Het gezondheidstoezicht op de werknemers - Premed.be · 2 Deze brochure is gratis te verkrijgen:...

HET GEZONDHEIDSTOEZICHT

OP DE WERKNEMERS

Juni 2006

Algemene Directie Humanisering van de Arbeid

2

Deze brochure is gratis

te verkrijgen:

• Telefonisch op het nummer

02 233 42 11

• Door rechtstreekse bestelling op

de website van de FOD:

http://www.meta.fgov.be

• Schriftelijk bij de Cel Publicaties:

van de Federale Overheidsdienst

Werkgelegenheid,Arbeid en

Sociaal Overleg

Ernest Blerotstraat 1

1070 BRUSSEL

Fax: 02 233 42 36

E-mail: [email protected]

Deze publicatie is ook raadpleegbaar

op de website van de FOD:

http://www.meta.fgov.be

Cette brochure peut être également

obtenue en français.

Volledige of gedeeltelijke verveelvou-

diging van de teksten uit deze publi-

catie mag alleen met bronvermelding.

De redactie van deze brochure

werd afgesloten op 30 mei 2006

Coördinatie: Directie van de commu-

nicatie

Redactie: Algemene Directie

Humanisering van de Arbeid

Omslag en grafische leiding:

Hilde Vandekerckhove

Lay-out: Hilde Vandekerckhove

Druk: Drukkerij Bietlot

Verspreiding: Cel Publicaties

Verantwoordelijke uitgever: Federale

Overheidsdienst Werkgelegenheid,

Arbeid en Sociaal Overleg

Wettelijk depot: D/2006/1205/21

M/V

De begrippen “werknemer”,“werkge-

ver”,“de preventieadviseur-arbeidsge-

neesheer”,“deskundige” en “adviseur”

verwijzen naar personen van beide

geslachten.

3

INLEIDING

Het koninklijk besluit van 28 mei 2003 betreffende het gezond-heidstoezicht op de werknemers, werd gepubliceerd in het BelgischStaatsblad van 16 juni 2003.

De besluittekst is een structureel geheel met enerzijds de vroegere -thans bijgewerkte - bepalingen van het Algemeen Reglement voor deArbeidsbescherming (art.115 tot 148nonies) betreffende de gezond-heid van de werknemers, en anderzijds nieuwe bepalingen met nieu-we concepten (functie met verhoogde waakzaamheid, activiteit metwelbepaald risico,…), nieuwe beginselen (gezondheidstoezicht ver-bonden aan de resultaten van de risicoanalyse) en een transparan-tere rolverdeling tussen de verschillende interveniënten in het kadervan het gezondheidstoezicht.

Het koninklijk besluit omvat algemene beginselen die van toepas-sing zijn op de werknemers die onder het gezondheidstoezicht val-len; dat wil zeggen niet alleen werknemers met een functie waarvooreen verplicht gezondheidstoezicht geldt, maar ook werknemers dieop een bepaald moment tijdens hun loopbaan onder het gezond-heidstoezicht kunnen vallen omdat ze om een spontane raadplegingvragen of een procedure tot reïntegratie in geval van definitieve onge-schiktheid instellen.

Sommige werknemers die bijvoorbeeld activiteiten uitoefenen waar-bij ze blootgesteld zijn aan chemische of biologische agentia, of diebehoren tot een specifieke categorie van kwetsbaardere werknemerszoals de jongeren op het werk of zwangere werkneemsters, zijn nietalleen onderworpen aan het algemeen gezondheidstoezicht zoals

4

omschreven in het koninklijk besluit van 28 mei 2003, naargelanghet geval, maar ook aan het specifiek gezondheidstoezicht zoalsomschreven in de bijzondere koninklijke besluiten die de inhoud vande gerichte medische onderzoeken en de frequentie van de periodie-ke gezondheidsbeoordelingen regelen.

Dit besluit kan aldus beschouwd worden als een kaderbesluit inza-ke gezondheidstoezicht.

Een vergelijking tussen dit besluit en de vroegere bepalingen van hetARAB is te vinden op de website van de Federale OverheidsdienstWerkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg: www.meta.fgov.be

Opmerking:

De voetnoten verwijzen steeds naar het koninklijk besluit van 28 mei 2003

indien er geen verdere aanduiding volgt.

5

INHOUD

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3

Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

1 Doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

1.1 Voorkomen van risico’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

1.2 Stellen van preventieve handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

2 Werkgever, werknemer en comité voor de preventie en

bescherming op het werk: verplichtingen, rechten en rol . . . . . . . .9

2.1 In welke gevallen is het gezondheidstiezicht verplicht? . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

2.2 Lijsten opgesteld door de werkgever in het kader van het verplicht gezond-

heidstoezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10

2.2.1 Werkgeversverplichtingen op basis van de resultaten van de risicoanalyse .10

2.2.2 Rol van het comité PBW ten aanzien van de functielijsten en de naamlijsten11

2.3 Voorlichting van de werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

2.3.1 Verplichtingen van de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

2.3.2 Recht van de werknemers op informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12

3 Praktische organisatie van de gezondheidsbeoordelingen . . . . . . .13

3.1 Formulieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

3.2 Organisatie van de medische onderzoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14

3.3 Kostprijs van de medische onderzoeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14

4 De gezondheidsbeoordelingen in detail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

4.1 Voorafgaande gezondheidsbeoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

4.1.1 Betrokken werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

4.1.2 Beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer en mededeling

aan werkgever en werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

4.1.3 Medische handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

4.1.4 Vrijstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

4.2 Periodieke gezondheidsbeoordeling (art. 30 - 34) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17


4.2.2 Medische handelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

4.2.3 Peridiciteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18

4.2.4 Beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer . . . . . . . . . . . . . . . . .19

4.3 Onderzoek bij werkhervatting en bezoek voorafgaand aan

de werkhervatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20


4.3.2 Doel van het onderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

4.3.3 Organisatie van het onderzoek bij werkhervatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

4.3.4 Organisatie van het bezoek voorafgaand aan de werkhervatting . . . . . . . . .21

4.4 Spontane raadpleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

4.5 Voortgezet gezondheidstoezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

4.6 De gezondheidsbeoordeling van een definitief arbeidsongeschikte

werknemer met het oog op zijn reïntegratie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

6

4.7 Uitbreiding van het gezondheidstoezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

4.8 Bepaalde categorieën van werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

5 Verbodsbepalingen uit hoofde van de werkgever . . . . . . . . . . . . . .25

5.1 Restricties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25

5.2 Verplichtingen voor de werknemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

6 De beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer . . . . . .27

6.1 Formulier voor de gezondheidsbeoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

6.2 Bevorderen van tewerkstellingskansen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

7 Overleg- en beroepsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29

7.1 Overlegprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29

7.2 Schematische voorstelling van de overlegprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

7.3 Beroepsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

7.4 Schematische voorstelling van de beroepsprocedure . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

8 Gevolgen van de beslissing van de preventieadviseur-

arbeidsgeneesheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33

9 Specifiek gezondheidstoezicht voor jongeren op het werk,

stagiairs en werkneemsters tijdens de zwangerschap,

de lactatie en na de bevalling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

9.1 Jongeren op het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

9.1.1 Definitie van jongeren op het werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

9.1.2 Toepassing van het gezondheidstoezicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

9.2 Stagiairs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36

9.2.1 Definitie van stagiair? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36

9.2.2 Toepassing van het gezondheidstoezicht op de stagiairs? . . . . . . . . . . . . . . .36

9.2.3 Wie is de kosten voor de medische onderzoeken van

stagiairs verschuldigd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37

9.2.4 Formulier voor de gezondheidsbeoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38

9.3 Overzicht jongeren op het werk en stagiairs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39

9.4 De werkneemsters tijdens de zwangerschap en lactatie en na de bevalling .39

9.4.1 Algemene verplichtingen van de werkgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39

9.4.2 Wanneer begint de bescherming van de gezondheid van

een zwangere werkneemster? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40

9.4.3 Welke werkneemster (tijdens de zwangerschap, lactatie of na de bevalling)

vallen onder deze bescherming? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40

9.4.4 Gezondheidstoezicht over de werkneemsters die onder

de moederschapsbescherming vallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

9.4.5 Gevolgen van de beslissing vanwege de arbeidsgeneesheer voor een

zwangere werkneemster die een functie met een bepaald risico uitoefent .42

9.4.6 Overzichtstabel specifiek gezondheidstoezicht (moederschap) . . . . . . . . . . .43

9.5 Werknemers die blootgesteld zijn aan bepaalde agentia of

arbeidsomstandigheden die specifiek gezondheidstoezicht vereisen . . . . . . .44

Bijlage 1: Formulier voor de gezondheidsbeoordeling: invulinstructies . . . . . . . . . .46

Bijlage 2: Lijst van de werkzaamheden die in principe verboden zijn voor jongeren,

behalve indien een afwijking wordt toegestaan en waarvoor

gezondheidstoezicht verplicht is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48

7

1 Doelstellingen

Het gezondheidstoezicht op de werknemers heeft tot doel de gezondheid van de

werknemers te bevorderen en te behouden door risico’s te voorkomen. Dit

gebeurt door het stellen van preventieve handelingen (1).

1.1 Voorkomen van risico’s

De werkgever heeft de verplichting een welzijnsbeleid te voeren.

Hierbij moet hij een aantal preventiebeginselen volgen, zoals het voorkomen en evalueren

van risico’s, de vervanging van gevaarlijke producten door producten die niet of minder

gevaarlijk zijn, de voorrang van collectieve beschermingsmaatregelen op individuele,…

De werkgever is verantwoordelijk voor de structurele planmatige aanpak van de pre-

ventie door middel van een dynamisch risicobeheersingsysteem.

Een van de basiselementen van dit risicobeheersingsysteem is de risicoanalyse die

bestaat in het identificeren van gevaren, het vaststellen van risico’s en het evalueren van

risico’s.

Op basis hiervan worden preventiemaatregelen genomen. Deze kunnen o.a. betrekking

hebben op het gezondheidstoezicht, met inbegrip van de medische onderzoeken.

1.2 Stellen van preventieve handelingen

De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer doet aan preventie. Zijn taak bestaat erin het

gezondheidstoezicht op de werknemers te verzekeren en trachten te vermijden dat

werknemers worden tewerkgesteld aan taken waarvan zij, wegens hun gezond-

heidstoestand normaal de risico’s niet kunnen dragen. Hij voert zijn taak volledig onaf-

hankelijk uit en zonder instructies van de werkgever. Hij dient er naar te streven elke

werknemer in dienst te houden. Een van de doelstellingen van het gezondheidstoezicht

bestaat immers in het bevorderen van de tewerkstellingskansen voor iedereen, door

aan de werkgever aangepaste werkmethodes en aanpassingen van de werkpost voor te

stellen, en door het zoeken naar aangepast werk, ook voor werknemers met een

beperkte arbeidsgeschiktheid.

Arbeidsgeneeskunde mag dan ook niet verward worden met andere vormen van

geneeskunde, zoals controlegeneeskunde en selectiegeneeskunde.

n Verschil met controlegeneeskunde

Controlegeneeskunde is de medische activiteit die door een arts wordt verricht in

opdracht van een werkgever om de arbeidsongeschiktheid wegens ziekte of onge-

val van een werknemer te controleren.

Wanneer een werknemer wegens ziekte afwezig blijft op het werk, mag de werkge-

ver de realiteit van de beweerde arbeidsongeschiktheid laten nagaan door een con-

trolegeneesheer. De werknemer mag zich aan deze controle niet onttrekken. (1) Artikel 3

8

De controlerende geneesheer ondervraagt en onderzoekt de werknemer tijdens

een raadpleging of huisbezoek, en beperkt zich tot de vaststelling of de arbeidson-

geschiktheid (nog) bestaat, dan wel of er een vervroegde werkhervatting moet wor-

den voorzien.

Het is dus de werkgever die het initiatief neemt om een werknemer aan een medi-

sche controle te onderwerpen. Hij machtigt en betaalt een geneesheer om voor

hem na te gaan of de arbeidsongeschiktheid van de werknemer al dan niet gerecht-

vaardigd is.

De controlegeneesheer treedt dus pas op als de werknemer arbeidsongeschikt is

om gezondheidsredenen.

n Verschil met selectiegeneeskunde

Het doel van selectiegeneeskunde is selectie. Deze geneeskunde staat namelijk in

dienst van een personeelsbeleid dat erop gericht is de productiviteit en de compe-

titiviteit van de onderneming te optimaliseren. De gezondheidstoestand van de

werknemer of sollicitant wordt geëvalueerd in het licht van het belang van de werk-

gever. De werkgever neemt de gezondheidstoestand van een individu in overweging

in functie van een bepaalde beleidsoptie (bv. de optie om voorkeur te geven aan de

meest fitte werknemers, ervan uitgaande dat zij de meeste output voortbrengen).

Sedert de wet van 28 januari 2003 betreffende de medische onderzoeken die binnen

het kader van de arbeidsverhoudingen worden uitgevoerd, is selectiegeneeskunde

wettelijk verboden.

