het CcASPAR-onderzoeken het CcASPAR-netwerkprof. Georges Allaert - hoofd van de afdeling mobiteit en ruimtelijke planning - UGent - coördinator van het CcASPAR-project en het CcASPAR-onderzoek

inhoudstafel

1. CcASPAR: CLIMATE CHANGE AND CHANGES IN SPATIAL STRUCTURES RESEARCH PROJECT

2. HET CcASPAR-NETWERK: INTER- EN TRANSDISCIPLINAIR

3. DE BEVINDINGEN: KLIMAATADAPTATIE IN VLAANDEREN = RUIMTELIJKE UITDAGING!

4. CcASPAR IN DE MEDIA EN CcASPAR-VALORISATIES

1. CcASPAR: CLIMATE CHANGE AND CHANGES IN SPATIAL STRUCTURES RESEARCH PROJECT

de CcASPAR-onderzoeksvragen

CcASPAR is een interuniversitair en –disciplinair Strategisch Basis-Onderzoek [SBO] gefinanci-erd door het agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie [IWT].

Het klimaat verandert en de vraag stelt zich hoe daar op te reageren? Wat zijn de effecten waar-mee we in Vlaanderen rekening moeten, kunnen en zullen houden? Is het enkel kommer en kwel of zijn er kansen te benutten? De focus in het klimaatdiscours lag de voorbije decennia voor-namelijk op mitigatie. Door een beter begrijpen en inschatten van de klimaatuitdaging treedt adaptatie naast mitigatie op het voorplan. Daar waar mitigatie een antwoord probeert te geven op datgene wat klimaatverandering als gevolg van menselijk handelen veroorzaakt, probeert ad-aptatie effectgerelateerde antwoorden te formuleren.

CcASPAR is een strategisch basisonderzoek dat mogelijke visies voor een meer adaptieve bena-dering van veranderingen in ruimtelijke structuren ten gevolge van klimaatverandering onder-zoekt. In CcASPAR wordt finaal nagaan in welke mate bestaande (plannings)instrumenten en bestuurskundige mechanismen voor de implementatie van ruimtelijke planningsstrategieën in relatie tot klimaatverandering moeten worden bijgestuurd. Een wetenschappelijke reflectie naar meer diepgaande beleidsaanbevelingen is binnen het onderzoek aan de orde.

2. HET CcASPAR-NETWERK: INTER- EN TRANSDISCIPLINAIR

CcASPAR: NETWERK VAN ACADEMISCHE EN LOKALE ACTOREN

CcASPAR: DE ACADEMISCHE PARTNERS

UGent - afdeling mobiliteit en ruimtelijke planning prof. Georges Allaert (co.) prof. Renaat De Sutter (wp 1) Ruchita Ingle (wp 1) Bjorn Verhofstede (wp 4) Jeroen De Waegemaeker (wp 5) Sally Lierman (wp 5) David Verhoestraete (wp 5)

UGent - afdeling landschapskunde prof. Veerle Van Eetvelde (wp 3) Tim Van Beveren (wp 3) Rebekka Dossche (wp 3)

UA - departement biologie prof. Patrick Meire (wp 2) Jan Staes (wp 2)

studiebureau Omgeving Guy Vloebergh (wp 6) Björn Bracke (wp 6) Pieter Van den Broeck (wp 6)

KULeuven - afdeling bos, natuur en landschap prof. Hubert Gulinck (wp 5) Valerie Dewaelheyns (wp 5)

VUA - instituut voor milieuvraagstukken prof. Laurens Bouwer (wp 1) Hans De Moel (wp 1) Elco Koks (wp 1)

HOGENT - school of arts Sylvie Van Damme (wp 5) Pieter Foré (wp 5)

CcASPAR: DE ACADEMISCHE PARTNERS

(groepsfoto CcASPAR-team)

CcASPAR: EEN INTER- EN TRANSDISCIPLINAIR ONDERZOEK

3. DE BEVINDINGEN: KLIMAATADAPTATIE IN VLAANDEREN = RUIMTELIJKE UITDAGING!

KLIMAATPROBLEMATIEK: EEN MONDIALE TEMPERATUURSTIJGING

(bron: Barker et. al., 2008)

MAAR DEZE TEMPERATUURSTIJGING IS REGIONAAL GESPREID!

