbare (internet) IT-netwerken.

Het ontwikkelingspotentieel van het Internet der Dingen en de daarmee samenhangende mogelijkheden

wordt mogelijk gemaakt door de ontwikkeling van een nieuw type telecommunicatie-infrastructuur,

waarmee kleine hoeveelheden informatie over lange afstanden (Low-Power Wide-Area Network, LPWAN)

kunnen worden verzonden. In België wordt de netwerkdekking van het Internet der Dingen verzorgd door

twee belangrijke initiatieven: de Lora Alliance (Proximus als promotor, Cisco, Actility, Swisscom, KPN &

IBM als ontwikkelaar) en SigFox (Engie Group & Telenet).

De mogelijke toepassingsgebieden zijn enorm en betreffen alle economische sectoren over de hele lijn.

Bijvoorbeeld (de lijst is niet volledig): de intelligente optimalisatie van het productieproces ($ 1,2 à 3,7

biljoen besparingen per jaar in 2025), het intelligent beheer van steden of "Smart City" ($ 0,93 à 1,7 biljoen)

of het beheer van de menselijke gezondheid ($ 0,17 à 1,6 biljoen). Door de machines onderling op elk niveau

in een netwerk te koppelen, ontstaat er inderdaad een collectieve intelligentie, waardoor veel verspillingen

zullen kunnen worden voorkomen, voornamelijk op het gebied van de productie (hogere productiviteit,

optimale opbrengst van vaste activa, preventief onderhoud) en transport (routeoptimalisatie).

Op het vlak van marktpotentieel schat McKinsey de wereldwijde markt van het Internet der Dingen op $

11,1 biljoen (tegen 2025), het instituut voor technologisch onderzoek Gartner schat de markt van de

gekoppelde objecten op 21 miljard tegen 2020. Volgens Analysys Mason zal het aantal gekoppelde objecten

van 15 miljard in 2015 stijgen naar 28 miljard in 2021. Gezien de omvang van de mogelijke ontwikkelingen

en de lage kosten om de objecten met bestaande netwerken te verbinden, bestaat er geen twijfel over het feit

dat het Internet der Dingen op korte termijn een belangrijk technologisch domein wordt voor de stad Brussel.

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest beschikt duidelijk over de nodige troeven om zich te positioneren in

de sectoren van deze technologische prioriteiten. Met name dankzij de kwaliteit van zijn ecosysteem, het

belang van zijn technologische gemeenschappen (VR, het IoT en Big Data) en zijn ondernemingen. Brussel

beschikt in deze technologische sectoren over ondernemingen van elke grootte in verschillende

ontwikkelingsfasen.

De Virtuele Werkelijkheid (VR) en de Toegevoegde Werkelijkheid (AR)


65

Virtuele werkelijkheid in de brede zin omvat twee deelgebieden: de virtuele werkelijkheid (VR) strikt

genomen en de Toegevoegde Werkelijkheid (AR). Volgens Wikipedia maakt de VR het mogelijk om via

een koptelefoon de illusie te creëren dat men door onderdompeling aanwezig is in een omgeving die volledig

met de computer is opgebouwd. De AR betreft de mogelijkheid de werkelijke fysieke wereld in real time te

bekijken (via bril of smartphone) gemaakt van verschillende over elkaar geschoven multimedia-elementen

(afbeeldingen, geluid, video ...). Merk op dat de ervaring in beide gevallen individueel of gezamenlijk in

een netwerk kan worden beleefd. De VR- en AR-ervaringen kunnen ook worden gecombineerd; dan spreken

we van "Mixed Reality".

De toepassingsgebieden zijn talrijk en de meerderheid van de marktleiders in hightech (Google, Microsoft,

Facebook, HTC, Samsung) hebben zich al in dit nieuwe avontuur gestort. Voorbeelden daarvan zijn de

Oculus Rift van Facebook, HTC Vive of de Hololens van Microsoft. Volgens Goldman Sachs Global

Investment Research wordt de totale markt voor VR/AR geschat op 80 miljard dollar in 2025 in

uiteenlopende gebieden zoals engineering, gezondheid, immobiliën of videogames. Enkele voorbeelden van

toepassingen van die technologie: de mogelijkheid om de herorganisatie van een productielijn in real time

te simuleren, de mogelijkheid om een groot aantal vastgoed of toeristische gebieden virtueel te bezoeken,

de mogelijkheid om meerdere voertuigen te proberen voor aankoop, de mogelijkheid om fobieën virtueel te

leren bestrijden, de mogelijkheid om virtueel te vergaderen met verschillende personen over de hele wereld

(d.i. het Oculus Connect event van Facebook), de filmische ervaring versterkt door het gevoel van immersie

(d.i. 20th Century Fox, Lionsgate ...), enz.

