Handout EHBO Bij Dieren

8/13/2019 Handout EHBO Bij Dieren

http://slidepdf.com/reader/full/handout-ehbo-bij-dieren 1/11

Handleiding voor de cursus

EHBO bij dieren



Sterkliniek dierenartsen HillegomMaerten Trompstraat 1-32182 XD Hillegomtel. 0252-518020

Kattenkliniek Weeresteinstraat 492182 GR Hillegomtel. 0252-518020

Sterkliniek dierenartsen Nieuw-VennepHändelplein 203

2151 NN Nieuw VennepTel. 0252-680160



EHBO bij dieren

Inhoud: • Doel en regels ehbo• Herkennen spoed: abcd• Hanteren van dieren• Verwondingen• Workshop:

Verbandleer• Oververhitting• Verdrinking• Iets in luchtpijp• Bloeding• Brandwonden• Epilepsie• Maagtorsie

• Bevalling



Doelen ehbo bij dieren:1. Redden van een dierenleven2. Pijn en lijden van een dier verlichten3. Voorkomen dat klachten verergeren4. Herstel van het dier bevorderen

Regels ehbo bij dieren:1. Blijf kalm2. Breng uzelf en anderen niet in gevaar3. Controleer eerst wat het dier mankeert4. Daarna handelen

ABC-protocolHet abc-protocol is een richtlijn om een snelle indruk te krijgen van een situatie waarin een dier verkeerd.Het geeft in maximaal 60 seconden informatie over de toestand van dier en zo weet men snel wat ergedaan moet worden. Deze methode wordt wereldwijd gebruikt. Ook bij mensen.

A Airway = LuchtwegDe luchtweg moet vrij zijn. Men kijkt of een dier ademt en of er niks in de bek of neus zit. In de mond ofkeelholte kunnen dingen blijven staan waardoor een dier niet goed meer kan ademen zoals: bloed,ontstekingsmateriaal, braaksel, voedsel, stokken of speeltjes.

B Breathing = AdemhalingHet kan zijn dat een dier wel ademt, maar dat de ademhaling niet normaal is. We kijken naar dehoeveelheid ademteugen per minuut. Dit noemen we de frequentie. De normale frequentie is 10-30teugen /minuut in rust. Natuurlijk hangt dit ook af van de inspanning die een dier geleverd heeft. Na hetrennen en spelen zal de ademhaling sneller zijn of zal een dier zelfs hijgen.

Het geluid dat een dier maakt tijdens het ademen kan ook afwijkend zijn. Zo kan een dier piepende ofkrakende ademhaling hebben bij bijvoorbeeld een longontsteking.De manier waarop de ademhaling tot stand komt, kan ook verschillend zijn. Een normale ademhalinggeeft een soepele beweging tussen de borst en de buikspieren. Wanneer een dier erg veel met de buiknaknijpt spreken we van een te duidelijke buikademhaling en dat is een teken van benauwdheid.Andere tekenen van benauwdheid zijn neusvleugelen, dwz wanneer de neus erg veel meebeweegt (nietbij konijnen) en als een dier met de bek open ademt. Dit laatste is met name bij de kat zeer afwijkend,maar kan bij de hond ook zijn vanwege stress, pijn of om warmte kwijt te raken.



C Circulation = bloedsomloopWe hebben net de ademhaling besproken en deze zorgt voor zuurstof in het lichaam. De zuurstof wordtvervoerd door het lichaam door het bloed in de bloedsomloop.De bloedsomloop wordt bepaald door het kloppen van het hart waardoor het bloed via de bloedvatenrondgepompt wordt. Bij een ernstige bloeding klopt het hart nog wel, maar is er minder volume in de

bloedvaten waardoor de druk wegvalt. Wanneer het hart stopt met kloppen is er nog wel genoeg bloeden dus genoeg bloeddruk, maar wordt het niet meer rondgepompt. Er zijn een aantal aanwijzingen omeen indruk te krijgen van de kwaliteit van de bloedsomloop.

