Handleiding stage ZuidAfrika -...
Transcript of Handleiding stage ZuidAfrika -...
Handleiding stage ZuidAfrika
Handleiding stage ZuidAfrika
Els Cortooms
Breda, 14 april 2003
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
Voorwoord
Dit rapport is geschreven naar aanleiding van het vak Communicatie Vaardigheden 23. Dit vak wordt
gegeven aan 2e jaarsstudenten van de faculteit Verkeer, Logistiek en Ruimtelijke ordening en Planologie,
op de Internationale Hogeschool te Breda.
Omdat ik zelf binnenkort in ZuidAfrika stage ga lopen heb ik gekozen om voor het vak CV23 een
handleiding te schrijven voor studenten die ook plannen hebben om in ZuidAfrika stage te lopen. De
handleiding staat vol met tips over de voorbereidingen die men moet treffen, maar ook met tips over het
verblijf in ZuidAfrika. De handleiding is dus zowel geschreven voor studenten die nog moeten beginnen
met de voorbereidingen als voor studenten die binnenkort al naar ZuidAfrika zullen vertrekken.
Hierbij wil ik graag de geïnterviewde personen bedanken voor de tips over de voorbereidingen en het
verblijf in ZuidAfrika, de enthousiaste medewerking en de mooie verhalen, waardoor ik dit rapport met
veel plezier heb kunnen realiseren.
Breda, 13 april 2003
Els Cortooms
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
Samenvatting
Om mijn kennis op het gebied van stage lopen in ZuidAfrika niet verloren te laten gaan, heb ik deze
handleiding geschreven voor studenten die ook graag in ZuidAfrika stage willen gaan lopen. Hierin zullen
gestructureerd ervaringen en tips terug te vinden zijn, die de hoofdvragen ‘Welke voorbereidingen moet ik
treffen voor de stageperiode in ZuidAfrika?’ en ‘Welke aspecten komen kijken bij het verblijf in Zuid
Afrika?’ zullen beantwoorden. Om deze hoofdvragen beantwoord te krijgen is er bij vele instanties
informatie opgevraagd, zijn er reisgidsen geraadpleegd en studenten geïnterviewd.
Naast het zoeken van een stageplaats, zul je vele andere zaken moeten regelen: het juiste visum
aanvragen, vliegtickets reserveren, een dekkende verzekering afsluiten, verscheidende (prijzige)
vaccinaties bij bijvoorbeeld de GGD halen, onderdak regelen en zorgen voor bruikbare betaalmiddelen.
Verder is het slim OVvergoeding aan te vragen bij de IBGroep en verstandig om je ouders te machtigen
voor je verzekering, bankzaken en de IBGroep.
Het kan geen kwaad je een beetje te verdiepen in het land waar je de stageperiode zult verblijven. De
bevolking van ZuidAfrika bestaat voor 76% uit zwarte mensen, 14% van de bevolking is blank, 8% van
de bevolking behoort tot de kleurlingen en de overige 2% bestaat uit Aziaten. Elke bevolking groep heeft
zijn eigen historie en zijn eigen taal. In ZuidAfrika wordt voornamelijk Engels en Afrikaans gesproken. Het
klimaat is ook geheel anders dan in Nederland. Het is het hele jaar vrij aangenaam en de winter en
zomerperiode zijn precies omgekeerd met die van Nederland.
In ZuidAfrika zul je ook te maken krijgen met de apartheid die in 1990 tot zijn einde is gekomen, maar
waarvan de invloeden nog steeds te zien zijn in het land. Het land komt ook met grote AIDSproblemen
en de criminaliteit is vrij hoog.
De medische voorzieningen zijn vrij goed, maar er komen wel vervelende insekten en bacteriën voor waar
je in Nederland geen last van hebt. Zo wordt pootje baden in stilstaand water sterk afgeraden en kun je je
kleren beter niet buiten te drogen hangen. Je eten kun je het beste zelf klaar maken, dit in verband met
de hygiëne.
De auto is ronduit het beste en handigste vervoersmiddel in ZuidAfrika. Bij fotograferen moet je even
opletten dat je geen politieagenten en gebouwen van het leger fotografeert, en om gebruik te kunnen
maken van je eigen elektrische apparaten uit Nederland heb je een driepunts verloopstekker nodig.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
Het regelen van de stageplaats en alle zaken die erbij komen kijken kost veel tijd en moeite, maar het
levert je vast een geweldige tijd in ZuidAfrika op. Deze handleiding helpt je flink op weg, maar praten met
studenten die al eens in ZuidAfrika stage hebben gelopen kan ook zeker geen kwaad. Praat veel met
mensen die al eens in ZuidAfrika zijn geweest, dit levert je tips, adresjes en misschien wel een
stageplaats op.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
Inhoudsopgave
1. Inleiding 7
2. Voorbereidingen 8
2.1 Hoe vind ik een stageplaats in ZuidAfrika 8
2.2 Wat moet ik regelen om naar ZuidAfrika te kunnen gaan 9
2.2.1 Visum
2.2.2 Vliegtickets
2.2.3 Verzekering
2.2.4 Vaccinaties
2.2.5 Onderdak
2.2.6 Betaalmiddelen
2.3 Waar moet ik nog meer aan denken 14
2.3.1 OVvergoeding
2.3.2 Machtigen
3. Het verblijf 15
3.1 Belangrijkste verschillen met Nederland 15
3.1.1 Bevolking
3.1.2 Talen
3.1.3 Klimaat
3.2 Problemen in ZuidAfrika 19
3.2.1 Apartheid
3.2.2 Aids
3.2.3 Criminaliteit
3.3 Tips 22
3.3.1 Gezondheid
3.3.2 Vervoersmiddelen
3.3.3 Fotograferen
3.3.4 Elektriciteit
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
4. Conclusies 26
5. Bijlagen 27
Bijlage 1: Adressen 28
Bijlage 2: Website's 29
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
1. Inleiding
Stage lopen in het buitenland is een leuke maar ook zeker een hele leerzame periode. Het kost veel meer
tijd dan het organiseren van een binnenlandse stage, maar je krijgt er enorm veel voor terug. Bij het
voorbereiden van mijn eigen stage in ZuidAfrika heb ik gemerkt dat er weinig informatie vanuit school
wordt gegeven aan studenten die geïnteresseerd zijn naar een buitenlandse stage. Om mijn kennis niet
verloren te laten gaan heb ik besloten een handleiding te schrijven speciaal gericht op stage lopen in
ZuidAfrika.