In Brussel zijn de terugkoop van "SoftKinetic" door Sony in 2015 en de terugkoop van "Nozon" onlangs in

2016 door Starbreeze twee voorbeelden van lokale succesverhalen. Die overnames door internationale

leiders benadrukken het vaardigheidsniveau en de ambitie van die twee bedrijven die in Brussel gevestigd

blijven.

Beheer van Big Data/AI

Computergegevens zijn alomtegenwoordig in ons dagelijkse leven; maar Big Data is relatief onbekend. Het

is dus noodzakelijk om het begrip te verduidelijken en te spreken over "valorisatie" of "monetisatie" van

een kolossale hoeveelheid gegevens. Die databases worden door software in de volgende domeinen

verwerkt: business intelligence (tekst en data mining), kunstmatige intelligentie en machine learning (AI),

voorspellende analyse in real time ... Kortom, er moet eerder worden gesproken over "analysesoftware," de

software die het abstractievermogen biedt dat nodig is voor de geconsolideerde verwerking van die

computergegevens.

De verwerking van die datasets biedt enorme perspectieven en de toepassingsgebieden zijn talrijk. Enkele

voorbeelden die door de verwerking en visualisatie van Big Data worden geboden, zijn (volgens Wikipedia):

prospectieve analyse en analyse van trends (klimaat, milieu, sociaal-politiek ...), risicobeheer (commercieel,

verzekering, industrieel, natuurlijk), diensten voor de geneeskunde (begrip van de hersenfunctie,

epidemiologie ...), diensten voor de meteorologie, voor het beheer van complexe energienetwerken (via

smart grids), ecologie, veiligheid en de bestrijding van criminaliteit, enz.

Volgens Forbes zal de markt van verwerkings- en analysesoftware voor commerciële doeleinden van Big

Data groeien in termen van omzet van $ 122 miljard in 2015 tot meer dan $ 187 miljard in 2019, m.a.w. een


66

groei van meer dan 50% over een periode van 5 jaar. De groei van de markt van software voor analytische

voorspelling zal naar verwachting groeien van $ 415 miljoen in 2014 tot 1,1 miljard in 2019. Tegen 2020

zouden de programma's voor voorspellende en beschrijvende analyse zo bijna 40% van de netto-

investeringen van bedrijven in inlichtingen en analyses voor commerciële doeleinden aantrekken ...


67

A.4 Brusselse organisaties op het gebied van de informatietechnologie

4.1 Advies, ondersteuning en networking

"Impulse" is de interface waarmee elke ondernemer in het Brussels Gewest onmiddellijk en

gemakkelijk concrete informatie vindt die hij nodig heeft, maar ook de personen gemakkelijk kan

identificeren die hen, binnen openbare en particuliere organisaties, zullen helpen hun projecten

duurzaam te versterken. Impulse voorziet ook een gerichte plaatselijke begeleiding voor

ondernemers. De bewustmakingsdiensten van 1819 richten zich op alle sectoren, waaronder ICT,

terwijl de advies- en networkingdiensten van de "software.brussels"-cluster uitsluitend gewijd zijn

aan de groei van ICT-start-ups.

"MIC" (Microsoft Innovation Center) heeft tot doel de oprichting van ondernemingen in de

technologische sector te vergemakkelijken en de ontwikkeling van start-ups te volgen. Elke maand

biedt MIC Brussels coachingsactiviteiten voor ondernemers, networkingbijeenkomsten, zoals

MIC's Thursday en technische sessies voor ontwikkelaars over Windows Phone, HTML5 en Cloud

Computing (Windows Azure). Sinds januari 2013 ontvangt MIC Brussel regelmatig groepen jonge

ontwikkelaars die stage lopen in Brusselse kmo's en start-ups. In samenwerking met Evoliris en

BECI (Kamer van Koophandel Brussel) heeft MIC Brussels ook een IT-stageprogramma

gelanceerd van 15 weken voor werkzoekende studenten met een bachelor in IT van een school voor

sociale promotie. De meeste projecten zijn verbonden met de ICT-sector of het gebruik ervan

(Microsoft-technologie).