Pols:de pols is bij dieren het beste te voelen in de liezen. Als het dier vanachter benaderd wordt enbeide handen van voren om de dijbenen vouwt, is de pols te voelen met de toppen van de wijs- enmiddelvinger. De pols geeft aan hoe snel het hart klopt en de kracht van de pols geeft aan hoeveelbloed er in de bloedbaan zit (bloeddruk). Wanneer de pols niet te voelen is, probeer dan altijd te voelenof u een hartslag voelt bij de borstkas. De normale hoeveelheid slagen zijn 90-140 /min, hoe kleiner hetdier hoe hoger de pols zal zijn.

Slijmvliezen: .de slijmvliezen bij een dier zijn te controleren op de tong, aan de binnenzijde van delippen, door het onderooglid van het oog naar beneden te trekken en ook bij een teef door devulvaplooien naar buiten te vouwen. De slijmvliezen geven aan hoeveel bloedcellen er in de bloedbaanzijn en of het lichaam genoeg zuurstof heeft. Normale slijmvliezen zijn roze.

CRT: is te onderzoeken door aan de binnenkant van de lip of op het tandvlees tedrukken, Er komt dan een wit vlekje. Deze moet binnen 1 seconde weer mooi rozeworden. Duurt dit langer dan 1 seconde dan kan het zijn dat de bloeddruk erg laagis.(http://loudoun.nvcc.edu/vetonline/vet105/Vital%20signs.htm)

Temperatuur: wordt ook door de bloedomloop op peil gehouden. De normale temperatuur is:

Hond: 38-39 °CKat: 38.5-39 °CKonijn: 38 °CCavia: 37.5-39 °CRat: 37.5-38.5 °C

Bij geen ademhaling en wel pols/ hartslag: beademen.

Dit doen we door het dier over de neus goed beet te pakken en via de neusgaten lucht naar binnen teblazen.Let hierbij heel goed op dat een dier niet dankbaar zal reageren als het bijkomt. Het zal uit een reflexkunnen reageren door te bijten of te krabben.



Bij geen ademhaling en geen pols/ hartslag: reanimeren.

Hartmassage: 2x per seconde (staying alive)Beademen: 2x blazen

D Disability = schade aan bewegingsstelsel en zenuwenDoor een aanrijding of een val van hoogte kan er schade aan het bewegingsstelsel ontstaan. Oftewel

botbreuken of spier-, banden-, of peesschade.Als een bot gebroken is wil een dier er over het algemeen niet meer op staan of leunen en doet het ergpijn. Meestal gaat het om een dichte breuk of een scheur in het bot. Wanneer er een open breuk is, danspreekt men over een breuk waarbij het bot door de huid steekt.Elke breuk is een reden om een dierenarts te bezoeken. Al is het alleen al voor de pijnstilling enstabilisatie. Echter een open breuk moet binnen 24 uur geopereerd worden.Later zullen we bespreken hoe een dier het best te verplaatsen is met een breuk.

Schade aan het zenuwstelsel kan ook ontstaan door een val van hoogte of een aanrijding. Meestal valthet op door verlamming, desoriëntatie en soms coma. In deze situaties is het altijd belangrijk om eendierenarts het dier te laten onderzoeken. Soms is een operatie direct nodig, maar vaak is het ook

afwachten of er met medicatie verbetering optreed.

Het oppakken van gewonde dieren moet altijd voorzichtig gebeuren. Een dier kan pijnlijk zijn endaardoor agressief reageren. Ook willen we de beschadiging niet verergeren.Een kat kan in sommige gevallen het best bij zijn nekvel gepakt worden en met de andere handondersteuning geven aan het onderlijf. Door het nekvel te pakken is er een reflex waardoor de kat zichzal overgeven en ontspannen. Wanneer een kat te onrustig of agressief is kunt u het dier ook als eenmummie in een handdoek inpakken. Zie de plaatjes hieronder.(http://www.vetmed.wsu.edu/resources/restraint/index.aspx)



Bij het verplaatsen en vervoeren van een hond is de grote van de hond van belang en de mate vanangst, pijn en agressie.