In deze wet wordt als algemeen beginsel geponeerd dat biologische tests, medische

onderzoeken of mondelinge informatiegaring met het oog op het verkrijgen van

medische informatie over de gezondheidstoestand of stamboominformatie van een

werknemer of kandidaat-werknemer niet mogen verricht worden om andere rede-

nen dan die welke verband houden met de huidige geschiktheid van de werknemer

voor en de specifieke kenmerken van de openstaande betrekking.

Bij de verboden tests horen het voorspellend genetisch onderzoek en de HIV-test.

In dit verband stelt ook de wet van 25 februari 2003 ter bestrijding van discriminatie en

tot wijziging van de wet van 15 februari 1993 tot oprichting van een Centrum voor

gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding, dat er sprake is van directe discrimi-

natie indien een verschil in behandeling dat niet objectief en redelijkerwijze wordt

gerechtvaardigd, rechtstreeks gebaseerd is op de huidige of toekomstige gezond-

heidstoestand.

9

2 Werkgever, werknemer,en comité voor de preventie enbescherming op het werk:verplichtingen, rechten en rol

2.1 In welke gevallen is het gezondheidstoezichtverplicht? (2)

De risicoanalyse (3) wordt uitgevoerd door de werkgever in samenwerking met de

preventieadviseur-arbeidsgeneesheer, en is onderworpen aan het voorafgaand advies

van het comité.

Uit de resultaten van de analyse blijkt:

• ofwel dat het gezondheidstoezicht niet echt nodig is: in dit geval is het toezicht niet

verplicht;

• ofwel dat een of meerdere werknemers een veiligheidsfunctie, een functie met ver-

hoogde waakzaamheid, een activiteit met welbepaald risico of een activiteit verbon-

den aan voedingswaren uitoefenen. In dit geval is het gezondheidstoezicht ver-

plicht. De werkgever is verantwoordelijk voor de toepassing en uitvoe-

ring ervan, overeenkomstig de bepalingen van het besluit.

De werkgever beslist dus niet autonoom of de werknemer al dan niet aan het gezond-

heidstoezicht wordt onderworpen: zijn beslissing hangt samen met de resultaten van de

risicoanalyse en het voorafgaand advies van het comité.

(2) Artikel 4

(3) Artikel 8 van het KB van 27 maart 1998

betreffende het beleid inzake het wel-

zijn van de werknemers bij de uitvoe-

ring van hun werk

10

Elke werknemer mag de werkgever vragen om aan het gezondheidstoezicht te wor-

den onderworpen wanneer hij meent blootgesteld te zijn aan risico’s voor zijn veiligheid

of gezondheid. De werkgever moet aan dat verzoek (4) gevolg geven en de werkne-

mer inschrijven op de naamlijsten voor gezondheidstoezicht (zie punt 2.2.1).

De werkgever brengt onmiddellijk de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer op de

hoogte zodat deze elke werknemer kan onderzoeken die klaagt over ongemakken die

kunnen worden toegeschreven aan diens arbeidsomstandigheden (5).

2.2 Lijsten opgesteld door de werkgever (6) in het kadervan het verplicht gezondheidstoezicht

2.2.1 Werkgeversverplichtingen op basis van de resultaten van derisicoanalyse

A) De werkgever moet de volgende lijsten opstellen en bijwerken:

Categorie 1: De lijst van de functies die gezondheidstoezicht vereisen (veiligheidsfunc-

ties - functies met verhoogde waakzaamheid - activiteiten met welbepaald risi-

co met aanduiding van de aard van de fysische, chemische of biologische

agentia, het soort fysieke of mentale werkbelasting, het soort psycho-soci-

ale belasting veroorzaakt door het werk, zoals nachtwerk, manueel hante-

ren van lasten, werken met beeldschermapparatuur - activiteiten verbonden

aan voedingswaren);

Categorie 2: De lijst met namen van de werknemers die onderworpen zijn aan het

gezondheidstoezicht, met naast elke naam het soort functie of activiteit

dat de werknemer uitoefent, zijn voornaam, geslacht, geboortedatum, de

datum van de laatste verplichte gezondheidsbeoordeling (bijv. onderzoek

bij aanwerving, periodiek onderzoek of onderzoek bij werkhervatting);

Categorie 3: De lijst met namen van de werknemers die onderworpen zijn aan de

verplichte inentingen of tuberculinetests, met de naam van elke werk-

nemer, zijn voornaam, geslacht, geboortedatum en de datum van de laatste

verplichte gezondheidsbeoordeling;

Categorie 4: De nominatieve lijst van de werknemers die verzocht hebben om

gezondheidstoezicht.

De lijsten onder categorie 2 en 3 worden “naamlijsten van het gezondheidstoezicht”

genoemd en worden bij het jaarlijks actieplan gevoegd.

B) De werkgever bezorgt de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer:

• jaarlijks de functielijst onder categorie 1;

• minstens eenmaal per jaar een afschrift van alle lijsten na de eventuele aanpas-

sing ervan en na eensluidend advies van het Comité PBW over de aangepaste

lijsten. Het eensluidend advies betekent dat het Comité zijn goedkeuring hecht

aan de al dan niet aangepaste lijsten in hun eindversie.

C) De werkgever moet jaarlijks de functielijst, bedoeld onder categorie 1 insluiten bij

het jaarlijks actieplan dat hij ter advies voorlegt aan het Comité PBW, uiterlijk op de

eerste dag van de tweede maand die voorafgaat aan het begin van het dienstjaar

waarop het betrekking heeft.

D) De werkgever mag geen werknemer schrappen van de naamlijst van de werknemers

(vermeld onder categorie 2), noch de lijst wijzigen zonder voorafgaand akkoord van-

(4) Artikel 5 §1

(5) Artikel 5 §2

(6) Artikelen 6 tot 9

11

wege het Comité PBW en de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer. Ingeval van one-

nigheid tussen de partijen vraagt de werkgever de tussenkomst van de geneesheer-

inspecteur van het Toezicht op het Welzijn op het Werk met het oog op een defini-

tieve oplossing.

E) De werkgever moet alle lijsten bewaren, net als de lijsten die door hem zijn opge-

steld vóór de verschijning van het koninklijk besluit van 28 mei 2003, gedurende min-

stens 5 jaar en te rekenen vanaf de dag waarop ze zijn opgesteld op een papieren of

elektronische drager.

2.2.2 Rol van het comité PBW ten aanzien van de functielijsten ende naamlijsten

Het Comité PBW:

• moet zijn advies geven over de functielijst (zie punt 2.2.1, categorie 1) in het kader

van het jaarlijks actieplan;

• moet een eensluidend advies geven, met andere woorden zijn goedkeuring geven

over alle lijsten die eventueel zijn aangepast door de werkgever of de preventiead-

viseur-arbeidsgeneesheer alvorens de werkgever ze officieel aan de preventieadvi-

seur-arbeidsgeneesheer bezorgt;

• moet zijn goedkeuring geven aan de werkgever vóór enige wijziging van de naam-

lijst van de werknemers (zie punt 2.2.1, categorie 2) is doorgevoerd;

• mag alle lijsten raadplegen op de interne dienst voor PBW van de onderneming,

maar alleen ter plaatse. De lijsten mogen niet worden meegenomen en het Comité

mag er evenmin afschriften van opvragen.

OVERZICHTSTABEL VAN HET PARCOURS VAN DE LIJSTEN

Lijst van de functies (cat.1) Naamlijsten van het

gezondheidstoezicht

(cat.2 en 3)

Naamlijsten van de

verplicht onderworpen

werknemers (cat.2)

ê

jaarlijks aan

de preventieadviseur-

arbeidsgeneesheer

indien aan te passen

ê

met akkoord van het

Comité en de preventiead-

viseur-arbeidsgeneesheer

toe te voegen aan het jaarlijks actieplan,

met advies van het Comité

ê ê ê

Kopie van alle aangepaste lijsten met eensluidend advies van het Comité

ê

minstens 1 x per jaar aan de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer

12

2.3 Voorlichting van de werknemers

2.3.1 Verplichtingen van de werkgever

De werkgever brengt alle werknemers die onderworpen zijn aan het verplichte gezond-

heidstoezicht op voorhand op de hoogte van het doel en de aard van de medische

onderzoeken, inentingen en tuberculinetests die zij moeten ondergaan, en van de pro-

cedure die zij daartoe moeten volgen (7).

Voorts moet de werkgever:

• de werknemers die onderworpen zijn aan het gezondheidstoezicht informeren over

de mogelijkheid tot een bezoek voorafgaand aan de werkhervatting in geval van

arbeidsongeschiktheid van vier weken of meer, met het oog op een eventuele aan-

passing van hun werkpost, alsook over de te volgen procedure (8);

• de werknemers die al dan niet onderworpen zijn aan het gezondheidstoezicht infor-

meren over de mogelijkheid van een reïntegratieprocedure wanneer de behande-

lende geneesheer hen definitief ongeschikt verklaart voor de verdere uitvoering van

hun vroegere arbeid, en over de te volgen procedure;

• de werknemers informeren over het voortgezet gezondheidstoezicht voor werkne-

mers die in het verleden blootgesteld waren aan biologische, fysische of chemische

agentia.

De werkgever kiest zelf de manier waarop de voorlichting gebeurt. Dat kan bijvoor-

beeld via het arbeidsreglement.

2.3.2 Recht van de werknemers op informatie

De werknemers hebben recht op informatie vanwege de werkgever over de voor-

noemde bepalingen.

Ook hebben ze het recht op informatie vanwege de preventieadviseur-arbeidsgenees-

heer:

• over de te volgen procedure voor een eventuele vergoeding vanwege het Fonds

voor Beroepsziekten, indien bij de werknemer vastgesteld is dat hij getroffen is door

een beroepsziekte of een ziekte waarvan de oorsprong in het beroep kan worden

aangetoond (9);

• over de overleg- en beroepsprocedures die de werknemer kan volgen alvorens de

preventieadviseur-arbeidsgeneesheer een tijdelijke of definitieve werkverandering

voorstelt of een beslissing tot arbeidsongeschiktheid neemt (10).

(7) Artikel 10

(8) Artikel 36bis §1

(9) Artikel 95 §3

(10) Artikel 58

3 Praktische organisatie vande gezondheidsbeoordelingen

3.1 Formulieren

De werkgever vervolledigt en overhandigt de kandidaat of werknemer die onderwor-

pen is aan een gezondheidstoezicht (dat geen periodieke gezondheidsbeoordeling of

voortgezet gezondheidstoezicht is) een formulier “verzoek om gezondheidstoezicht over

de werknemers” (11). Dit formulier is bestemd voor de preventieadviseur-arbeidsge-

neesheer die belast is met het onderzoek van de werknemer.

De werkgever neemt contact op met de dienst voor preventie en bescherming op het

werk om een datum voor het medisch onderzoek vast te leggen, waarna hij de datum

meedeelt aan de werknemer.

De werkgever klasseert en bewaart de formulieren voor de gezondheidsbeoordeling

(document waarop de beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer na

medisch onderzoek genoteerd staat). Hij moet ze bewaren zolang de werknemer in de

onderneming tewerkgesteld is, en minstens voor de laatste drie jaren. Hij moet ook alle

formulieren met aanbevelingen van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer bewaren.

Hij moet die formulieren steeds kunnen voorleggen aan een inspecteur van de

Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk.(11) Artikel 11 en het model van formulier

dat voorkomt in bijlage 1.

13

14

3.2 Organisatie van de medische onderzoeken

De werkgever heeft de verplichting alle medische onderzoeken die voorgeschreven zijn

krachtens het koninklijk besluit evenals de inentingen en tuberculinetests te laten

plaatsvinden binnen de werkuren, met andere woorden binnen de arbeidstijd die vast-

gesteld is in het arbeidsreglement. De arbeidstijd is de periode waarin de werknemer

ter beschikking van de werkgever staat.

Buiten die werkuren, of tijdens de schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereen-

komst, of ingeval van vrijstelling van arbeid (bijv. ziekteverlof) is elk verzoek om gezond-

heidstoezicht over de werknemer of elke oproep tot een medisch onderzoek nietig

(en is de beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer die voortvloeit uit dat

medisch onderzoek eveneens nietig) (12), behalve:

• voor de voorafgaande gezondheidsbeoordeling (die kan plaatsvinden vóór de

tewerkstelling) en voor het medisch onderzoek dat voorzien is in de procedure tot

reïntegratie van een definitief arbeidsongeschikte werknemer, en voor het bezoek

voorafgaand aan de werkhervatting;

• ingeval van een afwijking die toegekend is door de minister van Werk voor bepaal-

de categorieën van werkgevers die daartoe een aanvraag hebben ingediend, na het

advies van het bevoegde paritair comité te hebben ingewonnen (13), bijvoorbeeld in

bedrijven waar het werk niet onderbroken mag worden of waar enkel aan nachtar-

beid wordt gedaan.