"Agoria" verdedigt bedrijven in de technologische industrie en brengt hen samen. De federatie

ondersteunt haar leden bij de ontwikkeling van hun activiteiten, of die nu gericht zijn op markten,

producten of technologieën, zowel in België als in het buitenland. Via hun expertisecentra helpt

Agoria haar leden ook bij kwesties die verband houden met opleiding, innovatie, energie, milieu

en regelgeving. De advies- en networkingdiensten van Agoria zijn gericht op alle technologische

sectoren, waaronder ICT.

"Sirris" is het collectief centrum van de technologische industrie. Sirris helpt bedrijven bij het

ontwikkelen, testen en implementeren van technologische innovaties. De missie van "Sirris" is om

bedrijven op een gerichte manier te helpen de overgang van de technologische knowhow naar

verkoopbare innovaties te maken, maar ook om hun concurrentievermogen te vergroten.

De "BetaGroup" is een gemeenschap van liefhebbers van informatica, internet, nieuwe

technologieën, e-marketing en online media. De gemeenschap verenigt studenten en beleggers,

ontwikkelaars, grafisch ontwerpers en emarkers. De BetaGroup biedt een platform voor die


68

ondernemers, zodat ze hun product/dienst aan de gemeenschap kunnen voorstellen. Met dat

initiatief kunnen de spelers in deze markt met elkaar worden verbonden om de synergie in de

technologische industrie te verhogen en ondernemerschap in Brussel en België te bevorderen.

"Startups.be" biedt technologische ondernemers gemakkelijke en kwaliteitsvolle toegang tot alle

instrumenten ter ondersteuning evenals tot de activiteiten en programma's die verband houden met

ondernemerschap in heel België, dankzij een gecentraliseerd netwerk. Hun doel is om de

samenwerking tussen de verschillende actoren (deskundigen, mentoren, incubators, accelerators,

enz.) te stimuleren en een internationaal sensibiliseringsprogramma te coördineren voor Belgische

technologische ondernemers in nauwe samenwerking met de import-/exportagentschappen.

Het "Café Numérique" is een organisatie van conferentieavonden over onderwerpen met

betrekking tot innovatie en nieuwe technologieën. Het doel is om digitale technologieën tijdens

samenkomsten te belichten en innovaties op het vlak van multimedia aan zoveel mogelijk mensen

voor te stellen. Café Numérique positioneert zich als een plaats van uitwisseling, communicatie en

informatie over de huidige situatie en de toekomst van de digitale sector, zowel op het vlak van de

gezondheidssector als op het vlak van design, kunst, onderwijs, huisvesting, entertainment in een

gezellige sfeer.

Tot slot is "Meetup.com" een platform voor social networking, waarmee de leden groepen met

een gemeenschappelijk belang ontmoeten. De organisatoren van de groepen bieden een

verscheidenheid aan evenementen waarbij de leden ervaringen met elkaar kunnen uitwisselen. Er

is een gemeenschap van meer dan 700 mensen in België, "BE.VR", die ontwikkelaars, ontwerpers,

ondernemers, gamers, enz. verenigt. Daarnaast worden maandelijkse vergaderingen rond virtual

reality georganiseerd door Impulse.

De dienstverlening van "Atrium" is vooral gericht op handelaren. Het "myshop.brussels"-project

steunt op het gebruik van ICT-oplossingen om hun online aanwezigheid te verhogen. Via dat

programma identificeert Atrium de belangrijkste hefbomen voor actie om de digitalisering bij

handelaren in te zetten, passende oplossingen te zoeken en ze beschikbaar te maken. Ze willen

ervoor zorgen dat de handelaar zich online binnen een vereenvoudigde en consistente omgeving

kan lanceren. Daarvoor moet tussen de publieke en private sector worden gecoördineerd om een

volledige en gratis digitale oplossing te kunnen bieden, waarbij de handelaar alle functies kan

vinden die nodig zijn voor het beheer van zijn online winkel.

De missie van de "Federatie van Webbedrijven" (Feweb) is om haar leden te vertegenwoordigen

bij de overheid en de instellingen, haar leden te informeren en op te leiden door middel van

thematische conferenties en hen de mogelijkheid te bieden elkaar te ontmoeten door

networkingmomenten te creëren.


