Het echte geluk

Leids Kerkblad | 1

Bijbelzondag met Bijbel in Gewone TaalOp zondag 26 oktober wordt in veel kerken Nationale Bijbelzondag gevierd. Een initiatief van het Nederlands Bijbel-genootschap om de Bijbel op een bijzon-dere manier onder de aandacht te bren-gen. Dit jaar staat de Bijbel in Gewone Taal centraal. Een nieuwe vertaling van de Bijbel in duidelijke en begrijpelijke taal, beschikbaar sinds 1 oktober. Het Nederlands Bijbelgenootschap wil met deze duidelijke vertaling de Bijbel dicht-bij brengen.

De tekst voor Bijbelzondag is Matteüs 5:1-12, speciaal vers 3. In de Bijbel in Gewone Taal: ‘Het echte geluk is voor mensen die weten dat ze God nodig hebben. Want voor hen is Gods nieuwe wereld.’ Waarom kiest de Bijbel in Gewone Taal voor deze nieuwe woor-den? En wat voegt dat toe?

Het echte gelukDe uitspraken aan het begin van Matteüs 5 worden de zaligsprekingen genoemd. In de NBG-vertaling uit 1951 beginnen ze met het woord zalig: ‘Zalig de armen van geest’. Zalig is geen gang-

baar woord meer. In De Nieuwe Bijbel-vertaling uit 2004 staat: ‘Gelukkig de nederigen van hart’. Gelukkig is een bekend woord. Toch is deze zin nog geen gewone taal, want het werkwoord ontbreekt. Het is een soort uitroep of belofte. Maar wat precies?

Een vertaling die voor iedereen begrijpe-lijk wil zijn, moet bekende woorden gebruiken én heldere zinnen. Om iets helder te kunnen zeggen, moet je weten wat er precies staat. De zaligsprekingen laten iets zien over de toekomst van degenen over wie ze gaan. Ze grijpen

vooruit op het laatste oordeel. Hier gelden de waarden van Gods nieuwe wereld. Als die komt, zal alles anders zijn. In het gewone leven word je geluk-kig geprezen om heel andere redenen: als je succes hebt, beroemd wordt, carri-ère maakt, of rijk wordt.

Maar het gewone wordt omgedraaid. Het gaat niet over ‘gewoon geluk’, maar over het ‘echte geluk’. Om het echte geluk te zien moet je verder kijken dan het alledaagse leven. Om het echte geluk te begrijpen moet je weten hoe het zal zijn als Gods nieuwe wereld

UITGAVE VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE LEIDENEN DE EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE TE LEIDEN E.O.

24e JAARGANGNUMMER 8 OKTOBER 2014

‘De Heer zegene en behoede u. De Heer doet zijn aanschijn over u oplichten en zij u genadig. De Heer verheffe zijn aange-zicht over u en geve u vrede.’ Het zijn de laatste woorden die in iedere kerkdienst klinken. Deze hogepriesterlijke zegen, woorden uit Numeri, zijn de oudste woorden uit de Bijbel. Zegenen was in de tijd van de Bijbel heel gewoon. Overal waar mensen kwamen, wensten ze elkaar de zegen toe: als ze binnenkwamen of als ze afscheid namen.

Maar deze zegen is bijzonder. Hij werd alleen uitgesproken door de hogepriester. Nog steeds maken deze woorden indruk als ze door mensen worden uitgesproken. Tijdens een huwelijk. Tijdens een belijdenis. Of ‘gewoon’ aan het einde van een dienst. Iemand zei ooit tegen mij: “Hoe de dienst ook geweest mag zijn. Of de preek nu goed was of wat minder aansprekend. Of ik me wel of niet kon vinden in de gebeden. Het maakt niet uit. Want als ik de zegen krijg, weet ik me voor de komende week weer gedragen door God”. Ik hoop oprecht dat u die ervaring ook heeft.

Deze column is de laatste van mijn hand voor dit kerkblad. Na drie jaren werd het tijd om het stokje door te geven. Daarnaast mag ik binnenkort een ander kerkblad gaan vullen: dat van de Protestantse Gemeente in Zutphen. Ik wens u allen veel zegen toe en we komen elkaar zeker nog wel eens tegen. Irma Pijpers

Het echte gelukdoor Matthijs de Jong

komt. Door te kiezen voor ‘Het echte geluk is voor ….’, wordt de betekenis van deze uitspraken begrijpelijk.

Mensen die weten dat ze God nodig hebbenVroeger stond er ‘de armen van geest’. Een typisch Bijbelse manier van spreken (zie Psalm 24:4, Psalm 34:19, Spreuken 29:23). Het is een omschrijving voor ‘nederig zijn’, in Bijbelse zin. Geest staat hier voor ‘zelfzekerheid’. Het gaat bij ‘arm van geest’ om mensen die niet op eigen kracht en eigen wijsheid vertrou-wen, maar op God. Mensen die zich afhankelijk weten van God. De Bijbel in Gewone Taal vertaalt het als ‘mensen die

weten dat ze God nodig hebben’. Dat is precies wat in andere vertalingen wordt bedoeld, maar nu is het veel duidelijker.

Gods nieuwe wereldAndere vertalingen spreken over ‘het koninkrijk’ van God. Op zich is het woord koninkrijk niet moeilijk. Maar het gaat hier niet om een koninkrijk in de gebruikelijke betekenis. Het is niet een bepaalde plek op aarde, het is geen gewoon koninkrijk. Er zit veel meer achter de Griekse term basileia in de oorspronkelijke tekst. Het gaat om de allesomvattende heerschap-pij van God, die op het punt staat om door te breken. Het maakt een einde aan de bestaande situatie, de komst van een heel nieuwe tijd. Er is gekozen voor de term ‘Gods nieuwe wereld’. Want de Bijbel in Gewone Taal wil de kern van de

Bijbelse begrip-pen helder over-brengen op de lezer.

Iets nieuwsDe Bijbel in Gewone Taal helpt om de teksten goed te begrijpen, en de diepte en rijk-dom ervan te ervaren. Daarom brengt het Nederlands Bijbelgenootschap deze vertaling graag onder de aandacht op Nationale Bijbelzondag. Doet u mee?

Matthijs de Jong is één van de vertalers van de Bijbel in Gewone Taal en lid van

de Leidse Binnenstadsgemeente.

Redactie in beeldVoor u ligt het laatste nummer van de vijfde jaargang van het Leids Kerkblad nieuwe stijl. Na een voorbereidingstijd van ongeveer een jaar kon eind november 2009 het geheel vernieuwde kerkblad gepresenteerd worden. De eerste twee jaargangen waren nog in zwart/wit met blauw als steunkleur. Vanaf de derde jaargang gingen we in full colour.

Al vijf jaar lang vergadert de redactie op de maandag na het verschijnen van weer een kerkblad om gezamenlijk het volgende nummer voor te bereiden en alvast na te denken over onderwerpen die in de toekomst aan de orde zouden kunnen komen.De eindredactie besteedt vervolgens gedurende het weekend van de deadline vele uren om alle teksten van de scribenten te lezen, zo nodig te corrigeren en die correcties digitaal te verwerken. Ook alle aangeleverde foto’s moeten kritisch worden bekeken. Zijn ze scherp genoeg? Is de resolutie hoog genoeg? Soms blijkt dan nader overleg met de scribenten noodzakelijk.Daarna mag dtp-er Chris Driessen aan het werk om alle teksten en foto’s tot een mooi geheel te kneden. De eindredactie bekijkt de drukproeven en geeft ten slotte groen licht voor de drukker. Een week later zijn we steeds weer trots op het resultaat dat op onze deurmat valt.

We zullen niet ontkennen dat het telkens weer een hele klus is. Toch doen we het nog steeds met veel plezier en hopen dat onze lezers net zo veel genoegen beleven aan het lezen van ‘ons’ blad.

Sytske Visscher

Bezoek ook onze website:www.protestantsegemeenteleiden.nl

Vervolg van pagina 1

Leids Kerkbladis een uitgave van de Protestantse gemeente te Leiden en de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Leiden e.o.

Dit blad verschijnt 8x per jaar; tussentijds wordt (wijk-)informatie verspreid.

RedactieraadDe redactieraad wordt gevormd door de scriba’s of andere vertegenwoordigers van de wijken en kerkelijke organen en is verantwoordelijk voor deze uitgave.

Redactieds. A. Alblas, hoofdredacteurmw. H. Eshuis-Boter, eindredactieds. H.J. Hemstede, interviewsE. van der Plicht, algemeenmw. J.I. Schoonwater, jongerenredactiemw. E.E. Veenstra-Monteban, algemeenmw. S.G. Visscher, eindredactie en websitee-mailadres van de redactie:[email protected]

FotografenVoor gebruik van de in dit blad gepubliceerde foto’s door derden is voorafgaande schriftelijke toestemming vereist van de redactie.N. Bavelaar H. LabotsH.W. Bertram (hwb) R. Pijpersmw. H. van den Broek A.P.J.J. SnepvangersJ. van Duuren mw. M. van VlietE. Elstak F. Voets

AdvertentieredactieR. Favier, e-mail:[email protected]

Administratie, abonnementen en klachten over bezorging enz.:Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden,telefoon: [email protected]

Het volgende nummerverschijnt op 28 novemberDe kopij moet uiterlijk op zaterdag 15 november om 09.00 uur zijn ingeleverd: wijkberichten bij de scriba.

[email protected]

DrukGroen Media Leiden

Colofon

2 | Leids Kerkblad

Leids Kerkblad | 3

Jong!

Boxenbouw bij het AZC

Op zaterdagochtend stonden wij, jonge-ren van M25 Leiden, voor het gebouw van ‘De Vrolijkheid’, een organisatie die probeert het leven van de mensen in het Asielzoekerscentrum in Katwijk op te vrolijken. Vandaag ging het om het maken van ‘relax-dozen’ voor de kinde-ren; een plekje waar ze konden lezen of naar muziek luisteren.

Het concept was eenvoudig. Vijf grote vierkante stukken hout aan elkaar schroeven om zo een open kubus te maken. En op de vloer moet een tapijtje komen om het lekker knus te maken. Mijn broer Christopher en ik moesten de tapijtjes afmeten en bijsnijden. In een mum van tijd lukte het ons om zoveel mogelijk tapijtjes te maken uit het lapje stof, dus gingen we helpen met het

maken van de doosjes. Nadat we twee dozen hadden afgemaakt, begonnen we met het vastlijmen van de tapijtjes. We

konden maar twee tapijtjes vastlijmen voordat de lijm opraakte. Maar na even zoeken vonden we meer lijm en konden we verder gaan!

Later in de middag, toen alles klaar was, poseerden we voor een foto. Wij stapel-den de dozen op elkaar om een soort activiteitenrots te creëren en gingen in de kubussen zitten. Natuurlijk was het gekke bekken trekken! Kortom een geslaagde dag met veel lachen. Wij hopen dat de kinderen van het AZC ook veel plezier daarmee zullen hebben. Nicholas

De jongeren van M25 Leiden waren ter gelegenheid van Burendag en op initia-tief van Stichting ‘De Vrolijkheid’ in het AZC in Katwijk.

Kindernevendienst Maranathawijk/VredeskerkSinds we vanuit de Maranathawijk kerken in de Vredeskerk zijn de kinder-nevendiensten in elkaar geschoven. Het was even wennen aan elkaar, maar nu na zoveel jaar is het een fijne homogene groep geworden.

De groep kinderen is wisselend. Op dit moment zijn er veel kinderen doorge-schoven naar de jeugdkapel, maar er is al weer aanwas vanuit de crèche.Voor de vakantie zijn we, als afsluiting van het jaar, met de kinderen gaan

zeilen op het Joppe. We hebben werke-lijk een prachtige dag gehad met wind, zon en vrolijkheid. De kinderen hebben gezwommen, zelf aan het roer gezeten en achter de boot gehangen aan een touw. Met een picknick hebben we de dag afgesloten.

Inmiddels hebben we de traditionele startmiddag gehad. Hierbij proberen we aan te sluiten op het thema van de start-zondag, zodat het één aansluitend geheel wordt. Dit jaar was het thema ‘Op weg met Abraham’. De kinderen hebben een prachtige tent gebouwd achter de kerk, die ook de hele nacht en de volgende dag is blijven staan. De tent is ook gebruikt op de startzondag.Regeren is vooruitzien, wordt gezegd. Dat betekent, dat we ons nu al weer gaan voorbereiden op de Kerst in goede samenwerking met de commissie ‘Muzi-kaal Liturgisch Overleg’ en ds. René Venema.Ieder jaar proberen we aan het project van ‘Kind op Zondag’ een persoonlijk tintje te geven. José van het Veld

Jacqueline Schoonwater [email protected]

4 | Leids Kerkblad

Cantatedienst De nieuwe serie cantatediensten gaat van start in de Pieterskerk op 26 oktober om 19.00 uur. Voor deze dienst komt het Bachkoor BWV Middelburg naar Leiden. Het koor staat onder leiding van Joop

Schets en wordt begeleid door het barok orkest Aspetti Musicali. Het wordt een bijzonder feestelijk getoonzette dienst, rond cantate 225 ‘Zingt voor de Heer een nieuw lied’ en ‘O eeuwig vuur, o oorsprong van liefde’. Deze cantates

klinken in de oorspronkelijke setting van een kerkdienst met gebeden, Bijbellezin-gen, samenzang en overweging, in een geweldige kerk.

HooggetijdenDe serie Hooggetijden zit er weer op. Vergeleken met vorig jaar was het bezoekersaantal weer als vanouds: zo tussen de 15 en 25 bezoekers. Een woord van dank aan de voorgan-gers, waarvan een aantal al enkele jaren hun medewerking verleent. Dank voor de inspirerende woorden vanuit de Psal-men. Ook dank aan de organisten, die met hun fraaie orgelspel op het hoofdor-gel of kabinetorgel de Hooggetijden luister bijzetten. En tot slot dank aan de trouwe medewerkers die zorgden dat de Hooggetijden keurig verliepen. Herman de Geus

Hoe kun je het kwaad bestrijden? Ad Alblas stort zich naar aanleiding van de gruweldaden van IS op deze vraag. In zijn blog op www.openkerkleiden.nl laat hij zien dat hij zoekende is. ‘Het is een heftige vraag waar ik mee worstel, zeker ook als dominee: Zou het christelijke antwoord op het kwaad op de één of andere manier ook op de actuele situatie in Irak en Syrië (en nog veel meer plaat-sen) én op mogelijke jihadisten in Neder-land toegepast kunnen worden? (…) Ik wil het er over hebben met geestverwan-ten, bezoekers van Open Kerk Leiden, verantwoordelijke burgers.’

Naar aanleiding van deze blog is inmid-dels een levendige discussie gaande. Ook een reactie achterlaten? Ga snel naar www.openkerkleiden.nl.

Bezoek wekelijks OPEN KERK LEIDEN:

www.openkerkleiden.nl

Kerk, wildernis en welvaart In Holland, Michigan, waar ik momenteel verblijf, staat op bijna iedere straathoek een kerk. De stad is in 1847 door Nederlandse emigranten gesticht. Het waren Afgescheidenen die onder leiding van ds. Albertus van Raalte zich vestigden in de toenmalige wildernis. De wouden waren zo dicht dat je ‘nauwelijks met een bijl kon zwaaien’. Er woonden wat Indianen die van jacht en visserij leefden. De Nederlanders verspreidden zich al snel over het gebied en noemden hun woon-plaatsen dan naar hun geboortegrond: ‘Vriesland’, ‘Zeeland’ of ‘Graafschap’. Het eerste wat ze ter plekke deden was een kleine blokhut bouwen voor hun gezin en een fors grotere blokhut die als kerk kon dienen. Vervolgens werden er bomen gerooid om wat landbouwgrond te maken. Pas na enkele jaren volgde andere bedrijvigheid.Die volgorde is opmerkelijk. De kerk neemt hier nog steeds een centrale plaats in. Voor de Latino’s en Afro-Amerikanen, die nu ruim 50% van de bevolking in Holland uitmaken, is dat niet veel anders. Het gebied is inmiddels al ruim een eeuw zeer welvarend. Over de relatie tussen dit alles denk ik hier regelmatig na.

Column Jan Boersema

Bijzonder Kerkenwerk Leiden Predikant: ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, [email protected] Secretaris: E. van der Plicht, Raaphorst 35, 2352 KJ Leiderdorp, [email protected] Penningmeester: F. van Dijk, Koninginnelaan 88, 2313 AT Leiden Bankrekeningnr.: IBAN: NL 15 INGB 0000 7839 95 t.n.v. penningmeester Bijzonder Kerkenwerk Website www.openkerkleiden.nl

Jubileum Evensong

Met een Festive Evensong vieren we op 19 oktober om 19.00 uur dat 25 jaar geleden deze serie Evensongs in Leiden van start is gegaan. Sindsdien zijn er ongelofelijk mooie avonden geweest in de Hooglandse, een kerk die ‘echt Engels’ klinkt volgens Engelse gastkoren.

De gekozen vorm voegt aan de basisvorm van de Evensong extra samenzang en een meditatieve overdenking toe. BKL zou het bijzonder op prijs stellen als vele betrokke-nen ons die avond fêteren met hun aanwezigheid en meevieren. Met twee koren pakken wij onzerzijds flink uit. De Evensong duurt iets langer dan gebruikelijk. Na afloop vieren we dit jubileum tijdens een ontmoeting in de kerk.

Het feestprogramma bestaat uit een introïtus door beide koren in het hoogkoor. Onder de titel ‘St Pancras preces & responses’ klinken de gebeden, gecomponeerd door onze ‘eigen’ Emma Brown. Canticles horen we in een versie van Thomas Tertius Noble en beide koren zingen de anthem. Daarbij komt nog de Engelstalige samen-zang. De korte overweging is gewijd aan de spiritualiteit van Maria de Groot met als thema ‘Hoe ver de weg nog is’.

Leids Kerkblad | 5

De beelden van de oorlog in Gaza waren verschrikkelijk. Dat zal iedereen, niet-Jood en Jood, beamen. Dat is ongeveer wel het enige waarin alle groeperingen in de samenleving overeenstemmen. Over het antwoord op de vraag wie de (hoofd)schuldige van deze verschrikkin-gen is en hoe het conflict opgelost zou moeten worden, gaan de wegen op zijn zachtst gezegd uiteen. Het is hier niet de plek om aan de vele elkaar tegensprekende antwoorden er nog een toe te voegen. De strijdende partijen zullen zelf in gezamenlijkheid tot een oplossing moeten komen die voor allen rechtvaardig is en vrede schept. Zolang, bij welke partij ook, haat de boventoon voert, valt te vrezen dat dit nog lang op zich laat wachten.

Antisemitisme vandaagAl voor de oorlog in Gaza stak het anti-semitisme hier en daar weer dreigend de kop op waarbij de moord op vier bezoe-

kers van het Joods Museum in Brussel een dieptepunt betekende. De bloedige oorlog in Gaza bracht ook in onze samenleving heel wat beroering. Demonstraties in Den Haag en Amster-dam voor de Palestijnen waren tegelijk protesten tegen Israël als zodanig. Dus niet alleen tegen de handelwijze van Israël. Daarbij schalden leuzen en werden teksten meegedragen die zonder meer antisemitisch waren.

Dat is hiervoor wel meer gebeurd, bijv. door supporters tijdens voetbalwedstrij-den. Maar de omvang en de wijze waarop het nu plaatsvond, was groot-schaliger en dreigender. Als in het huis van opperrabbijn Jacobs (en niet alleen bij hem) een aantal keren een steen door de ruiten van zijn huis wordt gegooid en Joodse medeburgers de mezoeza van hun deurpost halen uit angst om doelwit te worden van verbaal of fysiek geweld, dan is wat mij betreft code oranje van kracht geworden.

Er doemen vanzelf beelden op uit de recente geschiedenis waarbij het ook zo begonnen is. Wat daarvan terecht is gekomen, is een schandvlek in de West-Europese beschaving geworden die zijn weerga niet kent en die ingrijpende sporen heeft nagelaten tot op de huidige dag. Dat betekent dat we geen tijd te verliezen hebben om hiertegen in het geweer te komen, zo het al niet te laat is.

ReactieJe kunt je afvragen hoe het komt dat antisemitisme telkens weer ontvlamt. Dat is een donker raadsel. De diepste oorzaak is volgens K.H. Miskotte het innerlijk verzet tegen de God van Israël en zijn Messias. Omdat Hij ongrijpbaar is, vergrijpt men zich aan zijn volk. Volgens hem sluimert dit in elk onbekeerd mensenhart.

Daarom is er voortdurend toerusting nodig om een goed zicht te krijgen en te houden op Israël en christenen handvat-ten te geven om verantwoord te kunnen spreken en handelen in de huidige omstandigheden. Daarbij heeft de kerk een eigen verantwoordelijkheid op het terrein van theologie, prediking en cate-chese.

Daarnaast moet heel nuchter onzin ontmaskerd worden. Hoe je ook denkt over het conflict tussen Israël en de Palestijnen, het mag toch niet zo zijn dat onze Joodse medeburgers aansprakelijk gesteld kunnen worden voor wat er in Gaza gebeurde. Nog minder dat hun Jood zijn een reden zou zijn om zich aan hen te vergrijpen. Elke uitspraak of leuze die daartoe oproept, dient verworpen te worden. En wie openlijk zulk gedachte-goed uitdraagt, overschrijdt in onze samenleving ontoelaatbare grenzen en zal daarvan ook de juridische consequen-ties moeten dragen.

