26 februarit/m 1 maart2013

FEBRUARI 2012, UITGAVE 432 Jaap Bazuin: Optimisme en DEMOWEEK 20133 HIT, interactieve trainingssoftware 4 Handwiel HR 550 FS: draadloos gemak, voorzien van alle relevante functies4 Tata Steel enthousiast over draadloos handwiel5 Infrarood én radiografische signaaloverdracht: tastsystemen TS en TT 4606 Gerco Otten, mechatronisch systeem ontwerper PANalytical: “Nauwkeurig en betrouwbaar positiemeten is voor ons cruciaal.”8 NIEUW LF 485(C) en LF 185(C) Linialen voor zeer nauwkeurige bewerkingsmachines9 Programmeerwedstrijd DEMOWEEK 201310 De uitdaging voor morgen: snel, goed en toch nauwkeurig en economisch produceren13 Nieuwe functies TNC 640, iTNC 530, TNC 320/620; HEIDENHAIN-besturing blijft koploper in efficiëntie en gemak15 HEROS 5: nieuw besturingssysteem voor het real-time tijdperk

HEIDENHAIN Nederland, Copernicuslaan 34, 6716 BM Ede, tel. 0318-581800, e-mail: verkoop@heidenhain.nl

Voor ons concern resulteert dat in goede resultaten,afgelopen jaar konden wij het zelfde omzetresultaatboeken als in het recordjaar 2011. De OEM-marktheeft onze nieuwe applicaties toegepast in haar machi-nes en mede daardoor verwacht HEIDENHAINNEDERLAND ook het komende jaar weer een forseomzetgroei. Door anticyclisch te investeren kon onsconcern na de vorige crisis snel anticiperen op demarktvraag en ook 2013 staat voor ons bedrijf weer inhet teken van stevige investeringen in R & D en pro-ductiefaciliteiten. De economie zal weer aantrekken ende dan komende vraag naar hoogstaande meet- enregelsystemen willen wij adequaat kunnen beantwoor-den. Nu al kunnen wij een aantal noviteiten aanbiedenen gedurende de komende DEMOWEEK zullen wijdeze ook demonstreren.

Jaap Bazuin

Optimistisch gestemd aan de slag

Nieuwe besturingstechnologie: koploper inefficiëntie en gemakOpties in de besturing kunnenveel dure man- en machine-uren besparen en HEIDENHAINblijft deze uiteraard ontwikke-len. De high-end besturing TNC640 wordt voorzien van steedsmeer functies voor het draaienen frezen die bovendien helpenom efficiënter en nauwkeurigerte produceren. Ook in de besturing i530 hebben o.a.klantwensen geleid tot implementaties van weer eenaantal, op de praktijk gerichte, functies. De TNC 320 en620 zijn voorzien van significante aanvullingen in debesturings-programmatuur, die handige functies moge-lijk maken.

Nu leverbaar: infrarood én radiografischwerkende tasters

De 3D-Tastsystemen TS enTT 460 Hybrid bieden sto-ringsvrije en draadloze sig-naaloverdracht, infrarood énradiografisch, onder demeest extreme omstandig-heden. Deze tasters makeneen beter resultaat en effi-ciënter gebruik van demachine, ook bij onbeman-de producties, mogelijk.

Draadloos heeft de toekomstNiet alleen een taster, maar ook de besturing kandraadloos werken. Op pagina 4 kunt u lezen datTata Steel enthousiaste gebruikers heeft vanons nieuwe draadloze Handwiel HR 550.

In deze uitgave vind u onder andereinformatie over alle bovengenoemdeproducten en tijdens de DEMOWEEKkunt u nog veel meer noviteiten inwerking zien. Ons team ontvangt ugraag in onze showroom én in deBayernstube, die wij ook dit jaar weer hebben opge-bouwd. Een hapje en een drankje staan voor u klaar!

Jaap Bazuin, directeur �

Terwijl het eind van het eerste kwartaal inmiddels al weer in zicht komt, wer-ken wij onverminderd door om de efficiëntie en kwaliteitsverbetering in deproductieprocessen bij onze klanten te ondersteunen. Dat is de waar het bijde inzet van onze producten immers om gaat. Ongeacht de branche zorgenmeetsystemen, digitale uitlezingen, tastsystemen, impulsgevers en contour-besturingen van HEIDENHEIN voor een optimalisatie van processen. Dehoogstaande kwaliteiten van onze producten maken het verschil in de afwer-king en efficiëntie. Veelal de basis voor succes en zij dragen bij aan een ver-beterd rendement bij onze klanten en de gebruikers.

DEMOWEEK 2013 van 26 februari t/m 1 maartOnder het thema ‘Techniek voor Morgen’ bieden 9 topleveranciers de bezoekers een kijkje in detoekomstige ontwikkelingen en bijpassende pro-ducten voor de metaalbewerkingsindustrie.Bijgesloten leaflet en de website www.demo-week.nl bieden u informatie en maken voorregis-tratie mogelijk.

Tijdens deze DEMOWEEK staat de nauwkeurigheidvoor uw productieproces in onze showroom centraalen ons team kan u tot in detail informeren over devele toepassingsmogelijkheden van onze geavan-ceerde producten.

Nieuwe linialen, o.a. voor zeer nauwkeurigebewerkingsmachinesDoor het gebruik van nieuwe technologie in de linialenvan de LF-serie, wordt de performance van eengereedschapsmachine aanzienlijk verbeterd. De geslo-ten liniaal LF 485 realiseert op een bewerkingsmachinede optimale positioneernauwkeurigheid en maximaalhaalbare oppervlaktekwaliteit.

