Herontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT.

53
HERONTWERP VAN LEERPRAKTIJKEN MET INZET VAN ICT MASTEROPLEIDING LEREN & INNOVEREN 11 DECEMBER 2015 | @JEROENBOTTEMA

Transcript of Herontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT.

PowerPoint-presentatie - Herontwerp van leerpraktijken met inzet van ICT

Herontwerp van leerpraktijken met inzet van ICT masteropleiding leren & innoveren11 december 2015 | @jeroenbottema

1

NMC (2014)

2

Crossover learningLearning through argumentationIncidental learningContext-based learningComputational thinkingLearning by doing science with remote labsEmbodied learningAdaptive teachingAnalytics of emotionsStealth assessment

3

1. Debat over ICT & onderwijs

2. Blended learning

3. Ontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT: een kwestiekiezen.

Deze masterclass staat in het teken van technologie, in de context van betekenisvol leren. Deze werksessie heeft als titel: het herontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT.

Vandaag gaan we met elkaar ontwerpeisen formuleren voor betekenisvolle inzet van ICT in leerpraktijken. Wij hebben hiervoor een aantal artikelen over blended learning gelezen en besproken, maar we kunnen ook putten uit de kennis die we de voorgaande masterclasses hebben opgedaan. Jullie gaan straks aan het werk, de opbrengsten bespreken we gezamenlijk, ik kijk waar ik wat kan aanvullen, met als doel jullie handvatten te geven voor het ontwerpen met onderwijs met inzet van ICT.

[vraag] Nu zijn jullie toevallig bezig met een onderwijsontwerp. Wie van jullie neemt ICT mee in het ontwerp?

Ik wil deze sessie ook aangrijpen om elkaar bij te praten over ICT en onderwijs, vanuit het perspectief van betekenisvol leren. De technologische ontwikkelingen gaan snel en zijn van invloed op hoe leraren lesgeven en lerenden leren. En dat gaat niet zonder spanning: in het onderwijs lopen wij steeds achter, en is het een enorme opgave om technologie ten volle te benutten voor het ondersteunen van het leren.

Daarom wil ik deze werksessie starten met een beperkte weergave van het debat over ICT en onderwijs, om jullie een beeld te geven waar we nu staan. [klik]

Om vervolgens te praten over blended learning. Blended learning krijgt veel aandacht, en met name als denkkader voor betekenisvolle inzet van ICT. [klik]

Dan gaan we aan de slag en gaan we ontwerpeisen genereren, ordenen, en tijdens het bespreken van deze ontwerpeisen geef ik op een aantal aspecten een extra toelichting. 4

OECD, 2015

Maar eerst een korte weergave van het debat over ICT en onderwijs. Er wordt heel veel onderzoek gedaan naar de inzet van ICT in het leren en lesgeven, zowel op het terrein van betekenisvol leren als op het terrein van implementatie, effectief innoveren. Het gaat daar eigenlijk steeds om de vraag: is de inzet van ICT effectief?

Nou, het OECD-rapport Students, Computers and Learning: Making The Connection dat in september verscheen gaf aan: [klik]5

@OECD

dat ondanks de investeringen die scholen doen in ICT, dit niet leidt tot verbeteren van het leren. [klik]6

Andreas Schleicher:Students who use computers moderately at school tend to have somewhat better learning outcomes than students who use computers rarely.But students who use computers very frequently at school do a lot worse in most learning outcomes, even after accounting for social background and student demographics.

Andreas Schleicher, directeur onderwijs bij de OECD, vat het als volgt samen. Leerlingen die de computer vaak gebruiken op school presteren slechter! 7

Ensuring that every child reaches a baseline level of proficiency in reading and mathematics will do more to create equal opportunities in a digital world than solely expanding or subsidising access to high-tech devices and services (OECD, 2015).