69

"BECI" (Kamer van Koophandel Brussel) is de gemeenschappelijke naam van de Kamer van

Koophandel en Industrie (CCIB) en de Verbond van Ondernemingen in Brussel (UEB). Die

organisatie, volledig privé en onafhankelijk, vertegenwoordigt alle bedrijven met zakelijke

activiteiten in Brussel evenals zelfstandigen, bedrijfsleiders en vrije beroepen. BECI verdedigt hun

belangen en biedt hen een breed scala van diensten. e-ZEO, opgericht door BECI en Partena, is de

gemeenschap van zelfstandigen en kmo's die geïnteresseerd zijn in WEB, internetoplossingen om

hun bedrijf te ontwikkelen.

"Netwerk Ondernemen" wil bijdragen aan het slagen van nieuwe ondernemers die een aanzienlijk

aantal banen en welvaart creëren. De kernactiviteit van Netwerk Ondernemen Brussel is de

begeleiding door bedrijfsleiders. De inzet van die bedrijfsleiders binnen het Netwerk Ondernemen

wordt gedreven door hun passie voor het ondernemerschap en hun wens om dat door te geven aan

nieuwe ondernemers in de geest van economisch burgerschap. Zo offeren de leden vrijwillig hun

tijd op om de projecten te bestuderen, deel te nemen aan commissies van betrokkenheid en de

winnaars te begeleiden. Hun diensten zijn beschikbaar voor alle sectoren, zonder focus op ICT.

Veel "bekroonde" bedrijven zijn echter afkomstig uit de ICT-sector (Qustomer, Bepark, Movify,

Wooclap, BlueSquare, Sortlist, Top entrepreneur, 87 seconds, Comptaline, Gocar, Youtic, Djengo,

Sharebox, Smartflats, Swelly, Primento, Pictawall, enz.).

4.2 Financiering

"Innoviris" is het Brussels instituut ter bevordering van wetenschappelijk onderzoek en innovatie.

Innoviris stimuleert en ondersteunt onderzoek, ontwikkeling en innovatie in Brussel door

innovatieve projecten geleid door bedrijven, onderzoeksinstellingen of de non-profitsector te

financieren. De ICT-sector is een van de prioritaire gebieden van het Gewestelijk Innovatieplan en

hun programma ter ondersteuning van R&D beantwoordt aan de behoeften van de ICT-bedrijven.

"Horizon 2020" of H2020 is het Europees programma voor onderzoek en ontwikkeling voor de

periode 2014-2020. Een netwerk van Nationale Contactpunten (PCN) wordt op verzoek van de

Europese Commissie opgericht in alle begunstigde landen van Horizon 2020, . In Brussel brengt

impulse.brussels de diensten van Nationale Contactpunten (PCN) onder. De ICT-sector is als een

van de drie prioriteiten van Horizon 2020 opgenomen in het programma "industrieel leiderschap"

en één persoon van NCP Brussel houdt zich uitsluitend bezig met de ICT-sector.

"Finance.brussels" (voordien G.I.M.B. - Gewestelijke Investeringsmaatschappij voor Brussel)

komt tussen om de reorganisatie of uitbreiding van particuliere bedrijven gevestigd in het Brussels

Hoofdstedelijk Gewest financieel te ondersteunen. Finance.brussels helpt volwassen en groeiende

bedrijven die zich verder willen ontwikkelen of willen herorganiseren of zorgt voor de


70

overname/cessie ervan. De ICT-sector is goed voor 11% van de ondersteunde sectoren in

201417(voorbeelden: Vadis, BePark, Social Karma, Smarflats).

"Brussel Economie en Werkgelegenheid (BEW)" helpt de ondernemingen en verenigingen

financieel. Ze verlenen premies voor investeringen, consultancy, training, werving, export,

overdracht van bedrijven ... en ze controleren of de voorwaarden worden gerespecteerd die gepaard

gaan met de toekenning van die premies18. Ze kennen ook "facultatieve subsidies" toe aan bedrijven

of organisaties die de economie in het Gewest ondersteunen. De ICT-sector valt ook onder die

gewestelijke subsidies.

Het "Brussels Waarborgfonds" biedt kredietinstellingen garanties, zodat kmo's en zelfstandigen

gemakkelijker toegang hebben tot zakelijke leningen voor hun activiteiten. Hun missie is om de

toekenning van zakelijke leningen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te vergemakkelijken door

kredietinstellingen met een eenmalige forfaitaire bijdrage een aanzienlijk deel van de garanties te

bieden die ze van kmo's en zelfstandigen eisen. De ICT-sector is opgenomen in hun diensten.