Wij spreken in ieder geval een hartgron-dig ‘nee’ uit tegen elke vorm van antise-mitisme. Wat voor praktische consequen-ties dat zou kunnen hebben, zal de tijd leren. Ons gebed mag wel zijn dat de samenleving bewaard wordt voor haat en waanzin waardoor Joodse medebur-gers in angst onder ons zouden moeten leven. En we bidden om vrede over Israël die tegelijk een vrede voor alle volken is.

Jan Groenleer is emeritus predikant te Leiden.

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in De Wekker, uitgave van de Chr. Geref. Kerken in Nederland

Kerk en samenleving

door ds. Jan Groenleer, voorzitter deputaatschap Kerk & Israël van de Chr. Geref. Kerken in Nederland

‘Nee’ tegen oplaaiend antisemitisme

6 | Leids Kerkblad

JaarvergaderingOp 22 oktober wordt de jaarvergadering van de Raad van Kerken in Leiden gehouden in het Hooglandsche Huys. De uitgebreide agenda geeft een beeld van de activiteiten van de raad in het afgelo-pen jaar. Daarop staat o.m. verslag en evaluatie over de betrokkenheid van de raad bij het netwerk rond Benno L, waarmee onze Raad landelijk in de publiciteit kwam; datum vaststellen voor de kerkennacht; het houden van een interkerkelijke gebedsdienst voor de noodsituatie in de wereld, en uitbreiding en verkiezing van het dagelijks bestuur als uitvoerend orgaan. Grote thema’s zijn verder: 1. Interreligieuze dialoog en acti-vering van het Levensbeschouwelijk Plat-form en 2. Overleg met Raden van Kerken in de Leidse regio, voor uitwisse-ling en waar mogelijk elkaar versterken door samenwerking.

Voorbereiding wereldgebedsdagVoor de wereldgebedsdag op 6 maart 2015 is de liturgie geschreven door vrouwen uit verschillende christelijke kerken van de

Bahama’s, een eilandengroep in het Caraïbisch gebied. De vrouwen kozen voor hun dienst als thema een vers uit Johannes 13, over de voetwassing: ‘Begrijpen jullie, wat ik voor je heb gedaan?’ Wie wil ons helpen voorbereiden? Wie kent de Bahama’s en kan ons daarvan vertellen, zodat we de dienst uit dit land beter begrijpen? De bijeenkomsten zijn een mix van een oecumenische gesprekskring over het land en zijn situatie, en over de Bijbelteksten met de voorbereiding van de dienst.Informatie en aanmelding bij Barbara Heubeck-Duijts, tel. 071 - 522 34 03.

Dag van de mantelzorgOp maandag 10 november wordt de jaarlijkse Dag van de Mantelzorg gehou-den. Een dag van waardering voor de zorg die mantelzorgers bieden aan iemand met een ziekte of beperking in hun naaste omgeving. Mensen, jong en oud, die zorgen voor iemand in hun

naaste omgeving genieten van theater, wandelingen, diverse workshops en film.

Leidse vrijwilligersprijsDe jury van de Leidse Vrijwilligersprijs vraagt om voordrachten voor de Leidse Vrijwilligersprijs 2014, voor de Aanmoedigingsprijs 2014 voor jongeren van 18 t/m 27 jaar en voor de (dit jaar ingestelde) Organisatieprijs 2014. De feestelijke uitreiking is op woensdag 10 december in de Burgerzaal van het Stadhuis.Voordragen kan tot 27 oktober via de website www.Leidsevrijwilligersprijs.nl/voordrachten of via het aanmeldingsfor-

mulier verkrijgbaar bij I-Doe, tel. 071 - 5160477, vragen naar Emily Wetselaar.

Raad van Kerken in Leiden

Levensbeschouwelijk PlatformDialoog christenen moslimjongerenNa het bekend worden van de geweld-daden van ISIS heeft de Turkse gemeen-schap in Nederland zich met een vredes-boodschap verbonden. Zie in het vorig kerkblad de preek van prof. dr. Mastafa Ünver, de voorzitter van de Islamitische Stichting Nederland. In Leiden werd zowel van christelijke als van moslim zijde de roep gehoord om initiatieven te nemen die de vrede dienen. Dat wordt inmiddels vormgegeven in een pilot-groep in Leiden-Noord. Imam Fatih Atik en dominee Ad Alblas faciliteren een kleine groep die elkaar ontmoet onder het door de imam voor-gestelde thema: ‘éénheid in vrede’.

OmaliefDit project werd onlangs informeel geëvalueerd met de deelnemende jonge-ren, vertegenwoordiging van Haagwijk waar een proefproject draait en de orga-nisatie van Omalief. Op de website www.projectomalief.nl is hiervan een impres-sie te vinden. De indruk van de jongeren is dat hun bezoeken aan de ouderen iets toevoegen, zoals gezelligheid, vrolijk-heid, andere gezichten. Voor henzelf is de belangrijkste motivatie gelegen in hun geloof. Ook de islamitische jongeren leven vanuit het liefdesgebod: ‘behandel de ander zoals je zelf behandeld zou willen worden’. Via de Nederlandse Isla-mitische Federatie wordt dit project nu ook in andere steden opgezet.

Voorzitter: ds. A.Alblas, Jac.P.Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, telefoon 071- 523 24 88; email: [email protected] Secretaris: vacature Internet: www.raadvankerkenleiden.nl

Leids Kerkblad | 7

EenvoudHet is eigenlijk zó eenvoudig, ‘gewoon’ een regel uit het ‘Onze Vader’. Bij het hardop lezen van het gedicht voel je de intensiteit ervan nog sterker. Als vanzelf ga je luider spreken: ‘dit wil ik écht’. Of juist aarzelen: ‘kan ik dit wel?’Het maandthema van de Gedichtensite ‘vergeving’ bracht dich-ter Frederieke tot het uitlichten van de bekende gebedsregel. Je spreekt de woorden bijna achteloos. Deze regel zeggen, er naar luisteren, doorleven, wekt kracht om dit uit te gaan voeren.

Het is moeilijk om echt te vergeven. Niet een luch-tig ‘sorry’ maar iets waarin je hart spreekt. Als je flink bezeerd bent heeft dat tijd nodig, plus hemelkracht. We verwachten eerder verge-ving te krijgen, dan dat we bereid zijn om zelf te vergeven.

PseudoniemFrederieke is mijn tweede doopnaam, dus heel erg ‘ik’. Ik wil mijn meer zakelijke kant van het dagelijks leven en mijn spirituele kant graag gescheiden houden. Mijn opdrachtgevers snappen niet altijd dat iemand die gedichten schrijft wel degelijk zakelijk kan zijn.

Hoe word je dichterIk schreef mijn eerste ‘tekstjes’ toen ik 14 was. ‘Tekstjes’ over wat zich

op school voordoet en liefdesverdrietjes. Het begon sterker te stromen toen een vriendin een ‘tekstje’ van me had gele-zen en me met tranen in de ogen zei “ik vind het zó mooi!”

Mijn moeder kon ik troosten met een gedicht na een gruwelijke gebeurtenis met haar ouders, mijn opa en oma. ‘Heb je al gehuild’ vond ik jaren later, na haar overlijden, terug in de portefeuille van mijn moeder. Stuk gelezen.

Na het overlijden van mijn vader vond ik in zijn werkkamer aan de binnenkant van een kastdeur een gedicht van mij ‘Verjaardagvisite’.

InspiratieOf ik altijd inspiratie hebt? Meestal over-komt het me gewoon. Dan weet ik niet hoe snel ik een pen moet pakken om op te schrijven wat ik kant-en-klaar in mijn hoofd heb. Soms word ik door iets wat ik hoor of wat gebeurt uit een soort ‘slaap’ gewekt. Ik moet vooral de rust nemen om een tekst te laten komen, de inspira-tie niet tegenhouden. Een woord, een vorm, een gebaar, muziek… eigenlijk alles kan mij inspire-ren. In de eredienst gebeurt het me wel dat een regel uit gebed, lied of preek de ‘Frederieke’ in me wekt: dan weet ik niet hoe snel ik naar huis moet fietsen.

Frederiekeis betrokken bij de LBG

Meer informatie is te vinden op de site www.gedichten-frederieke.nl

Frederiekein gesprek met redactielid Ad Alblas

Mens in beeld

De Gedichtensite gaf een Zilveren Veer voor haar gedicht ‘Van gebed naar uitvoering’

Van gebed naar uitvoering

Vergeef mijvergééf mijvergeef míj

gelijk

ook ikóók ikook ík

vergeven

zalkanmagmoetwil

Nu.Doen.

© Frederieke

24 september 2014

Heb je al gehuild?

Heb je al gehuild?Heb jij je al geuit?Heb jij je al even laten gaan?

Schaam je nu niet voor tranenLaat je emoties gaan

Huilen zoek troostbij elkaaren bij die Ander

8 | Leids Kerkblad

Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw

[email protected]

8

ZAALBERG makelaardij

Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47

- snelle transactie - snelle taxaties - scherpe tarieven

“Rijks beëdigd makelaar”web: www.zaalbergmakelaardij.nlemail: [email protected]

LidLMV

Fournituren DMC splitzijden Babykleding

Setterlady / Setterlaine damesmodeHollandia / Ten Cate ondermode

Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Leiden, Tel. (071) 5123578

Dusters O

chtendjassen Ondergoed B

adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s

HAARHUISVAN TONGEREN

KappersbenodigdhedenPruiken - Toupets

Breestraat 32Leiden

Telefoon 071-5125212

Dijkmanschans 198ZoeTermeer


www.haarhuisvantongeren.nl

Verhuur van zaalruimte voor vergaderingen, recepties, cursussen, bijeenkomsten e.d.

Beheerder : R. van Heyningen Watermolen 1, 2317 ST Leiden Tel. 071 - 52 128 58

IchthusBoekhandel

B i j B e l s , B o e k e n e n m u z i e k

www.ichthusboekhandel.nl

korevaarstraat 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061

du PrieBOUW & ONTWIKKELING B.V.

ADMIRAAL BANCKERTWEG 23

LEIDEN - TELEFOON 071-5222919

REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar

hooigracht 35 2312 kn leiden postbus 164 2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44telefax 071 514 35 49e-mail [email protected]

* * *met recht van koop

BARNING PIANO’S sinds 1921Rijkstraatweg 22d, 2171 AL Sassenheim

www.barning.com

Dat was pas een mooie uitvaart.Maar hoe regel je zoiets?

Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.

Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.

Bel 071 - 521 32 31Monuta Van der LuitWillem de Zwijgerlaan 179, Leiden

Bel 071 - 573 08 30Monuta ‘t Leidse Huys & SoekGitstraat 1, Leidenwww.monuta.nl

8 9

Kerk en Theologie

Spreken over GodVorig jaar promoveerde Jilles de Klerk predikant te Wassenaar op een proefschrift getiteld Onderbrekingen: het begrip metaforische waarheid in de theologie van Eberhard Jüngel.

Eberhard Jüngel? Dat is niet echt een bekende naam. Dat klopt. In Nederland geniet Jüngel geen grote bekendheid. In Duitsland veel meer. Hij won bijvoorbeeld in 2006 de Duitse preekprijs. Zijn theologische boe-ken zijn echter niet erg toegankelijk. Hij schrijft in een lastige stijl over ingewik-kelde zaken. Een veelgelezen theoloog zal hij nooit worden.

Hoe kwam je bij Jüngels theologie terecht? Via een omweg. Tijdens mijn studie zei een docent: ‘In de bijbel is de hemel van papier.’ Hij bedoelde daarmee dat de hemel een door de bijbelschrijver verzon-nen verhaalelement is. Het functioneert binnen het verhaal als de plek waar God woont. Buiten het verhaal bestaat de hemel echter niet. Dat was voor mij een geweldige schok. ‘Geldt van God dan niet hetzelfde?’, dacht ik. ‘Is God niet eveneens ‘van papier’: een personage in bijbelverhalen, zonder bestaan buiten die verhalen?’ De vraag of het spreken over God uiteindelijk ‘slechts bij wijze van spreken’ is, liet mij niet meer los. Toen ik deze vraag aan professor De Kruijf voorlegde, wees hij mij op Eber-hard Jüngel. Jüngel besteedt namelijk grote aandacht aan het gegeven dat de bijbel God ter sprake brengt met behulp van metaforen, gelijkenissen en vertel-lingen. Hij erkent volmondig dat we geen andere taal voor God hebben dan de taal van onze wereld. Woorden uit die wereld dragen we over op God. Alle spreken over boven komt van beneden, om een bekende uitspraak van Kuitert aan te halen. Godsdienstige taal komt voort uit de wereld waarin wij leven en wordt over-gedragen op God. Alle spreken over God is daarom overdrachtelijk, metaforisch. Kuitert trekt daaruit de conclusie dat spreken over God een gok blijft is, een tasten in den blinde, een ‘bij wijze van spreken.’ Jüngel trekt die conclusie niet.

Hij typeert het metaforische spreken over God nergens als fictie. Hij erkent dat alle spreken over God metaforisch is, maar dat betekent voor hem niet dat God uiteindelijk onkenbaar, een duister geheim blijft.

Hoe kan Jüngel die conclusie dan ver-mijden?Kort gezegd: doordat Jüngel gelooft dat God zich ‘beneden’ laat kennen. Het is Kerst geworden: God komt in Jezus tot de wereld en identificeert zich met de mens. Daardoor is het mogelijk en pas-send om met aan onze wereld ontleende taal over God te spreken. Gods komen zelf maakt dat mogelijk. We hoeven niet naar abstracte, verheven begrippen als alomtegenwoordigheid en eeuwigheid te grijpen als we adequaat over God willen spreken. De concrete, mensvormige wijze van spreken van de bijbel past bij wijze waarop God zich in Jezus laat kennen. Spreken over Hem als iemand die lief-heeft en trouw is, die verdriet en berouw kent, is volgens Jüngel geen aanpassing

aan het beperkte, menselijke voorstel-lingsvermogen, maar een wijze van spre-ken die past bij Gods menselijkheid. Je moet alleen wel steeds bedenken dat liefde en trouw metaforen zijn. Voor Jüngel betekent dat niet dat God eigenlijk niet liefheeft. ‘Liefhebben’ geldt niet slechts ‘bij wijze van spreken’. Als metafoor onthult het iets wezenlijks van God. Maar omdat het een metafoor is, klinkt het verschil tussen Gods liefde en de liefde van mensen altijd ook door. Gods liefde is bijvoorbeeld grenzeloos en eindeloos. Dat is de menselijke liefde niet. Onze liefde beperkt zich tot wie ons lief zijn. Gods liefde strekt zich uit tot het liefdeloze. Dat samengaan van overeenkomst en verschil, van het vertrouwde en verras-sende is hét kenmerk van metaforen.

N.a.v. J.M.de Klerk, Onderbrekingen: het begrip “metaforische waarheid” in de theologie van Eberhard Jüngel (2010).

9

8





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

www.baartbv.nl

8





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

De steun bij iedere uitvaart.

Monuta Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden 071-5213231

Monuta ’t Leidse Huys Gitstraat 1, Leiden 071-5730830

Monuta Soek Hoogmadeseweg 66, Leiderdorp 071-5730834

Met respect voor uw wensenIn rust en stijl afscheid nemen

Dat kan 24 uur per dag, 7 dagen per week in ons uitvaartcentrum.

8





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

Nieuwstraat 27 • Leiden • Telefoon: 071-5147061

Begraafplaats Rhijnhof

Al meer dan 100 jaar is Rhijnhof een bijzondere begraafplaats met een prachtige natuur.

Het nieuwe gedeelte met mooi aangelegde vijvers en hagen kwam in 2010 gereed.

De begraafplaats biedt een ruime keuze aan mogelijkheden voor begraven en as-bestemmingen.

LAAN TE RHIJNHOF2332 HZ LEIDENTEL. 071 532 06 09FAX 071 532 04 48

Openingstijden kantoor in het Poortgebouwop werkdagen van 09.00 tot 16.00 uure-mail: [email protected]: www.rhijnhof.nl

leidend incommunicatie

productieRooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden

Tel. (071) 579 75 00 - www.groenmedia.nl

* * *

* * *

Leids Kerkblad | 9

Het Apostolisch Genootschap

Als kind van Leiden te mogen leven en leren in een prachtig gebouw als dit maakt me dankbaar, trots en nederig te gelijk. Ik licht graag toe: waarom zo gebouwd en waarom investeren in dit gebouw, wat doen we er?Extra gevelopeningen, ramen en deuren, maken dat het gebouw transparant oogt. Stond het voorheen in de wijk bekend als ‘De Bunker’, als je er nu ’s avonds langs loopt is het een lichtpunt in de wijk en oogt het op sommige avon-den een bijenkorf waarin jonge en oudere mensen inlopen en meedoen aan een activiteit. Activiteiten die er toe

doen en die gezien (en gehoord ) mogen worden. Niet omdat we zo goed zijn maar omdat we met het goede bezig zijn. En dat is ook precies wat we willen: meer open in de samenleving staan.Maar wel twee kanten op: zichtbaar en met effect. Ons bestaansrecht ontlenen we niet aan een mooi gebouw maar aan datgene wat we er doen en wat de samenleving daarvan merkt.

Aan de buitenkant staat op de gevel: Het Apostolisch Genootschap. In liefde werken aan een menswaardige wereld. Dat is een hele mond vol. Wat betekent dit eigenlijk? Letterlijk betekent Aposto-lisch: van de apostelen afkomstig (…) en

een apostel is iemand die zich inzet voor de vrede. Dus vertaald zou je kunnen zeggen dat apostolischen werken aan de vrede.In deze tijd van tegenover elkaar, van wij en zij, is het meer dan ooit nodig dat er mensen zijn die aan de vrede willen werken in huis en hart.

Een mooie omgeving kan helpen om tot ontmoeten te komen. Met jezelf, met anderen. Wij willen ons er voor inzetten dat het een zichtbare plek wordt die onderdak biedt aan zulke ontmoetingen. Niet voor apostolischen alleen maar voor

alle mensen van goede wil. Onderdak bieden aan een cultuur waarin de liefde gewerkt en versterkt wordt.

Wij geloven dat het leven niet een gege-ven is, maar ons is gegeven. Dat we deel mogen zijn van een onvoorstelbaar groot

geheel en dat we zelf betekenis geven aan ons bestaan. Dat doen we door voor de liefde te kiezen. En door, ondanks alles wat er gebeurt, te willen blijven geloven in het goede van de mens.

Geloven is een kwestie van vertrouwen en waar vertrouw ik dan op? Ik weet niet zoveel zeker, maar ik geloof in en vertrouw onvoorwaardelijk op de kracht van de liefde. Ik luister en ik zie gewone, herkenbare mensen die zorgen voor kwetsbare kinderen. Mensen die muziek-les geven, naar je luisteren of met je sjoelen. Mensen die iedere week een avond met kinderen nadenken over wat van waarde is. Mensen die zorg geven als het nodig is, mensen die luisteren en doen wat hun handen vinden om te doen. Mensen die bescheiden beschik-baar zijn en soms als geroepen komen. We trekken daarin samen op want alle-maal hebben we nog wel eens een peptalk nodig. Ook om de krant van vandaag aan te kunnen.

Monique van Strien - van Milaanis bestuurslid Jeugd en

landelijk voorganger in Het Apostolisch Genootschap

Meer informatie is te vinden op www.apgen.nl

Kerken in Leiden

door Monique van Strien - van Milaan

bij de opening van het vernieuwde kerkgebouw aan de Ceasar Franckstraat, het kerkelijk thuis voor vier gefuseerde gemeenschappen in de regio Leiden.

Het Apostolisch Genootschap is een vrijzinnige geloofsgemeenschap van mensen die in liefde willen werken aan een menswaardige wereld.We geloven dat alle leven voortkomt uit een eeuwig mysterie en deel is van een ondeelbaar geheel. Uit eerbied voor dit mysterie voelen we ons verantwoordelijk voor de aarde en onze medemens. We werken samen met verwante maatschap-pelijke en levensbeschouwelijke organisaties om eigentijdse inzichten uit te dragen en praktische hulp te bieden. We willen mensen inspireren bij het zoeken naar eigen antwoorden op levensvragen.

Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw

[email protected]

8





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

8





LidLMV



Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Leiden, Tel. (071) 5123578D

usters Ochtendjassen O

ndergoed BadkledingN

acht

kled

ing

Lin

gerie

Lin

nent

extie

l Pa

nty’

s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

www.baartbv.nl

8





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

De steun bij iedere uitvaart.

Monuta Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden 071-5213231

Monuta ’t Leidse Huys Gitstraat 1, Leiden 071-5730830

Monuta Soek Hoogmadeseweg 66, Leiderdorp 071-5730834

Met respect voor uw wensenIn rust en stijl afscheid nemen

Dat kan 24 uur per dag, 7 dagen per week in ons uitvaartcentrum.

8





LidLMV




Dusters O


adkledingNac

htkl

edin

g L

inge

rie L

inne

ntex

tiel

Pant

y’s



Breestraat 32Leiden







IchthusBoekhandel







REDKEN AMBASSADOR

Al meer dan

35 jaar




www.barning.com






8 9

Kerk en Theologie








9

Nieuwstraat 27 • Leiden • Telefoon: 071-5147061

Begraafplaats Rhijnhof

Al meer dan 100 jaar is Rhijnhof een bijzondere begraafplaats met een prachtige natuur.

Het nieuwe gedeelte met mooi aangelegde vijvers en hagen kwam in 2010 gereed.

De begraafplaats biedt een ruime keuze aan mogelijkheden voor begraven en as-bestemmingen.