Je kan beter investeren in taal en rekenen, dan alleen in ICT. 8

Slechtere schoolprestaties door meer computer-gebruik (NOS.nl)

Schools wasting money on computers for kids (CNBC.com)

Are iPads in schools a waste of money? OECD report says yes (Theage.com)

Nu, dit rapport leidde tot een aantal interessante krantenkoppen, die vervolgens viral gingen via social media en koren op de molen zijn van criticasters als het gaat om de inzet van ICT in het onderwijs. 9

To conclude that the more children use technology the lower their grades will be, is tenuous at best, and at worst absolutely misleading(Steve Wheeler)

Wel is het belangrijk dat dergelijke conclusies gebaseerd zijn op correlaties(Pedro de Bruyckere)

De boodschap van het rapport is uiteindelijk genuanceerder, en bovendien is het belangrijk om te weten op basis waarvan dergelijke uitspraken gedaan worden. Zo betreft het in dit rapport om zogenaamde correlaties. Het gaat hier te ver om de statistiek er bij te pakken, maar wat we wel weten is dat effecten op leerprestaties afhankelijk zijn van heel veel variabelen. En ICT is een hulpmiddel, zal op zich zelf niet bijdragen aan het verbeteren van leren. Maar dat wisten we eigenlijk al.

10

Hattie, 2009

Wie kan ons iets vertellen over de effectiviteit van interventies op leerprestaties van lerenden?

Hoewel je ook bij deze bron een discussie over de statistiek kan voeren. Hattie. Martin Valcke, onze volgende gastexpert, legt het ook uit.11

Klasse, 2014

12

tenzij ze netjes ingebed worden in een leerweg.

En die laatste zin is belangrijk! Tenzij! Mits. 13

Als je ict goed toepast, werkt het wl (Toine Maes, Kennisnet)

ICT is een hulpmiddel om het leren en lesgeven te ondersteunen. En als je dat goed doet, stelt Toine Maes, directeur van Kennisnet, dan heeft het weldegelijk effect. 14

Kennisnet, 2013

Kennisnet heeft de afgelopen decennia veel onderzoek mogelijk gemaakt naar de inzet van ICT in het onderwijs. En op basis van hun onderzoeken geven zij aan dat mits goed ingzet ICT kan leiden tot meer rendement.

Inzet van ICT bij leren en lesgeven verbetert aantoonbaar de motivatie, de leerprestatie, en de leersnelheid van lerenden. Bovendien levert het voor docenten ook veel op. Leraar bespaart tijd en schoolleider krijgt meer inzicht in de presentaties.

15

4W.kennisnet.nl

Kennisnet is een rijke bron wat betreft onderzoek en ICT, en ik raad jullie dan ook allemaal aan om kennis te namen van het tijdschrift 4W. In dit tijdschrift staan onderzoeken beschreven naar de evidentie van de effecten van ICT. Weten wat werkt en waarom! 16

Kiezen voor gepersonaliseerd leren is kiezen voor computers(Alfons ten Brummelhuis)

Alfons ten Brummelhuis, hoofd onderzoek bij Kennisnet, jullie komen hem in virtuele vorm nog tegen in semester 2, is stellig. Als er evidentie is dat ICT niet bijdraagt aan het verbeteren van leren, dan ook niet doen! Maar als er wel evidentie is dat ICT werkt, hoe komt het dan dat zoveel docenten ICT nog maar met mondjesmaat inzetten? Ten Brummelhuis geeft aan dat in de roep om gepersonaliseerd onderwijs ICT onlosmakelijk verbonden is. 17

Vanuit de maatschappij, ouders, lerenden zelf, komt steeds meer de vraag om maatwerk, het onderwijs moet zoveel mogelijk recht doen aan verschillen. Ten Brummelhuis geeft aan dat de inzet van ICT hierbij vanzelfsprekend is. Ten Brummelhuis beschrijft drie vormen van gepersonaliseerd leren, waarbij het steeds gaat om de vraag: wat leert de lerende, hoe, waar en wanneer. Dat zijn de keuzes die gemaakt kunnen worden. De leraar kan deze keuzes maken. De lerende kan deze keuzes maken. En er zijn allerlei tussenvormen. Waar ligt de sturingsverantwoordelijkheid: zelfstandig werken, zelfstandig leren en zelfverantwoordelijk leren.

Nu de inzet van ICT: het hulpmiddel. Bij de leraargestuurde variant betekent dat je ICT de keuzes laat maken. Het wordt een programmagestuurde variant. Lerenden werken met adaptieve software (bijvoorbeeld Taalzee, Rekentuin) die zich aanpassen aan het tempo en niveau van de leerlingen.