Alle actuele kennis van de besturing, met zijn mogelijk-heden, is bij HEIDENHAIN aanwezig en wij kunnen debedieners alles vertellen en leren! Of het nu gaat omhet effectief verwerken van de data van het CAD systeem in een HEIDENHAIN TNC-besturing of om dedaadwerkelijke programmering van de machine,HEIDENHAIN biedt veel tools om de kennisoverdrachtte verzorgen.

HIT – HEIDENHAIN Interactieve Training Eén daarvan is HIT, een leuke en effectieve interactie-ve online lesmethode, waarmee een beginner snel deeerste serieuze stappen zet in het bedienen en pro-grammeren van een TNC besturing. Helemaal zelfstan-dig leert de cursist, via internet, hoe een programmawordt aangemaakt in de besturing, hoe hij of zij eeneenvoudig programma maakt, simuleert en dit uitein-delijk afwerkt op een machine.

HIT: de eerste stap HIT ondersteunt in de eerste fase van het leren pro-grammeren van HEIDENHAIN-besturingen. Besturings -functies worden met animaties, korte opdrachten enoefeningen verklaard. Daarnaast kan de cursist datgenedat hij leerde zelf met een aantal tests controleren. Desoftware is in verschillende uitvoeringen via onzeonline shop beschikbaar. Het lesconcept is ontwikkeldvoor instructie over het gebruik van de HEIDENHAINbesturing iTNC 530, TNC 620, TNC 320, TNC 430 en deTNC 426.

Het trainingsconcept van HEIDENHAIN bestaat uit driemodules: A De HIT-programma’s1. De CNC-freesmachine2. CNC-basisprincipes3. Technologische basisprincipes4. Lineaire bewegingen5. Contourprogrammering6. FK-programmering7. Cycli8. LBL-toepassingenVerder vindt de cursist een groot aantal taken en ken-nistests om het geleerde in praktijk te brengen.

B De programmeerplaatsDe programmeerplaats is stand-alone, maar het even-beeld van een gereedschapsmachinebesturing. Hierworden op exact dezelfde wijze NC-programma’sgemaakt. Men kan programma's schrijven, grafischsimuleren en naar een gereedschapsmachine verzen-den voor de daadwerkelijke productie.

C Werkboek FrezenDit werkboek leidt de deelnemer aan de hand van deproductie van een werkstuk door het gebruik van de opeen pc geïnstalleerde softwaremodule HIT en de pro-grammeerplaats. In dit boek worden verschillendeopdrachten gegeven, samen met een groot aantal pro-grammeervoorbeelden.

3

HEIDENHAIN Interactieve Training

HIT, nu ook NederlandstaligEffectief en kwalitatief produceren van hoogwaardige producten wordt in sterke mate beïn-vloed door de juiste bediening van kostbare machines. De medewerker die aan de knoppenvan het CAD/Cam systeem draait en de machine bedient, moet hoe dan ook precies wetenwat hij of zij doet. En moet dus ook alle mogelijkheden kennen die de TNC-productiesystemenbieden. Alleen dan kan de bediener ook de optimale productiestrategie voor de ondernemingkiezen.

BestellenDe software kan alleen worden besteld via onze online shop. U kunt hier via onze web site komen:www.heidenhain.nl. Kiest u daarna Documentatie/Informatief en vervolgens cursussen. U wordt dan vanzelf naarde juiste site gelinkt.• HIT-Demoversie Cloudtoepassing, gratis• HIT-Cloudtoepassing (sleutel voor 12 maanden) EUR 23,50• HIT-Downloadvariant (licentie voor één station voor 12 maanden) EUR 37,50• HIT-Downloadvariant (netwerk licentie voor 20 werkplekken) EUR 396,00

Gecombineerd met de reguliere programmeercursussen zoals wij die geven in onze leslokalen in Ede, wordenmachinebedieners zo gevormd tot competente medewerkers die weten hoe het werkt. �

noodstop

softkeysastoetsen

functietoetsen

handwiel

potentiometer

4

Bij handmatig werken kan de machinebediener zich, zonder belemmeringen in debewegingsvrijheid, volledig concentreren op dat wat er in de machineruimte gebeurt. Hoe groter de machine, des te plezieriger is het radiografische handwiel HR 550.Hierdoor kan de bediener nu vlak bij het proces blijven staan, het goed bekijken encontroleren. De handige houder met ingebouwde lader zorgt dat de HR550 altijd klaaris voor gebruik.

Ideaal bij instellen en het voor het aantasten van nulpuntVoor het instellen zijn de assen van de machine stapsgewijs of via het handwiel metde as-toetsen te verplaatsen. Voor het aantasten en het vastleggen van een nulpuntwerkt het handwiel ook buitengewoon plezierig en efficiënt. Dit handwiel zou bijgeen enkele machine mogen ontbreken.

Astoetsen en 6-regelig displayDeze afstandsbediening beschikt over de kleurige astoetsen en een 6-regelig displaymet de belangrijkste informatie over de machine, zoals de positieweergave van deassen, de voeding, het toerental van de spindel, de werkstand en andere functies.Het display geeft de veldsterkte van de radiografische overdrachtssignalen weer.Een trilalarm waarschuwt als de bediener zich buiten het toegestane werkbereikbeweegt.

5 soft keys voor speciale functiesAan vijf extra soft keys kunnen speciale functies voor verschillende taken toegekendworden, die elk in het display worden weergegeven. Daarnaast kan de machinefabri-kant ook functies toekennen aan een van de zes van LED’s voorziene functietoetsen.De symbolen op de astoetsen en de functietoetsen zijn uitwisselbaar. Bij de variantmet “mechanische klik” in de draaiknop is de verplaatsing per klik instelbaar.