Met deze handleiding wil ik graag studenten die ook in ZuidAfrika gaan stage lopen op weg helpen door
de ervaringen, tips en verhalen die ik zelf heb meegemaakt, gehoord en gelezen gestructureerd weer te
geven. Bij het voorbereiden van de stage komen vele vragen naar voren, waarvan de antwoorden
grotendeels in deze bundel te vinden zullen zijn. De hoofdvragen die beantwoord zullen worden zijn:
‘Welke voorbereidingen moet je treffen voor de stageperiode in ZuidAfrika?’ en ‘Welke aspecten komen
kijken bij het verblijf in ZuidAfrika?’
Om deze hoofdvragen beantwoord te krijgen, heb ik bij vele instanties informatie opgevraagd, ben ik
reisgidsen gaan doorspitten en heb ik studenten gesproken die al een stageperiode in ZuidAfrika achter
de rug hebben.
De handleiding zal beginnen met de voorbereidingen die men in Nederland moet treffen alvorens de
stageperiode begint. In dit hoofdstuk wordt besproken hoe je een stageplaats vindt, wat je allemaal moet
regelen om naar ZuidAfrika te kunnen gaan, en tot slot van dit hoofdstuk, nog enkele handige tips.
Hoofdstuk 3 vertelt iets over het land zelf, de belangrijkste verschillen en de problemen in ZuidAfrika en
nog enkele tips voor het verblijf in ZuidAfrika. In hoofdstuk 4 worden de conclusies weergegeven.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
2. Voorbereidingen
Als je besluit in ZuidAfrika stage te willen lopen, begin dan zo snel mogelijk met de voorbereidingen. Dit
kost ruim het dubbele van de tijd die je in eerste instantie inschat ervoor nodig te hebben. Zorg ervoor dat
je enkele maanden voor aanvang van de stageperiode, je stageplaats hebt gevonden zodat je nog
voldoende tijd hebt om een visum aan te vragen en vliegtickets te boeken.
2.1 Hoe vind ik een stageplaats in ZuidAfrika?
Internet is de belangrijkste informatie bron voor het vinden van een stageplaats in het buitenland. Andere
mogelijkheden zijn het zoeken naar verslagen van studenten die al in ZuidAfrika hebben stage gelopen
en het praten met mensen die nog contacten hebben in ZuidAfrika. Zij kunnen je vaak telefoonnummers
of adressen geven van personen die je weer verder op weg kunnen helpen.
Als je besluit om op internet te gaan zoeken, is het verstandig naar een ZuidAfrikaanse zoekpagina te
gaan. www.aardvark.co.za is een veel gebruikte zoekpagina van ZuidAfrika. Vanaf deze pagina kun je
gaan zoeken naar bedrijven, overheidsinstanties of universiteiten.
Bijna ieder bedrijf of universiteit heeft tegenwoordig een emailadres. Kijk er niet van op als je na 100
bedrijven gemaild te hebben, nog geen positieve reactie terug hebt ontvangen. De meeste bedrijven zijn
enthousiast maar kunnen of willen je geen stageplaats aanbieden. Bij universiteiten kun je gemakkelijker
terecht. Dit komt doordat zij vaak bekender zijn met het fenomeen ‘stage lopen’.
Indien dit allemaal niet lukt, kun je er ook voor kiezen om je in te schrijven bij de UNSA. Zij helpen je niet
alleen aan een stageplaats in ZuidAfrika maar ook aan je vliegtickets, onderdak en begeleiding. Dit
echter allemaal voor een flinke vergoeding.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
2.2 Wat moet ik regelen om naar ZuidAfrika te kunnen gaan?
Als je dan eindelijk je stageplaats hebt gevonden ben je er nog lang niet. Je zult nog een visum aan
moeten vragen, vliegtickets, verzekering en onderdak moeten regelen. In de volgende paragrafen word je
een stukje op weg geholpen.
2.2.1 Visum
Voor een stage bij een bedrijf heb je een andere visum nodig dan als je bij een universiteit gaat stage
lopen. Bel hiervoor de ZuidAfrikaanse ambassade (zie bijlage 1) op voor meer informatie. Zij sturen
vervolgens de formulieren op die je behoort in te vullen.
Begin hier op tijd mee, het liefste meteen nadat je een stageplaats hebt gevonden. Het duurt namelijk
enkele weken voordat je alle gegevens voor je visum bij elkaar hebt. Om je visum aan te kunnen vragen
heb je bijvoorbeeld het reserveringsnummer van het vliegticket en een geldige verzekering voor in het
buitenland nodig. Dit alles staat op de formulieren vermeld die je van de ambassade opgestuurd krijgt.
De snelste manier om een geldig visum te verkrijgen is met de ingevulde formulieren naar de ambassade
te gaan, zodat er meteen gecontroleerd kan worden of alle gegevens compleet zijn.
Het duurt vervolgens nog enkele weken voordat het paspoort met het visum erin verwerkt, wordt terug
gestuurd per aangetekende post.
2.2.2 Vliegtickets
Hiervoor kun je naar Schiphol bellen of op internet zoeken naar aanbiedingen. De goedkoopste 6
maanden tickets zullen liggen tussen de 550 en 750 euro. Een 3 maanden vliegticket is meestal
goedkoper. Een goede vluchtmaatschappij is Iberia. Zij bieden meestal de goedkoopste vluchten naar
ZuidAfrika aan.
Een vliegreis van Nederland naar ZuidAfrika duurt ongeveer 16 uur. Soms is er sprake van een
tussenstop waarbij je al snel uit komt op een reis van ongeveer 20 uur.