LAAN TE RHIJNHOF2332 HZ LEIDENTEL. 071 532 06 09FAX 071 532 04 48

Openingstijden kantoor in het Poortgebouwop werkdagen van 09.00 tot 16.00 uure-mail: [email protected]: www.rhijnhof.nl

leidend incommunicatie

productieRooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden

Tel. (071) 579 75 00 - www.groenmedia.nl

* * *

* * *

10 | Leids Kerkblad

Leidse Vredeswake 2014 Ruim honderd deelnemers aan de Vredeswake 2014 stonden zondagmid-dag 21 september op het Stadhuisplein van Leiden stil bij de onschuldige slacht-offers van geweldconflicten veraf en dichtbij. De wake werd ook nu weer gehouden in het kader van de nationale Vredesweek, die dit jaar het motto draagt: ‘Wapen je met Vrede.’

Waarom een wake?‘Omdat’, in de woorden van Ton Snep-vangers, coördinator van Diaconaal Centrum De Bakkerij, ‘vrede niet vanzelf-sprekend is. Vrede niet luidruchtig is. Vrede nog te vaak de stilte is die vermoeid en kwetsbaar neerdaalt als de wapens eindelijk zwijgen.’

Enkele woordvoerdersImam Fatih Atik van de Islamitische gemeenschap, haalde enkele conclusies aan van een conferentie van Islamitische voorgangers uit 33 landen in juli van dit jaar, waarin de beweegredenen en daden van bewegingen als IS in Irak en Syrië onomwonden werden veroordeeld.Ton Snepvangers memoreerde de slacht-offers en nabestaanden van vlucht MH17 en het verdriet, het ongeloof, de onmacht, de wanhoop, de woede en het onbegrip dat velen van ons in die dagen overviel. Wethouder Roos van Gelderen constateerde dat Leiden gelukkig geen grote spanningen kent tussen culturele of religieuze groeperingen en dat we daar best trots op mogen zijn, maar dat we niet altijd zicht hebben op wat er in het verborgene achter de voordeuren van huizen in onze eigen straat zich afspeelt.Namens de Doopsgezinde Remon-strantse Gemeente Leiden nodigde Mieneke Hage alle aanwezigen uit om woensdagavond 24 september deel te nemen aan de workshop ‘Communiceren als het spannend wordt’ om verbaal en fysiek geweld te leren voorkomen door op een vruchtbare verbindende manier met conflicten te leren omgaan. Ter afsluiting van de wake sprak Regina

Krowinkel namens de werkgroepen MOV/ZWO een gebed om Vrede uit.

Stilte, muziek en bloemengroetTijdens de wake waren er naast de woor-den ook momenten van stilte ter nage-dachtenis van slachtoffers van oorlogsge-weld en voorvechters van vrede in conflictgebieden, gevolgd door muzikale intermezzo’s verzorgd door Thera de Zwart op panfluit en Lenny Bos op gitaar.

Op enkele momenten tijdens de wake werden de aanwezigen uitgenodigd om bloemen neer te leggen binnen de omtrekken van een vredesduif te midden van de deelnemers van de Vredeswake.

Wapen je met VredeEén ding werd tijdens deze bijeenkomst op het Stadhuisplein duidelijk: Vrede is nooit vanzelfsprekend en vraagt voort-durend om aandacht en waakzaamheid. Het vraagt om inspanningen van ieder van ons, al was het maar om ook onze kinderen te leren om nooit te accepteren dat angst en geweld je leven regeren. Alleen die gedachte is al de moeite waard om eens per jaar samen bij stil te staan.

De Leidse Vredeswake 2014 werd mede mogelijk gemaakt door de Raad van Kerken Leiden, Pax (voorheen IKV/Pax Christi), Vluchtelingenwerk Zuid-Holland Noord, de Gemeente Leiden, de Islamiti-sche Stichting Nederland, Diaconie Protestantse gemeente Leiden, Rooms-katholieke Diaconie Leiden, de Werk-

groepen ZWO/MOV, Stichting Vrouwen-netwerk Leiden, Amnesty International Leiden en vele anderen.

Rode bak voor babyspullenSinds kort staat er een grote rode bak in het Atrium van De Bakkerij, bestemd voor het doneren van babykleertjes t/m maatje 92, voor de Stichting Babyspullen.Veel mensen hebben babyspullen op zolder staan waar de kinderen uitge-groeid zijn. Daar kunnen ouders die het financieel niet breed hebben goed mee geholpen worden.

De Goemoers, de diaconale organisatie in de historische Goemoerskamer in De Bakkerij, deelt sinds 1582 babypakketten uit aan kraamvrouwen die het nodig hebben; de laatste jaren in de vorm van een financiële bijdrage. Het geld van De Goemoers raakt echter langzamerhand op, terwijl er wel aanvragen binnenko-men. Daarom hebben we samen met de Diaconie een oplossing gezocht en gevonden in Stichting Babyspullen in Alkmaar.

Stichting Babyspullen is een enthousi-aste, professioneel werkende organisatie

Diaconie Secretariaat: De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected] Coördinator: Ton Snepvangers, [email protected] Diaconaal werker: Jacqueline Schoonwater, [email protected] Redactie diaconie-pagina: Henriëtte van den Broek, [email protected] Bankrekeningnrs: NL46INGB0000097065 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; NL61INGB0007820129 t.n.v. Vrienden van De Bakkerij Website: www.debakkerijleiden.nl Stichting Hofjes Hervormde Diaconie: [email protected]

Leids Kerkblad | 11

met vrijwilligers, die door heel Neder-land 100 inzamelpunten heeft met rode containers. De babyspullen worden in Alkmaar gecontroleerd, gesorteerd en gebruikt om een babystartpakket en vervolgpakket samen te stellen. Deze -gratis- pakketten worden vervolgens via verwijzing door verschillende hulpverle-ners zoals de Voedselbank, Jeugdzorg en Vluchtelingenwerk verspreid. Ook via De Goemoers en de Diaconie zullen pakket-ten hun weg vinden. Op die manier kunnen we ouders met een smalle beurs tóch helpen.

Wat kunt u in de rode bak stoppen?Alles wat een baby nodig heeft, t/m maatje 92. Ook verzorgingsproducten voor baby’s zijn welkom. Voor spullen als ledikantjes, boxen, kinderwagens, of maxi cosi’s is de container niet bedoeld. Daar is in De Bakkerij ook geen ruimte voor. Op de website van Stichting Baby-spullen (www.stichtingbabyspullen.nl) kunnen die wel aangeboden worden, maar alleen als ze gratis zijn.

Meer info: Chantal Knulst of Jacqueline Schoonwater, [email protected] of 071-5144965.

Diaconaal Weekend 8 en 9 november: Wij gaan voor ‘kwalitijd’Gebrek aan tijd, wie heeft het niet? De dagen gaan al zo snel. Is het al weer zo laat? Tijd is niet voor niets het meest kostbare goed dat veel mensen hebben in onze samenleving.Veel hulpverleners raken nog dagelijks gefrustreerd omdat ze naast de noodza-kelijke bezigheden nauwelijks meer tijd mogen besteden aan gewoon menselijk contact. Een beetje aandacht, een kopje thee, een praatje maken, even vragen hoe het werkelijk gaat.Tijdens dit Diaconaal Weekend vragen wij u wat van die kostbare tijd vrijwillig beschikbaar te stellen voor mensen die wat extra aandacht goed kunnen gebruiken. Wij zijn op zoek naar ‘kwali-tijd’, niet geregeerd door de wijzers van de klok, maar door ruimte en aandacht voor een ander.

Wij hebben geen tijd, wij maken hemHet thema is ingegeven door de wijze waarop medewerkers van Diaconaal Centrum De Bakkerij in de loop der tijden ook altijd gewerkt hebben. Er is altijd veel te doen: projecten en activitei-ten die op stapel staan, verslagen en vergaderstukken die gemaakt en gele-zen moeten worden, vrijwilligers die gevraagd, ingewerkt en bijgepraat

moeten worden, contacten die gelegd moeten worden met scholen, andere hulpverlenende instanties en organisa-ties in Leiden e.o. en ga zo maar door. We hebben geen tijd.Maar als iemand zich meldt met een acute hulpvraag gaat alles opzij. Want hier ligt de kernopdracht van ons werk: om tijd en aandacht te hebben voor mensen die bij ons aankloppen voor hulp, advies en ondersteuning. Wij hebben geen tijd, wij maken hem.

Mogen wij even van uw tijd gebruik maken?Vandaar dat Diaconaal Centrum De Bakkerij in samenwerking met Stichting Present Leiden een bijzondere collecte gepland heeft tijdens het Diaconaal Weekend van 8 en 9 november: een tijd-

collecte. Met de vraag of u een dag of een dagdeel beschikbaar wilt stellen voor een ander. Om samen met een groepje vrijwilligers een kopje koffie te drinken en met de rolstoel naar buiten te gaan, samen met ouderen de stad in te gaan om een boodschap te doen, de handen uit de mouwen te steken bij een diaconale activiteit, een overwoekerde tuin op te ruimen of behang- en schilder-werk te doen.Op een formuliertje dat u wordt aange-reikt tijdens de viering in het Diaconaal Weekend vult u in hoeveel tijd u wilt vrij-maken en waarvoor u uw talenten graag wilt inzetten. U kunt het invullen voor één persoon, maar ook in overleg met het hele gezin, een werkgroep of koor. Eén van hen is dan de contactpersoon. Stichting Present Leiden zal dan in de loop van het komende jaar samen met u bekijken hoe uw tijd op een betekenis-volle wijze ten goede kan komen aan mensen die onze tijd en aandacht meer dan waard zijn.

Bewoners van De BakkerijDe laatste tijd zijn er wisselingen geweest in de organisaties die een werk- of vergaderplek hebben in Diaconaal Centrum De Bakkerij. Welke organisaties er op dit moment gehuisvest zijn is te zien op een groot bord met kleurrijke logo’s, bij de toegangsdeuren. Nieuw zijn: het Vrouwennetwerk Leiden e.o., Jobgroups, de Adviesraad WMO Leiden en de Adviesraad Werk en Inkomen Leiden en Leiderdorp.

12 | Leids Kerkblad

GEMEENTELEVENGedooptIn de viering onder het thema ‘geloof als een mosterdzaadje’ op 31 augustus zijn gedoopt: Jasmijn Anastasia Esmé de Boer, dochter van Jenny de Boer; Samuel Quinten Dijkstra en Benjamin Julius Dijk-stra, zonen van Manuel en Mieke Dijks-tra-Waltmans; Mees Reinder Dirk Laman,

zoon van Dirk Jan en Evelien Laman-Krijgsheld, broer van Julie-Jet en Fien; Floris Frederik Wouter Prakken zoon van Fred en Wendy Prakken-Scherpenzeel, broer van Annelotte.

Volgende doopvieringOp zondag 9 november is de volgende doopviering. De voorbereidingsavond is op maandag 3 november van 20.00-22.00 uur in het Hooglandsche Huys. Aanmel-ding bij de wijkpredikant.

Afscheid ambtsdragerOp zondag 5 oktober trad Jan den Boeft na negen ambtsjaren terug als diaken. De laatste vier jaar was hij secretaris van de Diaconie. In onze wijkgemeente bezoekt hij ouderen met een verjaar-dagsbloemetje. Toen de ouderensoos door gebrek aan belangstelling de deuren moest sluiten kwam hij op het idee om hen iets anders aan te bieden. Zo werd de ‘gesprekskring kerkgeschie-denis’ geboren. Deze ochtendkring begint dit jaar al weer aan haar negende jaargang en wordt druk bezocht door mensen van uiteenlopende leeftijden.

Leidse Binnenstadsgemeente 2017De kerkenraad heeft in een eerste discus-sieronde de contouren van de Leidse Binnenstadsgemeente in 2017 verkend aan de hand van drie vragen:• Hoe duiden we de maatschappelijke

ontwikkelingen?• Hoe zien we de ontwikkelingen

binnen de LBG en waar leggen we meer verbinding?

• Naar welk profiel groeien we in 2017?Deze discussie wordt vervolgd tijdens de kerkenraadsdag op 25 oktober. Welke dromen hebben we en hoe kunnen we die realiseren? Daarnaast zullen gesprek-ken worden georganiseerd met groepen en kringen binnen de geloofsgemeen-schap. Eigenlijk willen we elke stem horen. Verder is afgesproken hoe de kerken-raad de 0,1 fte zal invullen. Deze aanvul-lende pastorale inzet is het resultaat van de uitkomsten van de door de Algemene Kerkenraad vastgestelde matrix. Cent van Vliet

Met de dominee in het caféDit ‘uit het niets’ ontstane initiatief van één-op-één gesprekken in een café is inmiddels ontdekt door meerdere jongeren. Het begon voor geslaagden van de middelbare school, op het scharnierpunt naar een nieuwe opleiding. Het is inmiddels verbreed tot de leeftijdsgroep 15-20 jaar. De muntthee of cola is voor mijn rekening. Wie een uurtje bij mij wil aanschuiven kan zich melden per e-mail, sms, whats app, of telefoon.

Koffie met de domineeNaar aanleiding van bovengenoemd initiatief voor jongeren vroegen ouderen of ze ook niet een keertje met me naar de kroeg konden. Dat kan natuurlijk, maar uit die vraag is een ander initiatief voortgekomen. Tweemaal per maand wil ik wie maar wil uitnodigen bij mij in de sfeervolle consistoriekamer van de kerk te komen voor een ‘koffie-praatje’. Bij

dit initiatief kunnen maximaal vijf perso-nen tegelijk aanschuiven. Daarom graag aanmelding vooraf, per telefoon, e-mail, of brief. De eerste data zijn xxx en xx x van 10.00-11.45 uur, ingang Hooglandse Kerkgracht 50.

Ouders van tienersOp 21 oktober is een avond voor ouders van (on-)gelovige tieners. We gaan die avond niet roddelen over de ‘jeugd van tegenwoordig’ maar onszelf een spiegel voorhouden: wat vinden wij belangrijk en hoe gaan we daarover in gesprek met onze jongeren?

Voorbereiding jeugddienst Op zondag 30 november is er weer een jeugddienst in onze gemeente. Keuze van thema en de voorbereiding gebeurt in samenspraak met de jongeren. De deelnemers aan de basiscatechese en ‘wordt vervolgd’ worden persoonlijk uitgenodigd, maar ook andere leeftijds-genoten zijn welkom op 28 oktober om 20.00 uur in het Hooglandsche Huys.

Leidse Binnenstadsgemeente Predikant: ds. A. Alblas, Jac. P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, mail: [email protected] tel. 071 - 5232488, bij voorkeur tussen 08.00 en 09.00 uur, bij spoed: 0654797098 Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC Leiden Scriba: M. Dijkstra, tel.: 06 - 25275203, [email protected] Penningmeester: mw. G.G. Betgen-Vroomans, Nijmanhof 2, 2375 WD Rijpwetering Bankrekeningnr.: IBAN: NL30INGB0000111806 t.n.v. penningmeester Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/Middelweg Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, Moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 - 5149636, [email protected]

Leids Kerkblad | 13

VIERENOp 12 oktober gaat ds. Arie Kooijman van het Diaconessenhuis voor. Hij zal stilstaan bij Prediker 7 met als thema: Prediker als medicijn: de relativering van alles en ieder-een.

Op 19 oktober is ds. Iris van der Heul onze voorganger. Zij deed belijdenis in de LBG, is regelmatig onze gastvoorganger en inmiddels dominee van Oegstgeest . Ze leest Psalm 119: 1-16 en Marcus 12: 28-31. Het gaat over de pelgrimsweg als je levensweg met uiteindelijk onbekend doel.

Op 26 oktober verzorgt uw wijkpredikant de liturgie en ons gemeentelid Matthijs de Jong de uitleg en verkondiging. Hij is deze weken ‘bekende Nederlander’ vanwege de presentatie van de Bijbel in Gewone Taal. Hij zal preken over Matteüs 5: 3

Op 2 november komen we in de sfeer van de ‘voleindingszondagen’, geïnspireerd door Gods nieuwe wereld die komen gaat, richten de Bijbelse teksten ons op wat er nu te doen staat. We lezen uit Matteüs 25. Deze zondag gaat het over het voorbeeld van de tien meisjes, bekend en verrassend. De Leidse Cantorij o.l.v. Hans Brons verleent haar medewerking.

Op 9 november leren we hoe om te gaan met wat (materieel en immaterieel) aan ons is toevertrouwd. Het Bijbelse voorbeeld gaat over een man die zijn geld in bewa-ring geeft bij zijn dienaren; na lange tijd komt hij terug en vraagt wat ze er mee hebben gedaan. Dit sluit ook aan bij de aan mensen toevertrouwde nieuwe levens, die het teken van de Heilige Doop mogen ontvangen.

Op deze zondagavond is de jaarlijkse vesper van het cluster. Medewerking verlenen voorgangers en koren van de drie samenwerkende geloofsgemeenschappen. Zie verder onder ‘Cluster Binnenstad’ (op pag.15)

Op 16 november is ds. Jacob Meinders uit Hoorn onze voorganger. Ook hij heeft wortels in onze LBG, is jaarlijks onze gastvoorganger en werd onlangs in zijn nieuwe gemeente bevestigd.

Op 23 november vieren we een dienst Schrift en Tafel. Het koningschap van Christus verbindt gestorvenen en levenden. We horen over het komen van de Mensen-zoon die mensen en hun daden in twee groepen verdeelt. Zoals bij de profeten wil deze voorstelling van zaken bewer-ken dat je aan de goede kant staat.

Op 30 november begint de Advent. De jeugd van onze gemeente bereid deze dienst voor. In het volgende kerkblad en in Op de Hoogte volgt meer info.

Leids Kerkblad | 13

Informatie bij Jan-Peter Loof ([email protected]).

LERENVerdiepingskringDe verdiepingskring is van start gegaan. Eén van de deelnemers bracht als ‘mystery guest’ een Bijbels begrip mee: Stilte. We hebben - tóch met woorden - Stilte ontmoet. Elke keer staat de groep een nieuwe ‘gast’ te wachten. De kring begint elk jaar opnieuw, waardoor nieuwe deel-nemers makkelijk kunnen instromen. De data worden in overleg vastgesteld. Infor-matie bij Gerda Hamoen.

Bewust gelovenHet ziet er naar uit dat er dit jaar twee groepjes komen, waarvan één speciaal voor de jonger-volwassenen - zeg tot 21 jaar - en één voor de verdere twintigers en dertigers. Beide groepen starten in januari, maar gaan elkaar de komende tijd voor het eerst ontmoeten ter kennis-making. Wie mee wil doen melde zich snel bij de wijkpredikant.

GesprekskringDe gesprekskring ‘Wat betekent de kerk-geschiedenis voor ons?’ komt op de volgende donderdagochtenden van 10.00-12.00 uur bijeen: 30 oktober, 27 november, en 11 december. Voor informatie kunt u terecht bij Jan den Boeft (tel. 5132657).

DIENENDiaconale RaadWe hebben ons goed laten informeren over alles wat met de WMO samen-hangt. Mogelijk zal in de toekomst een (nog) sterker beroep gedaan worden op de missie van de kerken ‘omzien naar elkaar’. We vroegen ons af hoe we in contact kunnen komen met mensen die in de problemen geraakt zijn, omdat betrokkenen daarmee niet graag te koop lopen. We spraken over ‘Schuld-hulpmaatje’ (zie vorig kerkblad). Verder werkt deze raad aan het diaconale beleidsplan LBG 2014-2017.

CITYKERKNieuw: Koorvespers Op zondag 16 november start een nieuw initiatief: koorvespers in het hoogkoor van de Hooglandse Kerk. Een project-koor o.l.v. cantor-organist Theo Visser zingt de vaste onderdelen van de vesper: Psalm, Magnificat en enkele motetten. De lezing van de dag klinkt en we zingen een avondlied. Een prachtige medita-

tieve vorm voor iedereen die van (koor)muziek houdt en verstilling zoekt. Wie belangstelling heeft om mee te zingen in het koor kan zich melden bij Theo Visser, [email protected] of tel 06-24704395

De samenwerking van de LBG met LSE en De Bakkerij is als vruchtbaar ervaren. Een voorbeeld van ‘kerk in de stad’.

GroetDe herfst doet inmiddels intrede. Een wonderlijke pracht aan kleuren en varia-tie van herfstgeuren dringt zich aan ons op. In de kerk is dit ‘het einde van het kerkelijk jaar’. Drie zondagen kleuren mee met de dingen die voorbijgaan en lichten op door het Rijk van God dat, hoe dan ook, komt. Goede weken van hoop gewenst en het licht van Gods aangezicht over de kortende dagen. ds. Ad Alblas

14 | Leids Kerkblad

Leidse Studenten Ekklesia Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA Leiden, 071 - 5134558, [email protected], www.ekklesia.leidenuniv.nl, www.ekklesialeiden.nl, www.rapenburg100.nl Studentenpastor: ds. Rob van Waarde (PKN), 06 - 41935997, [email protected] Participantenpastores: ds. Christiane van den Berg-Seiffert (PKN), 071 - 5125137, [email protected] ds. Henk Schouten (PKN), 071 - 5218723, [email protected] drs. Jac van der Hoeven (RK), 071 - 5224801, [email protected] Academiepredikant: ds. Christiane Berkvens-Stevelinck (Rem.), 010 - 2298774, [email protected], www.moederoverste.nl Rekeningnummers: Voor lidmaatschap LSE en vrijwillige bijdragen: NL66 INGB 0004 8198 29 t.n.v. Vereniging LSE Voor diaconaat: NL42 INGB 0003 3133 66 t.n.v. Stichting Diac. Fonds LSE Vereniging LSE: Amos Kater, [email protected], Marga Bakker, vicevoorzitter, [email protected] Wim Schouten, [email protected], Diederik van Essel, [email protected]

HOOGLANDSE VIERINGENIedere zondag is er om 11.45 uur een oecumenische viering van de Leidse Studenten Ekklesia in de Hooglandse Kerk. Deze vieringen worden niet alleen door studenten bezocht, maar ook door anderen die aangesproken willen worden in een taal die niet dogmatisch is, maar ook niet vrijblijvend. De diensten zijn thuis te beluisteren via www.kerk-omroep.nlDe meditaties zijn na twee weken verkrijgbaar op de informatietafel. Vaak zijn ze ook te vinden op www.ekklesia-leiden.nl onder ‘overwegingen’.