Controleer de vrije golflengtesDit handwiel is geschikt voor storingsvrije overdracht van de signalen onder demeest extreme omstandigheden. Het is wel noodzakelijk dat voor gebruik gecontro-leerd wordt of er een golflengte vrij is, er zijn meer apparaten die gebruik maken vande 2.4 tot 6 GHz range (bijvoorbeeld WLAN). �

Al ruim een jaar geleden introduceerde HEIDENHAINhet gemak van het draadloze handwiel. Afstandsbedie-ning is bij veel apparaten al gewoon, maar op de werk-vloer bij gereedschapsmachines nog lang niet. Hetdraadloze elektronische handwiel van HEIDENHAINbiedt enorme voordelen.

Draadloos Handwiel HR 550

Draadloos gemak,voorzienvan alle relevante functies

Tata Steel enthousiast over draadloos handwielIn de bedrijfspanden van Tata Steel staan enorme zware industriële machines.Daarbij hoort veel apparatuur die gebruik maakt van diverse radiofrequenties.Ons nieuwste handwiel is onder deze ‘moeilijke’ omstandigheden met vlag enwimpel geslaagd. Frank Rentenaar, Teamcoördinator / Technisch specialist vanhet Department Onderhoud, Storingen en Inspecties bij Tata Steel meldt hier-over: “Bij onze grote machines is het ‘vechten’ om een vrije frequentie en ookbelangrijk dat apparaten elkaar niet storen. Dit is bij het nieuwe handwiel HR550 geen probleem, het werkt ook op een grote Sharman freesmachine met deiTNC 530 besturing. De bedieningsmensen gebruiken het volop, zijn zeer tevre-den en ervaren de voordelen.”

5

Meestal moet u kiezen; infrarood ófradiografisch bij het gebruik van‘draadloze’ tasters. Bij de nieuwegeneratie 3D-tastsystemen vanHEIDENHAIN heeft u de keuze uitbeide, want het signaal wordt, afhankelijk van afstand en mate van nauwkeurigheid, overgedragen viainfrarood óf radiografisch. Zo krijgtde gebruiker altijd gegarandeerd deexacte positieresultaten. Bij dezeseries is extra aandacht besteed aande storingsvrije draadloze signaaloverdracht, onder de meestextreme omstandigheden. TS 460 Hybride

TS 460

3D-Tastsystemen registreren, in samenwerking met debesturing, exact de afmeting en positie van werkstuk-ken en zijn bij precieze bewerkingen niet meer weg tedenken. Zo kan het te bewerken onderdeel o.a. een-voudig worden uitgelijnd en kan een nulpunt bepaaldworden. Tastsignalen moeten snel en betrouwbaarworden overgedragen aan de besturing. Dat lukteonder andere bij lange signaaltrajecten niet altijd.Wanneer het tastsysteem bijvoorbeeld een grootonderdeel binnengaat, kan de overdracht wordenonderbroken en komt er geen informatie door.

Infrarood én radiografischDe TS 460 (werkstuk-tastsysteem) en TT 460 (gereed-schapstastsysteem) kan werken met infrarood énradiografisch, de combinatie van deze twee soorten inéén apparaat biedt grote voordelen. Hierdoor kan degebruiker, afhankelijk van de situatie en locatie, kiezenvoor het meest geschikte signaal.

VeelzijdigDe veelzijdigheid in gebruik kent geen grenzen:geschikt voor frees-, draai- of slijpmachine, bewer-kingscentra met een omkasting of grote, open machi-nes.

TT 460

Hybride signaaloverdracht HEIDENHAIN-tastsystemen

Infrarood én radiografisch naar keuze, de TS en TT 460 Hybrid

Ook nieuwe toepassingen zijn mogelijk, de nieuwetastsystemen kunnen bijvoorbeeld volledig in een cilin-der duiken, zonder dat het signaal verdwijnt.Deze nieuwe generatie tastsystemen is compacter,beschikt over een grote mate van herhalingsnauwkeu-righeid en is allround inzetbaar. Ook hier is een afblaas-installatie geïntegreerd: met behulp van perslucht ofeen koelmiddelgolf wordt grof vuil van het tastpunt enhet werkstuk verwijderd, een belangrijk onderdeel bijde procesveiligheid.

Verhoog rendement, reduceer kostbare stil-standtijdMet onze tastsystemen worden insteltijden, het vast-leggen van werkstuknulpunten en het uitvoeren vancontroles, in tijd tot een minimum beperkt.Bewerkingsfouten worden direct gedetecteerd en kun-nen gecorrigeerd worden zonder opnieuw in te span-nen. De winst zit in de verhoging van het machineren-dement en de productiekwaliteit. �

PANalytical is wereldleider op het gebied vananalysetoestellen voor röntgenfluorescentie(XRF) en röntgendiffractie (XRD). De onderne-ming is 10 jaar geleden ontstaan uit het voor-

malige Philips Analytical, dat door Philips verkocht werd aan Spectris.Gerco Otten, mechatronisch systeem ontwerper PANalytical: “Wij houdenons bij PANalytical bezig met het ontwerpen en produceren van instru-menten die iets doen op het gebied van materiaalkarakterisering doormiddel van röntgen technieken. De twee belangrijkste pijlers van het be-drijf zijn X-ray fluorescence (XRF) en X-ray diffraction (XRD). De bijdragevan HEIDENHAIN hierin is van belang, omdat de producten de gevraagdenauwkeurigheid en betrouwbaarheid kunnen leveren. Voor onze ins-trumenten vormt het deelsysteem, de goniometer, waar deHEIDENHAIN encoders in worden toegepast, het preci-sie-bewegingshart van het systeem. Hierbij zijn hetnauwkeurig en betrouwbaar meten van de positievan essentieel belang.”