2.2.3 Verzekering
Vraag bij je huidige verzekeringsmaatschappij of hij werelddekkend is, of in ieder geval geldig is in Zuid
Afrika. Is dit niet het geval of is de verzekering niet geheel dekkend, dan zul je een speciale verzekering
moeten afsluiten voor je stageperiode. Een goede verzekering voor studenten welke wereld dekkend is, is
de IPSverzekering. Het Insurance Passport for Students is zowel een ziektekosten verzekering als een
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
reisverzekering. Bovendien kun je de rondreis die je eventueel na je stage in het buitenland gaat maken
ook onder de IPSverzekering doen. De voorwaarden van de IPSverzekering zijn op internet te vinden.
Vergeet niet je huidige verzekering op te zeggen voor deze periode. Als je vervolgens weer terug in
Nederland bent zul je je weer opnieuw moeten verzekeren.
Mocht je terug komen met een ernstige ziekte zoals malaria of TBC, dan kan de
verzekeringsmaatschappij je weigeren. Ben je echter nog in dienst bij je werkgever (nul uren contract),
dan moet je verplicht CZ verzekerd zijn, en mag de verzekeringsmaatschappij je niet weigeren.
2.2.4 Vaccinaties
Je kunt je laten inenten bij de plaatselijke GGD. De GGD’s handelen in grote mate gelijk, maar er zijn
echter wel prijs en advies verschillen. Het kan geen kwaad even de prijzen te vergelijken en bij
verschillende GGD’s om advies te vragen.
Ook kun je naar het landelijke vaccinatie centrum (zie bijlage 1) bellen, zij kunnen uitleggen welke
inentingen nodig zijn in ZuidAfrika.
De onderstaande vaccinaties worden aanbevolen:
DTPvaccinatie
DTP staat voor difterie, tetanus en polio. Als je als kind volledig bent ingeënt, is een herhalingsprik eens
in de vijftien jaar voldoende om bescherming te bieden. De meeste kinderen hebben deze prik gehad op
hun negende jaar, dus als je 23 bent, is het noodzakelijk deze prik nog eens te halen.
Twinrix
Dit is een combinatievaccin tegen zowel hepatitis A als hepatitis B. Na een serie van drie vaccinaties ben
je tien jaar voor hepatitis A en levenslang voor hepatitis B beschermt.
Hepatitis A en B zijn virusinfecties van de lever, waar men langdurig ziek van kan zijn.
Hepatitis A wordt ook wel besmettelijke geelzucht genoemd. Deze vorm is erg besmettelijk. Besmet
voedsel, uitwerpselen en water brengen het hepatitis A virus over. Naarmate de hygiënische
omstandigheden afnemen, neemt de kans op besmetting toe. ZuidAfrika heeft een matig hepatitis A
risico.
Hepatitis B wordt overgebracht door besmet bloed of andere lichaamsvochten. Ook door seksueel contact
kan besmetting plaatsvinden. ZuidAfrika heeft een erg hoog hepatitisB risico.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
TBC
Tuberculose kan alleen overgedragen worden door het inademen van bacteriën van iemand met een
besmettelijke longtuberculose, die hoest, spuugt, hard schreeuwt of zingt. Alleen mensen met een
besmettelijke longtuberculose kunnen andere mensen infecteren.
Voordat je op reis gaat kun je twee maatregelen treffen:
• Een Mantouxtest laten uitvoeren voor en na de reis
• Een BCGvaccinatie nemen voor de reis
De Mantouxtest is een controlemiddel waarmee men kan zien of je besmet bent met TBC. De BCG
vaccinatie geeft geen 100%bescherming tegen het ontstaan van tuberculose, maar beschermt je wel
tegen een aantal ernstige gevolgen van tuberculose, zoals hersenvliesontsteking.
Het nadeel van de BCGvaccinatie is dat je na deze inenting niet meer met een Mantouxtest kan testen
of je TBC hebt. Dit kan dan alleen nog maar met behulp van een longfoto, welke pas 3 maanden na
terugkomst gemaakt kan worden. De Mantouxtest kan al na 2 maanden na terugkomst worden
afgenomen, en men kan hiermee ook de beginverschijnselen van TBC opsporen. Deze
beginverschijnselen zijn niet terug te vinden op de longfoto.
Malaria
Ter voorkoming van malaria kan men alleen antimalariatabletten slikken. Niet in alle regio’s komt malaria
voor. Laat je daarom goed voorlichten! Er zijn twee soorten tabletten. Een zware kuur en een lichtere
kuur. Deze laatste kuur is geschikt voor als je maar een paar dagen in een malaria gebied doorbrengt.
2.2.5 Onderdak
De gemakkelijkste manier om onderdak te vinden is personen aanspreken die kennissen hebben wonen
in de regio waar je stage gaat lopen. Denk bijvoorbeeld aan oudstudenten die ook in ZuidAfrika stage
hebben gelopen en familie of vrienden die misschien weer personen kennen die je verder kunnen helpen.
Mocht je niemand vinden die contacten heeft in ZuidAfrika, dan kun je vaak iets regelen met je
stageadres. Als je stage gaat lopen bij een universiteit heb je kans dat je op de campus een kamer krijgt,
bij een stage in een bedrijf wordt ook vaak een slaapplaats voor je geregeld.
Een derde manier is het inschrijven bij een bemiddelingsbureau waar men, meetal tegen ene vergoeding,
onderdak voor je zal zoeken.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
2.2.6 Betaalmiddelen
E munteenheid van ZuidAfrika is de rand, aangeduid met R. 10 rand is ongeveer 0,8 euro. Een liter
benzine kost ongeveer 4,10 rand, een brood 2,50 rand en Coca Cola 6,50 rand per liter.
Maximaal 500 rand mag het land in of uitgevoerd worden, en als je terug wilt wisselen in buitenlandse
valuta, moet je met een kwitantie kunnen laten zien dat het geld bij een officieel wisselinstituut is
aangekocht.