Heel simpel geformuleerd: als een leerling bij het oefenen de antwoorde goed heeft, dan maakt het systeem de oefeningen moeilijker, heeft de leerling een serie antwoorden fout, dan worden de oefeningen iets makkelijker. Het systeem sluit als het ware aan bij de zone van naaste ontwikkeling. Bovendien geeft de software direct feedback, en dat is heel belangrijk. Een docent kan in de praktijk differentiren tussen 2, 3 leerlingen? ICT kan differentieren met 30 leelringen te gelijk! Bovendien krijgt de docent overzicht van de prestaties van zijn leelringen en kan besluiten om extra instructie te bieden.

Let op! Dit kan alleen bij onderwerpen waar we eigenlijk alle stappen van een leerweg in beeld hebben.

Conclusie: in dit soort gevallen is ICT dus effectiever dan de docent. Automatisering van het onderwijs is in deze context mogelijk, en de techniek kan ons echt helpen in het maken van keuzes

Er is minder bekend over de opbrengsten als het gaat om de inzet van ICT bij de leerlinggestuurde variant: het ondersteunen van zelfstandig leren en zelfgestuurd leren met behulp van ICT. Leerlingen die een hoge mate beschikken over zelfregulatie en ICT inzetten presteren goed! Leerlingen die deze sturingsverantwoordelijkheid niet goed aankunnen gaan in ieder geval niet zomaar beter presteren door inzet van ICT. Wat we wel weten is dat ICT allerlei nieuwe vormen van gepersonaliseerd leren mogelijk maakt, we weten alleen nog weinig over de leeropbrengsten.

18

Heel simpel geformuleerd:

Bijvoorbeeld: als een leerling bij het oefenen steeds de goede antwoorden geeft, dan kan het systeem op basis van deze data de oefeningen wellicht wat moeilijker maken. Heeft de leerlingen de antwoorden fout, dan kan het systeem de opdrachten iets eenvoudiger maken. Bovendien kan het systeem op basis van het gedrag variren in soorten oefeningen.

Let op! Dit kan alleen bij onderwerpen waar we eigenlijk alle stappen van een leerweg in beeld hebben.

Bovendien geeft de software direct feedback, en dat is heel belangrijk. Een docent kan in de praktijk differentiren tussen 2, 3 leerlingen? ICT kan differentiren met 30 leerlingen te gelijk!

Bovendien krijgt de docent overzicht van de prestaties van zijn leerlingen en kan besluiten om extra instructie te bieden.

Hoe meer er bekend is over het leergedrag van leerlingen, hoe beter het leermateriaal op individuele behoeften en voorkeuren kan worden afgestemd.

Conclusie: in dit soort gevallen is ICT dus effectiever dan de docent. Automatisering van het onderwijs is in deze context mogelijk, en de techniek kan ons echt helpen in het maken van keuzes

Er is minder bekend over de opbrengsten als het gaat om de inzet van ICT bij de leerlinggestuurde variant: het ondersteunen van zelfstandig leren en zelfgestuurd leren met behulp van ICT. Leerlingen die een hoge mate beschikken over zelfregulatie en ICT inzetten presteren goed! Leerlingen die deze sturingsverantwoordelijkheid niet goed aankunnen gaan in ieder geval niet zomaar beter presteren door inzet van ICT. Wat we wel weten is dat ICT allerlei nieuwe vormen van gepersonaliseerd leren mogelijk maakt, we weten alleen nog weinig over de leeropbrengsten19

bron: Kennisnet

Bovendien geeft de software direct feedback, en dat is heel belangrijk. Een docent kan in de praktijk differentiren tussen 2, 3 leerlingen? ICT kan differentiren met 30 leerlingen te gelijk!

Bovendien krijgt de docent overzicht van de prestaties van zijn leerlingen en kan besluiten om extra instructie te bieden. De docent heeft als het ware een dashboard met daarin gegevens over hoe zijn leerlingen presteren.

Hoe meer er bekend is over het leergedrag (learning analytics) van leerlingen, hoe beter het leermateriaal op individuele behoeften en voorkeuren kan worden afgestemd.

