Een leerling heeft niet langer een probleem, wel een oplossing

Een eerste kennismaking voor CLB-medewerkers en leerlingenbegeleiders

Het gemotiveerd verslag

2Het gemotiveerd verslag

3

Een gemotiveerd verslag? Waar komt dit vandaan?

Het gemotiveerd verslag is ontwikkeld binnen de proeftuin “Gemotiveerd!”. Tussen 2007 en 2010 werken de drie vrije Gentse scholengemeenschappen voor secundair onderwijs (De Bron, Edith Stein en Stroming) samen rond leerlingenoriëntering en studiekeuzebegeleiding in het kader van de proeftuin “Gemotiveerd!”.

Dit gebeurt in samenwerking met het VCLB regio Gent, de scholen voor basis- en buitengewoon onderwijs uit de regio, de Diocesane Pedagogische Begeleiding, de Arteveldehogeschool en de oudervereniging Sprankel.

het gemotiveerd verslag

4

Eén van de deelprojecten van de proeftuin Gemotiveerd! richt zich tot leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Door handelingsgericht samen te werken willen we voorkomen dat deze leerlingen met beperkingen van allerlei aard (op vlak van leren, gedrag, emotie, gezondheid, socio-economische achtergrond) gezien worden als probleemleerlingen. In plaats daarvan gaan we gericht op zoek naar ondersteunende maatregelen en een geschikte aanpak die de onderwijskansen van deze leerlingen kunnen verhogen.

Een voorbereidende werkgroep onder leiding van het VCLB Gent ontwikkelde hiertoe een gemotiveerd verslag. Dit is een eenduidig systeem om de aanpak in het onderwijs van kinderen en jongeren op te volgen, dat over scholen en verschillende onderwijsniveaus heen kan doorgegeven worden. Zo vermijdt men dat leerlingen, ouders en leerkrachten bij begeleidingsvragen telkens opnieuw van ‘nul’ moeten beginnen.

5

Een gemotiveerd verslag en het zorgbeleid van de school

Een gemotiveerd verslag past binnen het zorgbeleid van alle scholen (basis, buitengewoon en secundair). Dit zorgbeleid voorziet tijdige signalering en aangepast handelen.

Door een goede intakeprocedure kunnen ouders en leerkrachten hun zorgen meedelen en wordt een aangepaste aanpak afgesproken. Ook de leerling zelf wordt hierbij betrokken.

Via leerlingvolgsystemen, systematische observaties, leerlingbe-sprekingen en oudercontacten worden signalen aangegeven.

De klasleerkracht is de eerste verantwoordelijke om met deze signalen om te gaan. Hij wordt hierbij ondersteund door de zorgbegeleiders op school en het CLB.

In de basisschool zijn MDO en zorgteam de formele plaatsen voor overleg. In het secundair onderwijs is dat de klassenraad en de cel leerlingenbegeleiding.

het gemotiveerd verslag

6

Indien nodig wordt door het CLB een breder diagnostisch traject ingezet. Het CLB beschikt hiervoor over procedures en stappenplannen.

Voor specifieke diagnostiek kan het CLB verwijzen naar een externe dienst. Het CLB blijft er wel op toezien dat de diagnostische resultaten en handelingssuggesties de school bereiken. Maatregelen moeten, steeds na overleg met jongere en ouders, op school zelf afgesproken worden. Buitenschoolse diensten kunnen goede suggesties doen, maar deze werken pas als de leerkrachten zelf hierover hebben overlegd.

Voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften kan een gemotiveerd verslag opgesteld worden. Dit gebeurt in overleg met alle betrokken partijen (leerling, ouders, school en CLB). In voorbereiding van de overgang naar het secundair onderwijs kan dit best vanaf het midden van het 4de leerjaar, maar indien gewenst kan het vroeger of later opgestart worden. Mits instemming van alle partijen wordt het gemotiveerd verslag elk schooljaar overgedragen. Dit kan tot in het hoger onderwijs, waar het aanvaard wordt als motivering voor aangepaste maatregelen.

7

Welke informatie vind je in een gemotiveerd verslag terug?

• Een algemeen gedeelte met de gegevens van de leerling en de contactgegevens van de zorgverantwoordelijke die het gemotiveerd verslag invult.

• Een rubriek waarin de verantwoording vermeld wordt. De CLB-medewerker is verantwoordelijk voor dit onderdeel.

• De afgesproken maatregelen op het vlak van taal, rekenen, structuur, evaluatie, motivatie, ruimtelijk inzicht, curriculum en de toegestane hulpmiddelen, maatregelen tijdens de speeltijden of pauzes,… Men noteert steeds hoe deze maatregelen geëvalueerd worden.

• De sterktes van de leerling, die kunnen aangesproken worden om een geschikte aanpak te vinden. De sterktes verschijnen automatisch bovenaan op de uitprint van de digitale versie.

• De ondersteuningsbehoeften van de leerkrachten en ouders: wat hebben zij nodig om constructief samen te werken.