De bekende internationale creditcards zoals de Mastercard en Visa Card, worden in ZuidAfrika
geaccepteerd en tegenwoordig kun je vaak met de Nederlands bankpas bij geldautomaten geld halen. De
meeste banken brengen voor het pinnen in het buitenland wel kosten in rekening. Een creditcard is
meestal bruikbaar, maar de Visa Card wordt in meer steden geaccepteerd. Vraag aan de bank waarbij je
bent aangesloten, hoe het zit met de acceptatie van de bank zijn creditcard in ZuidAfrika.
De Visa Card kan iedereen aanvragen, deze wordt wereldwijd geaccepteerd. Als student zonder een vast
inkomen moeten je ouders garant staan voor een bepaald bedrag, bij het aanvragen van deze Visa Card.
Zij zijn dan verantwoordelijk als jij het bedrag, dat je hebt betaald met de Visa Card, niet kunt afbetalen.
De meest gebruikelijke manier om geld te wisselen is met travellercheques, deze bieden de meeste
veiligheid in geval van verlies of diefstal. Het nadeel van travellercheques is dat het wisselen een
tijdrovende zaak is, omdat er veel formulieren moeten worden ingevoerd en de nummers van de cheques
soms nagezocht worden. Dit geldt in mindere mate voor wisselen met cash geld. Op de internationale
luchthavens en in hotels gaat het wisselen vaak sneller, maar in het laatste geval krijg je een lagere
koers. De Duitse mark en de Amerikaanse dollar hebben meestal de beste wisselkoers. Bij de meeste
banken kun je geld wisselen. In steden kun je meestal alleen bij het hoofdkantoor terecht, er is altijd een
aparte balie voor buitenlandse valuta.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
2.3 Waar moet ik nog meer aan denken
In de voorafgaande paragrafen zijn de belangrijkste zaken op een rijtje gezet. Nu volgen nog enkele tips
die je het beste ook voor je stageperiode kunt regelen.
2.3.1 OVvergoeding
In het ZuidAfrika maak je geen gebruik van je OVstudentenkaart. Je kunt deze inruilen voor een
vergoeding 60,58 euro per maand. Vraag deze vergoeding twee maanden voor de ingangsdatum van je
verblijf in het buitenland aan bij de IBGroep via het formulier OVvergoeding Buitenland. De hogeschool
moet ook een verklaring op het formulier invullen met daarin de exacte begin en einddatum van de
periode die je in het buitenland verblijft. De maandelijkse OVvergoeding kan je alleen krijgen over de
maanden dat je ook de eerste dag van de maand in het buitenland stage loopt of studeert.
Ontvang je de vergoeding, dan moet je de OVstudentenkaart inleveren uiterlijk op de vijfde werkdag van
de eerste maand waarin je die vergoeding ontvangt.
2.3.2 Machtigen
Het is verstandig om je ouders, een familielid of vriend te machtigen voor een aantal instanties, zodat je
later niet in de problemen komt met het zetten van handtekeningen als er iets geregeld moet worden. Te
denken valt aan de IBGroep, je verzekering en je bankzaken. Je vertegenwoordiger kan voor jou een
handtekening zetten indien nodig.
Je blijft wel altijd zelf aansprakelijk voor je bank, verzekering en studiefinanciëringzaken. Ook als
achteraf blijkt dat je vertegenwoordiger fouten heeft gemaakt.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
3. Het verblijf:
Als je dan uiteindelijk alles hebt geregeld en je zit in ZuidAfrika, dan zul je nogal wat (cultuur)verschillen
tegenkomen vergeleken met Nederland. Het land heeft een hele andere bevolkingsopbouw, de taal is
anders en het land heeft natuurlijk een hele andere historie. Verder is het reizen door het land zelf niet zo
vanzelfsprekend en betrouwbaar als in Nederland. In dit hoofdstuk worden de opvallendste verschillen
met Nederland weergegeven.
3.1 Belangrijkste verschillen met Nederland
In deze paragraaf wordt de bevolking, de talen en het klimaat in ZuidAfrika beschreven.
3.1.1 Bevolking
Over het algemeen zijn de inwoners van ZuidAfrika vriendelijke, nieuwsgierige, open en gemakkelijke
mensen. Ze zullen hun best doen dat je je op je gemak voelt in het voor jou nog vreemde land.
Volgens de Wet op Persoonsregistratie werd de ZuidAfrikaanse bevolking ingedeeld in vier groepen:
zwarten, blanken, kleurlingen en Aziaten. In 1998 woonden er 41,3 miljoen mensen in ZuidAfrika. Een
ruime meerderheid van hen behoort tot de zwarte bevolking (76 procent). Daarna volgen de blanken met
14 procent, de kleurlingen met 8 procent en de Aziaten met 2 procent. Het gehanteerde systeem van
gescheiden ontwikkeling heeft op een aantal terreinen fundamentele verschillen tussen de
bevolkingsgroepen teweeggebracht die niet van de ene op de andere dag zullen verdwijnen en die
bepalend zijn voor de maatschappelijke ontwikkelingen in de komende jaren.
De zwarte bevolking
De zwarte bevolking van ZuidAfrika bestaat uit nakomelingen van Bantoevolken die zich ruim 2000 jaar
geleden vanuit CentraalAfrika naar het zuiden verspreidden. De volken hebben niet een zelfde
historische en geografische achtergrond en verschillen soms behoorlijk van elkaar. Deze heterogeniteit
komt onder andere tot uiting in culturele elementen, zoals taalgebruik en huizenbouw. Vaak wordt de
zwarte bevolking van ZuidAfrika op basis van taalgebruik onderverdeeld in vier hoofdgroepen: de Nguni,
de Sotho, de Venda en de ShanganaTonga of Tsonga. Deze vier groepen verschillen in omvang, en
leven van oudsher geconcentreerd in bepaalde gebieden.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
De blanke bevolking
De blanke bevolking van ZuidAfrika bestaat uit nakomelingen van de Europeanen die in de loop van de
eeuwen naar het land gekomen zijn. De eerste kolonisten, vooral Nederlanders, Fransen en Duitsers,
kwamen in de 17de eeuw. Zij mengden zich en werden na verloop van tijd Boeren of Afrikaners genoemd.