Vanaf eind oktober zullen de diensten aan ‘Oude en nieuwe profeten’ gewijd zijn. Het vertrekpunt zal zijn het boek van de Joodse theoloog-filosoof rabbi Abraham Joshua Heschel (1907-1972). Hierin komt niet alleen het profetisch bewustzijn in zijn algemeenheid ter sprake maar ook in relatie tot een aantal concrete profeten. De bedoeling van de diensten is om telkens één profeet via Heschel en natuurlijk ook rechtstreeks aan het woord te laten en daarbij een overeenkomende hedendaagse profeti-sche figuur te zoeken. De eerste dienst zal waarschijnlijk aan Hosea en de tweede aan Micha gewijd zijn.

Overleden Op 5 september is op 87-jarige leeftijd overleden Co van Vliet-van Noppen, vijf jaar na het overlijden van haar man

Jaap. Zij was een onafhankelijk denkende vrouw, die in haar leven van kinds af aan stellingen innam, die ingingen tegen het milieu, ook het geloofsmilieu, waarin zij werd grootgebracht en tegen het

werkklimaat in de gezondheidszorg. Maar zij was ook een kwetsbaar mens, die haar onzekerheden niet verborg en openstond voor de levensverhalen van de mensen die haar omringden. Dat maakte haar bij velen geliefd. De uitvaartdienst in de Hooglandse Kerk gaf daarvan ruimschoots blijk. Met haar oprechte liefde heeft zij veel voor haar man, haar vier kinderen en acht kleinkinderen betekend. Ook aan de LSE-gemeenschap heeft zij veel mogen bijdragen. Zij is begraven op begraafplaats Soestbergen in Utrecht bij haar man Jaap en haar overleden kleinzoon Kasper. Mogen zij rusten in vrede.

Afscheid van pianist Pieter van DoorenPieter van Dooren heeft in september afscheid genomen als een van de beide vaste pianisten van de Schola Cantorum. Tijdens het studieweekend van de Schola in Elspeet hebben de Scholaleden hem stevig uitge-zongen. Van de LSE-gemeen-schap heeft Pieter afscheid genomen na de dienst van 21 september. Hij werd toegesproken door zijn medepi-anist Ronald Meester. Pieter heeft ons zeventien jaar begeleid tijdens de repeti-ties en op de zondagen, in toerbeurt met Ronald. Wij zijn hem daarvoor zeer dankbaar. In het Leids Kerkblad van april 2014 is op pagina 2 nog een portret van hem te lezen.

LSE-startfeest zondag 21 september: OnderwegOp zondag 21 september is het nieuwe seizoen van de LSE gevierd met een feest

voor de Ekklesia in haar volle breedte. Het thema van het feest was ‘Onder-weg’. We begonnen met een viering in de Hooglandse Kerk. Daar stonden we stil bij de wijze waarop wij in ons leven onderweg zijn en onderweg willen zijn. Onderweg naar wie we zijn als mens, onderweg als Ekklesia-gemeenschap, onderweg in onze wereld.

Na de viering gingen we letterlijk met elkaar op weg naar het archeologisch Park Matilo in de wijk Roomburg. Daar hebben we samen geluncht in het nieuwe onderkomen van de Scouting St. Jozef. Na de lunch kwamen de thema’s onderweg zijn, het schetsen van visioe-nen en het bouwend, zingend en spelend verbeelden van onze wereld terug. De kinderen hebben een speur-tocht gedaan en gebouwd met de scouts. Wij hebben theatersport gedaan met Bette Westera, gezongen met Wim de Ru en creatief geknipt en geplakt met Lidy van der Spek. En er was natuurlijk tijd voor gezelligheid en voor ontmoe-ting in de zon.

Nieuwe maandagavondserie: Geloofsverandering, het persoonlijke verhaalVoor de LSE-lezingen van dit najaar hebben we het thema ‘Geloofsverande-ring’ gekozen. In de ontwikkelingen van ons levensverhaal verandert vaak ook

Leids Kerkblad | 15

Cluster BinnenstadContactadres: dhr C. van Vliet - e-mail: [email protected]

Vesper

Op D.V. zondag 9 november houden de drie binnenstadsgemeenten (de Leidse Binnenstadsgemeente, de Leidse Studenten Ekklesia en de Marewijkgemeente) weer hun gezamenlijke vesper. Deze vesper houden we alweer heel wat jaren.

De predikanten en de voorzitters van de drie kerkenraden vergaderen ongeveer 4x per jaar om te kijken hoe ze elkaar kunnen helpen. En toen kwam het plan op tafel om niet alleen te vergaderen, maar ook eens per jaar een viering met elkaar te hebben. Dat is best wel bijzonder omdat de drie gemeentes qua geloofsleer behoorlijk verschillen. In een vesper willen we proberen met onze verschillende achtergronden een thema te doordenken zodat het verbindend werkt.

Het thema is dit jaar ‘danken’. Danken willen wij vanuit drie invalshoeken belich-ten: vanuit God (ds. Christiane van den Berg-Seiffert), vanuit de medemens (ds. Ad Alblas) en vanuit onszelf (ondergetekende). Wie dankbaar in het leven durft te staan is een ander mens. Dankbaarheid vraagt om geloof. De Schriftlezing is uit 1 Thessalonicenzen 5:14-18. Net als de vorige jaren zullen de drie koren hun medewerking verlenen: De Leidse Cantorij o.l.v. Hans Brons, de Schola Cantorum o.l.v. Wim de Ru en MareVocale o.l.v. Henk Gijzen. Theo Visser is deze avond de organist. De vesper wordt gehouden in de Hooglandse Kerk en begint om 19.00 uur. Allen hartelijk welkom.

ds. Ton Jacobs

AgendaDe vieringen zijn altijd in de Hooglandse Kerk, Middelweg 2, LeidenAanvang: 11.45 uur

zondag 19 oktoberds. Henk Schouten (liturg) en Hans Nuiver over ‘gelijkheid’

zondag 26 oktoberds. Henk Schouten over Hosea

zondag 2 novemberds. Japke van Malde over Micha

maandag 3 november, 20 uurHet persoonlijke verhaal van ds. Klaas Hendrikse, BonaventuraCollege, ingang Kernstraat

zondag 9 novemberds. Jan Delhaas

maandag 10 november, 20 uurHet persoonlijke verhaal van Huub Oosterhuis, BonaventuraCollege, ingang Kernstraat

zondag 16 novemberds. Karin van den Broeke

zondag 23 novemberds. Rob van Waarde

maandag 24 november, 20 uurHet persoonlijke verhaal van ds. Carel ter Linden, BonaventuraCollege, ingang Kernstraat

zondag 30 novemberds. Christiane van den Berg, doopdienst

ons geloofsverhaal. Soms gaat dat gelei-delijk, soms is daar een duidelijk veran-deringsmoment in aan te wijzen. We hebben drie prominente theologen bereid gevonden ons te vertellen over hun persoonlijke verhaal. Klaas Hendrikse ontmoeten we op 3 november, Huub Oosterhuis op 10 november en Carel ter Linden op 24 november. Zij worden geïnterviewd door Ronald Meester. Plaats: de Aula van het BonaventuraCollege aan de Kernstraat, aanvang 20.00 uur, koffie/thee vanaf 19.45 uur. Zie: www.ekklesialeiden.nl

Jongere participantengroepIn de zomer is het idee ontstaan om binnen de LSE een nieuwe groep op te richten voor jonge participanten tussen de 25 en 35 jaar. Daarvoor willen wij je graag uitnodigen. Gezelligheid en verdieping staan daarbij centraal. Het idee is dan ook om maandelijks bijeen te komen om samen te eten en een bepaald thema verder uit te diepen. Ook lijkt het ons leuk om af en toe een open activiteit te organiseren, zoals een ontbijt op zondagochtend voor de dienst, om andere mensen binnen de LSE te ontmoeten.

De thema’s bepalen we in overleg. Een aantal ideeën dat de revue is gepasseerd zijn het bestuderen van een Bijbeltekst, iemand uitnodigen voor een discussie-avond of juist iets meer creatiefs. We staan voor alles open, dus laat het vooral weten als je suggesties hebt.

De eerste bijeenkomst is geweest op 6 oktober op Rapenburg 100. We begon-nen met een maaltijd. Maar je kunt je

voor de volgende bijeenkomsten nog opgeven bij Bjarke ([email protected]), Roosmarijn ([email protected]) of Christiane

([email protected]). Christiane is als participantenpastor betrokken bij de groep, maar in principe zijn we zelfstandig.

GELOOFSVERANDERING

het persoonlijke verhaal van:Klaas Hendrikse 3 november 2014Huub Oosterhuis 10 november 2014Carel ter Linden 24 november 2014

BonaventuraCollege, Burggravenlaan 2, Leideningang Kernstraat, vrij entree

19.45 uur koffie/thee20.00 uur persoonlijk verhaal20.30 uur interview door Ronald Meester22.15 uur einde

16 | Leids Kerkblad

WinterseizoenJaren geleden sprak ik een Amerikaanse evangelist. Hij verbaasde zich er over dat het kerkenwerk in Nederland hoofdza-kelijk tijdens het winterseizoen plaats-vindt. ‘Weet u wel hoeveel tijd er tussen mei en september ligt?’ Ik moet hem wel gelijk geven - tegelijkertijd moet ik erkennen dat wij (Nederlanders) ook erg gehecht zijn aan de adempauze van de ‘zomer’. En natuurlijk hoop ik van harte dat wij tijdens het zomerreces niet denken dat wij geen persoonlijke omgang met de Here hoeven te onder-houden.

De zomermaanden lenen zich prima om een goed boek te lezen. Op dit moment lees ik Tijd om mee te gaan van Wim Dekker, Bert de Leede en Arjan Markus over discipelschap vandaag. Dit boek is echt een aanrader. In iedere tijd staan christenen voor de uitdaging om te ontdekken wat discipelschap inhoudt. In onze geseculariseerde cultuur vraagt het tijd, concentratie en oefening, want je

kunt het spoor zomaar kwijtraken. Het is mijn gebed dat wij allen tijdens het winterwerk en op persoonlijk vlak bezig mogen zijn met discipelschap. Het leer-ling-zijn van Jezus Christus vraagt om toewijding die begint in de ‘binnenka-mer’.

TrouwverbondOp vrijdag 19 september waren Egbert en Jacqueline Moolenaar 25 jaar getrouwd. Dit hebben zij ‘s avonds in de Marekerk gevierd met familie en vrien-den. Tijdens deze gelegenheid nam muziek een belangrijke plaats in, hetgeen ook niemand zal verbazen, gezien hun liefde voor muziek.

Ook langs deze weg willen wij hen van harte feliciteren met hun zilveren huwe-lijksjubileum. Wij wensen hen Gods zegen toe voor de toekomst en hopen dat ze nog jaren hun steentjes mogen bijdragen aan de (Mare)kerk.

In memoriamOp woensdag 3 september is Maria Elisa-beth Laman overleden. Zij is 89 jaar oud geworden. Ze ging steeds verder achter-uit. Ze vond het heel erg dat ze de laat-ste jaren niet meer naar de Marekerk kon gaan. Gelukkig luisterde ze vanuit Haagwijk altijd naar onze diensten.

Wij gedenken zr. Laman als een rustige vrouw die dicht bij de Here leefde. Ze droeg haar steentje bij aan het werk van

de kerk door onder andere te breien voor christenen in Roemenië en voor de GZB. Op 10 september was de dankdienst voor haar leven in de aula van Rhijnhof. Wij hebben haar herdacht met de woorden van Jesaja 43:1-7. ‘Wees niet bevreesd, want Ik heb u verlost, Ik heb u bij uw naam geroepen, u bent van Mij.’ Wij wensen de familie Gods troost en nabijheid toe. ds. Ton Jacobs

Overlijden van ds. J.M.D. van den BergDs. J.M.D. van den Berg kwam in 1961 vanuit Rotterdam-Vreeswijk naar Leiden als opvolger van de overleden ds. Van der Wiel. Hij diende de Leidse gemeente tot augustus 1967 en vertrok toen naar IJmuiden-West. In Leiden was hij predi-kant van de toenmalige wijk Molenwijk. Later is deze wijk gefuseerd met de Koningskerkgemeente tot wat nu heet de Marewijkgemeente. Ds. Van den Berg vertolkte destijds het confessionele geluid. Zijn wijze van preken deed velen destijds naar de Marekerk komen. Vele malen was de kerk volledig bezet, wat toen 900 zitplaatsen betrof. Helaas is hij later nooit meer in Leiden geweest. Wel ging hij nog wel eens voor in trouwdiensten van oud-catechisanten.

Ds. Van den Berg is op 31 augustus over-leden en op 5 september begraven in zijn eerste gemeente Giessen-Rijswijk. Wim Bleijie

Hervormde Marewijkgemeente Predikant: ds. T. Jacobs, Edelkarper 28, 2318 NK Leiden, tel. 071 - 8870207, [email protected] Scriba: Jan en Tineke Domburg, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp,

tel. 071 - 5897816, e-mail: [email protected] Penningmeester: P. Jasperse, Postbus 62, 2300 AB Leiden, tel. 071 - 5610122, [email protected]

Bankrekeningnr.: NL62 INGB 0001 7202 66 t.n.v. Hervormde Marewijkgemeente Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208

Wijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06 - 57721473

Website: www.marekerk.nl

Leids Kerkblad | 17

Presentatie kistorgel op monumentendag 13 septemberHet gebeurt niet vaak meer dat in een kerk een nieuw orgel in gebruik wordt genomen. De Marewijkgemeente kreeg de kans om opdracht tot de bouw van een kistorgel te verlenen aan de firma Klop uit Garderen. Het orgel is aange-schaft uit een gedeelte van de nalaten-schap van oud-koster en orgelliefhebber, de heer Nan van der Mark. Het nieuwe kistorgel heeft al een paar keer geklonken tijdens kerkelijke feest-dagen, ter begeleiding van het kerkkoor MareVocale. De bedoeling is het kistor-gel een bredere functie te geven, bijvoorbeeld bij de zaterdagmiddagcon-certen. Ook kan het instrument verhuurd worden bij concerten, die regelmatig in de Marekerk plaatsvinden.

Tijdens monumentendag is het instru-ment voor het eerst onder de aandacht gebracht van het concertpubliek met een feestelijk concert. Henk Gijzen speelde eerst een solowerk, de Sonate nr. 3 van de Leidse componist Philip Pool (1709-1795). Daarna volgden composities van Mozart (Allegro uit Sonate in D KV 245), Händel (Concerto op. 4 nr. 5 HWV 293) en Bach (Sinfonia BWV 169), waarbij het kistorgel klonk tezamen met 17 musici van het Brederode Consort.

Na een korte toespraak van ondergete-kende werden vader Henk en zoon Niels Klop aan het publiek voorgesteld en gecomplimenteerd voor het prachtige instrument dat zij hadden gebouwd. Ten slotte trad MareVocale op, begeleid door het kistorgel en de instrumentalis-ten van het Brederode Consort, waarbij het motetto O Jesu Christ, meins Lebens Licht van Bach en Nichts soll uns scheiden von der Liebe Gottes (deel 1) van Buxte-hude werden uitgevoerd. Egbert Moolenaar

KinderdankdagdienstWoensdag 5 november wordt er weer een kinderdankdagdienst georganiseerd door de Marekerk, de Herengrachtkerk en de Opstandingskerk in Leiden. De

dienst begint om 15.00 uur in de Mare-kerk en ds. De Snoo zal in deze dienst voorgaan. Ook zal kinderkoor Marekidz een bijdrage leveren aan deze dienst.Het thema is “Genoeg te delen”. We vinden het fijn als de kinderen iets meenemen wat later uitgedeeld kan worden bij de Voedselbank. We denken dan aan iets wat kinderen zelf graag eten (bijvoorbeeld een pak koeken). Als ze dat dan meenemen en naar voren brengen komt het begrip “delen” wellicht nog dichterbij! Tijdens de dienst zal ook een collecte zijn voor de Voedselbank. We vinden het fijn als je komt! En natuurlijk zijn ook kinderen uit andere kerken, vriendjes, ouders, opa’s en oma’s en andere belangstellenden van harte welkom!

Tineke Domburg-de Rooij

Agapè StudentLifeIn je studententijd komen veel vragen op je af. Wat wil ik voor werk gaan doen? Wat vind ik écht belangrijk? Ook zijn er veel studenten die zich afvragen of ze iets met het geloof willen. Kan God de belangrijkste plek in hun leven krijgen? Wat betekent het als je Jezus je Verlosser noemt? Zoveel vragen waar wij studen-ten over willen helpen nadenken, en stimuleren om verder te vragen dan de standaard antwoorden.

Ik ben Pieter Biemond en zal komend jaar één dag in de week actief zijn als studentwerker onder studenten in Leiden. Met het team van Agapè

StudentLife zoek ik studenten op en ga met hen in gesprek over zingeving en geloof.

We stellen vragen over God, Jezus, en over wat het betekent om christen te zijn. Als we merken dat studenten inte-resse hebben, helpen we hen graag verder, met vooral vervolggesprekken, Bijbelstudies en open avonden. We helpen hen verder in het geloof, en moedigen hen aan om zelf het geloof op een manier uit te dragen die bij hen past. We hopen dat Gods Koninkrijk mag gaan leven bij veel studenten. We willen zo toeleven naar de belofte dat de aarde vol zal zijn van de kennis van de HEERE. Pieter Biemond

Agenda zondag 19 oktober

’s morgens - uitzendingsdienst Pieter Biemond als Agapè-medewerker te Leiden.

zondag 2 november’s morgens - doopdienst van Matthias en Karlijn

woensdag 5 november15.00 uur Marekerk - kinderdankdagdienst, samen met de Opstandingskerk- en de Herengrachtkerkgemeente19.30 uur Marekerk - dankdagdienst

zondag 9 november19.00 uur Hooglandse Kerk - vesper (samen met de Leidse Binnenstadsgemeente en de Leidse Studenten Ekklesia)

woensdag 12 novemberOuderenmiddag in Rosenburch (viering Heilig Avondmaal)

zondag 16 november’s morgens - Jeugddienst’s middags - themadienst ‘kerk-zijn in de stad’

zondag 23 november - laatste zondag van het kerkelijk jaar10.00 uur - het gedenken van de overleden gemeenteleden19.30 uur - Alphadienst

hwb

18 | Leids Kerkblad

BERICHTEN VANUIT DE KERKENRAAD

BeleidsplanOp 17 september heeft de kerkenraad van de Maranathawijkgemeente na een gemeenteberaad het beleidsplan 2014-2018 in concept vastgesteld. In concept, omdat het beleidsplan nog zal worden besproken in de Algemene Kerkenraad. Wij danken de gemeenteleden die het beraad hebben bijgewoond voor hun belangstelling en steun.

Invulling vacature kerkelijk werkerBehalve een (concept)beleidsplan heeft de kerkenraad op 17 september in samenspraak met de vacaturecommissie ook een (concept)profielschets vastge-steld voor de invulling van de vacature van kerkelijk werker. Inmiddels is ook een (concept)taakomschrijving geformu-leerd. Op het moment van schrijven vindt over deze stukken constructief overleg plaats met de Algemene Kerken-raad en het College van Kerkrentmees-ters. De kerkenraad en de vacaturecom-missie hopen snel verder te kunnen gaan met de invulling van de vacature. Vanzelfsprekend houden wij u op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen.

Samenstelling kerkenraadDit najaar loopt de ambtstermijn van Mirjam van Griethuijsen, Koos Groen, Jacintha Groen Stewart en Thijs van Varick af. Koos, Jacintha en Thijs gaan door als ambtsdrager, waar wij erg blij mee zijn. Mirjam van Griethuijsen legt haar ambt neer. Wel blijft zij actief in het bezoekwerk en bij het regelen van de bloemengroet. Ook daar zijn wij blij mee. De kerkenraad is of gaat in gesprek met enkele gemeenteleden om te bekij-ken of zij de kerkenraad kunnen en willen versterken, of een andere bijdrage kunnen leveren aan het werk van de gemeente. In de dienst van 16 november hopen de ambtsdragers te worden (her)bevestigd of het ambt neer te leggen.

Meer informatie hierover vindt u op de wijkpagina van de Vredeskerk.

Nieuwe baan voor Mario BoelenMario Boelen heeft met ingang van 1 oktober een baan gevonden als kerkelijk werker in Hoofddorp. Het gaat om een tijdelijke aanstelling voor een jaar voor 0,50 fte, met zicht op een vaste aanstel-ling. Wij feliciteren Mario en zijn gezin ook vanaf deze plaats met dit goede nieuws.

Namens de kerkenraad, Bas van Velzen

Giften periode 22 augustus tot en met 29 september Bloemengroet: mw. H. (via Anna Bakker), € 15,00; Gift wijkwerk: mw. H. (via Anna Bakker) € 50,00;dhr. A.R.M. de Wit (29-9) € 25,00.

Met vriendelijke groet, Pieter Koppenningmeester

RobijnhofHet Heilig Avondmaal van 17 september in Robijnhof was een ontroerende dienst. We hebben gebeden voor ouders en schoonouders die hun kinderen hebben moeten begraven als gevolg van een ongeneselijke ziekte.