6

XRF-instrumentenXRF-instrumenten kunnen worden gebruikt om materi-aalsamenstelling te meten. Dat wil zeggen: bepalenwelke elementen uit het periodiek systeem in het temeten sample zitten en in welke hoeveelheden. GercoOtten: “De toepassing van dergelijke instrumenten vin-den we vooral in de industriële procescontrole in diver-se branches zoals de staalindustrie, cementindustrie ofmeer algemeen: building materials, pharmacie, mijn-bouw, forensics, environmental en (petro)chemischeindustrie. Eigenlijk overal waar materiaalsamenstellinginteressant is, kun je onze XRF-instrumenten toepas-sen.”

XRD-instrumentenXRD-instrumenten kunnen worden gebruikt om demateriaalstructuur te meten. Daarmee kan wordenbepaald op welke manier atomen gerangschikt zijn inde atoomlagen van het te onderzoeken materiaal.Gerco Otten: “De toepassing van deze systemen ligtvooral in researchomgevingen zoals universiteiten enonderzoekslaboratoria van grotere bedrijven. De bran-ches zijn soortgelijk als voor XRF, maar dan meer in deonderzoek sfeer.”

Meten is weten“De rol van PANalytical en die van HEIDENHAIN in ditproces? Nu komt er iets voor de Einsteins onder ons:zowel XRF- als XRD-instrumenten werken volgens dewet van Bragg: nλ=2dsin(θ)Röntgenstraling wordt door het te onderzoeken materi-aal gestrooid. In het geval van XRF meet je de golfleng-te lambda (λ) van deze straling en kunt je op die manierde samenstelling van het materiaal bepalen. Met XRDkan je uit de meting van de hoek theta (θ) de roosteraf-stand (d) van de atomen in het materiaal berekenen enop die manier de materiaalstructuur bepalen.

“Nauwkeurig en betrouwbaar positiemeten is voor ons cruciaal.”

Gerco Otten, mechatronisch systeem ontwerper PANalytical:

“In Almelo werken bij PANalytical zo'n 400 mensen. Eris een ontwikkelafdeling met circa 150 medewerkers,waar ik als mechatronisch systeem ontwerper werk-zaam ben. In onze instrumenten zit veel precisiebewe-ging en alles wat daarmee te maken heeft van precisie-mechanica tot aandrijving en servo-control algoritmieken elektronica. Daar houd ik mij, uiteraard samen metmijn collega's, mee bezig. Daarbij horen natuurlijk ookprecisiemeetinstrumenten om lineaire en rotatiebewe-gingen te registreren.”

EmpyreanTube

Empyrean

7

Dat betekent voor de instrumenten dat er om een ana-lyse uit te voeren, altijd een scannende bewegingwordt gemaakt, waarbij een röntgenbuis waarin deröntgenstralen worden gegenereerd, ten opzichte vaneen te meten sample en een röntgendetectorbeweegt. Altijd is het zo dat twee van deze drie ele-menten, buis, sample en detector, bewegen. Terwijl dederde, afhankelijk van de analyse en daarmee de confi-guratie van het instrument, stilstaat. In de wet vanBragg zit de hoek (θ) die voor het uiteindelijke analyse-resultaat erg belangrijk is en die nauwkeurig moet wor-den gemeten. In een aantal van onze XRD-instrumen-ten passen we HEIDENHAIN encoders toe om de hoe-ken te meten die uiteindelijk samen de hoek theta in dewet van Bragg vormen.”

Laagdiktes meten“Daarnaast passen wij ook XRF-technologie toe omlaagdiktes te meten in wafer processing in de semi-conductor industrie. De instrumenten die we indeze sector maken, bevatten een wafer-stage. En voorde positionering hiervan gebruiken wij veelal encodersvan HEIDENHAIN. Daarnaast passen wij op diversegebieden HEIDENHAIN-apparatuur toe in test- en meet -opstellingen, dit in zowel ontwikkel- als productieom-gevingen.”

Diverse toepassingen“In onze Empyrean röntgendiffracometers passen wijHEIDENHAIN ERA 4000 encoders toe. In onze Semyos(XRF instrument voor de halfgeleiderindustrie) gebrui-ken wij de lineaire meetsystemen uit de LIF 400 reeks.Daarnaast hebben wij een hypernauwkeurige RON 905encoder voor calibratie- en testgebruik. Bij nieuwe ont-wikkelingen op goniometer-gebied, dit is het device datzorgt voor de onderlinge beweging en positioneringvan de drie eerder genoemde elementen in de mee-topstelling van buis, sample en detector - wordt altijdgebruik gemaakt van deze RON 905 encoder om degoniometer te karakteriseren. Vaak tot in de eersteseries van systemen wordt hiermee gevalideerd of hetmeethart van ons instrument aan de eisen voldoet.”

>

“De rol van PANalytical en die van HEIDENHAIN in dit

proces? Nu komt er iets voor de Einsteins onder ons:

zowel XRF- als XRD-instrumenten werken volgens de

wet van Bragg: nλ=2dsin(θ)

8

ger en betrouwbaarder ‘beweegt’, zeker waar het omde voortgangscontrole in industriële processen gaat,vaak in een 24/7-omgeving. Daar waar er een matchvoor wat betreft prijs en performance is tussen onzeinnovaties en de producten van HEIDENHAIN zullenwe dat zeker gebruiken!”, aldus de enthousiaste GercoOtten. �

HEIDENHAIN levert ge vraagdenauwkeurigheid“De samenwerking met HEIDENHAINis ontstaan doordat adviseurs vanHEIDENHAIN, al voor dat wij hun pro-ducten toepasten in onze apparatuur,bij ons over de vloer kwamen. Doorhun expertise en adviezen is langza-merhand het vertrouwen in denauwkeurigheid en betrouwbaar-heid van hun producten gegroeid.