3.3 Kostprijs van de medische onderzoeken

De werknemer geniet kosteloos alle preventieve handelingen die verricht worden

met toepassing van het koninklijk besluit, dat wil zeggen alle medische onderzoeken die

voorzien zijn en de onderzoeken die in voorkomend geval verricht moeten worden

door een geneesheer-specialist die aangesteld is door de werkgever, zoals het geval

waarbij een werknemer die werkt met beeldschermapparatuur naar een oogspecialist

moet worden verwezen, en de onderzoeken die voorzien zijn met toepassing van ande-

re regelgevingen (zoals bijvoorbeeld de onderzoeken die verricht worden door de pre-

ventieadviseur-arbeidsgeneesheer in het kader van de reglementering betreffende het

rijbewijs), de verplichte inentingen en tuberculinetests wanneer ze door de preventie-

adviseur-arbeidsgeneesheer worden verricht (14).

De werkgever betaalt de verplaatsingsonkosten van de werknemers (15) wanneer ze

opgeroepen worden voor een medisch onderzoek dat vastgesteld is met toepassing van

het koninklijk besluit of van andere regelgevingen. Hetzelfde geldt voor het bezoek

voorafgaand aan de werkhervatting.

De werkgever betaalt de kosten voor de medische onderzoeken die vastgesteld zijn

krachtens het koninklijk besluit en andere regelgevingen in het kader van het departe-

ment voor medisch toezicht dat hij heeft opgericht binnen de interne dienst voor pre-

ventie en bescherming op het werk, of in het kader van de overeenkomst die hem bindt

aan een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (16).

(12)Artikel 12 §3

(13)Artikel 12 §4

(14)Artikel 12 §2

(15)Artikel 12 §1

(16)Artikelen 13bis tot 13duodecies van het

KB van 27 maart 1998 betreffende de

externe dienst voor preventie en

bescherming op het werk

15

4 De gezondheidsbeoordelingenin detail

4.1 Voorafgaande gezondheidsbeoordeling

De kandidaat-werknemer krijgt een betere bescherming op het werk; de beslissing

inzake geschiktheid vanwege de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer na een vooraf-

gaande gezondheidsbeoordeling vormt de laatste stap in de wervings- en selectiepro-

cedure, wat betekent dat de kandidaten in dienst genomen moeten worden als ze

geschikt verklaard zijn door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer (17).

4.1.1 Betrokken werknemers

n Werknemers die in dienst worden genomen om te worden tewerkgesteld in een :

• veiligheidsfunctie,

• functie met verhoogde waakzaamheid,

• activiteit met welbepaald risico,

• activiteit verbonden aan voedingswaren.

n Werknemers die reeds in dienst zijn, maar die een andere functie krijgen, waardoor

ze worden tewerkgesteld in een :

• veiligheidsfunctie,

• functie met verhoogde waakzaamheid,

• activiteit met welbepaald risico,

• activiteit verbonden aan voedingswaren,

• die ze voordien niet uitoefenden of die ze voor de eerste maal uitoefenen.

4.1.2 Beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer enmededeling aan werkgever en werknemer

n Voor werknemers die in dienst worden genomen, moet de preventieadviseur-

arbeidsgeneesheer zijn beslissing meedelen vooraleer deze werknemer effectief wordt

tewerkgesteld in deze functie of activiteit.

Afwijkingen:

• Wanneer er een proefbeding in de arbeidsovereenkomst is ingelast : tijdens de peri-

ode van het proefbeding, waarbij de beoordeling en de betekening van de beslissing

in elk geval dient te gebeuren tijdens de eerste maand van de proefperiode en

bovendien enkel tijdens die periode in de proeftijd waarin de arbeidsovereenkomst

niet eenzijdig door één van de partijen kan worden beëindigd (tenzij wegens drin-

gende reden).

• Vooraleer de arbeidsovereenkomst gesloten is, voor zover deze gezondheidsbeoor-

deling de laatste stap is in de procedure van werving en de arbeidsovereenkomst,

onder voorbehoud van de beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer,

effectief tot stand komt.

Deze voorwaarde is ingelast om te vermijden dat gezondheidsbeoordeling als selectie-

criterium zou kunnen dienen. Dit selectieverbod komt ook tot uiting in de wet van 28 (17)Artikel 27

17

januari 2003 betreffende de medische onderzoeken die binnen het kader van de

arbeidsverhoudingen worden uitgevoerd.

Medische onderzoeken zijn enkel mogelijk om de huidige geschiktheid van kandidaat-

werknemers na te gaan en rekening houdend met de specifieke kenmerken van de

openstaande betrekking (zie ook punt 5.1).

n Voor de andere werknemers moet de beslissing meegedeeld worden vooraleer de

wijziging van functie of activiteit wordt doorgevoerd, en alleszins onder voorbehoud van

de beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.

4.1.3 Medische handelingen

• Het uitvoeren en optekenen van een beroepsanamnese en medische voorgeschie-

denis van de werknemer.

• Een klinisch onderzoek van de algemene gezondheidstoestand en relevante biome-

trische onderzoeken.

• De opsporing van afwijkingen en contra-indicaties om de werkpost in te nemen of

de activiteit daadwerkelijk uit te oefenen.

Deze handelingen kunnen aangevuld worden met bijkomende handelingen die in het

besluit worden opgesomd (bv. een radiografisch onderzoek van de borstorganen) indien

de uitvoeringsbepalingen van de welzijnswet dit bepalen.

4.1.4 Vrijstellingen

Een voorafgaande gezondheidsbeoordeling is niet of slechts ten dele vereist wanneer de

werknemer of kandidaat-werknemer onlangs nog een dergelijke gezondheidsbeoorde-

ling heeft ondergaan. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer dient in kennis te wor-

den gesteld van het resultaat van deze handelingen.

Met onlangs wordt bedoeld dat de tijdspanne die verstreken is sinds de uitvoering van

deze handelingen, niet groter is dan het tijdsverloop tussen twee periodieke gezond-

heidsbeoordelingen die worden voorzien voor aan het gezondheidstoezicht onderwor-

pen werknemers die aan een gelijkaardige werkpost of activiteit worden tewerkgesteld.

4.2 Periodieke gezondheidsbeoordeling (art. 30 – 34)


Het gaat hier om dezelfde werknemers als deze die aan de voorafgaande gezondheids-

beoordeling worden onderworpen (zie punt 4.1.1).

4.2.2 Medische handelingen

De medische handelingen zijn dezelfde als bij de voorafgaande gezondheidsbeoordeling

(zie punt 4.1.3).

Uitzondering:

Een uitzondering hierop vormen de bijkomende handelingen. De preventieadviseur-

arbeidsgeneesheer kan hier opteren voor andere type handelingen waarvan het resul-

taat dezelfde validiteit en betrouwbaarheid biedt.

18

Hierbij dient wel te worden gekozen voor deze handelingen die de lichamelijke inte-

griteit van de werknemer het meest respecteren en zijn veiligheid waarborgen.

De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer dient het Comité voor Preventie en

Bescherming op het werk hierover in te lichten.

Voor werknemers die getroffen zijn door een beroepsgebonden aandoening waarvan de

diagnose aan de hand van deze medische handelingen niet voldoende kan worden

gesteld, kan de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer of de geneesheer-arbeidsinspec-

teur van de Afdeling van het Basistoezicht van de Algemene Directie Toezicht op het

Welzijn op het werk een of meer bijkomende onderzoeken noodzakelijk stellen (18).

4.2.3 Periodiciteit

Normaal gezien wordt de periodieke gezondheidsbeoordeling één maal per jaar uitge-

voerd.

Afwijkingen:

n Uitvoeringsbesluiten van de welzijnswet kunnen voorzien in een andere periodi-

citeit.

n De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer kan een kortere tussentijd vastleggen

indien hij dit noodzakelijk acht:

• ofwel wegens de aard van de werkpost of activiteit of de gezondheidstoestand

van de werknemer,

• ofwel omdat de werknemer behoort tot een bijzonder gevoelige risicogroep,

• ofwel wegens incidenten of ongevallen die zich hebben voorgedaan en die de

duur en intensiteit van de blootstelling kunnen wijzigen.

Deze tussentijds gestelde handelingen tussen de periodieke beoordelingen in, bestaan

uit de bijkomende handelingen.

Wanneer de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer tijdens deze tussentijds gestelde han-

delingen vaststelt dat het niet aangewezen is een werknemer op zijn werkpost te hou-

den of zijn activiteit verder te laten uitoefenen, worden deze bijkomende handelingen

aangevuld met een algemeen klinisch onderzoek. Dan pas kan hij een beslissing tot al

dan niet geschiktheid van deze werknemer nemen.

n Indien de resultaten van de gezondheidsbeoordeling van de werknemers wijzen op

een onzekerheid over het effectief bestaan van een risico, kan de preventieadviseur-

arbeidsgeneesheer voorstellen de tussentijd van de periodieke gezondheidsbeoor-

deling met één jaar te verlengen.

Binnen deze (verlengde) tussentijd wordt een gepast systeem voor toezicht op de

blootstelling van de werknemers ingesteld en jaarlijks geëvalueerd. Dit systeem

bevat bijkomende handelingen die bestaan uit :

• een biologisch toezicht waarbij betrouwbare en specifiek gevalideerde indicato-

ren gebruikt worden die specifiek zijn voor het chemisch agens en zijn metabo-

lieten, of voor het biologisch agens;

• een test naar vroegtijdige en omkeerbare effecten ten gevolge van de blootstel-

ling, bedoeld om het risico op te sporen.

De voorgestelde ingekorte of verlengde tussentijd en de resultaten van het gepaste

systeem voor toezicht worden voor voorafgaandelijk advies aan het Comité voor pre-

ventie en bescherming op het werk voorgelegd en meegedeeld aan de geneesheer-

arbeidsinspecteur van de Afdeling van het basistoezicht van de Algemene Directie(18)Artikel 28

19

Toezicht op het Welzijn op het werk. Deze laatste kan de door de preventieadviseur-

arbeidsgeneesheer voorgestelde tussentijd wijzigen of een nieuwe tussentijd vaststellen.

4.2.4 Beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer

De preventieadviseur kan, op grond van zijn resultaten en wanneer de gezondheidstoe-

stand van de werknemer dit vereist, aan de werkgever alle gepaste individuele en col-

lectieve preventie- en beschermingsmaatregelen voorstellen.

De werkgever moet de individuele en collectieve preventie- of beschermingsmaatre-

gelen toepassen die door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer voorgesteld en geko-

zen zijn naar gelang de resultaten van de gezondheidsbeoordeling en de gezond-

heidstoestand van de werknemer (19).

Een collectieve maatregel kan bestaan in:

• vorming of verstrekken van informatie over de algemene preventie- en bescher-

mingsmaatregelen;

• de gezondheid beoordelen van alle werknemers die een analoge blootstelling heb-

ben ondergaan of die werden tewerkgesteld aan gelijkaardige activiteiten;

• opnieuw uitvoeren van de risicoanalyse met betrekking tot de specifieke risico’s van

de werkpost of activiteit, bijvoorbeeld bij toepassing van een nieuwe techniek, het

gebruik van een nieuw product, of de verhoging van het werkritme.

Deze maatregelen worden ter kennis gebracht van het Comité voor preventie en

bescherming op het werk.

Een individuele maatregel kan bestaan in:

• het verminderen van de duur, de intensiteit of frequentie van de blootstelling aan

agentia of aan een belasting;

• het voorstellen van een herinrichting of aanpassing van de werkpost of activiteit

en/of de werkmethodes en/of de arbeidsomstandigheden;

• het niet meer blootstellen van de betrokken werknemer aan een agens of belasting

van ergonomische aard, of die verbonden is aan de zwaarte van het werk of aan

monotoon en tempogebonden werk.

Deze maatregel is een beslissing die voor een individuele werknemer wordt genomen

en die vermeld wordt op het formulier voor de gezondheidsbeoordeling.

Het Comité moet op de hoogte worden gebracht van:

• het type handelingen dat gekozen is door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer,

indien deze opteert voor andere bijkomende handelingen dan die welke door het

koninklijk besluit vastgesteld zijn voor de periodieke en voorafgaande gezondheids-

beoordeling (20);

• de collectieve maatregelen vanwege de werkgever naar aanleiding van de resultaten

van de periodieke gezondheidsbeoordeling (21).

Het Comité geeft een voorafgaand advies over:

• een verandering in periodiciteit van de periodieke gezondheidsbeoordeling zoals

voorgesteld door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer;

• de resultaten van het gepaste systeem voor toezicht dat gehanteerd wordt in de tus-

sentijd die twee periodieke gezondheidsbeoordelingen scheidt (22).(19)Artikel 34

(20)Artikel 32

(21) Artikel 34 §2

(22)Artikel 33 §4

4.3 Onderzoek bij werkhervatting (23) en bezoekvoorafgaand aan de werkhervatting (24)


Het gaat om de werkne(e)m(st)ers tewerkgesteld aan een veiligheidsfunctie, functie met

verhoogde waakzaamheid, een activiteit met welbepaald risico, of een activiteit verbon-

den aan voedingswaren.

4.3.2 Doel van het onderzoek

Het onderzoek moet de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer in staat stellen na te gaan

of de werknemer nog steeds geschikt is voor de werkpost die hij voordien bezette, of

de activiteit die hij voordien uitoefende.