(bron: Van Lipzig, ccaspar-congres 2012)

OOK IN VLAANDEREN EEN REGIONALE SPREIDING

(bron: Van Lipzig, ccaspar-congres 2012)

CCLM opwarming 2030

MAAR NAAST EEN GLOBALE STIJGING IS KLIMAATVERANDERING EEN VERHAAL VAN EXTREMEN EN VARIATIE

(bron: naar Smits et.al., 2000)(bron: IPCC, 2000)

ANTROPOGENE FACTOR: KWETSBAARHEID IFV LANDGEBRUIK

(bron: Feenstra et.al., 1998)

(bron: IPCC, 2000)

KWETSBAARHEID: WATERSTRESS - CASUS FREATISCH GRONDWATER

(bron: www.worldwatercouncil.org)

KWETSBAARHEID: WATERSTRESS - CASUS FREATISCH GRONDWATER

(bron: CcASPAR, 2012)

KWETSBAARHEID: WATERSTRESS - CASUS FREATISCH GRONDWATER

onbenut infiltratiepotentieel in mm/jaar (bron: CcASPAR, 2012)

KWETSBAARHEID: WATERSTRESS - CASUS FREATISCH GRONDWATER

(bron: CcASPAR, 2012)

KLIMAATADAPTATIE: VRAAGT OM EEN RUIMTELIJKE BELEID...

Oude wijn in nieuwe zakken;Infiltreren, vasthouden, bergen, afvoeren,…

maar beleid ruimtelijk differentiëren;Betere inzet van middelen + belangrijke grondwatervoedingszones prioriteren

EN ONTWERPEND ONDERZOEK NAAR NIEUWE LANDSCHAPPEN + ACHTERLIGGENDE DENKKADERS

(bron: CcASPAR, 2012)ONTWERPEND ONDERZOEK KEMPEN

EN ONTWERPEND ONDERZOEK NAAR NIEUWE LANDSCHAPPEN + ACHTERLIGGENDE DENKKADERS

4. CcASPAR IN DE MEDIA EN CcASPAR-VALORISATIES

CcASPAR IN DE MEDIA (17 en 18 december)

10 • BINNENLAND • DE MORGENdinsdag 18 december 2012

GenetischgewijzigdemaïsookophetveldgroterdangewonebruSSel — Genetisch gewijzigde maïs-planten worden in het veld groter dangewonemaïs. Dat blijkt uit een veldproefvan het Vlaams Instituut voorBiotechnologie (VIB), die in mei inWetterenvan start ging.Doel is achterha-len of de ggo-maïs voor een hogereopbrengst per hectare kan zorgen.Hetgaatomplantenmeteenverhoogde

productie van het enzym GA20-oxidase.Dat enzym is betrokken bij de aanmaakvan een plantenhormoon dat de groei enstrekkingvanplantencellenstimuleert. Invergelijkingmetdecontroleplantenophetveld zijn de bladeren van de genetischgemanipuleerde maïsplanten 30 tot 60procent langer. De ggo-gewassen zijn ookbijna40procentgroter:ongeveer 145cen-timeter, tegenover 105centimeter voordecontroleplant.Demetingen in het veld bevestigen eer-

dere laboratoriumresultaten in serres.Volgens onderzoeker Dirk Inzé tonen deresultatenaan“datveldproevennoodzake-lijk zijnomnieuwe inzichten te verwerveninontwikkelingsprocessenvanplanten”.Develdproef met het maïs wordt herhaald in2013en2014.Demaïsplantenzullendan inverschillende dichtheden worden aange-plant om te achterhalen of de genetischgewijzigde gewassen voor een hogereopbrengst perhectarekunnenzorgen.Verschillende milieuorganisaties zijn

minder te spreken over de veldproef. Zijvrezen dat de ggo-gewassen de natuur enbiologische landbouw kunnen beschadi-gen. (Kvdp)