De boeren werden in de 19de eeuw gevolgd door Britse kolonisten. In de 20e eeuw kwamen vooral
immigranten uit Zuid en OostEuropa, onder andere uit Portugal en Griekenland.
De blanke bevolking in het huidige ZuidAfrika bestaat grofweg uit twee groepen, een Afrikaanssprekende
groep en een Engelssprekende groep. De Afrikaners zijn met 57 procent de grootste groep. De
Engelssprekende groep vertegenwoordigt 38 procent van de blanke bevolking.
De Afrikaners waren vooral boeren, jagers of ambtenaren. De Engelsen waren vaker zakenlieden of
werkten in de industrie.
De kleurlingen
In ZuidAfrika is ‘kleurlingen’ een verzamelnaam voor mensen van gemengde afkomst. Zij zijn het
typische product van de 17deeeuwse samenleving, waar de Hottentotten (de vroegste bewoners van
ZuidAfrika), de slaven en de Europeanen samenleefden. Dit integratieproces is het sterkst geweest in
Kaapstad, waardoor de kleurlingen vaak Kaapse kleurlingen genoemd worden. Ook nu woont het
merendeel van de kleurlingenpopulatie nog in Kaapstad en omstreken.
De kleurlingen hebben een speciale positie in de ZuidAfrikaanse maatschappij. In cultureel opzicht
vertonen ze enige overeenkomsten met de blanke Afrikaner bevolking (taal, godsdienst), terwijl zij in
sociaal en economisch opzicht meer gemeen hadden met de zwarte bevolking. Deze speciale positie leidt
tot onderlinge verdeeldheid: een deel van de kleurlingen zoekt aansluiting bij de blanken, terwijl het
andere deel zich meer verwant voelt met de zwarte bevolking.
Aziatische bevolking
De Aziatische bevolking bestaat voor 95 procent uit nakomelingen van de Indiase contractarbeiders die in
de 19de eeuw vanuit BritsIndië naar ZuidAfrika kwamen om op de suikerplantages te werken. De meeste
bleven in ZuidAfrika wonen en trokken nieuwe Indiase immigranten aan, onder wie talloze handelaren.
De Indiër is nu goed opgeleid en werkt in de horeca of de handel. Behalve Indiërs behoren ook Chinezen,
Japanners en Vietnamezen tot de Aziatische bevolking.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
3.1.2 Talen
ZuidAfrika kent 10 officieel talen, namelijk Engels en negen Afrikaanse talen. Niet alle talen zijn even
belangrijk in het land. Het zakenleven wordt beheerst door het Engels en op bestuurlijk niveau wordt
voornamelijk in het Afrikaans gecommuniceerd. Daarnaast zijn het Zoeloe en het Xhosa de belangrijkste
omgangstalen onder de zwarte bevolking. Hoewel de meeste inwoners verschillende talen spreken, is er
toch vaak sprake van een hoofdtaal.
Afrikaans is erg herkenbaar voor Nederlanders. De uitspraak is wat zangeriger en zachter dan het
Nederlands. Zeker wanneer er niet te snel gesproken wordt is het goed te verstaan voor Nederlanders.
Het lezen van Afrikaans is iets ingewikkelder. De opvallendste verschillen tussen het Afrikaans en het
Nederlands zijn dat woorden vaak worden geschreven zoals ze uitgesproken worden, werkwoorden niet
vervoegd worden en het gebruik van een dubbele ontkenning (Ek is nie by die huis nie, ik ben niet thuis).
Het meest bijzonder is echter het woordgebruik. Dikwijls is de betekenis van een woord vrij gemakkelijk af
te leiden, bijvoorbeeld bij wegneemetes (afhaalmaaltijd), peuselhappie (snack) of voetslaanpaaie
(wandelroutes). Soms kan er echter ook grote verwarring ontstaan, zoals bij broeikas (couveuse) of
bedorwe brokkie (verwend kind).
Soms zijn waarschuwingsborden zowel in het Afrikaans als in het Engels beschreven. Een leuk voorbeeld
is:
Moenie eers daaraan dink om rotse in die kloof af te gooi nie
Don’t even think about throwing rocks into the valley below
3.1.3 Klimaat
Door de ligging ten zuiden van de evenaar zijn de seizoenen tegengesteld aan die van Europa. De Zuid
Afrikaanse zomer begint in december en de winter in juni. Het klimaat is het hele jaar door aangenaam.
Zelfs in de winter is het overdag zo’n 20 graden, maar ‘s nachts daalt het kwik behoorlijk. In het
binnenland kan het zelfs tot onder het vriespunt komen.
Tussen oktober en april valt de meeste regen en zijn de temperaturen het hoogst.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
3.2 Problemen in ZuidAfrika
In ZuidAfrika verloopt niet alles zonder problemen, het is bijna niet te vergelijken met de situatie in
Nederland. Het heeft een geheel andere historie dan Nederland, waarin de apartheid een belangrijke rol
speelde. Het land wordt gekenmerkt door rijkdom in de steden en armoede daarbuiten, en hierdoor ook
veel criminaliteit. Doordat de het land niet genoeg middelen heeft om ziektes te bestrijden is AIDS ook
een opvallende problematiek van ZuidAfrika geworden.
3.2.1 Apartheid
Het woord apartheid staat voor een situatie die nergens anders in de wereld voor kwam. Het is een
Afrikaans woord dat overal, bij gebrek aan een goede vertaling, wordt gebruikt. Apartheid beschrijft een
situatie waarin de blanke ZuidAfrikaanse regering jarenlang bewust de mogelijkheden van de nietblanke
bevolkingsgroepen beperkte.