Conclusie: in dit soort gevallen kan ICT dus effectiever zijn dan de docent. Automatisering van het onderwijs is in deze context mogelijk, en de techniek kan ons echt helpen in het maken van keuzes als het gaat om een gepersonaliseerde leerweg. 20

Voorgaande betrof het docentgestuurde en geautomatiseerde perspectief van gepersonaliseerd leren. Ietwat behavioristisch. En gericht op content. En het gaat natuurlijk ook om vaardigheden en houding.

Er is minder bekend over de opbrengsten als het gaat om de inzet van ICT bij de leerlinggestuurde variant: het ondersteunen van zelfstandig leren en zelfgestuurd leren met behulp van ICT.

Leerlingen die een hoge mate beschikken over zelfregulatie en ICT inzetten presteren goed! Leerlingen die deze sturingsverantwoordelijkheid niet goed aankunnen gaan in ieder geval niet zomaar beter presteren door inzet van ICT. Wat we wel weten is dat ICT allerlei nieuwe vormen van gepersonaliseerd leren mogelijk maakt, we weten alleen nog weinig over de leeropbrengsten.

21

The impact of technology on education delivery remains sub-optimal, because we may over-estimate the digital skills of both teachers and students, because of naive policy design and implementationstrategies,because of a poor understanding of pedagogy (Andreas Schleicher)

Terug naar dat OECD rapport. De boodschap in het rapport is eigenlijk een bekend verhaal. We investeren veel in technologie in het onderwijs, maar de effecten op leerprestaties blijven achter. We doen het dus nog niet goed. 22

Technology can amplify great teaching, but great technology cannot replacepoor teaching (Andreas Schleicher) De leraar is de meest bepalende factor in de schoolprestaties van de leerling, niet de computer(Toine Maes, Kennisnet)

De rol van de docent en de keuzes die hij maakt ten aanzien van de inzet van ICT bepalen het effect. Vertrek vanuit de lerende is dan het devies. 23

Het onderws kan daarom alleen beter worden als de technologie beredeneerd wordt ingezet en dat vereist een nadere verkenning van de complexiteit van leerprocessen. Dat inzicht maakt het vervolgens mogelk om een didactisch ontwerp te maken en te bepalen welke rol de technologie daarin kan vervullen. (Fransen, 2015)

Effectieve inzet van ICT vraagt allereerst kennis van leerprocessen, om vervolgens te bepalen welke rol technologie daarin kan vervullen. 24

Door de inzet van [ICT-toepassing] bereik ik dat [opbrengst], want ik weet [bewijslast]

Dat betekent dat docenten deze vraag moeten beantwoorden bij het ontwerpen van leerprakrijken met inzet van ICT. 25

En het beantwoorden van deze vraag betekent dat je keuzes moet leren maken, en daarom is het belangrijk om over blended learning te praten. 26

en dat is een begrip dat vanuit veel perspectieven benaderd kan worden.

Tony Bates, een specialist als het gaat om online (hoger) onderwijs hield op de Onderwijsdagen van Surf en Kennisnet een keynote, en presenteerde daar zijn continum of technology-based learning.

Dit is echter een technologische benadering: het gaat hier om delivery modes.

Blended learning is een begrip dat vanuit veel perspectieven benaderd kan worden. 27

Blended learning:

Een mix van eLearning en andere vormen van leren, waarbij het gaat om distributie van leerinhouden, vormen van communicatie en didactische methoden in relatie tot soorten leerprocessen, of combinaties hiervan. (Fransen & Swager, 2007, p.1)

28

Blended learning:

Bij het toepassen van blended learning gaat het om een beargumenteerde inzet van ICT.

Let op! Blended learning vs blended teaching!

29

30

20 minuten / 2-tallen

1. Interview elkaar over de inzet van ICT in je eigen praktijk:- wat- wanneer- waarom- waar2. Bespreek ontwerpeisen betekenisvolle inzet3. Voer de ontwerpeisen in de padlet.