4.3.3 Organisatie van het onderzoek bij werkhervatting

Het onderzoek bij werkhervatting mag niet plaatsvinden gedurende de periode dat de

werknemer afwezig is, dus gedurende de periode waarin de uitvoering van de arbeids-

overeenkomst geschorst is; wel moet het onderzoek plaatsvinden op de eerste dag van

de werkhervatting of ten laatste op de achtste dag na de werkhervatting om na te gaan

of de werknemer wel degelijk bekwaam is om zijn werk te hervatten.

(23)Artikelen 35 en 36

(24)Artikel 36bis

20

21

OPMERKING

Het gaat hier enkel om een bezoek, en dus niet om een onderzoek.

De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer kan de werknemer dus niet onderzoeken, enkel overleggen met de huis-

arts over de gezondheidstoestand en een onderzoek van de werkpost doorvoeren.

Bedoeling is enkel dat de preventieadviseur-geneesheer aan de werkgever kan kenbaar maken welke aanpassingen

aan de werkpost hij reeds kan doorvoeren voor de werknemer, zodat wanneer deze weer aan het werk gaat de aan-

passingen reeds gebeurd zijn. Een onderzoek bij werkhervatting heeft dus slechts plaats op het moment van werk-

hervatting, en niet eerder.

4.3.4 Organisatie van het bezoek voorafgaand aan de werkhervatting

De werknemer heeft recht op een bezoek voorafgaand aan de werkhervatting indien hij

onderworpen is aan het gezondheidstoezicht en reeds minstens vier weken arbeidson-

geschikt is.

Werknemers kunnen er belang bij hebben een dergelijk bezoek voorafgaand aan de

werkhervatting te vragen, omdat de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer aan de werk-

gever op die manier aangepaste maatregelen kan voorstellen (een aanpassing van de

post of de arbeidsomstandigheden), teneinde de belasting verbonden aan deze post te

verminderen zodat de werkgever een aangepast werk kan geven aan de werknemer

vanaf de werkhervatting.

De werknemer neemt het initiatief door een schriftelijke aanvraag te richten aan de

werkgever.

De werkgever verwittigt de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer op het ogenblik van

de ontvangst van deze aanvraag. Deze laatste nodigt de werknemer dan uit voor een

bezoek binnen een termijn van 8 dagen volgend op de ontvangst van de aanvraag.

De werknemer dient zijn akkoord te verlenen opdat de preventieadviseur-arbeidsge-

neesheer het medisch dossier van de werknemer bij de behandelende geneesheer kan

raadplegen en kan overleggen met deze laatste.

4.4 Spontane raadpleging

Elke werknemer, al dan niet onderworpen aan het gezondheidstoezicht, heeft het recht

de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer spontaan te raadplegen (25) voor gezond-

heidsklachten die hij wijt aan het feit dat onvoldoende preventiemaatregelen werden

genomen, zoals bijvoorbeeld een verkeerdelijk aangepaste werkpost, onaangepaste uit-

rustingen voor individuele bescherming, of onvoldoende in aanmerking genomen stress-

factoren die bij de werknemer zorgen voor ongemakken of symptomen van een aan-

doening die hij aan zijn arbeidsomstandigheden wijt.

Het gevolg voor de werknemer zou een eventuele beslissing tot ongeschiktheid van-

wege de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer kunnen zijn, met alle mogelijke gevolgen

van dien. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer wordt in dat verband de keuze gela-

ten (26).

(25)Artikel 37

(26)“Die gezondheidsbeoordeling wordt, in

voorkomend geval, bekrachtigd door

een beslissing van de preventieadvi-

seur-arbeidsgeneesheer …” artikel 37

22

De werkgever moet door de werknemer op de hoogte gebracht worden van diens aan-

vraag, zodat hij de werknemer het formulier “verzoek om gezondheidstoezicht over de

werknemers” kan bezorgen, en de noodzakelijke formaliteiten kan vervullen opdat de

werknemer zich tot de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer kan wenden.

4.5 Voortgezet gezondheidstoezicht (27)

Indien een werknemer tijdens zijn loopbaan blootgesteld werd aan chemische, fysische

of biologische agentia waarvoor gezondheidstoezicht op reglementaire basis is voor-

zien, heeft die werknemer die niet langer is blootgesteld recht op gezondheidstoezicht,

met inbegrip van de noodzakelijke medische onderzoeken (ongeacht hij al dan niet nog

deel uitmaakt van de onderneming waarin de blootstelling gebeurde).

Zijn werkgever staat in voor het gezondheidstoezicht, en draagt de kosten indien de

werknemer nog steeds deel uitmaakt van de onderneming. Indien de werknemer niet

langer deel uitmaakt van de onderneming moet de werkgever bij het Fonds voor

Beroepsziekten verklaren welke werknemers ervan kunnen genieten; dit Fonds is

bevoegd om te beslissen over het gevolg dat aan die verklaring moet worden gegeven.(27)Artikel 38

23

4.6 De gezondheidsbeoordeling van een definitiefarbeidsongeschikte werknemer met het oog op zijnreïntegratie (28)

Elke werknemer, ongeacht hij al dan niet onderworpen is aan het gezondheidstoezicht,

mag zijn werkgever vragen om een procedure voor reïntegratie wanneer zijn behande-

lende geneesheer hem definitief ongeschikt verklaart voor de verdere uitvoering van

zijn werk (zie punt 2.4.1).

De termijn waarbinnen de werknemer zijn aanvraag kan indienen, zo de werkgever die

zelf niet heeft vastgesteld, kan redelijkerwijze geschat worden op 1 maand.

Indien de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer na onderzoek meent dat de werknemer

zijn werk verder kan uitvoeren, mits enkele aanpassingen worden doorgevoerd, of een

andere functie kan uitoefenen onder bepaalde voorwaarden of na aanpassingen, dient de

werkgever met de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer contact op te nemen wanneer

hij van mening is dat hij daaraan geen gevolg kan geven, en moet hij zijn beslissing recht-

vaardigen, want het gevolg kan het ontslag van de werknemer wegens overmacht zijn.

4.7 Uitbreiding van het gezondheidstoezicht (29)

Een uitbreiding van het gezondheidstoezicht kan alleen op basis van de risicoanalyse en

is beperkt tot de werknemers die tewerkgesteld zijn in de onmiddellijke omgeving van

de werkpost van een werknemer die onderworpen is aan het gezondheidstoezicht (bijv.

een werknemer die blootgesteld is aan overdadige geluidshinder afkomstig van een

werkpost in zijn buurt).

Deze uitbreiding kan gebeuren op initiatief van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer,

de vertegenwoordigers van de werknemers of de werkgever, en moet ter advies aan het

Comité worden voorgelegd.

De aangeduide werknemers worden aldus onderworpen aan een gezondheidstoezicht

waarvan de medische onderzoeken gelijkaardig zijn aan deze die worden gesteld bij de

verplicht onderworpen werknemers, omdat ze blootgesteld zijn aan hetzelfde risico.

Wel zullen bijvoorbeeld de periodiciteit of de inhoud van die onderzoeken vastgesteld

worden door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.

Het gaat dus niet om een nieuwe categorie van werknemers die verplicht onderwor-

pen zijn aan het gezondheidstoezicht, maar om afzonderlijke werknemers die de door

de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer vastgestelde gezondheidsbeoordelingen

ondergaan.

4.8 Bepaalde categorieën van werknemers

Het KB van 28 augustus 2003 omvat de algemene beginselen van het gezondheidstoe-

zicht voor alle werknemers.

Bepaalde categorieën van werknemers zoals jongeren op het werk, zwangere werk-

neemsters, stagiairs en uitzendkrachten zijn onderworpen aan een specifiek gezond-(28)Artikelen 39 tot 41

(29)Artikelen 42 en 43

24

heidstoezicht dat afgestemd is op hun situatie en dat niet vergelijkbaar is met dat van

andere werknemers. Zo zijn bijvoorbeeld jongeren en uitzendkrachten kwetsbaarder

en lopen ze makkelijker het risico om blootgesteld te worden aan gevaarlijke arbeids-

omstandigheden. Gepaste beschermingsmaatregelen zijn voor hen dus zeker aangewe-

zen.

Het specifiek gezondheidstoezicht voor jongeren op het werk, stagiairs en werkneem-

sters tijdens de zwangerschap of lactatie komt verder in de brochure aan bod.

De bijzondere koninklijke besluiten betreffende die categorieën moeten worden uitge-

voerd. De bepalingen van die besluiten komen dus bovenop de algemene bepalingen

waarin voorzien is bij het KB van 28 mei 2003.

Voor de minder-valide werknemers en de PWA’ers zijn nog geen bijzondere besluiten

uitgevaardigd.

Een werknemer behorend tot een van die categorieën mag niet worden ontslagen of als

kandidaat-werknemer worden geweigerd door de werkgever, louter en alleen om het

feit dat hij tot een van die categorieën behoort (30).

In hoofdstuk 9 wordt dieper ingegaan op een aantal van deze categorieën.

(30)Artikel 47

5 Verbodsbepalingen uit hoofdevan de werkgever

5.1 Restricties

n De werkgever mag de werknemers die zich onttrekken aan de medische onderzoe-

ken, inentingen en tuberculinetests die verplicht zijn bij koninklijk besluit niet aan het

werk stellen of houden (31).

n Tijdens de wervings- en selectieprocedure en gedurende de tewerkstelling van de

werknemers mag de werkgever geen andere tests of medische onderzoeken laten uit-

voeren dan die waarin voorzien is met toepassing van het koninklijk besluit en die door

de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer enkel worden uitgevoerd voor het staven van

de beslissing dat de betrokkene op het tijdstip van het medisch onderzoek geschikt is

voor de werkpost (32).

(31) Artikel 13

(32)Artikel 14

25

26

Hier dient gewezen te worden op een analogie met de wet van 28 januari 2003 betref-

fende de medische onderzoeken die binnen het kader van de arbeidsverhoudingen wor-

den uitgevoerd, waarvan artikel 3 bepaalt dat de biologische tests, medische onderzoe-

ken enkel door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer mogen worden uitgevoerd om

na te gaan of een werknemer op dat moment geschikt is voor de openstaande betrek-

king. Informatiegaring over de gezondheidstoestand of een eventueel genetisch pro-

bleem is aldus verboden indien zij geen verband houdt met de huidige geschiktheid van

de werknemer of kandidaat-werknemer voor de werkpost. Selectiegeneeskunde ten

aanzien van de kandidaten is verboden.

Artikel 14 van het koninklijk besluit verbiedt voorts tests met het oog op de opsporing

van drugs en alcohol door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer of enig andere

geneesheer op verzoek van de werkgever. Die tests kunnen enkel uitgevoerd worden

met instemming van de werknemer en in het kader van de onderzoeken waarin voor-

zien is bij het koninklijk besluit (bijvoorbeeld in het kader van het medisch onderzoek

van een werknemer die verbonden is aan een veiligheidsfunctie of een functie met ver-

hoogde waakzaamheid waarvan de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer meent dat een

dergelijke test moet worden uitgevoerd om de geschiktheid van de werknemer na te

gaan), op straffe van inbreuk op de wetgeving betreffende de bescherming van de per-

soonlijke levenssfeer en de hierboven geciteerde wet van 28 januari 2003.

Ten aanzien van druggebruik of alcoholmisbruik kan een werkgever in het arbeidsregle-

ment restrictieve maatregelen opnemen met betrekking tot het verbruik, evenals sanc-

ties in geval van misbruik.

De werkgever mag volgende werknemers niet aan het werk stellen of aan het werk

houden op een werkpost (33) (zie ook hoofdstuk 6):

• een werkneemster tijdens de zwangerschap of lactatie, die een activiteit met welbe-

paald risico uitoefent en voor wie een aanpassing of verandering van werkpost niet

mogelijk is omdat ze door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer ongeschikt is

verklaard;

• een werknemer die een veiligheidsfunctie of een functie met verhoogde waakzaam-

heid uitoefent, of blootgesteld is aan ioniserende stralingen en die ongeschikt is ver-

klaard door de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.

5.2 Verplichtingen voor de werknemer

n Alle werknemers zijn verplicht om de medische onderzoeken, inentingen en tuber-

culinetests te ondergaan die verplicht zijn bij voornoemd koninklijk besluit of bij speci-

fieke koninklijke besluiten (34). De werknemer is aldus verplicht om die onderzoeken

en inentingen te ondergaan op straffe van stopzetting van de uitoefening van zijn werk.