De overdenking van ds. Schouten ging over Abraham, Sara en hun dienares met buitenechtelijk kind. Er werd uitgelegd dat de een reageerde in relatie tot haar cultuur en daardoor de ander in verwar-ring en boosheid achterliet. Heel interes-sant. De opbrengst van de collecte was die middag € 46,50.

De volgende Heilig Avondmaalsviering zal zijn op woensdag 14 januari 2015 in de Vijverzaal.

Met vriendelijke groet, Lia van der Laan

Protestantse kerkdiensten in SchouwenhoveU ontvangt dit kerkblad als de dienst van oktober al gevierd is. Na afloop van deze dienst hebben we mogen luisteren naar

een verslag van de reis die vier gemeen-teleden van de Maranathawijkgemeente naar ons zusterdorp Istihaza in Roemenië gemaakt hebben.

De dienst in november zal plaatsvinden op 12 november, dus niet op de derde maar tweede woensdag van de maand. Ook de aanvangstijd is gewijzigd: we komen om 14.30 uur bij elkaar. De wijzi-gingen hebben alle te maken met activi-teiten van Schouwenhove, waarbij de grote zaal gebruikt moet worden. Pastor Henk van Breukelen zal in deze dienst voorgaan. Na de dienst is er gelegenheid met elkaar na te praten onder het genot van een kopje koffie of thee. Iedereen uit Schouwenhove is uiteraard welkom, maar ook mensen uit de wijk ontmoeten we graag.

Elly Venekamp-van Halcoördinator kerkdiensten Schouwenhove

Inloopmiddagen op donderdagWe wijzen u graag op de data en tijden van de laatste inloopmiddagen van het jaar 2014. Op de derde donderdagmid-dagen van de maand staan vanaf 14.30

uur koffie en thee voor u klaar in De Wijkplaats. De data zijn 16 oktober, 20 november en 18 december. De bijeen-komsten zijn informeel zonder een vast programma, maar altijd heel gezellig. U bent van harte welkom. Namens de kerkenraad, Elly Venekamp-van Hal

Maranathawijk Kerkelijk werker: Vacant Consulent: dr. G.J. Venema (Vredeskerkgemeente, gegevens: zie aldaar)

Scriba: Bas van Velzen, Coornhertstraat 7, tel. 5132551, e-mail [email protected] Bankrekening (IBAN): NL43 INGB 0000 2407 76, t.n.v. Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden

Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden Internet: www.vredeskerk-leiden.nl

Kerkdienst op internet: www.kerkomroep.nl Wijkcentrum: ‘De Wijkplaats’, Topaaslaan 23, 2332 JC Leiden

Beheerder: Jacintha Groen, tel. 5763372, e-mail [email protected] Auteur niet ondertekende artikelen: Mario Boelen

Leids Kerkblad | 19

Zorgzame kerkIn het kerkblad van juli dit jaar stond een bericht over het project de Zorgzame kerk van Kerk in Actie. De eerste pilot van dat project gaat namelijk starten in de Maranathawijkgemeente. Het project in de wijk moet nog goed op stoom

komen. Maar omdat de gemeente tijde-lijk zonder kerkelijk werker zit en ook omdat enkele vrijwilligers door omstan-digheden zich niet volledig kunnen inzetten is de start enkele maanden uitgesteld.

Toch verscheen in de NRC van zaterdag 27 september een artikel, getiteld de ‘Comeback van de kerk’. Onderwerp van het artikel zijn de initiatieven waarbij de christelijke kerken uit hun wat in zichzelf gekeerde en marginale positie naar buiten treden. In de samenleving, en heel concreet in de wijken, gaan zij zich weer manifesteren als een knooppunt en een ontmoetingsplek: voor mensen in materiële nood, voor eenzamen, maar ook voor mensen met levensvragen, zoals we die allemaal kennen.

Het is niet toevallig dat de Maranatha-wijk in aanmerking kwam voor deze pilot. De huidige activiteiten in de wijk, gedragen door allerlei vrijwilligers, slui-

ten al naadloos aan op de ideeën van de Zorgzame Kerk. We zijn er dan ook trots op dat boven het artikel de foto’s prijken van het fietsenspreekuur in ‘De Wijk-plaats’ onder de bezielende leiding van Simon en Thijs.

De foto’s bij dit artikel komen uit het NRC en zijn gemaakt door Olivier Middendorp. Koos Groen

IstihazaNa ruim 4600 km rijden kwamen wij, Bea, Willy, Henk en Sam, op zaterdag 27 september weer terug van onze reis naar Istihaza in Roemenië. Het was fijn daar weer te zijn en daadwerkelijk te zien hoe het er nu is. De bestaande contacten zijn weer aangehaald en er zijn weer nieuwe contacten gemaakt.Er is kennis gemaakt met de nieuwe, vrouwelijke, dominee. De kennismaking was goed. Zelfs zo goed dat zij ons

uitnodigde voor haar huwelijk op 18 oktober. Helaas kunnen wij uit prakti-sche overwegingen aan die uitnodiging geen gehoor geven. Er zijn weer voedselpakketten uitge-deeld en er is een gezin blij gemaakt met een tweedehands scootmobiel voor hun gehandicapte zoon.Een verslag over onze reis kunt u binnen-kort tegemoet zien. We vinden het fijn om tijdens de komende gemeenteavond ons verhaal te vertellen met een fotopre-sentatie. De gemeenteavond is op

woensdag 29 oktober en begint om 20.00 uur.

Veel is er al gerealiseerd, maar er moet toch nog veel gedaan worden. Dit zullen wij ook vertellen in ons verslag en op de gemeenteavond. Daarom vragen wij uw hulp via de op 19 oktober te houden extra collecte, of als u wilt via bankreke-ningnr. NL68 INGB 0000 0635 92 t.n.v. Istihazacommissie.Alvast hartelijk dank voor uw gift. Istihazacommissie

In memoriam mevrouw S.A. MiddelkoopOp 3 september is overleden mevrouw Sara Apolonia Middelkoop-Ramak, op de leeftijd van 89 jaar. Mevrouw Middel-koop woonde voorheen in Leiden Zuid-west, waar ze ook kerkelijk betrokken was. De laatste jaren van haar leven verbleef ze in zorgcentrum Robijnhof.

We hebben afscheid genomen in een dienst op begraafplaats Rhijnhof, waar we luisterden naar de vraag uit het boek Prediker: als er voor alles een tijd is - voor vreugde en verdriet, voor oorlog en vrede, voor leven en sterven - waar doe je het dan eigenlijk voor? Sary Middel-koop heeft alle tijden gekend die een mensenleven kan bieden; tegelijk is ze blijven geloven dat de hemelse Vader onze tijden in zijn hand bewaart. Haar gedachtenis zij tot zegen van haar kinde-ren en kleinkinderen. René Venema

Start van het SeizoenInmiddels is het seizoen weer gestart. Dit hebben we met elkaar gedaan op de startzondag. Het was een bijzondere dienst waarin niets was zoals normaal, maar we hebben elkaar weer een beetje beter leren kennen.

De vrijwilligers zijn ook, letterlijk, in het zonnetje gezet door de kerkenraden. Dit was een gezellige en fijne middag. Een verslag kunt u lezen op de pagina van de Vredeskerk. Vanaf deze plek wil ik ieder-een die aan deze evenementen hebben meegewerkt heel hartelijk bedanken.Voor informatie rondom de diensten verwijs ik u naar de pagina van de Vredeskerk. José van het Veld

Pastorale vragenMet pastorale of andere vragen die u normaal gesproken aan de kerkelijk werker zou voorleggen, kunt u terecht bij de kerkenraad. Wij bekijken dan in overleg met u wat te doen. Eerste aanspreekpunt in oktober 2014 is José van het Veld-van Breda, 06 5187 5994. Eerste aanspreekpunt in november 2014 is Bas van Velzen, tel. 071 - 5132551

20 | Leids Kerkblad

AfscheidWanneer Abraham in het land der beloften gaat wonen, vestigt hij zich ‘bij de eiken van Mamre, bij Hebron’ (Genesis 13:18). Het zal niet toevallig zijn dat het graf dat Abraham koopt voor zijn vrouw Sara op precies dezelfde plek is gelegen. Hij legt zijn geliefde vrouw neer in ‘de grot van het veld Machpela, tegenover Mamre, dat is Hebron’ (Genesis 23:19). Waar zij samen zijn begonnen, daar eindigt het ook. Het verhaal over de begrafenis van Sara is in het boek Genesis dan ook tegelijk het eind van de vertelling over Abraham.

De plek om je geliefde te herinneren. De kracht van de herinnering, de sterke emoties die je voelt, zitten natuurlijk niet vast aan de grond, of aan de bomen. Het gaat niet om de plek op zichzelf. De plaats doet echter wel wat, het maakt de herinnering levend aan wat je samen hebt meegemaakt. Abraham zal het voor zich hebben gezien: hoe ze samen mooie momenten hebben beleefd en zich hebben verheugd over de toekomst. Maar ook hoe ze samen hun verdriet hebben gedeeld, over dingen die niet goed zijn gegaan, of verlangens die niet vervuld werden.

Het verhaal eindigt hier niet definitief. Er volgt toch nog iets: Abraham stuurt een knecht er op uit omdat hij wil dat

zijn zoon Isaak zal huwen, en wel met een vrouw uit zijn land van herkomst (Genesis 24). Zo ging dat in die dagen. Wij herkennen in deze gang van zaken dat het leven niet stopt, maar doorgaat: de volgende generaties gaan verder waar hun ouders en grootouders zijn gebleven.

Het moment en de plek zijn echter wel door Abraham gemarkeerd: het eerste stukje grond in eigendom is het graf van zijn vrouw. Zonder haar te gedenken zal ‘het land der beloften’ nooit werkelijk-heid kunnen worden. René Venema

Impressie vrijwilligersmiddagZaterdag 13 september werden alle vrijwilligers die actief zijn binnen de Vredeskerk- en Maranathawijkgemeente door de beide wijkkerkenraden in het zonnetje gezet. Dit kan zowel letterlijk als figuurlijk worden opgevat, want het was die dag in elk geval prachtig zonnig weer. Om 15.00 uur werd iedereen verwelkomd bij de fontein in het Plantsoen met een kopje thee of koffie en iets lekkers. De voorzitter van de kerkenraad, Evert Wolters, hield een kleine inleiding waarin iedereen werd bedankt voor zijn of haar inzet en waarbij hij benadrukte dat het belangrijk is dat wij zichtbaar zijn en blijven in de

wijk. Daarom werd een aantal van ons ook gevraagd om enige bloembollen te planten in en rond het Plantsoen, die dan in het voorjaar een zichtbaar kleurig geheel en aandenken aan deze middag zullen opleveren.Na het welkom werden de aanwezigen opgesplitst in twee groepen, je mocht kiezen voor een boottocht over de singels, of een wandeling door een deel van de binnenstad waarbij er in groepjes een aantal vragen beantwoord moest worden. Het was een leuke en leerzame ontdekkingsreis door pittoreske steegjes, langs hofjes, mooie gevels, knusse winkeltjes en muren met gedichten. Als laatste opdracht moest bij een aantal foto’s de exacte locatie/straatnaam worden ingevuld, maar dat viel achteraf toch niet mee. Behalve voor degenen die de puzzeltocht in een andere volgorde maakten, zij hadden deze laatste opdracht van te voren al gezien.

Rond 17.00 uur was iedereen weer terug in het Plantsoen en gingen we naar de Vredeskerk voor een heerlijk buffet dat in de gezellig aangeklede foyer werd opgediend onder het genot van een drankje. Ook werden de winnaars van de puzzeltocht en de juiste antwoorden bekend gemaakt. We kunnen terugkij-ken op een geslaagde middag en ieder-een die betrokken was bij de voorberei-

Vredeskerk Predikant: dr. G.J. Venema, Voltastraat 22, 2316 DN Leiden, tel. 071 - 5137919, [email protected] Scriba: mw. R. Smit, p/a Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, [email protected] Penningmeester: Th. Weizenbach, Van Vollenhovenkade 5, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5149092 Bankrekeningnr.: NL32INGB0008285572 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5142317 Koster/beheerder: H. Holswilder, [email protected] Website: www.vredeskerk-leiden.nl

ding van deze middag namens alle vrijwilligers: ‘Heel hartelijk bedankt!’

Mobiele theebrigadeOnlangs ging een nieuw project van diaconale en pastorale aard van start: de mobiele theebrigade. De diakenen van de Vredeskerk- en Maranathawijkge-meente hebben gemerkt dat oudere gemeenteleden die minder mobiel zijn niet alleen de regelmatige gang naar de kerk missen, maar ook minder (kerkelijk) bezoek thuis krijgen. Mensen uitnodi-gen, spullen regelen, vervoer, het kan allemaal net te veel worden. Daarom is in overleg met het pastoraal beraad de mobiele theebrigade opgericht. Wie graag eens een paar mensen uit de kerk thuis op bezoek krijgt, wordt geholpen door diakenen. Zij zetten koffie, thee en zorgen voor iets lekkers erbij, en ruimen na afloop alles weer op.

De contacten tussen geïnteresseerden worden door de diaconie gelegd, in samenwerking met het pastoraal beraad. Zo hebben mensen een gezellige en goede ochtend of middag, en ervaren concreet dat zij bij de gemeente van Christus horen. De start van dit nieuwe project is veelbelovend! Hebt u interesse of wilt u meer weten? Dan kunt u contact opnemen met de heer Henk Vis, tel. 06 20 85 49 28.

Komende en gaande ambtsdragersOp zondag 16 november zal een aantal ambtsdragers een punt zetten achter een lange periode van kerkelijk werk als ouderling of diaken. Tevens zal een aantal mensen beginnen aan een tweede termijn. Ook hopen we enkele gemeenteleden te bevestigen in het ambt en welkom te heten in hun nieuwe functie.

Het is in deze tijd niet eenvoudig om je voor langere tijd te binden aan het ambt. Sterker: het ambt zelf is niet meer zo vanzelfsprekend als vroeger. Wat doe je eigenlijk als diaken in deze tijd? Wat wordt tegenwoordig van een ouderling verwacht? Over deze vragen voeren we gesprekken als iemand wordt benaderd met de vraag ‘uit het midden van de gemeente naar voren te komen’.

De kerkenraad probeert ook ‘maatwerk’ te leveren: per persoon bekijken we hoe het ambt kan worden ingevuld, waar iemands talenten liggen, wat er nodig is. De een wil bijvoorbeeld wel vergaderen, maar niet in de eredienst voorgaan in de gebeden; bij de ander ligt het omge-keerd. We zijn dankbaar dat er altijd weer mensen gevonden worden die

bereid zijn hun tijd, energie en inspiratie te delen met de gemeente.

Aan die dankbaarheid zullen we in de dienst van 16 november uiting geven, met betrekking tot de mensen die als ambtsdrager gaan en die komen. Hun namen staan op het moment van schrij-ven nog niet vast; in het volgende nummer van het kerkblad zullen die te lezen zijn.

GemeenteavondOp woensdag 29 oktober is er een gemeenteavond voor de Maranathawijk- en Vredeskerkgemeente samen. De dele-gatie die vanuit de Maranathawijk onlangs op bezoek is geweest in Istihaza (Roemenië) zal verslag doen van de reis. Meer hierover kunt u lezen op de pagi-

na’s van de Maranathawijkgemeente in dit nummer. De gemeenteavond wordt gehouden in de Vredeskerk en begint om 20.00 uur.

Financiële actieAls bijlage bij dit nummer van het Leids Kerkblad ontvangen de leden van de Vredeskerkgemeente een brief namens de kerkrentmeesters. Hierin wordt u gevraagd de jaarlijkse bijdrage voor de wijkgemeente over te maken. Tevens wordt uitgelegd waarvoor het geld zal worden gebruikt, en hoe belangrijk het is om voldoende giften te ontvangen. Uw financiële steun is in deze tijd nodig om het vele werk dat wordt verzet mogelijk te blijven maken. We verzoe-ken u daarom vriendelijk de brief aandachtig te lezen.

Leids Kerkblad | 21

Rondom de eredienstTot en met begin november lezen we in de eredienst uit het boek Genesis. Ook de gastvoorgangers hebben zich bereid verklaard dit leesrooster te volgen. Het is fijn dat we op die manier de draad vasthouden en in het spoor van Abraham blijven gaan, tot aan het eind.

19 oktober, ds. Marjan Driesssen - Genesis 18:1-15: Drie mannen aan tafel bij Abraham en Sara

26 oktober, ds. Jos Wolthaus - Genesis 18:16-33: Abraham bidt voor Sodom

2 november, ds. René Venema - Genesis 23: De begrafenis van Sara

In de dienst van zondag 2 november - Allerzielen - gedenken we de overledenen. Van de mensen die in het voorbije jaar zijn gestorven noemen we de namen en we ontsteken voor hen het licht van Christus aan de paaskaars. Daarna is ieder in de gelegenheid een kaarsje te ontsteken voor geliefden en bekenden die men wil gedenken. Aan de dienst zal worden meegewerkt door een gelegenheidskoor o.l.v. Peter-Bram ’t Hoen.

Daarna volgen de drie zondagen van de Voleinding, het einde van het kerkelijk jaar. We lezen dan delen uit de zogeheten ‘Rede over de laatste dingen’, uit het Evangelie naar Matteüs. De eerste passage - de gelijkenis van de talenten uit Matteüs 25 - past mooi bij het bijzondere karakter van de dienst. Die valt namelijk in het diaconaal weekend. Voorganger is dan de coördinator van het Diaconaal Centrum De Bakkerij.

9 november, Ton Snepvangers - Matteüs 25:14-30: diaconaal weekend

16 november, ds. René Venema - Matteüs 25: 31-46: komende en gaande ambtsdragers

23 november, ds. René Venema - Matteüs 24:14-35: dienst van Schrift en Tafel

Met een hartelijke groet en tot ziens in en rondom de eredienst,dominee René Venema

Voor actuele informatie: www.vredeskerk-leiden.nl

Leids Kerkblad | 21

22 | Leids Kerkblad

In memoriam: ds. Hans van HunnikIn een periode dat wij zonder vaste predikant zitten en op zoek zijn naar een nieuwe herder bereikte ons het bericht van het overlijden van een vroe-gere predikant ds. Hans van Hunnik op 6 augustus.

Ds. Hans van Hunnik is in Veenendaal in 1943 geboren. Hij begon in 1973 als predikant in Bergentheim, daarna Aalten en in 1990 deed hij intrede in de voor-malige Bevrijdingskerk. In onze Samen-op-weg-gemeente van hervormden en gereformeerden had hij een goede samenwerking met ds. Riet-veld. Het gezin Van Hunnik woonde aan de Lammenschansweg. Hans is 40 jaar getrouwd met Henrieke. Deze verbinte-nis is gezegend met drie dochters, een zoon en zeven kleinkinderen.

In hun Leidse tijd maakten de kinderen deel uit van de ‘Free Talent Singers’, het jongerenkoor en de muziekgroep van de Bevrijdingskerk, die waren opgericht om andere jongeren voor de kerk enthousi-ast te maken. In 1996 is het gezin naar Terborg vertrokken omdat Hans daar een beroep had aangenomen en hij is ten slotte in 2007 met emeritaat gegaan. Wij als gemeenteleden hebben Hans voor het laatst ontmoet in 2008 tijdens de afscheidsdienst van ds. Schelhaas in de Antoniuskerk.

Na een lange ziekteperiode is ds. Hans van Hunnik op 6 augustus in Millingen aan de Rijn overleden. De afscheids-dienst werd op 11 augustus gehouden in de St. Maartenskerk in Elst. Gelezen werd uit Psalm 42, ‘Hijgend hert’ als heimwee-psalm, heimwee naar vroeger, toen alles zo mooi was, en het geloof eenvoudig. De voorganger citeerde enkele woorden van Hans als echtge-noot, vader, opa en predikant, gericht aan hen die hij achterlaat: ‘Dank jullie wel voor jullie liefde en aanhankelijk-heid, voor alle zin die jullie in mijn leven brachten. Geloven dat alles niet voor niets is geweest, het maakt wel degelijk uit wie of wat je bent, of geweest bent, in liefde, in vriendschap. Het leven krijgt pas zin door het te delen met anderen. Hoe heb ik dat mogen beleven met jou, met ons gezin, met onze kinderen, klein-kinderen, met de kerkelijke gemeente die ik diende. Vanaf nu gaan jullie zonder mij, maar ik blijf in de geest bij jullie’, aldus enkele woorden van ds. Hans van Hunnik uitgesproken tijdens de afscheidsdienst.

Op de rouwkaart staat onder het kruis de volgende tekst: ‘Liefdevol zijn de voeten van hen die de vrede verkondi-gen.’ De begrafenis heeft in besloten kring plaatsgevonden op de begraaf-plaats in Veenendaal. Moses Workala

Bijbel in Gewone TaalOp 1 oktober verscheen een nieuwe Bijbelvertaling, de Bijbel in Gewone Taal (BGT). Sommigen denken misschien: ‘Al wéér: zó kort na 2004, toen de Nieuwe Bijbel Vertaling (NBV) verscheen?’ Voor-opgesteld: iédere Bijbelvertaling is een verzwakking van de oorspronkelijke grondtalen: ‘vertalen is schaden’, welk doel je er ook mee beoogt. Maar wat ik van de BGT heb gezien, stemt mij vrolijk. Het doel is: ‘een vertaling in gewone taal, die we allemaal dagelijks gebrui-

ken. Zo kan iedereen ervaren wat de Bijbel mensen van nu te zeggen heeft’. Het is een complete zéér toegankelijke Bijbel geworden, met gewone woorden, kortere zinnen en taal van vandaag, zonder dat de inhoud versimpeld is. De stukjes vertaling die ik zag, vind ik geslaagd. De NBV 2004 wilde nog een kerkbijbel zijn in de lijn van de oude Statenvertaling en de NBG-vertaling 1951 met traditionele ‘vormkenmerken’, alleen moderner. Ze is daardoor, vind ik, eigenlijk geen vlees en geen vis gewor-den.