31

Doel strategie evaluatieSoort leerprocesWelke aspecten van het leerproces spelen een rolLearning? Teaching?Karakteristieken lerenden?Hoe ontwikkel je en distribueer je leerinhouden?Hoe kies je media?Van welk soort communicatie is er sprake?Welke competenties zijn nodig voor de begeleider en de student?Hoe maak je de juiste combinatie? (Fransen & Swager, 2007)

32

(Her)ontwerpen van leerpraktijken op basis van blended learning Van instructiegericht naar interactiegericht1. Bepalen van de context en randvoorwaardenWat zijn de beschreven leerdoelen?Randvoorwaarden, zoals studielast en uren docentenContextuele factoren zoals commitment docenten en studenten voor inzet ICT, ICT-vaardigheden betrokken docenten en studenten, te gebruiken leeromgeving en wensen van betrokken docenten2. Maken van het onderwijskundig ontwerpWat zijn de leerdoelen? Welke leeractiviteiten en toetsing kunnen we vormgeven?Welke types leerprocessen spelen een rol [instructie, interactie, samenwerking]?Welke rol kan ICT spelen ter ondersteuning van het leerproces?3. Vergroten van de kans op succesvolle uitvoeringAfstemming met de doelgroep [studenten];Wat is ondersteuningsbehoefte docenten en studenten [vooraf en tijdens uitvoering]?;Hoe ziet het communicatieplan eruit [opzet, werkwijze, achtergrond] voor adequate uitvoering [uitvoering conform ontwerp]?

Het lectoraat TLT heeft de afgelopen tien jaar veel onderzoek gedaan naar het ontwerpen van leerpraktijken obv blended learning.

Het betreft dan vaak een herontwerp. Er bestaat onvrede in een bestaande leerpraktijk en dat is de aanleiding.

In onze projecten is dit een veel voorkomend scenario. Docenten willen 33

1. Doel strategie - evaluatieWat is het doel?Hoe komen we daar?En hoe weten we hoe het doel bereikt is?

Wanneer, wat, waarom, wie, wijze, waarom

34

DoelenLeeractiviteiten

Toetsing

aLIGNMENT

Bij onderwijs ontwerpen gaat het ook om de afstemming in de keten van doelen leerproces toetsing en daartoe moeten 3 vragen worden beantwoord: wat is het doel, hoe komen we daar en hoe weten we of dat doel ook is bereikt? Vraag 1 vereist analyse, want je kunt pas het doel formuleren als je weet wat de beginsituatie is en wie de doelgroep is. Vraag 2 wordt beantwoord door het kiezen van een specifieke strategie, ofwel de manier om het doel dichterbij te brengen. Vraag 3 kan worden beantwoord door te evalueren, zodat je vast kunt stellen of je het juiste doel en de juiste strategie hebt gekozen. Deze drie onderdelen moeten goed op elkaar worden afgestemd wil een leerproces effectief zijn. Dat wordt alignment [Biggs] genoemd. Als deze drie elementen niet goed op elkaar worden afgestemd, dan ontstaat er geen effectieve leerweg en daarmee niet het gewenste leerresultaat. Doelen vragen om een bepaald type leerproces. Kennis verwerven is iets anders dan het oefenen van vaardigheden en de ontwikkeling van een bepaalde attitude vraagt weer een andere benadering van het leren en inrichten van het leerproces. Elk type leerproces vraagt om een passende toetsvorm. Zo kun je verworven vaardigheden niet aantonen in een schriftelijke toets en kennisreproductie geeft niet de ruimte om inzicht te krijgen in de attitude en visie die iemand heeft ontwikkeld. De keuze voor een toetsvorm heeft grote invloed op het leergedrag en daarmee op het proces. Als je een lerende vraagt een kennistentamen te doen waarin hij/zij letterlijk moet kunnen reproduceren wat er in een boek staat, dan zal oppervlakkig leergedrag worden vertoond met als doel de leerstof op te slaan in zijn geheugen zonder dieper begrip. Als je inzicht toetst en daar de juiste vorm voor kiest, dan wordt leergedrag vertoond om tot dieper begrip te komen.