ImagoVlaamseboergaateropvooruit, reputatiebioachteruitbruSSel — Het imago van de Vlaamselandbouwergaateropvooruit. Hetcliché-beeldvandeklagendeboer isminderhard-nekkig. Landbouwers worden door depublieke opinie over het algemeen vooralbeschouwd als harde werkers die weinigverdienenengoedmetdierenomgaan.Datblijkt uit een enquête bij 809 VlamingendoordeUGent inopdrachtvanhetVlaamsinfocentrum land- en tuinbouw (VILT).Opvallend is dat de biologische land-

bouwhetmeermoetontgelden. Biowordtminder gezien als gezonder dan voedseluitde traditionele landbouw.Ookdeover-tuiging dat de hele landbouwmoet over-schakelen opbio verliest terrein.De landbouwer krijgt in het algemeen

eenscorevan7,5op10. “Vlamingenvindende kloof tussen boer en burger nog steedste groot”, zegt professor Gino Verleye vande UGent. Een kwart van de ondervraag-denvindtookdatdeboerennietzorgvuldigomgaan met pesticiden. 9 op de 10 vindthet niet kunnen dat er voedsel verspildwordt. Ruim de helft van de ondervraag-denzegtdanweerdatboerengeeneerlijkeprijs krijgen voor hunproducten. (Kvdp)

Thyssen: ‘RetournaarWetstraatniet aandeorde’bruSSel — Marianne Thyssen (CD&V)vindt een regering-Thyssen I “een non-issue”. Vicepremier Steven Vanackere(CD&V) verklaarde dit weekend nochtansop RTBF voorstander te zijn van een rege-ring onder leiding van zijn gewezen voor-zitster.Vanackerelieteerderalverstaandathijgeenregering-DiRupoIIwilin2014.“EenretournaardeWetstraatisnietaandeorde”,zegt Thyssen. “Wehebben al een regering.En ik ben zeer tevreden in het EuropeesParlement.Mijnagenda is overvol.”Hoemoetenwedeuitspraakvandevice-

premierdaninterpreteren?“VanackerewilgraageenregeringmetopnieuweensterkeCD&V. Hij noemde dat wellicht een‘Thyssen I’ omdat ik bij de verkiezingen in2010dekar trok.” (JvH)

Antwerpsehavenbazengaanindeclinchviaadvertentie

Jeroen VAn horenbeekBrussel

HavenbaasFernandHuts valt hetAntwerpseHavenbedrijf frontaalaan. ‘Buitenlandsebedrijvenstaanbovendewet’, verkondigtdeCEOvanKatoenNatie viapaginagrote advertenties inverschillendeVlaamsekranten.

“Sponsort de Antwerpenaar twee buiten-landse staatsbedrijven?” Die titel staatbovenaandeadvertenties.Hutsuitvervol-genszwarebedenkingenbijdeaanpakvanhetGemeentelijkHavenbedrijfAntwerpen(GHA).De topmanvande logistiekegroepKatoen Natie is hard. “Er moet gekozenworden. Ofwel subsidiëren we de staats-bedrijven van Singapore en Dubai. Ofwelinvestereninonzehaven,onzestadenonzebevolking inAntwerpen.”Het probleem: twee grote container-

behandelaars in de haven, PSA en DPWorld,moeten respectievelijk 35,5 en 15,6

miljoeneuroboetebetalenaanhethaven-bestuur. Ze hebben de afgelopen vier jaarhun trafiekprognosesniet gehaaldophunterminals. Het Havenbedrijf had die boe-teclausuleopgesteldbijde toekenningvande terminalconcessies in 2004. Maar nuwil het Havenbedrijf de boetes voor dietweewereldspelers–PSAiseigendomvanSingapore,DPWorldvanDubai–drastischverlagenof zelfs kwijtschelden.