Maar de kersverse BGT heeft het lef heel direct de ‘doeltaal’ (het Nederlands) te gebruiken. Zelfs moeilijke teksten zijn helder. Ik zag nog maar enkele teksten, maar ik ga ‘m zeker aanschaffen en –denk ikook wel eens in de kerk gebrui-ken. Zet deze ‘Bijbel in Gewone Taal’ maar op uw wensenlijstje, of geef ‘m aan mensen (kinderen?) die verder van de kerk af zijn komen staan.

Oktober: de najaarsfeestenNa Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar) op 25 september werd het op 4 oktober Jom Kipoer (Grote Verzoendag), vanaf 9 oktober Soekot (Loofhuttenfeest) en dan op 17 oktober Simchat Tora (Vreugde der Wet). Ook Jezus vierde deze Joodse ‘najaarsfeesten’ (in ieder geval Loofhut-tenfeest, Johannes 7:10 e.v.) die Joods net zo essentieel zijn als de ‘voorjaars-feesten’ Pesach (Pasen) en Sjewoeot (Pinksteren). De voorjaarsfeesten hebben wij - in Christus en de Geest - overgenomen; de najaarsfeesten hebben de christenen laten schieten. Helaas. Ik denk er ieder jaar aan en zou het mooi vinden als ooit eens zou uitkomen, dat Jezus niet op het oorspronkelijk heidense midwinterfeest 25 december zou zijn geboren (wat wij er van gemaakt hebben), maar op Grote Verzoendag of op Vreugde der Wet. Wat winkeliers - en de Kerstman - er ook van denken.

Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest

Predikant: Vacature Ouderenwerker: Casper van Dongen, [email protected], tel. 06 – 39771287 Scriba: H. van der Vlist, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 Penningmeester: mw. E.T. van der Vlist-Zandstra, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 Bankrekeningnr.: NL51 INGB 0000 5349 30 t.n.v. penningmeester Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Wijkkerk: Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 TS Leiden (vieringen: zondag 09.15 uur) Wijkcentrum: ‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 – 8882393 Website: http://leidenzuidwest.protestantsekerk.net

ds. H. van Hunnik en familie

Leids Kerkblad | 23

Wat mis ik je!Een ouder gemeentelid, weduwe, las me op huisbezoek onderstaand gedicht voor. Ze had het uit een krant geknipt, de dichter onbekend. Ik mag en wil het aan u doorgeven, de herfst in, richting 23 november, de laatste zondag van het kerkelijk jaar:

Wat mis ik je!Wat een ‘vrede’ heb ik met jouw heengaan.Wat ben ik ‘blij’ met de rustdie je nu hebt.Wat een troost put ik uit het feitdat gebeurd is wat je wilde,maar… Wat mis ik je!

‘Nooit wordt het meer zo leukals het was’,dat zeiden we tegen elkaar alswe spraken over het heengaanvan één van ons beiden.Dat dit zo’n grote waarheid is,heb ik me nooit gerealiseerd, want… Wat mis ik je!

Alles in mijn levenheeft een ander perspectief:nooit meer ergens over praten,nooit meer:‘Wat vind jij daar nu van,mijn lief?’… Wat mis ik je!

Maar ik ga verder omdat ik moet.Omdat zovelen om mij geven,mede door jou gevoed.Maar… Wat mis ik je!

Uw ds. Casper van Dongen, ouderenwerker.

Burendag 2014Burendag is een jaarlijks terugkerend feest, dat je samen viert met je buren, in

de vierde week van september.De Antoniuskerk heeft als directe buren de woonlocatie Boshuizerlaan, voor mensen met een verstandelijke beper-king. Een aantal leden van de wijkge-meente Leiden-Zuidwest heeft op zater-dag 27 september een bezoek gebracht aan de bewoners van deze locatie.

Het pand telt vijftien permanente bewo-ners. Daarnaast is het mogelijk voor mensen met een verstandelijke beper-king om daar de warme maaltijd te gebruiken. Tevens heeft het een logeer-kamer.

Wij als buren werden allerhartelijkst begroet door de persoonlijk begeleider Monique Bruning en de bewoners. Koffie en thee stonden klaar met een versnapering. Wij gingen tussen de bewoners zitten en al gauw was het een gezellige boel. Ondertussen waren er ook nog meer buren binnengekomen van de Antoniuskerk, leden van de katholieke parochie. Als buren moesten wij kamers bekijken van de bewoners waar ze trots op waren, en terecht. Alle bewoners hadden zowel een zit- als slaapkamer, die ze naar eigen inzicht hadden ingericht. Na de rondleiding werd een drankje geschonken en een hapje geserveerd.

De sfeer was zo ontspannen en gezellig zowel tussen de bewoners als de verzor-genden. Wij hebben onze ‘kerkburen’ een beetje beter leren kennen en hebben een bijzondere en aangename middag gehad. Anne Wipkink

Versterk uw broeders, versterk uw zustersZaterdag 20 en zondag 21 september is er weer een symbolische start gemaakt van het nieuwe kerkelijk seizoen 2014-2015. Vooraf hadden wij iedereen gevraagd een pasfoto mee te nemen, zodat wij die op een groot bord konden prikken. Al die foto’s worden met een draadje verbonden naar de straat waarin de mensen wonen, katholiek en protes-tant. Op die manier willen wij zichtbaar maken wie waar woont, misschien wel tot de conclusie komen dat er mensen bijna buren zijn zonder te weten dat de kerk elkaar bindt.

Hopelijk geven wij op die manier ook gestalte en gezicht aan het samen wonen in de wijk, een kleine vorm van samenleving waarin er door samenwer-ken veel meer gedaan kan worden dan de vele eenlingen nu doen. Bundel elkaars kracht en versterk zo uw zuster en uw broeder maar ook uzelf. Lever een pasfoto in en met veel kleine draadjes maken wij een sterke kabel. Hans van der Vlist

Agenda

7 oktober, 14.30 - 16.00 uur Ouderensoos, Antoniuskerk

15 oktober, 10.30 - 12.00 uur Bijbelkring, De Parelvissers

22 oktober, 10.30 - 12.00 uur Mantelzorg en rouwverwerking, Antoniuskerk

31 oktober, 18.00 - 21.00 uur Maaltijd + levensvragen, De Verdieping

4 november, 14.30 - 16.00 uur Ouderensoos, Antoniuskerk

5 november, 10.30 - 12.00 uur Bijbelkring, De Verdieping

5 november, vanaf 15.30 uur Bijbelkring, De Statenhof

10 november, vanaf 13.30 uurDag van de Mantelzorg in het centrum van Leiden

19 november, 10.30 - 12.00 uur Bijbelkring, De Parelvissers

28 november, 18.00 – 21.00 uur Maaltijd + levensvragen, De Verdieping

24 | Leids Kerkblad

Bij de vieringenZondag 5 oktober was het Regenboog-zondag. Een nieuw seizoen ligt voor ons. De afgelopen jaren waren jaren vol veranderingen en beslissingen die geno-men moesten worden. Dat viel ons soms zwaar. Veel dat eigen en vertrouwd was bleek te moeten veranderen. Toch zijn we wonderwel uit al deze veranderingen gekomen. Het lijkt wel of er een nieuw élan aan het ontstaan is nu we onder druk van de omstandigheden opnieuw over bestaan en voortgang van onze geloofsgemeenschap moeten nadenken. Dat betekent ook een nieuw besef van wat er echt mooi aan onze geloofsge-meenschap is en op welke gebieden best iets verbeterd kan worden. Net als bij een huis vraagt ook een kerk blijkbaar voortdurend om onderhoud, en niet alleen materieel.

Ook dit jaar gaat dat onderhoud door: er moet een beleidsplan komen en daar zijn we al een heel eind mee op streek. Zoals bij alle veranderingen de afgelo-pen jaren, heeft de Regenboog gepro-beerd zoveel mogelijk leden van de geloofsgemeenschap te betrekken bij de vraag: hoe gaan wij verder binnen de veranderende situatie van de protes-tantse en van de rooms-katholieke kerken in Leiden. Heel veel mensen hebben ook dit keer weer intensief, betrokken en opbouwend meegedacht. Het resultaat, een beleidsplan in eerste opzet, is besproken na de koffie.

De lezingen van deze zondag zetten ons zoeken naar een goede weg naar de toekomst voor de Regenboog in een bijzonder licht. We lazen uit Matteüs 21 de gelijkenis van de pachters die de pacht voor de wijngaard niet af wensten te dragen (een bewerking van eenzelfde soort gelijkenis uit Jesaja 5). In deze gelijkenis(sen) is één ding heel duidelijk: de wijngaard waarin de pachters werken is niet hun eigendom. De eigenaar is God

zelf. Kijkend naar de kerken zet dat aan het denken: hoe gaan wij om met wat God ons geschonken heeft aan geloof, vorm gegeven in rituelen, en aan mensen, bijeengebracht in instituten? Kunnen wij ermee omgaan als mensen die er zorg voor dragen en er de vruch-ten van plukken, of worden geloof en kerk behandeld als eigendom?

Op zondag 2 november gedenken we hen, die ons dit jaar ontvallen zijn. In hen vieren we de gedachtenis aan al die mensen die deel uitmaakten van ons leven. Zij zijn niet vergeten, maar ze leven in ons hart, in onze gedachten en onze herinneringen. En zij leven – zo zijn wij overtuigd - in Gods hart. Wij steken in deze viering het licht van onze verbondenheid en liefde bij hen aan. ds. Inge Smidt

VieringenIn juni heeft de AKM het rooster van de zondagse vieringen voor 2015 vastge-steld. Er is geprobeerd een evenwichtige verdeling van vaste voorgangers, gast-voorgangers en leden van de geloofsge-meenschap te maken.

De viering van de Maaltijd van de Heer, eenmaal per maand, is gekoppeld aan de eigen voorganger ds. Inge Smidt. Bij bijzondere vieringen, zoals bijvoorbeeld Allerheiligen / Allerzielen / Hervormings-dag (dit jaar op 2 november), kan daar-van afgeweken worden. Die vieringen hebben hun eigen liturgie en dynamiek.De vieringen door leden van de geloofs-gemeenschap hebben een vaste plaats op het rooster gekregen. De werkgroep

die deze vieringen voorbereidt, krijgt theologische en liturgische begeleiding en toerusting om volwaardige vieringen te garanderen.

Ingrid Weitenberg, voorzitter AKM

Eerste vijgDe vijgenboom die we bij ons 40-jarig jubileum van de Protestantse Gemeente Leiden hebben gekregen, draagt vrucht.

Tijdens het tuinonderhoud op 28 augustus werd door de tuingroep de eerste vijg aan de vijgenboom ontdekt. Eigenlijk is er nog niet echt sprake van een vijgenboom, maar hij doet wel erg zijn best om bladeren van enig formaat voort te brengen. En, miraculeus, nu al een eerste vrucht. Edo Elstak

Eén uur per maand voor het milieu! Dat moet toch wel kunnenElke eerste donderdag van de maand staat tegenover het KC ‘De Regenboog’ de welbekende papierbak en de auto voor gebruikt papier en metalen, schone kleding, boeken en bruikbaar meubilair en gereedschap. Steeds meer mensen weten hoe belangrijk hergebruik van deze materialen is en zij willen daarom graag aan de recycling meedoen. Van 09.00 tot 21.00 uur kan het materi-

Oecumenischegeloofs gemeenschap Merenwijk

Pastores: mw. drs. M. Falke-De Hoogh (RK), pastoraal werker, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 06 53249187, [email protected] mw. ds. E.S. Smidt, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5284909, [email protected] Scriba: mevr. J. Langeveld, Stadzicht 105, 2317 RV Leiden, [email protected] Wijkkerkenraad: voorzitter P.J. van den Broek, [email protected] Algemene Kerkelijke Merenwijkraad: voorzitter mw. Ingrid (I.J.A.M.) Weitenberg, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5211963, [email protected], secretaris E.M. Korbee-van Hille, [email protected] Bankrekeningnr: ING 2581191 t.n.v. Algemene Kerkelijke Merenwijkraad Kerkelijk Centrum de Regenboog,

Watermolen 1, 2317ST Leiden,tel. 071 - 5212858 Koster-beheerder: R. van Heijningen: [email protected] Website: www.deregenboogmerenwijk.nl

Leids Kerkblad | 25

aal ingeleverd worden. Vrijwilligers van de Milieugroep van de Regenboog orga-niseren deze inzameling. Zij zorgen ervoor dat daarbij steeds minstens één persoon aanwezig is om aanwijzingen te geven en behulpzaam te zijn. Er zijn ‘vaste klanten’ die regelmatig langsko-men. Zo kunnen leuke ontmoetingen met gezellige gesprekken ontstaan. Het meest plezierig is het dat op deze manier jaarlijks honderden euro’s bijeen gebracht worden, die aan goede doelen kunnen worden besteed.

De medewerkers van de vrijwilligers-werkgroep worden zodanig ingeroos-terd dat ze na één uur worden afgelost. Natuurlijk kunnen zij indien nodig hun ‘diensturen’ onderling ruilen. Het is van belang dat er voldoende mensen (m/v) zijn die met ons meedoen om dat rooster aan te kunnen houden. Daarom hierbij de oproep: kom meehelpen om deze actie in stand te houden.

U krijgt er gratis een prettige werksfeer bij binnen de vrijwilligerswerkgroep! Probeer het eerst en als het goed bevalt, plaatsen wij u graag op ons rooster. Heeft u een buurman of -vrouw, een neef of nicht, een vriendin of vriend, die een aantrekkelijke en nuttige bezigheid zoekt, maak die dan attent op deze mogelijkheid. Diploma’s zijn niet vereist, wél hart voor ons milieu en dat van onze kinderen en kleinkinderen.

Met uw hulp bewijzen we het milieu een goede dienst en kunnen we blijven zorgen voor een goede jaaropbrengst! Voor inlichtingen en aanmelden tel: 071 5213506, email: [email protected].

Namens de Milieugroep, Dick Talma

MinibiebMijn naam is Caroline Grimbergen en ik heb een Minibieb geplaatst bij de voor-deur van de kerk, om maar even met de deur in huis te vallen. Misschien heeft u ’m al zien staan: een blauwe kast op een paal met boeken er in. Ik woon al even in de Merenwijk en las ergens vorig jaar een inspirerend artikel over ‘Little Free Library’ in Canada, een Minibieb bij iemand in de voortuin. Ik

vond het zo’n leuk idee dat ik besloot om er zelf ook eentje te plaatsen in de Merenwijk. Via Fonds 1818 kon ik een bieb met korting aanschaffen en na een leuk gesprek met Ingrid Weitenberg en de hulp van Ronald van Heijningen bij het plaatsen (waarvoor veel dank), kon de bieb in september van start.

Wat is een Minibieb?Er zijn geen vaste regels voor wat een Minibieb precies is. Een grote ruimte met tien boekenkasten in een buurthuis is net zo goed een Minibieb als een klein plankje bij iemand in de tuin. Het gaat erom dat de Minibieb boeken uitleent aan mensen in de buurt of bezoekers van die plaats. En of de ‘leners’ nu kunnen kiezen uit honderd of vijf boeken, dat maakt helemaal niet uit. Het gaat om het idee dat je met elkaar een plek beheert waar iedereen boeken kan lenen, ruilen of achterlaten. Met elkaar en voor elkaar dus. Minibieb werkt vanuit het idee dat je de samenleving met elkaar leuker kunt maken.

OntstaanSteeds meer instellingen hebben last van de crisis of er wordt om andere redenen bezuinigd. Zo verdwijnen er steeds meer bibliotheken of moeten boekwinkels hun deuren sluiten. Tegelijkertijd zijn er steeds meer initiatieven van burgers voor elkaar. Samen een auto delen, planten ruilen, tegen een kleine vergoeding koken voor een ander en noem maar op. Minibieb sluit aan bij deze beweging.

Wat is er mooier dan met elkaar in een buurt, bij een vereniging of bedrijf boeken te delen. Vaak staan ze in de kast nadat u ze gelezen hebt, maar met Minibieb kunt u er iemand anders blij mee maken. En wie weet komt u ook weer een mooie verrassing tegen in een andere Minibieb.

Wees vrij om een kijkje te nemen in de kast, neem er een boek uit en zet er eens één terug. Dat hoeft zeker niet meteen, kan ook de week erna. Daarnaast kunt u natuurlijk ook een briefje ophangen achter ’t raam als u op zoek bent naar een bepaald boek of met een andere boodschap.

Ik woon vlakbij en zal de bieb regelma-tig bezoeken en controleren. Bij onraad of problemen mag u altijd contact opne-men via de e-mail: [email protected] of telefoon (06 4749487). Tot slot wens ik u veel plezier met de bieb. Ik hoop dat hij frequent gebruikt wordt!

Hartelijke groet, Caroline Grimbergen

AgendaRegenboog en Stiltecentrum: open elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur

Rozenkring: elke derde maandag van de maand van 20.15 tot 22.00 uur

Morgengebed: elke woensdag van 09.30 tot 09.45 uur

Inloop koffieochtend: elke woensdag van 10.00 tot 12.00 uur

Repetitie Regenboogkoor: elke woensdag van 20.00 tot 22.00 uur

Inzamelen oud papier, metaal en kleding: elke eerste donderdag van de maand van 09.00 tot 21.00 uur

Meditatie: elke vrijdag van 09.15 tot 10.00 uur

vrijdag 24 oktober, 18.00 uur - Regenboogdis

dinsdag 4 november, 20.00 uur - Schilderijen nader bekeken

maandag 10 november, 19.45 uur - Jong Volwassenen

woensdag 12 november, 20.00 uur - Poëzieavond met ds. Ronald da Costa

maandag 25 november, 20.00 uur - Jonge gezinnen

vrijdag 28 november, 18.00 uur - Regenboogdis

dinsdag 2 december, 20.00 uur - Schilderijen nader bekeken

26 | Leids Kerkblad

Wat is sterk?Het befaamde lied ‘de Steen’ met de veel herkende openingsregel ‘Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde’, geschreven door Bram Vermeulen en bekend geworden in een versie gezon-gen door Paul de Leeuw is een op muziek gezet gedicht dat de tand des tijds royaal heeft doorstaan. Terecht!Het is een lied dat duidelijk maakt dat ieder mens het verschil kan maken en dat het verschil niet groot hoeft te zijn om opgemerkt te worden wanneer er met liefde, tijd en aandacht naar geke-ken en geluisterd is.

Er zijn meer gedichten en meer liederen die zoiets overbrengen.Een ander gedicht (dat er eigenlijk op wacht om eens op muziek gezet te worden) is van veel oudere makelij.

De steen is sterk, maar het ijzer breekt hem.Het ijzer is sterk, maar het vuur smelt het. Het vuur is sterk, maar het water blust het.Het water is sterk, maar de zon verdampt het.De zon is sterk, maar de wolk verduistert haar.De wolk is sterk, maar de wind drijft hem voort.De wind is sterk, maar de mens weerstaat hem.De mens is sterk, maar de dood velt hem.De dood is sterk, maar sterker dan de dood is de liefde.

Wat u zojuist las en waarvoor u zichzelf de tijd heeft gegeven het tot u te nemen, is een al wat ouder gedicht. Het is van Jan Goeverneur, een dichter die bijna vergeten is. Maar de woorden die hij hiermee nagelaten heeft zijn het waard om meegenomen te worden. Mee je leven in.

Wat in het ritme van dit gedicht onmid-dellijk opvalt is, dat er steeds zich iets nieuws aandient dat zich opwerpt om opgemerkt te worden als zijnde ‘sterk’. Zelfs te sterk. En steeds is er weer een nieuw element dat dit het zwijgen oplegt, teniet doet, uitwist.

In het gedicht passeren de elementen in de gedaanten van verschillende materie en in natuurlijke verschijnselen de revue. Zo wisselen de seizoenen en wordt wat vast was tot stof om daarna geheel te verdwijnen en plaats te maken. Uiteinde-lijk komt de rij aan bij degene die, volgens het begin van het Bijbelboek Genesis, in het licht en het midden van alles dat tot de schepping behoort geroepen is en alles een naam heeft mogen geven: de mens.

Maar ook aan hem of haar is niet het laatste woord. Vertel ons wat!Degene die al even meegaat hoef je hier, voor zeker, niets te vertellen. Uitgedaagd als wij worden door het leven in verlies en loslaten, kunnen we er, als wij zouden willen, een hartig woordje over meepra-ten. De mens lijkt geboren om uiteinde-lijk te gaan. Vrolijker lijken we het niet te kunnen maken.

De dichter heeft echter nog een ‘laatste instantie’ die hij per se niet over het hoofd gezien wil hebben. Het is hierom dat dit gedicht, net als dat over de verlegde steen in de rivier, pastorale kracht bezit. Niet de dood krijgt het laat-ste woord en is het sterkst. Het is de liefde die de steen op onze maag (het afscheid, het verdwijnen in de nacht) de pas afsnijdt. Dat dit een schrale troost zou zijn is een blijk van cynisme (of van gebroken liefde die een ongeheelde wond heeft nagelaten).

Daarbij...niet alleen de dood, maar ook wat dood maakt, de haat, is ijzersterk. Zie al het tribale geweld, de terreur van

IS en de treur van de Slavische clash tussen de Oekraïne en de Russische sepa-ratisten. Moet dat het laatste woord krij-gen? Godsdienst die doodt?

