1

HET NIEUWE WERKEN IN DE (NACHT)ZORGDe praktische implementatie van slimme sensortechnologie

White Paper

2

Vicieuze cirkelZorgverleners besteden een groot deel van hun tijd aan lopen. Ze voelen zich verantwoordelijk voor hun cliënten en controleren daarom regelmatig hoe het met hen gaat. Daar-voor zijn ze vaak genoodzaakt de kamer van de cliënt een aantal keer per nacht te bezoeken. Dan kunnen ze zelf zien hoe het er met de cliënt voor staat en of iemand bijvoorbeeld rustig ligt te slapen.

Vooral tijdens de nachtdiensten is dit problematisch. Doordat gedurende de nacht sprake is van een lagere bezetting dan overdag, zijn zorgverleners de hele nacht in de weer met structurele controles. Niet efficiënt, maar bovendien met een onprettig neveneffect. Maar liefst 5% van de cliënten wordt wakker na nachtelijke controlerondes en slaapt daardoor ook onrustiger. Dus bij controle van twintig cliënten, wordt er eentje wakker. De cliënt en zorgverlener komen zo terecht in een vicieuze cirkel: de cliënt brengt onrustig de nacht door, waardoor de zorgverlener vaker komt kijken of het goed gaat. En dit resulteert vervolgens in nog meer loop-bewegingen.

Doorbreken door te combineren Deze cirkel kan worden doorbroken door de juiste technologie op de juiste manier toe te passen. Vooral het combineren van meerdere technologieën en

samenwerkende sensoren biedt uitkomst. Slimme sensoren registreren het doen en laten van cliënten via bewegingsdetectie en laten daarmee de privacy intact. Door het continu meten en registreren, analyseert de technologie achter de sensoren op een betrouwbare manier het gedrag van de cliënt. Gewoontegedrag is niet altijd bekend bij een zorgverlener. Hoe vaak per nacht is de cliënt wakker bijvoorbeeld? Hoe vaak gaat hij naar het toilet? De zorgverlener kan met behulp van de slimme sensoren een profiel maken waarbij afwijkingen in het gewoontegedrag snel worden opgemerkt. Ook als er al een tijdje juist geen beweging is, waarna automatisch een alarm of een alert volgt. Deze wordt daarbij toegewezen aan de juiste zorgverlener. Slimme sensoren maken bovendien veel minder inbreuk op iemands gevoel van privacy dan bijvoorbeeld camera’s.

Vertrouwen op technologieOm de slimme sensoren te kunnen implementeren in een zorgorganisatie is het van belang dat er draagvlak is voor het systeem. Werken met slimme sensoren vereist namelijk een andere manier van werken: rondes worden niet meer gelopen, alarmen worden aan specifieke personen toegewezen en

Efficiënter werken zonder aan kwaliteit in te leveren. Kosten besparen en tegelijkertijd betere zorg verlenen. Zeker nu, in tijden van vergrijzing en bezuinigingen, lijkt dat niet mogelijk. Juist nu de zorg betaalbaar moet blijven, moet er worden bezuinigd. Maar hoe behoud je als organisatie dan toch kwaliteit? Of sterker nog; hoe verbeter je die? Dankzij de inzet van de juiste technologieën. De implementatie van slimme sensoren is een van de mogelijke oplossingen.

White Paper

3

de behoefte van de cliënt is vastgesteld op basis van een specifiek (zorg)profiel. Het begrijpen van de meerwaarde van deze nieuwe werkwijze is van belang voor zowel bestuur en managers als zorgverleners. Werkpatronen worden doorbroken en vervangen door technologie: vertrouwen op technologie is dan ook een cruciale factor voor het slagen van de implementatie.

Vertrouwen op technologische hulpmiddelen gebeurt echter niet zomaar. Iedere organisatie heeft daarbij enkele hordes te nemen. Dat vergt een stapsgewijze aanpak, waarbij het systeem langzaamaan haar meerwaarde kan bewijzen aan alle belanghebbenden.

Doorbreken door te combinerenEen stappenplan helpt bij het uitzetten van een dergelijk traject. Hoewel iedere organisatie de wensen en behoeften van haar eigen personeel in ogenschouw zal houden, is een implementatie grofweg in te delen in de volgende stappen.

Kennismaking met het bestuur/zorgmanagers

Begin met een kleinschalige proefoplossing. Zo leert het management welke voordelen slimme sensoren bieden, hoe het systeem werkt en welke kosten hiermee zijn gemoeid. Een workshop die bestuursleden en zorgmanagers bekend maakt met de oplossing is een mooi middel om deze introductie te verzorgen.