Twee maten en gewichtenDe haven gebruikt twee maten en tweegewichten, reageert Huts. De havenbaaspikt het niet dat boetes bij sommigehavenbedrijven wel, en bij andere nietworden geïnd. Zijn eigen Katoen Natiemoest onlangs een boete van 326.000euro betalen omdat het niet genoeg goe-deren verhandelde. Ook de contractenmetDPWorldenPSAzijndaarover “glas-helder", klinkt het. Ze hebben de afge-sproken volumeverplichtingen nietgehaald.Het is dusnietmeer dan logischdat ze hun boetes betalen. Volgens Huts“subsidieert” de haven anders buiten-

landse staatsbedrijven. Terwijl het geldnodig is voor investeringen hier. “Deinningheeft ookeenmaatschappelijkeensociale dimensie. Nu lijken buitenlandsebedrijvengewoonbovendewet te staan.”Hethavenbestuurvindtdekritiekonte-

recht. “De vooruitzichten uit 2004 zijndoorde crisis achterhaald”, verduidelijkteenwoordvoerder fel. “Daaromwillenweze aanpassen.We leven in een zeer com-petitieve context. Er zijn heel veel goedehavens inNoordwest-Europa.Daar speelt

eenstukonderlingecompetitie. Inanderehavensbestaanvaakgeenverplichtingenrondvolumes.”Lees: deAntwerpsehavenwil die grote,weliswaar, rijke spelersniette veel voor het hoofd stoten omdat zebang zijn dat hun rederijklanten verhui-zen naar naburige havens. “Overigens:ook de groepKatoenNatie heeft genotenvanheelwat gunstige kwijtscheldingen.”Vandaagkomtderaadvanbestuurvan

het Havenbedrijf samen. Een mogelijkeaanpassing van de boetes zal daar uit-voerig besprokenworden.

ActiesHuts kondigt alvast acties aan. Hij over-weegt desnoods een klacht in te dienenbij de Europese Commissie wegens ver-boden staatssteun van het havenbestuuraan de twee containerbehandelaars. Hijbeklaagt zich zijn dure advertentiecam-pagne alvast niet. “Ik vond het demoeitewaardomopdezemaniermijnstandpuntmet al de nuances en finesse mee tedelen.” En nog: “Als Antwerpenaarmoetje iets overhebben voor je stad.”

‘Ofwel subsidiërenwe de staatsbedrijvenvan Singapore enDubai. Ofwel investerenwe in onze haven, onzestad en onze bevolkingin Antwerpen’FernAnd hutSCeo van Katoen natie

● Een schipwordt gelost aan het Deurganckdok. Het havenbestuurwil boetes van twee containerbehandelaars verlagen of schrappen. © BoB van mol

ArtsenZonderGrenzenheeftdringendgeldnodigSArA VAndekerckhoVeBrussel

DerecentebezuinigingenopontwikkelingssamenwerkingspelenArtsenZonderGrenzenparten.Via eennieuwecampagnehooptdeorganisatiesnel denodige fondsen te vinden.‘Denodenzijn enorm’, zegtvoorzitsterMeinieNicolai.

Met de slogan ‘Als het niet dringendwas,zouden we het niet vragen’ wil ArtsenZonderGrenzen(AZG)deBelgischebevol-kingoproepenomgeldtestorten.“Erstaanheel veel internationale projecten onderfinanciëledruk”,zegtMeinieNicolai,voor-zitster van AZG in België. “Ook projecten

die niet altijd de media halen, maar welbroodnodig zijn.”2012waseenmoeilijk jaarvoordeorga-

nisatie. Enerzijds waren er heel veelgewelddadige conflicten, grotevluchtelingenstromen en humanitairenoodsituaties, anderzijds beslisten heelwat regeringen door de financieel-econo-mische crisis om te besparen op ontwik-kelingssamenwerking. “Niet alleen inonsland trouwens”, zegtNicolai. “In Portugalof Italië zijn de maatregelen nog drasti-scher.”DeBelgischebesparingkostteAZG1miljoen euro.DoordebezuinigingenmoetAZGmoei-