Hij mag evenmin een decharge ondertekenen omdat het verplichte medisch onderzoek

of inenting deel uitmaakt van de contractuele verplichtingen.

n Indien een werknemer lijdt aan een ernstige besmettelijke ziekte en de preventie-

adviseur-arbeidsgeneesheer verklaart op het formulier voor de gezondheidsbeoordeling

dat die werknemer op ziekteverlof moet worden gesteld, dan is de werknemer verplicht

om zijn behandelende arts te raadplegen (35).(33)Artikel 71

(34)Verplichte inentingen krachtens het

koninklijk besluit van 4 augustus 1996

(35)Artikel 73

27

6 De beslissing van depreventieadviseur-arbeidsgeneesheer

In de meeste gevallen zal het medisch onderzoek door de preventieadviseur-

arbeidsgeneesheer uitwijzen dat de betrokkene geschikt is voor zijn/haar func-

tie, en blijft alles bij het oude. Niettemin kan een werknemer, ondanks alle

mogelijke preventiemaatregelen, medisch ongeschikt worden bevonden voor

een welbepaalde functie of activiteit. In dat geval zal deze werknemer door de

preventieadviseur-arbeidsgeneesheer arbeidsongeschikt worden verklaard.

6.1 Formulier voor de gezondheidsbeoordeling

De beslissing over de arbeids(on)geschiktheid die de preventieadviseur-arbeidsgenees-

heer na een medisch onderzoek neemt, wordt aan de werkgever en de werkgever for-

meel meegedeeld aan de hand van het formulier voor de gezondheidsbeoordeling.

Dit formulier wordt opgemaakt in drie exemplaren. Een exemplaar wordt in een geslo-

ten enveloppe gezonden naar de werkgever en een ander naar de werknemer, of hij

bezorgt hen dit persoonlijk. Een derde exemplaar wordt in het gezondheidsdossier van

de werknemer gevoegd.

Het formulier voor de gezondheidsbeoordeling mag geen enkele aanwijzing bevatten

over de diagnose, noch enige andere formulering die de eerbiediging van de persoon-

lijke levenssfeer in het gedrang zou kunnen brengen (36).

De vermelding op het formulier voor de gezondheidsbeoordeling is afhankelijk van de

vorm van de gezondheidsbeoordeling. Op de als bijlage 1 weergegeven tabel is vermeld

welke rubrieken in welke gevallen dienen te worden ingevuld.

6.2 Bevorderen van tewerkstellingskansen

Een van de doelstellingen die de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer voor ogen moet

houden bij de uitvoering van zijn taak, bestaat erin de tewerkstellingskansen te bevor-

deren voor iedereen, onder meer door het voorstellen van aangepaste werkmethodes,

het voorstellen van aanpassingen van de werkpost en het zoeken naar aangepast werk,

ook voor personen met een beperkte arbeidsgeschiktheid (37).

In dit koninklijk besluit werden dan ook de nodige waarborgen voorzien om het streef-

doel van het behoud van de werkpost voor de werknemer te kunnen bereiken :

n Vooraleer een tijdelijke of definitieve werkverandering voor te stellen of een beslis-

sing tot arbeidsongeschiktheid te nemen, dient de preventieadviseur gepaste bijko-

mende onderzoeken uit te voeren. Daarnaast doet hij navraag naar de sociale toe-

stand van de werknemer, maakt hij een nieuwe risicoanalyse en onderzoekt hij ter plaat-(36)Artikel 48

(37)Artikel 3, a)

se welke maatregelen en aanpassingen het mogelijk zouden maken om de werknemer

zijn werkpost of activiteit te laten behouden, rekening houdend met zijn mogelijkheden.

De werknemer kan zich daarbij laten bijstaan door een werknemersafgevaardigde van

het Comité of bij ontstentenis door een syndicale vertegenwoordiger van zijn keuze

(38).

n De werknemer kan ook gebruik maken van de overlegprocedure en/of de beroeps-

procedure.

Vooraleer de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer zijn beslissing een definitieve vorm

geeft, d.i. vooraleer hij zijn beslissing vermeldt op het formulier voor de gezondheids-

beoordeling, heeft de werknemer, in geval de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer hem

een werkverandering voorstelt, het recht om een overlegprocedure te starten.

Indien de beslissing tot ongeschiktheid is kenbaar gemaakt op het formulier voor de

gezondheidsbeoordeling, heeft de werknemer bovendien het recht om hiertegen een

beroepsprocedure in gang te zetten.

Hoofdstuk 7 bevat een gedetailleerde uiteenzetting van de beide procedures.(38)Artikel 55

28

29

7 Overleg- en beroepsprocedure

7.1 Overlegprocedure (39)

De overlegprocedure is bedoeld voor werknemers waarbij de preventieadviseur-

arbeidsgeneesheer oordeelt dat een definitieve werkverandering noodzakelijk is, omdat

een aanpassing van de veiligheidsfunctie, de functie met verhoogde waakzaamheid, of de

activiteit met welbepaald risico technisch of objectief niet mogelijk is of om gegronde

redenen redelijkerwijze niet kan worden geëist.

LET OP!

Er is geen overlegprocedure mogelijk in geval van voorafgaande gezondheids-

beoordeling.

Vóór de invulling van het formulier voor de gezondheidsbeoordeling, brengt de pre-

ventieadviseur-arbeidsgeneesheer de werknemer op de hoogte van zijn voorstel tot

werkverandering.

Dit dient SCHRIFTELIJK te gebeuren :

• ofwel door het afleveren van een document dat de werknemer tekent voor ont-

vangst;

• ofwel door de werknemer een aangetekende brief met ontvangstmelding te sturen.

De werknemer beschikt over een termijn van 5 werkdagen die volgt op de ont-

vangstmelding om al dan niet zijn akkoord te geven aan dit voorstel.

Indien de werknemer NIET akkoord gaat, wijst hij aan de preventieadviseur-arbeidsge-

neesheer een behandelend arts naar keuze aan. De preventieadviseur-arbeidsgenees-

heer dient aan deze arts zijn beslissing mee te delen, die hij motiveert. De beide artsen

trachten een compromis te bereiken, dat tot een gemeenschappelijke beslissing leidt,

eventueel met behulp van bijkomende onderzoeken of raadplegingen (waarvan de

kosten steeds ten laste van de werkgever vallen).

Indien er GEEN gemeenschappelijk akkoord wordt bereikt, of indien de termijn van 14

werkdagen verstreken is, handhaaft de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer zijn beslis-

sing op het formulier voor de gezondheidsbeoordeling, met vermelding in rubriek G van

dit formulier dat de arts van de werknemer hier niet mee akkoord is of dat de over-

legprocedure niet is kunnen eindigen binnen de 14 werkdagen.

Dit overleg schorst de beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.

Hierop bestaan evenwel een aantal uitzonderingen, namelijk indien het een gezond-

heidsbeoordeling betreft van :

• een werknemer belast met een veiligheidsfunctie, een functie met verhoogde waak-

zaamheid of een activiteit met risico op blootstelling aan ioniserende straling;

• een werkneemster tijdens de zwangerschap of lactatie die is tewerkgesteld op een

werkpost waarvan de beoordeling wijst op een activiteit met specifiek risico;

• een werknemer die is getroffen door een ernstige besmettelijke ziekte. (39)Artikelen 59 - 63

30

In de hierboven vermelde gevallen schorst het overleg de beslissing van de preventie-

adviseur-arbeidsgeneesheer niet. In dit geval vult de preventieadviseur-arbeidsgenees-

heer een eerste formulier voor de gezondheidsbeoordeling in op het ogenblik dat hij

de werknemer op de hoogte brengt van zijn beslissing een definitieve werkverandering

voor te stellen. Na afloop van de overlegprocedure vult hij dan een tweede formulier

voor de gezondheidsbeoordeling in.

7.2 Schematische voorstelling van de overlegprocedure

preventieadviseur-

arbeidsgeneesheerwerknemer

Voorstel definitieve werkverandering

(evtl.eerste formulier voor de GB (*) i.k.v. art. 62)

akkoord niet akkoord

binnen termijn

van 5 werkdagen

Invullen formulier GB

(evtl. 2de formulier GB

i.k.v. art. 62) met handha-

ving beslissing

preventieadviseur-

arbeidsgeneesheer

Tussenkomst behandelen-

de arts (gekozen door

werknemer)

meedelen beslissing

+ motivering

zoeken naar compromis

Gemeenschappelijke

beslissing

(invullen formulier GB of evtl.

invullen 2de formulier GB -

gemeenschappelijke beslissing)

Geen gemeenschappelijke

beslissing



handhaving beslissing)

Termijn van 14 werkda-

gen is verstreken



handhaving beslissing

ofwel

(*) GB : gezondheidsbeoordeling

31

7.3 Beroepsprocedure (40)

De beroepsprocedure is bedoeld voor werknemers waarbij de preventieadviseur-

arbeidsgeneesheer de geschiktheid van de werknemer in verband met het uitgevoerde

werk heeft beperkt, of wanneer hij heeft beslist tot ongeschiktheid om het uitgevoerde

werk verder te zetten.

LET OP!

De beroepsprocedure is niet mogelijk in geval van voorafgaande gezondheids-

beoordeling.

De beroepsprocedure mag ingesteld worden onafhankelijk van het al dan niet

gebruiken van de overlegprocedure. Het feit dat een werknemer geen gebruik

heeft gemaakt van de overlegprocedure vormt geen beletsel voor het instellen

van een beroepsprocedure.

Het beroep moet ingesteld worden bij aangetekende brief bij de bevoegde geneesheer-

arbeidsinspecteur van de Afdeling van het Basistoezicht van de Algemene Directie van

het Toezicht op het Welzijn op het Werk, binnen een termijn van 7 werkdagen na de

verzendingsdatum of de overhandiging van het formulier voor de gezondheidsbeoorde-

ling.

De bevoegde geneesheer-arbeidsinspecteur roept de preventieadviseur-arbeidsge-

neesheer en de behandelende arts van de werknemer schriftelijk samen op een

door hem bepaalde datum en plaats, en vraagt hen de relevante documenten in verband

met de gezondheidstoestand van de werknemer mee te brengen.

Hij roept ook de werknemer op die kan worden onderzocht en gehoord.

De behandeling van het beroep heeft uiterlijk plaats binnen 21 werkdagen na de ont-

vangstdatum van het beroep. Deze termijn kan worden verlengd tot 31 werkdagen

indien de uitvoering van de arbeidsovereenkomst van de werknemer werd geschorst

wegens ziekteverlof.

Indien een arts tijdens de beroepsprocedure een deskundig onderzoek vraagt, dient de

beslissing genomen te worden binnen een termijn van 31 werkdagen vanaf de dag dat

het beroep behandeld werd.

De beslissing wordt genomen door de drie artsen bij meerderheid van stemmen.

Is er een arts afwezig, en is er geen akkoord tussen de aanwezige artsen, neemt de

bevoegde geneesheer-arbeidsinspecteur zelf de beslissing.

De beslissing wordt door de geneesheer-arbeidsinspecteur opgetekend in een verslag

dat door de aanwezige artsen wordt ondertekend en in het gezondheidsdossier van de

werknemer wordt bewaard. Een afschrift van dit verslag wordt door de geneesheer-

arbeidsinspecteur onmiddellijk aan de werkgever en aan de werknemer bezorgd.

Het beroep SCHORST de beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.

Dit geldt evenwel NIET voor het medisch onderzoek van :

• een werknemer met een veiligheidsfunctie, een functie met verhoogde waakzaam-

heid, of een activiteit met een risico op blootstelling aan ioniserende stralingen;

• een werkneemster tijdens de zwangerschap of lactatie die op een werkpost is

tewerkgesteld waarvan de beoordeling uitwijst dat het een activiteit met een speci-

fiek risico betreft. (40)Artikelen 64 - 69

32

7.4 Schematische voorstelling van de beroepsprocedure

Verzending / overhandiging

Formulier GB (*)

Beslissing = beperking geschiktheid / ongeschikt

akkoord

7 werkdagen

Beslissing

=

definitief

Geneesheer-arbeidsinspecteur

(*) GB : gezondheidsbeoordeling

preventieadviseur-

arbeidsgeneesheerwerknemer

niet akkoord

preventieadviseur-

arbeidsgeneesheerbehandelende arts werknemer

definitieve beslissing

Aangetekende brief

Schriftelijke oproep binnen

termijn van 21 werkdagen

(31 werkdagen indien werk-

nemer in ziekteverlof)

max. na 31 werkdagen

indien deskundig onderzoek

33

8 Gevolgen van de beslissing vande preventieadviseur-arbeidsgenees-heer

Indien de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer aanbevelingen op het formulier voor de

gezondheidsbeoordeling heeft vermeld, moet de werkgever trachten de werknemer te

werk te stellen op een andere werkpost of aan een andere activiteit waarvan hij de

tewerkstellingsvoorwaarden bepaalt (41).

Wanneer de werknemer een beroepsprocedure heeft opgestart, is de beslissing nog

niet definitief en mag hij, tot op de dag van de definitieve beslissing, geen loonverlies lij-

den.Tijdens die periode dient de werknemer elk werk aan te nemen dat naar het oor-

deel van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer bij zijn gezondheidstoestand past (42).

Zolang er geen definitieve beslissing is genomen omtrent de arbeidsgeschiktheid van de

werknemer, is de definitieve arbeidsongeschiktheid niet bewezen (43).