Ten tijde van de ontwikkelingvan Empyrean en Semyos is desamenwerking concreet gewor-den, doordat we ook de meet-systemen van HEIDENHAIN

met de gevraagde nauwkeurigheid inonze systemen hebben ingepast. Wijhouden al zeer lang vrij intensief con-tact met HEIDENHAIN over diversepositie-meetvraagstukken in onze ont-wikkelingen en de oplossingen die zij

daarvoor biedt. Dit gaat naar tevredenheid enzal daarom ook in de toekomst zo zijn, verwacht ik.”

Belangrijke rol voor innovatie“Innovatie speelt een zeer grote rol in onze samenwer-king, zou ik willen zeggen. Innovatie is ook voor onsbedrijf van levensbelang. Met onze ontwikkelingensluiten wij aan bij de trend waarin alles nog nauwkeuri-

>

NIEUW LF 485(C) en LF 185(C)

Het gebruik van deze nieuwe linialen levert de gebruiker van een bewerkingsma-chine een nog rustiger loop van zijn regelkringen, wat weer resulteert in een bete-re positioneernauwkeurigheid en een hogere maximaal haalbare oppervlaktekwali-teit.

De nieuwe linialen zijn ook zeer geschikt om toe te passen in combinatie met line-aire aandrijvingen waar de regelbaarheid bij uitstek een belangrijk aandachtspunt is.

De kleinprofiel meetsystemen LF 485(C) zijn leverbaar met een meetlengte van 50tot 1220 mm. De grootprofiel meetsystemen LF 185(C) zijn leverbaar met eenmeetlengte van 140 mm tot 3040 mm. �

Semyos

Linialen voor zeer nauwkeurige bewerkingsmachines

De belangrijkste specificaties van de gesloten LF-meetsystemen:• nauwkeurigheidsklasse tot ± 2 µm• interferentiële aftasting• hoge nauwkeurigheid (signaalperiode 4 µm)• kleine interpolatiefout (minder dan 1 % van de signaal-

periode), dus een nog beter regelgedrag mogelijk• SUPRADUR-stalen verdeling en het nieuwe aftast-ASIC

met groot aftastvenster borgt hoge kwaliteit van designalen en is ongevoelig voor vervuiling

• delingsdrager van staal; thermische uitzettingscoëfficiënt, zoals het bed van demachine, αtherm = ± 10 x 10-6 K-1

• verbeterde stijfheid in de meetrichting, waardoor nogbeter geschikt in combinatie met lineaire aandrijvingen

• mechanisch compatibel met de voorgangers• RoHS-conform• beschikbaar met een enkele of met gecodeerde referen-

tiemerken (C-versie)

Alleen meetsystemen van uitstekende kwaliteit kunnen hogeeisen met betrekking tot de positioneernauwkeurigheiden oppervlaktekwaliteit van een hoogwaardige bewer-kings- of slijpmachine invullen. Om aan de steeds hogere wensen te kunnen voldoen zijn de geslotenlinialen uit de LF-serie vernieuwd.

9

Colofon:HEIDENHAINinfo is een uitgave van HEIDENHAIN NEDERLAND B.V. Het blad verschijnt periodiek en wordt gratis toegezonden aan haar relaties.Redactiesecretariaat en administratie: Anna Weerd. Adreswijzigingen s.v.p. doorgeven via e-mail: documentatie@heidenhain.nl Copernicuslaan 34, 6716 BM EDE, Postbus 92, 6710 BB EDE, Tel. (0318) 58 18 00, Fax (0318) 58 18 70. Internet: www.heidenhain.nlHoofdredactie: ing. J.E. Bazuin. Redactie: Directie: ing. J.E. Bazuin / Productmanagement: ing. N.Th. Schuitemaker Eindredactie en realisatie: Enterprise Communications, Huissen. Overname van artikelen is toegestaan mits met bronvermelding.

Met Klaartekst-dialoog of smarT.NC, alleen het resultaat telt!Voor de jury, onder leiding van Frans Goené (de voormalige TNC-leraar van HEIDENHAIN NEDERLAND), ishet niet van belang in welke ‘HEIDENHAIN-taal’ het geprogrammeerd is. U kunt kiezen voor de eenvoudigeprogrammering in de HEIDENHAIN-Klaartekst-dialoog, met op de praktijk gerichte cycli, de duidelijke functiesvan de toetsen en de informatieve grafische weergaven.

Als u kiest voor smarT.NC is het uiteraard makkelijker, want deze interface maakt programmeren aantoonbaareenvoudiger. Voor eenvoudige bewerkingen hoeft de bediener, via de invulschermen, maar een paar veldenin te vullen. Met de overzichtelijke, met afbeeldingen ondersteunde, invulschermen maakt de gebruiker ineen oogwenk het programma voor de gewenste NC-bewerking.

Uw opdracht en voorwaardenSchrijf uw bewerkingsprogramma voor de vervaardiging van een program-ma voor de grondplaat volgens afgebeelde tekening. Als eerste wordt debodemplaat gefreesd, zie afbeelding 1e Opspanning, vervolgens de rest,zie afbeelding 2e Opspanning. Er mag geen gebruik worden gemaakt vanCAD/CAM-programma's. Gebruik wel uw creativiteit om aan de gesteldecriteria te voldoen.

Noteer in het programma ook de gegevens van de door u gebruikte gereedschappen en voeg een regel toemet uw naam en e-mailadres of telefoonnummer, zodat wij u kunnen bereiken.