lijkekeuzesmaken. “Eenaantalprojectenzullen we vroeger dan verwacht moetensluiten, andere worden definitief stopge-zet. Onder meer in Ethiopië, Burundi enZuid-Afrikasneuvelenerenkeleprojecten.Op zich is dat niet uitzonderlijk, maar nu

gaat het echt om noodzakelijk keuzeszodatwetochopdeurgentieskunnenblij-venwerken.”Dieurgentieszijnnietaltijdevenbekend

bij het grote publiek. In Zuid-Soedan bij-voorbeeld ondersteunt de organisatie170.000 vluchtelingen. “En de situatie zaldaar in2013wellichtnietveranderen”,zegtBart Janssens, directeur operaties.“Hetzelfdegeldtvoorde instabiliteit inhetnoorden van Mali, het oplaaiend geweldinOost-Congoenhet toenemendeconflictin Syrië.”UiteenstudievanhetbureauDedicaties

blijktdatdeBelgennietaltijdevengoedopde hoogte zijn van de humanitaire nood-situaties waar organisaties zoals AZGactief zijn. “We vinden het belangrijk omde bevolking hier bewust van te maken”,zegt Nicolai. “Het is niet omdat een con-flict de media niet haalt, dat er geen pro-blemen zijn. De noden zijn enorm.”Concreet heeft AZG nog 2,5 miljoen

euro nodig om hun budget van 29,5 mil-joeneurotehalen.Eencampagnemetaffi-ches in vijf Belgische steden (Brussel,Antwerpen,Gent,LuikenCharleroi),maarook advertenties in de pers moeten deBelgen financieel over de streep trekken.“Vooronsishetdeuitdaginghulpteblijvenbieden bij conflicten die dikwijls erg poli-tiekencomplexzijn”,benadruktJanssens.“Wekunnendaarniet inslagenzonderdefinanciële autonomie die onze onpartij-digheid garandeert.”

euro heeft Artsen Zonder Grenzennog nodig omhun budget van29,5miljoen euro te halen

2,5miljoen

Topman Katoen Natie klaagt aanpak van Antwerps Havenbedrijf aan

BINNENLAND • 11DE MORGEN • dinsdag 18 december 2012

Doe uzelf of iemand anders1 maand De Morgen cadeau

Wij doen er sowieso1 maand gratis bovenop

Ja, ik neem een cadeau-abonnement voor maar €29,90❑1. Mijn gegevens:

2. Mijn krant is: ❑ voor mezelf (ga naar 3)❑ een vriend(in), vul hier de gegevens in van uw vriend(in):

2 maanden De Morgen voor maar €29,90 i.p.v. €79 in de winkel, -62% korting! + gratis De Morgen digitaal op pc, tablet en smartphone.

4. Mijn abonnement start:❑ onmiddellijk (dit kan enkele dagen duren, tip: online intekenen gaat vlugger)

❑ ..........…. / …........... / 201.......... (uiterlijk 2 maanden na vandaag)

5. Print uw cadeaubon af op www.demorgen.be/cadeauIk betaal nu nog niets, thuis krijg ik een betaalformulier.

1+1 CADEAUBON:

Aanbod maar geldig tot 31/12/2012 enkel in België. Niet van toepassing voor (af)lopende abonnementen op hetzelfde adres gedurende de laatste driemaanden. Katernen en bijlagen onder voorbehoud van wijzigingen. Uw gegevens worden opgenomen in het bestand van de Persgroep Publishing nv Brus-selsesteenweg 347 1730 Asse. Deze worden gebruikt voor het beheer van uw abonnement, administratie, marketing en onderzoek. Zij kunnen ook gebruiktworden voor directmarketing. Wenst u dit niet? Vink dan O neen. Zij kunnen ook worden doorgegeven aan partners. Wenst u dit niet? Vink dan O neen. Uhebt recht op toegang/verbetering van deze gegevens.