Indien de beslissing definitief is (geen beroepsprocedure meer mogelijk), en de werkne-

mer werd definitief arbeidsongeschikt verklaard, dan heeft de werkgever de plicht de

werknemer aan het werk te houden overeenkomstig de aanbevelingen van de preven-

tieadviseur-arbeidsgeneesheer, door hem ander werk te geven. Indien dit evenwel noch

technisch, noch objectief mogelijk is, of wanneer dat om gegronde redenen redelijker-

wijze niet kan worden geëist, kan de werkgever overmacht inroepen.

Het belangrijkste gevolg van de vaststelling van medische overmacht is dat de overeen-

komst ontbonden is. Hier dient evenwel zeer omstandig mee omgesprongen te wor-

den.

Indien de werkgever overmacht inroept om een einde te stellen aan de overeenkomst,

moet hij het bewijs leveren dat de uitvoering definitief onmogelijk is. Dit kan gebeuren

met alle rechtsmiddelen.

(41) Artikel 70, §1

(42)Artikel 70, §2

(43)Artikel 70, §3

35

9 Specifiek gezondheidstoezichtvoor jongeren op het werk,stagiairs en werkneemsters tijdensde zwangerschap, de lactatie en nade bevallingIn dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op enkele bijzondere categorieën van

werknemers voor wie een specifiek gezondheidstoezicht vereist is, afgestemd

op hun bijzondere situatie en kwetsbaarheid, en dat geregeld is bij bijzondere

koninklijke besluiten.

9.1 Jongeren op het werk (44)

Het koninklijk besluit van 21 september 2004 betreffende de bescherming van stagiairs,

wijzigde het koninklijk besluit van 3 mei 1999 betreffende de bescherming van jongeren

op het werk.

9.1.1 Definitie van jongeren op het werk

Onder “jongeren op het werk” verstaat men:

• werknemers tussen 15 en 18 jaar die niet langer onderworpen zijn aan de voltijdse

leerplicht, of

• personen die verbonden zijn aan een leerovereenkomst (leerjongens), ongeacht hun

leeftijd, of

• student-werknemers, ongeacht hun leeftijd.

9.1.2 Toepassing van het gezondheidstoezicht

Op de jongeren is van toepassing:

n Ofwel een passend gezondheidstoezicht (45), dat wil zeggen het algemeen gezond-

heidstoezicht (46) wanneer de jongeren op het werk zoals de andere werknemers

een activiteit uitoefenen die hen onderwerpt aan het verplicht medisch toezicht (vei-

ligheidsfunctie, functie met verhoogde waakzaamheid, activiteit met welbepaald risi-

co, activiteit verbonden aan voedingswaren).

Dat passend gezondheidstoezicht omvat naar gelang het geval alle onderzoeken

waarin voorzien is bij het koninklijk besluit van 28 mei 2003.

n Ofwel een zogenaamd specifiek gezondheidstoezicht (47), omdat de jongeren op het

werk bijzonder kwetsbare werknemers zijn wegens hun leeftijd en gebrek aan erva-

ring. Dat specifiek gezondheidstoezicht is van toepassing wanneer de jongeren op

het werk:

• de leeftijd van 18 jaar nog niet bereikt hebben;

• nachtarbeid verrichten;

(44)KB van 03 mei 1999 betreffende de

bescherming van de jongeren op het

werk, gewijzigd bij het KB van 03 mei

2003 en bij het KB van 21 september

2003

(45)Artikel 12, §1, van het KB van 03 mei

1999, laatst gewijzigd bij het KB van 21

september 2004

(46)KB van 28 mei 2003 betreffende het

gezondheidstoezicht over de werkne-

mers

(47)Artikel 12, §2, van het KB van 03 mei

1999, laatst gewijzigd bij het KB van 21

september 2004

• een afwijking hebben gekregen om arbeid te verrichten die in principe verboden

is voor jongeren (48) omwille van de gezondheidsrisico’s, en waarvan die lijst als

bijlage gaat bij het koninklijk besluit van 3 mei 1999 (zie lijst in bijlage 2).

Het specifiek gezondheidstoezicht omvat een voorafgaande gezondheidsbeoordeling.

Het kan eveneens een periodieke gezondheidsbeoordeling omvatten, in de gevallen zoals

bepaald door het koninklijk besluit van 28 mei 2003 (risicoactiviteit die bijvoorbeeld om

de zes maanden een periodieke gezondheidsbeoordeling vereist of om het jaar indien de

jongere op het werk dezelfde activiteit gedurende meer dan één jaar uitoefent).

9.2 Stagiairs (49)

9.2.1 Definitie van stagiair

“Elke leerling of student die in het kader van een leerprogramma georganiseerd door

een onderwijsinstelling, daadwerkelijk arbeid verricht bij een werkgever, in gelijkaardige

omstandigheden als de werknemers in dienst van die werkgever, en dit met het oog op

het opdoen van beroepservaring” (50).

De observatiestages en bedrijfsbezoeken worden niet in aanmerking genomen. Personen

die in een onderneming een beroepsopleiding volgen in het kader van een opleiding

georganiseerd door Forem,de BGDA of de VDAB worden niet langer beschouwd als sta-

giairs in de zin van de nieuwe reglementering, maar zijn gelijkgesteld aan de andere werk-

nemers, hetgeen inhoudt dat het koninklijk besluit van 28 mei 2003 betreffende het

gezondheidstoezicht op hen van toepassing is, net als op gewone werknemers.

9.2.2 Toepassing van het gezondheidstoezicht op de stagiairs

Het type van gezondheidstoezicht dat van toepassing is op de stagiairs hangt af van de

risicoanalyse die de werkgever van de stagiair moet uitvoeren. Het gezondheidstoezicht

is dus een van de preventiemaatregelen die door de werkgever moeten worden getrof-

fen. Het toezicht is:

n ofwel een passend gezondheidstoezicht zoals hierboven beschreven voor de jonge-

ren op het werk,

n ofwel een specifiek gezondheidstoezicht zoals hierboven beschreven voor de jonge-

ren op het werk in de drie aangehaalde gevallen. Dit gezondheidstoezicht is evenwel

niet verplicht wanneer (51) :

• de stagiair jonger is dan 18 jaar en uit de resultaten van de risicoanalyse is geble-

ken dat er geen enkele blootstelling aan een risico is ;

• de stagiair, wat ook zijn leeftijd is, hoofdzakelijk beeldschermwerk verricht.

Wanneer de stagiair zich in een van deze twee situaties bevindt, moet hij beschikken

over een attest dat bewijst dat hij werd onderworpen aan het medisch schooltoezicht,

om vrijgesteld te kunnen worden van het medisch onderzoek.

De resultaten van de risicoanalyse moeten in voorkomend geval ook aangeven welke

inentingen verplicht zijn, of preventiemaatregelen onverwijld getroffen moeten worden

indien een stagiaire zwanger is, en of een dosimetrische controle moet worden uitge-

voerd bij blootstelling aan ioniserende stralingen (52).

Beide types van gezondheidstoezicht zijn aldus dezelfde voor de jongeren op het werk.

Voor de stagiairs is echter - gelet op de normale duurtijd van een stage - de inhoud van

het gezondheidstoezicht beperkt tot een voorafgaande gezondheidsbeoordeling die

eenmaal uitgevoerd wordt vóór de eerste stage bij de eerste werkgever die de stagiair

(48)Artikel 8 van het KB van 03 mei 1999,

afwijking voorzien bij artikel 9 van dat-

zelfde besluit

(49)KB van 21 september 2004 betreffende

de bescherming van stagiairs gewijzigd

door KB van 30 september 2005 en

door KB van 2 juni 2006

(50) Artikel 2, 1° van het KB van 21 sep-

tember 2004

(51) KB van 2 juni 2006 tot wijziging van

het KB van 21 september 2004

(52)Artikel 6 van het KB van 21 september

2004

36

37

tewerkstelt. In elk geval kan de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer, wanneer de stage

meer dan 6 maanden duurt en wanneer de stagiair wordt belast met werkzaamheden

die in principe verboden zijn ingevolge de bijlage bij het koninklijk besluit van 3 mei 1999

betreffende de bescherming van jongeren op het werk, beslissen de stagiair te onder-

werpen aan een periodieke gezondheidsbeoordeling.

Aldus moet de externe dienst van de eerste werkgever bij wie de stagiair tewerkgesteld

wordt de voorafgaande gezondheidsbeoordeling uitvoeren, of in voorkomend geval het

departement van zijn interne dienst.

Uitzondering:Indien de stagiair blootgesteld is aan een nieuw risico tijdens zijn stage, waarvoor hij nog

niet onderzocht is, of indien hij tijdens een latere stage blootgesteld is aan een ander

risico waarvoor hij nog niet onderzocht is, moet hij een nieuwe voorafgaande gezond-

heidsbeoordeling ondergaan.

9.2.3 Wie is de kosten voor de medische onderzoeken van stagiairsverschuldigd? (53)

De werkgever is de kosten niet verschuldigd wanneer hij expliciet aan de onderwijsin-

stelling waarvan de stagiair deel uitmaakt heeft gevraagd dat de interne of externe

dienst van deze onderwijsinstelling wordt belast met het gezondheidstoezicht van de

stagiair, wanneer dit gezondheidstoezicht gerechtvaardigd wordt door de resultaten van

de risicoanalyse, die de werkgever bij zijn aanvraag moet voegen.

Het is een federaal Fonds dat belast wordt met de kosten veroorzaakt door de alge-

mene medische onderzoeken die door de reglementering worden opgelegd.

(53)KB van 1 juli 2006 tot uitvoering van

artikel 6, 8°, van de wetten betreffende

de schadeloosstelling voor beroepsziek-

ten, gecoördineerd op 3 juni 1970

9.2.4 Formulier voor de gezondheidsbeoordeling

Dit formulier, dat ingevuld wordt door de desbetreffende arbeidsgeneesheer, dient als

bewijs dat de stagiair de voorafgaande gezondheidsbeoordeling ondergaan heeft. Hij

moet dit formulier bij een nieuwe stage voorleggen.

De werkgever die een stagiair in het bezit van een dergelijk formulier ontvangt, gaat na

of de stagiair niet blootgesteld zal worden aan een nieuw risico waarvoor de stagiair

nog niet onderzocht is.

Wanneer het de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer van de dienst voor preventie en

bescherming op het werk van de onderwijsinstelling is die het formulier voor de gezond-

heidsbeoordeling heeft ingevuld, geeft hij een kopie van dit formulier aan de onderwijs-

instelling die op haar beurt een kopie bezorgt aan de werkgever en de stagiair (54).

38

(54)KB van 2 juni 2006 tot wijziging van

het KB van 21 september 2004

9.3 Overzicht jongeren op het werk en stagiairs

(55)Wet van 3 april 1995 tot aanpassing

van een aantal bepalingen betreffende

de moederschapsbescherming in de

arbeidswet van 16 maart 1971 – KB

van 2 mei 1995 betreffende de moeder-

schapsbescherming

39

JONGEREN OP HET WERK STAGIAIRS

Passend gezondheidstoezicht

Passend gezondheidstoezicht = algemeen

gezondheidstoezicht zoals omschreven door

het koninklijk besluit van 28 mei 2003 (voor

veiligheidsfunctie, functie met verhoogde

waakzaamheid, activiteit met welbepaald risi-

co, activiteit verbonden aan voedingswaren).

Idem behalve indien de stagiair uitsluitend

beeldschermwerk verricht è geen gezond-

heidstoezicht.

Inhoud: alle onderzoeken vermeld in het

koninklijk besluit van 28 mei 2003.

Inhoud: alleen voorafgaande gezondheids-

beoordeling (behalve als nadien sprake is van

nieuw risico).

Specifiek gezondheidstoezicht

Specifiek gezondheidstoezicht = als de jonge-

re jonger dan 18 is, of nachtarbeid verricht, of

een activiteit uitoefent die in principe verbo-

den is bij koninklijk besluit van 3 mei 1999

maar waarvoor een afwijking werd verkregen.

Idem behalve indien de stagiair jonger is dan

18 jaar maar aan geen enkel risico is blootge-

steld.

Inhoud: voorafgaand gezondheidsbeoordeling

en periodieke in voorkomend geval.

Inhoud: alleen voorafgaande gezondheids-

beoordeling (behalve als nadien sprake is van

nieuw risico), aangevuld door een periodieke

gezondheidsevaluatie indien de stage langer

duurt dan zes maanden en indien de stagiair in

principe verboden werkzaamheden uitvoert.

Formulier voor de gezondheidsbeoordeling waarop arbeidsgeneesheer melding

maakt van hetzij de geschiktheid, hetzij de geschiktheid voor een functie of acti-

viteit waarvoor hij de tewerkstellingsvoorwaarden vaststelt.

Een nieuw formulier wordt in voorkomend

geval opgesteld bij elk nieuw onderzoek.

Het formulier dient als bewijs dat de stagiair

de voorafgaande gezondheidsbeoordeling

heeft ondergaan bij de eerste stage. Wanneer

het formulier ingevuld werd door de arbeids-

geneesheer verbonden aan de dienst voor

preventie en bescherming op het werk van de

onderwijsinstelling, bezorgt hij een kopie aan

de onderwijsinstelling. De onderwijsinstelling

bezorgt een kopie aan de werkgever en aan

de stagiair.