Wellicht voor u: een vaatje WeißbierBij meer dan één gelijkwaardige inzending wordt de prijs onder de winnaars verloot. De inzendingen wordendoor onze deskundige jury beoordeeld en over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd. De winnaar ontvangtbericht en het resultaat wordt in de volgende HEIDENHAINinfo gepubliceerd. �

1e Opspanning. 2e Opspanning

PROGRAMMEERWEDSTRIJD DEMOWEEK 2013

Win een vaatje WeißbierTer gelegenheid van de DEMOWEEK 2013 van 26 februari t/m 1 maart hebben wij een wed -strijd om het beste programma te schrijven voor de vervaardiging van een grondplaat. De inzendingen worden deze keer beoordeeld op viercriteria: efficiëntie,leesbaarheid, lengte en originaliteit. De maker van het beste programma wordt beloond met een vaatje Weißbier.

10

De eisen van nu en morgen bij een opdracht zijn: snel, goed en mooi. En dat is eenuitdaging, want het zal niet ten koste mogen gaan van de kostprijs, de nauwkeurigheiden de oppervlaktekwaliteit. HEIDENHAIN is in de wereld van de gereedschapsmachi-nes een begrip in relatie tot de CNC-besturingen. Maar inmiddels leveren wij voor deverspanende machines veel meer en zijn uitgegroeid tot systeemleverancier.

De complete regelkring, dus inclusief de aandrijvingen(lineair en roterend), de vermogenselektronica en uiter-aard de toerental- en positiemeetsystemen komen uitéén hand. Ook de software, die alles met elkaar ver-bindt en laat samenwerken, wordt door HEIDENHAINzelf ontwikkeld. De componenten en systemen zijnhierdoor optimaal op elkaar afgestemd en communice-ren onderling uitstekend, hetgeen de betrouwbaarheiden effectiviteit aanzienlijk verhoogd.

SleutelwoordEffectiviteit is, ook in de metaalindustrie, het sleutel-woord en de noodzaak daarvan zal in de nabije toe-komst nog belangrijker worden om rendabel te kunnenondernemen. Bij steeds hogere kwaliteitseisen op hetgebied van maatvastheid en oppervlaktekwaliteitgeldt dat ook de kostprijs onder druk staat.

Alles uit de kastIn de verspanende industrie zal men alle mogelijkhe-den moeten benutten, het onderste uit de kan halen,om een kwaliteitsproduct tegen een scherpe prijs tekunnen leveren. Hiervoor moeten alle facetten van hetproductieproces onder de loep. Niet alleen de produc-tiemachines, maar bijvoorbeeld ook de logistiek en hetoptimaal benutten van de mogelijkheden van de bestu-ring, dienen kritisch onderzocht te worden op mogelij-ke verbeterpunten. Voor wat betreft de kennis van debesturing, de gehele regelkring en alle mogelijkhedendaarvan, kunnen de specialisten van HEIDENHAIN ualles vertellen en wellicht nog wat leren!

De uitdaging: snel, goed en mooi Bij de uitdaging om tegen scherpe prijzen toch eenkwalitatief goed product te kunnen leveren, gaat hetvooral om thema’s snelheid, maatvastheid en opper-vlaktekwaliteit.

Voor elk productieproces ligt de nadruk op één of meervan deze drie onderwerpen. Kennis is hierbij essentieelen of het bijvoorbeeld gaat om het effectief verwerkenvan data van het CAD-systeem in uw HEIDENHAINTNC besturing of om de opleiding van de machine -bedieners, HEIDENHAIN biedt u de know how om ditte realiseren.

Daarnaast leveren wij de tools om uw productieprocesovereenkomstig de eisen aan te passen. Er zitten nietvoor niets 'knoppen' op de besturing en de bedienerkan, door simpel drukken en draaien, diverse waarde-volle opties snel instellen. Enkele van de vele optiesworden in dit artikel toegelicht.

• AFC: de voeding past zich automatisch aan demateriaal-omstandigheden aan, hetgeen veelhogere gemiddelde voedingen oplevert

DE UITDAGING VOOR MORGEN

Snel, goed en toch nauwkeurig eneconomisch produceren

• KinematicsOpt: eenvoudig kalibreren van rondassen voor een verhoogde nauwkeurigheid

• Radius-gecompenseerde Look Ahead: functievoor nog meer nauwkeurigheid

• DCM: de dynamische botsingsbewaking voorkomt machineschade en kostbare machine-stilstand

• 3D-ToolComp: 3D-gereedschapscompensatie af -han ke lijk van contacthoek gereedschap-werkstukvoor een verhoogde nauwkeurigheid

>11

12

• CTC: dynamische 3D-compensatie van machine-vervorming als gevolg van (verandering van) ver-snellingen en vertragingen van assen voor eensubstantieel betere tool tip nauwkeurigheid endaarmee o.a. betere oppervlaktekwaliteit

• PAC: dynamische control parameters voor maxi-maal gebruik van positie afhankelijke machinedynamiek levert verhoogde contournauwkeurig-heid

• LAC: belastingafhankelijk dynamisch gedrag vanrondtafels voor sneller en nauwkeuriger bewerken

• ACC: actieve resonantiecontrole bij zware voor-bewerkingen, tot 25% hoger spaanvolume

Onderneem actie en blijf een stapje voorWe kunnen stellen dat HEIDENHAIN duidelijk vooroploopt bij het aanbieden van individuele mogelijkhedendie het productieproces kunnen beïnvloeden.

U kunt anticiperen op de toekomst en nu al de velemogelijkheden benutten die onze organisatie en deproducten u bieden. Concreet kunt u gebruik makenvan onze kennis en daarnaast de vele tools inzetten inuw productieproces.