2955

www.demorgen.be/cadeau

> Mijn e-mail voor mijn gratis digitale krant + exclusieve abonneevoordelen

Naam: Voornaam:

Straat: Bus:Nr:

Postcode: Gemeente:

Geboortedatum: / / Tel/GSM: /

E-mail:

VM

3. Kruis aan hoe u of uw vriend(in) de krant wil krijgen:❑ via de postbode/koerierdienst thuisgeleverd

❑ via een vaste rondeman thuisgeleverd

❑ via een vaste krantenwinkel af te halen

Naam, adres, (telnr.) rondeman/krantenwinkel:

demorgen.be/cadeauDe Morgen CadeauPB 600, 1730 Asse

REAGEER NU EN BESPAAR €49, AANBOD MAAR GELDIG TOT 31 DECEMBER

Fax deze bonnaar 02/454.28.32

> Mijn e-mail voor mijn gratis digitale krant + exclusieve abonneevoordelen

Naam: Voornaam:

Straat: Bus:Nr:

Postcode: Gemeente:

Geboortedatum: / / Tel/GSM: /

E-mail:

VM

✃

Print nu uw cadeaubon:demorgen.be/cadeau

Interview Wetenschappers waarschuwen voor gevolgen klimaatverandering in Vlaanderen

mag geloven dat de kli-maatverandering ver vanuwbed plaatsvindt.Maarwanneer op een storm-achtige dag in de nabijetoekomst uw bedmee-

drijft met de baren,moet u niet gaanklagen bij Georges Allaert, professorruimtelijke ordening aan de UGent.Samenmet twintig andere vorsers vanhet onderzoeksteamCcASPAR boogAllaert zich over de effecten van de kli-maatverandering in Vlaanderen. Navier jaar hebben ze hun aanbevelingenklaar. Hun boodschap voor de overheiden de burger is er één van urgentie.Vandaag presenteren ze hun bevindin-gen op een congres in Gent.

Komen de effecten van de aardopwar-ming zo snel aan de deur kloppen?Georges Allaert: “Enkele jaren geledenwaren er al een paar signalen,maar diezijn nu veel sterker.We zijn ons veelbewuster van het fenomeen van de kli-maatverandering en de effecten ervanvoor Vlaanderen. Ten eerste zal de zee-spiegel stijgen – tot 2meter tegen 2100.Tegelijk valt ermeer neerslag, vooral indewinter. Ten derde neemt het aantal

superstormen toe. Ten slotte krijgenvoornamelijk de Kempen temakenmettoenemende droogte, waardoor de rivie-ren en het grondwater opdrogen.Wemoeten iets doen omdie evoluties hethoofd te bieden. Hoe langermenwacht,hoemoeilijker én duurder het zal zijnommet veerkrachtige oplossingen tekomen. Daarbij is een gebiedsgerichteaanpak nodig, want de kust en deKempen, die amper 150 kilometer vanelkaar liggen, ervaren heel andere effec-ten van de klimaatverandering.”

Watmoetenwe dan doen?De dijkenverhogen?“Dat is geen oplossingmeer, tenzijmis-schien op de korte termijn. Door de stij-ging van de zeespiegel zullenwe groterevloedgolven kennen. Daaromkijkenwenaar de duinen: diemoeten breder enhoger. De technologie omdat te doenbestaat. Daarnaastmoetenwe in de pol-dersmeerwater kunnen opvangen,door slikken en schorren bijvoorbeeld.We kunnen de natuur gebruiken omons tegen natuurgeweld te beschermen.“Wij hebben als wetenschappers ons

onderzoek geleverd, het is nu afwachtenof de politiek haar nek zal uitsteken en

onze bevindingen zal omzetten inbeleid. De politiek zalmoeten beslissenom steden en havens tegen overstro-mingen te beschermen. Ik denk aanAntwerpen. De stad blijft groeien, overtwintig jaar wonen er 700.000mensen.Daarommoetenwe de structuur van destad herbekijken.Men zegt nu: wegroeien vooral aan het zuiden van destad.Maar daar bevinden zichwelenkele grote rivieren, zoals de Rupel enandere zijrivieren van de Schelde.”