9.4 De werkneemsters tijdens de zwangerschap enlactatie en na de bevalling (55)

9.4.1 Algemene verplichtingen van de werkgever

Elke werkgever is verplicht om bij tewerkstelling van een (of meerdere) al dan niet

zwangere werkneemster(s) in zijn bedrijf over te gaan tot de evaluatie van de risico’s

die een invloed zouden kunnen hebben op de gezondheid van een werkneemster tij-

dens de zwangerschap of lactatie, of op de gezondheid van het kind.

Daartoe bepaalt de werkgever welke activiteiten binnen zijn onderneming een risico

zouden kunnen inhouden, met andere woorden de activiteiten die gepaard gaan met

40

blootstelling aan chemische, fysische of biologische agentia of aan arbeidsprocédés of

–omstandigheden waarvan een indicatieve lijst opgenomen is als bijlage I bij het konink-

lijk besluit van 2 mei 1995. De evaluatie heeft betrekking op de aard, graad, duur en fre-

quentie van de blootstelling aan die agentia.

De werkgever heeft ook kennis, aan de hand van bijlage II bij het koninklijk besluit, van de

activiteiten die verboden zijn voor werkneemsters tijdens de zwangerschap of lactatie.

De evaluatie wordt uitgevoerd in samenwerking met de preventieadviseur-arbeidsge-

neesheer en bepaalt welke preventiemaatregelen getroffen moeten worden om te ver-

mijden dat de betrokken werkneemsters blootgesteld worden aan een risico.

De volgende preventiemaatregelen kunnen (naar gradatie) genomen worden door de

werkgever: aanpassing van de werkpost of van de arbeidsvoorwaarden zodat de bloot-

stelling aan het vastgestelde risico vermindert, verandering naar een werkpost die ver-

enigbaar is met de toestand van de werkneemster, verwijdering van de werkneemster

indien de twee voornoemde maatregelen niet mogelijk zijn (stemt overeen met de

schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst).

Alle werkneemsters van de onderneming, ongeacht ze zwanger zijn of niet, moeten op

de hoogte worden gebracht van de risico’s die zich kunnen voordoen tijdens de zwan-

gerschap of lactatie en van de maatregelen die in dat verband worden getroffen.

9.4.2 Wanneer begint de bescherming van de gezondheid van eenzwangere werkneemster?

Het beschermingsproces treedt in werking van zodra de werkneemster haar werkge-

ver op de hoogte heeft gebracht van haar toestand. De werkneemster heeft er dus alle

baat bij om de werkgever zo vlug mogelijk op de hoogte te brengen. De werkgever

brengt vervolgens de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer op de hoogte.

9.4.3 Welke werkneemsters (tijdens de zwangerschap, lactatie of nade bevalling) vallen onder deze bescherming (56)?

n De werkneemsters die activiteiten uitoefenen waarvan de risico-evaluatie heeft aan-

getoond dat er een risico bestaat voor hun veiligheid of gezondheid, met andere

woorden de werkneemsters die tewerkgesteld zijn op een risicopost (57).

n Een werkneemster tijdens de zwangerschap of lactatie die een aandoening of gevaar

aanvoert welke verband houdt met haar toestand en die ze wijt aan haar werkpost

(zoals bijvoorbeeld rugpijnen), voor zover de geraadpleegde arbeidsgeneesheer een

gezondheidsrisico heeft vastgesteld (58).

n Een werkneemster tijdens de zwangerschap of lactatie die nachtarbeid verricht en

die verzoekt om niet langer nachtarbeid te verrichten (59).

De werkgever moet een van de voornoemde preventiemaatregelen treffen voor de

werkneemsters met een risicofunctie.

Voor de werkneemsters die een verboden activiteit verrichten (bijlage II van het konink-

lijk besluit van 2 mei 1995) moet onverwijld een preventiemaatregel worden getroffen

van zodra de werkgever op de hoogte is van de toestand van de werkneemster.

De maatregelen vanwege de werkgever kunnen indien nodig worden aangepast in het

licht van de aanbevelingen van de arbeidsgeneesheer, nadat hiernavolgend medisch

onderzoek is uitgevoerd.

(56)Artikelen 42 tot 43bis van de wet van 3

april 1995

(57)Artikel 41 van de wet van 3 april 1995

en artikel 7 van het KB van 2 mei 1995



42

9.4.4 Gezondheidstoezicht over de werkneemsters die onder demoederschapsbescherming vallen

In de drie aangehaalde gevallen (risicofunctie, aanvraag van de werkneemster, of werk-

neemster die niet langer nachtarbeid wil verrichten) moet de werkgever de werk-

neemster aan een medisch onderzoek onderwerpen en haar het formulier “verzoek om

gezondheidstoezicht over de werknemers” (60) bezorgen dat bestemd is voor de

arbeidsgeneesheer.

Na het medisch onderzoek noteert de arbeidsgeneesheer zijn beslissing omtrent de

arbeidsgeschiktheid op het formulier voor de gezondheidsbeoordeling (61). De arbeids-

geneesheer kan tot het besluit komen dat de werkneemster geschikt is om haar acti-

viteiten verder uit te oefenen, ofwel dat ze een andere activiteit moet uitoefenen onder

de door hem bepaalde voorwaarden. Indien hij verklaart dat de werkneemster onge-

schikt is om haar activiteiten uit te oefenen en bovendien ongeschikt is voor enige ande-

re activiteit, dan wordt de werkneemster in staat van verwijdering gesteld, waarbij het

formulier voor de gezondheidsbeoordeling als bewijsstuk geldt met het oog op een uit-

kering in het kader van de ziekte- en invaliditeitsverzekering. De arbeidsgeneesheer kan

eveneens beslissen dat de werkneemster met ziekteverlof moet worden gezonden,

maar dan voor een aandoening die vreemd is aan het moederschap zodat het hier niet

gaat om een beslissing tot ongeschiktheid.

De beslissing van de arbeidsgeneesheer is niet alleen gebaseerd op de resultaten van de

evaluatie van de risico’s die specifiek zijn voor de activiteit van de werkneemster, maar

ook op de bijzondere gezondheidstoestand van de werkneemsters tijdens hun zwan-

gerschap of lactatie, hetgeen kan leiden tot verschillende beslissingen voor zwangere

werkneemsters die gelijkaardige activiteiten uitoefenen.

In het kader van de werkhervatting na de bevalling moet een werkneemster, die onder

een van de preventiemaatregelen viel, onderworpen worden aan een onderzoek bij

werkhervatting onder dezelfde voorwaarden als de werknemers die onderworpen zijn

aan het gezondheidstoezicht en die een onderzoek bij werkhervatting moeten onder-

gaan (62). Indien de arbeidsgeneesheer op dat moment oordeelt dat er nog steeds een

risico bestaat voor de werkneemster na de bevalling, kan hij beslissen dat een van de

voornoemde preventiemaatregelen moet worden getroffen.

Een werkneemster na de bevalling voor wie geen preventiemaatregelen nodig waren,

maar die toch deel uitmaakt van de werknemers die onderworpen zijn aan het gezond-

heidstoezicht, omdat ze bijvoorbeeld een activiteit uitoefent die verbonden is aan voe-

dingswaren, wordt ook onderworpen aan het onderzoek bij werkhervatting zoals

bedoeld in het koninklijk besluit van 28 mei 2003.

9.4.5 Gevolgen van de beslissing vanwege de arbeidsgeneesheervoor een zwangere werkneemster die een functie met eenwelbepaald risico uitoefent

n Voor de werkgever:

Indien de arbeidsgeneesheer op het formulier voor de gezondheidsbeoordeling ver-

klaard heeft dat de werkneemster ongeschikt is voor de uitoefening van een functie

waarvan de evaluatie uitgewezen heeft dat ze een specifiek risico inhoudt en waarvoor

een aanpassing niet mogelijk blijkt, is het hem verboden om de werkneemster die func-

tie te laten behouden (63).

(60)Artikel 11 van het KB van 28 mei 2003

(61) Artikel 48 en 52 van het KB van 28 mei

2003

(62)Artikelen 35 en 36 van het KB van 28

mei 2003

(63)Artikel 71, §2 van het KB van 28 mei

2003

43

Zwangerschap / lactatie

functie met welbepaald

risico


verboden activiteit


activiteit met specifiek

risico vastgesteld op

vraag werkneemster


werkneemster wil geen

nachtarbeid meer

Preventiemaatregel automa-

tisch toegepast

Werkn. vroeg raadpleging aan

preventieadviseur-arbeidsge-

neesheer die risico heeft vast-

gesteld

- hetzij 8 weken vóór

bevalling

- hetzij op voorlegging

medisch attest voor

andere perioden of voor

max. 4 weken na moeder-

schapsverlof

MEDISCH ONDERZOEK DOOR PREVENTIEADVISEUR-ARBEIDSGENEESHEER

DIE BESLISSING NEEMT

- hetzij geschikt voor

dezelfde activiteit mits

aanpassingen


dezelfde activiteit mits

aanpassingen

- hetzij ongeschikt voor

nachtarbeid voor welbe-

paalde periode

- hetzij geschikt voor ande-

re activiteit


re activiteit


re activiteit


arbeid overdag

- als werkgever onmogelijk

andere activiteit kan vin-

den of als preventieadvi-

seur-arbeidsgeneesheer

werkneemster ongeschikt

verklaart voor andere

activiteit

ê







activiteit

ê







activiteit

ê

- hetzij ongeschikt voor

arbeid overdag

ê

Verwijdering (schorsing arbeidsovereenkomst)

De werkgever moet zich steeds houden aan de beslissing en de aanbevelingen van de

arbeidsgeneesheer.

In tegengesteld geval moet hij verantwoording afleggen ten aanzien van de geneesheer-

inspecteur bij de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk of zelfs voor

de rechtbank, indien de gezondheid van de werkneemster tijdens de zwangerschap of

lactatie ofwel de gezondheid van het kind in het gedrang kon worden gebracht omdat

de werkgever de beslissing van de arbeidsgeneesheer niet heeft nageleefd.

n Voor de werkneemster:

Zelfs indien de werkneemster tijdens de zwangerschap of lactatie die een functie met

welbepaald risico uitoefent een overleg- of beroepsprocedure heeft ingesteld tegen de

beslissing van de arbeidsgeneesheer die haar ongeschikt heeft verklaard, schorst de pro-

cedure de beslissing van de arbeidsgeneesheer niet, met als gevolg dat de werkneem-

ster haar functie niet meer kan uitoefenen totdat de definitieve beslissing na afloop van

de procedure valt (64).

9.4.6 Overzichtstabel specifiek gezondheidstoezicht (moederschap)(64)Artikelen 62 en 69 van het KB van 28

mei 2003

44

9.5 Werknemers die blootgesteld zijn aan bepaaldeagentia of arbeidsomstandigheden die specifiekgezondheidstoezicht vereisen

Hierna volgt een overzichtstabel met de lijst van de bijzondere koninklijke

besluiten die een specifiek gezondheidstoezicht instellen dat toepasselijk is als

aanvulling op het algemeen gezondheidstoezicht dat in deze brochure is

omschreven.

45

REGLEMENTAIRE

BEPALINGEN

BIJKOMENDE INHOUD

MEDISCHE

ONDERZOEKEN

PERIODICITEIT

PERIODIEKE

BEOORDELING

VOORTGEZET

GEZONHEIDSTOE-

ZICHT (art 38 van KB

van 28 mei 2003)

KB 11 maart 2002 (BS 14 maart

2002)

Chemische agentia

Specifieke onderzoeken naar

gelang van agens (zie art. 39 tot

45 van het KB en bijlagen II en

IV)

Frequentie naar gelang van agens

(zie bijlage IV)

Voorzien in bepaalde gevallen

(art 44 en 45)

KB 2 december 2003 (BS 29

december 1993)

Kankerverwekkende en

mutagene agentia

Speciale onderzoeken voorzien

en in voorkomend geval biolo-

gisch toezicht (art 15)

Minstens eenmaal per jaar Info werknemers over die

mogelijkheid

KB 4 augustus 1996 (BS 1 okto-

ber 1996)

Biologische agentia

Gerichte onderzoeken naar

gelang geval (art 37)

Eenmaal per jaar of volgens een

frequentie bepaald door de pre-

ventieadviseur-arbeidsgenees-

heer na advies van het Comité

Idem

KB 25 april 1997 (BS 12 juli

1997) en 2 april 2002 (BS 20

juni 2002)

Ioniserende stralingen

Aanvullende onderzoeken vol-

gens de indicaties van de pre-

ventieadviseur-arbeidsgenees-

heer (art 7)

Uitzonderlijk medisch toezicht

in bepaalde gevallen (art 18)

Eenmaal of tweemaal per jaar

naar gelang het risico en ontvan-

gen doses

Voorzien op vraag van de

arbeidsgeneesheren

KB 23 december 2003 (BS 26

januari 2004)

Werkzaamheden in hyper-

bare omgeving

Gerichte onderzoeken naar

gelang geval (art 137)

Eenmaal per jaar Neen

KB 12 augustus 1993 (BS 29

september 2003)

Manueel hanteren van

lasten

Onderzoek spieren en beender-

gestel en onderzoek hart- en

bloedvaten

Om de drie jaar

Indien 45 jaar en ouder: jaarlijks

Neen

KB 27 augustus 1993 (BS 7 sep-

tember 1993)

Beeldschermapparatuur

Onderzoek ogen en gezichtsver-

mogen en onderzoek spieren en

beendergestel

Om de vijf jaar

Indien 50 jaar of ouder: om de 3

jaar

Neen

KB 16 juli 2004 (BS 9 augustus

2004)

Nacht- en ploegenarbeid

Gerichte onderzoeken indien

bijzondere risico’s of lichamelijke

of geestelijke spanningen (art 6)

Om de drie jaar of jaarlijks op

vraag van het Comité

Indien 50 jaar of ouder: jaarlijks

op vraag

Indien bijzondere risico’s of

lichamelijke of mentale spannin-

gen: jaarlijks

Neen

KB van 16 maart 2006 (BS van

23 maart 2006)

Asbest

Voorziene specifieke onderzoe-

ken + praktische aanbevelingen

in bijlage 1

Minstens eenmaal per jaar Voorzien indien de preventiead-

viseur-arbeidsgeneesheer het

noodzakelijk acht

KB van 16 januari 2005 (BS van

15 februari 2006)

Lawaai

Audiometrisch onderzoek Elk jaar

of alle 3 jaar,

of alle 5 jaar (art. 27)

Neen

ê

46

Bijlage 1: Formulier voor de gezondheidsbeoordeling: invulinstructies

Werknemer belast met

veiligheidsfunctie


functie met verhoogde

waakzaamheid


een activiteit met een

risico op blootstelling

aan ioniserende straling

Voorafgaande gezond-heidsbeoordeling

- AG;

- AOG: definitief of tijdelijk

VERBOD om hem aan die post

of op die activiteit te werk te

stellen.