Maak een stappenplan

Een stappenplan is belangrijk, omdat het duidelijkheid geeft over de mogelijkheden en de wensen. Welke middelen moeten er worden ingezet en welke maatregelen moet je nemen om een zorgeloze implementatie te garanderen? Dat zijn de belangrijkste vragen om over na te denken, omdat deze middelen en maatregelen de vrijheid van de zorgverleners en de veiligheid van de implementatie bepalen. Benoem daarnaast ook de personeelsgroepen die bij de implementatie betrokken moeten worden vanwege het draagvlak binnen de organisatie. De aangestelde ‘key

users’ kunnen hierbij een rol spelen, omdat zij bekend zijn met de organisatie. Het bestuur en de werkvloer ‘ontmoeten elkaar’ in de afspraken van het stappenplan.

Identificeer ‘key users’

Benoem ‘key users’. Dit zijn (senior)eindgebruikers die fungeren als proefpersonen. Zij testen de oplossing en raken al vroeg bekend met de mogelijkheden van slimme sensoren. Daardoor kunnen zij in een later stadium collega’s trainen, vragen beantwoorden en als een aanspreekpunt dienen. Key users zorgen zo voor meer draagvlak binnen de organisatie. Ook kunnen zij andere personen die betrokken zijn bij de organisatie kennis laten maken met het systeem. Denk bijvoorbeeld aan de arts van de instelling.

Kennismaking met de werkvloer

Geef mensen de kans om te wennen en te leren vertrouwen op technologie. Zorgverleners moeten met de nieuwe technologie heel anders gaan werken. Start daarom met een goede introductie en laat ze de voordelen zien.

Start met enkele proefkamers

Afhankelijk van de grootte van de organisatie kan er gestart worden met enkele proefkamers. Tijdens deze proefperiode werken ICT’ers samen met de zorg. Vooral op de eerste dagen is begeleiding en afstemming van het systeem van belang. Op die manier worden de juiste (zorg)profielen bij de juiste kamers ingesteld en het personeel aan de hand genomen tijdens de eerste ervaringen met het systeem. Op die manier kunnen technische consultants meten, analyseren en bijsturen waar nodig. En zorgverleners en -managers kunnen wennen en vertrouwen krijgen.

Train al het personeel

Bij de introductie van het nieuwe systeem hoort ook een gedegen training van het voltallige personeel. Zodat iedereen ermee bekend raakt en ermee kan werken. De key users spelen hierin een belangrijke rol, zij fungeren als ondersteuning voor de rest. Hierbij is het belangrijk dat er op verschillende niveaus wordt getraind. Het gros van de gebruikers kan namelijk prima uit de voeten met een algemene training, waarbij de dagelijkse handelingen aan bod komen. Key users en technici krijgen echter een aangepaste, uitgebreide training.

Evalueer frequent met het personeel en bestuur

Structureel evalueren is van groot belang voor het slagen van de implementatie. Tijdens de implementatie speelt

White Paper

4

evaluatie en afstemming met technici en key users al een grote rol, maar ook na de implementatie is het van belang een vinger aan de pols te houden om het systeem optimaal te gebruiken en breed draagvlak te behouden.

EindoordeelBepaal een moment voor de eindevaluatie. Heeft de implementatie van slimme sensoren gebracht wat de organisatie voor ogen had? Is het aantal loopbewegingen echt afgenomen en ervaren de zorgverleners tijdens de (nacht)dienst daadwerkelijk minder druk? Door een eindoordeel in te plannen, weet iedereen waar het systeem aan moet voldoen en wanneer. Dit maakt bijsturen eenvoudiger en legt ook andere pijnpunten bloot, waaraan gewerkt kan worden. Bijvoorbeeld met extra trainingen of door het verbeteren van de Wifi-verbinding. In contact blijven met de eindgebruikers en de technici achter het systeem is dus van cruciaal belang voor het slagen van de implementatie.

Tot slotIn alle opzichten denkt Ascom graag met u mee. Met meer dan vijftig jaar ervaring in deze branche kunnen onze experts u met raad en daad terzijde staan.

Lees ook onze andere whitepapers, waarin we andere uitdagingen en oplossingen behandelen.

White Paper

Bronnen

Eigen onderzoek Ascom

Zorgdomotica in de nachtzorg, Vilans, Kenniscentrum voor langdurige zorg, december 2015

Ascom (Nederland) B.V. Postbus 40242 3504 AA Utrecht Tel: +31 (0)30 240 91 00 www.ascom.nl

Ascom (Belgium) N.V. Raketstraat 64 1130 Brussel Tel: +32 (0)2 727 13 11 www.ascom.be