Het "ST’ART"-fonds stimuleert de ontwikkeling van de creatieve economie in Wallonië en

Brussel. ST'ART financiert kmo's actief in de culturele en creatieve industrieën met leningen en

participatie in het kapitaal van bedrijven. De toegekende financiering is een klassieke, in kapitaal

converteerbare lening of een participatie in het aandelenkapitaal (max. 49%). Het minimumbedrag

van tussenkomst is € 50.000 (voor een minimum financieringsbehoefte van € 100.000). ST'ART

komt voor maximaal 50% van de financiële behoeften tussen. Een categorie van de ICT-sector is

opgenomen in hun investeringen.

"MyMicroInvest" is een platform voor crowdfunding, waarmee met hulp van professionals in

innovatieve bedrijven kan worden geïnvesteerd. De soort investering is in kapitaal of in schulden,

afgelost op basis van een interessante rente en met een van tevoren geplande looptijd.19. Veel ICT-

projecten werden via hun platform gefinancierd, zoals: 2houses, Intuitim, Elysia, Youscribe,

Smartflats, enz.

Dankzij het platform "Look&Fin" kunnen groeiende kmo's op zoek naar fondsen eenvoudig en

snel fondsenwervingen organiseren. Look&Fin vergemakkelijkt de transactie tussen schuldeisers

en leners door de leden gedetailleerde financiële informatie te verstrekken over de lener, evenals

een grondige en objectieve analyse van de onderneming die leent. Een aantal ICT-projecten werden

via hun platform gefinancierd, zoals IPfix, Quable en Arco Information.

17 http://www.finance.brussels/sites/default/files/publication/document/srib2014_rapport_dactivites_cahier2_web.pdf 18 http://www.werk-economie-emploi.irisnet.be 19 https://www.french-connect.com/1949-entreprendre-le-crowdfunding-en-belgique.html

http://www.finance.brussels/sites/default/files/publication/document/srib2014_rapport_dactivites_cahier2_web.pdf

http://www.werk-economie-emploi.irisnet.be/

https://www.french-connect.com/1949-entreprendre-le-crowdfunding-en-belgique.html


71

"Bolero Crowdfunding" is een platform voor financiële crowdfunding van KBC, waar Belgische

beleggers en ondernemers worden verenigd om samen in groei te investeren. De ICT-projecten

kunnen ook worden gefinancierd via hun platform, zoals NeoScores dat van een dergelijke

financiering gebruik kon maken.

De belangrijkste functie van "Be Angels" is om activiteiten te organiseren die de begeleiding en

financiering bevorderen die de "Business Angels"-leden van het netwerk kunnen bieden, evenals

activiteiten die bijdragen aan de bevordering van ondernemerschap. Hun doel is om initiatieven te

bieden die de vaardigheden en slapend kapitaal mobiliseren, maar die ook de ondernemers van de

Bussines Angels bij elkaar brengen. Veel ICT-projecten werden gefinancierd met dat netwerk

(Edebex, Apptweak, Cleverphone, Tevizz, Betterstreet, Sharebox, Proxi IT, BeAngels, enz).

Bovendien opende BeAngels een speciale sectie gewijd aan investeringen in de ICT- en digitale

sector.

4.3 Opleiding en werkgelegenheid

"Evoliris" is het ICT-beroepenreferentiecentrum (informatie- en communicatietechnologie) van

het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het centrum helpt bij de aanpassing van

opleidingsprogramma's op basis van de evolutie van ICT-beroepen. Daarvoor biedt Evoliris een

IT-opleidingsaanbod met als doel de cofinanciering met de privésector. Dankzij de technologische

hulpmiddelen is Evoliris betrokken bij zowel de opleiding in strikte zin, als bij observatie-,

informatie-, sensibiliseringsactiviteiten, maar ook door middel van acties die verband houden met

tewerkstelling, de validering van vaardigheden, of het verbeteren van de sociaal-professionele

integratietrajecten.