Is Antwerpen zo kwetsbaar?“In de havengebieden op Linker- enRechteroever bevinden zich enorm veelbedrijven. Als de Schelde overstroomt,zal dat een gigantisch economisch ver-liesmet zichmeebrengen. De klimaat-verandering is niet alleen een ecolo-gisch probleem,maar heeft ookmaatschappelijke en economischegevolgen. De stad Antwerpen en deregio errond zullen door de klimaatver-andering anders ingerichtmoetenwor-den. OokGent, Brugge enOostende zijnkwetsbaar door hun ligging.”

Er is geen tijdmeer?“Tegen 2030-2050 zullen de problemenbeginnen,maarwemoeten nu al ietsdoen. Duinen bieden een robuustebescherming tegen overstroming,maar

een duin aanleggen en laten groeienneemt al snel tien tot twintig jaar inbeslag. Daarommoetenwe nu in actieschieten. Als alles weggespoeld is, kunje het probleemnietmeer oplossen.”

Dat klinkt zeer onheilspellend.“De steden zijn zich nog niet echtbewust van het probleem. Daar is hetnog business as usual, terwijl het tijd isvoor een sense of urgency. Tochwillenwe geen doemscenario verkopen.Wehoeven geen schrik te hebben voor hetwater,maarwe zullen het welmoetenkunnen opvangen. Ik ben optimistisch,want het is nog niet te laat. De herin-richting van Vlaanderen zal iets kosten,maar dat zal zichzelf terugverdienen.De zaken op hun beloop laten, is veelduurder door de schade en het econo-mische verlies.”

Vlaanderen is nu slecht ingericht?“Vlaanderen is zeer klein en bezaaidmet dorpen. Er is een enorme versnip-pering van de ruimte. Daardoor iswatersnood nietmeer beheersbaar. Er iseen andere ruimtelijke ordening nodig.Dat zie je nu al: vorig jaarwaren er in deDenderstreek grote problemen. Dat kanzich herhalen. Gelukkig hebbenwe hiernog geen Katrina en Sandymeege-maakt,maar dat zal nog komen.Superstormen zullen er ook bij ons zijn.En ze zullen even verrassend zijn als inNewYork. Daar hadden ze ook nooitgedacht dat Sandy zo verwoestend zoutoeslaan.Wemoeten ons daartegenwapenen. De herinrichting vanVlaanderen zou één van de topprioritei-tenmoeten zijn van Vlaanderen inActie.”

Kortrijk

Gent

AntwerpenOostende

Grafiek DeMorgen Bron Vlaamse Overheid

Overstromingsgevoelige gebieden● Mogelijk overstromingsgevoelig● Effectief overstromingsgevoelig

‘Wemoetenonswapenen tegen superstormen’Met dehuidige ruimtelijke ordening inVlaanderen zijnweeen vogel voor de kat. De zeespiegel stijgt, er valt almaarmeer neerslag en zonder extra bescherming dreigt hetwassendewater onze steden enhavensweg te spoelen. Eris nú actie nodig, zeggen onderzoekers vandeUniversiteitGent. TimF. VanderMensbrugghe

Georges Allaert(UGent): ‘Gelukkighebbenwe hier noggeen Katrina enSandymeegemaakt,maar dat komt nog’

U

VALORISATIERAPPORTEN vr 1 De Sutter, R., Ingle, R., Verhofstede, B., Allaert, G. ,de Moel, H., Bouwer, L., Stragier, F., Staes, J., Van Beveren, T., Van Eetvelde, V., 2011. Integratierapport over ruimtelijke effecten van klimaatverandering in Vlaanderen, met een toets vanuit de Nederlandse ervaringen, CcASPAR: Valorisatierapport 1, Universiteit Gent, Vrije Universiteit Amsterdam en Universiteit Antwerpen.

vr 2 De Moel, H., Koks, E., Dekkers, J., Lassche, R., Bouwer, L. , 2012. Methods for future land-use projections for Flanders. CcASPAR: Valorisatierapport 2, Vrije Universiteit Amsterdam.