Over het algemeen wordt het aantreden van de regeringMalan in 1948 als beginpunt van de officiële
apartheidspolitiek gezien. Malan was van mening dat het gescheiden leven van de verschillende
bevolkingsgroepen resulteren in het behoud van de eigen identiteit. Volgens Malan was dit de enige
manier waarop de zwarte bevolking onafhankelijk kon worden en zich langs eigen weg ontwikkelen. Hij
vermelde echter niet dat apartheid veel meer zou omvatten dan gescheiden woongebieden.
Naar jarenlange onderdrukking en verzet vanuit de bevolking tegen het apartheidsregime, kwam er in
1990 een eind aan de apartheid. In dit jaar werd Nelson Mandela van het ANC vrijgelaten en werden de
meeste apartheidswetten afgeschaft. Het ANC, PAC en andere verboden oppositiepartijen werden
gelegaliseerd. In 1991 werd ook de Wet op de Persoonsregistratie, de laatste apartheidswet, afgeschaft
en konden de onderhandelingen over een toekomstige grondwet en een nieuwe regering beginnen. De
weg naar een democratisch ZuidAfrika ging niet over rozen, pas in april 1994 werden de eerste
democratische verkiezingen in gehouden.
De jaren van gescheiden leven is nog steeds te zien in ZuidAfrika. Er was sprake van een ongelijkheid
in de toegang tot voorzieningen en beperkte bewegingsvrijheid van de zwarte bevolking. Naar schatting
leven 23 miljoen zwarten in erbarmelijke omstandigheden, zonder stromend water, elektriciteit en
riolering. Daarnaast kampen vele met een gebrek aan voedsel en hygiëne. De verschillen zijn ook te zien
aan de cijfers over levensverwachting en zuigelingensterfte. Bij de blanke bevolking is de
levensverwachting ongeveer 70 jaar, de zwarte bevolking wordt gemiddeld 59 jaar. De zuigelingensterfte
bij de blanke bevolking is 7 per 1000, en bij de zwarte bevolking 80 tot 124 per 1000.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
3.2.2 Aids
Aids verwoest niet alleen individuele mensenlevens, het vernietigt zelfs halve generaties in delen van
Zuidelijk Afrika. Terwijl de ziekte elders over zijn top lijkt te zijn, heeft aids in Afrika epidemische vormen
aangenomen. In Zuidelijk Afrika is één op de zes inwoners HIVgeïnfecteerd. Van de nieuwe mensen met
HIV is 60% jonger dan 23 jaar.
In ZuidAfrika woedt op dit moment een epidemie waarvan de omvang en impact bekend begint te raken.
In 2001 steeg het aantal HIV geïnfecteerden in heel Afrika met ongeveer 3,5 miljoen, waardoor nu in
totaal 28,5 miljoen mensen in Afrika HIVpositief zijn. Ongeveer 2 miljoen mensen stierven aan aids in
2001 in dit werelddeel. Botswana is er het ergst aan toe waar ruim 35% van de volwassenen geïnfecteerd
is.
Ook in ZuidAfrika stijgt het aantal HIVgeïnfecteerden in de leeftijdsgroep van de 1549 jaar nog steeds.
Het aantal HIVpositieve vrouwen is hoger dan het aantal mannen: 58% is vrouw. Ook een groot aantal
kinderen is geïnfecteerd: in ZuidAfrika 250.000 (eind 2002). Iedere dag sterven er honderden mensen
van alle leeftijden aan aids. En dit heeft dan vaak tot gevolg dat hun kinderen wees worden.
Het beschikbaar krijgen van goed werkende medicijnen, waardoor HIVgeïnfecteerden langer leven, is
één van de grootste problemen van voor Afrika: ze zijn eenvoudigweg onbetaalbaar. De ZuidAfrikaanse
regering is het echter wel gelukt, zij mag zogenaamde AIDSremmers van goedkopere merken betrekken.
Er worden campagnes gevoerd om de mensen in te lichten over de dodelijke ziekte. Maar condooms
blijven impopulair, ook al weten de meeste tieners dat je met condooms aids kunt voorkomen.
Aids heeft een grote impact op de samenleving: ouders kunnen niet meer voor hun kinderen zorgen,
leraren sterven en bedrijven verliezen werknemers en klanten.
3.2.3 Criminaliteit
Er is een hoop gezegd en geschreven over de veiligheid in ZuidAfrika. Vooral in de grote steden is de
criminaliteit de laatste jaren behoorlijk gestegen. Het wordt toeristen afgeraden om op eigen gelegenheid
naar het centrum van Johannesburg te gaan, en net als in andere wereldsteden moet je op je hoede zijn.
Wat je direct zult opvallen is dat de huizen in de steden omringd zijn met prikkeldraad.
Zonder de bedoeling reizigers bang te maken, want daar is geen reden toe, worden verschillende
aanbevelingen gedaan om de kans op een vervelende ervaring te verminderen: loop niet met rijkdom te
koop (geldbuidels, foto/videocamera’s en sieraden) en laat waardevolle spullen achter in een kluisje;
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
vermijd donkere en verlaten straatjes en neem ‘s avonds een taxi als je ergens naar toe wilt (maak van te
voren een prijsafspraak, voor een paar euro’s kom je een heel eind).
Als je met de auto door de stad rijdt, kun je het beste deuren en ramen gesloten houden en geen
waardevolle spullen in de auto achter laten. Wees alert wanneer je stopt bij de verkeerslichten. Pas op
met het stoppen om hulp te bieden aan gestrande automobilisten. Ze kunnen kwade bedoelingen hebben
en aanspraak op je geld of andere waardevolle eigendommen maken. Natuurlijk heeft lang niet elke auto
met pech kwade bedoelingen, maar wees op je hoede wanneer je in zo’n situatie besluit te stoppen.
Mocht je ondanks deze voorzorgsmaatregelen toch beroofd of overvallen worden, werk ze dan niet tegen,
maar doe wat gevraagd wordt.
De townships zijn terrein van de zwarte bevolking en het wordt afgeraden om op eigen gelegenheid een
township te bezoeken. Wanneer u met een vertrouwd persoon of een georganiseerde excursie meegaat,
is het in principe geen enkel probleem.