De liefde die blijft is het die ons mogelijk maakt de steen te zien die er wel toe doet. De steen die verlegd is in de levens-stroom, al is het maar een klein stukje. Die steen verleggen is één ding, deze steen opmerken is het noodzakelijke wat daarop volgt. Om te ‘zien’ is liefde, geduld, mededogen en aandacht nodig. En het verlangen dit te laten gebeuren. Sietse van Kammen

De barbecueHet was nog een erg grijze lucht toen de kerkgangers zo tegen tienen de kerk binnenkwamen. Na de koffie brak het wolkendek open en straalde het zonne-tje.. Het vuurtje in de barbecues brandde

al en de lekkere geuren lokte iedereen naar buiten de tuin in. Het werd weer een gezellige en smakelijke start na de zomervakantie. Het buffet werd alle eer aan gedaan!

KerkenraadsmiddagDe kerkenraad heeft zaterdag 20 september gesproken over het beleid van de komende tijd. Het oude beleids-plan moest aangepast worden en daar is

Evangelisch-Lutherse Gemeente Kerkelijk werker: Barbara Heckel MA, Kortenaerstraat 21, 2014 RR Haarlem, tel. 023 - 5444525 Consulent: drs. S. van Kammen, Abraham Mensstraat 26, 2015 JR Haarlem Voorzitter kerkenraad: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreef 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 - 414887,

[email protected] Secretaris kerkenraad: mw. C.C. Pet-Vonk, Muiderkring 217, 2332 BP Leiden, tel. 071 - 5762782, [email protected] Bankrekeningnrs: NL14 INGB 0000 1039 46 en NL63 ABNA 0451 0243 03 t.n.v. ELG Leiden te Lisse Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV Leiden, tel. 071 - 5140783, [email protected] Kosterij: mw. H.J. Schotsman, Middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 - 5140783, [email protected] Website: www.luthersekerkleiden.nl

Leids Kerkblad | 27

een start mee gemaakt. Verder is er gekeken naar mogelijkheden en onmo-gelijkheden van onze gemeente. Zo kwamen onder anderen het 400-jarig bestaan van ons kerkgebouw en het Lutherjaar ter sprake. Wanneer alles een vaste vorm heeft gekregen, zal de kerkenraad dit met u delen.

Evangelisch-Luthers Dagboek 2014–2015Binnenkort verschijnt het Evangelisch-Luthers Dagboek 2014-2015. Dit boek kan voor u een dagelijkse begeleider worden voor het komende kerkelijk jaar. Elke dag wordt een Bijbellezing aange-reikt met een bijbehorende uitleg, gedicht, lied of gebed. U heeft met dit boek een waardevolle verzameling van teksten in handen.

Traditiegetrouw vindt u in deze uitgave de liturgische gegevens van de zonen feestdagen met de Bijbellezingen van het Luthers rooster en het gemeenschap-pelijke rooster, het zondagslied en de liturgische kleuren van de zondagen. Een boek dat zeer de moeite waard is!De prijs van het dagboek is vastgesteld op € 14,00 en is verkrijgbaar via de heer Graner.

BoekpresentatieOp zaterdag 29 november zal de presen-tatie plaatsvinden van het boek De Molenpage-Stichting, een Hervormd-Luthers hofje in Amsterdam sedert 1918, op De Lutherhof, om 15.00 uur in de Bestuurskamer (Staringplein 9, Amster-dam).

Dit boek, geschreven door de Lutherse kerkhistoricus drs. Th.A. Fafié (Haarlem), vormt een uniek document over de bijna 100-jarige geschiedenis van het meest onbekende Lutherse hofje in Amsterdam en verrast door de relatie met het ontstaan van het Museumplein en het Rijksmuseum in Amsterdam.

De heer Fafié zal tijdens de presentatie een korte samenvatting geven van deze geschiedenis van een wel heel bijzonder hofje. Ontstaan in 1918 als gevolg van het testament van Mevrouw Hendrina Maria Molenpage, met als doelstelling het huisvesten van alleenstaande dames op leeftijd, bij voorkeur van Evangelisch-Lutherse of Nederlands Hervormde huize. De besturen van De Lutherhof en van de Molenpage-Stichting werken nauw samen en nemen gemeenschappe-lijk beslissingen over het reilen en zeilen van De Lutherhof en De Molenpage-Stichting.

Om een exemplaar van dit boek te verkrijgen kunt u tijdens de presentatie intekenen, het boek wordt u dan bij vertrek van de presentatie kosteloos overhandigd. Het boek kan later besteld worden bij de SLUB, Lutherse Burgwal 7, 2512 CB ‘s-Gravenhage; tel. 070 - 3648094 of e-mail [email protected].

Groot onderhoud orgelNa de restauratie van het orgel in 1965 dient er nu aan de de orgelkast, de windvoorziening, de windladen, de mechanieken, klaviatuur en het pijpwerk een groot onderhoud plaats te vinden om het orgel voor de komende jaren in

goede staat te houden. De werkzaamhe-den zullen worden uitgevoerd door Flen-trop Orgelbouw. Peter van Dijk, lid van het College van Orgeladviseurs Neder-land, is onze adviseur hierbij.

De kosten van deze restauratie zijn aanmerkelijk hoger - € 18.000,00 - dan een paar jaar geleden was ingeschat bij het opstellen van een onderhoudsplan en de aanvraag voor de daarbij beho-rende subsidie. Er werd toen uitgegaan van € 30.000,00. Bij een vijftiental fond-sen is om subsidie gevraagd en we zijn dan ook in afwachting van hun antwoord. Een bijdrage van uw kant voor deze restauratie is eveneens van harte welkom.

AgendaBarbara Heckel([email protected]), kerkelijk werker, is op dinsdag en verder wisselend op woensdag of vrijdag werkzaam in onze gemeente. Voor dringende zaken op andere dagen kunt u contact opnemen met de voorzitter of secretaris van de kerkenraad.

Activiteiten van A tot Z

Erediensten19 oktober - geen dienst26 oktober - ds. C. Groot-Korstanje2 november - geen dienst9 november - drs. T.S. Smit16 november - geen dienst23 november - mw. B. Heckel30 november - geen dienst

Kerkenraad11 november om 20.00 uur in de consistorie

Redactiecommissiecontactpersoon Lenie de Jongh (0348 419778).Periode van het volgende Leids Kerkblad is van 28 november t/m 18 januari. Inleverdatum kopij: uiterlijk 12 november per mail bij [email protected]

28 | Leids Kerkblad

Extra ledenvergaderingOp 6 september kwamen 25 leden bij elkaar in het Dorpscentrum in Oegst-geest om met elkaar enkele belangrijke zaken te bepreken.

Allereerst werd de pastoraal werker mw. G. Kooijman-van Andel aan de leden voorgesteld. Het was fijn te mogen constateren, dan mw. Kooijman al direct door de leden werd geaccepteerd als opvolger van ds. Marjan Driessen. Daarna is veel tijd besteed aan het beleid van de Vereniging voor de periode september 2014 - 1 januari 2017. Vrijwel iedereen deelde de mening van het bestuur, dat niet alles dat werd georga-niseerd, in de komende periode behou-den kan blijven.

Ten slotte kwam ook het VVP-Steun-fonds aan de orde. Hoe kunnen wij in de komende jaren de middelen van dit fonds inzetten ten behoeve van de voortgang van ons werk voor de Vereni-ging? Januari 2017, als onze gebruikers-overeenkomst voor het Dorpscentrum afloopt, nadert snel. Ook dan nog hopen we, misschien met een beperkt

programma, het vrijzinnige geluid te laten horen. Dan is het goed te weten welke financiële bijdrage het VVP-Steun-fonds kan leveren.

Zondag 14 september Deze zondag was het een drukte van belang. Voor en na de dienst konden er kaarten van namen worden voorzien. Deze kaarten zijn bestemd voor die leden en vrienden, die niet meer naar onze kerkdiensten kunnen komen. Op deze manier laten wij weten, dat wij hen niet vergeten zijn. Als u geïnteresseerd bent in het activitei-tenprogramma van de Vereniging, dan kunt in het bezit komen van ons jaarpro-grammaboekje via Gé Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest, tel: 071-5153865 of via email: [email protected]

Zondag 2 novemberDeze zondag zullen we de overledenen van het afgelopen kerkelijk jaar geden-ken. Ds. Marjan Driessen zal in de dienst voorgaan. Ook het koor ‘Libera Voce’ o.l.v. Marjolein de Groot zal aan deze dienst meewerken.

Dinsdag 11 november In het Dorpscentrum aan de Lijtweg 9 te Oegstgeest zal prof. dr. Rick Benjamins spreken over ‘Inspiratie uit traditie’. Aanvang: 20.00 uur.In de theologie krijgt men steeds meer oog voor de betekenis van ervaringen. Er waren in het verleden ook al theologen die daar aandacht voor hadden. De theo-loog Wilhelm Herrmann (1846 - 1922) heeft invloed uitgeoefend op de theolo-gie van de 20e eeuw. Herrmann maakt een fundamenteel onderscheid tussen de bewijsbare wereld en de ervaarbare wereld. Hij pleit ervoor om onze ervarin-gen serieus te nemen. Rick Benjamins wil in deze lezing laten zien, dat wij geïnspi-reerd kunnen raken door wat er uit de traditie tot ons komt.

Zondag 23 novemberOm 17.00 uur komen we in de serie ‘Kunst en Spiritualiteit à la Carte’ in het Dorpscentrum (Lijtweg 9 te Oegstgeest) bij elkaar om te luisteren naar de harpiste Gertrude Ploeg. Zij vertelt iets over de geschiedenis van de harp en vooral over de ontwikkeling van het instrument. Zij zal zelf ook op de harp spelen. De bijeenkomst wordt afgesloten met een eenvoudige maaltijd.Geïnteresseerd? Geeft u zich dan op bij ds. Marjan Driessen, tel: 071 - 5131422 of email [email protected]

Vereniging vanVrijzinnige Protestanten

Agenda21 oktober, 14.30 uur - Dorpscentrum

Vrijzinnig Protestantse Vrouwengroep - Dialezing over Chagall: de ramen van de twaalf stammen van Israël

3 november, 20.00 uur - Dorpscentrum Kring ‘Literatuur en Religie’

4 november, 14.30 uur - Dorpscentrum Kring ‘Literatuur en Religie’

11 november, 14.30 uur - Dorpscentrum Vrijzinnig Protestantse Vrouwengroep - De heer en mevrouw Pellinkhof tonen voorwerpen uit ‘langvervlogen tijden’

11 november, 20.00 uur - DorpscentrumLezing door prof. dr. R. Benjamins: ‘Inspiratie uit traditie’

18 november, 10.00 uur - Vredeskerk, van Vollenhovenkade 24 Leiden.

Kring ‘Geloofsbeleving’

23 november , 17.00 uur DorpscentrumKring ‘Kunst en Spiritualiteit à la Carte’

Pastoraal werker: mw. G. Kooijman-van Andel, Prinses Irenelaan 19, 2341 TP Oegstgeest, tel. 06 - 18392604, e-mail: [email protected] Voorzitter: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest, tel. 071 - 5153865 Secretaris: (waarnemend) G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest, tel. 071 - 5153865, [email protected] Bankrekeningnr.: 175067 t.n.v. 2e penningmeester VVP Leiden-Oegstgeest Kerkdiensten: Gemeentecentrum, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl

Programme des prédicationsChaque dimanche, le programme des prédications suit le lectionnaire œcuménique avec pour thème en octobre: ‘Qui commande, ici?’ et en novembre: ‘Entre terreur et douceur’.

Dimanche 26 octobre à 10h30 jour de la Réformation et journée nationale de la Bible avec Sainte Cène, participation de la chorale, participation des enfants, sur le thème de la nouvelle traduction de la Bible: ‘Sola scriptura’.

Vendredi 7 novembre de 19h30 à 21h au presbytère: catéchisme mensuel pour adultes sur le thème : ‘L’économie et la Bible, les bibles de l’économie’. S’inscrire chez [email protected] / 06 39148693.

Samedi 8 novembre de midi à 16h30 - portes ouvertes avec accueil des visiteurs au temple.

Samedi 8 novembre à 16h30 - concert d’orgue avec Dietrich Kollmannsperger.

Dimanche 16 novembre après le culte - repas paroissial organisé par la diaconie.

Leids Kerkblad | 29

La foi pour les jeunes et moins jeunes Notre plus jeune membre de l’Eglise a reçu le baptême le 7 septembre pendant le culte, ici en photo, Sophie Emi Catha-

rina Temples entourée de ses parents. Cette année, la formation des enfants

sera assurée au cours du culte pendant le temps de la prédication. En photo vous voyez les enfants en visite au musée le 14 septembre. La formation des adolescents consistera plus en des rencontres à thème quelques dimanches après-midi. Les jeunes adultes sont invi-tés à s’inscrire dans le groupe de projet

des jeunes des églises de Leyde avec à la clé le voyage à Taizé en juillet 2015. La formation des adultes portera une fois par mois sur ‘L’économie dans la Bible, les bibles de l’économie‘ en s’appuyant sur le livre de Tomas Sedlacek ‘L’économie du bien et du mal’, survol historique, philosophique et théologique des systèmes.

Jour de la reforme, jour de la bibleLe dernier dimanche du mois d’octobre sera jour de la Réforme et journée natio-nale de la Bible. A cette occasion le culte sera entièrement préparé sur le thème de ‘Sola scriptura- les Ecritures seule-ment’ en références aux thèses des réfor-mateurs et en continuité avec notre travail de choix d’une nouvelle traduc-tion de la Bible: liturgie, prédication, chorale et interventions des enfants feront rude concurrence à nos exemplai-res de la Bible datant de la fin du 19eme siècle.

Invitation au repas paroissialDimanche 16 novembre vous êtes cordia-lement invités au repas paroissial après le culte. On y fait connaissance avec les autres, on y parle autant le néerlandais que le français, on partage les plats apportés par chacun, ce qui fait décou-vrir des recettes de bien des pays diffé-rents, nos paroissiens étant issus de pas moins de 8 pays sur quatre continents.

Orgelconcert en bezichtigingOp 8 november komt Dietrich Koll-mannsperger uit Tangermünde naar Leiden om op het Steevens/Assendelft-orgel (1746/1748) een concert te geven. Het concert begint om 16.30 en is gratis toegankelijk (collecte na afloop). Verder wordt u na het concert een kopje thee of koffie aangeboden.Twitter: @waalsekerk of Linkedin: Stich-ting Muziek Waalse kerk LeidenVoorafgaand aan het concert zijn belangstellenden van 12.00 tot 16.00 uur welkom om de kerk te bezichtigen.

Eglise wallonne Pasteur: Mme Françoise Weber, Houtlaan 15, 2334 CJ Leiden, tel. 071 – 5177533, [email protected] Presbytère: Houtlaan 15, 2334 CJ Leyde Président du consistoire: A. Vletter, Valkenburgerweg 96, 2231 AP Rijnsburg, [email protected] Compte de l’Eglise: NL46 ABNA 0451 2673 03 et NL72 INGB 0005 3700 99 Temple: Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139 Compte de la diaconie: 575834431 au nom de Diaconie Waalse Kerk Leiden. Salle Loeber: Breestraat 62, 2311 CS Leiden Marguillier et organiste: Erik van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139, [email protected] Site web: https://sites.google.com/site/eglisewallonnedeleyde Secrétariat: [email protected]

30 | Leids Kerkblad

BMSNetwerk Notarissen

Plantsoen 252311 KG LeidenT (071) 516 29 30F (071) 516 29 35E [email protected]

www.bmsnotarissen.nl

> Alle rechtsgebieden

> Combinatievoordeel bij gelijktijdig passeren van verschillende akten

> Gratis abonnement op onze elektronische nieuwsbrief

> Eigen parkeerterrein

1645

8

Notarissen

mr. R.H. Breedveld

mr. E.J. Moolenaar

mr. M. Schwarze

Schrijf u online in voor de gratis nieuwsbrief

Nico Soek begeleidt en verzorgt de uitvaart, ook als u elders verzekerd bent.

persoonlijk, betrokken en altijd dichtbij

071 - 57 20 076 dag en nachtwww.arumuitvaartzorg.nl

B O U W & A A N N E M E R S B E D R I J F

H. de Bolster BV

nieuwbouw - verbouw - renovatieRooseveltstraat 14-K, 2321 BM LeidenTel. 071-5213733 - Fax 071-5217070

E-mail: [email protected]

Tuinontwerp, aanleg en onderhoud

06-30443867www.schoonwatertuinen.nl

SCHOONWATER TUINEN

“Wij hebben ons goed gehoord en gesteund gevoeld. De juiste prioriteiten kwamen in de goede volgorde.”

Lange Voort 3, Oegstgeest, t 071 565 15 77, AttendoUitvaartzorg.nl

van BEUKERING MAKELAARS

Ons actuele woningaanbod vindt u ook op:

Leids Kerkblad | 31

Kerk en samenleving

Gemeente van Jezus Christus,Het is mij een grote eer om hier als Leidenaar vanuit Delft voor u komen te staan. Vanuit de Prinsenstad de Sleutel-stad toe te spreken. Het verschil moet er uiteraard zijn. Delft heeft heel wat te wensen.

Het is ook de enige manier waarop u mij als predikant op 3 oktober de kerk in zal krijgen. Dit is voor mij altijd het moment dat ik thuis gebak van Jacobs tot mij neem en het plan-de-campagne voor de dag bespreek. Wat altijd hetzelfde is: op naar het land!

Het is een mooie traditie en wat let u om dat volgend jaar weer te doen. Om vanuit Delft uw predikant te laten komen. Niet zozeer omdat het nu een Leijenaar in hart en nieren betreft maar vanwege de geschiedenis.En daar wil ik het met u vanochtend over hebben.

Over hoop.En dat hebben we hard nodig vandaag de dag.

Hoop.Hoe hielden die Leidenaars het toen vol in 1574?

Dat is als je weet dat je ontzet nabij is, de redding er aankomt. Dat is als je weet dat wat je nu meemaakt tijdelijk is, dat is als je weet dat je voor een goede zaak strijdt, dat is als je weet dat het morgen beter wordt. Anders hou je het niet vol.

Maar hoe weet je dat nu?

De toenmalige organist van de Pieters-kerk, Willem Corneliszoon Speelman. Speelman van het orgel dus., had een hobby. Hij was duivenmelker.

En hij bood het stadsbestuur zijn duiven aan. En zo lukte het een enkele Leijenaar tussen de stellingen door te glippen en die ging niet naar Valdez. Niet naar de Spaanse overheerser. Nee die ging naar Delft. Want daar was de prins van Oranje. En die schreef brieven. De eerste brief kwam van Louis de Boisot op 28 septem-ber en op 29 september de volgende. En dat is hoop. Daardoor wisten ze van de ophanden zijnde komst van de geuzen. Dan denk je, alleen vandaag nog, alleen deze dag en morgen weer. Maar de redding komt eraan!

Hoop is een krachtig ding.Het neemt niet alle zorgen weg. Maar plaatst ze in een ander licht.

Het volk Israël is bevrijd uit Egypte maar nog niet thuis in het koninkrijk van God. Dat perspectief van die hemel laat op zich wachten. Voor hen 40 jaar. Een hele generatie. En ook wij wachten.

Maar ze weten dat ze er eens komen. En dat geeft hoop. En steeds hebben ze ook van die vogels met boodschappen nodig. Water uit de rots, manna in de woestijn, niet makkelijk om dat vol te houden. Maar God die toont zich…altijd een vonk of twee. Hij gaat mee op reis. Ook met jou. Zelfs met hen mee als ze niets meer van God willen horen. En ze zeggen dat hij er niet voor hen is. We hebben wel moeite om dat te zien, toe te geven, mee te buigen. Want er is naast die hoop ook altijd die belegering, die schansen, die narigheid, dat bezet, dat duistere…

Hoop…Een mens met hoop. Hoop op die nieuwe wereld, dat komende koninkrijk. Temidden van een wereld die ook zo kapot gemaakt wordt, kan zijn. Een mens die gelooft, vertrouwt, dat God aan het einde van deze wereld er voor je is. Die nieuwe wereld komt…

Die mens, die dat verlangt, zoekt. Die kan veel aan.Die is niet bang.Die zorgt dat niemand achterblijft.En viert feest als nooit tevoren.Omdat God hem tegemoetkomt.Gods toekomst houdt ons gaande.

Amen

Arnold Vroomans is predikant te Delft

BMSNetwerk Notarissen

Plantsoen 252311 KG LeidenT (071) 516 29 30F (071) 516 29 35E [email protected]

www.bmsnotarissen.nl

> Alle rechtsgebieden

> Combinatievoordeel bij gelijktijdig passeren van verschillende akten

> Gratis abonnement op onze elektronische nieuwsbrief

> Eigen parkeerterrein

1645

8

Notarissen

mr. R.H. Breedveld

mr. E.J. Moolenaar

mr. M. Schwarze

Schrijf u online in voor de gratis nieuwsbrief

Nico Soek begeleidt en verzorgt de uitvaart, ook als u elders verzekerd bent.

persoonlijk, betrokken en altijd dichtbij

071 - 57 20 076 dag en nachtwww.arumuitvaartzorg.nl

B O U W & A A N N E M E R S B E D R I J F

H. de Bolster BV

nieuwbouw - verbouw - renovatieRooseveltstraat 14-K, 2321 BM LeidenTel. 071-5213733 - Fax 071-5217070

E-mail: [email protected]

Tuinontwerp, aanleg en onderhoud

06-30443867www.schoonwatertuinen.nl

SCHOONWATER TUINEN

“Wij hebben ons goed gehoord en gesteund gevoeld. De juiste prioriteiten kwamen in de goede volgorde.”