35

2. LEERPROCESSENWat is het doel?Hoe komen we daar?En hoe weten we hoe het doel bereikt is?

Wanneer, wat, waarom, wie, wijze, waarom

36

Fransen maakt onderscheid in twee vormen van leren. Allereerst benoemt hij ervaringsleren, waarbij een handeling leidt tot een effect en waarbij je uit de omgevingimpliciete feedbackkrijgt op deze handeling. Leren door doen. Het tweede type leren betreft het leren over de wereld aan de hand van beschrijvingen van de wereld, zoals dat in het onderwijs gebeurt. Bij dit leren heb je een expert nodig, een docent, die controleert of bij de student het juiste begrip ontstaat. De docent geeft hierbij expliciete feedback.Leren op basis van beschrijvingen vraagt een leerproces, waarbij de beschrijvingen toegankelijk worden gemaakt en waarbij de student deze informatie om kan zetten in kennis om deze vervolgens productief te maken. Fransen stelt zich ditleerproces voor als een aantal stappen (gebaseerd op Mellander) waarbij studenten voorkennis activeren, nieuwe informatie toevoegen, deze informatie verwerken om vervolgens de verworven kennis toe te passen en te reflecteren op de leeropbrengst. Belangrijk hierbij is het principe van constructive alignment, waarin er een duidelijke relatie moet zijn tussen leerdoelen, de leeractiviteiten om deze doelen te bereiken en de vorm van toetsing om vast te stellen of deze doelen zijn bereikt.

Waar wil je ICT voor inzetten? Insteuctie, voorkennis activeren, verwerkeb van informatie, samen verwerken van infrmatie, toetsen: formatief, summatief? 37

Learning bydistributingLearning byinteractingLearning bycollaboratingFunctie vande mediaPositie vande cursistLearning from informationDistributionLearning from feedbackInteractionLearning from perspectivesCollaboration

Er zijn veel soorten leerprocessen te onderscheiden, waaronder het type leerproces in relatie tot wat er wordt geleerd [kennis, houding, vaardigheden]. Er kan echter ook een indeling worden gemaakt door relaties te leggen met leertheoretische tradities [behaviorisme, cognitivisme en constructivisme]. Je kunt dat bijvoorbeeld koppelen aan uitwerkingen als de zelfstudie, begeleide leerprocessen en samenwerkend leren.In dat perspectief kun je vervolgens kijken naar de functie die media daarbij dienen te vervullen: distributie van leerinhouden, interactie met de leerstof, of communicatie in het kader van samenwerken en kennisconstructie. Die uitwerking levert de volgende voorstelling op van mogelijke leerpraktijken, waarbij moet worden opgemerkt dat er ook leerpraktijken denkbaar zijn waarin sprake is van een combinatie, of juist van een overgang van het ene type in het andere. Bij leren op basis van distributie [zelfstudie] gaat het om het verwerven van weinig complexe en goed gestructureerde kennis of het oefenen van vaardigheden. Het beschikbaar stellen binnen de leeromgeving in de juiste vorm zou dan kunnen volstaan. Bij het verwerven van meer complexe kennis en vaardigheden is interactie met een expert of begeleider noodzakelijk en die interactie zul je op het juiste moment in het proces moeten vormgeven, want instructie [feed-up] is iets anders dan sturing en begeleiding geven [feed-forward], of het beoordelen van resultaten [feedback]. Als er sprake is van het ontwikkelen van nieuwe kennis en/ of producten, dan kan samenwerken een meerwaarde hebben vanwege de inbreng vanuit verschillende invalshoeken, en omdat daarmee de waarde van nieuwe kennis kan worden bepaald. Deze samenwerking moet je dan optimaal ondersteunen in de leeromgeving.

38

Conversational Framework van Laurillarduit Fransen, 2015

de complexiteit van leerprocessen verder aan de hand van hetconversational framework van Laurillard. Dit model beschrijft de interacties tussen student en docent op een conceptueel niveau, met daarin een communicatiecyclus, en een toepassingsniveau met daarin eenmodelleercyclus. In de communicatiecyclus is er sprake van een docent die uitlegt en de student die laat zien of hij de stofbegrijpt waarna de docent bij evt. misconcepties corrigeert en/of de uitleg verder verdiept. In de modelleercyclus betreft het de interacties vialeeractiviteiten en leertaken diegericht zijn op het toepassen van de verworven kennis. Het betreft een oefenomgeving waarbij de student opbasis van feedback zijn handelen bij stelt. Tussen de twee niveaus vindt ook interactie plaats. De docent richtop basis van het conceptueel niveau van de student een passende oefenomgeving in met passende leertaken (en reflecteert hierop), de student past zijn kennis toe, reflecteert op basis van de feedback uit de oefenomgevingop deze verworven kennis en integreert deze verder in zijn bestaande schemas van deze kennis. Dit vraagt een interne dialoog bij de student, waarin de student zich zelf kritisch bevraagd: actief leren. Het belang van feedback, zowel impliciet als expliciet, is groot, en de juiste combinatie kan leiden tot versterking van het leerproces. Er is sprake van een succesvol leerproces wanneer alle fases in de model worden doorlopen. 39