3.3 Tips:
Wanneer je in ZuidAfrika verblijft is het belangrijk dat je je houdt aan bepaalde regels om problemen zo
veel mogelijk te voorkomen. Natuurlijk kun je niet alle vervelende gebeurtenissen voorkomen, maar de
onderstaande tips helpen je een eindje op weg.
3.3.1 Gezondheid
Water uit de kraan is in ZuidAfrika overal betrouwbaar, en ZuidAfrika beschikt over uitstekende
medische voorzieningen.
Bij het bereiden van voedsel kunnen door minder hygiënische omstandigheden dan dat je in Nederland
bent gewend, voor jou schadelijke bacteriën in het voedsel terecht komen. Restaurants voldoen meestal
aan de hygiëne, maar cafés kunnen problemen opleveren. Vooral bij rauwkost kun je daar last van
krijgen. Eet vooral gekookte groentes en maak de salades zelf klaar.
In natuurgebieden of langs wandelroutes moet je oppassen voor teken, slangen en schorpioenen (soms
ook in huis). De beten van deze dieren kunnen zeer pijnlijk en gevaarlijk zijn.
In een aantal delen van ZuidAfrika is het af te raden om in nauwelijks stromend of stilstaand water te
zwemmen of pootje te baden, vanwege de bilharziaparasiet die zich ophoudt in stilstaand water. Bilharzia
is een infectieziekte die dodelijk kan zijn.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
Een andere lastige, maar niet schadelijke aandoening is besmetting met de larve van de vlieg Cordylobia
anthropophaga. Deze besmetting komt vooral voor in de landen ten noorden van ZuidAfrika, maar wordt
zo nu en dan ook in het land zelf geconstateerd, met name in gebieden met wildparken. De vlieg legt
eitjes in kledingstukken die je te drogen hebt gehangen. Wanneer de kledingstukken weer gedragen
worden, boren de eitjes zich in de huid waar zich een larve ontwikkelt die een flinke pukkel op het lichaam
kan veroorzaken. Een goede methode om dit te voorkomen, is het strijken van het wasgoed. Mocht er
toch een larve in je huid zijn binnengedrongen, wacht dan tot er een flinke puist ontstaat en dek die af met
vaseline en een pleister, en druk de larve na ongeveer 24 uur uit.
3.3.2 Vervoersmiddelen
In deze paragraaf worden enkele mogelijkheden van het reizen binnen ZuidAfrika weergegeven. Dit kan
zowel met binnenlandse vluchten, met de auto, bus, trein te voet, wel of niet georganiseerd, in
groepsverband of individueel, etc.
Auto
ZuidAfrika is bij uitstek een land om met een auto te bereizen. Met een uitgebreid wegennetwerk van
tolwegen, nationale routes en regionale wegen zijn de meeste bezienswaardigheden goed te bereiken.
In principe wordt een Europees rijbewijs geaccepteerd, maar een internationaal rijbewijs wordt
aanbevolen. In ZuidAfrika wordt links gereden en op het dragen van een veiligheidsgordel wordt streng
gecontroleerd. Houd er rekening mee dat in afgelegen gebieden niet veel benzinestations zijn en dat
benzine altijd contant moet worden betaald. Let op ‘leaded’ en ‘unleaded’, oftewel loodhoudend of
loodvrij. In ZuidAfrika zijn meer pompen met loodhoudende benzine dan loodvrij. Bij het tanken hoef je
zelf niet uit te stappen, een pompbediende zal je auto vol tanken en naar de kassa lopen om het bedrag
af te rekenen.
Je moet wel een redelijke auto hebben om door de berggebieden te komen. Een huurauto is over het
algemeen beter dan (2ehands) auto kopen. Autopech kun je beter voorkomen, dus een goede auto is
noodzakelijk.
Wanneer je het halve land wilt doorkruisen, kun je het beste terecht bij internationale
autoverhuurbedrijven met vestigingen in het hele land: Avis RentACar (tel. 0119741030) en Budget
RentACar (tel. 0113923900). Het is meestal het voordeligste om via een Nederlandse reisorganisatie
een auto te huren, bijvoorbeeld met een flydrivecombinatie.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
Gebruik maken van de snelweg gaat anders dan in Nederland: mensen lopen en fietsen over de
vluchtstrook, en als je ziet dat een auto nadert, wordt je geacht plaats te maken door op de vluchtstrook
te gaan rijden zodat de auto je kan passeren. Verder zijn er erg veel flitspalen, zelfs in het Krugerpark
wordt je geflitst als je harder dan 50 km/uur rijdt. Ook kom je regelmatig tolpoortjes tegen, de kosten zijn
ongeveer 20 tot 40 rand.
Om de landen Swaziland en Lesotho in te kunnen, heb je papieren nodig. Bij de grenspaal moet je
formulieren invullen, waar nogal wat tijd in gaat zitten. Dit kun je voorkomen door deze papieren van te
voren te kopen bij bijvoorbeeld een autoverhuurbedrijf.
Trein:
In ZuidAfrika zijn alle belangrijke steden met de trein te bereiken. Tussen sommige steden zijn dagelijkse
verbindingen, terwijl tussen andere steden de trein slechts één keer per week rijdt. De treinen hebben
couchettes, restauratiewagons en coupés voor vier en zes passagiers. Er bestaan drie klassen met grote
verschillen in comfort en prijs. De eerste en tweedeklasplaatsen moeten minimaal 24 uur van tevoren
worden gereserveerd.
ZuidAfrika’s beroemdste trein is de Blue Train die Pretoria, Johannesburg en Kaapstad met elkaar
verbindt. Dit houdt veel luxe in, maar is ook erg prijzig.
Over het algemeen wordt reizen per trein afgeraden door de berovingen en criminaliteit, maar dit ligt ook
sterk aan het treintraject: in de stedelijke gebieden kun je beter niet gebruik maken van de trein, maar de
regionale verbindingen zijn redelijk veilig.