Wonden:Voorzichtig schoonmaken en onderzoeken op vreemde voorwerpen en splinters zoals:-Grasaar oftewel een kruiper-Glas-Stekels-Doornen-Splinters-Blik-Schelpen-Zand

OververhittingOververhitting komt erg veel voor en kan verschillende oorzaken hebben.• Te veel inspanning• Te weinig afkoeling• Te weinig drinken

Dieren met een vacht kunnen niet over hun hele lichaam zweten zoals mensen dat wel kunnen.Daardoor kunnen dieren minder snel afkoelen en dus minder goed tegen extreme hitte. Elk jaar stervener bijvoorbeeld een paar huisdieren doordat ze te lang in een warme auto zitten. Maar ook veel konijnenen cavia’s die met hun hok in de volle zon staan kunnen bezwijken. Hondenrassen met een korte snuitkunnen minder goed afkoelen door te hijgen en zijn daardoor gevoelig voor warmte en teveelinspanning.

Bij oververhitting stijgt de lichaamstemperatuur naar > 39.5°C-41°C. Dieren geven de volgendeverschijnselen:Hijgen, apathisch (extreem sloom en nauwelijks reageren), paarse tong, flauwte / coma.Het belangrijkste dat moet gebeuren is: Afkoelen!

• water op het lichaam• natte handdoek / koele flessen / ice-packs• alcohol binnenkant oren en voetzooltjes• drinken• naar dierenarts voor infuus en bloedonderzoek• voorkomen is beter dan genezen



Verdrinking:Breng uzelf en anderen niet in gevaar!Bel 112 wanneer het dier niet uit het water te krijgen is of wanneer u ziet dat mensen in gevaar dreigente raken.

Haal het dier zo snel mogelijk uit het water en controleer: ABCD.Wanneer nodig begint u met beademen en reanimeren. Wanneer het dier zelf ademt is het vaakonderkoeld en kunt u verdere onderkoeling voorkomen door het dier af te drogen dmv doeken of nogbeter een föhn. Opwarmen dmv verwarming, kruiken en eventueel infuus bij dierenarts. De belangrijkstecomplicatie is longontsteking doordat er toch water in de luchtwegen is gekomen. Daarom wordt ersoms meteen met antibioticum begonnen.

Iets in luchtpijp:Wanneer een dier iets in zijn of haar luchtpijp heeft kan het niet goed meer ademen. Op dat momentkan snel handelen levensreddend zijn. De Heimlich-greep wordt bij mensen gebruikt en kan ook bijdieren toegepast worden.

Soms lijkt het alsof er iets in de luchtpijp zit, maar dan zit het vast in de slokdarm en drukt het tegen deluchtpijp. Dan is het alsnog belangrijk om het dier zo snel mogelijk door een dierenarts te latenonderzoeken.

Bloeding:Een bloeding hoeft niet altijd een levengevaarlijke situatie voor een dier te zijn. Soms kan een kleinwondje aan een oor bijvoorbeeld voor een geweldige ravage zorgen waarbij de hele kamer onder dekleine spettertjes zit. Dit is gelukkig niet levensbedreigend, maar wel erg vervelend. De beste manier omzo’n kleine bloeding te stoppen is toch een verband aan te leggen. (zie verbandleer workshop)Bij een ernstigere bloeding is soms de hoeveelheid bloed duidelijk te zien. Dan is het belangrijk dat

deze zoveel mogelijk geremd wordt. Dit is te doen door op de bloeding druk uit te oefenen. Of door hetbloedvat dicht te drukken waar de lekkage plaats vindt. Bij een ernstige bloeding aan de ledematen kuntu dus knijpen of een doek ombinden tussen de wond en het hart. Nooit een doek binden rondom dehals of buik.Het kan ook zijn dat een bloeding niet aan de buitenkant van een dier is te zien, maar dat er inwendigebloedingen zijn. Hiervoor is een aanwijzing te vinden als u uw abcd-onderzoek goed uitvoert. En dierheeft dan bleke slijmvliezen en een zwakke pols. Bij ernstige bloedingen kunt u het dier ondersteunen,maar moet altijd een dierenarts gebeld worden.