We hebben een separatebrochure ‘Opties enaccessoires voor TNCbesturingen’ ter be -schik king met daarinalle details over boven-genoemde en nog veelmeer onderwerpen. Ukunt deze brochure

bestellen door een mailtje testuren naar verkoop@heidenhain.nl. Geeft u s.v.p.aan of u voorkeur heeft voor een Duitse- ofEngelstalige brochure. Wij sturen deze dan per post ofper mail, net wat u wenst.

De vele opties voor de besturingen van HEIDENHAINmaken het makkelijker om aan de eisen van uw klantenvoldoen en een daarbij passend product te leveren.Zorg dat de machines maximaal presteren in snelheiden nauwkeurigheid, haal een optimaal rendement uituw investering en blijf de concurrentie een stap voor. �

Optionen und

Zubehörfür TNC-Steuerungen

September 2012

Nieuwe functies TNC 640, iTNC 530, TNC 320/620

HEIDENHAIN-besturing blijft koploper in efficiëntie en gemakDe TNC-besturingen van HEIDENHAIN staan bekend als gebruikersvriendelijk. De eenvoudigeprogrammering in Klaartekst-dialoog of smarT.N.C., op de praktijk gerichte cycli, de duidelijkefuncties van de toetsen en de informatieve grafische weergaven maakten onze besturingentot een van de meest favoriete werkplaatsgerichte besturingen. Om er voor te zorgen dat degebruikers enthousiast blijven, innoveren wij voortdurend en breiden ook de functionaliteituit. Het rendement voor de bedrijven wordt hiermee verbeterd waardoor de investering snelwordt terugverdiend.

De TNC 640, de high end-besturing van HEIDENHAINvoor de complete bewerking, krijgt met de nieuwesoftwareversie belangrijke functies erbij. Niet alleennieuwe draai- en freescycli maar ook krachtige opties,zoals de botsingsbewaking DCM, de adaptieve aanzet-regeling AFC en de contourovername uit DXF-bestan-den helpen u de productiviteit nog verder te verhogen.

De nieuwe intelligente draaifuncties maken de TNC 640 nog makkelijker te programmeren en debewerkingen worden nog effectiever. Zelfs complexedraaibewerkingen zijn eenvoudig aan de machine teprogrammeren. Ondanks de vele nieuwe functies voorde frees- en draaibewerkingen blijft de besturing, zoalsmen dat ook gewend is van HEIDENHAIN, eenvoudigin de bediening.

13

TNC 640: nog krachtiger en gebruikersvriendelijker frezen en draaien door nieuwe functies

>

14

Nieuwe functionaliteiten voor het draaien zijn:• steekdraaien radiaal, axiaal en contour: deze drienieuwe cycli voor het steken radiaal, axiaal en con-tour kunnen afwisselende insteek- en voorbewer-kingsbewegingen uitvoeren.

• dieptestap bij het insteken variabel: De aanzet-diepte bij het insteken is nu programmeerbaar, ditom bijvoorbeeld een spaanbreuk te kunnen uitvoe-ren.

• dynamische ruwdeelaanpassing bij bewerkenmet contourcycli: bij het bewerken met contourcy-cli wordt de bewerkingstijd gereduceerd, omdat metdeze nieuwe functie de TNC 640 verspanen in delucht vermijdt en de wegen naar de contour optimali-seert. Hierbij actualiseert de TNC 640 het oorspron-kelijk ingegeven ruwdeel met elke bewerkingsstap.De draaicycli houden rekening met de contour vanhet actuele ruwdeel voor het berekenen van desnelle verplaatsingen en de bewerkingsbewegingen.

• keuze contourbewerking bij afspanen: de maniervan de contourbewerking bij de afspaancycli is nuzelf te bepalen, afwerken langs de contour bij elkesnede, afwerken langs de contour bij de laatstesnede of zonder afwerken langs de contour.

• uitbreiding procesveiligheid en betere voortgang:om de bewerking van complexe werkstukken een-voudig te houden, beschikt de TNC 640 over nogmeer opties voor meer procesveiligheid en beterevoortgang. Op de praktijk afgestemde functies diede bediener echt helpen om snel, veilig en comforta-bel te produceren. Bijvoorbeeld de dynamische bot-singsbewaking DCM helpt om botsingen tussengereedschappen en vaste machinedelen te voorko-men. De adaptieve aanzetregeling AFC regelt devoeding van de TNC automatisch, afhankelijk van despindelbelasting en andere procesparameters.

• DXF-convertor: met de DXF-convertor kunnen opeenvoudige wijze frees- en draaicontouren of puntenuit beschikbare DXF-bestanden overgenomen wor-den.

• gereedschapsbeheer: het uitgebreide gereed-schapsbeheer helpt bij het overzichtelijk houden vanhet gereedschapsbeheer, onder andere door het

gebruik van iconen voor de verschillende typesgereedschappen.

• vrij definieerbare tabellen: een andere plus voor debediener. Deze krijgt daarmee veel mogelijkhedenom gegevens uit het NC-programma te halen endeze op te slaan. De configuratie van deze tabellengaat via eenvoudige invulschermen.

• KinematicsOpt: houdt de nauwkeurigheid van draai-en zwenkassen blijvend hoog. De na-kalibratie duurtmaar enkele minuten en corrigeert het achterliggen-de kinematica-model in de besturing.

• Presetcompensatie: in de softwareversie -02 helptde nieuwe cyclus 452 voor een eenvoudige handlingvan verwisselbare koppen. Als de bediener de ver-wisselbare koppen op elkaar afstemt, kan hij hetvastgelegde werkstuknulpunt (pre-set) voor alle kop-pen toepassen. De bediener kan nu zonder specialekennis een nieuwe of ingewisselde freeskop zelf opde machine inmeten. Hij heeft daarvoor geen servi-cetechnicus meer nodig. Voor deze vermeting isalleen een 3D-tastsysteem en een kalibreerkogelKKH nodig.