3. STURINgSVERANtwoordelijkheidZelfstandig werkenZelfstandig lerenZelfgereguleerd lerenAutonoom leren

Sturingsverantwoordelijkheid op componenten leerproces:leerdoelenleerstrategieenvaststelling van leerresultaten en feedbackbeoordeling

40

Opgegroeid met technologie [Digital Natives] Actief in allerlei netwerken [Net-Generation] Andere kennisontwikkeling [Generatie Einstein]nieuwe generatie lerenden

Jongeren opgegroeid met technologie.

Debat digital natives

Gebrek aan basis digitale basisvaardigheden41

4. Hoe kies je media?

42

43

Kester & Van Merrienboer, 2013Werking van het geheugenDe aandacht van de leerling richtenComplexiteit van leermateriaal te verkleinenOndersteuning te biedenIrrelevante informatie weg houdenBeroep doen op visueel- en auditief systeem

Een waardevol document ten aanzien van het effectief verwerken van informatie met multimedia is het 4W-artikel van Kester en Van Merrienboer uit 2013. Zij beschrijven (en verwijzen naar) onderzoek dat ons iets leert over effectief leren met multimedia. Belangrijk daarbij zijn de inzichten vanuit de multimedia theorie van Mayer, en al het onderzoek dat vervolgens is gedaan.

44

Hoe kun je studenten helpen met optimaal leren? Multimedia Learning (CTML)

5. Distributie van leerinhouden

46

6. Soort communicatieSynchrone en a-synchrone communicatieGroep vs individuAsynchronous Learning NetworksPresence

47

48

7. De (e-)tutor

49

De juiste blend?Typering leerpraktijk: maak een keuze en breng alle factoren in kaart (definieeractiviteiten)Didactische strategie: kies voor relevante werkvormen en beargumenteer deze (ontwikkelactiviteiten)Inrichting DLWO: keuzes in media en communicatievormen (ontwikkelactiviteiten)Evalueer en stel bij (evaluatieactiviteiten)

50

Uitgangspunten bij het (her)ontwerpen van leerpraktijken op basis van blended learning

Betekenisvolle interacties zijn belangrijk: ze leiden tot dieper begrip en betekenisvol leerresultaat; ze kunnen tevens misconcepties voorkomen (Laurillard, 2008)

Feedback is een belangrijk onderdeel van interacties (Brown & Voltz, 2005; Laurillard, 2008)

ICT kan de interacties gericht ondersteunen.

51

De inzet van ICT is dus een kwestie van kiezen, en dat is geen gemakkelijke opgave gezien de snelle ontwikkelingen in de technologie.

De leeromgeving veranderd!

Wat zijn de uitdagingen van deze nieuwe leeromgevingen. Wat bieden deze nieuwe leeromgevingen in termen van leren, en didactiek? Welke keuzes moeten we maken om deze leeromgevingen ten volle te benutten? En welke vaardigheden hebben we daar voor nodig?

Dat vraagt sterke didactische voelsprieten van docenten en een denkkader op basis waarvan betekenisvolle keuzes gemaakt kunnen worden. Met elkaar hebben we vandaag een deel van dat denkkader ingevuld en is het aan jullie om in jullie carriere als MLI-ers dat verder invulling te geven door het ontwerpen van betekenisvol onderwijs en het begeleiden van jullie collegas. 52

www.inholland.nl/tlt

Scoop.it

leervlak.nl

@jeroenbottema

What are the challenges of these new learning environments? What do new learning environments promise in terms of new learning, new pedagogy and new opportunities? What are the issues we need to address to make new learning environments a success? And what new skills and knowledge do educators need?

53