• De begeleiding en hulpverlening, zowel op school als daarbuiten met de correcte contactgegevens van zorgverstrekkers.

• Het engagement van de betrokkenen: zowel de school, het CLB, de ouders als de leerling zijn mede-eigenaar van het gemotiveerd verslag.

8

Het gemotiveerd verslag in de praktijkThomas, 11 jaar, heeft spellingsproblemen en vertoont druk gedrag. In het zesde leerjaar worden maatregelen afgesproken om Thomas in de klas te helpen, zoals het voorlezen van de vragen van een toets of de mogelijkheid tot een time-out. Hiervoor stellen de juf en de CLB-medewerker samen met Thomas en zijn ouders een gemotiveerd verslag op. Ze noteren niet enkel de afgesproken maatregelen, maar ook de titel van het boek dat juf Linde las over ADHD, de vormingsnamiddag die Thomas’ ouders volgden bij Zit Stil, de begeleiding die Thomas ontving van de zorgco en de logopedist en ten slotte de sterke kanten van Thomas die ervoor zorgen dat de maatregelen werkten. Op het einde van het schooljaar evalueren ze de maatregelen en duiden ze aan welke werken en welke geen effect hebben.

In juli, bij de inschrijving in de secundaire school, geven de ouders van Thomas zijn gemotiveerd verslag af aan de graadcoördinator. Hij overloopt even de maatregelen met hen en past ze hier en daar aan aan de mogelijkheden van de school. Zo zal de leerkracht niet langer helpen met het maken van de boekentas, maar zal de klastitularis in de loop van september één van Thomas’ klasgenootjes aanduiden als zijn buddy om hem hierin bij te staan.

Tijdens de eerste klassenraad in oktober evalueren alle leerkrachten de maatregelen die ze reeds uittestten en vervangen ze eventueel door nieuwe maatregelen. Op het oudercontact bij het eerste rapport gebruikt de klastitularis het gemotiveerd verslag als vertrekpunt voor het gesprek.

9

Wat is het doel van het gemotiveerd verslag?

We streven naar een eenduidige en effectieve begeleiding door leerkrachten: leerkrachten geven aan elkaar door welke maatregelen werken bij deze leerling.

We streven naar continuïteit in de begeleiding: niet het probleem, maar de aanpak die werkt wordt snel doorgegeven aan de volgende leerkracht of school. Dit gebeurt bij de start van het nieuwe schooljaar of zodra de leerling is ingeschreven in de nieuwe school en de ouders of de leerling zelf met de overdracht instemmen.

We streven naar een constructieve samenwerking tussen alle betrokkenen: de school, het CLB, de ouders en de leerling. Een gepaste onderwijsaanpak en goede communicatie met ouders versterken de onderwijskansen van de leerling.

We verleggen het accent naar de maatregelen die een leerling kunnen vooruithelpen, niet op wat er scheelt met deze leerling. We zoeken niet langer naar ‘wat heeft deze leerling? maar naar ‘wat heeft deze leerling nodig?’ om succesvol te zijn op school.

het gemotiveerd verslag

10

Wat is de meerwaarde van het gemotiveerd ver-slag?

Het is een uniform document over schooljaren en scholen heen. Door deze eenvormigheid is het herkenbaar voor elke nieuwe school en wordt het aanvaard als officieel document.

Er is een duidelijke communicatie bij de inschrijving in nieuwe school. Door de concrete maatregelen te bespreken is er sneller een goede afstemming tussen ouders, leerling, CLB en school.

Er is een duidelijke communicatie bij overleg met externe diensten. Het is duidelijk welke concrete maatregelen de school voorziet en hoe de externe hulpverlening hierop kan inspelen.

Er wordt gefocust op maatregelen die werken en op de sterktes van leerlingen. Dit werkt motiverend voor alle partijen.

De leerkrachten stemmen in met de voorgestelde maatregelen. Er is mogelijkheid tot bijsturing op klassenraden, oudercontacten…

11

Aan de slag met het gemotiveerd verslag!

In een gemotiveerd verslag staat heel wat informatie. Bij de ontwikkeling kozen we er ook voor om voor elke rubriek een lijst met voorbeelden te geven. Het is echter niet de bedoeling om hele waslijsten aan maatregelen aan te duiden. Experten bevestigen ons dat het beter is om drie tot vijf maatregelen individueel aan te passen aan wat deze leerling nodig heeft en deze te garanderen, dan 25 maatregelen aan te vinken per leerling die toch niet werkbaar zijn voor de leerkracht in de klas.

Als je graag het gemotiveerd verslag wilt uittesten in uw school, dan kan je alle gegevens en documenten terugvinden op www.gemotiveerd.be. Je kan ook contact opnemen met de helpdesk gemotiveerd@vclbgent.be. We bezorgen je graag alle nodige documentatie en een account voor de digitale versie van het gemotiveerd verslag.

12Het gemotiveerd verslag

De digitale versie werd ontwikkeld met middelen van de

Provincie Oost-Vlaanderen in de vorm van een subsidie in

het kader van het flankerend onderwijsbeleid.