"Wagon Brussels" is een codeerschool. Wagon komt uit Frankrijk en werd in eerste instantie

opgericht om het tekort aan ontwikkelaars in de technologiesector op te vangen. Zo kunnen

gevestigde of opkomende ondernemers in negen weken tijd vertrouwd raken met

computerprogrammering. Het initiatief wil dus de zakelijke vaardigheden en IT-vaardigheden

verenigen. Dankzij de centrale ligging en de toegankelijkheid van Co.Station BXL komen veel

studenten van buiten Brussel en uit het buitenland. De centrale ligging en bereikbaarheid van

Co.Station BXL zijn de belangrijkste factoren. De opleiding is volledig gewijd aan de ICT-sector.

"Interface3" is een opleidingscentrum voor vrouwen die werk zoeken in de informatica-,

talensector en management. Het centrum is alleen toegankelijk voor vrouwen en biedt praktische

opleidingen tot administratief en commercieel medewerkster, vooropleiding of praktische

opleidingen tot IT-helpdesk/pc-ondersteuning, praktische opleiding tot assistente websupport en

praktische opleidingen tot technisch specialist in databases.

http://www.lewagon.org/


72

"JL Gestion" is gespecialiseerd in op maat gemaakte opleidingen in bedrijven voor beroepen op

het gebied van digitaal beeld: computeranimatie, grafische vormgeving, webdesign, nieuwe media,

internet, audiovisueel. Ze werken met gecertificeerde freelance trainers met ervaring in de sector.

De trainers zijn geselecteerd door middel van pedagogische examens en vaardigheden. Op het vlak

van informatica biedt JL verschillende IT-opleiding, zoals systemen, netwerk en veiligheid;

Virtualisatie en infrastructuur van cloud computing; Berichtenverkeer en communicatie;

Databases; Applicatieservers; Ontwikkeling; Projectmanagement; Microsoft; Oracle en SAP.

"Coderdojo" is een populaire beweging die kinderen van 7 tot 17 jaar een gratis introductie tot

informatica biedt. De kinderen krijgen de kans om te leren coderen en de nieuwe technologieën te

verkennen. De kinderen hebben elk jaar de kans om hun "coolste" projecten te tonen. Het gaat er

dus om de wetenschap van het programmeren te populariseren en het onder jongeren een

toegankelijk en leuk imago te geven.

"Bruxelles formation" is de openbare instantie die instaat voor de beroepsopleiding van

Franstalige werkzoekenden en werknemers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Bruxelles

formation biedt via hun informatiecentra "bf.management & multimédiaTIC" en "bf.cepegra"

praktische opleidingen en vervolgopleidigen op het gebied van management, administratie,

consultancy, informatica en grafische kunst en industrie voor gekwalificeerde werkzoekenden

(hoger of universitair niveau) of die voldoende beroepservaring hebben. Zo bieden ze 38

opleidingen in de ICT-sector aan.

"Actiris" kan werkzoekenden helpen bij het vinden van een baan in de ICT-sector en, omgekeerd,

bedrijven helpen talent op dat gebied aan te werven. Met de ICT-cheques aangeboden door Actiris

kan een kandidaat worden aangenomen van wie het gebrek aan computervaardigheden het enige

obstakel is om een baan te vinden. De kandidaat kan dan genieten van de gratis opleiding in

kantoorautomatisering (Word, Excel, Access, Powerpoint ...) en internet vanaf het moment dat hij

wordt aangenomen. De ICT-cheques worden voor 100% gefinancierd door Actiris (voor een

bedrag van maximaal € 2.240) in de vorm van privé- of groepslessen.

De missie van "YouthStart" is om ondernemerschap onder jongeren op zoek naar mogelijkheden

te stimuleren door hen een opleidingsprogramma gericht op de praktijk en ondernemerschap aan

te bieden. Youthstart richt zich op jonge schoolverlaters en langdurig werklozen jonger dan 30 jaar

en biedt hen een opleiding met daarbij een wedstrijd voor het beste businessplan. Het doel is om

die jongeren in moeilijkheden te leren de leiding te nemen en assisterende functies achter zich te

laten. Met de steun van Pulse Foundation streeft YouthStart naar uitbreiding van haar activiteiten

over heel België. Enkele opleidingen in basisinformatica zijn vrijgesteld (laptop, internet, Excel,

PowerPoint ...).

"Espace Formation PME (EFP)" biedt in samenwerking met SFPME een breed scala van

opleidingen over leerlingwezen (vanaf 15 jaar) en ondernemers (vanaf 18 jaar). Het EFP beschikt


73

over deskundige trainers in hun activiteitensector, evenals persoonlijke ondersteuning gedurende

het volledige parcours dat tot het gekozen beroep zal leiden. Informatica is een van hun

opleidingscategorieën.