vr 3 Van Beveren, T., Dupont, L., Van Eetvelde, V., 2012. Overzichtsrapport van mogelijke aanpassingen aan Vlaamse land-schapsclassificatie in relatie tot klimaatverandering, IWT/SBO onderzoeksproject CcASPAR: Valorisatierapport 3, Univer-siteit Gent, Vakgroep Geografie.

vr 4 Staes, J., Meire, P., 2013. Overzichtsrapport van mogelijke aanpassingen aan het Vlaams ecologisch netwerk in relatie tot klimaatverandering, IWT/SBO onderzoeksproject CcASPAR: Valorisatierapport 4, Universiteit Antwerpen, onderzoeks-groep Ecosysteembeheer.

vr 5 Van den Broeck, P., Bracke, B., Kustermans, C., 2012. Planning voor een sociaal-ecologische transitie. Overzichtsrap-port betreffende instrumenten en governance om te anticiperen op de effecten van klimaatverandering in het ruimtelijk beleid, IWT/SBO onderzoeksproject CcASPAR: Valorisatierapport 5, OMGEVING cvba.

vr 6 Verhofstede, B., Allaert, G., 2013. Theoretisch kader en impacten als gevolg van klimaatverandering in relatie tot de structuren van menselijke activiteit in Vlaanderen, IWT/SBO onderzoeksproject CcASPAR: Valorisatierapport 6, Universiteit Gent, Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning

VALORISATIERAPPORTEN vr 7 De Waegemaeker, J., Lierman, S., Verhoestraete, D., Foré, P., Verhofstede, B., Allaert, G., Van Damme, S., 2012. Een klimaatadaptatiestrategie voor de Kust, IWT/SBO onderzoeksproject CcASPAR: Valorisatierapport 7, Universiteit Gent – Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning, School of Arts – Biowetenschappen en Landschapsarchitectuur.

vr 8 Dewaelheyns, V., Foré, P., Van Damme, S., Gulinck, H., 2012. Een klimaatadaptatiestrategie voor de Kempen, IWT/SBO onderzoeksproject CcASPAR: Valorisatierapport 8, KU Leuven, Hogeschool Gent.

vr 9 Dossche, R., Van Eetvelde, V., 2012. KASPAR – Atlas en interactief didactisch model voor klimaatswijzigen en –im-pacten in Vlaanderen, IWT/SBO onderzoeksproject CcASPAR: Valorisatierapport 9, Universiteit Gent, Vakgroep Geografie.

vr 10 Ingle, R., De Sutter, R., Bouwer, L., De Moel, H., Koks, E., 2013. Integrated spatial and hydrological modelling as coupled tools for development of an adaptation vision, IWT/SBO onderzoeksproject CcASPAR: Valorisatierapport 10, Uni-versiteit Gent en Vrije Universiteit Amsterdam. Partim 10a. Effect of climate change and land use changes on hydrological drought (Universiteit Gent). vr 10 Ingle, R., De Sutter, R., Bouwer, L., De Moel, H., Koks, E., 2013. Integrated spatial and hydrological modelling as cou-pled tools for development of an adaptation vision, IWT/SBO onderzoeksproject CcASPAR: Valorisatierapport 10, Univer-siteit Gent en Vrije Universiteit Amsterdam. Partim 10b. Effect on spatial adaptation measures on flood risk in the coastal area of Flanders (Vrije Universiteit Amsterdam)

vr 11 Lierman, S., Allaert, G., 2013. Congres CcASPAR – Klimaat in Vlaanderen als ruimtelijke uitdaging, IWT/SBO onder-zoeksproject CcASPAR: Valorisatierapport 11, Universiteit Gent – Afdeling Mobiliteit en Ruimtelijke Planning.

HET CcASPAR-BOEK

SLEUTELKWESTIES- klimaatadaptatie is gebiedsgericht maatwerk- klimaatadaptatie als herinrichtingsopgave

- het ruimtelijk gezag van de fysische structuur

- de kracht van groenstructuren

DE STANDAARD | 13-14 april 2019

BEDANKT VOOR DE AANDACHT EN INTERESSE!(WWW.CCASPAR.UGENT.BE)