Bus
ZuidAfrika heeft een uitgebreid netwerk van busverbindingen. Naast de lokale busverbindingen waarmee
veel plaatsen in een provincie met elkaar verbonden zijn, verzorgt een aantal busmaatschappijen lange
afstandroutes door het hele land. Translux (tel. 0123154300) heeft het meest uitgebreide netwerk,
gevolgd door Greyhound Intercity Coach (tel. 0118301301) die iets duurder is. Beide maatschappijen
rijden met luxe touringcars en kaartjes moet je minimaal 24 uur van tevoren bestellen. Transtate verzorgt
de verbindingen tussen de voormalige thuislanden en de grote steden. De reistijden zijn lang en de
bussen oud, maar nog te goed om op derdewereldtransport te lijken. Voor deze goedkope
busverbindingen kun je niet reserveren. De ‘Baz Bus’ heeft een vaste route langs jeugdherbergen in het
oostelijk en zuidelijk deel van het land. Deze is relatief erg veilig en aangenaam: je reist met andere
backpackers van hostel naar hostel. Voor informatie en reserveringen kun je bellen naar: 0124392323.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
Minibustaxi’s:
Deze worden vaak voor korte afstanden gebruikt door de zwarte bevolking (woonwerkverkeer tussen
stad en townships) en worden nauwelijks door blanken gebruikt. De taxibusjes rijden hard en gevaarlijk
en zijn dus niet echt veilig. Het wordt toeristen afgeraden gebruik te maken van dit vervoersmiddel.
Particuliere taxi
Een gewone, particuliere taxi is in Nederlandse begrippen meestal niet zo duur en vooral ‘s nachts kun je
beter niet over straat lopen in de grote steden. Het is een redelijk veilig vervoersmiddel, maar let erop dat
je van tevoren een prijsafspraak maakt.
Liften:
Ook dit wordt afgeraden in ZuidAfrika. Als je toch perse wilt gaan liften, reis dan met andere toeristen
mee in toeristische gebieden en wildparken. Let erop waar je afgezet wordt, liften in de buurt van
townships kan vervelend, moeilijk en levensgevaarlijk zijn.
Carpoolen:
Reizigers met een kleine beurs zoeken dikwijls reisgenoten om voor bepaalde routes samen een auto te
huren. Bij informatiebureaus in de grote steden is vaak een prikbord waar carpoolers een boodschap
achterlaten.
3.3.3 Fotograferen
In grote steden kun je gemakkelijk je foto’s laten ontwikkelen. Fotorolletjes kun je er ook kopen maar de
verkoopstands bij bezienswaardigheden kun je alleen 100 en 200 ASA kopen. In ZuidAfrika mag je in
principe geen politieagenten en gebouwen van het leger fotograferen, in Lesotho en Swaziland zijn ook
soldaten, vliegvelden en overheidsgebouwen taboe. Wanneer je inwoners op de foto wilt zetten is het
gebruikelijk om toestemming te vragen.
Let wel op: Ga niet de toerist uithangen in de grote steden, vanwege de criminaliteit in deze steden.
3.3.4 Elektriciteit
In ZuidAfrika werkt men met hetzelfde voltage als in Nederland (soms iets hoger: 240250 volt), maar zijn
stekkers met drie polen gebruikelijk. Voor het gebruik van Europese apparaten is een
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
verloopstekker/adapter noodzakelijk. De meeste elektriciteitswinkels van ZuidAfrika (en soms gewoon in
de supermarkt) verkopen deze adapters.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
4. Conclusies
Het vinden van een stageplaats is een lastig karwei, maar als je deze hebt gevonden staat je nog veel te
wachten. Je moet ontzettend veel regelen, maar met het uitzicht dat je in ZuidAfrika stage gaat lopen, is
dit absoluut niet vervelend om te doen. Het kost wel ontzettend veel tijd, en die moet je wel willen en
kunnen vrijmaken. Deze handleiding zal jullie in ieder geval veel tijd te besparen.
Ga zelf veel met studenten praten die al eens in ZuidAfrika stage hebben gelopen. Bouw een netwerk
van mensen die ervaringen hebben in dit land. Zij zullen je vaak met alle plezier willen helpen als je met
vragen zit. Via hen kun je vaak onderdak, adresjes en misschien wel een stageplaats regelen. Ook
hebben zij weer andere tips en ervaringen, wat je weer een beetje op weg helpt.
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
Literatuurlijst
Cremer, S.
Reizen in de (sub)tropen – adviezen voor uw gezondheid
Uitgave van het Vaccinatiecentrum GG&GD Utrecht
Amsterdam, januari 2003
Dekker, M.
ZuidAfrika Dominicus
3e druk, Bloemendaal, 2000
Knemeyer, T,
ZuidAfrika Globus Reisgids
Zuidnederlandse Uitgeverij N.V., (België) Aartselaar, 2000
Nuffic
Studeren in het buitenland Wil weg wijzer
Rotterdam, September 2002
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
Bijlage 1: Adressen
Nederlandse ambassade in ZuidAfrika
P.O. Box 15048
10465 Stockholm
825 Arcadia Street
Arcadia
Pretoria 0083
Tel: 002712344910
email: [email protected]
www.dutchembassy.co.za
Nuffic
Postbus 29777
2502 LT Den Haag
tel: 0704260260
email: [email protected]
Vaccinatielijn voor reizigers: 09009584
Zuid Afrikaanse ambassade in Nederland
Wassenaarseweg 40
2596 CJ Den Haag
tel: 0703924501
email: [email protected]
www.zuidafrika.nl
E. Cortooms
Handleiding stage ZuidAfrika
Bijlage 2: Website’s
www.wilweg.nl informatie over studeren in het buitenland, beurzen en landeninformatie
www.stagezuidafrika.tk website van studenten die in ZuidAfrika stage hebben gelopen
ww.beursopener.nl informatie over studiefinanciering
www.ibgroep.nl informatie over studiefinanciering
www.aardvark.co.za een ZuidAfrikaanse zoekpagina
E. Cortooms