4.4 Opvangstructuren

Het "ICAB" is een incubator gewijd aan de informatie- en communicatietechnologiesector (ICT)

in het Brussels Gewest. Naast het organiseren van dienstverlenende activiteiten biedt het ICAB

toegang tot de kennis en de expertise van haar partners om de operationele en strategische

vraagstukken van bedrijven te beantwoorden. ICAB wil ondernemers en jonge technologische

bedrijven aantrekken, in het bijzonder in de ICT- en engineeringsector.

De "ondernemingscentra" van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (Brucenter.brussels) hebben

tot doel de Brusselse economie te stimuleren. Ze zijn daadkrachtig op het vlak van revitalisering

van wijken, en door de alliantie tussen een economische dimensie, een sociale en stedelijke

dimensie en door gediversifieerde partnerschappen om oplossingen te zoeken die zijn aangepast

aan de verzoeken. Het netwerk van Brusselse ondernemingscentra verenigt specialisten in de

opvang en ondersteuning van jonge ondernemers. De 8 centra (atelier des tanneurs,

ondernemingscentrum van Molenbeek, Dansaert, Euclides, La Lustrerie, m-brussel village,

pepibru, village partenaire) die deel uitmaken van het netwerk stellen hun klanten accommodatie

tegen concurrerende prijzen ter beschikking, evenals een opvanginfrastructuur op maat van hun

behoeften. De meerderheid van de centra ontvangen bedrijven die werkzaam zijn in de ICT. Het

centrum M-Brussels Village is echter bijna volledig gewijd aan digitale sectoren.

"Factory Forty" beschikt over privékantoorruimtes en kantoorruimtes voor coworking in

openspace die ter beschikking staan van bedrijven en zelfstandigen. Ze richten hun activiteiten

specifiek op de digitale wereld door steeds meer leden werkzaam in de informatietechnologie te

verwelkomen. Er worden veel evenementen georganiseerd die verbonden zijn met innovatie in de

digitale wereld. Bovendien hebben ze, om nog verder te gaan in de technologische ondersteuning,

hun eigen opleidingsconcept ontwikkeld: Digital Factory. Bij die formule interageren de

deelnemers met verschillende deskundigen om de recentste trends te ontdekken en delen en ze in

hun werk te integreren.

"Co.Station" is een accelerator die over een enorme infrastructuur beschikt voor digitale start-ups

en scale-ups. Binnen "co-working" ligt de focus op de ontwikkeling van een veelzijdige

gemeenschap van ondernemers, en partnerondernemingen met een scala aan diensten, waaronder

werkplekken met flexibele openingstijden, een Coffee Station, evenementen en tal van

mogelijkheden om te netwerken. Het centrum organiseert ook opleidingssessies en stelt coaches


74

ter beschikking van ondernemers. Zij bieden een specifiek versnellingsprogramma van 6 tot 10

maanden voor groeiende ondernemingen die bezig zijn te internationaliseren en uit te breiden.

"Data innovation Hub" is een initiatief dat werd opgericht om het ondernemerschap gebaseerd op

DATA-technologieën te stimuleren. Het initiatief beschikt over een incubator en conferentie-en

lesruimtes. Het herbergt de Data Science Belgium Meetup, de gemeenschap met de grootste groei

in Europa.

"Seed Factory" biedt een gezellige ruimte gewijd aan mensen actief in de communicatiesector.

Elk van die structuren aanwezig in die ruimte werd geselecteerd voor de synergie en de

complementariteit die ze heeft met de andere kwaliteiten van de ruimte. Er zijn geen diensten

specifiek voor de ICT-sector, maar hun structuur biedt onderdak aan een aantal bedrijven in de

sector.

De missie van "The Egg" is om de culturele en technologische innovatie te bevorderen in de

communicatie-, media- en marketingsector om de rol die die sectoren spelen in de samenleving en

de economische wereld te intensiveren. Ze organiseren een groot evenement met betrekking tot

ICT: "Tech startup Days".

"Betacowork" is een professionele verhuurdienst van gedeelde werkplekken, beschikbaar voor

ondernemers en professionals. De bedoeling is om te werken in een omgeving die de productiviteit

verbetert en om het eigen netwerk uit te breiden. Er wordt geen specifieke ICT-dienstverlening

aangeboden, hoewel verschillende ondernemers actief in de ICT-sector lid zijn van Betacowork.