• graveercyclus voor frezende nieuwe graveercyclus 225 maakt het schrijvenvan teksten en serienummers eenvoudig. Geefalleen de gewenste tekst in en met parametersbepaalt u of de tekst op een rechte of op cirkelbooggemaakt moet worden.

• drie nauwkeurigheid verhogende cycli- kalibreercyclus 460 vermeet een taststift automatischmet behulp van een opgespannen HEIDENHAIN-kalibreerkogel KKH.

- met de nieuwe tastcyclus basisrotatie kunt u nu ookin de werkstand ‘handbediening’ de basisrotatiebepalen aan de hand van 2 gaten of 2 tappen, en eenreferentiepunt bepalen op de middellijn van eensleuf of een dam.

- een nieuwe kalibreercyclus voor het draadlozegereedschapstastsysteem TT449 ondersteunt hetautomatische vermeten met behulp van deze draad-loze gereedschapstaster.

15

Er is een aantal significante aanvullingen in debesturings-programmatuur, die handige functiesmogelijk maken. De belangrijkste op een rij:• DXF-convertor (alleen TNC 620) • nieuwe tastcycli voor het kalibreren van de lengte ende radius van een taststift, met behulp van een kogel

• nieuwe tastcycli voor gebruik in de werkstand ‘handbediening’

• graveercyclus • nieuwe cyclus voor het kalibreren van draadlozegereedschapstaster TT 449

• vrij definieerbare tabellen• ondersteuning van nieuwe handwielen met display,de serie HR 5xx

• nieuwe statusaanduidingen m.b.t. de handwiel overrides �

TNC 320 en TNC 620: nieuwe functies bieden vele mogelijkheden bij het bewerken

De door de klanten verwoorde eisen en wensen vanuit de praktijk, zijn de basis voor onze innovaties om het werken met de iTNC 530 besturing nog eenvoudiger en gebruikersvriendelijker te maken. Software ontwikkelaars vanHEIDENHAIN implementeerden daarom weer nieuwe, op de praktijk gerichte,functies. Over de belangrijkste leest u hieronder.

• uitgebreid gereedschapsbeheer (optie): deze functie helpt bij het overzichtelijkhouden van het gereedschap, onder andere door het gebruik van iconen voor deverschillende types gereedschappen.

• grafische ondersteuning bij herstart programma’s: als men een programma opeen willekeurige plek opnieuw wil starten, kan dit nu ook binnen het puntenpa-troon. De nieuwe startpositie kan, grafisch ondersteund, worden gekozen metbehulp van softkeys.

• grafisch ondersteunde bestandskeuze: het selecteren van bestanden is nu nogmakkelijker. In een venster laat de TNC, naast de programmanaam, ook een lijn-grafiek zien van het betreffende programma. Zo is het programma makkelijker teherkennen.

• opslaan of weggooien: laat de gebruiker bewust kiezen om bepaalde veranderin-gen op te slaan of te verwijderen. Ook is het opslaan van een bestand onder eenandere naam mogelijk geworden door de functie OPSLAAN ALS.

iTNC 530: steeds makkelijker werkenmet besturing door nieuwe functies

HER S 5

Nieuw besturingssysteem voor het real-time tijdperkHet nieuwe besturingssysteem HEROS 5 (HEIDENHAIN Real Time Operating System) maakt de besturingen van HEIDENHAIN nietalleen geschikt voor toekomstige ontwikkelingen, maar biedt ook een aantal krachtige nieuwe functies, zoals b.v. de mogelijkheid omde besturing direct aan het internet te koppelen. De geïntegreerde browser geeft rechtstreeks toegang tot het Web. Ook zijn pdf-bestanden, met de nieuwe PDF-viewer, direct op de besturing te openen. Met de nu beschikbare editors zijn instructies, aanwijzingenen bijvoorbeeld tekeningen eenvoudig beschikbaar. De volgende bestandsformaten worden op dit moment ondersteund:• Tekstbestanden met extensies .txt, .ini • Grafische bestanden met de extensie .gif, .bmp, .jpg, .png• Tabellen met de extensie .xls, .csv• HTML-bestandenHet besturingssysteem HEROS 5 maakt het eenvoudig om diverse besturingen in een netwerk te koppelen. De instellingen hebben danop elke besturing dezelfde look. Het nieuwe operating system HEROS 5 werkt nu op onze besturingen TNC 640, TNC620, iTNC 530 enCNC Pilot 620.

Wie alle ruimte gebruikt bij het racen op een circuit is duidelijk sneller dan diegene die altijd precies in het midden van de baan blijft. En dat geldt niet alleen in de autosport, maar ook bij gereedschapsmachines. Met de µm-nauwkeurige controle van een HEIDENHAIN besturing wint u veel tijd. Afhankelijk van de eisen met betrekking tot de oppervlaktekwaliteit en de maatnauwkeurigheid worden de bochten bewust afgesne-den. Hierdoor gaat u sneller. Het gevolg: Uw TNC behaalt de beste resultaten en daarmee bouwt u een voorsprong op als het gaat om economie en productiviteit. HEIDENHAIN NEDERLAND BV, Postbus 92, 6710 BB Ede, Tel.: 0318-581800, Fax: 0318-581870, www.heidenhain.nl, e-mail: verkoop@heidenhain.nl

Hoekmeetsystemen Lengtemeetsystemen Contourbesturingen Digitale uitlezingen Meettasters Impulsgevers

Een ruime voorsprong opbouwendoor alle ruimte te gebruiken?