Brandwonden:Brandwonden kunnen ontstaan door onder andere:Hete vloeistoffen, vuur, stoom, vuurwerk, hete lucht: föhn, kolen, kookplaat, onbedekte kruiken enz.Ook teveel zonnenstraling kan huidkanker bij witte dieren veroorzaken.

Schade door hitte wordt ingedeeld in graden:1. Eerstegraads brandwonden geven roodheid en pijn.2. Tweedegraads brandwonden geven blaren, roodheid en pijn3. Derdegraads brandwonden tasten de huid zo aan dat deze wit/grijs ziet en bovendien pijnloos

is.ABCD

Eerst water, de rest komt later!

Koel de brandwond zo snel mogelijk af met lauw leidingwater.Koel 15 tot 20 minuten.Bedek de wond met schone doek of verband.

Overleg altijd met dierenarts ivm mogelijk luchtwegproblemen.Onder de vacht kan de brandwond aanwezig zijn

EpilepsieVerschijnselen van een epileptische aanval kunnen zijn:op de zij liggen, strekken en rekken van depoten, trillen, kwijlen, urineren en bijna altijd een verlies van bewustzijn. Het dier reageert dus niet meerop uw stem en kijkt u niet meer aan.Een epileptische aanval bestaat uit een aantal etappes:De aanloopfase (Aura): braken, afwezig en trillen.De aanval zelf (Ictus): krampen, klappertanden, kwijlen, janken en vaak buiten bewustzijn zijn.De laatste fase (Post-ictus): sloom, eetlust en dorst.Wanneer u ziet dat een dier een epileptische aanval krijgt is het erg belangrijk om de tijd op te nemenhoelang een aanval duurt. Rustig blijven is niet altijd even makkelijk, maar voor het dier wel hetbelangrijkst. Zorg ervoor dat er genoeg ruimte om het dier heen is zodat het dier zich niet kan bezerenen probeer het dier niet strak beet te houden. Wanneer een dier bekend is met epilepsie kan het zijn dateen eigenaar Stesolid in huis heeft. Dit is een tube die in de anus gestopt kan worden met valium erinwaardoor de aanval soms onderbroken kan worden. We adviseren deze rectiole pas na 5-10 minutenaanval te geven.Wanneer het de eerste keer is dat een dier een aanval heeft gehad wordt hij vaak door een dierenartsonderzocht op zijn reflexen, bloedonderzoek, in enkele gevallen wanneer het niet alleen op epilepsielijkt kan het zijn dat een CT-scan meer informatie geeft. Afhankelijk van de ernst, de frequentie van het

voorkomen van de aanvallen, het ras van de hond of kat en oorzaak wordt er gestart met medicatietegen epilepsie.

MaagdraaiingEen maagkanteling of maagdraaiing komt voor bij grote hondenrassen met een diepe borstkas en vakerbij dieren die boven de 5 jaar leeftijd zijn. Het zijn vaker mannelijk dan vrouwelijke honden.De maag draait een slag in de buikholte en daardoor raakt hij afgesloten. De bacteriën die in de maagzitten produceren gas en doordat dat niet meer weg kan, wordt de maag opgeblazen als een ballon. Deverschijnselen zijn loos braken, dwz de hond wil wel braken, maar er komt niks uit. Een bolle buik, ergsloom. Vaak gebeurt dit 4-5 uur na eten, dus om 0.00-02.00 uur s nachts. Dit is absoluut eenspoedgeval! Het herkennen van de verschijnselen is erg belangrijk, maar daarna is het zaak meteen

een dierenarts te bellen.