" Silversquare" biedt een virtuele of private kantooroplossing met flexibele huurtermijnen. Bij

veel oplossingen kan de kantoorruimte die het best aan de behoeften beantwoordt, worden gekozen

zonder minimale verplichtingstermijn. Er zijn verschillende ruimtes beschikbaar.

"EEBIC" is een incubator van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het doel is om de oprichting

en ontwikkeling van kleine bedrijven met een hoog groeipotentieel te promoten. De activiteiten

zijn georganiseerd rond twee polen: het beheer van een businesscenter gereserveerd voor

innovatieve bedrijven, maar ook advies rond beleid op maat van jonge bedrijven.

Op verzoek van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zorgt "citydev.brussels" er

sinds 2002 voor dat het netwerk van incubators en Brusselse openbare bedrijven wordt bezield en

gecoördineerd. Dat netwerk herenigt specialisten uit de opvang en begeleiding van startende en

groeiende bedrijven.


75

4.5 Internationalisering

"Brussel Invest & Export" is de dienst van de buitenlandse handel en investeringen van de

Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GOB). Dankzij het netwerk, zowel in Brussel als in het

buitenland, ontwikkelt en ondersteunt Brussel Invest & Export de internationalisering van

bedrijven. Brussel Invest & Export organiseert acties specifiek voor de ICT-sector.

Het "Entreprise Europe Network" (EEN) biedt ook ondersteuning, raad en begeleiding om de

Brusselse kmo's te helpen de mogelijkheden van de Europese interne markt te grijpen, te

internationaliseren, te innoveren en toegang tot externe markten te krijgen. De diensten van

Enterprise Europe Brussels worden gezamenlijk door impulse.brussels en de Kamer van

Koophandel Brussel ontwikkeld. Eén persoon van EEN Brussels houdt zich uitsluitend bezig met

de ICT-sector.

Het "Agentschap voor Buitenlandse Handel" (ABH) ondersteunt de drie gewesten en de Federale

Overheidsdienst Buitenlandse Zaken bij het bevorderen van de buitenlandse handel. Het

agentschap biedt dus een forum, waar de federale expertise op het vlak van internationale politiek

en regionale expertise op het vlak van internationale handel samenkomen. Ze organiseren ook

handelsmissies in de belangrijkste landen voor ICT-spelers.

"Delcredere Ducroire" is de Belgische openbare kredietverzekeraar die de internationale

economische betrekkingen wil bevorderen, zonder specificiteit gekoppeld aan ICT. Ducroire

voert die taak uit als een autonome openbare instelling die staatsgarantie geniet. Ducroire

verzekert bedrijven en banken tegen politieke en commerciële risico's in de internationale

handelsbetrekkingen, in het bijzonder met betrekking tot kapitaalgoederen, industriële projecten,

werken en diensten voor bedrijven. Ducroire is eveneens gerechtigd om in die risico's te

participeren door middel van afspraken rond risicodeling met banken. Daarnaast dekt Ducroire de

politieke risico's verbonden met directe investeringen in het buitenland en financieren ze

rechtstreeks handelstransacties van beperkte omvang.


76

A.4 Operationele planning van 2017 tot 2019

De volgende Gantt Chart stelt de planning van de acties voor van 2017 tot 2019.

Het budget voor deze acties is als volgt verdeeld:

- As "Faciliteren" (maatregelen 1 tot 11): 3.590.000 EUR

- As "Opleiden" (maatregelen 12 tot 17): 4.060.000 EUR

- As "Uitstralen" (maatregelen 18 tot 20): 360.000 EUR

Het totale budget voor het NextTech-plan bedraagt dus 7.860.000 EUR.

Hierbij dient opgemerkt te worden dat bepaalde acties reeds opgenomen zijn in het budget van bepaalde

projectdragers. Het gaat dus niet alleen om nieuwe beleidsvormen.


77

A.4 Operationele planning - Horizon 2017-2020 (Gantt Chart)

Het plan NextTech Brussels · Doelstelling nr. 1: een globaal overzicht van ICT-opleidingen...

Documents

Transcript of Het plan NextTech Brussels · Doelstelling nr. 1: een globaal overzicht van ICT-opleidingen...