Aanbevelingen (rubriek F)

Rubriek B

- AG;




stellen.


Rubriek B

- AG;




stellen.


Rubriek B

Periodieke gezondheids-

beoordeling

- AG;



of op die activiteit te behouden


Rubriek B

- AG;





Rubriek B

- AG;





Rubriek B

Onderzoek bij

werkhervatting

- AG;




stellen.


Rubriek B

- AG;




stellen.


Rubriek B

- AG;




stellen.


Rubriek B

47

Werknemer belast

met activiteit

verbonden aan

voedingswaren

Werknemer belast

met activiteit met

welbepaald risico (uitz.

blootstelling aan

ioniserende straling)

Werkneemster tijdens

zwangerschap of lactatie

Jongere op het werk

vóór zijn allereerste

tewerkstelling

- AG;


Rubriek A

- AG;


Rubriek A

- AG;


Rubriek A

- AG;

- AG voor een tewerkstelling

op een werkpost of aan een

activiteit die beantwoordt

aan bepaalde voorwaarden

(vermeld in rubriek F).

Rubriek E

- AG;

- definitief of tijdelijke muta-

tie naar andere werkpost

of activiteit met bepaling

van tewerkstellingsvoor-

waarden (rubriek F);

- ziekteverlof;

- definitief AOG.

Rubriek C

- AG;

- definitief of tijdelijke mutatie

naar andere werkpost of

activiteit met bepaling van

tewerkstellingsvoorwaarden

(rubriek F);

- ziekteverlof;

- definitief AOG.

Rubriek C

- AG om zelfde activiteit voort

te zetten;


te zetten onder bepaalde voor-

waarden;

- AG om nieuwe activiteit voor

bepaalde duur te verrichten;

- AOG om zelfde activiteit voort

te zetten voor bepaalde duur –

verwijdering;

- AOG om voorgestelde nieuwe

activiteit te verrichten voor

bepaalde duur – verwijdering;

- Ziekteverlof wegens aandoe-

ning vreemd aan zwangerschap

of lactatie.

Rubriek D

- AG;






Rubriek E

- AG;

- definitief of tijdelijke muta-

tie naar andere werkpost

of activiteit met bepaling

van tewerkstellingsvoor-

waarden;

- ziekteverlof;

- definitief AOG.

Rubriek C

- AG;

- definitief of tijdelijke mutatie

naar andere werkpost of

activiteit met bepaling van

tewerkstellingsvoorwaarden;

- ziekteverlof;

- definitief AOG.

Rubriek C


te zetten;


te zetten onder bepaalde voor-

waarden;

- AG om nieuwe activiteit voor

bepaalde duur te verrichten;

- AOG om zelfde activiteit voort

te zetten voor bepaalde duur –

verwijdering;

- AOG om voorgestelde nieuwe

activiteit te verrichten voor

bepaalde duur – verwijdering;

- Ziekteverlof wegens aandoe-

ning vreemd aan zwangerschap

of lactatie.

Rubriek D

- AG;






Rubriek E

AG = arbeidsgeschikt

AOG = arbeidsongeschikt

48

BIJLAGE 2: Lijst van de werkzaamheden die in principe ver-boden zijn voor jongeren, behalve indien een afwijkingwordt toegestaan en waarvoor gezondheidstoezicht ver-plicht is.

A. Agentia

1. Fysische agentia

a) Ioniserende straling;

b) Werk in een omgeving met overdruk, zoals bijvoorbeeld in hogedrukruimten of

bij diepzeeduiken.

2. Biologische agentia

Biologische agentia van de groepen 3 en 4 in de zin van artikel 4 van het konink-

lijk besluit van 4 augustus 1996 betreffende de bescherming van de werknemers

tegen de risico's bij blootstelling aan biologische agentia op het werk.

3. Chemische agentia

a) Stoffen en bereidingen die, met verwijzing naar het koninklijk besluit van 11

januari 1993 tot regeling van de indeling, de verpakking en het kenmerken van

gevaarlijke preparaten met het oog op het op de markt brengen of het gebruik

ervan en naar het koninklijk besluit van 24 mei 1982 houdende reglementering

van het in de handel brengen van stoffen die gevaarlijk kunnen zijn voor de mens

of voor zijn leefmilieu, zijn ingedeeld als vergiftig (T), zeer vergiftig (Tx), bijtend (C)

of ontplofbaar (E);

b) Stoffen en bereidingen die, met verwijzing naar de voornoemde koninklijke

besluiten van 11 januari 1993 en 24 mei 1982, zijn ingedeeld als schadelijk (Xn) en

die zijn aangeduid met een of meer van de volgende R-standaardzinnen:

- R 39: gevaar voor zeer ernstige onherstelbare effecten;

- R 40: mogelijke gevaren voor onherstelbare effecten;

- R 42: kan overgevoeligheidsreacties bij inademing veroorzaken;

- R 43: kan overgevoeligheidsreacties bij aanraking met de huid veroorzaken;

- R 45: kan kanker veroorzaken;

- R 46: kan erfelijke, genetische schade veroorzaken;

- R 48: gevaar voor ernstige schade aan de gezondheid bij langdurige blootstelling;

- R 60: kan de vruchtbaarheid schaden;

- R 61: kan schade veroorzaken aan het ongeboren kind;

c) Stoffen en bereidingen die, met verwijzing naar de voornoemde koninklijke

besluiten van 11 januari 1993 en 24 mei 1982, zijn ingedeeld als irriterend (Xi) en

die zijn aangeduid met een of meer van de volgende R-standaardzinnen:

- R 12: zeer licht ontvlambaar;

- R 42: kan overgevoeligheidsreacties bij inademing veroorzaken;

- R 43: kan overgevoeligheidsreacties bij aanraking met de huid veroorzaken.

d) Stoffen en bereidingen bedoeld in het koninklijk besluit van 2 december 1993

betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico’s van blootstel-

ling aan carcinogene agentia op het werk.

e) - gesmolten lood en loodlegeringen, met uitzondering van soldeersel;

- stof van lood en van loodverbindingen aangewend in fabrieken en reparatie-

werkplaatsen voor loodaccumulatoren;

- loodhoudende verfstoffen aangebracht met het pistool of door middel van

elektrostatische procédés;

- kwik of kwikverbindingen;

- koolstofdisulfide;

- arseenverbindingen;

- fluor en zijn verbindingen;

- benzeen;

- tetrachloorkoolstof, 1,1,2,2-tetrachloorethaan en pentachloorethaan.

B. Procédés en werkzaamheden

1.Vervaardiging, gebruik, distributie met het oog op het gebruik, opslag en vervoer

van springstoffen of van projectielen, ontstekingsmiddelen of diverse voorwerpen

die springstoffen bevatten.

2.Arbeid in persluchtcaissons en onder overdruk.

3.Werk waarbij gebruik gemaakt wordt van apparaten voor de vervaardiging, de

opslag of het vullen van reservoirs met ontvlambare vloeistoffen en met samen-

geperste gassen, vloeibare of opgeloste gassen; werkzaamheden die een ernstige

brand of zware ontploffingen kunnen veroorzaken.

4. Grond- en stutwerk bij uitgravingen van meer dan 2 m diep waarvan de breed-

te op halve diepte kleiner is dan de diepte; werk dat instortingen kan veroorza-

ken.

5. Besturen van graafwerktuigen en -machines.

6. Besturen van machines voor het heien van palen.

7. Besturen van hefwerktuigen en het geleiden van de bestuurders ervan met sig-

nalen.

8. Slopen van gebouwen.

9. Oprichten en afbreken van stellingen.

10. Las- of snijwerk met de elektrische boog of met de brander in tanks.

11. Gebruik van schiethamers.

12. Onderhoud, reiniging en herstel van hoogspanningsinstallaties in transforma-

torhuisjes; arbeid met gevaren op het gebied van hoogspanningselektriciteit.

13. Laden en lossen van schepen.

14. Snoeien en vellen van hoogstammige bomen en behandelen van rondhout.

15. Bedienen, in metaalbedrijven, van fabricage- en transportinrichtingen die grote

risico's kunnen vormen voor de veiligheid van het personeel, zoals hoogovens,

smeltovens, convertoren en gietijzermengers, smeltpannen, warmwalsen; bedie-

nen van coalcars, coke-cars en uithaalmachines in cokesfabrieken.

16.Arbeid met gevaarlijke machines, behalve wanneer de machine vast is voorzien

van afdoende beschermingsinrichtingen die onafhankelijk werken van de bediener.

Als gevaarlijke machines worden beschouwd:

- de volgende houtbewerkingsmachines: cirkelzagen, lintzagen, vlakbanken, van-

diktebanken, frezen, pennenbanken, kettingfrezen, gecombineerde machines;

- de volgende leerlooierijmachines: walsmachines, persen schaafmachines,

machines voor het gladschuren, karrewalsen, stolmachines en vacuümdroog-

machines;

- de volgende metaalpersen: schroefpersen met wrijvingskoppeling, excenter-

persen met mechanische, pneumatische of hydraulische koppeling, hydrauli-

sche persen;

- de persen voor het vormen van plastische stoffen;

- de mechanisch bewogen metaalscharen en snijmachines;

- de valhamers.

17. Procédés en werkzaamheden bedoeld in bijlage II van het koninklijk besluit van

2 december 1993 betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risi-

co's van blootstelling aan carcinogene agentia op het werk.

18.Werkzaamheden met wilde of giftige dieren.

19. Schilderwerk waarbij gebruik wordt gemaakt van loodwit, loodsulfaat of enig

product dat die pigmenten bevat, indien het loodgehalte groter is dan 2 gewichts-

procent berekend in metallische toestand.

20.Werk aan of met kuipen, bassins, reservoirs, korfflessen of buikflessen die che-

mische agentia bevatten, bedoeld in punt A.3.

21.Arbeid met een door machines bepaald werktempo en met prestatiebeloning.

C. Plaatsen

1. Plaatsen waar werkzaamheden worden verricht die ernstige branden of ont-

ploffingen kunnen veroorzaken, zoals:

- de vervaardiging van vloeibare zuurstof en waterstof;

- de vervaardiging van collodion, celluloïd, ontvlambare gassen en vloeistoffen;

- de destillatie en raffinage van koolwaterstoffen voortkomende uit petroleum en

steenkool;

- het vullen van verplaatsbare recipiënten met samengeperste gassen, vloeibare of

opgeloste gassen andere dan lucht, onder een druk van meer dan 1 kg/cmÇ.

2. - de lokalen bestemd voor de autopsiediensten;

- de plaatsen in de vilbeluiken waar kadavers en krengen behandeld en

bewerkt worden;

- de lokalen waar dieren worden geslacht;

- de lokalen waar werkzaamheden worden verricht die een risico inhouden

van contact met cyaanwaterstofzuur of met elke stof die dit zuur kan vrijma-

ken;

- de lokalen of bouwplaatsen waar door werkzaamheden of werken asbest-

vezels kunnen worden vrijgemaakt.

Het gezondheidstoezicht op de werknemers - Premed.be · 2 Deze brochure is gratis te verkrijgen:...

Documents

Transcript of Het gezondheidstoezicht op de werknemers - Premed.be · 2 Deze brochure is gratis te verkrijgen:...