Het opgehoopte gas moet uit de maag gehaald worden en de slag moet uit de maag gehaald worden,vaak is een operatie daarna noodzakelijk om te voorkomen dat het nog een keer gebeurt.

Gasvorming bij konijnen en knaagdieren

Bij konijnen en knaagdieren komt ook gasophoping in het maagdarmstelsel voor. Zij geven dit aan doorbol te zitten, niet te eten en snel sloom te worden. Hiervoor is vaak geen operatie nodig, maar metmedicatie om de maag en darmen te activeren, pijnstilling en dwangvoeding komt u vaak al een eind opweg. Preventie is natuurlijk het belangrijkst. Deze dieren mogen dus geen gasvormende groenten zoalskool eten.

BevallingNatuurlijk is elke bevalling van een dier spannend. Iedereen wil het graag zien en erbij zijn om dit meete maken. Echter erg belangrijk is dat een dier een rustig plekje heeft en zich ongestoord op ditbelangrijke proces kan concentreren zonder door paparazzi gestoord te worden. Dieren die ergaanhankelijk zijn zullen merken dat u spanning voelt, dus blijf zelf ook zo rustig mogelijk.

Wanneer de dekdatum bekend is, kan dit informatie geven of een dier te vroeg, te laat of op tijd gaatbevallen. De gemiddelde drachtlengten verschillen per diersoort:Hond: 63 dagenKat: 63 dagenKonijn: 31 dagenCavia: 65 dagenRat: 24 dagenWanneer een dier met de buik begint te persen zijn de persweeën begonnen. Dan is het belangrijk detijd in de gaten te houden. Op de eerste pup of kitten mag maximaal 1 uur geperst worden. Op devolgende pups/ kittens mag steeds maximaal een half uur geperst worden. Tussen de geboorten van deverschillende pups of kittens en het persen door kan een langere pauze aanwezig zijn. Dit is normaal.

Vaak regelt een moeder zelf de verzorging van de kleintjes. Eventueel kan zij geholpen worden doorhet vlies van de pup of het kitten te halen. Te helpen om ze droog te wrijven en te kijken of ze ademen.Eventueel kan een pup of kitten geholpen worden door slijm uit het bekje te zuigen met een slijmzuigerof door wanneer ze niet zelf gaan ademen ze te beademen en eventueel hartmassage te geven(reanimeren dus). De navelstreng mag met een touwtje afgebonden worden op ongeveer 3 cm van de navel en deze mag

ontsmet worden met betadine.

Goed voorbereid bent u als u in huis heeft:• Slijmzuigertje• Handdoeken• Draadgaar• Betadine• Melk + flesje• Lichtverteerbaar voer voor moeder• Kruiken• Bel vooraf dierenarts

Wanneer moet zeker een dierenarts gebeld worden?Wanneer een poes langer dan 67 dagen drachtig is.Wanneer een teef langer dan 63 dagen drachtig is.

Wanneer er langer dan 1 uur geperst wordt op 1e

pup of kitten.Wanneer er langer dan ½ uur geperst wordt op volgende pups of kittens.



Bij te lange tussenpoos tussen de verschillende pups (maximaal 2.5-3 uur).Bij een oververmoeide of ziek ogende moeder.Voor meer informatie verwijzen wij u naar onze advies brief: drachtige hond of drachtige kat op onzewebsite: www.sterkliniekdierenartsenhillegom.nlAfbeeldingen:

http://www.howstuffworks.com/how-to-restrain-a-cat.htm http://www.vetmed.wsu.edu/resources/restraint/index.aspx http://firstaid.skynetblogs.be/archive/2007/07/07/reanimation-of-your-dog.html http://www.firedistrict7.com/section1/education/cpr_animal.html http://loudoun.nvcc.edu/vetonline/vet105/Vital%20signs.htm http://www.hondenroedel.nl/phpBB3/viewtopic.php?f=18&p=147347

Handout EHBO Bij Dieren

Documents

Transcript of Handout EHBO Bij Dieren