Lange Voort 3, Oegstgeest, t 071 565 15 77, AttendoUitvaartzorg.nl

van BEUKERING MAKELAARS

Ons actuele woningaanbod vindt u ook op:

Herdenkingsdienst 3 oktoberdoor ds. Arnold Vroomans

32 | Leids Kerkblad

Het goed lopende Filosofisch Cafe Leiden, dat filosofe dr. Tania Meira en ik in juli 2013 in het leven riepen en maan-delijks plaats vind in m’n grote woning aan de Nieuwstraat, heeft meest spre-kers van buiten.

Filosofie gericht op levenskunst is het hoofdthema, maar soms komen ook items aan de orde die raken aan religie. Zo hadden we bijvoorbeeld eens een spreker over het Tao-isme en idem iemand van de Vrijmetselaars.

Zondag 5 oktober sprak de bekende schrijfster en coach Brigitte van Baren, die zich laat inspireren door de 90-jarige rooms katholieke mysticus Willigis Jäger, die in het Duitse Holzkirchen een inter-nationaal centrum heeft en daar jaarlijks 100.000 mensen ontvangt. Zijn stelling is, dat ‘religie het leven en ook andersom het leven religie is’. Wat is zo bijzonder aan deze man, van wie vier boeken in het Nederlands vertaald zijn en die als spreker en schrijver zoveel weerklank kreeg in zijn land, dat de latere paus dr. Ratzinger hem in 2001 een spreekverbod gaf in Benedictijner kring?

Wie of wat is God en idem de mens?Mystiek was zozeer ‘zijn ding’ als jonge monnik, dat zijn toen wat conservatieve abt ongerust werd, aldus Brigitte, maar toch toestond dat hij een achtjarige zen-opleiding kreeg in een boeddhistisch klooster in Japan. Daarmee werd hij eerst met recht mysticus, zijn christen-dom verbindend met zenboeddhisme en ons er bij bepalend, wie of wat de mens en wie of wat God en/of het goddelijke is.

Dat laatste is niet rationeel te doorgron-den, te meer nu we beseffen, dat het universum al 35 miljard jaar bestaat en de mens slechts een 300-ste deel daar-van. Wie, wat en waarom we ‘zijn’, is enkel vanuit de mystiek of vanuit onze innerlijke goddelijke kern te ervaren.

Die ervaring kan ons bevrijden van het beperkte waarnemingsveld van het ‘ik’, zeker zolang dat zich louter door onze 5 zintuigen laat leiden. We zijn veel meer dan wat we via die zintuigen waarne-men en zijn in wezen ook niet ons lichaam volgens Willigis Jäger, legt Brigitte uit. In zijn visie zijn we geen mensen, die van tijd tot tijd een mystieke ervaring kunnen hebben, maar ‘gestolde geest’ of ‘onstoffelijk bewustzijn’, dus ten diepste ‘spirituele wezens, die tijde-lijk een menselijke vorm aannemen’, of ‘goddelijk bewustzijn, dat tijdelijk menselijke ervaring heeft’.

Je kon een speld horen vallen, toen ze dit schokkende omdraaien van onze percepties over God en mens uiteen-zette, waarbij ze stelde dat we zeker niet vormloos zijn, maar niettemin meer (goddelijke) energie dan vorm. Het betekent niet dat we ons lichamelijk zijn moeten ontkennen, maar dat we het

ankerpunt verleggen naar de goddelijke dimensie in ons, een dimensie, die we door ‘naar binnen’ te gaan en ‘stiller’ te worden meer gestalte kunnen geven.

Dus dat we beseffen dat spiritualiteit zich uit in het dagelijkse leven. Dat we een instrument zijn daarin of een noot in het goddelijke concert, een dans in de goddelijke dans, - naast ons ‘ik’-spel worden we ‘gespeeld’ door God - waar-bij God niet een buitenaardse belonende of bestraffende Heer is, zoals we vaak dachten, maar in de wereld is, (ook in wat wij kwaad noemen) en bij wijze van spreken gebeurt op het Centraal Station. Tekenend is dat Willigis’ eerste boek ‘Elke golf is de zee’ heet, aangevend dat wij mensen een zijn met God.

Brigitte’s inleiding viel erg goed en werd gevolgd door een boeiende discussie, waarna we beneden tussen Afrika-schil-derijen blijmoedig een glas wijn dron-ken.

dr. Hans Feddema is antropoloog, oud-docent VU, publicist en

lid van de PKN plus Studentenekklesia

Mens en maatschappijEen kijkje in het filosofisch café

door Hans Feddema

Goddelijk bewustzijn ineen tijdelijke menselijke vorm’

Leids Kerkblad | 33

Voorzitter F. van Oosten, ds. Venema en ondergetekende waren zondag 30 augustus namens de Algemene Kerken-raad (AK) aanwezig bij de afscheids-dienst van ds. M. Driessen in de Vredes-kerk; de kerk waar zij ooit haar eerste preek hield. Ds. Driessen was als predi-kant met een bijzondere opdracht voor de Vereniging van Vrijzinnige Protestan-ten (VVP), tot haar emeritaat verbonden aan de PgL. Wel blijft zij consulent voor Leiden Zuidwest tot de komst van de nieuwe predikant.

De AK kwam op 9 september weer bijeen, voor zijn eerste vergadering na de zomervakantie. Na het welkomst-woord door voorzitter G. van Baarle - F. van Oosten en assessor ds. Venema

waren verhinderd - werd afscheid geno-men van B. Oosthoek. Van Baarle dankte hem voor zijn jarenlange inzet voor de PgL, in het bijzonder voor zijn bijdrage aan de totstandkoming van het Beleids-plan 2014-2017, als lid van de Commissie Beleidsplan. Tevredenheid overheerst bij Oosthoek als hij terugkijkt op zijn peri-ode dat hij als aangewezene vanuit Leiden Zuidwest deel uitmaakte van de AK. Alleen het laatste half jaar was hem zwaar gevallen, toen bleek dat de vaca-tures voor de predikantsplaatsen niet zondermeer ingevuld konden worden. De AK hoopt in oktober afscheid te nemen van K. Groen, die verhinderd was.

De leden stonden vervolgens stil bij het overlijden van ds. Van den Berg en ds. Van Hunnik. Ds. Van den Berg was van 1961 tot 1967 predikant in de Marekerk en ds. Van Hunnik was van 1990 tot 1996 verbonden aan Leiden Zuidwest (zie ook de themapagina van Marewijkgemeente en Zuidwest).

Vervolgens werd de stand van zaken rond de vacature van Zuidwest bespro-ken. Er was goed nieuws te melden. Het breed moderamen van de classis heeft toestemming gegeven voor het beroe-pen van een 0,5 fte predikant tot en met 31 december 2021 en het RCBB heeft een solvabiliteitsverklaring afgegeven. Met dat laatste wordt bedoeld dat de PgL ook in staat is de predikantsplaats te financieren. Inmiddels heeft Zuidwest de vacature geplaatst en konden belang-stellenden tot 26 september reageren. Het is voor de AK nu afwachten totdat de wijk met een voordracht komt van de beoogde predikant.

Het vaststellen van de Jaarrekening 2013 van de PgL in tweede lezing, was een formaliteit; vanuit de gemeente waren geen vragen of opmerkingen gekomen.

De laatste leden vanuit de PgL zijn toegevoegd aan de Commissie Vitalise-ringsfonds. Het gaat om de heren J.P. Loof (LBG) en T.J.H. Krispijn (Vredeskerk). Op moment van schrijven werden de twee externe deskundigen benaderd.

Op 29 september is de commissie voor het eerst bijeengekomen om een aantal praktische zaken te regelen, zoals wie voorzitter of secretaris wordt. Het doel van de commissie is om aanvragen voor het Vitaliseringsfonds te beoordelen aan de hand van een aantal criteria, waaron-der vergroting van de betrokkenheid bij de kerk en vergroting van de zichtbaar-heid van de kerk in Leiden. De beoorde-lingen vormen de basis voor het opstel-len van het advies aan de AK, die uiteindelijk beslist over wel of niet uitvoeren van het project.

Bijzonder Kerkenwerk meldde dat tijdens de Evensong op zondag 19 okto-ber, wordt stilgestaan bij het al 25 jaar houden van deze gezongen avondgebe-den van de Anglicaanse Kerk.

Tot slot is een concept van de Plaatselijke Regeling besproken. Afgesproken is dat in de oktober-vergadering het modera-men een toelichting geeft op de keuzes die het gemaakt heeft bij de voorberei-ding ervan. Een concept van het Aanwij-zingsrooster (beter bekend als afvaardi-gingsschema) was nog niet gereed. Mede omdat nagedacht moet worden over de vertegenwoordiging van predi-kanten in de AK. De kerkorde schrijft voor dat dit er minimaal twee moeten zijn. Nu het aantal predikantsplaatsen afgenomen is en sommige predikanten parttime werken, roept dit de vraag op of de huidige predikanten nu niet extra belast worden. Een vraag die in oktober beantwoord moet worden. Michael Korbee

Algemene KerkenraadAlgemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leidenpreases: F. van Oosten, Akkerhoornbloem 36, Leidenscriba: M.P.H.J. Korbee, Zandzegge 11, 2318 ZK Leiden, tel. 071 - 5126574postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leidentelefoon: 071 - 5764145e-mail: [email protected]

34 | Leids Kerkblad

Renovatie kerkwoningen gestartHet was de bedoeling dat de renovatie van de kerkwoningen aan de Hooglandse Kerkgracht direct na de bouwvakvakantie zou starten. Er kwam echter een kink in de kabel. Bij een laat-ste inspectie bleek eind juni dat in de verdiepingsvloer asbest-houdend materiaal was verwerkt. Dat moest eerst verwijderd worden. Een tegenvaller. Zowel voor de planning als voor de kosten (€ 70.000,-). Gelukkig kon het asbestverwijderingsbedrijf snel starten en kregen wij in augustus de verklaring dat het complex asbestvrij is. Onder het toeziend oog van projectleider Ruud Breedveld is de aannemer begin september met de reno-vatie gestart. Hij stelt alles in het werk om het complex ondanks de vertraging toch eind december op te leveren.

Dan kunnen de kamers en woningen vanaf januari 2015 verhuurd worden. Er zijn al mensen die belangstelling hebben om in het complex te gaan wonen. Het complex bestaat uit vijf kamers met gezamenlijke keuken- en douchefaciliteiten, vier 1-kamer appartementen en drie 2-kamer appartementen. De huurprijzen moeten nog definitief worden vastgesteld maar zullen globaal variëren van € 330,00 tot € 480,00 voor de kamers (incl. gas, licht water), € 630,00 tot € 680,00 voor een eenkamerappartement en € 650,00 tot € 750,00 voor een twee-kamerappartement. Wij verwachten in november de inschrij-ving te kunnen openen.

Lezersonderzoek Leids Kerkblad.De oplage van dagbladen en tijdschriften loopt terug. Dat ligt niet aan de kwaliteit van de dagbladen en de tijdschriften maar aan veranderende gewoontes van het lezerspubliek. In toene-mende mate lezen mensen dagbladen, tijdschriften en boeken via hun computer, iPad etc. Het komt ook voor dat mensen aan lezen nauwelijks toekomen.

Wij vermoeden dat dit ook bij ons kerkblad het geval kan zijn. Immers ons kerkblad is ook via onze website te lezen en te downloaden. En ook onder onze lezers zijn mensen die zo druk zijn dat ze nauwelijks aan lezen toekomen waardoor het kerk-blad regelmatig ongelezen naar het oud papier gaat. Dat vinden wij jammer van het papier, van de kosten en van de tijd die onze bezorgers er aan geven.

Daarom starten wij deze maand een onderzoek onder een deel van ons lezerspubliek. In een persoonlijk gerichte brief stellen wij hen de vraag: stelt u er prijs op dat wij ons kerkblad bij u blijven bezorgen. Als dat het geval is dan vragen wij het strookje bij de brief in te vullen en in de portvrije envelop aan ons Kerkelijk Bureau te sturen. Als lezers die de brief hebben ontvangen niet reageren dan geven zij daarmee aan dat de toezending van ons kerkblad achterwege kan blijven. Lezers die de brief niet hebben ontvangen hoeven niets te doen. Zij blijven het kerkblad gewoon ontvangen. Wij zijn uiteraard heel benieuwd naar de uitkomst! Hans Karstens

College van Kerkrentmeesters Secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 - 5212087 Adres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5764145, [email protected] Bankrekeningnrs: NL78INGB0000041878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voor giften) NL92INGB0000121554 t.n.v. Actie Kerkbalans Leiden (voor vrijwillige bijdragen) Kerkelijk Bureau: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden Geopend: maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 - 5764145 Mutaties: in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte of overlijden gaarne melden bij het Kerkelijk Bureau ten behoeve van de verwer-

king in de ledenadministratie. Collectebonnen: bonnen van € 0,75 van € 15,00 per vel, bonnen van € 1,20 van € 24,00 per vel, en bonnen van € 2,00 van € 40,00 per vel. Betaling op rekening nr. NL78INGB0000041878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden o.v.v. aantal bonnen en prijs.

700 jaar Hooglandse Kerk - Herinneringen gevraagdVoor de te houden tentoonstelling in het kader van 700 jaar Hooglandse Kerk en voor het boek dat over de kerk zal verschijnen zijn wij op zoek naar foto’s, (reproductie van) schilderijen, tekeningen, voorwerpen van en herinne-ringen aan de kerk.Als u materiaal heeft en dat (tijdelijk) beschikbaar wilt stel-len dan kunt u dat melden per e-mail aan [email protected] of per brief aan Wim Timmers, Mors-weg 152, 2332 ER Leiden. Let op: nog geen materiaal sturen alleen melden wat u hebt!

Leids Kerkblad | 35

■ Zondag 19 oktober

Deurcollecte: door de wijken te bepalen doel

Hooglandse Kerk10.00 u. mw. ds. I.E. van der Heul11.45 u. oecumenische studentendienst,

ds. H.E. Schouten19.00 u. ds. A. Alblas, Evensong

m.m.v. Leidse Cantorij en Schola Davidica

Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs17.00 u. ds. G.H. Abma, GoudaMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. mw. ds. M. DriessenAntoniuskerk 09.15 u. mw. E. Kromhout, OegstgeestDe Regenboog10.00 u. mw. ds. B. HeubeckEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienstDorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. K. Bezemer, OegstgeestWaalse Kerk 10.30 u. mw. ds. F. WeberZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. J. van Wallinga, LeiderdorpOverrhyn 10.30 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, LeiderdorpLUMC 10.00 u. ds. A.J. HammerDiaconessenhuis 10.15 u. ds. A.C. KooijmanScheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): Dienst voor doven10.00 u. G.P. de Best

■ Maandag 20 oktober

Haagwijk15.00 u. mw. ds. M. Wassenaar

■ Zondag 26 oktober

Deurcollecte: huur/onderhoud ten behoeve van het kerkgebouw of wijkgebouw

Hooglandse Kerk 10.00 u. M. de Jong en ds. A. Alblas 11.45 u. oecumenische studentendienst,

ds. H.E. SchoutenPieterskerk19.00 u. ds. A. Alblas, Cantatedienst,

m.m.v. Bachkoor BWV MiddelburgMarekerk 10.00 u. ds. W.H.B. ten Voorde, Almere17.00 u. ds. M.J. Middelkoop, MiddelharnisMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. ds. J.R. WolthausAntoniuskerk 10.00 u. ds. H.E. SchoutenDe Regenboog10.00 u. T. SnepvangersEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. mw. ds. C. Groot - KorstanjeDorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. P.A. Wilbrink, DelftWaalse Kerk 10.30 u. mw. ds. F. Weber, Heilig AvondmaalZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. R. Rus, OegstgeestOverrhyn 10.30 u. C. van Rijn, KatwijkLUMC 10.00 u. pastor J.H.S. EversDiaconessenhuis 10.15 u. pastor H. van Breukelen

■ Zaterdag 1 november

Zuydtwijck10.30 u. pastor H. van Breukelen

■ Zondag 2 november

Deurcollecte: huur/onderhoud ten behoeve van het kerkgebouw of wijkgebouw

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. Leidse Cantorij11.45 u oecumenische studentendienst,

mw. ds. J. van MaldeMarekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs17.00 u. ds. D.M. van de Linde, RotterdamMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema, gedachtenisdienstAntoniuskerk 09.15 u. D. de RoestDe Regenboog10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt, Hervormingsdag,

Allerheiligen, Allerzielen, m.m.v. het Regenboogkoor

Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienstDorpscentrum Oegstgeest10.30 u. mw. ds. M. Driessen, herdenkingsdienstWaalse Kerk 10.30 u. mw. ds. F. WeberZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. mw. E. KruytOverrhyn 11.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, OegstgeestLUMC 10.00 u. pastor H. van BreukelenDiaconessenhuis 10.15 u. ds. A.C. Kooijman

Kerkdiensten

36 | Leids Kerkblad

Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): Dienst voor doven10.00 u. A.K. van Dalen

■ Maandag 3 november

Haagwijk15.00 u. pastor H. van Breukelen

■ Woensdag 5 november dankdag voor gewas en arbeid

Marekerk15.00 u. ds. A. de Snoo, kinderdankdagdienst

samen met de Opstandingskerk- en Herengrachtgemeente

19.30 u. ds. T. Jacobs, dankdagdienst


Deurcollecte: kosten Kerkelijk Bureau

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, Heilige Doop11.45 u. oecumenische studentendienst,

ds. J. Delhaas19.00 u. vesperdienst Binnenstadsgemeente,

Marewijkgemeente en LSEMarekerk 10.00 u. ds. A.J. Zoutendijk, Utrecht17.00 u. geen dienst i.v.m. vesperdienst om

19.00 in de Hooglandse KerkMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. T. Snepvangers i.s.m. De BakkerijAntoniuskerk 10.00 u. ds. J.C. van Dongen, Heilig Avondmaal,

oogstdienstDe Regenboog10.00 u. leden geloofsgemeenschap,

m.m.v. musiciEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. T.S. SmitDorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. E.P. Meijering, OegstgeestWaalse Kerk 10.30 u. ds. D. RibsZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. A. de SnooOverrhyn 10.30 u. ds. R. VenemaLUMC 10.00 u. pastor J.H.S. EversDiaconessenhuis 10.15 u. mw. M. Maas Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen met een verstandelijke beperking15.00 u. mw. ds. E. de Paauw, Heilig Avondmaal

■ Donderdag 13 november

De Regenboog19.00 u. pastor A. van der Helm,

eucharistieviering

■ Zaterdag 15 november

Zuydtwijck10.30 u. mw. ds. M. Wassenaar


Deurcollecte: kosten gemeenteleven Protestantse gemeente te Leiden

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. J. Meinders, Hoorn11.45 u. oecumenische studentendienst,

mw. ds. K. van den Broeke19.00 u. koorvesperMarekerk10.00 u. G. Glismeijer, Gouda, jeugddienst17.00 u. ds. T. JacobsMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk 09.15 u. ds. J.J. KoomanDe Regenboog10.00 u. ds. B.J.W. SchelhaasEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienstDorpscentrum Oegstgeest10.30 u mw. ds. C. Dahmen, BerkenwoudeWaalse Kerk 10.30 u. mw. ds. F. WeberZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. R. Rus, OegstgeestOverrhyn 11.00 u. mw. E. KromhoutLUMC 10.00 u. mw. ds. H.C. PasterkampDiaconessenhuis 10.15 u. ds. A.C. KooijmanScheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal)Dienst voor doven10.00 u. W. Smit

■ Maandag 17 november

Haagwijk15.00 u. mw. ds. M. Wassenaar


Deurcollecte: kosten predikantsplaatsen en kerkelijk werkers

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, Heilig Avondmaal,

gedachtenisdienst11.45 u. oecumenische studentendienst,

ds. R. van WaardeMarekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs17.00 u. ds. W. Verboom, Harderwijk19.30 u. ds. N.M. Tramper, Gouda, AlphadienstMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema,

dienst van Schrift en Tafel

Antoniuskerk 10.00 u. ds. J.C. van Dongen, gedachtenisdienstDe Regenboog10.00 u. mw. M. HoogervorstEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. mw. B. HeckelDorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. ds. I. Hasselbach-Jongsma,

Leiderdorp en mw. ds. M. Driessen, bevestiging pastor G. Kooijman-van Andel

Waalse Kerk 10.30 u mw. F. Weber.Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, LeiderdorpOverrhyn 11.00 u. mw. E. Kruyt LUMC 10.00 u. pater C. van HaasterenDiaconessenhuis 10.15 u. pastor H. van Breukelen

■ Zondag 30 november - Eerste Advent

Deurcollecte: kosten voor energieverbruik kerkelijke gebouwen

Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, jeugddienst 11.45 u. oecumenische studentendienst,

mw. ds. Chr. van den Berg-Seiffert, doopdienst

Pieterskerk19.00 u. ds. A. Alblas, Cantatedienst

m.m.v. Collegium MusicumMarekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs, Heilig Avondmaal17.00 u. ds. T. JacobsMaranathawijk 10.00 u. zie VredeskerkVredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk 09.15 u. ds. B.J.W. SchelhaasDe Regenboog10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt,

viering Maaltijd van de HeerEvangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienstDorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. A.C. KooijmanWaalse Kerk 10.30 u mw. ds. F. WeberZorgcentrum Groenhoven 10.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest Overrhyn 11.00 u. nog niet bekendLUMC 10.00 u. ds. A.J. Hammer Diaconessenhuis 10.15 u pastor H. de GrootScheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): Dienst voor doven10.00 u. F. de Best (met tolk)

■ Maandag 1 december

Haagwijk15.00 u. pastor H. van Breukelen

Het echte geluk

Documents

Transcript of Het echte geluk